REKLAMA

Czy feministki mają sumienie? Czy to jest sumienie feministyczne? Podcast Hanny Zielińskiej cz. 8

Emancypantki
Data emisji:
2018-03-17 08:20
Audycja:
Prowadzący:
Czas trwania:
20:22 min.
Udostępnij:

Czy etyka ma płeć? Co postulat zniesienia klauzuli sumienia lekarzy i farmaceutów mówi o moralności feministek? Naukowe źródła wyborów etycznych. Czy feminizm ma swój osobny kodeks moralny? Co do myślenia o etyce i wszelkich kodeksach moralnych wnosi perspektywa kobieca?

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

Transkrypcja podcastu
emancypacji taki bunt bunt w klasach humanistycznych Kamil Zieliński itp dzisiaj chciałabym porozmawiać z państwem o etyce feministycznej osób mieniu o tym czy istnieje coś takiego jak feministyczna klauzula sumienia o tym dlaczego feministki bywają oskarżane o niemoralność o to, że nie mają sumienia i dlaczego jest także feministki faktycznie postulują zniesienie klauzuli sumienia lekarzy zniesienie klauzuli sumienia farmaceutów i czy to oznacza, że sama idea sumienia etyki Rozwiń » moralności jest feministkom obca z moich badań lektur dociekań wynika, że jest dokładnie odwrotnie i o tym, chciałabym dzisiaj opowiedzieć, a być może również zainteresować zainspirować się tych z państwa, którzy nie dowierzając istnienie zmysłu moralnego i etycznego feministek Otóż istnieje coś takiego jak osobna kategoria etyki feministycznej i ona może być w swoich założeniach bardzo interesujące dla wszystkich osób, które lubią podkreślać różnice między świadomością tożsamością kobiet i mężczyzn był najpier w jednak kwestia uniwersalności sumienia, kiedy mówimy do kogoś chyba nie masz sumienia no to oczywiście żartujemy oczywiście nie mówimy tego na serio, ale zdarza mi się czytać się w różnego rodzaju polemikach podejmowanych po konserwatywnej stronie sceny publicystycznej powiedzmy zderza się czytać, że feministki bywają uważane za osoby pozbawione sumienia myślę, że tutaj doskonałym argumentem dla tych osób powołujących się na konserwatywne wartości może będzie teoria Świętego Tomasza z Akwinu idea praw sumienia mówiąca o tym, że wszyscy wszyscy ludzie mamy taką podstawową na jej ogólniejszą normy moralności i dopiero na podstawie tego naturalnego ukierunkowania ku dobru rzecz jasna, chociaż różnie rozumianemu, ale właśnie dopiero to rozumienie dopiero ta interpretacja to jest sumienie to jest kultura to jest religia dopiero szczegółowe nakazy zakazy to już jest konkretny kodeks konkretnej kultury czy konkretnej religii czy konkretnego zbioru praw i to właśnie Święty Tomasz z Akwinu mówił, że jeśli chodzi o pracę sumienie nie ma tutaj żadnego pola do błądzenia natomiast popełniać błędy to można dopiero w osądach sumienia, czyli dopiero w tym co uważamy za dobre i zła czyli o ile wiemy, że my ludzie naturalnie dążymy do wybrania tego co dobre odrzucenia tego co złe to w tym jak my odróżniamy jedno drugiego o tutaj już możemy się pomylić przyp stąd zresztą bardzo ciekawa etymologia słowa sumienia KON zdjęcia z łaciny współ wiedza polskie sumienie też ma bardzo piękny źródłosłów ZU mienie złączenie tych wszystkich umieli, które mamy analiza szczegółowa wiedza o cenach połączenie tych wszystkich umiem z ramienia sumienie, czyli wykorzystanie naszej wiedzy mądrości do osądu moralnego nie ma się, więc dziwić, że te sądy moralne bardzo się różnią między sobą i że, o ile wszyscy zgadzamy się co do tego, że celem powinno być dobro lato to dobro bywa różnie rozumiane co widzimy n p . w przypadku dyskusji o antykoncepcji aborcji edukacji seksualnej no ale ktoś mógłby tutaj argumentować zaraz jeśli ktoś ma tylko to prasa sumienie tą prymitywną podstawę wszelkich kodeksów etyki moralności to błądzi jak we mgle każdy potrzebuje listy wskazówek, a wiadomo, że jedyna prawdziwa moralna uniwersalna księga dobra zapisana jest w takiej ani innych religii o tym, też mówił prof. Jerzy Vetulani neurobiolog biochemik wielokrotnie zresztą poruszał kwestie związku między naszą moralnością, a naszą naturą i mówił tak wybory moralne będą na ogół podobne u Żyda katolika agnostyk KO ateisty nam w Polsce się wydaje, że naszą moralność ukształtowała religia, a mówiąc religia mamy namyśli chrześcijaństwo czy nawet ściślej katolicyzm tymczasem podobne systemy moralne wynikają z judaizmu islamu buddyzmu wierzeń pogańskich czy hellenistycznych wszystko wskazuje na to, że niemoralności konsekwencją religii, a religia konsekwencją moralności, którą zresztą odziedziczyliśmy po naszych małpich przodkach i tu dochodzimy do tego co nauka namówi o korzeniach moralności nie tylko nie jest tak, że Biblia czy inne święte księgi różnych religii jest źródłem moralności, bo tam moralności pierwotna wobec tych zapisów, ale jak się okazuje nawet i nasza ludzka natura nie jest pierwszą, w której odruchy moralne się pojawiają tu z kolei chciałabym państwu zacytować wywiad z naszej redakcyjnej koleżanki Karoliny Głowackiej zajmujący się nauką z dr. Pawłem Boguszewski neurobiologii Instytutu Nenckiego, który pytany przez nią źródła moralności mówi tak zawsze w populacji pojawią się pasożyty niedbający o wspólne dobro, na których traci cała grupa trzeba minimalizować takie zjawiska dlatego wybieramy dla tych osobników karę nawet jeśli jest kosztowna to już jest coś co można nazwać osądem moralnym France rywal doskonały naukowiec prymat teolog i etnolog przeprowadził badania, w których małpy musiały współpracować nagrodę jeśli nagradzana była tylko 1 z nich to dzieliła się z partnerką to już krok do tego co nazwać możemy poczuciem sprawiedliwości społecznej w inny przykład małpa poczuła się oszukana, bo dostała kawałek zwykłego ogórka zamiast obiecanego pysznego winogrona widziała, że jej towarzyszka za taki sam żeton dostaje właśnie winogrona jej reakcja to wściekłość i wyrzucenie ogórka, którego w innych warunkach zabudowy ze smakiem to wygląda jak poczucie krzywdy moralnej mamy zatem dowód na to, że nie tylko nie ma człowieka bez sumienia nie tylko niezasadne jest posądzanie kogokolwiek n p. feministek, że są moralne etyczne i chodzą po tej planecie bez najmniejszego obciążenia sumieniem, ale jak się okazuje nie jesteśmy też jedynym gatunkiem na tej planecie, które odruchy sumienia i moralności wykazuje nie jesteśmy jedynym gatunkiem, który również zgodnie z badaniami, na które powołuje się dr Paweł Boguszewski, które ma wbudowany mechanizm wzajemnej wierności wierność grupie swoistej lojalności plemiennej przyp, a skoro tak skoro ewolucja wykształciła w nas lojalność to niestety bywa i tak, że właśnie ta potrzeba lojalności identyfikowania się z grupą sprawia, że wspólne uznany przez wspólnotę kodeks etyczny moralny Inter na nich wiemy jako swój własny nie podchodzimy do niego krytycznie nie zastanawiamy się nad każdym kolejnym zapisem czy jest nasz, czyli nie jest nasz godzimy się na wszystkie reguły i zasady tylko o to, żeby poczuć się członkiem wspólnoty przyp skoro już odrzuciliśmy argument o tym, że tylko ci wybrańcy Czyż ci lepsi dobrze ludzie to są ci, którzy mają sumienie skoro już wiemy również, że wszelkiego rodzaju kodeksy moralne i etyczne wynikają z naszej natury ani pochodzą z kulturą nowych zapisów możemy przejść do konkretnych zarzutów wysuwanych pod adresem feministek mam tu przed sobą artykuł autorstwa Aleksandry Pietryki oprócz blokowany na portalu Goszcz PL i w tym artykule można przeczytać różnego rodzaju zarzuty pod adresem aktywistek feministycznych i 1 z tych zarzutów dotyczy właśnie kwestii sumienia zupełne zaś brak konsekwencji pojawił się przy wniosku o likwidacji klauzuli sumienia, gdy kilka punktów dalej feministki zaapelowały o wolność sumienia i równe prawa dla wszystkich w Polsce jak, więc to rozumieć drogie panie wolność sumienia i myślenia ma być dostępna dla wszystkich z wykluczeniem katolików, o ile ja rozumiem feministki w tym siebie wolność sumienia ma polegać nie na wolności od sumienia tylko na tym, żeby każdy mógł indywidualnie i w ramach własnego życia dokonywać własnych osądów i wyborów moralnych wolność sumienia ma nie wykluczać nie tylko katolików, ale przede wszystkim nie wykluczać feministki, które powszechnie są oskarżane o moralną postawę powszechne jest również przypisywanie moralnej czystości wyłącznie osobom, które swój kodeks etyczny przyjmują, a priori z różnego rodzaju nakazów religijnych postulat likwidacji klauzuli sumienia nie jest po 10 0 latem usunięcia sumienie jako takiego to jest niemożliwe to jest niepotrzebne, ale dokładnie jest postulatem wolności sumienia, czyli nie wartościowania 1 kodeksu nad drugim kodeksem skoro wszyscy mamy wspólne trasy mini skoro wszyscy dążymy do dobra, ale pogubić możemy się tym jak my to dobro interpretujemy to tym, że minister Szmal, żeby decydować, który kodeksy etyczne, które moralność w danym przypadku jest zasadna PIP mówiąc dany przypadek już pomału otwiera przed wami przestrzeń moralności feministycznej tak istnieje takowa rozwinięte w ramach feminizmu stanowisko etyki relacyjny zazwyczaj nazywane etyką troski o tym czy istnieje w ogóle coś takiego jak etyka męska i etyka kobieca porozmawiamy co najmniej od lat osiemdziesiątych co najmniej od ukazania się książki, gdy front wojny z autorstwa Carroll James Gunn, która zwróciła uwagę, że wszystko co dotychczas do lat osiemdziesiątych mówiono o etyce moralności analizowane było z męskiego punktu widzenia autorka koncepcji etyki troski, czyli tej kobiecej etyki przez jakiś czas pracował jako asystentka prof. Lorentza Kolberga, który zajął się opracowaniem różnych stadiów rozwoju moralnego no i wg jego badań wg opracowanych przez niego stopnia rozwoju Marek moralnego i okazało się oczywiście, że tę dojrzałość moralną zdolni są osiągnąć jedynie, kto i mężczyzn mając takiego profesora za wzorową Karol dźwigam poszła swoją drogą zaczęła dociekać badać czy przypadkiem nie jest tak właśnie, że badania krwi w derbach nastawione były na męskie wzorce na męskie wartości, które zostały uznane za uniwersalne taką wartością n p . jest sprawiedliwość okazuje się, że kiedy rozmawia się z kobietami o etyce moralności wyższą wartościowo kategorią niż sprawiedliwość jest relacja troska o rozumienie kontekstu w jakim do danej sytuacji doszło wg badań tej autorki okazuje się, że połowa ludzkości głównie kobiety określają swoją tożsamość przez relację, że to jest podstawowy punkt odniesienia właśnie jakość relacji, a w tym co ta połowa ludzkości po strzegł jak naturalnie dobre no to relacja naturalnej troski opieki bliskości tu dochodzimy do coraz większych zbieżności z tym co o kobietach myślą konserwatysty i feministki no bo struktura takiej relacji oczywiście najlepiej odzwierciedla relacja matka dziecko dom był kontynuatorem kije filozofii etyki troski n p. nel not in PiS podkreślał wielokrotnie, że nie chodzi o to, że każda dobra relacja ma naśladować relację matka dziecko, że n p. dojrzałej relacji między 2 dorosłymi osobami raz 1 raz druga przejmuje odpowiedzialność podejmuje się różnych aktów troski, a należy jednak do tych kategorii dotychczas uważanych za jedyne uniwersalne moralne czy takie logiczne związane z kodeksem pracy związane z twardą sprawiedliwością należy włączyć również te emocjonalne intuicyjne związane z relacji inności i kontekstem sytuacji, jakie pytania może sobie zadawać etyka feministyczna o tym pisze m. in . prof. Magdalena środa etyczka z uniwersytetu Warszawskiego tak, dlaczego wartości takich jak macierzyństwo współpraca uczuciowość intuicyjność troska i tradycyjnie przypisywane kobietom mają pośrednie znaczenie wartości przypisywane mężczyznom takie jak racjonalność konkurencyjność aptek celność sprawiedliwość stanowią wyznacznik naszej kultury i dlaczego kultywujemy raczej obowiązki niż uczucia, dlaczego wspólnoty rywalizują ze sobą zamiast współpracować z tego wynikało, że to co kwadratowe racjonalne logiczne konkurencyjne sprawiedliwej smak rzymskie, a to co abstrakcyjne uczuciowe oparte na współpracę nie rywalizacji raczej kobieca zaraz dojdziemy do krytyki tego konceptu, ale jeszcze spójrzmy na badania Kolberga, które przez wiele lat czy też ten typ spostrzegania etyki moralności przez wiele lat obowiązywał, który sugerował przez lata, że kobieta jest niezdolna do bycia istotą pełnej dojrzałości moralnej rzeźb profesor środa pisze tak prawidłowy rozwój polegał zgodnie z badaniami Kol Berga na przechodzeniu od motywacji moralnej opartej na strachu przed karą do motywacji opartej na racjonalnym wyborze uniwersalnych zasad i dojrzała moralnie jednostka w założeniach Kolberga stanowiła autonomiczne racjonalne podmiot, który z interioru zawoła abstrakcyjne zasady postępowania i w sytuacji konfliktu potrafili bezstronnie zastosować traktują wszystkich uczestników konfliktu jako równych prawach i godności podmioty moralne w eksperymentach żadne z dzieci nie osiągną ideał tak rozumianej dojrzałości, ale nie było wątpliwości, że znacznie częściej jest ona udziałem chłopców niż dziewcząt po zatrzymują się, jakby w stadium drugim rozwoju moralnego tzw. konwencjonalnym relatywistyczny dziewczynki nie dążą do bezstronności nie ważą abstrakcyjnych zasad, lecz mówią to zależy to zależy od indywidualnej sytuacji osób zaangażowanych w konflikt od relacji, w których tkwią i t p . Czyżby, więc dziewczynki miały nigdy nie da żyć moralnie w ich dalszej części czytamy Karol, czyli gan odwróciła tę perspektywę i zapytała czy przypadkiem nie jest tak, że to kobiety widzą coś, czego nie potrafią dostrzec mężczyźni, czyli dane w swoich badaniach starała się pokazać, że tradycja ta nie ma charakteru uniwersalnego inie feministki nie planują wzmacniać stereotypu kobiety jako poświęcających się matki nie planują szkodzić, zwłaszcza tym kobietom, które matkami nie są nie chcą to co feministki postulują to pogodzenie ze sobą w obu tych form patrz cienia na etykę moralność boom był wprowadzenie w ogóle w dyskusję moralności w rozumieniu klauzuli sumienia o etyce w prowadzeniu w pole uwagi w ogóle sytuacji kobiet i ich percepcji świata co z tego wynika dla naszych dyskusji o aborcji antykoncepcji edukacji seksualnej o prawie do opieki okołoporodowej o prawie do leczenia niepłodności m. in . o dostępie do in vitro w, że regułą rozwiązywania dylematów moralnych z jakimi bardzo często mamy do czynienia właśnie w przypadku pytań o aborcję, że regułą rozwiązywania konfliktów etycznych w takiej sytuacji musi uwzględniać bardzo szczególne okoliczności kontekst tej sytuacji interesy wszystkich stron biorących w tej sytuacji udział w PTK sprawiedliwości dla uproszczenia tak nazywana, mówi że jak mieczem Damoklesa można każdą sytuację rozwiązać i z góry przesądzić ustalić co będzie dobre, a co złe etyka troski i wprowadza tutaj nieco inną perspektywę co ciekawe Karol Dygant, która ich autorką tej koncepcji tej orientacji moralnej przeprowadziła dziesiątki rozmów wywiadów z kobietami mężczyznami, na podstawie których właśnie wyodrębnione te różnice jak kobiety i mężczyźni w rozumieniu płci kulturowej przede wszystkim ani biologicznej oczywiście jak oni rozumieją istotę moralności co wyniknęło z tych badań, że mężczyźni znacznie częściej zdecydowanie częściej niż kobiety opisują samych siebie w kategoriach tego co ich wyróżnia z otoczenia co podkreśla ich odmienności szczególne cechy no, a kobiety określają siebie raczej przez pryzmat relacji raczej przez pryzmat tego co łączy jest innymi osobami w danej społeczności błędy i co bardzo ważne, żeby tutaj podkreślić Karol dźwigam była zdecydowanie przeciwna takiemu kategorycznym przypisywaniu mu właśnie tej 1 etyki mężczyznom, a drugie etyki kobieta, bo to jest pewien podział umowny to z jakimi wartościami się identyfikujemy wynika w ogromnej mierze z procesu socjalizacji mało tego autorka wyraźnie postulowała łączenie obu posta w wzajemną i komplementarność przyjęcie do tego wszystkiego co dotychczas my jako ludzie myśleliśmy o różnego rodzaju kodeksach etycznych moralnych co najmniej 5 punktów wynikających z etyki troski, które nie są rozszerzają nasze rozumienie moralności po pierwsze, każdy człowiek funkcjonuje przede wszystkim w sieci różnego rodzaju relacji osadzony jest historia dziś wspólnoty samiec częścią historii innych ludzi to co byłoby sprawiedliwe wobec niego w danej sytuacji może być bardzo niesprawiedliwe wobec innej osoby innej sytuacji po drugie, etyka troski, mówi że to, że moralną postawą jest taka, która bierze pod uwagę kontekst szczególne potrzeby danej osoby, czyli jeśli mamy dwunastoletnia dziewczynka, która zachodzi w ciąży z gwałcicielem, a etyka sprawiedliwości powie niech urodzi etyka troski rozważy wszystkie możliwe aspekty tej sprawy po trzecie jak mówi etyka troski, żeby zrozumieć drugą osobę, żeby faktycznie się nią zatroszczyć trzeba wykonać pewien wysiłek, czyli znowu nie wystarczy jakiś 1 kodeks 1 0 przykazań kodeksu karnego cokolwiek co jest proste i nie podlega dyskusji tylko dokładnie odwrotnie za każdym razem dobrze jest zrozumieć potrzeby motywacje działania drugiej osoby potrzeba spojrzeć na to osoby przez pryzmat tych szczególnych doświadczeń po czwarte etyka feministyczna, czyli tyka trawki postuluje posługiwaniem się przy wyborach moralnych nie tylko kryterium racjonalności, ale też kryterium emocjonalnym empatią no i po piąte zasady uważane za uniwersalny dobrze jest sprawdzać w różnych warunkach nie istnieje coś takiego jak abstrakcyjne reguły rozwiązywania dylematów moralnych konfliktów międzyludzkich konfliktów wewnętrznych etycznych, bo zawsze trzeba je rozpatrzeć w konkretnej sytuacji i to właśnie wiele feministek ma namyśli, domagając się n p . dla zgwałconej dziewczyny oprawo do aborcji przyp to była kolejna odsłona pod kwestia emancypacji zapraszam państwa do korespondencji pod adresem MSZ pan trzymał potok kropkę FM MMC tam trzymał patolog Cropp KSM do usłyszenia Hanna Zielińska i zawsze w piątek po dwudziestej Zwiń «

PODCASTY AUDYCJI: EMANCYPANTKI

Więcej podcastów tej audycji

REKLAMA

POPULARNE

REKLAMA

DOSTĘP PREMIUM

Wszystkie audycje, kiedy chcesz! Teraz TOK FM Premium 30% taniej: podcastowe produkcje oryginalne, Radio TOK FM bez reklam i podcasty z audycji. Nie zwlekaj, słuchaj wygodniej!

KUP TERAZ

SERWIS INFORMACYJNY

REKLAMA
REKLAMA
REKLAMA