W 68. roku byłam na drugim roku studiów w Krakowie taka Akademii sztuk pięknych w Krakowie na wydziale architektury wnętrz i co dolar trwało do architektury wnętrz krakowskiej z warszawskich wydarzeń marcowych i bardziej wylatywał z krakowskich wydarzeń marcowych piwo 13 marca mieliśmy taką manifestację można będzie spotkanie w foyer auli Akademii sztuk pięknych, gdzie właśnie w UE walczyliśmy o demokrację wolność słowa o zmiany w Polsce w stronę demokracji było nas wtedy bardzo bardzo dużo, choć trzymanych Hodgson z natknęliśmy się nam milimetr słupa rtęci, która właśnie bardzo mocno spało mała część z uczestników

Czyli było tak jak w Warszawie, o czym mało, kto pamięta, bo właściwie tylko te warszawskie sceny zdominowały też taką pamięć o wydarzeniach marcowych 

Tak mi się wydaje, że proszę bardzo mu się duszą w Warszawie, ale oczywiście Kraków był konsekwencją Warszawy więc, więc na pewno nie byłoby tych spotkani i tych manifestacji, gdyby nie Warszawa

Ale pani wtedy nie oberwała?

Nie, ale mój narzeczony ówczesne oberwała pamiętam z jak zdejmowali bardzo ostrożnie koszula, bo miała całe plecy w pręgach od pały milicyjnej

I co tu było za przeżycie?

Z jednej strony dokładnie formie na prawdę czuliśmy jakąś niezwykłą wspólnotę czuliśmy, że jesteśmy częścią FM historię tej Janie miałam wtedy telewizora nie winię niespotykaną, chyba że kasy nie nie miał dostępu do kasty znacznie kupowałam gazetę i im i byliśmy właściwie nikt nie zdawaliśmy sobie sprawę przynajmniej ja nie zdawałam sobie sprawy z tego co dzieje się na zewnątrz nie zdawał sobie sprawy sej z całej tej i anty żydowskiej nagonki z tego, że właśnie to co się wydarza i rozgrywają się zgrywa partia polityczna byliśmy tak mocno w tej w tej właśnie takim wzmożenie patriotyczne demokratyczne, że jak tamte rzeczy nam zupełnie umyka mu to zacznie, ale przyszedł taki moment, kiedy zapewne po przemówieniu Gomułki, kiedy już 3 expressis verbis padła propozycja dla tych mnie nie prawo myśliwych obywateli o nieprawomyślnych korzenie ach, abym spakowali swoje nie takie znowu duże walizki, bo ograniczenia, a i, owszem, zostały nałożone na wyjeżdżających i wyjechali do swojej prawdziwej ojczyzny nie może się pani z 9, a ja w ogóle tego nie zauważyłam pojechali do domu do Gliwic i tam zobaczyła w telewizji co się dzieje oplata całe to nagonka tt wrzaski i te demonstracje właśnie robotnikom z hasłami, ale ja w ogóle tego dla siebie musiała w ogóle wiemy, że może mama, która przecież była Żydówką i inna była ordynatorem wykryje oddziału dziecięcego w szpitalu i złożyła i podanie do dyrektora szpitala, że ze względu na to co się dzieje w Polsce stosunek do Żydów ona składa rezygnację, ale dyrektor nie zgodził się na to resort macie powiedziałem jej się, że o zwolnieniu nie ma mowy dopiero się przyznała, że coś takiego zrobiła ileś lat później myśmy tego nie wiedzieli i też nigdy nie mieliśmy takiego, jeżeli nawet rodzice myśleli o wyjeździe to nigdy się z mężem i z moim bratem nie widzieli w tym tymi projektami także ja byłam na drugim roku studiów, które uwielbiałam dla mnie to było złapanie pana w okresach Sanok i testuj jaj to wszystko co się działo w Krakowie więc, jakby naprawdę nie miał żadnych czujność na temat tego co się działo z Żydami w Polsce bardzo przepraszam za to wiem lekarze i 1 z naszych kolegów z roku został aresztowany i na kilka dni 3 i może tydzień zniknął właśnie ze sceny z zajęć później przyszedł pierwszy spora kra powiedział na jakość mają małą uwagę Krystyna ty jesteś cholernie antypolska wtedy wyszło chyba książka Andrzeja Byrta nade inne to już był po raporcie z Monachium i niż ta książka strasznie nie podobała i właśnie wyraził NATO i krytyka pod kontem Andrzeja Byrta Happysad inny jego sposobu właśnie wyrażania się ich wtedy właśnie słucham to, że jestem bardzo antypolska, ale czuje się pani może nie wtedy może chwilę później osobą niepożądaną w Polsce czy niekoniecznie niekoniecznie niekoniecznie, a psy, a nawet bardzo nie znaczy dowiedziałam, że jestem Żydówką bardzo wcześnie, bo w jak miał 14 lat jeszcze w liceum, a śnieg, który z moich kolegów powiedział nawet nie minie tylko komuś powiedział, że krzyk ryk snajperzy duchową i jak posiać syn to mamy i powiedziałam mamie, że to jest jakiś idiotyzm, że może mówić jestem brzydka głupia, ale nie słyszy w dół, a przedstaw nam, więc moja mama psychiatra wtedy głęboki Barca oddech i powiedziała musisz wiedzieć, że moi rodzice byli Żydami czy ona nawet nie miała nie wiem czy od wagi cygara podzielona jest szczytów Korony się nie zdefiniowała jako Żydówkę i wasze ukrywała to nigdy nie mówię o swojej rodzinie, która chce zginęła w getcie warszawskim nigdy nie mówią swej przeszłości zmieniła imiona swoich rodziców i innych tak ta jej historię na pokój w domu nie była obecna tak jak wielu chyba rodzinach żydowskich na ich można powiedzieć, że ta tożsamość żydowska również w pani w jaki sposób została na długi czas stłumiona ona nie byłam zdumiona tylko one nie była po prostu w jakimś silnym nie pomniejsza dla niej i ja zajmowałem się innymi sprawami oczywiście wiedziałam, że jestem Żydówką i wszyscy naokoło wiedzieli i jechał akurat to było akceptowane czasem nawet powiem, że nawet jakoś tak tym lubiane czym nie wiem, jakie słowa użyć nie tylko tolerowane, ale nawet stanowią motorem takie egzotyka egzotyką c natomiast tyko nie było w ogóle w moim życiorysie miejsca nad w ogóle, a może to Kraków byłem też pomagał w tym, gdzie jednak więcej śladów życia żydowskiego niż w Warszawie wtedy w Krakowie też nie była śladów życia żydowskiego Jadzia z moimi przyjaciółmi do klubu inteligencji katolickiej i naprawy te i jedyna rzecz, że poszłam kiedyś na Kazimierz, który był absolutnie zrujnowany to było coś niezwykłego, bo czułam się jak w dekoracjach tata, a innych, bo to było tak Zaproś miały brudne śmierdzące miejsce i Tadeusz dotarło do mnie sztuk dzielnica żydowska w bazie właśnie patrzono jak na kosz egzotyka ani nie coś co nie dotyczy przyszedł taki moment, kiedy ktoś się rozrosło przyszedł taki moment oczywiście, ale przyszedł już nie w Polsce tylko poza granicami, kiedy w osiemdziesiątym czwartym roku gen Emil kierowaliśmy z Poznania do Szwecji, ponieważ my mąż był internowany i właśnie zaproponowano nam, żebyśmy wyjechali z polskim długo nie chcieliśmy wyjeżdżać nie wyjeżdżaliśmy, ale na milicję po prostu zagrożono nam, że jeżeli nie wyjedziemy coś co się stanie naszej córce, która miała wtedy 3 lata, więc stwierdziliśmy, że to jest za duże ryzyka, a ślepy, żeby zostać i wyjechaliśmy do Szwecji i znaleźć im się zupełnie przypadkowo pamiętam przyjaciół grafików miasteczku Lund takim Uniwersyteckim mieście na południu Szwecji i tam znaleźli śmieje się wśród kilkuset żydowskich emigrantów z Polski i większość z nich była w naszym wieku miał dzieci w naszym wieku już emigrantów sześćdziesiątego ósmego roku tak emigrantów tysiące ósmego roku i że to było najlepsze rzeczy, które mogą nam się straszyć prosto, a dostaliśmy rozcinają no właśnie do pani ma doświadczenie emigracji od podpity wam ten sześćdziesiąty ósmy rok wbre w pozorom pani doświadczenie braku elastyczności i tego rząd poczucia, że jest się naznaczonym w 60 ósmy roku nie jest takie odosobnione wiele osób mówiło mi Żydów i Żydówek, że dopiero 60 ósmy roku w ogóle się dowiedzieli, że są Żydami nie, dlatego że nie wiedzieli o tym, wcześniej tylko, dlatego że zostali wyodrębnienie w jakiś taki szczególny sposób, a wielu i wtedy też nie do wiedział o w przeciwieństwie do tej grupy jednak wielotysięcznej, która opuściła Polskę w wyniku wydarzeń z sześćdziesiątego siódmego i ósmego roku i dalszych szykan, których spotykały, ale wracając do tego doświadczenia emigracji ląduje pani w innym kraju przyjaznym, a czym wtedy Polska się Jaworki dla pań czym jest Polska wtedy czym jest Polska wtedy Miś jest jednak byliśmy już dosyć dorośli, kiedy wyjechaliśmy do Szwecji i właściwie wszystkie swoje siły skierowaliśmy na to, żeby budować swoje życie tam w Szwecji wyjeżdżało się na zawsze prawda także, że może to była absolutnie odcięcie się od Polski na szczęście przez jakiś rodzice mogli już bardzo wcześnie do nas przyjeżdżać i przyjaciele i ta granica nie była taka żelazna jak zawsze się tym ósmy roku prawda, kiedy nawet ludzie nie mogli jechać do Polski na na pogrzeby swoich najbliższych, kiedy SKM niebyły odcięte kontakt z polską myśmy ten kontakt mieli po jakimś czasie dostają dostałam ten paszport konsularny i mogła mieścić regularnie do Polski natomiast mój mąż wyjechał na zawsze i wtedy skupiliśmy się właśnie na ratowaniu życia w Szwecji Barca była to ciekawe dla nas cenny i muszę powiedzieć, że doświadczenie z tamtych lat jest bardzo dominujący nasz gość jak trzeba zaczynać życie od początku okryte jedzie się bez żadnych znajomości bez zaplecza socjalnego, a jakiegokolwiek rodzinnego i nagle nagi taki człowiek musi wyznaczać sobie radzić lepiej i jej podawać sobie życie i język no właśnie język praca przyjaciele przez ska 20 mieliśmy małe dziecko jest oświetlenie i chcieliśmy być taką rodziną, która sobie dobrze radzi, żeby ona miała też takie poczucie pewności WI i taka, że może nas liczyć, a Polska wracając do pytania czym była w państwa myślach czy rozmowach wtedy w Polsce się bardzo źle działa prawda była w taki zastój straszny i tak szaro ponuro i brak nadziei i brak nadziei tak przede wszystkim brak perspektyw i w związku z tym co prawda, że byliśmy zadowoleni żeśmy z tej Polski wyjaśnia i znalazła pani ton swoją żydowską tożsamość pyta o mocy, dlatego że w nie w pełni twórczości jest stała też po to, ona ono jest imamem z, a ty też żydowskości na takie czy inny sposób różnego typu cienie sugestię, ale to jest immanentna część tego co pani robi i tak no bo właśnie te doświadczenia z lądu, kiedy David rodzina nam się tak szalenie rozrosła i kiedy właśnie wszystkie dyskusje Apple nie pamiętam jakiekolwiek rozmowy, która gdzieś nie zahacza, aby o Żydów, a to co jest dobre dla Żydów cezurę dla Żydów i całe życie towarzysko przybyli tu fantastyczne doświadczenie, bo to wiązało się blisko lania Kamila radziecka, a to wiązało się z klubem Makabi, do którego chodziliśmy po wiązało się z kabaretem lotnicze, które prowadzi Janusz Tencer wiązała się z zespołami muzycznymi i 5 100 to było coś niewiarygodnego albo jest małym miasteczkiem, więc wszyscy bierz mieszkaliśmy obok siebie i stóp na okrągło na okrągło no i balanga to nie chyba tak to można nazwać, bo jeszcze większość była i dentystami lekarzami, więc nie czyni mnie zdradza tej tajemnicy, ale mieliśmy dostęp do spirytusu w interesie lekarskiego, który się roszczeń ciała w związku z Camp Nou od prawie 100 ofiar było się przeżyć tam wzięli prezes Dachser ma wpływ na jak wróciłam wtedy do Polski, a wróciłem po 20 latach się o emigracji ludzie i nie mój mąż wrócił wcześniej po 1 0 latach także byliśmy rozłączenie przez ileś lat czekam aż nasza córka uzyskała pełnoletność no i wtedy już wróciłam, kiedy wróciłem jako osoba, która nie boi się słowa, że te, która o tym, rozmawiała reaguje na antysemickie wypowiedzi i która chce jak oddać się ran pamięć o rodzinie swojej i jest ich właśnie społeczności żydowskiej w Polsce i pamiętam, że ma właśnie pierwszą taką moją reakcją było poprosiłem Gołdy Tencer, która organizowała festiwal kultury żydowskiej Warszawy nie, że mogła co zrobić swoje rodzinne z nasza lektura zniknęła w czasie wojny my to były tam na pierwsze instalacje, gdyż small Luli Luli i ją zrobione na ulicy królowej opisu wysypany nie puch w 1 ze starych sklepów na ulicy Próżnej ten ruch się nie wydobywał na na zewnątrz i pamiętam wtedy pierwszy raz widziałem ludzie płakali dach na tym nie oglądając instalacje wchodząc tam do tego miejsca, ale też pamiętam jak jakiś mężczyzna podszedł do mnie zaciągną w przyszłości mówi z pań ani nie może tego pamiętać, ale ja pamiętam w czasie powstania w getcie to cała Warszawa była w pułku, ponieważ wiał wiatr i ich Kańtoch przechodzi na drugą stronę na szczęście aryjska cały Lwów był w duchu, bo on to jest ciekawy to wspomnienie fruwające go pierza natrafiłam na nie w wielu relacjach puch, który po całym mieście silniejszej krytyki widzialny znak tego, że rzecz dzieje się coś złego tak, bo to dotyczy też towarzyszył wszystkim pogromu prawda, bo inny szukano kosztowności szukano ich rzeczy właśnie tych piosenek żydowskich, ale lwowian nie mówili, że ten puch fruwa po mieście, dlatego że zrozpaczone kobiety żydowskie drom poduchy i kołder ktoś może mogłoby być z mamą udało się porozmawiać się kiedykolwiek o jej przeszłości o jej w wyparciu typy tożsamości żydowskiego, a na nich ciało mieć z tą przeszłością kontakt po wojnie na początku, kiedy właśnie w czasie wszystkich świętych chodziliśmy na groby opuszczone, bo nie mieliśmy żadnej rodziny Ulmów PHO próbowaliśmy zapytać czy punkcie są jej Rangera triumf to zaczyna płakać nie było właściwie ma KMŻ dalej ciągnąć ten temat później pamiętam jak mama przyjechała do lądu i właśnie i były jakieś przyjęcie u nas mieszkanie innej pełno tych rozdawanych pięknych elokwentny, bo skwapliwie żydowskich kobiet i pamiętam jak nigdy nie widziałam jej się tak śmiała siedziała z nimi w kuchni i po prostu szczęśliwa tak syta i tak by się kra kra je zaczynało ją na moje pięćdziesięciolecie zapytała mnie czy ona mogła je jako prezent rajem one powiedzieć mi coś, a o rodzinie, a jej przeszłości inne to ona się zgodziła, ale za chwilę pojawia się co ja jeszcze nie umieram jak jeszcze poczekać tam na 3 miesiące później zestawy lego i nie była w stanie nic płacić, czyli to też jest taka nie do powiedziano historia to tajemnica jakaś taka, która nie uczonej z ciężarem czy jest pani pogodzona z tym, że już nigdy się pani nie dowie, a i jasne, że chciałabym wiedzieć prawda my, ale jednocześnie tak jestem pogodzony nie tak myślę, że widocznie tak miało być pas próżno jest pani związana od wielu lat można prace Krystyny Piotrowskiej zobaczyć zwykle podczas właśnie festiwalu, którego losy zresztą nie wiem jak będą wyglądały w tym roku poczekamy zobaczymy natomiast wracając zdolną do tego środowiska i migrantów, którzy przyjęli kampanię jak swoją i państwo jak swoich poświęciła im pani swoją pracę przed 10 lat zresztą byłoby pracownik jechał on wyjechałam z Polski, bo to jest instalacja przygotowana na 4 0 rocznicę wydarzeń marcowych, która odnoszę wrażenie dzisiaj brzmi groteskowo krotnie głośno mniej niż wtedy 10 lat temu dzisiaj jest wręcz przeraźliwie aktualna i Rosji lub z przykrością się ogląda pani pracę, kto to był komplement chcę powiedzieć to był komplement posłuchajmy fragmentu pracy jego goście Krystyny Piotrowskiej fragmentu dźwięku z wideo instalacji zatytułowanej wyjechałam wyjechałem z Polski, bo prace te można oglądać w muzeum historii Żydów polskich Polin i jeszcze paru innych miejscach, o czym za chwilę powiemy wyjechała z Polski, bo trzyma się zaszczuta trzeba się zastanowić nawiasem społeczeństwa zawiasy prawa po prostu dba się go nie istnieje już w stanie pomóc, bo nikt nie chciał na gwałt wyjechał z Polski dość późno pojechałem dlatego w bezpośrednim powodem było to zostało zwołane na na policję, czyli 1 z SB i Agency epa Paul musi szlachetny powiedział do mnie w wyniku używała itp jak wy nie idziecie do 1 września dom obiecuje oczywiście, że mam zrobić takie życie, że będziecie woleli się powiesić 1 września Burkhardt to wyraz polskiej w klasie 19 7 0 roku z powodu poczucia wszechogarniająca z PKO przy cenie to nowość na Polskę pani mogła dalej żyć jak w lesie pod urządzenia antysemityzmu poczucia osoby drugiej kategorii krzywdy, którą w tym czasie robiono tym ludziom dotychczas z tego nie czuła, ale w pewnych imię tego mocno dosyć i stwierdził on, że nie mogę tutaj liczyć, by wyjechać z Polski, ponieważ komuniści nazwali mnie wzrokiem jest zawsze marzyłem dziś te wyjechałem z polskich w 6 9 roku ostateczną decyzję, że z powodu ciąży dostałem w modę na plac Zbawiciela przez kościoły to większość słuchaczy już mieli okazję zobaczyć w muzeum historii Żydów polskich Polin właśnie wystawa poświęcona wydarzeniom marcowym obcy w domu wokół matce sześćdziesiątego ósmego roku pani praca jest częścią tej wystawy proszą powiedzieć, skąd pomysł na ten projekt i kogo pani zaprosiła do do tego projektu PL 1 4 0 lecie wydarzeń marcowych to była inicjatywa Gołdy Tencer szopy w Zachęcie pokazać wystawę na temat właśnie tych wydarzeń marcowych i wtedy Agnieszka Morawińska, która była dyrektorem zachęty i zaproponowałam niejako kuratora tej wystawy, ponieważ już kilka lat robiłam wystawy na Próżnej i byłam kuratorem tej wystawy i wtedy on jest po może to zabrzmi nieskromnie, ale ten, jakby zaprosiłam artystka, do której miałam zaufanie, czyli siebie samo i i wiedział od początku 2 jak tylko właśnie z okazała się taka możliwość zrobienia wystawy za zajęcie się przetarg będzie głos oddany ludziom, którzy wyjechali i miałam naprawdę bardzo dużo ukarano znajomych przyjaciół właściwie sens tej emigracji i też wiedziała, żeby to chciał to zrobi jak mantra, która się powtarza, bo teraz się powtarzały, a jednocześnie były zupełnie inne i karzesz zaczynało się tym wyjechałem z Polski była zakończyło się różnie, a także to była też takie założenia tej wystawy też chciał pokazać tym to rozdwojenie tragarze gdzieś w jakim spór w momencie to jest polskie doświadczenie, ale równocześnie z wyjątkiem kojarzyło się również doświadczenie tej emigracji tego miejsca, gdy na koncie wyjechał także tony, a ta cała rewitalizacja odbywa się na 2 ekranach na 1 emigranci mówili po polsku, dlaczego wyjechali z Polski i jest to bardzo różne są tak powiedzieć, że od tego wyjeżdżamy, bo wielki świat na mnie czekał, albowiem AM poczułem się oszukana, a w głowie albo czułam, że ten kraj mnie kocha i ana drugim po ekranie i ci sami ludzie mówią to samo zdanie w języku kraju, do którego wyjechać i jakie to są języki nowe wszystkie rynki renta jest hebrajski szwedzki duński angielski francuski la Gino mówi Basia Rubinstein w tym właśnie takim wymyślonym języku, ale między Narodowym także od tak to są to są języki kraj jeździła pani po całym świecie, żeby nagrać swoich rozmówców tak częściowo jeździłam po całym świecie ich to właśnie takim odbywał się taką łańcuszki MO, że jedni polecali mnie innym ich związku z tym mogłam myśleć zaprosić jej nagrać z nimi ich ceny ich zdanie, ale też jeździłam do Aszkelonu, a tylko na haredi, bo tam co 3 lata odbywają się wielkie zjazd emigracji marcowej i tam za nasze w 1 hotelu mieszka w tej chwili Naharin mieszkało ponad 50 0 osób z emigrantów marcowych więcej to jest takie miejsce gdzie, gdzie nie spędzają tydzień w UE i to było bardzo FTTH ułatwiony spotkanie ich nagrywanie relacji to ja mogę powiedzieć co ja zapamiętałam Zygmunt Bauman wyjechałem, bo doprowadzono mnie do wniosku, że jeśli chce być Polakiem to powinienem z Polski wyjechać i takie tak z Romanem RO ba, ponieważ LM był na targach książki we Lwowie i kilka dni spędziliśmy razem jak tak trochę pod dywan czy mogę powiedzieć o g nie reagował i rano ostatniego dnia, kiedy już spieszył się na lotnisko mówi słuchaj mam 1 5 minut jak coś nagrać nagraj hymn i wtedy w korytarzu hotelu w jakimś faktycznie to nagranie różni się od innych, bo było zrobione w miejscu takim przypadkowe, ale w wtedy powiedział zdanie nie niesłychana zupełnie wypowiedź Piotra c Tendera takie targi Kielce trener, który został ocalony przez Irenę Sendlerową tak i umieszczony w klasztorach, które mówi, że wyjechałem, bo latem sześćdziesiątego ósmego roku nie potrafię tego powtórzyć tak dokładnie mówi, bo latem sześćdziesiątego ósmego roku zadzwoniła do mnie Irena Sendlerowa i powiedział po niej Piotrusiu przy zimnym martwym śmiech już wiemy jak i już wiemy, kto się robi też jestem w kontakcie z moimi łączniczka mile widziane doświadczenie mamy zwolnienie z czasów wojny, żeby panu pomóc co odebrano jako rodzaj takiej ironicznej wypowiedzi chyba ze strony Ireny Sendlerowej, chociaż muszę przyznać się zastanawiałam czy NATO powiedziała na serio on mato powiedziane serio, ponieważ ona miała mocno zużyte zaufanie do Polaków i jak być zerem doświadczyła antysemityzmu sama bała się powiedzie się dzieci są dziećmi i żyta i i inne PET miała w pewnym momencie chyba pomysł się wyjechać z Izraela, a z antysemityzmem się spotkała i nie miała wątpliwości co do tego, że duża część społeczeństwa polskiego była antysemicka także to były na poważnie bycia za chwilę wrócimy do rozmowy posłuchaj jeszcze 1 fragmentu dźwięku z wideo instalacji Krystyny Piotrowskiej zatytułowanej wyjechałam wyjechałem z Polski, bo poprosiliśmy polscy, dlatego że mój ojciec został wyrzucony z pracy całkowicie bez swojego, dlatego że jeśli zostanie mogę kontynuować swoich studiów na Politechnice warszawskiej i dlatego że mój rodzic nie widzieli żadnej przyszłości w Polsce realnie, a dla mojego brata domyśla to ja nie chciała wyjechać wyjechałem strat znowu zagra latem i Warszawie zrobiło się pusta coraz więcej ludzi ja wprowadzałem na dworzec Gdański aż wreszcie postanowiła, że ja PS czas dla mnie też powinna opuścić kraj ja zawsze myślałem, że ten kraj należy tu Żydów tak samo mecz Polaków jesteśmy tutaj się wytłumaczą, że tak nie jest dojechała czułem się skrzywdzona przez rząd czułem się patriotką i chciałem jechać się mniej więcej liczyła się w ten sposób, a że przez to, że jestem Żydówką to nie mam być inni chcę być jej wyjazd z Polski, bo już miałem dość tego oddolnego oddolnej nienawiść do urzędów spotęgowany wszystko od góry miałem dostać jak w pani widzi w po rozmowach ze swoimi bohaterami jak pani widzi skutki tej emigracji bo, bo też się w pani pracy pojawiła się wypowiedź wyjechał nigdy się tego żałuję to była najgorsza decyzja w moim życiu tak, bo to bardzo zależało gdzie kto pojechał, jeżeli to byli ludzie, którzy mieli do czynienia z polskim językiem dziennikarze pisarze to hołd szczególnie w Izraelu było bardzo trudno im zaistnieć i to naprawdę była ranna stroiki i gdy także tort oto kilka takich wypowiedzi jest rzekł, gdybym wiedział co to jest emigracja to mnie wyjeżdża to co było najgorszym czasie w tym wyjeździe to było to Szydło oraz na zawsze gra nie była można się przecież podejmowali decyzje bardzo młodzi ludzie ani nie ma już później się wycofać to już była jak klamka zapadała już byli pozbywanie się obywatelstwa polskiego i koniec już niemożna rozmyślać, ale kilka kolorów wróciło ich osoby Lehmann wrócił n p. takich KO zwrócił ponadto niektórzy mają mieszkania w Warszawie niektórzy z przeprowadzi dziś Polski już na stałe z powrotem jest w ogóle bardzo lubią w Polsce bywać korzystają wtedy z wszystkich kulturalnych ofert, jakie Polska oferuje bagażnik z tej Polski właśnie Lecha, jeżeli chodzi o kulturę i o język nie wiem czy to na tym filmie słychać czasem przepięknie mówią Polskę słychać właśnie wchodzi się w świat tych ludzi mimo, że to są krótkie frazy to on czasem łzy w oczach im towarzyszą czasem widać, że to jest cały czas emocjonalnie jakoś niezałatwiona sprawa tak naprawdę to są żywe rany wyższe takie emocje, bo wiele osób młodych osób miało bardzo szczęśliwe życie w Polsce ani, a oni uczestniczyli w tych wsiach w wydarzeniach jest żydowski, jeżeli wspólnie na kolonie żydowskie chodzili do klubów PiS każe długo i czuli się jakąś bardzo zintegrowani i jej jak wiele osób mi powiedziano, że w Polsce przeżyła swe najpiękniejsze zielone lata życia my w związku z tym to rozczarowanie i ta jednak jest złość żal jest tym mocniejsza, a pani tęskniła za polską mieszkając w Szwecji jak po już 3 3 latach chyba już zaczął przyjeżdżać do Polski więcej Więcek Gim RM nie dotyczyło to właśnie tak korzenie, że nie mogę jeździć także to nad jak przyjeżdżam co 2 z chęcią wraca do Szwecji to jednak tam było moje życie projekt tartaki to było ciekawe ja nie lubię grę wchodzić 2 × tej samej od niej nie, a tam było nowe życie i nowe wyzwania i to było bardzo ciekawe i prowadzi pani takie życie rozwoju one do dzisiaj nie ruszysz są pożegnałem, ale oczywiście oczywiście, że 8 lat moja córka nasza córka mieszka w Szwecji już jest właściwie świadkom bardziej niż Polką jej mąż jest Szwedem już wnuki mówią po szwedzku radzie próbujemy z nimi równać po polsku, ale tak jest, ale trudne tym także czasami się dziwimy, że przejdziemy na film szwedzki wszystko rozumiem chyba się w 2 proc ma, ale to już tak już temat ten etap życia aktorów fantastycznej bardzo bardzo przydatny i bardzo ciekawy, a za sobą jak się pani dzisiaj Polska podoba to jest pytanie retoryczne, ale mnie strasznie mi żal po prostu strasznie strasznie mi żal, że to to co się dzieje i jak w ciągu 2 lat zaprzepaściliśmy tak olbrzymi dorobek i ja pamiętam przyjeżdżali tutaj nasi przyjaciele Szwedzi, którzy chodząc po Warszawie z otwierali oczy okrągłą i byli zachwyceni i ich tyle osób na Szwecję właśnie mówią, że zazdrości nam tego co się dzieje w Polsce tej energii tych otwartych możliwości jest strata nie do powetowania w Polsce szkoda, a czuje się pani dzisiaj trochę podmiotem tej tej dyskusji publicznych, ale ze względu na to, że ze względu na 3 8 czworga jedno nowości proszę sobie wybrać w PRL, a repertuar jest bogaty, ale nowa już być gorszym sortem chyba lepiej być gorszym sortem Żydówką cenieni, ale i też do kawy daje mi się, że wasze SOR ma gorzej niż gorszego sortu może, więc tną boleśnie czuje się bardziej właśnie te przedstawicielką gorszego startu wszystkich tych ludzi, którym Polska ma jest nieobojętny na i weź się cieszy jedno z ich ta dziedzina, którą pani uprawia sztuka ciągle ma obowiązek czy sztuka ma obowiązek zajmować stanowisko w takich sprawach no i zastanawiam się nad rolą sztuk wizualnych w tej chwili, ponieważ jak w chodzę bardzo dużo do teatru i to jest bardzo ciekawe jak jak teatr reaguje na to co się dzieje jak partie polityczne i społeczny chodzę dużo do kina i też widzę, że film jest nieobojętny bywają wystawy, które mnie interesują i dają mi poczucie, że sztuka wizualna odpowiada Anna zagadnienia współczesności to takie, ale też nie wiem jak to miało wyglądać powiem, że takie, że dzieła sztuki, które reagują tak bardzo aktualnie najczęściej nie są dobrymi dziełami sztuki i że musi być jakiś dystans musi być odległość tego, że PL pewne rzeczy pokazać z dystansu to od razu powiem, że instalacje Krystyny Piotrowskiej wyjechałam wyjechałem z Polski, bo można zobaczyć w muzeum emigracji w Gdyni te instalacje od wczoraj już, że z poznańskim Arsenale również i korzystając z okazji zapraszamy słuchaczy na spotkanie z moim dzisiejszym gościem jeszcze w Gliwicach dom przedpogrzebowy Żydów KUL górnośląskich jest filia muzeum Miejskiego w Gliwicach i tam też jest w tej instalacji to jak kończąc zaproszenie do Poznania na spotkanie z Krystyną Piotrowską tracimy go ściema, a także z Michałem Sobol ma nam 2 3 marca, czyli za kilka dni w Poznaniu będzie można zobaczyć instalacje i posłuchać mojego gościa na żywo Arek jest definicja sztuki wg Krystyny Piotrowskiej to też sztuka jak mogę powiedzieć Anda Rottenberg sztuka to jest uwierzyć artyście zrozumieć sztuka jest uwierzyć artyście, a ja bardzo lubię Wilhelma Sasnala wypowiedź w tym samym studiu Wilhelm Sasnal zapytany o to co to jest sztuka najpier w zamyślił się na czas dłuższy czas potem powiedział no to jest takie coś w RPA no takie są ich życia uwierzyć artyście artysta to kto to jest to jak się w zamyśle na różnych, a tak, bo to test w tej chwili też jest bardzo problematyczna kartacze artysta pamiętam, że jak kiedyś żonie Annie Betlejewski nie pamięta Księstwa zrobił to takie wydarzenie palenie stodoły i pamiętam, że któryś z krytyków sztuki powiedział to nie jest sztuka to oni z artystą, więc bardzo mnie to wtedy zastanowiło się dalej zastanawiam czy ktoś, kto nie jest artystą czyli jakby ktoś, kto nie kończył nie jest profesjonalnym artysta czy jest artysta Och, mój Boże mamy takich co rzesza świetnych artystów, którzy nie kończyli żadnych artystycznych szkół no właśnie to co to jest artysta proszę na mnie patrzeć jak groźby Betlejewski mu jestem wdzięczna za tęsknię za tobą Żydzie napisy, które pojawiło się w różnych miejscach brzmiały właśnie tak Tęsknięza tobą Żydzie sprzed paru lat wzbudzały duży niepokój tak one do tego jeszcze zbierał brawa zbierał jeszcze po pieniądze i jeszcze komentarzami ludzi, którzy podpisywali się pod tym hasłem i to było warto też uważam tej ciekawej ważne, że to taki ruch społeczny ruch wtedy natomiast bardzo mi nie podobało się n p. jarmark na postęp krześle, bo tuż po IR kiczowate, gdyby to nie miał powiedzieć o sobie jestem artystką, bo jestem artystką poczuje taką potrzebę czuje potrzebę to po pierwsze, definiowania samej sobie pewnych rzeczy jak i przekazywania jej w sposób, który do ludzi dociera, jakby hossa intelektem, który do ludzi i toczyć się ran w takich intuicyjnie i która może i żeby chciały się ludzie czuli to całym ciałem, nawet jeżeli to są tylko sztuki wizualne ale, ale tak chcemy przekazać to co sama czuje i chce, żeby się tym przejęli od Rosjan przywołam Andy Rottenberg Anda Rottenberg twierdzi, że artystów scen, które musi absolutnie się za pracę, a oprócz tego, że trzeba uwierzyć artyście psa ten co bardzo dla dam nie przemawia, ale musi musi po prostu musi bardzo dziękuję za rozmowę Krystyna Piotrowska jak też bardzo dziękuję panu posłowi korki zapraszam za tydzień na wywiad pogłębiony