Historia sprzed 100 lat specjalnie na Czarny Piątek. Podcast feministyczny Tokfm.pl cz. 9

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

emancypacji taki bunt bunt w kasach listy 3 dni temu Zieliński itp MMC pamiątki przy mikrofonie Hanna Zielińska dzisiejszy odcinek nagrywał w dniu, kiedy głos kobiet jest w Polsce wyjątkowo słyszalny to z 1 strony w ramach ich protestu ogólnopolskiego czarnego piątku, a z drugiej strony jest wyjątkowo ignorowany dziś chciałabym państwu przedstawić sylwetki lekarza, który przeszedł swoją drogę przeszedł ewolucję poglądów w sprawie prawa kobiet do przerywania ciąży Rozwiń » będą dziś cytować państwo wspomnienia tego lekarza zaraz też państwo go bliżej przedstawię, ale najpier w cytat doszedłem w końcu do mocnego przekonania, że odmawianie ze strony lekarzy wykonania odpowiedniego zabiegu Operacyjnego bynajmniej nie zmniejsza liczby poronień, lecz tylko kapitalnie wpływa na zwiększenie częstości wypadków zakażeń rozmaitych chorób narządów kobiecych, a nawet śmierci w danym wypadku użycie rządzi się własnym prawem, pozostawiając na uboczu suche przepisy i zakazy prawa pisanego odmawianie przez nas przeprowadzenia przerywania ciąży nie prowadzi do żadnego celu i przynosi społeczeństwu tylko zła, a więc stopniowo stawały się coraz mniej bezwzględny autorem tych słów jest lekarz, który w pierwszych latach swojej praktyki bezwzględnie właśnie odmawiał wykonywania aborcji odmawia przerwania ciąż dr Zygmunt Klukowski, a słowa te są echem sytuacji na polskiej prowincji w pierwszych latach dwudziestolecia Zygmunt Klukowski prawie całe swoje życie zawodowe poświęcił szpitalowi w Szczebrzeszynie kochał Roztocze kochał zamojszczyzna i pracował tam niemal 40 lat od 19 1 9 roku jestem w tej chwili po lekturze wspomnień dzienników doktora klukowskiego opasły tom Nisko wydany przez ośrodek karta w serii świadectwa Polska dwudziesty wiek ośrodek karta słynie z tego, że o historii opowiada głosami świadków nie ekspertów nie analityków nie naukowców ośrodek karta oddaje głos przede wszystkim tym, którzy historię współtworzyli współuczestniczy Liwni obserwowali to wszystko, o czym czytamy się w podręcznikach dr Klukowski jest o tyle ciekawą postacią, że jego życiorys wcale nie jest jednoznaczne również światopoglądowa, tym bardziej wymowne jest to co pisze dr Klukowski o kosztach ciemnoty zabobonu braku edukacji na polskiej prowincji o kosztach, które ponosiły przede wszystkim kobiety i mamy tutaj mnóstwo wątków które, chociaż poruszane są w latach dwudziestych niemal żywcem mogłoby być wyjęte z dzisiejszych debat z lektury niemal 70 0 stronicowej księgi tomu opasłe jego pełnego wspomnień biograficznych portretów historycznych rysów w nędzy z tego wszystkiego wyłania nam się Zygmunt Klukowski człowiek, który przede wszystkim kochał wolność samostanowienie swobodę, ale też, ponieważ przyszło mu urodzić się w carskiej Rosji w rodzinie polskich został wychowany i podziałem w obrządku patriotycznym jego dzienniki są w tej chwili bardzo ważną dokumentacją po wojnie służył jako dokumentacja n p . do procesów norymberskich są bardzo szczegółowe bardzo dokładne dr Klukowski wpisywał je właśnie ze świadomością, że mogą one w przyszłości posłużyć jako dokument można przeczytać o wszystkim co zazwyczaj poruszone w książkach dotyczących historii obu wojen światowych, ale to co dzisiaj dla nas jest najbardziej ciekawe dla mnie w dniu kolejnego strajku kobiet w czasie na piątek to to co Zygmunt Klukowski patriotyzm i stawiający bardzo wysoko w swojej hierarchii polskości Polskę to dociera on doszedł na drodze praktyki na drodze zetknięcia z ogromem cierpienia przez jakie przechodziły jego pacjentki, kiedy odmawiano im prawa do aborcji i chociaż mam wrażenie, że dla wielu Czytelników najważniejsze będzie to co Zygmunt Klukowski pisał o przegrupowaniu wojsk o kolejnych frontach o kolejnych okupacji ach to jednak równie ważne jest to co zauważał jako społeczny drażni, więc Zbigniew Gluza wydawca tej książki wstęp do nich kończy tak ten kochający życie człowieka mogące na uboczu oddawać się wielu swoim pasjom potrafił skupić się na najważniejszym zapisał tak szlak od wolności do niewoli byśmy się nie śmieli pomylić w drodze powrotnej to mnie niezwykle uderzyło to, pomijając narrację batalistyczne militarną narodową mamy tutaj również pokazaną droga od wolności do niewoli w temacie praw kobiet, a to wszystko w kontekście ogromnej biedy braku wiedzy ogromnego zacofanie edukacyjnego, żeby nakreślić państwo obraz czasów wojny w jaki ich opracował dr Klukowski na Roztoczu na Zamojszczyźnie mam dla państwa kilka fragmentów kilka zapisków z życia w ówczesnej nędzy w miesiącach zimowych zaczęła gwałtownie szerzyć epidemia tyfusu plamistego była to prawdziwa klęska czegoś podobnego nigdy przedtem ani potem nie widziałem wzywano mnie czasem do wsi, gdzie prawie w każdej chałupie byli chorzy w niektórych domach bywali chorzy absolutnie wszyscy w różnych stadiach choroby w 1 EURp ie zastałem chorą całą siedmioosobową rodzinę wszyscy leżeli na słomie na ziemi, a pośrodku stał duży kubeł z wodą, którą jakiś sąsiad przyniósł im litości w innych znów chatach widziałem zmarłych, których pogrzebanie nie było komu się zająć zdrowi jeszcze sąsiedzi bali się zachodzić do chałup, gdzie byli chorzy u ozdrowieńców zaś po przebytej chorobie byli zbyt słabi, by pomagać innym pracując w takich warunkach zdawałem sobie doskonale sprawę, że choroba mnie nie ominie ich rzeczywiście dostałem gorączki przez 2 dni jeszcze pracowałem jeździłem do chorych, a po 2 dniach już na dobre położą się do łóżka i telegraficznie wezwany do Warszawy żony, która sama będąc lekarzem bardzo energicznie z pełnym poświęceniem zajęła się ratowaniem mnie z tej fatalnej choroby jelit przede wszystkim zawdzięczamy, że utrzymano mnie przy życiu to są zapiski akurat w 19 19 roku dalej możemy przeczytać się również o tym z jakim trudem lekarz przebija się do chorych i nie chodzi tylko o trudy transportu, ale chodzi o trudy mentalności musiał konkurować z różnego rodzaju Cyrulika miejsce czarami z różnego rodzaju ludowymi metodami radzenia sobie ze zdrowiem z chorobą niektóre rodzaje wsparcia zresztą doceniam tak jak n p. umiejętność tzw . nastawia czy unieruchomienia kości po złamaniu, ale jednak większość ludowych metod radzenia sobie z poważnym stanem zagrożenia zdrowia kończyło się sytuacją jeszcze poważniejszą czasami śmiercią dr Klukowski mimo wielokrotnego przypominania postawy patriotycznej wartości służenia Polsce miał na tyle silną osobowość, żeby w małym miasteczku, jakim był Szczebrzeszyn być otwartym ateistą, a lokalnym środowisku duchownych pisał tak przez pewien krótki czas wikarym był pewien ksiądz Małopolski nałogowy pijak swoim zachowaniem wywoływał powszechne zgorszenie i ksiądz Wójcikowski rychło postara się jego przeniesienie po nim wikarym został ksiądz Nikodem Morawski nerwowo bardzo niezrównoważony w październiku 20 01 . roku popełniła samobójstwo, paląc żywcem na stosie ułożonym przez siebie w lesie podkreśla Bradem zdarzenie to wywołało w całej okolicy kolosalne wrażenie w niektórych sferach otoczyła księdza Morawskiego aureola męczeństwa zaczęły występować objawy psychozy doszło do tego, że jakaś de Vodka poszło w ślady księdza Morawskiego i również spaliła się na stosie ten obrazek przytaczam państwo po to, żeby pokazać, że nie przez przypadek otwarty światopogląd czy tolerancja rozumienie praw kobiet do decydowania o swoim zdrowiu w swoim życiu jakość często łączy się również z postawą sceptycyzmu wobec władzy kościelnej sceptycyzmu wobec kościoła w ogóle dr Klukowski był na tyle odważną osobą, że w momencie, kiedy w 19 1 9 roku obejmował stanowisko dyrektora w szpitalu w Szczebrzeszynie i zaczął od zdjęcia wszystkich księży jesteśmy niemal równo z 10 0 lat później 20 1 8 rok w naszych szpitalach również w tych, gdzie są łamane prawa kobiet w tych, gdzie kobiety nie dostają odpowiedniej opieki okołoporodowej w tych, gdzie nie mają szans na realizację decyzji o swoim zdrowiu w tych szpitalach 100 lat później nie tylko obecność krzyży jest zupełną normą, ale również wybudowana specjalnie na ten cel przygotowana kaplica również codzienna obecność księdza dr Klukowski czym wywoływał zgorszenie wśród lokalnej społeczności księdza do szpitala wzywał tylko wyłącznie w przypadku wyraźnego życzenia pacjenta nie odmawiał tzw. posługi duchowej, ale nie pozwalał na myślenie szpitala z kościołem lokalna społeczność była tak wzburzona jego postawą tak bardzo protestowała, że dr Klukowski dla pokazania pokojowych posta w ostatecznie przywrócił jednak księża w szpitalu, którym zarządzał, ale wszystko co widział skrupulatnie notował i dzięki temu możemy o tym, przeczytać właśnie w książce Klukowski wydanej przez ośrodek karta, skąd się wziął taki doktor od tak otwartym szerokim umyśle, skąd ci się w czasach, kiedy dopiero co pan stworzyć Polska została odzyskana, kiedy dobrem najwyższym wydawał się dobro narodowe co wiemy o dr. Zygmuncie krakowskim wiemy, że pochodził z klasycznej kresowej sfery ziemiańskiej jego ojciec prowadził aptekę Zygmunt Klukowski urodził się jako najmłodszy z trojga rodzeństwa właśnie jeszcze na terenie carskiej Rosji jego rodzice szybko wyjechali w okolicy Wilna potem przenieśli się do Moskwy, a ostatecznie Zygmunt Klukowski studiował najpier w przez moment w Moskwie ostatecznie skończył medycynę na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie i do tego momentu ta biografia mogłaby przypominać każdą inną mogłaby potoczyć się w każdą stronę, ale być może punktem przełomowym w patrzeniu na świat dla młodego studenta było zetknięcie się z polską partię socjalistyczną od 19 0 4 roku Zygmunt Klukowski współdziałał z ruchem studenckim związane m. in . z polską partią socjalistyczną ten ruch nazywał się Spójnia Klukowski należał do Spójni z polecenia Pepeesu wykonywał nawet dosyć niebezpieczne zadania zajmował się przerzucaniem bibuły do Warszawy to wtedy prawdopodobnie za czasów wykuwa się w jego głowie światopogląd łączący nastawienie patriotyczne z wysoką wrażliwością społeczną Zygmunt Klukowski przełamywał też stereotypy na polu własnego życia osobistego bardzo wcześnie rozszedł się z żoną Heleną również lekarką wg posłowie w tej książce posłowia autorstwa redaktorki książki Agnieszki karnet to żona opuściła klukowskiego i wyjechała z ich dwuletnim synem do Warszawy, ale co ciekawe, dlaczego o tym, wspominam, bo znowu mamy tutaj przykład niezwykle awangardowej postawy niestety również jak na dzisiejsze czasy kilka lat po wyjeździe żony z synem Klukowski miał już taką pozycję w świecie medycznym i nie tylko, że dostał propozycję objęcia katedry historii filozofii medycyny na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie, którą odrzucił odrzucił ją z kilku powodów, mimo że czuł się niezwykle zaszczycony mimo, że to była niezwykle kusząca propozycja nie musiał zostawać w Szczebrzeszynie na całe życie jak ostatecznie zdecydował mógł zostać profesorem, ale 1 z przyczyn, dla których zdecydował się jednak prowadzić praktykę lekarską w szpitalu łączoną z prywatną praktyką lekarską były alimenty, a dr Klukowski poczuwa się do odpowiedzialności finansowej Zanie zasad jego syna wspominając o powodach odmowy przyjęcia profesor pisał tak przyłączał się do tego i względy materialne miałem przecież zobowiązania wobec pierwszej żony i syna, którym co miesiąc musiałem posłać odpowiednią sumę pieniędzy nieprawdopodobna, ale 10 0 lat później my cały czas jako społeczeństwo zmagamy się z brakiem takich właśnie posta w odpowiedzialności alimentacyjnych i ojców Zygmunt Klukowski walczył nie tylko z oponami, ale też walczył z ogromnym analfabetyzm, który był bardzo powszechne na całym dostarczą to plus to, że był sympatykiem PPS sum jeszcze bardziej go eliminowało z grupą grona lokalnej inteligencji szczebrzeskiej, bo tam wówczas panowały przede wszystkim poglądy endeckie postawa doktora klukowskiego była nietypowa była 3 50 0 ideologicznym światopoglądowym, a tym bardziej, że walczył również z analfabetyzmem w sposób otwarty nie tylko z zabawą z nami przed sądami, ale drukował młodzież w temacie czytelnictwa bibliofil stwarza sam był bibliofilem ogromnie oddanym swojej pasji miał ogromną biblioteczka bibliotekę w pamięć 10 000 książek zresztą swój ekslibris, w którym deklarował, że tych książek nigdy nie będzie nikomu pożyczał i tak o nim krążyła anegdota w okolicy, że faktycznie tego nie robił, ale jednocześnie organizował różnego rodzaju odczyty wystawy rem kolekcjonował zabytkowe wydawnictwa czym oczywiście również Korszun lokalną społeczność jak czytamy w posłowiu do książki w Szczebrzeszynie nie był znany ze swoich zamiłowań historycznych czy bibliofilskich ci, którzy o tym, wiedzieli uważali go raczej za dziwaka i byli zgłoszeni tym, że organizował wystawy książek i oprowadzał po nich młodzież sądzono, że takie zajęcia nie przystają poważnemu człowiekowi dyrektorowi szpitala no a jak wyglądał ten świat zabobonów, z którym dr Klukowski zdecydował się zawalczyć Ano zdarzało mu się n p. kiedy bywał wzywany do porodu gdzieś na wsi zastać rodzącą kobietę, której brzuch był przepasany obwiązany Starym sznurem od męskiego habitu zakonnego to był ślub w pozostałych po jakimś dominikanin nie skoro sztorm Krasne Brodskiego i ten sznur miał wzmocnić skurczyła tak statystyki powiedzmy humorystyczny przykład, ale oczywiście było mnóstwo praktyk, które były niezwykle szkodliwe n p. powszechne mniemanie o tym, że pasożyty ludzkie są niezbędne dla utrzymania zdrowia dr Klukowski wspomina jak przestraszył 1 z matek swojego pacjenta, która po tym, jak po lekach przepisanych przez dr zobaczyła jak dziecko oczyszcza się z pasożytów przybiegła do niego przerażona pytając, a co będzie jak wszystkie robaki wyjdą na dr Klukowski po podaniu kilku przykładów tego typu przesądów wynikających z braku wiedzy i w jakim sensie braku podtrzymywane go przez ówczesną inteligencję czy Elite dopóki dr stan nie pojawił pisze tak wszystkie te domowe sposoby leczenia i metody stosowane przez babki i znachorów wiejskich przyczyniały chorym nieraz bardzo ciężkich szkód zgłaszanych się do lekarzy lub przebywali do szpitala w tak zapuszczonym stanie choroby zwłaszcza, gdy chodziło cierpienia zewnętrzne rany owrzodzenia czy egzamin, a przy tym tak brudni, że się załamywał ręce i nie wiedziało się jak do nich przystąpić dr Zygmunt Klukowski nie miał w planach zostać na całą okolicę sławnym specjalistą położnictwa, ale te niebezpieczne praktyki i zabobony tak bardzo szkodziły rodzącym kobietom czy po prostu postanowił się w tej kwestii wyspecjalizować, a warunki, w których zdecydował się pracować się bardzo często nie, pobierając za to żadnego wynagrodzenia, bo nikt mu tego wynagrodzenia nie był w stanie wypłacić te warunki można spokojnie porównać do warunków frontowych wojennych do warunków pracy w szpitalu polowym albo nawet nie to posłuchajmy wyjeżdżałem do chorych dosyć często, zwłaszcza do nieprawidłowych zapuszczonych porodów bywałem przy tym nieraz ciężkiej sytuacji w małej brudnej dusznej zawalone gratami chałupie, gdzie nawet podłogi nie było tylko ubita godzina zostawałem wijącą się z bólu rodzącą, której niechybnie groziło pęknięcie macicy trzeba było działać szybko ugotować narzędzia ustawiać stół stołki wyznaczyć baby dotrzymania nóg podczas operacji i znaleźć kogoś dodawanie narkozę opieka położnicza oczywiście dotyczyło nie tylko prowadzenia porodów nie tylko prowadzenie ciąży, ale dr Klukowski bardzo szybko przekonał się jak często opieka położnicza ginekologiczna dotyczyła przerywanie ciąży pisze tak przez pierwsze lata swej praktyki w Szczebrzeszynie stałem twardo na stanowisku niedopuszczalności powoływania sztucznych poronień i żadne względy nie mogło mnie skłonić do jakichkolwiek odstępstw od tej zasady odmawiałem w każdym przypadku z całą bezwzględnością wyjątek stanowiły istotnie ciężkie schorzenia kobiety powoli jednak mój stosunek do tej sprawy uległ radykalnej zmianie i tu właśnie mamy ten fragment książki, które może wywołać trwogę z 1 strony mamy tu opis przypadków ogromnych cierpień ogromnego bólu zakończonego czasem śmiercią kobiety, ale drugim powodem tej trwogi stała, że 10 0 lat później jesteśmy dokładnie w tym samym punkcie cywilizacyjnym dr Klukowski opisuje ewolucję swojego światopoglądu doszedł do przekonania, że jeżeli kobieta chce przerwać ciążę to zrobi wszystko, żeby do tego doprowadzić nic nie powstrzyma ani wstyd ani strach ani względy religijne, tym bardziej że jego klientami, bo nie pacjentkami byli księża, którzy prosili o przerwanie ciąż, u których byli sprawcami i kiedy dr Klukowski odsyłał je z odmową my po prostu szukały innych sposobów udawał się do tzw. babek właśnie do arkusza szereg wiejskich, które jak najlepszej wierze jednak niewłaściwy sposób przeprowadzał te zabiegi sprowadzały na pacjentki bardzo ciężkie cierpienia powikłania no właśnie nic się do śmierci dr Klukowski zaczął mieć do czynienia z naprawdę dużą ilością ofiar tych właśnie pokątnych wiejskich sposobów przerwania ciąży jak pisze tych sposobów było mnóstwo niektóre z nich wręcz Rzeźniczak i myślę, że dzisiejszy dzień dwudziesty 3 marca, kiedy w całej Polsce kobiety krzyczą o swoje prawa to jest może moment, kiedy nie tylko można, ale może należy zapoznać się z krwawymi szczegółami tej historii w wśród tych sposobów na przerywanie ciąży było n p. stosowanie maszynki do nabijania papierosów i stosowanie Dorotą wstrzykiwanie do macicy jodyny wstrzykiwanie wody i moment przełomowy dla doktora klukowskiego przyszedł mnie wtedy, kiedy ratował 1 po drugiej pacjentki po tego typu zabiegach tylko kiedy 1 tygodnia nie udało się tego zrobić i 3 młode kobiety 1 po drugiej zmarł na ciężkie zapalenie otrzewnej Klukowski wspomina to tak sekcję sądowo lekarskie wykazały we wszystkich przypadkach przebicie tylnego sklepienia pochwy aż do jamy brzusznej za pomocą zwykłego wrzeciona zdarzało się interweniować w ciężkich zatruciach n p . z unijną za używaną, by wywołać poronienie największe wrażenie robiły na mnie przypadki, kiedy przywożono mi w beznadziejnym stanie kobiety, którym ja przed kilkoma dniami odmówiłem przerwania ciąży i zmuszone były udać się do babek widziałem w nich ofiary mojej bezsenności jak życie pokazało pacjentkami doktora klukowskiego pacjentkami, które zgłaszały się z prośbą o pomoc w przerwaniu ciąży były kobiety dziewczynki dziewczyny absolutnie ze wszystkich sfer to były i bez kobiety ze wsi i mieszczan kin i Żydówki żony córki urzędników wysoko postawionych policjantów żony lekarzy inżynierów adwokatów sędziów my ich córki również również jak doktor zaznacza był świadomy tego, że wśród nich był również liczne ofiary nadużyć albo jak czytamy w nawet księża nie stanowili pod tym względem wyjątku nigdy nie zapomnę wizyty 1 księdza, który osobiście przyjechał do mnie z odległej parafii i usiadł przy fotelu naprzeciwko mnie spuścił oczy i zaczął swą przemową od słów panie doktorze proszę nie patrzeć na mnie jak na zbrodniarza, a to co dalej czytamy to znowu, gdyby umorzenie jakaś nuta archaiczna w narracji mogłoby być spokojnie zapisem lekarza pracującego dzisiaj w 20 1 8 roku w Polsce zdarzało się nieraz że, usuwając ciążę z pewnością ratowałem kobieta od śmierci samobójczej, a jeszcze częściej decydowano o ich dalszym losie bywało tak chociażby z uczennicami szkół średnich wiem, że wielu ludzi potępia lekarzy za przerwanie ciąży zbyt dużo jest w tym fałszu i obłudy, bo ci sami ludzie w razie potrzeby udają się do nas i wówczas przestają dla nich istnieć względy prawne etyczne i religijne ja sama przyznam, że mam takie doświadczenie w rozmowie z dr Romualdem Dębskim ginekologiem przyjacielem zwolennikiem sprzymierzeńcem kobiet, który w 1 z audycji w naszym radiu wywiadzie udzielonym opowiadał jak to wygląda dzisiaj Stolat po zapisie takich praktyk przez doktora klukowskiego dzisiaj dr Romuald Dębski bywa zaczepiany na korytarzach szpitala Bielańskiego, w którym pracuje przez znane postaci świata prawicy światopoglądu konserwatywnego i te rozmowy z prośbą o pomoc, aby porcji zaczynają się zawsze w podobny sposób panie doktorze moja historia jest wyjątkowa panie doktorze to nie jest tak jak pan myśli panie doktorze moja sytuacja jest wyłączona z powszechnej regulacji prawnej czy etycznej, bo mam takie czy inne argumenty wątek dotyczący nieszczęść i cierpienia wywołanego przez domowe sposoby przeżywania ciąży na prowincji na wsiach roztocza w dwudziestoleciu międzywojennym jest to raptem 1 z wielu wielu wątków we wspomnieniach dziennikach doktora klukowskiego on tam przede wszystkim jednak piszą wielkiej historii o swoim zaangażowaniem patriotycznym o swoim zaangażowaniu konspiracyjnym najpierw został członkiem związku walki zbrojnej potem armii krajowej przez całą wojnę był lekarzem oddziałów partyzanckich zresztą nie tylko przez wojnę później również ich do szpitala przyjmował rannych partyzantów z narażeniem nie tylko własnej wolności, ale wręcz życia dr Klukowski należał do tych osób, które po wojnie nie uznały nowego powojennego porządku dla niego czas w komunistycznej nowej Polski był pewnego rodzaju przedłużeniem wojny dr Klukowski był kilkakrotnie aresztowany po wojnie za przynależność do AK i też za swoją działalność powojenną, ale cały czas był postacią niejednoznaczną tuż po wojnie wychował syna porzuconego przez salową ze swojego szpitala salowa wyjechał łam w akcie urodzenia zapisano, że ojciec jest tzw. niewiadome dr Klukowski przyjął go na wychowanie razem ze swoją żoną Zofią drugą żoną adoptował Tadeusza i jego wychował jak pisze w swoich wspomnieniach Tadeusz od początku był wychowywany w duchu patriotycznym i Tadeusz cieszy, bo uczestniczył w konspiracyjnych działaniach uczył się na tajnych kompletach nie został łącznikiem w oddziale partyzanckim AK, a potem historia dramatyczny sposób zakończyła jego życiem za swoją działalność został skazany na śmierć został rozstrzelany w 50 trzecim roku więzienia na Rakowieckiej w Warszawie w tym czasie dr Klukowski odbywał wyrok 10 lat pozbawienia wolności za działalność swojego syna, a dokładniej rzecz biorąc za to, że utrzymywał z nim kontakt wiedząc, że syn należał do nielegalnej organizacji dr Klukowski przestały pobyt w więzieniu nie wiedział co dzieje się z jego synem mówi o tej niejednorodne ości czy nie oczywistości posta w klukowskiego, dlatego że dla mnie, że dla mnie to, że osobom takim światopoglądzie potrafiła na podstawie praktyki obserwacji przewartościować zupełnie swój światopogląd w temacie prawa kobiety do decydowania o swoim ciele zdrowiu, tym bardziej jest to wiarygodne Klukowski był wychowywany edukowane w taki sposób, żeby zostać dr Chazan, ale dzięki swojej otwartości dzięki samodzielności myślenia dzięki krytyczne Must optycznym patrzeniu na świat ostatecznie zdecydował się zostać dr Romualdem Dębskim używamy nazwisk z naszego dzisiejszego świata, gdzie właściwie mamy takie starcie 2 światów 2 cywilizacji medycznych cywilizację dr hab zwana cywilizacja dr Dębskiego w historii doktora klukowskiego mamy obie te postacie w 1 życiorysie, tyle że działanie na szkodę kobiet to były raptem pierwsze lata pracy młodego lekarza, a potem 4 0 lat pracy na rzecz uświadamiania lokalnej społeczności edukowania lokalnych społeczności i przede wszystkim pomagania kobietom to, że dzisiaj zdecydowałam się opowiedzieć o mężczyźnie, który wspiera kobiety, które dzięki swoim otwartości zmienił światopogląd to również, dlatego że postulatach nadal walczymy z innym stereotypem, że zwolenniczki praw kobiet feministki nie mają żadnego poparcia mężczyzn, a nawet jeśli mężczyźni chcą z nimi współpracować tony tych mężczyzn wykluczają nic bardziej mylnego w dzisiejszym proteście w trakcie czarnego piątku wielu mężczyzn tak bardzo zaangażowało się we wsparcie czy swoich osobistych partnerek czy koleżanek w pracy czy okazanie Solidarności w inny sposób, że nie sposób nie zauważyć, że w dzisiejszym sporze wokół prawa do decydowania o swoim życiu zdrowiu ciele świat nie dzieli się na kobiety mężczyzn tylko na ludzi otwartych sympatycznych samodzielnie myślących i podporządkowanych apodyktyczny tych oddanych dogmat tam i to nie płaci jak się okazuje ma to główne znaczenie to był kolejny odcinek od Castor MMC pan taki zapraszam państwa do korespondencji pod adresem emancypację finał patolog kropkę FM do usłyszenia Hanna Zielińska zawsze w piątek po dwudziestej Zwiń «

Historia sprzed 100 lat specjalnie na Czarny Piątek. Podcast feministyczny Tokfm.pl cz. 9

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: EMANCYPANTKI

POPULARNE

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 04:00

Najnowsze Podcasty

Podsumowanie tygodnia, a w nim podcięte skrzydła opozycji i demonstracje we Francji i Izraelu

Polski rynek sztuki dostał zadyszki? A jak sytuacja wygląda na międzynarodowych targach? (Podsumowanie kwartału) [cz. 2]

Kawiarka, łechtaczka, Lego, kuchnia mamy... Maria Maj czyta o rzeczach, które czynią świat lepszym

Czy rozwój sztucznej inteligencji słusznie budzi obawy?

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL