historię Polski musi zakątki dzień dobry dzień dobry święta wielkanocne dzisiaj pewnie większość polskich domów odbyły się uroczyste śniadania nie wszędzie, ale jednak też chyba większości domów były to śniadania obfity jest typowym niż te święta czynnikami kiełbasami baronami nieco starsi zaczęli wspominać, bo mi dać święta wielkanocne z osiemdziesiątego pierwszego roku prawie wszystko co było na stole można było czasem z trudem kupić na kartki i domowych
Rozwiń »
archiwów starych sił, by pokazać młodym jak to kiedyś było wyciągnęli przechowywane na pamiątkę kartki na mięso cukier masło to było dokładnie 3 7 lat temu, bo od 1 kwietnia 100 0 osiemdziesiątego pierwszego roku mięso było na kartki, ale bez nostalgii i tylko z kombatanctwa przypomnimy dziś jak to z tymi kartkami było w studiu pan dr Andrzej Zawistowski dzień dobry dzień dobry pan historykiem specjalizuje się w najnowszej historii Polski sprawa właśnie gospodarczych społecznych, ale co ważne ne jest pan autorem książki bilety do sklepu handel reglamentowany w PRL o 3 bilety wszyscy będą mówili kartki trochę gra słów, bo rzeczywiście byłby 1 z wersji kartek, czyli te z roku 7 0 tego szóstego nazwano bilety towarowe to był bilety towarowe nie były to kartki z NATO miasto też jest taka pewnego rodzaju Grazia, żeby wejść do sklepu nie wystarczą mi pieniądze trzeba mieć ten symboliczny bilet jak do kina chyba trochę jak do kina na temat rzeczywiście siedemdziesiątym szóstym roku, kiedy wprowadzono w tym ostatnim okresie obowiązywania reglamentacji art. 1 zapotrzebowanie się wówczas nazywano wprowadzono kartki nazwanej biletami towarowymi, żeby nie kojarzył się z wojną zagrzewa 70 szósty to jest kartki Marcina cukier Karlina cukier które, które wówczas wprowadzonej w tak mówiąc mówiąc są analizy są dokładnie to było jedyne reglamentacja art. 5 psiego zapotrzebowania, która zakończy się sukcesem kartki 7 3 do osiemdziesiątego, gdyby nie załamanie gospodarki 8 7 to pewnie by z nich zrezygnowano jednak spełnić swoją funkcję Ts hejnał powieść natomiast wówczas wprowadzono bilety towarowe niektórzy z złośliwie wtedy twierdzili, że Gierek został on doktorem w Mobile tereny i tablety towarowego wówczas funkcjonowały w i trochę nawiązanie do tej do tej nazwy również w tej książce kod tytułu pojawiło do tak, ale jak to w dole w programach historycznych, a to są w historii Polski najlepiej jak jeszcze sięgniemy do wcześniejszych czasów BOR na co pan również sieć zwraca uwagę na to obecne pokolenie ja też to przypomniałem pamiętają ten okres kartkowy ostatni, ale nie był to jedyny czas w naszej najnowszej historii, kiedy żywność była reglamentowana i właśnie taką metodę kartkową czy kupon kupon nową można było w dopiero coś kupić pierwsza była w zaraz po wojnie czy jeszcze gości w czasie wojny papież mówił teraz żywność w tym z kartki i to nie tylko żywność do tak naprawdę i tak naprawdę, że jeżeli byśmy byli dokładnie tydzień też mamy kartki nie ZUS na co oczywiście, bo w tych dzisiaj w dzisiejszej Polsce tak jak w wielu parkach nie we wszystkich krajach świata w funkcjonuje handel reglamentowany myślę, że każdy z naszych słuchaczy miał z tym do czynienia zawsze rękę uciąć, że każdy do czynienia, ale czy pan mówił aż takiego ograniczenia, bo z tym ja rzeczywiście żyje nawet nie tak dawno spotkałem i ale większość osób pamiętam, że zaczęła się buntować, kiedy w jakimś dużym sklepie spożywczym tzw. supermarkecie była informacja, że jest jakaś forma specjalne racjonowania specjalnej racjonowanie, ale w związku z tym, że jest jakaś wyjątkowa okazja tak tak też racjonowanie i to też oczywiście nie mówi mama nam jeśli nośnik kartki dosłownie kartki Otóż przecież chyba niestety każdy z nas miał taką nie przyjemność pojawienie się w aptece i wyciągnięcia kartki lekki co ty jesteś właśnie typowa klasyczna reglamentacja, która ma swoje funkcje Smoła na recepcie tak recepta jest typową reglamentacją ze względów społecznych ekonomicznych jak każda reglamentacja zawsze jednak rację tylko ja żyłem z tym, że lęk jest na tyle istotny, że laik nie powinien sam decydować o jego kupowaniu w związku z inną jest reglamentacja ze względów społecznych i 2 i dodaje natomiast jest jeszcze drugi etap reglamentacja ze względów ekonomicznych duża część leków i sprzedawana poniżej znacznie poniżej kosztów, a różnicę dopłaca państwo w związku z tym lekarz wraz z półek czy nawet nie treść ekonomiczna treść ekonomiczna, bo tutaj ograniczamy niepotrzebne wydawanie przez budżet państwa pieniędzy dla kogoś na fotce są takie jak zmagazynować prawda o zapewnienie potrzeb to jest klasyczny model reglamentację dlatego się do niego odwołuje, bo wtedy, jakby wszyscy nareszcie jakoś pojmujemy, że rzeczywiście to istnieje natomiast oczywiste specyfika myśmy go po to, powrót po wypowiedzi taką samą kartką jest pozwolenie na broń prawda w UE natomiast tutaj wracamy do tego co dotyczy wszystkich w sposób taki codzienny, czyli reglamentacja etyków pierwszego zapotrzebowania pierwszej potrzeby przede wszystkim żywność w i to oczywiście też ma swoje znaczenie ekonomiczne społeczne, a w czasie wojny militarnej również na, bo przecież, żeby państwo co musi, o co musi zadbać o jedzeniu to o to, żeby żołnierz nie był głodny w związku z tym musi ograniczyć żywności na rynku wolnym po to, żeby zapewnić pełne wyżywienie armii żołnierz będzie głodny to skończy się tak jak w Rosji 19 1 7 roku i właśnie z konfliktami militarnymi reglamentację najczęściej związana po drugiej wojnie światowej, który pan Tusk wspomniał nie było krajów w Europie, w którym nie byłoby kartek na żywność mam tu namyśli nie tylko kraje walczące, ale n p . Szwecja Szwajcaria to były kraje, w których normalne nie były kartki na żywność rośnie sprzedaż tych norm społecznych, żeby ograniczyć wzrost kosztów utrzymania statystycznej rodziny to również miało swoje przełożenie na czynniki makroekonomiczne państwa, ale tak jak mówię tu było najważniejsze to, żeby zapewnić rodzinie możliwość zakupu żywności z zatrzymać wzrost cen zatrzymać inflację w jakimś poziomie natomiast liczba opolskich słabością o tyle zysk to może być ciekawe zakaz polowań wielką Brytanią, gdzie kartki, by w czasie wojny i jeszcze były dość długo po wojnie do lat pięćdziesiątych, ale u nas bieda w UE różnica jak rozumiem czy tak to rozumiem polegała na tym, że kartki były na żywność m. in. w czasie wojny i zdobyła reglamentacja okupantom i myśmy z dniem z niej przeszli na reglamentację MO doraźnie będziemy zasadził PRL był tam w pełni samodzielny czy jajecznych w pierwszym okresie jeszcze była ta analogia nie był to właśnie, że to że, że to nowe władze zaczęły reglamentować powiat był ten sam, jeżeli się cofniemy na chwilę jeszcze bardziej to ja przypomnę, że reglamentacja na ziemiach polskich to jest pierwsza wojna światowa wojna polsko-bolszewicka kartki są zniesione w 19 2 1 roku na opał w 20 02 . dopiero, więc nieco tradycję dużo dusza jeszcze raz będę to mocno podkreśla to nie jest nic nadzwyczajnego w takich warunkach w takiej sytuacji też sięgano bardzo często do handlu reglamentowanego właśnie ze względów ekonomicznych społecznych militarne Niemcy dot dorzucają do tej listy 3 przyczyn jeszcze element dyskryminacji w czasie drugiej wojny światowej kartki są elementem dyskryminującym to znaczy Niemcy dostają mniej więcej przydziału równy średniemu spożyć spożyciu robotnika polskiego przedwojennego, więc Polacy znacznie mniej, a Żydzi jeszcze jeszcze mniej jest element dyskryminujący stał akurat w Warszawie było mało widoczne, ale na innych terenach włączonych bezpośrednio do rzeszy to przyjęcie volkslisty, czyli podpisanie tej folk listy, czyli przyjęcie narodowości niemieckiej jako własny oznaczało większy przydział kartek i równe Niemcom nie tędy z gminy Lanc i oczywiście, kiedy wchodzi tutaj władza sowiecka Polska władza komunistyczna musi przejąć ten system Jana w PB w pierwszych tygodniach wręcz go przej przejmuje są świetne w przykłady kartek niemieckich psy pieczątkami polskich władz lokalnych już czterdziestego piątego roku, bo ten system musi w jaki sposób funkcjonować Jan funkcjonuje rzeczywiście różnymi natężenia mniej i z różnymi elementami, które służyły temu nie tylko, żeby wyżywić, że wynagrodzić sobie najbliższych mu trochę tak jak w przypadku Niemiec do końca czterdziestego uspokaja w praktyce do 50 tego pierwszego roku Boyle, a szumnie zniesiono kartki z końcem 30 08 . po cichu, wprowadzając bony miast na tłuszczowe dla wybranych i one znikają w czerwcu 5 2 pierwszy roku zgłasza do jakich wtedy głównie produkty były objęte tym z ustawą różne w różnym czasie, ale oczywiście były takie, które były najważniejsze, czyli mięso chleb ziemniaki przez pewien okres czasu węgiel Nafta zapałki i ubrania, chociaż kartki na ubranie miał zupełnie inny system był to tzw. system punktowy to znaczy każdy który, kto miał prawa nie całe społeczeństwo mniejszość miała prawo do kartek, bo wieść takiego prawa nie dostała dostawał suma punktów i odpowiednie ubrania były różnie wycenione oczywiście ubrania ciepłe zimowe były oceniane bardzo wysoka kurtka do NASA to było n p. 1 punkt ten 1 punkt można było kupić lub gdy pan zwraca uwagę na ten element wykorzystywania reglamentacji do pewnego również właśnie bonusowe Ania grzmotów chodzili określonych grup społecznych o to, żeby je pozyskać n p . ale rozumiem, że w tym pierwszym okresie po wojnie jednak takim naturalnym wytłumaczeniem czy wyjaśnieniem tego systemu rynek jest olbrzymia bieda bezrobocie z 1 z książek Podhale tytułem wielka trwoga pana prof. Zaremby takie dane są tutaj wyciągnąłem 9 000 osób w czterdziestym szóstym roku zarejestrowanych jako bezrobotnych ludzi zbędnych gospodarczo na wsiach oceniano czterdziestym piątym roku na 2 50 000 na państwa skala biedy i związek inwalidów, a więc osób i żebraków w tym okresie, a związek inwalidów wojennych w jest piątym liczył 300 000 członków także modne znana była bieda po prostu wspomniał pan od tych ludziach tzw. zbędnych takich określano na wsi tylko, że wieś kartek nie została oczywiście ja nie wykluczam tego, że i nie przekreślam tego, że Karski miał olbrzymie znaczenie społeczne, a tak jak powiedziałam to znaczenie zmienia się wraz z upływem czasu i kartka wówczas też musimy to pamiętać miała swoistego rodzaju znaczenie zniżkowe, bo to był handel równoległy ktoś, kto miał kartkę kupował chleb za złoty 50 ktoś, kto nie miał kartki ten sam chleb musiał kupić za 4 5 zł miał taką możliwość, ale muszą dużo więcej zapłacić teraz będą informacje w radiu TOK FM, ale po nich wracamy do naszej rozmowy w pasie oklaski witam ponownie to są historie polskich w studiu pan dr Andrzej Zawistowski, z którym rozmawiamy o systemie kartkowych i zakończyliśmy pierwszą część naszej rozmowy o tym pierwszym okresie, czyli okresie powojennym pan wspomniał o tym, że teoretycznie ten okres został zakończony około 400 ósmego roku, ale z końcem czterdziestego właśnie, ale tam jeszcze potem w jakiejś postaci występował w partiach, które się właśnie rodziła pod nową nazwą, czyli PZPR w grudniu czterdziestego ósmego potrzebowała sukcesu poker potrzebowała takiego symbolicznego zakończenia tego pierwszego powojennego okresu tego okresu odbudowy dużych wyrzeczeń numer i podejmowała różne działania, które wpisywała w to zakończenie to, że kartki będą znoszone zadecydowano już wiosną natomiast ogłoszono to urocze Śniade właśnie jesienią czterdziestego ósmego roku, że z końcem tego roku Polska jako trzeci kraj po Szwajcarii w związku sowieckim zniesie system kartkowy, pisząc został formalnie zniesione, ale po cichutku dla tych najbardziej dla władcy ważnych robotników wprowadzono bony mięsna tłuszczowa one jeszcze inny obowiązywały w różnym natężeniu przez następne w 18 miesięcy i w połowie po dziesiątego roku, czyli w momencie, kiedy uchwalany jest plan sześcioletni rozpoczynamy budowę socjalizmu w Polsce ludowej ten system kartkowy znika, ale znika tylko na kilka miesięcy doszło, bo potem znajduje taką informację, że od 2 9 sierpnia 19 5 1 roku prezydium rządu wydało uchwałę w sprawie ułatwień w nabyciu mięsa tłuszczów wieprzowych przetworów mięsnych od 2 tysiące właśnie w Chinach to właśnie jestem piękny język, który mówi coś co musi powiedzieć, ale nie wprost, żeby się nie przyznać do porażki inni się w i lipiec sierpień już koniec czerwca robiły koniec trzecie 10 01 . roku zawsze się sytuacja międzynarodowa, a jednocześnie załogę zaostrzają się kłopoty wewnętrzne za aprowizację nie ma prywatnego handlu PAIH derby państwowy jest niewydolny chłopi zaczynają ograniczać sprzedaż, bo już się robi nacisk na kolektywizację, więc łatwiej na zawsze w takich sytuacjach niezależnie od kraju w ten sposób reagują zaczynają gromadzić żywność po to jest dla mnie ta gwarancji przeżycia w sensie fizycznym i ewentualnego zarobku zaczynają się bać kolejki władza próbuje taką dużą akcję bardzo ciekawą zresztą promowania potra w mącznych makaronów z truskawkami tak jak jest wielka akcja prowadzona z poziomu ministerstwa na koszenie nie udaje przed sklepami zaczynają pojawiać się kolejki, a kolejka dla władz niezależnie od okresu jest bardzo niebezpieczna w 1 miejscu spotykają się ludzie, którzy są niezadowoleni z działalności władz nowo muszą w tej kolejce, zwłaszcza nocą stać nie mogą rozmawiać z SLD rozmawiają co gorsza to jest bardzo niebezpieczne oni sobie opowiadają kawały polityczne, które się roznoszą w ten sposób naprawdę władza kolej się boi nie tylko dlatego, że to jest niezadowolenie społeczne, ale właśnie przez to, że nagle w 1 miejscu spotykają się ludzie sobie zupełnie obce to nie jest środowisko takie, w którym się funkcjonuje w pracy w domu w rodzinie to są ludzie, którzy spotykają się po już nie spotkają w tej grupie wzrost naszą to wszystko w taki sposób wychowuje stany tutaj wejdę słowo w tamtym okresie ta władza zawsze ma jeszcze taki argument wszystko jedno czy one są mocne czy słabe, ale one są można powiedzieć, że ciągle odbudowujemy kraj po ogromnych zniszczeniach nie dość, że po złej Polsce okres za nas 1 2 to jeszcze oczywiście zniszczenia wojenne, które są ciągle widoczne na każdym kroku jest ogromne poświęcenie ogromny wydatek to musimy zrozumieć na dodatek rozkręca się zimna wojna, bo ten okropny zachód centrum ani tak dalej buduje te bomby atomowe i normy, chcąc ochronić naszą tutaj nową rzeczywistość i nasze społeczeństwa musimy ponosić ogromny wysiłek na rzecz chociażby zbrojenie zakrojonych na ogromną skalę, więc drogi w społeczeństwie jak na lodzie nomen omen dno musi zrozumieć jest trudna sytuacja na nie jest wynikiem netto naszych błędów, ale tzw. obiektywnych okoliczności Mynar Otóż nie rozumiemy tego nie rozumiem tego od prawie roku, że w żartem tak powiem po władzę i dokładnie tak myśli, jaki jest pierwsza reakcja na kolejki zry w ustawiają pod sklepami władza wysyła agitatorów partyjnych w do tych kolej, żeby dokładnie tak to tłumaczyć, ale już nie w co się stało największa trauma polskiej ludności jako społeczeństwa w całym PRL, a w całym to jest wymiana pieniędzy jeśli po dziesiątego roku oczywiście PRL Polska ludowa stalinowska to był rozstrzeliwania to były więzienia internowania różnego rodzaju dyskryminacja to był 5 50 sióstr w Poznaniu to był 7 0 na Wybrzeżu to był 13 grudnia wujek tak tak różne tego typu wydarzenia traumatyczne, które przeszły do historii stał się takim takim elementem tego polskiego kalendarz natomiast jest jedno wydarzenie zupełnie traumatyczne dla całego kompletnie całego społeczeństwa jest wymiana pieniędzy z roku pięćdziesiątego, kiedy Polacy tracą mniej więcej 2 3 swoich oszczędności, bo przelicznik zostaje tak ustawione że, o ile ceny płace są inne Soły przewidziane stare 100 zł nawet 3 zł to pewnego poziomu oszczędności, które ma się w domu to nie jest czas posiadania ich w banku przelicza się 10 1, czyli bułka kosztowała 100 zł kosztuje 3 zł, ale te 100 zł, które miałem w tej chwili już jest złotówką, a jest największa trauma i każde wydarzenie polityczne militarne, które się później pojawia w PRL -u zawsze skutkuje plotką, że zaraz będzie wymiana pieniędzy ludzie rzucają się do sklepów, żeby robić zapasy proszę zwrócić uwagę, że w dziewięćdziesiątym piątym roku, gdzie była denominacja starsi ludzie stanęli pod bankami 2 stycznia, mimo że Domin denominacja była obłożona na 2 lata to miał wszystko stopniowo 2 pieniądze jednocześnie wnoszone na przyszłość trauma trauma ludzie potracili masę pieniędzy oszczędności już tej władzy nie wierzyli wielu historyków wskazuje właśnie na jesień pięćdziesiątego rok jak na ten moment przełomowy, kiedy w już nawet ci, którzy byli przekonani do nowej władzy z musu czy dobrej woli przestają mówić my mu zaczynają mówić oni w związku z gościem ci, którzy do kolejek w pięćdziesiątym 1 sierpnia idą opowiada są przeganiani czasami są bici władze ludzi już nie wierzą w dot tylko właśnie reakcja władzy jest taka, że przyznaje się, że z coraz gorzej, bo tak jak wspomniałem, a firmowe ułatwienia ludziom pracy no tak, ale wisi w w sierpniu pięćdziesiątego pierwszego dla ułatwienia wprowadzają do uchwały dotyczące mięsa przetworów mięsnych tłuszczów wieprzowych, ale za chwilę, bo w grudniu dołączono masło i tłuszcze roślinne źle dzieje ludzie ich kariery ludzie są coraz bardziej niezadowoleni, bo po pięćdziesiątym drugim roku dochodzi mydło środki piorące cukier cukierki wyroby te tak no i tak to jest do 3 stycznia 5 0 tego życzyli Lugo proszę zauważyć, czyli niedługo system reglamentacji wprowadzenie systemu reglamentacji to jest bardzo ciekawej ważne zagadnienie, bo to jest zagadnienie bezpieczeństwa Narodowego Aon się też jest też jest obecny to czas potrafi zrobić, bo pierwszym krokiem ludzi to jest fundował dowiedział na obserwacjach badawczych wprowadzenie reglamentacji na 1 z towarów powoduje wykup innych towarów po pierwsze ludzie zaczynają gospodarz winien pieniądze w wolnym, który można dziś przeznacza porę wziął się nam się co będzie następne wniosku czy wprowadzenie mięsa powoduje szturm na sklepy tu nie ma jeszcze 1 ważnego towar kartek na pończochach, które były wprowadzane dla naj pierw kobiet w pracy później pozostałych kobiet, które się tam pojawiały też bardzo ciekawe ciekawe aspekty niż po latach tylko mały wtręt teraz dopiero rozumiem to szaleństwo, którym pisze Hłasko wielu swoich opowiadaniach, rzucając tylko tak jak na wielkim, jakby to powiedzieć, żeby ładnie zabrzmiało w jak atrakcyjność płyty Cavalera w stosunku do jakiejś pani rosła, kiedy musisz podarować tzw. zielonym to właśnie od o nich mówimy w asyście bawełniane też były na kartki cieszą się mniejszym powodzeniem chodziło też z Zachodu melony, które nie miały też tego już chód raka, ale tutaj należy tutaj tutaj byłbym były listy, na które pani w zakładach pracy się wpisywały otrzymywały właśnie wymyślone później następuje grupy i wreszcie ta grupa ostatnie 8 marca był specjalny przydziału ze względu na święto kobiet to był bardzo skomplikowane systemy i też to wówczas prowadzone natomiast ten system, który też był systemem podwójnym to znaczy były cenne bez kartkowej ceny kartkowe ceny kartkowe były oczywiście znacznie niższa niż ceny ceny bez kartkowych, chociaż ten przeciek nie była aż tak duży jak w tym któremu, który wspaniale mniej więcej na kartki to było połowę taniej mniej więcej zależało od towaru sprzedawały trochę więcej niż pół roku, dlatego że system od razu zaczynało powoli zaczął powodować różnego rodzaju wynaturzenia czy to fałszowanie kartek czy nadużywanie ich przyznawania z gmin napady na sklepy po kradzieży masę tego wszystkiego, a po po drugie, ten system generował olbrzymie koszty nie tylko chodzi o drukowanie tego wszystkiego co było najmniejszym kosztem, ale woda wciąż sprawozdawczość i obsługa tego systemu Podsiadło sprawdzić tak naprawdę nigdy nikt tego dokładnie sprawdzać cięcia, bo udawali w stosunku do obsługi sklepu, że tej sprawdzane, bo inaczej ta obsługa sklepu nie zaczęłaby wykorzystywać te możliwości jest gościem podniesiono znacznie znacznie ceny te ceny były na poziomie bez kartkowych albo wyższe 5 0 tym trzecim stopniu i zrezygnowano skarb tek prowadzę w ogóle nowy system cena tego momentu, gdy ceny były ustalane centralnie przez państwa został wtedy ostatecznie uregulować wychodzisz potem przez wiele lat tych kartek nie ma co no to specyfik powie we wsi, bo w mojej świadomości to jest właśnie dopiero ten 70 szósty rok, ale tu proszę w takim razie wyjaśnienie, bo choćby w pięćdziesiątym szóstym roku są co co są co znamy chociażby ze zdjęć i innych materiałów z Poznania jednak też nad na tych plakatach jak to nazwać demonstrujących po jawią się hasło chleba dla co dla tej władzy Robotniczej itp nacina się uda wabiące i że jest dla robotników, bo on musiał być też dodatkową trudne do umów z uzasadnienia taki żart w pięćdziesiątym szóstym roku, że bunt w Poznaniu był pierwszym na świecie strajkiem właścicieli fabryk właśnie nawiąże do tej propagandowej tezy natomiast oczywiście chleba tak, dlatego że w tym okresie powojennym chleba ziemniaków najwięcej używano w kuchniach robotników to etatowi to takie czy tak to pokazują badania czy w niektórych biedniejszych nawet 50 % żywności spożywanej to właśnie były ziemniaki chleb inni to po pierwsze po drugie też musimy pamiętać, że żywność była dosyć droga po to, dziś nam umknęło dzisiaj na żywność statystyczna Polska rodzina nie wiem jak to jest w 20 1 8, ale mam trochę starsze badania Alaski sprzed kilku lat to z GUS wyliczył, że statystyczna Polska rodzina na żywność wydają około 20 % 3 2 % budżetu swojego na Zachodzie jest jeszcze nieczynnych jest natomiast po wojnie statystyczne jak rodzina robotnicza dna żywność wydawała do 70 % swojego budżetu miesięcznego, więc ta żywność to rzeczywiście wydatek dosyć znaczący i im ona tańsza była w gorszej jakości tym na więcej można było oszczędzić, ale wracając do do pana wypowiedzi wjeździe do małego do pytania Hayek to był jakiś kartacze pomożemy to się ograniczamy do żywności artykułów pierwszego pociągu, jeżeli potrzeby, bo to, że były przez cały okres PRL -u kartki na węgiel czy tzw. kwity węglowe czy były kartki na samochody czy te specjalne talony innym czy były specjalne pozwolenia na zakup materiałów budowlanych not jak prochy zostały zostawiam to, bo to oczywiście też była reglamentacja same jak cenzura była reglamentacja wolności słowa przecież tego od swego rodzaju natomiast teraz spoglądam na temat na tak 1 to reglamentacja te kartki artykułów pierwszego za podszywanie się przed wszystkim żywności one były w ukryciu sześćdziesiątym pierwszym roku w, by cała Polska została obłożona workami z kartkami tzw. ślepymi kartkami na wypadek sytuacji nadzwyczajnych co się dzieje tuż przed budową muru berlińskiego prawda władze prawdopodobnie obawiają się różnego rodzaju niepokojów załamania handlu i dosłownie na kilka dni, by przed decyzją o budowie muru w Berlinie w zostaje wprowadzona w Polsce system wprowadzony w Polsce przepisy umożliwiające wprowadzenie kartek, bo w całym kraju po byłej komendach wojewódzkich milicji zostały rozważone worki z milionami tzw. ślepych kartek ślepych tam nie było napis senatus Łukasz Sikora był symbol to było wygodne, bo władza mogła powiedzieć na wkład, by 1 to jest kilogram mięsa i wtedy niejako w dzięki k komunikatu owi, który idzie przez radio czy pojawia się w prasie już wszyscy wiedzą nic się tego drukować mięso rozwozić i tak da im to nie zostało wykorzystane w ten system reglamentacji na wypadek sytuacji nadzwyczajnych później cały czas istniał po ukryci w zarządzanie kryzysowe strategiczne bezpieczeństwo państwa zakłada rząd dzisiaj powinien istnieć myślę, że gdzieś tam gdzieś tam istnieje, bo to jest standard to jest to jest to jest elementarz działania w takich wypadkach, że państwo powinno czymś takim dysponować, bo nigdy nie wiadomo co się stanie niebytu Wojnicza jakimś załamaniu, ale ten był chociażby o chociażby o jakich klęsce żywiołowej jest tak kartki istniały natomiast data jest nieużywana, ale tu ma pan rację następny etap to sierpień 7 10 06. roku i to jest o tyle ciekawej i i z tym rozstaniemy się na chwilę ze słuchaczami na informację o tyle ciekawe, że w tych wcześniejszych okresach zawsze można było łatwo usprawiedliwić władza mogła, a jeśli będzie usprawiedliwiać, bo ciągle były jakieś okoliczności, na którą można było uważać, ale są zewnętrzne prawda, bo albo właśnie ktoś nam tutaj wyścig zbrojeń grozi albo bombą atomową albo odbudowujemy kraj po wojnie i t d . czasem te kartki 7 6 roku pojawiają się przynajmniej teoretycznie z punktu widzenia władzy w okresie, kiedy wszystko jest Super dla nich to był dopiero fikołki jak byśmy powiedzieli jak to ludziom wytłumaczyć, ale o tym, po informacjach, które po Sierakowski witam ponownie to są historie polskich w rocznicę trzydziestą siódmą rocznicę wprowadzenia wtedy w PRL -u kartek na mięso to i tak pomyśleliśmy sobie, że właśnie tą okrągłą rocznicę trochę o tym wszystkim rozmawiamy, siedząc dzisiaj przy dość Wiśle bogatych i nadziejach Night w jak największej liczbie domów w Polsce w święta w studiu pan dr Andrzej Zawistowski szkoła główna handlowa w Warszawie historyk poziom reglamentacji w garażu też no właśnie zapowiedzieliśmy, że powinno się chodzi o interes tej części od tych ran ne w najnowszym okresie reglamentacji czy kartek w tym chyba najlepiej pamiętany przez większość słuchaczy jak Gierek i jego ekipa akt która, owszem, ma już ten problem związany z wydarzeniami czerwcowymi, a więc już widać, że coś pęka wyraźnie na tym obrazie i robotnicy w imieniu, których rządzą i wychodzą na ulice, niemniej jednak pamiętamy, że to była epoka propagandy sukcesu wszystko się udawało, a jednocześnie odprężenia ze światem zachodnim już nie można było zwalać na na zimną wojnę taką w ostrym wydaniu, która wymagała jakichś ogromnych nakładów, bo mieliśmy i porozumienia Sol w między Ameryką związkiem Radzieckim mieliśmy konferencję bezpieczeństwa i współpracy w Europie w siedemdziesiątym piątym dawało się, że już tak nie ma na kogo zwalić na wiec w wypadałoby się uderzyć w piersi jest dla mnie wychodzi tak była na kogo zwalić, bo nawet w latach pięćdziesiątych oprócz tych, którzy byli za granicą winnymi byli też ci, którzy byli wewnątrz kraju, czyli chomika, że spekulanci dokładnie ci sami są niższe 10 06 . roku z piekarskich 10 06 . roku to trochę mechanizm podobny do tego z 10 01 . to znaczy odwołanie podwyżki czerwcowej spowodowało, że ludzie ustawili się przed sklepami mówiąc to na pewno chwile trzeba coś w trzeba coś zaoszczędzić, bo wiadomo, że zaraz będzie podwyżka, a cukier był to specyficzny towar, bo cukier osłodzi nie to jest przeważa dziś nie służy nie tylko do słodzenia my jesteśmy na parterze bardzo się na na zegarek jesteśmy jeszcze przed dwudziestą drugą torów post pozostawia w pewnym nie domówienia do tego jeszcze można cukier w tu, posiłkując się historyczną datą 1 4 1 0, używając do tego również wody drożdży do czego jeszcze cukier może służyć innym, a ta podwyżka jest 10 06 . roku dotarł również alkohol, bo z kosztem stało się to bardzo opłacalne, żeby ten cukier właśnie mieszać władał tymi drożdżami w badaniu zawartość cukrów co przy to tak powiedzmy tak to tylko ja staram się tutaj jakoś tak, żeby stać się nie straciła koncesji przez te moje wywody inny stan się w nim, by stać się wziął szturm na sklepy, bo cukier jest towar, który bardzo łatwo można zmagazynować jak kiedyś spróbowałem trzydziesto pięcioletnią jej czysto czteroletniego cukru zdarzyło mi się tak, bo potrzebowaliśmy takiego kilograma cukru, żeby zrobić zdjęcie, jakie popularnej gry, którą kiedyś współtworzyłem to się z 2 kolejka i tam nam potrzeba była, ale takiego zdjęcia i akurat się okazało, że babcia koleżanki po siedemdziesiątym szóstym roku kupiła 10 kg cukru wróciła na palaczy nigdy nie będzie zależało to ważne było potrzeba sporo ludzi wypróbował aż takiej sumie dziwne też efekt ów wyrok negatywny z punktu widzenia być może władze no bo ludzie sami kupowali nie, dlatego że potrzebowali to należy błaga Boga prawda nasz informator toi toi to za chwilę do tego możemy dać szalonego proteście przed kartkami 10 kg i oczywiście nigdy później było nie było potrzebna była kartka była wykorzystywana my spróbowaliśmy ten cukier trzydziesto czteroletni on był słodki on dalej miał Konstantynów suchym miejscu Czech przez przechowawcę było bardzo, aby cukier, a nie tylko już mówiąc poważnie alkohol, ale przecież Polska tradycja kulinarna chociażby ta dzisiejsza tak to muszą być wypieki muszą być różnego rodzaju potrawy, do których ten cukier jest w dużych dużych ilościach używane w jak ta władza się tłumaczyła że, w czym z komisarzem chomika, że spekulanci, żeby ochronić w klasę robotniczą przed zgubnymi skutkami i spekulantów chomika, że wprowadzamy tymczasową na okres miesiąca tak to było po początkowo powiedziane sprzedaż cukru za pomocą właśnie biletów towarowych co prawda oczywiście niektórzy utrzymują, że opowiadam zaś, że szczepienia przeci w każdy widzi w lecie napisane lipiec nie oczywiście nabywcy, lecz jest napisane data lipcowa, ale no, ale to się to się stało w połowie sierpnia to dopiero wówczas te bilety wydrukowano to musiało jednak jakiś czas potrwać jak się przyjrzymy tym biletom towarowym na co kier to ciekawostka tam nie jest napisane, że to jest na cukier internet nie jest napisane to jest ta Jedynka dwójka czy to co kilogramy to drukowano w konspiracji w drukarni wiedzieli co drukują prawda jest gościem tam nie ma ani nazwy towaru ani nie ma odwagi podany tylko są cyfry właśnie im nazwę bilet dla towarów i Tesco reglamentację, która władza się udała, bo rzeczywiście po pewnym krótkim czasie udało się wyhamować ten wykup cukru, a również, dlatego że ona znowu była podwójna wszyscy wręczają kartki na cukier cukier można było kupić w zamian za 10 50 MAK i z kartką co 2 6 zł bez kartki, a przed 2 6 latach złotych mieszaninie z wodą i drożdżami już przestało opłacać tutaj mamy teraz sytuację taką troszeczkę przyspieszając, że następuje na ewidentne załamanie tego fantastycznego systemu gospodarczego i dekady sukcesu ekipy Edwarda Gierka albo rzeczywiście trudności na rynku są coraz większą dochodzi do znanych wydarzeń sierpniowych strajków i można, by powiedzieć, że dla dzisiejszego słuchacza pewnie zaskoczeniem jest to jak sobie z zetnie do tego, czego żądali robotnicy żądali kartek na MEADS no właśnie od lipca potem już na Lubelszczyźnie roztworu pojawił się 11 postulat z tych słynnych 2 1 postulatów dalece gdańskich to jest wprowadzić na mięso i przetwory kartki bony żywnościowe w nawiasie do czasu opanowania sytuacji na rynku i drugi punkt toczyła się powiązane są niższe ceny komercyjne i sprzedaży za dewizy w tzw. eksporcie wewnętrznym, dlaczego ludzie śmiech rzeczywiście kierować z taką świadomość, że wiadomo, że sytuacja Ano tego systemu gospodarczego taka niewinna, więc nie ma co domagać się formalności tylko właśnie kartek na, dlatego że kartki na cukry zadziałały cukier pojawił się w sklepach po kilku tygodniach można było go kupić powodem jest zwalczanie Ewa Pawlak nie, ale już można było jeść codziennie go kupić tak on znowu zaczął znikać na początku w końcu lat 7 0 na początku osiemdziesiątych, żebyśmy sobie uporządkowali Ignacy nie ma niestety dzisiaj czasu powiedzieć drugiemu kryje drugą reglamentacja nie kartkami, bo nie było czegoś takie jak kartka na to było mleko w proszku, które zostało reglamentacji na w czerwcu o 8 dziesiątego roku też drugi towar dopiero mięso było przeciw to taka data to zupełnie opowieść na inne na inną okazję my natomiast robotnicy próbnym, którzy zgłaszali ten postulat patrzyli wprost jeszcze brat zaznacza to nie jest tak, że się pojawia się on już w lipcu na Lubelszczyźnie w tych rozproszonej strajkach lubelskiego lipca już on się tam pojawia to już jest przeniesienie tego postulatu, dlatego że ludzie spojrzeli na cukier tak to znaczy, że ten cukier gdzieś jest niechże władza zobowiąże się każdy z nas dostanie tyle i będzie to działało co więcej w głównym przeciwnikiem wprowadzenia kartek Kamieńca był rząd Polski Rzeczpospolitej ludowcy do tego właśnie potem mamy już sytuację taką, że ja sam się Penta zakresu studiów, kiedy na jakich zajęciach usłyszeliśmy właśnie, że dno w tej chwili to będą właśnie te kartki nominalnym na ten cukier na na mięso i nadal, ale niedługo będą kartki na buty i pamiętam jak cała sala powstała śmiech no bo mimo, że żyliśmy w tamtym czasie wydawało się, że profesor przesadza no bo aż aż tak chętnym może być buty były na kartki zaś powiedzmy jak to poleciało rzędach po trochę mamy za mało czasu, chyba że czas na północy nam wystarczyć możemy to dosyć dokładnie, więc w telegraficznym skrócie władza pod pisała z porozumienia ze strajkującymi zobowiązała się do tego, że wprawdzie kartki na mięso później starają się uniknąć tego dlatego decyzja zapadła dopiero w lutym 80 tego pierwszego kartki pojawił się 1 kwietnia, o czym tutaj mówimy dzisiaj cały dzień po osiemdziesiątego pierwszego roku natomiast to oczekiwanie na kartki wyzwoliło taki ruch oddolny w grudniu 8 dziesiątego roku w wielu miastach pojawiły się lokalne kartki na różne towary trzeba z reguły to duże duże miasta zaczęły wprowadzać takich kar nie miał nic wspólnego z podziałem ma tzw. masy Towarowej i nic po prostu rozdzielano ludziom był tak uznał uznaniowo różnego rodzaju kupony, które miały ułatwić zakup przed świętami później po głosie mięso w międzyczasie zmieniono reglamentację cukru trochę na innych zasadach ona zaczęła obowiązywać pojawia się czekolada na kartki, a masło przetwory z tłuszczu owe przetwory zbożowe bardzo ważny artykuł jak papierosy alkohol, które też wczesnym wczesnym latem 8 10 01 . roku zaczął być sprzedawane na kartki i tych towarów jeśli były artykuły dla niemowląt w cała gama net część z nich były reglamentowane ogólnopolską, a część z nich reglamentowaną lokalnie czasami kartką był dowód osobisty zameldowani wdanej miejscowości tylko na taki dowód n p . sprzedawano w górach w okresie turystycznym te najbardziej potrzebne towary były też taki mamy nowego słowo, gdy już na początku UB jak zaczęła się właśnie reglamentować benzynę to, że do dowodów chyba rejestracyjne sprawiały, że z innej zupełnie inna potem system trochę inaczej był chory był tworzony, dlatego że benzynę racjonowania to znaczy ograniczono sprzedaż do jakiegoś ograniczonego, ale momentu później w Pradze tzw. składki to na tych kładkach stawiano te te pieczątki można było zatankować 3 × 3 × na miesiąc i wg klucza to znaczy, że ktoś miał jedynkę na rejestracji jako ostatnia cyfra to przyjęto 01 11 . i 20 01. dnia miesiąca i wtedy sobie też sobie tankował i to wy zaczęto robić dopiero po osiemdziesiątym drugim roku, ale takie tradycyjne kartki to dopiero się to czwarty, dlatego że te kartki z tymi stempel Kamil ludzie się nauczyli, że można sobie woskiem wcześniej pokryć już palcem później zmazać, więc w pełni zdawał opowieść zupełnie oddzielne nie jest pan jak Polacy przemy do przepompowywania benzyny na czacie w zakresie urządzeń da ile ja się wtedy napiłem benzyny, wyciągając ją właśnie z baków po torze, a ja kolega, który wiedział, że mi potem od bazy, a ile samochodów zostało zniszczonych po tym, jak przez tak naprawdę czasu zniesiono reglamentację tzw. benzyny niebieski czy Lityński octan nowe i dla samochodów, które nie były dostosowane zaczęło lać to Nisko planowana była tu zupełnie bezradny zupełnie oddzielna opowieść bardzo fascynujące zupełnie, ale niestety nie ma dzisiaj takie niespodzianki to się posypało wszystko i dopiero gdzieś z końcem po osiemdziesiątego pierwszego roku test system zaczął być uporządkowane i porządkowy zwany i wówczas zaczęto znosić reglamentacji lokalne i wówczas pojawiło się te kartki na buty o w ogólnopolskim obiegu Tosię nazywało ta talony pomocnicza i takich największy wysyp to właśnie niż 8 pierwsza 80 drugi na 8 trzeci to tutaj były one wykorzystywane dochodziły jeszcze to takie dziwne powiedziałbym reglamentację 1 z nich też pamiętam, bo skorzystałem z niej Otóż osiemdziesiątym trzecim roku się ożeniłem i otrzymałem z urzędu stanu cywilnego zaświadczenie, które mi umożliwiło kupić obrączki tak, ale było też, o czym się dopiero teraz dowiedziałem, mimo że w tamtych czasach przy gotowym się do naszego spotkania można było również urzędów stanu cywilnego z działu zgonów wziąć dokument, który upoważniał kupić garnitur buty dla zmarłego mężczyzny warto tutaj była też każda gmina, choć tak tak tak tak byłoby, by były takie ograniczenia do żony nie było ogólnopolskie one w różnych miejscach występowały z różnym nasileniem złoto w sposób naturalny ludzie bali się spadku wartości pieniądza złotego piasku ściemy złoto z stało się bardzo popularnej i z okupowaną po prostu złote obrączki się do tego bardzo dobrze nadawały nawet bez żadnych dodatkowych kamieni łatwo narazić go przetopić i żeby uniemożliwić zakupu złota jako takiej takiej takiego zabezpieczenia się przed utratą wartości pieniądza takiej lokaty swoistego rodzaju właśnie wprowadza takie ograniczenie, żeby uzmysłowić naszym słuchaczom szczególnie tym młodszym no bo mówimy cały czas, że można było kupić za kartki, ale wiadomo było, że kartka sama w sobie było ograniczenie, by się chciało mi czasami kartkę na kartki to inny ja nie nie wiem, którego też dokładnie okresu, ale dla przykładu miesięczny przydział cukru 2 kg na osobę mięso 2 i pół kilograma miesięcznie w nawiasie pracownicy umysłowi, ale 4 kg pracownicy fizyczni i dzieci pół litra wódki butelka wina importowane po 300 g proszków doprania 2 kostki mydła 100 g wyrobów czekoladę podobny to też najnowsza powieść co to było to tylko dla przykładu no bo to nie znaczy, że śmiało kartki można było kupić ile się chce nam nie w tym bardziej że nie zadziała taki bardzo poważny system, który z reguły reglamentacji towarzysz czy rejestracja zaciekawia cieszy, bo wcześniej zarejestrować w sklepie i sklep wyznacza moment, kiedy się do niego trzeba było zgłosić wtedy powinien mieć towar to się rozsypało osiemdziesiątym pierwszym roku i ludzie tak naprawdę uprawiali trochę polowania biegali po mieście szukali miejsca, gdzie drukarkę można zdać bardzo można zrealizować statutowo ten efekt, a te przydział, o czym się też były zróżnicowane, bo n p. proszku czy mydła więcej dostał mieszkańcy województwa katowickiego krakowskiego niż mieszkaniec łomżyńskiego Siedleckiego potem było bardziej brudna i że choć w powietrzu oczywiście z zakończy ja zakończy, ale oczywiście Panasiuk ruszy on o 1 komentarzy w tym, że on, że system 2 9 lipca 8 0 tego dziewiątego roku przez radę ministrów został zniesiony tempa uchwała w sprawie reglamentowanej sprzedaży mięsa i t d. już tylko w ten mięsa no właśnie, więc to jest ten koniec tej historii natomiast może ze względu właśnie na ten dzisiejszy świąteczny spotkania z drugiej strony funkcjonuje w wielu rodzinach takie coś w spłacie nie Beda kartki były niegdyś były kolejki niby się stały, a wtedy też te święta na tych stała właściwie nigdy niczego nie brakowało, jakbyśmy to robić, bo Polak potrafi jak mówią o jak jak mawiał Edward Gierek w Polskiej tradycji zastawiony stół mniej lub bardziej święta czy to wigilia czy to w pierwszej dziesiątce wielkich na OC to były te 2 najbardziej szczególne dni jednak na nim powinno być wszystko co tylko można zdobyć nie kupić, a zdobyć to, iż w takim razie cieszmy się, że tego zwariowanego okresu już nie mamy miejmy nadzieję, że to jest naprawdę już przeszłość, która nie ma szans, żeby się kiedykolwiek pojawiła bardzo dziękuję przy okazji wesołych świąt również panu pan dr Andrzej Zawistowski był znak dziękuję bardzo wesołych świąt wszystkich nowości to, że już też była taka stuprocentowa pewność, że mówiłem, że 1 kwietnia 8 2 pierwszego roku wprowadzono zakaz i tak nie był prima aprilis z tobą naprawczych w informacji
Zwiń «
PODCASTY AUDYCJI: HISTORIE POLSKI
-
45:11 W studio: prof. Tomasz Nałęcz
-
44:06 W studio: Barbara Adamczewska , Joanna Solska
-
46:02 W studio: dr Kamil Piskała
-
46:46 W studio: prof. Andrzej Paczkowski
-
REKLAMA
POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ
-
06.06.2023 13:00 Połączenie11:44 W studio: Mariusz Cielma
-
-
-
06.06.2023 13:20 Połączenie11:55 W studio: dr Łukasz Pawłowski
-
06.06.2023 13:40 Połączenie10:34 W studio: dr hab. Justyna Miecznikowska
-
-
06.06.2023 14:00 Połączenie20:47 W studio: dr Anna Kwiatkowska
-
06.06.2023 15:00 Światopodgląd12:39 W studio: gen. Mieczysław Bieniek
-
06.06.2023 12:00 A teraz na poważnie13:47 W studio: Krzysztof Kwiatkowski
-
06.06.2023 17:20 Wywiad Polityczny11:54 W studio: prof. Marcin Matczak
-
06.06.2023 15:20 Światopodgląd11:17 W studio: Sonia Sobczyk-Grygiel
-
06.06.2023 11:59 Podcast przedsiębiorczy22:21 TYLKO W INTERNECIE
-
06.06.2023 17:00 Wywiad Polityczny14:59 W studio: Ryszard Petru
-
06.06.2023 17:40 Wywiad Polityczny13:00 W studio: Michał Fedorowicz
-
06.06.2023 14:35 Przewodnik TOK FM Na Zdrowie01:19
-
06.06.2023 15:40 Światopodgląd14:04 W studio: dr hab. Michał Kozłowski
-
06.06.2023 16:00 Światopodgląd11:30 W studio: Filip Piotrowski
-
06.06.2023 14:40 Raport Gospodarczy13:48 W studio: Jarosław Sadowski
-
06.06.2023 11:40 Kultura Osobista12:26 W studio: Anna Mizikowska
-
06.06.2023 16:39 Co z ciebie wyrośnie?
-
06.06.2023 16:20 Światopodgląd13:24 W studio: Piotr Andrusieczko
-
06.06.2023 16:59 Techstorie
-
-
-
06.06.2023 18:40 TOK36005:08 W studio: Lesia Vakuliuk
-
06.06.2023 18:50 TOK36006:36 W studio: Marcin Samsel
-
06.06.2023 18:29 TOK36009:50 W studio: prof. Ewa Łętowska
-
-
06.06.2023 19:20 Humor i Teraźniejszość15:55 W studio: Jerzy Rzymowski
-
06.06.2023 19:09 TOK36006:54 W studio: Barbara Oksińska
REKLAMA
DOSTĘP PREMIUM
Słuchaj wszystkich audycji Radia TOK FM kiedy chcesz i jak chcesz - na stronie internetowej i w aplikacji mobilnej!!
Dostęp PremiumSERWIS INFORMACYJNY
REKLAMA
REKLAMA
REKLAMA
-
TOK FM
-
Polecamy
-
Popularne
-
GOŚCIE TOK FM
-
Gazeta.pl
-
WYBORCZA.PL