Radia TOK FM akt i pierwszy gość wieczoru poniedziałkowego wręcz TOK FM dr hab. Dawid 6 siłą wydział prawa i administracji Uniwersytetu Warszawskiego kłania się panie doktorze dobry wieczór dobry wieczór państwu przede mną raport fundacji Batorego recydywa centralizmu zmiany w polityce państwa wobec samorządu po 20 15 roku lato na poczcie będzie dzisiaj rozmawiać, czyli od tych tendencjach w innej władzy obecnej do skupiania tejże władzy w swoim ręku absolutnie nie
Rozwiń »
rozpraszania jej nie stosowanie in na szczebel lokalny, ale zacznijmy od początku samorządu ma w Polsce bardzo silną pozycję ustrojową, ponieważ decentralizacja to jest 1 z zasad ustrojowych po osiemdziesiątym dziewiątym roku samorząd rozwijał nam się całkiem dobrze, choć być może będziemy mieli też okazja, żeby wskazać na pewne błędy wypaczenia nie państwo w tym raporcie MAE, zanim dojdą do 20 1 5 roku do ostatnich 2 lat cele opisują te impulsy, które były naj istotniejsza dla samorządu dla jego rozwoju tego umocnienia inna dla jego dobrych perspekty w to przede wszystkim członkostwo w unii Europejskiej i fundusze, które są zarządzane przez samorządy w dużej części w ostatniej siedmiolatce to 40 % środków to regionalny transport kolejowy w rękach samorządów 20 04 roku to rewolucja śmieciowa i to reanimacja sołectw to są te przyjemne rzeczy, ale też sporo zapytań o stracone szanse w tym ćwierćwieczu rzeczywiście reforma samorządowa, której pierwszy akcent z Torą, gdzie w dziesiątej pierwsze w pełni wolne wybory którymi były właśnie wybory ne do rady gminy, zanim nastąpiły pierwsze całościową wolne za bardzo dobre dane z żar KO RO samorząd to były te pierwsze na pierwsze w pełni wolne wybory mnie to, że nam samorząd się udało to jak zwykle z historii największym stopniu dzieło pewnych pewnego korzystnego zbiegu okoliczności to znaczy właściwi ludzie we właściwym momencie znaleźli się w miejscu, gdzie można było coś zrobić wygrać and Ride play swe wprawdzie w dokumentach Solidarności z lat osiemdziesiątych w takim dokumencie Samorządna Rzeczpospolita ne przywoływano pewne ogólne hasła dotyczące decentralizacji, ale bardziej chyba sympatyzowali z 1 z 1 z ideą samorządności w odniesieniu do zakładów pracy, czyli zarządzania zakładami pracy przez robotników niższy zarządzania sprawami lokalnymi, ale ta była grupa naukowców ekspertów z różnych dziedzin, którzy w latach osiemdziesiątych wypracowali bardzo konkretną całościową wizję tego jak samorząd mógłby wyglądać, gdyby nagle otworzyło się to historyczne okno możliwości można było mnie decentralizacji uruchomić takie okno możliwości się otworzyło w roku 9 0 wtedy otworzyliśmy inne drogę ku samorządności i właściwie jak patrzymy na tę ustawę, która została wtedy uchwalona to 1 to jest to 1 z najbardziej trwałych w Polskim systemie prawnym tak skażonym list in inflacji uprawa przepisów jedno z najbardziej trwałych regulacji, bo ten samorząd Suur ufundowany wtedy właściwie w dużej mierze pozostaje do dziś taki sam mamy chyba jedyną w historii trzeciej RP reformę, która w sposób taki krok po kroku w miarę konsekwentnie z pewnymi zakrętami przerwami, ale nie dość konsekwentnie mimo wszystko była wdrażana przez kolejne ekipy rządzące wyjątkowo kolejne ekipy nie zamierzały zaczynać świata od początku tak jednak dużo było w tym ciągłości tej, której nam brakuje w bardzo wielu innych dziedzinach i myślę, że coś o takim najważniejsze inna i najbardziej namacalnym wskaźnikiem sukcesu reformy samorządowej jest chociażby torze to największa reforma samorządowa dla 9 8 9 9 to jest można powiedzieć dzisiaj jedyna z tych ówczesnych 4 wielkich reform rząd ma chore i Jerzego Buzka, która przetrwała i nie ma siły politycznej, a w Polsce która, by otwarcie deklarowała, że to była reforma błędna i należałoby się z niej wycofać oczywiście pojawia się pewne epizody dostarczy przywrócimy województwo x albo województwa i Greg pamięta, że w kampanii i SA ME w wyborczej tej w 20 15 roku PiS też obiecywał, że niektóre województwa zostaną przywódca Moniki z pierwszych właściwie w każdej kampanii ten ten temat wraca, ale popatrzmy jak szybko umiera zaraz po inne po wyborach z ta siatka województwo, które nie jest może perfekcyjna tak jak już sobie wymusi wymyślili twórcy reformy, ale jednak przetrwała do dziś jest w niezmienionym kształcie to teraz wrócę do mojego pytania te stracone szanse, bo oczywiście samorząd radzi sobie dobrze inny ma swoją pozycję cieszy się zaufaniem rozwija się, ale przypominam sobie też raport prof. Jerzego Hausnera sprzed kilku lat, które wskazywano na wiele dysfunkcji samorządów mówiąc, że to organizm, który choruje my i może nie umrze za chwilę Ano pacjent na stole, ale jednak to cóż ta choroba będzie pogrążać samorząd są coraz większej niemocy jak państwo tą ulicą bardzo cenię raport prof. Hausnera, bo to był pierwszy w historii polskiego samorządu taki dokument, który całościowo próbował zdiagnozować najważniejsze problemy on nie był taki pesymistyczny jak to pani redaktor co przedstawiła taki mam wrażenie Tomasz g 1 1 tu samorząd terytorialny w Polsce rozwija się dysfunkcjonalne nie można porównać do procesu chorobowego organizm pracuje, ale pojawiają się zaburzenia różnych organów, które nie zabijają, lecz nie zahamowany prowadzą do zniszczenia dysfunkcji, które prof. Hausner wylicza to m. in. etaty styczna rozumiane jako postępujące upaństwowienie samorządu terytorialnego z tym teraz mam także do czynienia dysfunkcja autokratyczne, czyli stopniowe osłabianie demokracji sam samorządowej biurokratyczna czy nie sprawność administracyjna finansowa zadania wykonywane przez samorządy nie są odpowiednio finansowany wiemy władza Centralna zlecać samorządom ewidentny reform edukacja nie daje na to ani grosza dysfunkcja ułomnej wspólnotowości przestrzenna i jeszcze kilka innych jeszcze w pełni podpisuję pod pod tą listą, ale proszę zwrócić uwagę na to, że to nie jest z list to w dużej mierze innych dysfunkcji samorządu jako takiego, ale tych, którzy Sokół powyżej samorządów w tej instytucjonalnej architekturze państwa, czyli władzy centralnej to znaczy większość problemów z, które zostały tutaj wymienione poza tak naprawdę 1 bardzo poważnym problemem, czyli brakiem czy deficyt demokracji lokalnej na zło na co też od dawna zwracamy uwagę w tym raporcie analitycy di centralizm też jest to o zwrócono baczną uwagę, że wręcz samorządowców bronił się rękoma nogami przed większą partycypację w cenach niż wyważone i to oznacza, że warto też odnotować, że i nastawienie elit samorządowych trochę się przynajmniej zmienia to znaczy na początku tego nowoczesnego samorządu w Polsce szczególnie po wprowadzeniu bezpośrednich wyborów wójtów burmistrzów prezydentów miast w 20 0 2 roku samorządowcy troszkę chyba za bardzo zapatrzyli się w taki model przywództwa jest wzorowany na burmistrza nowego Jorku Giulianiego, który bardzo mocno lansował taki model silnego rem jednoosobowego przywództwa w inny wielu prezydentów uznało, że mieszkańcy poprzedni sołtys do tego głównie, by co 4 lata odnowić im mandat, a w codziennym rządzeniu powinni być troszkę jak taki akcjonariusz, który po nie przeżył ale zanim nie stroni zaś udziela kredytu zaufania podpisuje można powiedzieć taki kontrakt na na zarządzanie i nie wtrąca się na co dzień do działania samorządu, ale to się powoli zmienia to znaczy, że niektórzy prezydenci miast odebrali taką lekcję z mniej lub bardziej brutalny sposób pamiętamy jak to było w Warszawie, że o moment, kiedy prezydent Hanna Gronkiewicz Waltz musiała przejść przez ścieżkę zdrowia w postaci referendum odwoławczego to nagle okazało się, że można zaprosić do ratusza nea aktywistów działa przy organizacji pozarządowych można otworzyć się na bazarze nazwy przykład przed 20 13 rokiem to ratusz był taką zamkniętą twierdzą tak cynizm większość postulatów spotykała się stan kół odpowiedział, że nie da się nie można, a wolnym albo jej albo nią nie spotykała się żadną odpowiedzią są też co to się przeciw przecież zdarzało nagle okazało się, że w ich można rządzić inaczej i to przynajmniej, jeżeli chodzi o Warszawę ten progres, jeżeli chodzi o jakość rządzenia ani też demokrację lokalną, a nie zrealizuje się pojawiły, która to wymusiły włodarz no właśnie, bo nie jest demokracją lokalną jest także inne z poziomu centrum nie jesteśmy w stanie zaproponować, a o nasze koło musi tworzyć od dołu, a i my możemy pewne instrumenty wzmacniające demokrację lokalną n p. przyznające Annę obywatelom mieszkańcom jakieś dodatkowe uprawnienia kontrolne czy cel czy konsultacje nie możemy przyznawać, ale jeżeli mieszkańcy sami nie zorganizują się nawet niekoniecznie komitety wyborcze, ale po prostu w oraz formalnej nieformalnej grupy, które będą wywierać codzienny nacisk będą codziennie patrzeć na ręce na lokalnym władzom to nikt nam tej demokracji lokalnej nie zafunduje, bo z perspektywy wójtów burmistrzów czy prezydentów miast oczywiście idealna byłaby sytuacja, że mieszkańcy dają też mandat oraz na 4, a już niedługo raz na 5 lat i zostawiają nam spokoju pozwalają nam nam działać, ale rządzenie dzisiaj nie jest takie proste i coraz więcej prezydentów i zaczyna szukać uczyć funkcjonowania w tych nowych realiach, choć z oczywiście łatwiej jest to zrobić w dużym mieście, kiedy ta presja ze strony różnych pozarządowych partnerów i też inne organizacje, które ma na co dzień kontrolują patrzą władzy na ręce jest wiosna już skutkować negatywnymi dla danego prezydenta konsekwencjami wyszli funkcjonują w takiej małej gminie a gdzie wójt burmistrz może wszystko jest obudowany swoją lokalną układem władzy ta presja Annę to też nie jest nie jest taki jednoznaczny to znaczy, jeżeli mamy do czynienia z małą gminą to można powiedzieć, że rzutem na wójt, a oczywiście może tworzyć jakieś układy klientelistyczne może uzależniać od siebie mieszkańców poprzez rozdzielanie chociażby miejsc pracy czy przy różnego rodzaju w ordynacji, ale z drugiej strony ten sam WI c jedno jednak ma codzienną styczność z mieszkańcami, a musi przejść, a my z domu, bo do urzędów i spotkać przy okazji iluś tam mieszkańców, którzy mogą powiedzieć co myślą jest mówiąc krótko bardziej wystawiony na inne na to ryzyko, jakim jest to krytyka ze strony mieszkańców też odpowiedzialności dobra, które można już grać musi mieć konkurenta w tych wyborach będziemy to też jest zwykle problem, że Borussia nie ma zbyt wielu pracodawców do władz do dziś oczywiście tych, którzy będą się bić o Warszawę Poznań Gdańsk Kraków, ale mówimy o tych mniejszych miejscowościach tutaj sytuacja się u mnie co poprawia z wyborów na wybory, ale z dalszym ciągu zbyt zbyt wolno przytaczać Anna po wprowadzonej niedawno rozwiązanie, które polega na tym, że można pełnić urząd tylko przez 2 kadencje, czyli wg nowych przepisów w sumie przez 1 0 lat myślę, że jest rozwiązaniem, które oczywiście wymusi Taku rotacje, ale nie jest rozwiązaniem perfekcyjnym to znaczy tu też nic nie zastąpi po prostu tworzenia się, a on grupę lokalnych aktywistów społeczników, którzy będą chcieli być takimi konkurentami dla Anny obecnie urzędującego wójta skoro już mówimy o tej zmianie modelu sprawowania władzy to państwo też o tym w raporcie piszą mówiąc o tej transformacji od urządzenia do współ zarządzania czy sprawami lokalnymi bezpośrednio przez obywateli, ale zwrócę państwu uwagę, że prawo o mnie pasuje do zmieniającej się rzeczywistości, że to prawo, które zostało ukształtowane w połowie lat dziewięćdziesiątych nie przystaje do tych realiów nie mamy do czynienia teraz, że pewne rzeczy warto byłoby zmienić wprowadzić tak pewien ruch w tę stronę sił w ostatnich miesiącach wykonał w styczniu tego roku uchwalono przepisy, które w opinii publicznej przebiły się głównie ze względu na zmiany wprawie wyborczym natomiast one wprowadziły też pewne rozwiązania, które poszerzają ten katalog instrumentów partycypacji idea kontroli Obywatelskiej nad samorządem chociażby takie rozwiązanie jako Obywatelska inicjatywa uchwałodawcza, a on natomiast tutaj znów 1 rzecz to jest legislacja druga rzecz to jest po prostu aktywności ze strony samych samych mieszkańców, a nie da się ukryć, że troszkę nam się przeżyć już model klasycznej lokalnej demokracji przedstawicielskiej, gdzie mamy radnych, którzy sprawują kontrolę nad wójtem burmistrzem czy prezydentem i oni niejako w naszym imieniu to wszystko są co my chcemy uzyskać artykułują my ten model po inne przeżył się z kilku powodów po pierwsze, że radni nie są wystarczająco kompetentni do tego, by z czasami bardzo skomplikowanych sprawach związanych z codziennym zarządzaniem się wypowiadać i sensownie działać inny w związku z tym coraz większy nacisk trzeba kłaść na to by to sami mieszkańcy zorganizowani są różne grupy formalne nieformalne mnie zaczęli bezpośrednio niejako z pominięciem czasem nawet radnych walczyć o swoje nie swoje interesy, więc tutaj znów jesteśmy w stanie pewne rzeczy promować poprzez prawo i wspierać, ale najwięcej musi się to zdarzyć oddolnie i ta ma wydaje mi się, że rząd tutaj najwięcej jesteśmy w stanie ona osiągnąć jednak poprzez mądrą edukację Obywatelską niestety w wydaje mi się, że już chociażby ostatnie zmiany w systemie oświaty oni idą w taką stronę żeby, a n p. położyć nacisk na to co ja jako mieszkaniec w każdym wieku mogę zrobić w k w swojej gminie, żeby wpłynąć na to jak moje otoczenie, a wygląda myślę, że priorytety są postawione, jeżeli chodzi o edukację Obywatelską, a nawet nie Obywatelską tylko patriotyczną z innym miejscu, a nie pytaj co gmina może zrobić dla ciebie tylko pytanie co ty możesz zrobić i dla gmin tra, a być może ktoś wydaje dla kogoś zbyt przyziemne, żeby zainteresować się tym co jest co się dzieje w najbliższej okolicy być może dzisiaj o umorzenie z tak popularne rozwiązanie wrażliwych wasalne wskazuje że, że ludzie tak naprawdę najbardziej zainteresowani są dziurą w błocie przy swojej drodze inny, ale teraz kluczowe pytanie panie doktorze co wydarzyło się od listopada 20 15 roku do stycznia 20 18 o ten to mój hrt generał, a i tak ten mój raport z winnic w tytule stawia takie pytanie czy mamy do czynienia z recydywą centralizm jest taki hasło, które zaczerpnąłem z mojego mistrza, czyli prof. Michała Kuleszy, który napisał kiedyś, podsumowując okres rządów SLD-PSL rzucił to była lekarz tak recydywa centralizmu mają też, o ile pamiętam ze znakiem zapytania, a i troszkę mamy do czynienia z powtórką z historii, chociaż chyba w szybszym inne tempie niższym niż działo się to wtedy nie straciliśmy na pewno samorządu on jest ufundowany na zbyt silnych podstawach, żeby wydarzyło się to co n p . o zdołał uczynić Viktor Orbán tamto samorząd od początku od 100 lat dziewięćdziesiątych był bardzo rachityczne i Orbána zajęło dosłownie chwilę pozbawienie go resztek kompetencji i kontroli nad pieniędzmi nad innymi zasobami, które są takim wyznacznikiem samodzielności teraz właściwie są to tylko wykonawcy zadań, które zleca polityk krajów UE z najlepszym z najlepszym razie tak w łącznie takie terytorialne ramię w administracji centralnej, czyli coś co nie ma atrybutów samorządu samorząd musi być czymś odrębnym samodzielnym, a często, by Real pozostający realnie w konflikcie z władzą centralną tam na to miejsca już już nie co się wydarzyło w Polsce po 20 1 5 roku to jest to pewnego rodzaju pełzająca recentralizacji to znaczy od kreowania samorządów samorządom bardzo ważnych kompetencji w kilku, a istotnych sektorach ich zadań, jeżeli pan pozwoli to taki cytat, bo jakiś czas temu był wywiad z marszałkiem Małopolski w Gazecie wyborczej Jacek Krupa nazwał to salami zaczął samorządów i napisał tak mówiąc jednak 2 procesach PiS po kawałku odcina kompetencje władzom lokalnym przydając je wojewodom lub Warszawie i zaraz dodał mówimy o 2 jednoczesnych procesach tam, gdzie to wygodne państwo ciągnie do siebie są takie momenty, w których zrzuca z siebie jakąkolwiek odpowiedzialność tak było przy okazji reformy oświaty efektem jest pogłębiający się chaos albo n p. kwestia wód polskich, toteż mam wrażenie niekończące się historia rzecz dotyczy i treści i formy to znaczy po pierwsze mamy kilka takich mocnych ciosów, jeżeli chodzi o kompetencje samorządu po pierwsze, już na samym początku kadencji odebrano samorządom możliwość swobodnego kształtowania sieci szkół wyższych dla to może nie brzmi bardzo poważnie, ale w praktyce to pozbawienie samorządów, a 1 z najważniejszych kompetencji w sferze, która jest najważniejsza dla dla samorządów, czyli stworzą świat i teraz bardzo dobrze rozpoznana oraz ostrzeże oświatowe na szczeblu lokalnym są najlepiej znany z samorządom na jej jako kolejna związana z tym na system zmiana to jest oczywiście radykalna przebudowa systemu oświaty, której podstawy merytoryczne były bardzo wątpliwe było to uderzenie w samo serce samorządu to znaczy na reforma oświatowa, która weszła w życie w dziewięćdziesiątym dziewiątym roku stała się po pewnym czasie takim co tu dużo kryć symbolem sukcesu samorząd to na czym możemy na różne aspekty oświaty w Polsce narzekać, ale samorządom niewątpliwie udało się wywiązać dobrze w roli gospodarza w tej w tej dziedzinie i nagle przychodzi władza Centralna, która bez konsultacji bez próby porozumienia się z samorządami i wywraca wszystko do góry nogami, ale i, wprowadzając go zmianę, którą trudno nazwać reformą ne sprowadzono samorząd do roli, ale tylko wyłącznie wykonawcy, który w dodatku wykonawcy karkołomnego zadania dodajmy chłonne, na którego w dodatku przerzuca się niemałą część kosztów tej zmiany zmiany, której sensu, bo jest duży znak zaufania był pod dużym znakiem zapytania, a takim ma można powiedzieć ministrem, który w awangardzie zmian decentralizacja innych są już był, bo po południu swój urząd już stracił był minister Hall minister środowiska Jan Szyszko, który wprowadził 2 fundamentalne zmiany to znaczy zabrał samochód będą w wojewódzkim, a wojewódzkiego funduszu ochrony środowiska to są te instytucje, które w ostatnich kilku latach rozdysponował kilkanaście miliardów złotych na różne projekty związane z ochroną środowiska, które stają się coraz ważniejsza jest w polityce samorządów to znaczy dzisiaj samorządy w debacie publicznej i w debacie publicznej oczywiście, a on też dzisiaj samorządy coraz więcej n p. uwagi poświęcają w walce o walce ze smogiem czy też programów tzw. programów ochrony powietrza bardziej efektywne niż rząd w tej sprawie i chodziło krótko mówiąc o to żeby tutaj decydentem byli ludzie zesłani czy też aprobowanie przez Warszawę nie odpowiadający przed, a on mieszkańcami województw tylko ktoś, kto będzie odpowiadał tylko i wyłącznie przemoc przed ministrem to druga tutaj istotna zmiana, którą firmował Ministerstwo Środowiska to odebranie Radom gmin kompetencji do zatwierdzania taryf na nowo odejście, jaki co może skomplikować samorządom n p. prowadzenie inwestycji, jeżeli chodzi o in o unowocześnianie infrastruktury wodnokanalizacyjnej co jest taki los Super ważnym obszarem aktywności samorządów gmin to zupełnie świeża decyzja, bo z października ubiegłego roku, więc pewnie trochę poczekamy na to, jakie będą jej konsekwencjach tutaj warto obserwować jak będą się zachowywać się ci rządowi regulatorzy samcem wody i jedno, jakie to będzie miało skutki nam na politykę samorządów w tej sferze a dlaczego prawo i sprawiedliwości nie podobał się taki nowy aktor w systemie samorządu terytorialnego, który nazywał się, a związkiem metropolitalnym takiego aktora wprowadziła AM w poprzedniej kadencji sejmowa większość się, przyjmując ustawę o związkach metropolitalnych to o zmaganiach zarząd, zanim metropolitalnym można, by napisać zresztą napisano już niejedną w Polsce książkę, ale bardzo rzeczywiście sprawy przyspieszyły w ciągu ostatnich 2 lat rzutem na taśmę pod koniec poprzedniej kadencji parlament uchwalił w związku z ustawą o związkach metropolitalnych, która dawała szansy skorzystania z tej formy kilkunastu obszaru metropolitalnego w Polsce, a ta ustawa miała wiele wad, ale 1 bardzo dużą zaletę to znaczy umożliwiała tym związkom metropolitalnym, a otrzymanie dodatkowego finansowania na rozmaite działania zazwyczaj takie 2 związki metropolitalne na świecie tworzy się po to, żeby n p. wspólnie organizowały transport publiczny dla jakiegoś większego obszaru i w Polsce zagwarantowano, że ten związek metropolitalny będzie mógł otrzymywać 5 % dochodów z PIT-ów dla danego obszaru metropolitalnego w i wydaje mi się, że taka premia za wspólne działania zgadza się no i po prostu łut ścieżka finansowania dodatkowych zadań my wydajemy się, że tutaj leży przyczyna, dlaczego obecna władza ten to ustawa uchyliła i zastąpiła ujął tą ustawą jednostkową tylko dotyczącą metropolii w województwie śląskim, choć pamiętamy była też ustawa o inne ustawy z na ustawę warszawską finansowe już za zmiana o historii no wyjątkowo szukam, szukając wolnego słowa może może to jest dobra o dobre określenie do nich o to by usprawnić zaś w zarządzanie metropolią ale, żeby ułatwić zmianę układu władzy w stołecznym ratuszu tak chyba to należało należało czytać natomiast co do porażki w związku z ustawą o związkach metropolitalnych i zastąpienie go tylko taką 1 mają ustawową dla dla Śląska no to trzeba trzeba szukać przyczyn jest jej w kwestii finansowej to znaczy władza Centralna uznała, że nie chciała widzieć w dzielić pieniędzmi z PIT -u z pozostałymi obszarami metropolitalnych była jeszcze 1 próba dokonania bardzo znaczącej rewolucji w regionalnych izbach obrachunkowych z czerwca 20 17 roku, ale tutaj rewolucję występował pan prezydent Anny wetując tę ustawę na dole, bo to było kluczowe, że projekt umożliwiłby usunięcie władz samorządowych pod pretekstem braku skuteczności wykonywania zadań publicznych co było w dość pojemnym kryterium no taka możliwość formalnie istnieje zmiana zmiana dotyczyła pewnych aspektów proceduralnych nadanie natychmiastowej wykonalności takim atakiem rozstrzygnięciom natomiast jest ważniejsze były zmiany, które rozszerzały zakres kontroli sprawowanej przez regionalne Izby obrachunkowe nad samorządami to był taki jak się wydaje wstęp do tego, by po prostu rozciągać cenne gorset z kontroli rządowej nad nad samorządami w nie wiadomo jak jak daleko, ale tu został zastopowany z dużą przyjemnością czytałem elitarnym też zaskoczeniem czytałem uzasadnienie tego prezydenckiego weta, gdzie inny przywołano pewne podstawowe reguły konstytucyjne reguły konstytucyjne, które dzisiaj formalnie obowiązują w ale tak jak mówimy o tym, że to ze względu na sytuację wokół Trybunału Konstytucyjnego osłabły gwarancje praw i wolności obywateli nie zapominajmy też o tym, że i samorządy są jak się wydaje stracił moc w dużej mierze możliwość ochrony konstytucyjnej w swoich bardzo szerokich prac, które zapisano w konstytucji wprawdzie pozostaje jeszcze na szczęście kontrola sądowa sprawowana przez sąd Administracyjny, który już w kilku przypadkach pokazały, że Noaha rozumieją na czym idea samodzielności samorządu Polak to na koniec panie doktorze od szczegółu do ogółu, czyli od swych kolejnych inicjaty w legislacyjnych, które skończyły się ustawą o inne zatem, jeżeli pan teraz patrzy na samorząd to co pan widzi co się panu rysuje na horyzoncie nie boi się o przyszłość samorządów w Polsce, dlatego że ich, jeżeli doszłoby do jakichś radykalnych radykalnego zamachu na nas samorządność, a to bylibyśmy już co najmniej kilkanaście miesięcy po po tym, zamachu do zmian teraz kampania wyborcza nie teraz i myślę, że no ciasna takie radykalne fundamentalne zmiany już raczej nie raczej minął poza tym ma wydaje mi się, że w kilku punktach tej Anne walki o samorządność, którą obserwujemy w ostatnich miesiącach pokazali się też po prostu mieszkańcy jako adwokaci samorządu wspomniała pani redaktor o ustawie warszawskiej 1 są lokalne referenda w tych 3 rolników, który być może decydującym czynnikiem, który w, którym miał wpły w na porzucenie tego projektu to był właśnie EMC referenda cieszące się dużym, a on dużą frekwencją, gdzie znaczna ich na utrzymanie referendum w Legionowie wydaje się, że dobrze pamiętam 9 7 % powiedziało się przeciwko tak jest ważniejsza była tutaj i wysoka frekwencja co przy referendach lokalnych w jakiś konkretnej sprawie jest żal, że rząd kościół się zdarza czy nie boimy się samorząd, a patrzymy na to co się dzieje, ale z realizmem patrzmy na na przyszłość polskiego samorządu my rozmawiamy o tym od czego pani redaktor zaczęła się dysfunkcja ach, teraz jest mi się dobry czas na to by spokojnie się zastanowić, a jak samorządowi nadać nowy impuls, kiedy się otworzy kolejne okno możliwości do poprawienia tego co w samorządzie nie działa dr hab. Dawid ziściło wydział prawa i administracji Uniwersytetu Warszawskiego autor raportu recydywa centralizmu zmiany w polityce państwa wobec samorządu po 20 15 roku bardzo dziękuję pani doktor bardzo dziękuję raz Boska w państwa zapraszam na informację Radia TOK FM ma po informacjach oczywiście wracamy będzie o końcu drugiej wojnie światowej bezwarunkowo skapituluje trzecia rzesza
Zwiń «
PODCASTY AUDYCJI: WIECZÓR - KAROLINA LEWICKA
-
41:33 W studio: dr Łukasz Jasina
-
46:41 W studio: prof. Dominika Oramus
-
48:41 W studio: prof. Jerzy Pysiak
-
45:50 W studio: dr Marcin Fatalski
-
50:40 W studio: dr Sebastian Adamkiewicz
REKLAMA
POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ
-
28.05.2023 09:00 Świat się chwieje49:43 W studio: dr Wojciech Rafałowski
-
28.05.2023 08:40 Weekendowy Poranek Radia TOK FM15:30 W studio: Jacek Gądek , dr hab. Maria Wincławska
-
28.05.2023 08:20 Weekendowy Poranek Radia TOK FM18:24 W studio: Adam Balcer
-
28.05.2023 10:00 Nagłe zastępstwo50:24 W studio: dr Barłomiej Błesznowski , dr Ruta Śpiewak
-
-
28.05.2023 10:01 Twój Problem - Moja Sprawa
-
28.05.2023 11:20 Magazyn Radia TOK FM17:00 W studio: Ryszard Szul
-
28.05.2023 11:40 Podróże duże i małe15:10 W studio: Radosław Śpiewak
-
-
28.05.2023 13:40 Życie w Zdrowiu15:07 W studio: Julian Sobiech
-
28.05.2023 12:40 Jak z dzieckiem14:37 W studio: dr hab. Michał Rusinek
-
28.05.2023 13:00 Życie w Zdrowiu26:10 W studio: prof. Jacek Szaflik
-
28.05.2023 12:20 Przy niedzielnym stole14:33 W studio: Krystian Świderek
-
28.05.2023 14:20 Magazyn Radia TOK FM12:48 W studio: Grzegorz Gacek
-
28.05.2023 14:00 Magazyn Radia TOK FM11:37 W studio: Marcin Szymański
-
-
28.05.2023 15:20 Praca od podstaw25:00 W studio: Gracjan Szymański
-
28.05.2023 15:00 Andymateria13:32
-
28.05.2023 14:40 Magazyn Radia TOK FM11:08 W studio: Joanna Czarny
-
28.05.2023 16:00 U TOKtora44:15 W studio: prof. Piotr Rutkowski
-
28.05.2023 18:20 Przy Niedzieli o Sporcie11:56 W studio: Przemysław Pozowski
-
28.05.2023 17:00 Przy Niedzieli o Sporcie24:25 W studio: Roman Kołtoń
-
28.05.2023 17:40 Przy Niedzieli o Sporcie14:44 W studio: Janusz Dziedzic
-
-
28.05.2023 18:00 Przy Niedzieli o Sporcie11:34 W studio: Marcin Włodarski
-
28.05.2023 21:00 Lepiej Późno Niż Wcale40:42 W studio: Mikołaj Jabłoński
-
28.05.2023 20:00 Wywiad Pogłębiony24:48 W studio: Dominika Ożyńska
-
28.05.2023 20:57 Twój Problem - Moja Sprawa
-
-
28.05.2023 23:00 SexAudycja29:42 W studio: Katarzyna Nowakowska
REKLAMA
DOSTĘP PREMIUM
W maju TOK FM Premium 40% taniej. Podcastowe produkcje oryginalne, Radio TOK FM bez reklam i podcasty z audycji.
KUP TERAZSERWIS INFORMACYJNY
REKLAMA
REKLAMA
REKLAMA
-
TOK FM
-
Polecamy
-
Popularne
-
GOŚCIE TOK FM
-
Gazeta.pl
-
WYBORCZA.PL