REKLAMA

Jak zachowuje się w dzisiejszych czasach literatura? O tym prof. Maryla Hopfinger i dr Tomasz Żukowski

A teraz na poważnie
Data emisji:
2018-05-08 12:00
Audycja:
A teraz na poważnie
Prowadzący:
Mikołaj Lizut
W studio:
prof. Maryla Hopfinger, dr Tomasz Żukowski
Czas trwania:
26:13 min.
Udostępnij:

Strzępka i Demirski przenoszą na scenę "Króla" Twardocha Gościem jest Dorota Masłowska - pisarka, autorka książki ''Inni ludzie''

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

Transkrypcja podcastu
ciasno o godzinie dwunastej kłania się państwo Mikołaj Lizut, a studia goście prof. Maria hop interes Instytutu badań literackich Polskiej Akademii Nauk dzień dobry dzień w handlu dzień dobry państwu i również z Instytutu badań literackiej im i literackich pan dr Tomasz Żukowski dzień dobry, a chciałem, żebyśmy porozmawiali o tym jak najważniejsze tematy spory polskiej współczesności przeglądają się w literaturze i czy w ogóle się przeglądają, bo na to pytanie Rozwiń » trzeba chyba najpierw odpowiedzieć no właśnie to w nas naprawdę interesowało to odpowiedź na to pytanie innym chorym jak zachowuje się w dzisiejszych czasach literatura właśnie w tych czasach, w którym literatura nie jest już 3 główną sztuką el verum na scenie komunikacyjnej tak na bardzo bogatym i zróżnicowane Towarzystwo, które w różnych sprawach siłą, by przez no właśnie zauważyła pani profesor na wstępie bardzo ciekawą rzecz bo o ile w płaszcze dla pokolenia moich rodziców czy obecny dla pokolenia pani profesor literatura była tym podstawowym narzędziem komunikacji identyfikacji społecznej także to znaczy Borys Szyc co czytasz opowiem ci kim jesteś także najbardziej to dla mojej generacji tak im mediom była muzyka z pewnością, ale już dla pokolenia młodszego ode mnie powiedzmy dla pokolenia non plus minus moich dzieci nie jest to już będzie zupełnie co innego wydajność jakiś YouTube co chce w tym w tym sensie Netflix czy Netflix tak, ale chciałbym powrócić do literatury no rzeczywiście nim przestało to być takie główne źródło komunikacji identyfikacji jest, jaką rolę pełni literatura w tej chwili to znaczy czy ta jest już taka płaszczyzna zupełnie marginalna czy dotycząca tylko w pewnych środowisk niż wydaje, że nie leży to, że to nie jest margines Ależ to jest w tym 4 inne miejsce i Stoch i inne literatura, lecz być radnym także z naszych rozmów naszego całego zespołu, a który jest autorem kilku książek i właśnie jako zespół, a tym co pewien czy Tauron i literatura jest innym miejscu i ona sama jest inna to znaczy, by jak mówiłeś, ale on być dla nas ludzi z kultury słowa urodzonych w kulturze słowa wychowanych w kulturze słowa, ale w tym podstawowym NN innym sposobem wypowiedzi literackiej była powieść Otóż dzisiaj w moim przekonaniu to miejsce zajął reportaż z zarówno reportaż współczesnej w reportażu historycznym, a inni nawet o takiej szkoły w Lechii celnym i badawczej naukowej i jak pozycja Tokarskiej bakcyl pod klątwą prawda, która mówi o pogromie kieleckim PL ten tekst odbierany jest jak reportaż historyczny ca w bo to w ogóle przyznają, że rozmowy jest ostatnia publikacja Instytutu badań literackich, czyli debaty po 19 8 9 literatura w procesach komunikacji w stronę nowej syntezy pod redakcją właśnie państwa to nie jest oczywiście cały zespół, który pracował nad tą syntezą, ale co mnie bardzo zaciekawiła nas ten czas od osiemdziesiątego dziewiątego roku do 20 15, bo ten zbiór te lata obejmuje obchodzili państwo na na kilka takich kluczowych jak rozumiem głównych osi sporu tak to nazwijmy z grabarzem publicznej w Polsce, a więc najpierw stosunek do PRL w to jest chyba w ten podstawowy spór, który dobrze dotyczy nas wszystkich w latach dziewięćdziesiątych po osiemdziesiątym dziewiątym roku jak on przegląda się w literaturze może jeszcze zanim do tego będziemy też słowa do tego co mówią marynarze, kiedy oglądaliśmy kulturę współczesną stał się dla nas jasne, że literatura istnieje razem z innymi mediami jako równorzędny partner w dyskusji, że tak jak jeszcze przed TSUE 4 3 5 0 lat można się było przyglądać gatunkom literackim czy pewnych wątkach samej literaturze to właściwie było wystarczające już mieliśmy pewien obraz sytuacji społecznej tak teraz okazuje się, że tutaj mamy film te same wątki filmu są w powieści te same wątki powieści w dramacie to jest publicystyce reportażu jedno 7 literatura blogi to co znajdują w internecie przekaz wizualny wszystko ze sobą zazębia także zauważyliśmy też, że być może łatwiej jest wydobyć pewne pewne całości idąc z tematem ani dając kluczem takim jest historyczną literackim stąd ten pomysł żeby, żeby się, aby popatrzyć na dyskusji oraz uporządkować materiał kultury teksty kultury wg takich wątków tematycznych szerzą się bardzo dobrze tam układają też widać jak literatura współgra z innymi mediami w dyskusjach wokół ważnych spra w społecznych urzędu miasta no właśnie imię reż Jarzyny pierwszy ten bank główny spór, który nas dotknął to jest dla takich spółek po rewolucyjnej po osiemdziesiątym dziewiątym roku, czyli stosunek do tego co było przedtem właśnie myślę, że on z PRL, że to wszystko co wybraliśmy ulg i czemu się przyglądaliśmy się okazuje, że Real PRL nie dla wszystkich stron, bo był realizm stał się po przełomie nową podstawową wartością komunikacji społecznej pluralizm i Otóż w PRL dla wszystkich stron MW układem i odniesieniem negatywnie i tak będzie bardzo zakłamanym hymn negatywne raz nawet ci którzy, którzy doznali oraz na prawdziwego postępu w 2 w czasach PRL przez nią wszyscy nie zasilą to są wyznaje on że, choć wykształceni w PRL biliony wchodzili w minionym rodzina właśnie stąd ta sytuacja się, że wszyscy żyliśmy w tym PRL-u czy byliśmy w opozycji przybyliśmy bliżej, ale żadnej władzy to żyliśmy w tym PRL -u przeżywaliśmy swoje porażki, ale przezwali swoje sukcesji w okazało się, że nie żaden teren to jest rzecz ujmując przynajmniej to jest naszym ja myślę, że to jest taki obraz z lat 9 1 czy tak jest nadal jest Lennon sucha jest dzisiaj marzli w słynnym serze, że są zdrajcy komuniści wlewała w Syrii to wszystko się bierze z doświadczenia PRL -u nic z tego, że ten PRL zostały scharakteryzowane wyłącznie negatywnie może to można opowiedzieć w ten sposób to Katarzyna Chmielewska w tej naszej książce opisuje te z detalami, że nawet History historycznym dyskursie dyspersji specjalistycznymi istnieje pewna narracja ten sposób opowieści, które od razu nam definiuje aktorów i te z władz, które z po 1 stronie, która nie ma związku z tymi, którzy są rządzeni i rządzeni, czyli my czy to będzie nauczyć społeczeństwo zależni, kto to definiuje reżyserom władza całkowicie oddzieleni i którzy są one władzą, jakoby walczymy z mężem cały obszar, w którym władza ma czy obecny system czy projekt społeczny jak pewnie my byśmy powiedzieli spotyka się z ze społeczeństwem zostaje amputowane z tego obraz jak bardzo podejrzliwy mógłby zapytać czy jest za co chwalić PRL łatwiej jest absolutnie za co Danusi takich przykładów co zrobili dla nas rzymianina budowali drogi no tak, ale poza tym zawsze byli w Dołach banda cytuję tutaj Monty Python i chętnych, ale ja chcę zacytować zupełnie inną sprawą wymiana biciem w PRL ustawę, która była dla kobiet zaznacza on wszystkich kobiet w tym kraju UE stalową znakomitą, ponieważ ten oddawała ciało kobiety i z samym, czyli po odwilży wyniesionego z hukiem, że w Groznym do roku została liga, analizując awans Barcy, która w dziewięćdziesiątym trzecim roku przez Arendt nasz parlament, a w tym naszych w tym moich przyjaciół zostałem włączony w grę w 2 i przedstawiona w reformie tzw. kompromisu no właśnie to jest kolejny spór w, o który także zbiera się współczesna literatura wrócimy do naszej rozmowy tuż po informacjach Radia TOK FM profesor ma Lachowski gier i dr Tomasz Żukowski oboje z Instytutu badań literackich Polskiej Akademii Nauk są gośćmi programu, a teraz informacji profesor ma lat Hobbs Angel i dr Tomasz Żukowski oboje z Instytutu badań literackich Polskiej Akademii Nauk, a rozmawiamy o o tym jak polskie spory o główne polskie spory w debacie publicznej odbijają się we współczesnej literaturze mówiliśmy trochę o stosunku do PRL -u po osiemdziesiątym dziewiątym roku to był główny 1 z głównych sporów, którego także wynikała lustracja dekomunizacja to wszystko co co działo się w polskiej polityce w Polskiej debacie publicznej mówiliśmy także trochę o w prawie aborcyjnym i to jest jakiś przyczynek do was do przyjrzenia się co w sprawie emancypacji kobiet mówiła Polska literatura, a właściwie inne feministyczne z 1 strony może być także, że to jest teraz broni słonie bogata i to jest 3 tych tekstów kultury nie tylko literackich jest bardzo dużo jemy są ciekawe dobre bardzo oklaski liczne wobec wobec polskiej rzeczywistości z miejsca na jak żyjemy w Polsce dzisiaj mamy wrażenie, że mimo, że ten spór tak dużo dały całkiem został przegrany i drzwi próbowali zastanowić się, by którędy, którędy dojedzie jak to jak to jest, że z 1 strony wydaje się, że bardzo dużo się w Polsce zmieniło my wszyscy rodzice, którzy idą z dziećmi do przychodni Rejonowej wiedzą, że spółka agenci połowę ojców handel 50 lat temu 13 lat temu były tam same matki, więc coś się zdecydowanie zmieniło natomiast w dyskursie społecznym ma, więc w praktyce prawda pewne dyskusje społeczne mamy bardzo konserwatywny język zastanawialiśmy się co co by się stało, że patriarchat trzyma się bardzo mocno trzyma się bardzo źle, ale m. in. natomiast wydaje się, że w życiu nie badaliśmy różne teksty i z tzw. literatury wysokiej z tej popularnej grze może lepiej się zresztą popularne przed halą czeka Galicji niską Katarzyna nadano, która analizowała te teksty stawia taką tezę, że po co takim płaszczykiem zgody na pewne patriarchalne normy jednak dogonić sama gra na zmianę jako przykład podawała z powieści Grocholi takim tle taki moment, kiedy bohaterka szczęścia wchodzi nowy związek i robi na piśmie kontrakt płci, w którym określa prawa obowiązki partnerki prawa i obowiązki partnera jest wszystko bardzo przesunięty w stronę strony krytyczną natomiast wszystko jest też podane w takim sosie nie jestem feministką, ale ich władz w Górznie czy to jest pewien rytuał społeczny, który obserwujemy te bardzo blokuje sfery dyskursu publicznego sferę dyskusji w sferze publicznej, dlatego że szczerze mówiąc nie jestem feministką, ale z 1 strony chcemy zmiany, która byłaby emancypacyjne z drugiej strony dezawuuje myjąc emancypacyjne języki w gruncie rzeczy na mechanizm sprawia, że jesteśmy być może w tym miejscu czy nie jesteśmy jeszcze tylko jedno 1, choć być może lepiej było n p. także bez różnicy, bo czy wiesz ja jestem feministką ale, ale lubię gotować, ale w kadłubie założyć szpilki prowadzę zupełnie inna historia dla natomiast to samo zło jest dyskusja operę użytego przez codzienność można o nim mówić już, tak więc tych nie chciałem powiedzieć coś coś takiego, że te normy, które stoją za właśnie takim unikalnym elementem one są związane z tym tradycyjnym wychowaniem, w którym z rodzinami patriarchalnym tym, ale przede wszystkim kościół odgrywa tutaj decydującą rolę w nic w tym nasz to mnie nie jest właśnie ten ostatni rok życia, abym Carlos Enea ma tatuaż nie odbyła w latach, która się nie odbyła i dopiero dziś w hali w sytuacji, w której ale są naprawdę zagrożone bezpośrednie interesy sprawy kobiet, a jest taki opór powstał po i wyraźny trop ten styl w stosunku do dołów leży w hierarchii kościelnej nowość to bardzo ciekawe, bo te wszystkie spory czy debaty toczące się w Polsce po osiemdziesiątym dziewiątym roku nie może tak w telegraficznym skrócie powiem, jakie państwo zauważają te tt tt podstawowe debaty no, więc przede wszystkim to jest właśnie stosunek i dyskusja wokół PRL-u to jest wreszcie spór o o LG widzi ich i Note przemiany, które które, w które dotknęły w zasadzie cały cały świat Zachodu w to jest wreszcie z spór wokół jest 2 1 tak go nazwijmy umownie to jest znacznie szerszy z naszych uznał, że bardzo aktualny tak bardzo aktualne wszystkie zresztą te spory sąsiedzkie aktualne dane z wyższym rzecz bardzo ciekawa, której możliwa jest przyznać, że tę sprawę zauważyłem w sposób lub w najmniejszym państwo to nazwali w poszukiwaniu utraconej Graso gości dyskusja wokół dziedziczenia pańszczyzny to jest spór, który wydaje mi się, że trochę mnie ominął, ale rzeczywiście on jest bardzo celnie tutaj zdiagnozowane i opisany to znaczy to jest jasne są powszechne chłopskie pochodzenie chodzi o to chodzi nam nie udało się zamieścić tekstu na ten temat, ale tym, że BOR zadał bardzo dużo materiału starczy za dużo my też niedużo, dlatego że właściwie w 90 % współczesnego społeczeństwa bierze się z tradycji chłopskiej ze wsi tak, a jednocześnie cały cały co do ZUS debata publiczna w pomysły cała współczesna kultura bierze się z tradycji szlacheckiej, która tę infekcję, bo w Chinach ona była marginalna Anny, ale dominują dominująca na nadzorze finansowym oraz innych natomiast wracając jeszcze do dojdą do do tych sporów, o których państwo piszą w w swoim zbiorze z dość, że jest spór wokół katastrofy smoleńskiej to największe pęknięcie współczesnej Polski które, które widzimy także na wsi wsiadając do stołów we własnych domach i wreszcie ten ostatni spór spór, którego nie było, który jeszcze jak rozumiem jest przed nami tak przystojny aktor wraz z mali za wszystkimi GKS, który łącznie ze Smoleńska z tych problemów tęsknią wżyciu katolicki i teraz państwo przyglądają się współczesnej historii przez pryzmat literatury co z tego punktu widzenia widać w Lu ja chciałbym gwoli sprawiedliwości jeszcze dorzucić do rozpraw się w stosunku do pani wie Lu wrze właśnie literatura i to literatura z wątkami autobiograficznymi RM odda je wewnątrz realności, ale niczego PRL-u i ich to co było 1 z istotą przemian społecznych, czyli do Borussii milionów ludzi imigrację ze wsi do miasta, które zmieniają całkowicie sytuację tych ludzi tam Alves to wszystko co w państwo podkreślają bardzo często w swojej publikacji w klasie o chodzi o to czym jest współczesna literatura, że system ciągły balans pomiędzy sztuką, a codziennością tak to państwo nazywają, czyli jak rozumiem ten PRL bardziej widać w w tej części literatury, która przechyla się w stronę codzienności nie w sztuce ta, która właśnie ten opiera się na tych wątkach autobiograficznych AP, która wiąże się z Krynicy no, a formą rozmowy i k no i reportażu w tym dzieciom wielcy myśmy im mówili, że jest to literatura głównie niefunkcjonalna Karmar zajmuje się współczesna powieść właśnie w kontekście tych sporów z głównych sporów po osiemdziesiątym dziewiątym roku czy myślę, że ona się zajmuje bardzo się wszystkim natomiast ważne jest to, że troszkę inaczej używamy na 3 za zaczęła tracić niż my jak myślę czy ze względu na to jak używamy literatury zaciera się różnica między fikcją ani fikcją dziś rzeczy czy to będzie tekst powieściowy to będzie tekst historyczny oparty na faktach ściśle naukowe nie są traktowane przez publiczność tego szeroką publiczność jako model rzeczywistości to bardzo dobrze widać przy sporze o Jedwabnem zaczyna się od Grossa, który napisał prace przystępną pracę naukową, ale w gruncie rzeczy powiedzmy sobie, że nie wiem pokłosie Pasikowskiego czy ida czy czy Słobodzianek są prasowych fikcję prawną za fikcję natomiast, o ile są traktowane jako modele, bo to żeby, żeby odczytywać rzeczywistość natychmiast są transponowane rzeczywistość, czyli 1 słowem bardzo, ale to co przedstawia grasz dobrze co przedstawia Anna Bikont w swoim reportażu z Jedwabnego co jest ściśle faktografii liczna jest traktowany bardzo podobny sposób ich też używane do tego, żeby budować obraz świata tożsamość się budować sojusze w ramach społeczeństwa definiować przeciwników ideowych tak w związku z tym czy to będzie film zdobędzie, bo reportażu Gazecie te granice między wizją, a ani Fico zaczynają się bardzo bardzo mocne i w gruncie rzeczy proszę zauważyć, że my traktujemy ideę czy pokłosie 3 3 czy właśnie reportaż Bikont na równych prawach LM i myślę, że tutaj jest głównym problemem jest z tym pytaniem co odbiorcy robią z literaturą i to jest pytanie, które zadawał wiele lat temu mój mistrz prof. Stefan Żółkiewski leży jako literat wyznawcy ni interesujemy się nie tylko strukturę tekstu jego koncentrację, ale tak jak mówił Tomek interesujemy się tym co ludzie robią z literaturą i do czego nie używają ich niezależnie od tego jak i jaka to jest forma wypowiedzi literackiej baśni czy to jest powieść czy to jest felieton czy to jest efekt tak bardzo ciekawą rzecz zauważył pan doktor był wczoraj w byli Unia wspaniali twórcy polskiego teatru czy Monika Strzępka i Paweł Demirski, którzy właśnie kończą prace nad nad adaptacją króla Szczepana Twardocha konfitury robi zresztą furorę w Niemczech lądowały w Polsce też zrobił furorę, ale to jest właśnie ta nie jest trochę tutaj w tys to jest to jest opowieść o w tej granicy pomiędzy zwiększona non fiction w k, która zaciera się coraz bardziej jak słusznie pan zauważył ich do lublinian internet w jakimś sensie wieszczem forum internetowe wszystkie logo nowe profile z innym przy tym ja jestem skłonna patrzyć na internet pozytywnie widzieć w nim to o co w nim jest wartością tego co właśnie na ulicy jest szalenie ważne właśnie w tym w sprawach związanych z odbiorem literatury również, że z zdynamizować mogła się komunikacja między nami prawda, że kiedyś trzeba było czekać na odpowiedź na recenzję tak to trwało but były jakieś przerwy czasowe między nadawcą odbiorcom lekturą w tej chwili to jest niesłychanie sygnalizowane bardzo szybki i to właśnie pomaga nam inną w krążeniu ach, w tworzeniu opinii wyrabianie sobie o PIT możesz wrócić tego co ludzie robią z literaturą, dlatego że myśmy dzięki Annie Kowalskiej zbliżyli się do takich zjawisk jak środowiska fanowskie minusem są ludzie, którzy czytają jakiś rodzaj literatury albo grają we gry typu dual play są ubiega się rodzaj świecie i co oni robią z tekstami, które w, którym służą do zabawy i okazuje się, że po pierwsze, przepisują wyznaczy tworzą własne fikcje żonglują zatem prawda na w ramach pewnej konwencji wytwarzają własny obiekt i wytwarzają własne grono ekspertów wyda wytwarzają własne wydawnictwa mają własne spotkania i teraz Bosa na podstawie ich nie zastanawia czy przypadkiem tak nie funkcjonujemy w trochę szerszym kontekście okazało się, że można spojrzeć na wiele zjawisk współczesnej kultury właśnie w ten sposób biorąc model komunikacji z pól Wilanowskich spróbowaliśmy w ten sposób poważne przykład na MO biegł na obie Smoleński na to pęknięcie, które w Polskim społeczeństwie nastąpiło, dlatego że w obiegu fanowskie fikcje co ją naleśnik scenę wchodzi na na drugi plan w gruncie rzeczy ważnych świadków się po poruszamy wspólnota, która się wokół tego świata tworzy Jerzy spałem po spożyciu my na to co się dzieje wśród wśród zwolenników teorii katastrofy smoleńskiej do 1 prawicowej to mamy do czynienia z bardzo podobnymi cechami to znaczy z własnym biegiem z własnymi ekspertami z własnym światem ta także przy wpisywaniu się z Azją w ogóle nam, ale też przepisywanie historii tych z własnymi kryteriami estetycznymi bardzo dziękuję państwu za to spotkanie o awans wszystkim państwu WUP, ale sam debaty po osiemdziesiątym dziewiątym roku literatura w procesach komunikacji w stronę nowej z syntezy, czyli ostatnią prace moich gości prof. Marek Lachowicz Girl in dr Tomasz Żukowski oboje z Instytutu badań literackich Polskiej Akademii Nauk byli państwa i moimi gośćmi bardzo dziękuję dziękuję bardzo, ale teraz informacje Radia TOK FM Boni raport gospodarczy, na które zaprasza Aleksandra Dulkiewicz program przygotował Tomasz Kopka realizował Krzysztof Woźniak Mikołaj Lizut do usłyszenia Zwiń «
Transkrypcja podcastu

PODCASTY AUDYCJI: A TERAZ NA POWAŻNIE

Więcej podcastów tej audycji

REKLAMA

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

REKLAMA

DOSTĘP PREMIUM

Słuchaj wszystkich audycji Radia TOK FM kiedy chcesz i jak chcesz - na stronie internetowej i w aplikacji mobilnej!!

Dostęp Premium

SERWIS INFORMACYJNY

REKLAMA

Najnowsze Podcasty

Więcej podcastów

REKLAMA
REKLAMA
Array