"Tak wiele pytań, tak mało odpowiedzi..." - prof. Marek Chmaj o prezydenckim referendum konsultacyjnym

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

kondycja analizy Agata Kowalska przy mikrofonie przed chwilą słyszeli państwo na naszej antenie my pana ministra Pawła Muchę w z kancelarii prezydenta, którego Karolina Lewicka pytała o jak osoby innego o pytania referendalne, które wczoraj przedstawił prezydent w inny, a właściwie nie pytanie referendalne to są propozycje pyta pani, które ewentualnie mogą się pojawić w referendum w i jej prowadzić do ewentualnej zmiany konstytucji lub napisania nowej konstytucji jest Rozwiń » więcej niewiadomych niż wiadomych dlatego po raz kolejny do tego tematu wracamy prof. Marek Chmaj konstytucjonalista jest z nami studio dzień dobry dzień dobry witam serdecznie zaraz będziemy odnosić do tego co powiedział Paweł Mucha naszej antenie, ale najpierw zapytam pana profesora o coś do czego skłania skłonił mnie 1 ze słuchaczy, który napisał, że cała ta koncepcja referendum Konstytucyjnego to jest taka hucpa, że w ogóle w analizach nie powinniśmy się tym zajmować co pan o tym, myśli odpowiedziałem, że no właśnie kłopoty może po słuchacza wieża, jakby nie było to inicjatywa Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w i jakkolwiek by ona niemądra się wydawała to należy się przyglądać choćby ze względu na NATO, że to jest głowa państwa, którą ma też w swoich kompetencjach taką inicjatywę i może wywołać różne takie skutki, więc chyba jednak zawczasu trzeba się temu przyglądać chodziło o to, żeby po raz kolejny wskazać na nie brak rozsądku czy brak sensu w tym pomyśle poszukamy jednak tego sensu panie profesorze 15 pytań jak twierdzą, że 16 wczoraj prezydent przedstawił ogólny obraz, jaki się panu rysuje z tych pytań w Chinach jest to jakiś dramat pan prezydent musi wymienić swoich radców, bo zapowiadał referendum ustrojowe tymczasem stricte ustroju państwa może dotyczą 2 pytania reszta to jakieś pomieszanie postulatów marzeń socjalnych oraz ogólne deklaracje podobne do tych, które były w PRL-u, gdzie mieliśmy przepisy z konstytucją przyjaźni ze związkiem Radzieckim czy o przewodniej roli polskiej zjednoczonej partii Robotniczej w notowania nic o przewodniej roli, ale z pewnością jest jest to by o tym, że po Dołach, gdzie pan prostować odnajduje typowe powiązania między konstytucją Polski ludowej, a tymi propozycjami refren ronda zdalnymi proszę popatrzeć na mecz 2 pytania jedno dotyczy wpisania do konstytucji czy jesteśmy z Unii Europejskiej tak jakby konstytucja miała cokolwiek do tego w Unię Europejską jesteśmy dlatego, ponieważ naród podjął taką decyzję w referendum, a następnie Rzeczpospolita Polska ratyfikowała w wynegocjowanej umowy akcesyjnej i przyjęła obowiązujący porządek prawny w unii Europejskiej to jest raz, a druga rzecz to członkostwo Polski w NATO tak jakby konstytucja miała tutaj coś do firm oznaczać, ale zdaniem po raz usłyszał uzasadnienie pana prezydenta krótkie wprawdzie w czasie konferencji, bo bardzo dziwna pompon jest w sumie bardzo niewiele mówił na temat tych pytań, a to rzecz akurat skomentowały wiedział, że to chodzi o to, że w polskiej konstytucji ani razu nie pojawia się słowo Europejski i trzeba to zmienić wiele słów się nie pojawia w Polskiej konstytucji ja rozumiem ten głód doznań konstytucyjnych, jeżeli mogę coś panu prezydentowi sugerować to przyjrzenie się art. 1 20 mu szóstemu naszej konstytucji jest mowa o tym, że prezydent czuwa nad przestrzeganiem konstytucji jest jej strażnikiem panu prezydentowi trzeba to bardzo często przypominać posłuchajmy zatem co mówił dzisiaj Paweł Mucha przed dosłownie kilkunastoma minutami na antenie TOK FM, a propos zarzutu pana profesora, że to nie są pytania ustrojowe posłuchajmy jak o tym, mówił były minister pracy Demski tak uważa, że na podstawie takich 1 5 pytań i będzie oczywiście mniej można byłoby napisać nową ustawę zasadniczą bal, który myślę, że można określić pewne kierunki zmiany można wiernie z tym co Polacy powiedzą, że decydować działacz były na dalszych etapach n p . przez sąd Zając o tym jakie są nasze relacje z Unią Europejską to jest kwestia fundamentalna, która prawie 60 % Polaków skłoniła do udziału w referendum w wyroku 20 0 3 referendum akcesyjnym w co ponadto inwestorzy płacić za głowę tutaj w 1 z pytaniem prezydent chce, aby wpisano do konstytucji tak ósme pytanie gwarancję suwerenności Polski w unii Europejskiej oraz zasady wyższości konstytucji nad prawem międzynarodowym europejskim przecież Unia Europejska ze śmiechu chyba się zadławi, ponieważ będąc w członkami Unii Europejskiej musieliśmy zaakceptować cały dorobek prawny Unii razem z prawem pierwotnym, czyli tym traktatowym, a zatem nasza konstytucja, nawet jeżeli będzie zawierała prymat prawa polskiego prymas Polski konstytucja prawem europejskim nie będzie miała żadnego znaczenia nas obowiązuje od węzła te przepisy, które na siebie dobrowolnie przyjęliśmy te właśnie tego nie rozumiem z tych pytań wynika jasno, że ich autorzy kompletnie nie rozumieją polskiej konstytucji i relacji polskiego prawa do prawa Międzynarodowego to jest zadziwiające, bo wydawałoby się, że skoro ten cały proces konsultacyjny trwał tak długo tutaj prezydencki minister Mucha bez przerwy opowiada jak to wspaniale dużo różnych podmiotów i stowarzyszeń uczestniczy w tej dyskusji to wydawało się, że należałoby najpier w odrobić lekcje na temat tego co jest zapisane w Polskiej ustawie zasadniczej nowości miałem to sugerować wiele pytań dotyczy kwestii, która w konstytucji już zostały uregulowane n p . w mamy kwestię praw nabytych, czyli po tanie piątkę owych słynny program 500 plus, który ma być zagwarantowane konstytucją, ale my prawa nabyte już mamy w konstytucji teza art. 2, na podstawie których dokonał Trybunał Konstytucyjny biologia oraz praw obywatelskich, o których uczymy się na lekcjach LO przy biernej Czerniewice późno, by to już jest nie trzeba tego wpisywać dalej mamy m. in. propozycje, żeby wprowadzić gwarancje dla zatrudnienia mamy już mamy prawo do pracy oraz wolność wykonywania pracy oraz zobowiązanie organów państwa w tworzeniu miejsc pracy wpisano do konstytucji nie musimy dawać im listy gwarancji, bo ja tych gwarancji zaś nie rozumiem to ona oznaczać, że my zatrudnia się na umowie o pracę gdziekolwiek już mamy do końca życia pewna, że nikt nas tej umowy o pracę nie w pełni rozumie panie profesorze, bo wczoraj telewizji w tym pytaniu stan tej konferencji padło w takie sformułowanie -li i detali ma brzmieć czy jest pan pani za konstytucyjną ochroną pracy jako fundamentu społecznej gospodarki rynkowej i rozwoju branży zostanie wpisane po prostu do art. 20, że w opolskim ustrój gospodarczy oparty jest na społecznej gospodarce rynkowej, których fundamentem jest ochrona pracy n p. lanie społeczna gospodarka rynkowa to by koncepcja Ludwika Erharda w rządzie Adenauera i myślę, że limit pracy pana prezydenta z tą koncepcją muszą się zapoznać z koleją należności, ponieważ to chyba o to chodzi, że test wygląda to tak jakby urzędnicy prezydenta myśleli, że konstytucja jest po prostu zbiór słów im te słowa dowolnie możemy przestawiać, zmieniając n p. słowo w kryzysowym ochrona pracy na fundament, jakim jest praca i wtedy uzyskamy jakieś nowe rodzaje gwarancji no tak dalej panie redaktorze mamy n p. pytanie jedenastym i wzmocnienie w konstytucji RP pozycji rodziny z uwzględnieniem ochrony obok macierzyństwa także ojcostwa cudowne znakomite, ale mamy art. 18 już wpisany do konstytucji, gdzie jest mowa od małżeństwie o rodzinie i o macierzyńskie rodzicielskie nie wiem czy to okolicy jest ojcostwo to jest jakimś dodatkowym prawem oprósz rodzicielstwa liczy pan prezydent chce szczególnie uhonorować każdego ojca za to, że temu co się stało z takiego rozwiązania nic ustrojowa nie wynika no ty no ja mam się tylko zgodzić, ale z jakiegoś powodu te propozycje się pojawił na stole i tak jak pan mówił o tym, wcześniej nie ma wśród nich takich zasadniczych pytań o relacje władzy, czyli o to jakim takim ustroju politycznym mamy się znajdować jak pan rozumie to dlaczego czy jest jedno jedyne pytanie, gdzie jest mowa w World o pozycji ustrojowej prezydenta w o wzmocnienie kompetencji wybieranego przez naród prezydenta w sferze polityki zagranicznej i zwierzchnictwa nad siłami zbrojnymi właśnie nie rozumiem co to znaczy wzmocnienie, bo jeśli proponujemy jak smacznie i ja to musimy wskazać, jakie n p. pan prezydent chce podobnie jak prezydent Stanów zjednoczonych być naczelnym dowódcą sił zbrojnych to jest konkretne pytanie i wpisujemy je do do pytań referendalnych czy jest za tym, żeby Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej był naczelnym dowódcą sił zbrojnych Karolina Nowicka pytała o to również Pawła Muchę ministra w w kancelarii prezydenta posłuchajmy co odpowiedział, jeżeli mówimy o systemie rządów to tam jest pytanie dość kluczowe, które odnosić do rozegrania tak nie jest pytanie dotyczące zwiększenia kompetencji prezydenta to jest referendum konsultacyjne, które ma być określenie pewnych kierunków zmian konstytucja nie jest to referendum, w którym przedstawiamy propozycje konkretnych przepisów konstytucji do rozstrzygnięcia czy do wprowadzenia no i co pan ze mnie ogarnia nas panie ministrze, jeżeli pan mnie słuchać proszę zapamiętać, że Polska konstytucja nie przewiduje instytucję referendum konsultacyjnego wyniki referendum są zawsze wiążące, jeżeli weźmie w nim udział 8 50 % uprawnionych do głosowania, a ważność referendum stwierdził Sąd Najwyższy to dobry zoom wiążące większość społeczeństwa powierza oczywiście chce wzmocnienia kompetencji prezydenta i wtedy parlament będzie zobowiązany, żeby te kompetencje większość my nie możemy mówić o zwiększeniu szczęścia zdrowia czy pomyślności musi odpowiadać na konkretne pytanie czy chcesz, aby prezydent miał prawo do tego do tego ideowego to jest konkretne pytanie referendalne, jeżeli odpowiemy na to pytanie twierdząco bądź też negujące, ale będzie odpowiednia frekwencja to wtedy taka odpowiedź będzie wiążąca i nie ma w naszym prawie referendum konsultacyjnego okulary ogólnokrajowe referendum konsultacyjnego to, ale zaraz się odbędzie w listopadzie ponoć właśnie takie nie może pan mówi i dialog z listów mówi o tym, że takiej konsul w ogóle nie istnieje trudno mi odpowiedzieć na to pytanie myślę, że to jest pytanie do pana prezydenta, by tego doradców za chwilę wrócimy z rozmową studzi prof. Marek Chmaj konstytucjonalista jeśli go państwo bowiem rzeczywiście cała rozmowa z Pawłem Muchą jest dostępna już w naszym archiwum przez aplikacja TOK FM lub na stronie FM TOK FM Grodzka PL i widzę, że państwo też już piszą przypominamy adres analizy małpa to krok KSM proszę pisać przede wszystkim o tym czy państwo w ogóle zamierzają wziąć udział w takim referendum, o ile oczywiście prawo sprawiedliwość nie zrobi prezydentowi przykrej niespodzianki i nie odrzuci jego wniosku po informacjach wracamy z profesorem w MF z Markiem majem kondycja analizy Agata Kowalska przy mikrofonie ze mną studenta oraz prof. Marek Chmaj konstytucjonalista z nami również koncepcja referendum, które chciałby przeprowadzić prezydent i chyba tylko on 1 w całej Polsce z pytam państwa czy wybraliby się takie referendum na razie spływają same negatywne odpowiedzi panika to żona pisarza trudno przyjąć zaproszenie do udziału w referendum, które nie, którego nie przewiduje nasza konstytucja na dodatek zaproszenie to ich Ela, ale musiałaby przyjąć od zawodowego Łomacza konstytucji, czyli od prezydenta Andrzeja Dudy pan Krzysztof pisze, że pytania o udział w referendum to jego zdaniem pytanie retoryczne, a pan Kazimierza nie będzie brał udziału w szopce, ale mimo wszystko postaramy się dzielnie sprostać komentarzu owi do takiego do tego konta konceptu referendum z pań w Zarze, a coś z tych pytań, by pan pochwalił może oczywiście Natasza bardzo proszę jest pytanie trzecie, które dotyczy wprowadzenia do konstytucji RP obowiązku przeprowadzenia referendum ogólnokrajowego w lesie jest takim żądaniem wystąpi co najmniej 1 000 00 0 obywateli dzisiaj zgodnie z art. 1 2 5 referendum zarządza bądź Sejm bezwzględną większością głosów bądź prezydent za zgodą Senatu tymczasem obywatele i jako suweren chcą sami też poddać pod głosowanie referendum jest najważniejsze kwestie społeczne mamy sporo nie tylko polityczne, ale ideologiczne, które nas to człowiek lat mieliśmy w tamtym roku spór o gimnazja w miejsce zespoły o samorządność o samodzielność jednostek samorządu terytorialnego sporu aborcja to sporów ma niewiele warto by było wprowadzić do państw Turcji w nową gwiazdą z panem profesorem akurat nie zgadzam uważam, że jeśli już to w LO raz no i praw człowieka nie powinny być pod poddawane pod referendum znudziły nam też głosujemy czy przestrzegać praw człowieka czy nie przestrzegać bardzo wiele kwestii światopoglądowych tych najbardziej kontrowersyjnych dotyka istoty praw człowieka i el skutki mogą być dosyć tragiczne natomiast inna rzecz to jest to koncepcja, żeby to obywatele mieli wpływ pampersy mówi obywatele chcą w LM mieć udział w tej debacie nie chcą mnie biorą udział w tych referendach mamy bardzo niską frekwencję raz referendalną z gminy są inne narzędzia do rozmowy spot z obywatelami niekoniecznie referendów tym odpadamy tak lub nie odpowiadamy tak lub nie, ale na te pytania, które wymyślili dla nas polityce proszę zauważyć, że politycy mają naturalną skłonność do zawierania kompromisów albo do forsowania swoich interesów tymczasem mogę pani to zaraz udowodnić w ciągu ostatnich 2 0 lat nie było żadnego pytania referendalnego, który dotyczyłby spraw dla nas i najbardziej istotnych naprawdę potrzeba to ostatnie referendum Bronisława Komorowskiego czy chcemy, żeby też sąd rozstrzyga spory podatkowe na korzyść podatnika oczywiście, że ceny i to takie pytanie miało nas prowokatorzy doszło do urny na kompromitację idei referendum zwołane przez byłego prezydenta natomiast ja wracam do tego dlaczego by nasi obywatele mieli być mądrzejsi niż politycy i nie jest nie robi dokładnie tego samego oto zbiera się grupa, która chce przeforsować jakiś temat zbiera te podpisy zbierano ten 1 000 00 0 podpisów i 3 przedstawia propozycje pytania, które również nie będzie albo istotne albo nie będzie mądrze sformułowane w niemocy gwarancji, że społeczeństwo jest mądrzejsze niż jego polityce możemy tylko gwarancję wprowadzić pamiętajmy, że uprawnienia w tym zakresie w zakresie referendum Sąd Najwyższy potwierdza jego ważność i nie ma najmniejszego problemu, żeby Sąd Najwyższy weryfikował na etapie i inicjatywne poprawność pytania referendalnego poprawność jurydyczną no to to rzeczywiście ciekawy koncept zwłaszcza, zważywszy na to jaki Sąd Najwyższy nam się szykuje jeszcze pan Karol sprawie okres myśmy przed informacjami ze 1, który nie zgadza się z panem profesorem i pisze, że uważa, że ojcostwo również zasługuje na ochronę w konstytucji skoro wpisane jest samo macierzyństwo w no tak, ale jeżeli będziemy tak bardzo kazuistyczne jednostkowo podchodzić na to wtedy konstytucja będzie ogromną księgą składającą się nie jest 13 rodzin Howard, ale z kilkudziesięciu już nie uda się konstytucji wydrukować na 3 0 stronach wydruku tylko czas będzie też użyć naprawdę jest za papier znajomym mam myślałam nad tym muszę przyznać, bo ja z kolei uważam, że to dyspozytor mógłby w konstytucji to już takie słowa jak ojcostwo, gdyż nie uważam, że to jest powód, żeby nagle konstytucja nowelizować natomiast mam wrażenie, że jednak słowa macierzyństwo jest to o tyle uwypuklone, że jest jeszcze ileś przepisów konstytucji odwołującej się do kwestii ciąży ma tyle z Realem sytuacji kobiety przed urodzeniem dziecka i po urodzeniu dziecka to wszystko z konstytucją opisany jako szczególnej sytuacji w obywatelach natomiast ojcostwo czy zgodzę się z planem profesora mieści się w pojęciu rodzicielstwa i jedno i w ofercie jest do konstytucji chronione no oczywiście to wystarczy zresztą na inny charakter zdecydowanie macierzyństwa ojcostwa to nie podlega dyskusji, ale pani jest, że przy okazji, bo to jest właśnie chyba kluczowe w całej rozmowie o tym, nieszczęsnym referendum żem in my trochę tak złe emocje konstytucja wg takiej myjni w barze mlecznym, czyli myślimy sobie no ja to wolę pierogi to chciał, żeby z tym nie były pierogi mają wolny leniwy, a to, żeby były leniwe, a nie myślimy o tym, że bardzo wiele z tych naszych ulubionych dań już w tej konstrukcji jest zapisanych tylko w sposób, który dla nas nie jest klarowne jak pamiętamy zaczynała się cała afera z referendum to czy prezydent czy jego współpracownicy mówili obywatele uważają, że konsumpcja trzeba uszczegółowić żona nie jest dostatecznie precyzyjna i tu chyba się z sufitu, bo jest z tym problem z konstytucją nie może być tak bardzo precyzyjna pamiętajmy, że jest to szczególna umowa społeczna, której jest przyjmowana z reguły w parlamencie, a później w drodze referendum z reguły, chociaż te kościoły też odstępstwa i ta umowa musi być na tyle ogólna, żeby dotyczyła całego spektrum spra w to ustawy zgodnie z konstytucją mają je uszczegóławia czy prasie n p. mana art. 2 konstytucji zasadę demokratycznego państwa prawnego na podstawie tej zasady i Trybunał Konstytucyjny i doktryna prawa wyciągnęła kilkanaście zasad szczególnych m. in. zasada niedziałania prawa wstecz m. in. ochronę praw nabytych ochrony interesów w toku poprawności legislacyjnej zasadę także lojalności państwa ustawodawcy w stosunku do obywatela mogę filmowymi okres mówi konstytucja nie jest osamotniona w nią zajmują się opiekują się m. in . Trybunał Konstytucyjny dawniej, ale w prezydent parlament interpretując ją i w i ją też wykonując, czyli n p. przygotowując ustawę i sądy Sąd Najwyższy sądy zwykle wszystkie organy sądowe korzystają z konstytucji uczestniczą w procesie jej wykładni pamiętajmy, że konstytucja jest systemem nie możemy jej interpretować biorąc do ręki czytając 1 jedyny przez nas dokładnie to zrobił prezydent dokładnie to zrobił choćby zebrał 3 przepis dotyczący TM 2 min rolnictwa i uznał, że tam za mało jest konstytucja rolnictwie to trzeba wpisać jeszcze dodatkową ochronę rolnictwa i bezpieczeństwa żywnościowego albo wybrał właśnie system emerytalny postanowił go, że trzeba wpisać wiek emerytalny 60 6 5 do konstytucji bardzo takie intymne jednostkowe i partykularne traktowanie konstytucji, który tym samym zdaniem jest wizytówką tej prezydentury, że dobrze, że on jest się szanuje tę ustawę zasadniczą w Pałacu Prezydenckim, a też trochę traktuję jak takie akcje mówi rak myjni w barze mlecznym to rzeczywiście, zwłaszcza że ja osobiście nie rozumie na czym polega bezpieczeństwo żywnościowe kraju, a to oznacza, że będą wybudowane magazyny, w których na obywatela będzie przechowywany po kilka kilogramów mąki mięsa i PiS będzie działo aż sanepid, a on ona związana rozumiana ochrona rolnictwa i jedno jedno ochrona rolnictwo to, że uchronimy rolnictwo w aferze mamy wpisaną do osób Chrystus to jest zwraca większą wagę realnym władz publicznych razem po tak, ale z przepisu konstytucji coś musi wynikać na mundialu nie pojmuje na czym może polegać ta konstytucyjna zasada ochrony rolnictwa to znaczy, że nie skupiamy się na gospodarstwach rodzinnych tylko na gospodarstwach jakiś indywidualny albo tworzymy FM inną koncepcję wielki blok koszarowy gospodarzy rolnych albo pomoże w tworzeniu gier jak w usta nos widziano przed referendum zrozumieć jak i jakoś ładnie tak istoty tych pytań, a co mechanizm odwrotny koncept na wieś będzie referendum od razu inni zabiorą głos będą tak lub mniej potem parlament wraz z prezydentem będą już tu przekuwać w konkretne przepisy w dywan z osiedla związkowców, choć nie ma tak przed innym pytanie referendalne muszą być konkretne i muszą wykluczać inne interpretacje co więcej proszę zobaczyć na pytanie pierwsze czy jest pani pan za uchwalenie nowej konstytucji albo za zmianę obowiązującej konstytucji co mam zrobić, jeżeli nie jestem ani zatrzymanie latem chce, żeby konstytucja pozostała bez zmian w dno dlatego to pytanie moim zdaniem podzielony na 2, a zatem piętnaste szesnaste brzmi czy jest pan pani za uchwaleniem nowej konstytucji tak lub nie i potem drugie czy jest pan pani za uchwaleniem zmian obowiązującej konstytucji tak lub nie na pozór może to być 2 × nie aktorzy odpowiada raz tak też do wydarzeń naszego i drugiego gościa pana profesora skrzydło rektor powiedział, że nie ma pojęcia co się wydarzy jeśli pytania będą w odpowiedzi na pytania będą wewnętrznie sprzeczne w domyśle rozstrzygnie to wtedy prezydenckiej jego współpracownicy to kiedyś powiedziała już tak Killer tak wiele pytań atak na odpowiedź w pani profesorze jeszcze wracając do wody do tego do tego nieszczęsnego konceptu pytań w Ernst pojawia się tutaj o wyższych Kubiak przepraszam serdecznie państwa ONZ i w rzeczy, o których mówił pan Zenon samego początku wpisanie powiatów i województ w do konstytucji oprócz gminy jako podziału terytorialnego samorządów w Polsce, o co chodzi w tym coś wypływa od samego początku na rzeczywiście tak nie wiadomo, skąd przyszła konstytucja wskazuje, że podstawową jednostką podziału terytorialnego jest gmina czy osobą jednostką samorządu terytorialnego, ale inne jednostki samorządu może wprowadzać ustawę i ustawy z dziewięćdziesiątego ósmego roku wprowadziły samorząd województwa samorząd powiatowy ustawodawca ma w tym zakresie pewną niewielką swobodę natomiast, jeżeli wprowadzimy do konstytucji te 3 0 Mb i gminy powiaty województwa to będziemy już z tym samorządem na tych 3 szczeblach ożeni tak długo jak będzie obowiązywać konstytucja na coś, czego nie rozumiem po co to jest, ale widać wyraźnie komuś na tym zależy, ale pewnie powiatom efekt, o których w istocie i tańsze często się dyskutuje pani Agata z Opola napisała, że w Szwajcarii co roku jest tyle różnych referendów na bardzo różne tematy i państwo funkcjonuje bardzo dobrze to jednak komentarz, a drugi, kto powiedział, że konstytucja musi być zwięzła prezes Marek Chmaj powiedział przed chwilą nie tylko w Szwajcarii rzeczywiście jest krajem bardzo demokratycznym, ale pod tym względem demokracji bezpośredniej i tam są coraz to referenda takie ogólnokrajowej, jaki zgromadzenia ludowe w nawet malutkich gmina, gdzie podejmuje się bardzo wiele decyzji dla społeczności lokalnej to jest przyjęte przez Ashtona ustrzelić szwajcarski mówimy, że to jest taka demokracja konsensualne na członka ten jest zgoda narodowa co do poszczególnych rozwiązań, ale nie jesteśmy Szwajcarią nie te zegarki nie ta czekolada natomiast nie te pociągi nie sopocianki natomiast zwięzłość konstytucji tak naprawdę byśmy mówili o takiej idealnej konstytucji taki idealny ona musi być w miarę zwięzła musi być w miarę stabilna, czyli dniem nie może zbyt często być legalizowane i musi być zrozumiała także, by obywatel z naturą bez to bez problemu dekretować treść mnie celował w masie o sukces taka, ale teraz pod prezydent elekt, łamiąc ją i próbujących zmieniać tymi dziwnymi niezrozumiałej pytaniami w dna zaczyna wdrażać nowych mostów burzyć mój spokój ducha jeśli chodzi o naszą ustawę zasadniczą kończymy ten do tematu wrócimy pan prezes TUI niektóre z tych pytań ostatecznie będą pytaniem referendalnym jej, a potem prawo sprawdziły zdecyduje czy wobec referendum się odbędzie i wtedy wrócimy do dyskusji prof. Marek Chmaj konstytucjonalista, bo państwo i moim gościem dziękuję za spotkanie dziękuję bardzo ciasnej formacji, a później zastanowimy się, dlaczego minister rolnictwa w tak strasznie chce zlikwidować Polski związek łowiecki Zwiń «

"Tak wiele pytań, tak mało odpowiedzi..." - prof. Marek Chmaj o prezydenckim referendum konsultacyjnym

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: ANALIZY

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 08:00

Najnowsze Podcasty

Pierwsze 'eksplodziny' gazociągu Nord Stream 2. "Niech mu Bałtyk lekkim będzie"

'HiTowa' rozmowa z kandydatką do Sejmu

Europejskie ciepłe kluski - Poranny przegląd prasy Jana Wróbla

Mniejsze parówki, napompowane paczki chipsów, cieńszy papier toaletowy - w najlepsze trwa masowe mydlenie oczu konsumentom

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL