REKLAMA

Klasyki dla grzeszników: Bruno Schulz

Klasyki dla grzeszników
Data emisji:
2018-07-14 15:00
Prowadzący:
W studio:
Czas trwania:
27:35 min.
Udostępnij:

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

Transkrypcja podcastu
klasyki dla grzeszników rozpoczynamy nasz program, w którym zachęcamy państwa do nadrobienia zaległości jeśli chodzi o dzieła filmowe muzyczne i literackie dzisiaj literatura Karolina Głowacka przy mikrofonie porozmawiamy o Bruno Schulz, a to, dlatego że kilka dni temu obchodziliśmy rocznicę urodzin tego pisarza, ale przecież nie tylko również plastyka urodził się 12 lipca 1 80 0 dziewięćdziesiątego drugiego roku w Drohobyczu jak wiemy zmarł zginął tragicznie 19 Rozwiń » listopada 19 4 2 roku również w Drohobyczu zresztą swoje miasto rzadko opuszczał w naszym studiu pan Jan Gombrowicz dzień dobry witam państwa i krytyk tłumacz eseista wydawca autor książek m. in. wymienimy trans autentyk to jest książka o Schulzu właśnie byłam kilka lat temu w Drohobyczu z przyjaciółmi siedzieliśmy sobie w knajpie w samym centrum i czytaliśmy negują z Schulza i to było coś nieprawdopodobnego to znaczy tak założyliśmy się w ten język żoną wrażenie, jakbyśmy się cofnęli cofnęli w czasie co by to jest język tak intensywne tak wciągający w tę rzeczywistość jego głowy, zmuszając do tego, żeby spojrzeć na rzeczy podstawowe zwykłe codzienne absolutnie inaczej genialny pisarz powiem może coś kontrowersyjnego pisarz tak długo żyję jak długo jeszcze kawy Schulz jest ciekawy nieprawdopodobnie, choć bez względu NATO swoją magię, ale też ze względu na to co nam dał jak tak kiedyś nad zatytułował swoją książeczkę o Świrszczyńskiej Miłosz jakiegoś to gościa mieliśmy ciągle myśleć nie nacieszyli się tak jakby należało, że mieliśmy takiego gościa stan rzeczy tak, że ich kultura Polska ma 2 wzory pisania i tworzenia osobowości poprzez literaturę jadem niestety jest saskich szlachcic, a drugim jest Avatar inteligenta, ale żaden z kijem w i nie ma między tymi 2 obszarami wyjścia z dnia tam się między nimi od ponad stulecia wśród obiecuje trzecie wyjście jest kimś, kto otworzył drzwi na jakich przez forum, w którym odbywa się gra wyższą stawkę niż tylko kultura Polska jest pisarzem światowym, a odebrał Polski mógł wybrać niemieckie mogły brać myślę może jidisz może hebrajski wybrał Polski i zabawne, że tak n p. niesamowita postać pełna pełna i zadufania w sobie jak Gombrowicz w końcu w Dzienniku uznaje, że ten biedny barona ten poczciwy brodacz to serduszko na dłoni był lepszym pisarzem od niego między wierszami można wyczytać, a bynajmniej nie musiał stosować takich skomplikowanych piętrowych strategii puszczenia się Gazeta rozbierania się z tego na części w ogóle cały ten aparat mógł niepotrzebnie tak pisał jak ptak śpiewa nie będą kombinować czy otworzy sklepy cynamonowe po prostu zajrzeć do opowiadania sierpień i same pierwsze zdania w lipcu ojciec mój wyjeżdżał dowódcy i zostawią mnie z matką i starszym bratem na pastwę białych od żaru i osiąga myjących dni letnich wertować liczmy odurzeni światłem w tej wielkiej księdze wakacji, których wszystkie karty powołały odblasku i miały na dnie słodki do omdlenia miąższ złotych gruszek w Adela wracała świetliste poranki jak pomóc ona z ognia dnia rozgrzać kupionego występujący z koszyka barwną urody słońca lśniące pełne wody pod przejrzystą skórką czereśnie tajemnicze czarne wiśnie, których woń przekraczała to co zniszczyło się w smaku morale, w których miąższu złotem był rdzeniem długich podróży lub dni, a obok tej czystej poezji owoców wyładowywał nabrzmiały siłą i po żywność się płaty mięsa z klawiaturą żeber 9 Zych wodorosty Jarzyny, a niby zabite głowa nogi i meduzy surowy materiał obiadu o smaku jeszcze nie uformowanym jałowym i wegetatywny i ten iluzoryczny ingrediencje obiadu o zapachu dzikiem i porannym to jest cena opowiadający o tym, że kobieta idzie z warzywami owocami i mięsem, a te napisane tak, jakbyśmy odkrywali nowy świat czy mogę coś powiedzieć proszę powiedziałbym chętnie o cudach pierwszy taki cud, jakim się w tej chwili w naszym to jest prawykonanie symfonii fantastycznej Berlioza gdzieś w połowie lat trzydziestych Paryż Berlin ze śmiertelnie zadłużonej orkiestra ponad 10 0 osób wie, że koniec z Chin jak paryskich występowi w ogóle koniec jego kariery kompozytora publiczność jest zdezorientowana nie wie czy klaskać nagle na widowni staje ktoś długi w czarnym fraku idzie do kompozytora, który był dyrygentem jednocześnie wyciąga portfel i wyciągać z niego asygnaty na 100  000 franków i MOSiR będzie pan tego potrzeba robota jest genialny i to był Paganini, który wspomógł swoimi pieniędzmi kompozytora drugi taki przypadek jest, kiedy pierwsza swoją powieść wydał dał do przeczytania Dostojewski dobija do przeczytania pisali nawet bliskie mu krytykowi i wydawcy pisma tycia w filmie zapiski, które się na stronie Krasowski był poetą obaj panowie o szóstej rano następnego dnia wyciągnęli rozczochrany Dostojewskiego młodego człowieka dwudziestopięcioletni Kozłówka i powiedzieli mu jesteś genialny jesteś genialny opublikujemy twój tekst specjalnej ramce w czasopiśmie trzeci taki przypadek zdarzył się w 8 6 7 0 lat później, kiedy młody humoreski Antoni Czechow dostał list od pewnego pisarza starszego pokolenia Gonczarowa proszę pana panie z geniuszem i niech pan nie zmarnuje swojego talentu na humory ski za każdym razem był to cud, a 1 taki cud zdarzył się również w literaturze polskiej to był wtedy, kiedy ówczesny wielki piątek 19 3 3 roku w salonie z pensjonatu na nowym świecie Nałkowska wrzeszczała tak telefon, że wszyscy goście usłyszeli do Magdaleny Gross Born rzeźbiarki to jest największe wydarzenie w literaturze polskiej w dwudziestym wieku, a przeczytała dokładnie to co pani przeczyta przeczytała pierwsze zdanie sierpnia już wiedziała, bo to się wiem natomiast Schulz zadebiutował przecież późno na chcesz się długie lata wiązał swoją nadzieję kariery na nóż i prace plastyczne malował Mniów bardzo dużo olejami wszystko za wyjątkiem 1 obrazu 1 zdjęcia obrazu niestety zaginęło marzy się kiedyś jest dziś biali był interesujący bardzo grafikiem, ale był człowiekiem spoza kręgu, jaki literaturę, jaki Polska kultura malarska, zwłaszcza reprodukować no cóż jak młody Weiss prawda jak w Wawrze niecki malarz czarownic to były klimaty specjalne niesamowite przypominające trochę praktyki malarzy i grafików francuskich i niemieckich z lat przełomu dziewiętnastego i dwudziestego wieku, którzy wybrali trzecia droga nie będę malować batalie kilowatogodzinę modelek udających antyczne boginie i nie będą szli z felgami w plener, żeby tam malować jak katedra chemii prawda Zachodzie słońca tylko, że jeśli ze swoim przyborami malarskimi na samo dno realizmu, a mianowicie zamieszkali w domach rozpusty i zaczęli malować przepraszam za słowo na film w ich codziennych zajęciach jak odpoczywają spracowane jak gadają ze sobą jak plotkują jak mają chwile przed wy i dorobił Schulz jak najbardziej wiadomo, że co najmniej 3 lata z 4 lat wojny spędził we Wiedniu, a trochę też w obecnych w Karlovych Varach, czyli w Karlsbadzie był na pewno w Budapeszcie sławnych z przybytków powiedzmy specjalnych rozkoszy i wszędzie tam jak sądzę zafascynowanych kobiecością, ale kobiecością nieoficjalną oddawał się w dokumentowaniu tego nikt ich czas przyłapać to co go w kobiecie i w stosunku do dal damsko-męskich najbardziej fascynuje elementy ich w kobiecej dominacji poddaństwa mężczyzny w UE kilka rysunków ołówkowych, które można nazwać kopiami zaginionych obrazów olejnych pozostało po nim biegł dziś komentatorzy na światowych jak to komentować ja jestem jedynym, który się odważył przyjrzeć się temu i są one dalece zobaczymy w debacie ojczyzna przekazał to portretami Schulza, których w kasie brakowało właśnie w ołówku dużo formatowych rysunków świat obrazy wiszące na ścianie, a ołówek miał ksiądz tak precyzyjny, że przy użyciu Lupy doskonale można odczytać treść tych obrazów na tych obrazach rozmaite pogańskie rytuały powiedzmy erotyczne chcemy się skojarzyło z religią bliskowschodnią starożytnych czasów, o których oczywiście wśród musiał wiedzieć, ponieważ przeszedł przez klasyczne greckie studia prawda w szkole średniej przyszedł czas ograć to jest audycje dla tych, którzy chcą nadrobić dawne zaległości w związku z tym, czego szukać jeśli chcemy zobaczyć rysunki Schulza pierwszej ręki był w uchwale wszystkie są reprodukowane jest w wydawnictwach książkowych ostatnio mogę zareklamować niedokończonej jeszcze pełne wydanie dziąsło, więc szansa gdańskiego wydawnictwa słowo obraz terytoria dostał 1 to groby jak noga z rysunkami ma być jeszcze drugi w pan Jan Gombrowicz krytyk tłumacz eseista wydawca autor książki Bruno Schulz trans autentyczny teraz informacja po nich wrócimy do opowieści o tym, niezwykłym pisarzu i Karolina Głowacka przy mikrofonie dzisiaj w klasykach dla grzeszników zapraszamy państwa do powrotu albo nadrobienia lekturę tekstów Brunona Schulza i również oglądania przyglądania się jego dzieła megahercom kołowym wszak zaczynał jako plastyk w naszym studiu pan Jan Gombrowicz dzień dobry jeszcze raz witam krytyk tłumacz eseista wydawca autor książek tutaj wspomnimy książkę trans autentyk obronie Szulc właśnie trzeba przyznać, że dużo pracy nasz grzesznik ciele Bąk rzeczniczka nie będą mieli jeśli chodzi o nadrobienie twórczości Brunona Schulza, ponieważ co my mamy 2 zbiory opowiadań zwracam się do państwa, którzy czują w miętę do Solca, a zatem są moimi współbraci mnie w tym kulcie wszyscy pewną ogólną refleksją Otóż w, słuchając wielokrotnie przez wiele lat na studiach Artura sandały Zara zawdzięcza mu to, że nigdy się nie wahał wmówić, że trzeba zmienić kanon dwudziestowiecznej literatury polskiej i cokolwiek byśmy rzekli Marii dąbrowskiej, do której można mieć wiele szacunku do Kadena Bandrowskiego, który był drapieżny i do paru innych interesujących osób w Żeromskim na czele trzeba wyłożyć wyłowić na plan pierwszy wyciągnąć tzw. 3 Muszkieterów Witkacego Gombrowicza, iż USA jeszcze prof. Markowski dodał do tego Leśmiana bardzo słusznie Otóż jeśli się u mnie jeśli się przyjrzeć tym 3 postacie Leśmiana zostawmy to lew i jest taka prawidłowość Witkacy może nas fascynować może być człowiekiem, który nas irytuje może albo nas nie udało jej jak prowokuje, ale należy pamiętać, że taki czytelnik zainteresowany literaturą jako taką, a także malarstwem jako taki jest dla samego Witkacego dziś drugiej kategorii nieźle Witkacego wzorem człowieczeństwa i tym co najbardziej podziwiałem tym kim chciałby być, gdyby nie był tym kim jest tabu oficer carskiej lejbgwardii w las skrywający się w karty strzelający się w pojedynkach maszerujący przed carem z prawdą jest rozwinięty sztandar, gdyby spojrzeć na Gombrowicza można go podziwiać można temu w Dubaju w życiorysie można się zastanawiać się, jaki był orientacji seksualnej można zrobić jest aktualny cienia aktualny, ale należy wiedzieć, że ani Lech czytelnik ani wydawca Dombrowicza nie jest dla niego tak ważny jak Ziemianin z sandomierszczyzny, który sobie poluje na kaczki na jesieni, a w zimie jedzie donice i tam powiedz, że potrzebuje pokojówki w hotelach to był dla niego ideał człowieka natomiast wśród to jest nasz człowiek to jest człowiek książki i marzeń i wszyscy, którzy oddają się w życiu książce marzenia muszą być jak sądzę, że zwolennikami takiej literatury i takich horyzontów, jaki otwiera Schulz i tylko front i jakie Horyzonty otwiera tak pan o nim opowiada z zachwytem jak zresztą też no ale konkrety dajmy ludziom konkret współcześni nie mogli pojąć, że w kanonie kulturowych czy kulturalnych świętych jakich, w jakich należą pisarze w Polsce zresztą nie tylko w Polsce, ale w wiecznym w kulturze Europejskiej wzór taki, jaki daje ciągle te przyziemne przywoływany Żeromski nagle wraz z pojawieniem się słońca ustąpił Święty takim na pewno był Żeromski Święty świecki prawda razem ze wszystkimi notami za wszystkimi grzechami, które ma nie brakowało nagle się zestarzał patrzę w 1 noc zestarzał z tym w grudniu 19 3 3 roku jak zestarzała się moda Polska po wybuchu rewolucji 19 05 roku, kiedy tę znanego powiedzenia 30 03 . była premiera sklepów cynamon tak jest i nagle pojawia się nowy wzór świętości, czyli powiedzmy wzoru osobowego w literaturze i ten wzór osobowy cechuje 1 rzecz chciała pani konkretu, ale ten konkret jest rozproszony twarz we wszystkich, ponieważ jest to jak ksiądz ze literatura, którą cechuje intensywna obecność sacrum coś, czego byśmy przedtem nie znali mieliśmy literaturę religijną w piśmie literatura świecka mieliśmy literaturę wysoką i popularną, ale literatura tak nasyconą kontaktem z metafizyką to pokazał nam myśleć dopiero Bruno Schulz jest to oczywiście sacrum wysoce nieortodoksyjne i nie tylko dotyczy spra w innych kultowych, ale także przekracza tak jest sacrum, jakim było obcowanie z erotyzmem karta ortodoksi ortodoksja erotyczną przekracza to jest inny erotyzm jakiś dziwny taki tam panuje także przekracza inne inne sacrum to, które powstało młodej Polsce sacrum estetyczne, że prawda dzieło sztuki jest czymś najwybitniejszym co możemy produkować umysł ludzki i być może żyjemy tylko po tak, aby powstały arcydzieła cały świat powinien być powoli przez wielkich geniuszy ludzkim ludzkości przerobiony na arcydzieła świat zmierza do tego, żeby stać książkom pisał malarnię Otóż również wobec takiego ideału Szot jest to nieortodoksyjne proponuje coś innego, a co proponuje to każdy musi dotrzeć do własnych intuicja musisz się, jakby domyśleć własnym wysiłkiem jak on drogę mogą to pisarstwo wskazują one przecież to nie jest łatwe, bo tego języka w głowie się może zakręcić sądzę, że warto tu przypomnieć zdanie o zdanie, które napisało inny to młodego Tadeusza obrazy jest to dla nas pierwsze zdanie listu pierwszego listu cudem ocalałego wśród drogi panie potrzebują wspornika potrzebuje wspólnika do zadań odkrywczych i w tym momencie okazuje się przynajmniej w swoim pojęciu myślę, że to jest pojęcie, które z nim dzielimy Schulz jest awangardą dziś są na swój sposób nie na sposób awangardy Rennes skanalizowany prawda technokratyczny zajmującej się teorią metafory meczem z budową światów to w innych przyszłości, ale jest kimś, w czym pisarstwie widzimy niepewny krok kogoś, kto zmierza w zupełnie niezbadane rejony, a zarazem ten krok niepewny jest fantastycznie pewnie nie wie jak to inaczej powiedzieć jest nieomylny rzeczywiście odsłaniają się też suknie napisał niczego co nie byłoby dogodne i zawsze nawet kiedy test to recenzja gazetowa jakiś czas, że tak bał się bawił również recenzenta dla pieniędzy oczywiście nigdy nie są to teksty nieprzemyślane przypadkowej byle jakie zawsze stara się wykorzystać czy daną omawiana książka, żeby pokazać coś niespodziewanego, a czy powieść Mesjasz istnieje czy nie FPFF wielokrotnie o tym, sam napisałem nawet w piśmie internetowy dwutygodnik została znaleziona i co w niej było to istnieje zatem w tym sensie, że oni marzymy o poza tym istnieje w drugim sensie mianowicie istnienia odważniej rozdziały tak przynajmniej opatrzone takim komentarzem przypięcie ładunku prasowym mianowicie 2 pierwsze opowiadania tomu sanatorium pod Klepsydrą, ale myślę, że istnieje co trzeci sposób mianowicie istnieje w postaci późnego opowiadania kometa bardzo śmiesznego bardzo dziwnego, które jest, jakby parodią tego co było napisane mianowicie zamiast Mesjasza, którego prawd i gdyby nie poznam pojawia się kometa, która ma zrobić koniec cywilizacji ludzkiej ma walne ziemia, ale zostaje przyznana danemu z innych Prus ślusarskich ojca uwięziona we wnętrzu pieca jest to dlatego moment jest zasadny w obraz satyryczny, ale w pewnym momencie okazuje się, że to co tkwi wewnątrz pieca nie jest jakimś tam ciałem niebieskim tle też embrion embrionem gdzieś tam w piecu w drohobyckim mówię Janek będzie dojść po będzie dojrzewał może latami może lekami w końcu dojrzeje i objawi się z nowymi prawdami jest jak Uber w wyższym obiecanym rodzajem ludzkim jego pierwowzorem tego jak prekursor itp nigdy nie można streścić tak żadnej fabuły Schulza, żeby czegoś nie utracić ten gracze bardzo trudne do wsłuchania się pewna siebie dziwię się jak można tak spłaszczyć tak cudownie poetycka historia ulicy Schulz był filozofem wśród de ja muszę tutaj powiedzieć coś okropnego trudno nasze państwo proszę wziąć czytamy w swej historii filozofii Tatarkiewicza dołożyć tam historia estetyki jedno bramkarz lublinian ten drugi w ten mały tomik zebranych tekstów Schulza Blumerang i proszę państwa ta milcząca waży więcej szans, by 1 z naj doskonale wykształconych ludzi jakich wydała kultura Polska wiedział wszystko wszystkim od metafizyki żydowskiej po elektrotechnice i lat technik wyrafinowanego erotyzmu znajomość tradycji literackich niema rzeczy, które wyszły z niej widział, które przebijają się czasami tylko w szparach jakiś jego erudycja jest porażająca trzeba pamiętać, że był to pisarz dwujęzyczny, że korzystał w całych ogromnych zasobów kultury niemieckiej doznał ekspert IT, zwłaszcza dwudziestowiecznej, ale także religioznawców filozoficzną ta historia religii w właśnie w latach młodości Schulza powstawała jako dyscyplina naukowa pan ogromnie z tego wiele korzystał to można zobaczyć, a nawet na rysunkach nie tylko w tekstach był całkiem nieźle socjologiem, a przede wszystkim trzeba filozoficznej wyobraźni, żeby być jakieś słowo metafory kijem metafory są tak odkrywczym, który w ogóle nikt nie korzysta z byłych i karani licznych reguł ustalonych w wytartych wzorów tylko zawsze wymyśla coś własnego i to coś jest tak trafione, że widzimy sieć czy zjawisko czy czy pojęcie filozoficzne tak, jakbyśmy widzieli po raz pierwszy, trzymając w sobie taką wiedzę taką erudycję Schulz był pyszny jak Gombrowicz Schulz jak powiadają z rożna wspomina kii był przede wszystkim od tej granicy być może stała za tym wiedza o własnej wartości, ale nigdy nie przerodziła się w pozach ręce przeciwnie wystarczy przypomnieć sobie fotografie, jakie z drobiu dr Kochanowski Witkacy mu, iż ocalić w mieszkaniu prywatnym alei niepodległości warszawski przedwojenny Jesus małp kłuje prawda, udając Chińczyka, podnosząc kąciki oczu palcami uwielbiał, ponieważ na nie należał do mężczyzn urodziwych ani postawnych parodiować szympansa na pewno nie było mu przy tym tak całkiem do śmiechu warte niemal nie jestem nic innego, ale element błazeńskie w jego stylu bycia był ewidentnie widoczne osie pomniejszał tak skutecznie, że Gombrowicz owi, który nie zostawił pani to świadectwo nawet jeszcze w trakcie 2 przed śmiercią w przedmowie do francuskiego wydania Ferdydurke było nas 3 dopiero wtedy się uświadamiania wielkość tego jego przyjaciela Pertkiewicz był człowiekiem, który mimo tych póz grymasów i zaba w rozpoznał wielkość Szulca z tak dramatyczna gwałtownością, że przestał w ogóle nie snuć refleksję teoretyczną czystej formie wprawdzie, ponieważ ona została spełniona, ale on nie potrafił opisać na czym polega cały aparat filozoficzne Witkiewicza, który uważa się za wielkiego filozofa stał stanął Dęba i okazał się kompletnie daremnie wobec techniki literackiej Schulza żal, bo tylko chwalić przychodzi 1 9 listopada czterdziestego drugiego roku i ten wielki umysł gaśnie bezsens gdzieś na schodach w Drohobyczu co się dzieje zapada ciemność ciemność, która trwała do pięćdziesiątego 6 czerwca 10 07 . roku, jeżeli działa recepcja Schulza, a jeśli idzie o w skutki tego zabójstwa i trudno je jako ginie, bo wiem, że były kontrowersje nie do końca wiadomo było no cóż nam w kinie w przypadkiem nie przez przypadek, gdy tak jak to zwykle bywa w sytuacjach ostatecznych opresję nie wiadomo kaci bawią się ofiarami w tym wypadku chodziło jak można kilka dosyć godnych relację o rywalizację między 2 w ponurym facetami gestapo owcami, którzy na złość sobie inne mordowaniem ligi tych przychodów biernych Żydów, którzy z tu jakaś byli obdarzeni łaskami cieczy uwagą en ty zamordowali mojego Żyda teraz zabiłem twojego powiedział jak 1 do drugiego dna i to właściwie to jest wszystko z punktu widzenia katów natomiast z punktu widzenia ofiary to, że resort nie ma grobu, że nie jest jest miejsce, gdzie prawdopodobnie został pochowany został zabudowane nowoczesnym osiedlem mieszkaniowym w ślad po Schulzu został tylko na niebie mianowicie w dniu, kiedy odbywa się dzień pierwszy dzień wielkich pralek wsi prelekcji ojca udało mi się rozpoznać, jakie są konstelacja to maszyna nie spojrzeć proszę czytać Schulza jak go dobić krytyk tłumacz eseista wydawca autor książek m. in. książki trans autentyk od twórczości Brunona Schulza dziękuję bardzo dziękuję Zwiń «

PODCASTY AUDYCJI: KLASYKI DLA GRZESZNIKÓW

Więcej podcastów tej audycji

REKLAMA

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

REKLAMA

DOSTĘP PREMIUM

Słuchaj wszystkich audycji Radia TOK FM kiedy chcesz i jak chcesz - na stronie internetowej i w aplikacji mobilnej!!

Dostęp Premium

SERWIS INFORMACYJNY

REKLAMA
REKLAMA
REKLAMA