Wojna na pomniki w Warszawie (cz. 2)

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

Cezary łasiczka dla studio plac zapraszam państwa na drugą część na rozmowy z prof. Martą Leśniak kostką z Instytutu sztuki Polskiej Akademii Nauk badaczka historii i teorii sztuki architektury fotografii dziewiętnastego dwudziestego i 20 01 . wieku myśląc, że de toros o Warszawie i o pamięci wyrażonej pomnikami w Warszawie, ale wmieście spacerując sprowadza się po Warszawie mamy problemy ze znaczeniem tych miejsc pamięci, bo jest ich zbyt wiele na tym plany marzenia się Rozwiń » w dowolnym kierunku trafiamy na różnego tablice różnego rodzaju tablice miejsc uświęconych krwią Polaków rozstrzelanych małych większych grup, gdyby gdziekolwiek się nie zwrócimy no i teraz w obserwujemy, że znalezione kości pewne uniwersalne formy tak czyli jaki z jakiś symbol znak forma, która mówi dobrze tutaj doszło do rozstrzelania tutaj doszło do śmierci męczeńskiej, ale właściwie z gleby zrównuje MF w sensie właśnie, używając bardzo podobnej podobnych oznaczeń te wszystkie miejsca ze sobą wypisał to jest waszego miejsca tragedii, ale jednocześnie takiej tragedii bardzo ogólny ludzkiej prostej po jedno to jest właśnie ten problem z turystą transparentnością, że ten nadmiar nie jesteśmy bombardowanie różnymi informacjami dotyczącymi tych miejsc straceń czy miejsc kaźni i one się stają dla nas w pewnym momencie właśnie zmień nogę nie zauważamy ich, gdybyśmy mieli do czynienia tylko z 1 2 miejscami to wtedy nasza reakcja byłaby spokój są one na ten 1 na to jedno miejsce, które będzie wywoływało w nas pewne silne emocje przy takim nadmiarze identycznych tablic, które się pojawiają w całym mieście my przestajemy być tanie w razie ich nie widzimy ich to jest właśnie ten problem transparentności, o której ne pisał na początku dwudziestego wieku Ranczo tam w latach dwudziestych Robert muzyk, który zwraca uwagę na to, że nie ma nic bardziej wasze takiego inny tragicznego dla pomników jak ich od utrata ich, by ich oddziaływania na na widza z tym problemem mamy do czynienia wtedy, kiedy pomnik nie jest jedynie reprezentuje idei stromy się utożsamiamy mamy dokładnie tę samą obojętną reakcją na tego rodzaju pomniki czasami również drogą no i to dotyczy także pomników, które ze względu na swoją niską o nich niski poziom artystyczny no mogą być jej karykaturą idei którą, którą mają RM reprezentować mamy w Warszawie tu przykład, po którym którymi się kiedyś się dość ciemny wnikliwie zajęłam się pan wie, gdzie jest pomnik powstania Warszawskiego w samym centrum Warszawy pomnik powstania Warszawskiego sala centrum Warszawy mówi Kulik ulica Kubusia Puchatka no niedaleko na placu powstanie powstańców Warszawy dla kogo długiej nie 1 z nielegalnym koło długi jest na placu Krasińskich aktor ten wielki model wielki pomnik zaginął na Platformę cyfrowy, gdzie jest Ano właśnie te, jeżeli będzie pan na Eneę na placu dzisiaj Napoleona u stóp w Prudential dialog, który się w filii odbudowuje czy rekonstruuje ten, jakkolwiek to nazwiemy dzieją się tam różne rzeczy jest wręcz dziwne rzeczy z tym budynkiem, ale u stóp tego pomnika tego tego budynku zobaczy pan takie dziwne formy betonowe leżące na chodniku UE to jest pomnik, który został wystawiony przez władze PRL Hel w rocznice trzydziestą piątą rocznicę wybuchu powstania Warszawskiego i który to pomnik pomnik ma on miał upamiętnić tym moment wybuchu powstania Warszawskiego wania wg takiej 1 z oficjalnych narracji to właśnie tam na tym placu zaczęło się powstanie ten oddział batalionu Kiliński rozpoczął działania powstańcze w trzydziestą piątą rocznicę pewien, że kompletnie nikomu 10 nieznany artysta, który zadebiutował jeszcze przed ukończeniem studiów w wygranym konkursem na pomnik rewolucjonistów na Kubie za co Fidel Castro fetował ogona w Hawanie i dostawał leki się niezwykle cenne medale reżimu kubańskiego z zaprojektował coś co w oficjalnie nazywa się pomnikiem powstania czy powstańców Warszawy w postaci 6 3 betonowych płaskich takich płyt, których są ułożone i w taką abstrakcyjną klaszcze pseudo abstrakcyjną taką pseudo pseudo nowoczesną jakość kompozycji no wiadomo ja mieszkam w Warszawie od urodzenia i przechodziłam na świat, by Świętokrzyską przez ten plac 1000 × jest wyższa, ponieważ nigdy mi do głowy nie przyszło się tam jest jakikolwiek pomnik dopiero kiedy zaczęłam się profesjonalnie tymi rzeczami zajmować w pewnym momencie zaczęłam szukać tego pomnika, gdzie jest ten monument, który w, który się podobno nazywa pierwszym pomnikiem powstania Warszawskiego, który miał być zresztą takim atakom odpowiedział na nikłe z 10 04. roku, która stała wtedy, gdy dorastałam na miejscu dzisiaj by tego WNT jest tej knajpy makiety udającej na placu teatralnym naprzeciwko teatru wielkiego, a potem zjechała w dół i stoi teraz przy trasie W -Z Otóż bardzo polecam panu spacer na Świętokrzyską na plac w tym Napoleona, żeby pan zobaczył ten, kto to osobliwe dzieło, które jest właśnie przykładem na to jak przewrotna może być Samanthy Cup pewnych form artystycznych, które mają oddziaływać na nas w pewien określony sposób, a tymczasem czynią coś wręcz przeciwnego mianowicie w idea tego pomnika pomnika miała aut ma upamiętniać powstanie warszawskie tymczasem tak naprawdę upamiętnia propagandę peerelowską, ponieważ taka idea ażeby TM New England and LTE symbolizujące 6 3 dni powstania Warszawskiego płyty, które wyglądają rzeczywiście jak z wkład budowlany jeszcze w kontekście tej tego remontu, który się odbywa na tym nam na tym, że w tym miejscu jest przez prezydencję ALU rzeczywiście to wygląda, jakby przed chwilą przyjechała ciężarówka wrzuciła takich płyty betonowe na użytek tej budowy czy Otóż w gruncie rzeczy mamy do czynienia z realizacją, która jest pomnikiem propagandy peerelowskiej, która ujawnia to co my dzisiaj dopiero z perspektywy taki pro po starej winnej mówiąc uczenie je dostrzegamy, a mianowicie, że bank, a ta nie da to dzieło śmiech no może historia zapamięta to nazwiska, jeżeli konieczne ktoś chce pamiętać, że twórcy Andrzej Domański ten artysta się nazywa zrobił później błyskotliwą karierę w PRL -u jako główny projektant n p. psy w 19 80 roku on zaprojektował Annę Oster ósmy zjazd PZPR jeśli pamięta to był chyba ósmy 1 z tych ostatnich chwil kreśli Solidarność Otóż ta netto to dzieło na placu Napoleona i jest taką takim ukrytym tekstem, którym dzisiaj dopiero możemy odczytywać jako właśnie klasyczny przykład propagandy peerelowskiej, która sprowadziła ideę powstania Warszawskiego i jej bohaterów do poziomu takiego niewidocznego transparentnego w przestrzeni publicznej pomnika pamiętać o zapominanie słów to jest 1 10 0 jest Angers Schmidta słynnego na raty Wisty, który w, którym pisał dość obszernie o tym jak on zarządza się pamięcią i historią w jaki sposób formatu jeszcze pamięć społeczną przy użyciu określonych zabiegów także w zakresie reprezentowania Nuno wizualnego i to jest właśnie przykład na tego rodzaju zabieg w jaki sposób idea powstania Warszawskiego została mówiąc poetycko sięgnęła bruku została wy z sprowadzona do mniej widocznej formy, o której możemy tylko domyślać, że to jest w ogóle pomnik miałam takie zdjęcia, które robiłam w czasie jakichś bardzo ostrej zimy taki straszny opady śniegu jeszcze dodatkowy taki niezwykle przykre momenty my, które sfotografowałem, kiedy odgarnia śnieg pismami Czarka w mocnym w latach kary jak się nazywa takie urządzenie do odgarniania śniegu w urządzenie do galerii nie znoszę bossów albo czułby się tłok w PE Otóż żaden pług po prostu zepchnął z jezdni chodnika takie gigantyczne masy się i brudnego śniegu i wrzucił je na te na te płyty betonowe z jeszcze dodatkowo taflę mentalny to miejsce, które ma upamiętniać najważniejsze wydarzenie dwudziestowiecznej w jej historii przynajmniej Warszawy jedno zostało jeszcze dodatkową upokorzone przez przez to w jaki sposób filią wobec niego zachowywano, więc to jest 1 z takich przykładów jak pomniki mogą być i może ich nie być wokół nas no dobrze, ale rozpoczęliśmy rozpoczęliśmy pani profesor, ale od tego, że pomniki wyrażają mogą być pewnych wydarzeniach osobach ideach i że jeżeli zmienia się na świat reżim polityczny system polityczny zmienia się sposób myślenia to one kumulują w sobie albo nie jest albo entuzjazm mieszkańców w ten sposób mieszkańcy wyrażają swoje emocje, a mówiliśmy o pomniku Feliksa Dzierżyńskiego, który stał na placu Dzierżyńskiego dzisiaj placu bankowym inny, ale żyjemy wczasach, bo też mówiliśmy o tym, że Warszawa jest niebezpieczna pomników żyjemy w czasach, kiedy właśnie nie trzeba mieć postaci figura aktywnie wyrażonej w tym półroczu Dzierżyński czy Lenin czy Mickiewicza i innych moralisty, a rzeźba tylko ośmielał do czynienia z pewną ono instalacją artystyczną myślę tutaj sobie czy o słynnej palmie Joanny Rajkowskiej czy też o te, które późniejszy, ale także bardzo kontrowersyjny czy też urządzające bardzo silne emocje innych instalacji na placu Zbawiciela przy słynnej Tęczy ten przetarg na tak Nowin akurat w przypadku palmy w myśl już na ten temat ma jakiś czas temu rozmawiali, ale może przypomnimy klną na czym polega problem z Palmą przeprasza Otóż mają to wzburzenie, które ona wywołała polegało przede wszystkim na tym, że wprowadzała pewną taką postmodernistyczną grę w przestrzeń miasta przy użyciu łącz czegoś tak egzotycznego jak sztuczne drzewo, czyli sięgała do takiej popkultury do takiej do języka kultury masowej czy wręcz lunaparku takiego gadżetu i el przy pomocy tego one też tej tego, czego pomnika drzewa egzotycznego drzewa przeniesionego z zupełnie innego innej sytuacji my ego graficzne klimatyczna, ale także kulturowej zamanifestował właśnie ten gest mający na celu wywołanie pewnej określonej pamięci związanej z tym, dlaczego ona za, ale ta palma się pojawiła właśnie dokładnie na tym placu, czyli u wylotu alei Jerozolimskich upamiętniają czy też, przywracając świadomości społecznej, dlaczego aleje Jerozolimskie nazywają się Alejami Jerozolimskimi, ponieważ prowadziły to był trakt, który prowadził do dawnej osady żydowskiej, która została 1 8 wieku Manny zniszczona przez kupców warszawskich, którzy widzieli w tym w tych kupca żydowskich zagrożenie dla swoich diet dla swoich interesów i pamięć o tym jest znaną oczywiście historykom varsavianistą, ale w takiej świadomości potocznej właściwie nieobecna i dopiero ta palma toaleta sztuczne drzewo wywołało tę mnie tę historię, ale równocześnie odwołuje się do takiej estetyki ampułkach w 2 do estetyki kiczu funkcjonującego w kulturze masowej kulturze popularnej no dzisiaj już ta palma nie nie budzi aż takich emocji jak na początku budziła ja jestem wielką entuzjastką Palmyry już taki uważam, że powinna zostać w tym miejscu i już na tyle wzrosła w klimat i w krajobraz miasta i ma już nowe pokolenie właściwie się wychowało razem z tym wizerunkiem palmy, że ona powinna być 1 z tych ikon warszawski zresztą jest zresztą taką funkcję pełni, ale Tęcza, a Tęcza miała nieco innym wymiarem, ponieważ odwoływała się nie do jakichś wielkich idei tylko odwoływała się na popieranie była przeniesieniem pewnej instalacji, która została zaprojektowana na wzór na konkretne zamówienie, kiedy Polska była gospodarzem w Brukseli to mchy i w wyroku kultury PL i ta palma odwoływała się do wielokulturowości czy do waszej takiego innym ta idea, a ten się odwoływała się do nowo do tej mozaiki Włosi Europy jako my jako zbioru zbioru różnych tradycji różnych kultur różnych nacji różne historie różnych pamięci tak dalej po przeniesieniu do Warszawy w to miejsca akurat, które początkowo zdaje się nie w ogóle nikomu do głowy nie przyszło, że to może wywołać takie niezwykle te niezwykle silne emocje raptem został wywołany pewien impuls ideologiczny, ponieważ utożsamiono ten przy nie z tą ideą wielokulturowości Europy tylko z określoną opcją, czyli z LGBT tu ten czas jako symbol środowisk LGBT wywołała ta nieprawdopodobnie silne reakcje tych takich radykalnych prawicowych środowisk, a jeszcze w kontekście kościołem wystającego obok kościoła na złożoną na to jeszcze w gminach dodatkowo część ścian tę warstwę jedynym towarzystwem związana z chrześcijaństwem nie, pamiętając o tym, że w tradycji chrześcijańskich tradycji biblijnej Tęcza po nich bardzo określoną rolę semantyczną i kiedy znamy kulturę i po Europejską wyrastają COS bielscy korzeni chrześcijańskich to Tęcza Dead Space sama DC jest dla nas oczywiste i czytelna i z tego rodzaju właśnie błędne odczytanie czy fałszywe odczytanie czy świadomie zmanipulowane odczytania, które nakładały określone teksty NATO na na tę instalację spowodowały to, że ta palma ulegała tym wszystkim destrukcja jak myśmy się śmiali ulegała sama sama się podpalała i różne inne wydarzenia mitem tutaj towarzyszymy są konteksty pismo wydawane w Instytucie sztuki 1 z numerów poświęcił tym tej historii palmy i tym wszystkim zjawiskom kulturowym które, które tutaj się dają dostrzec w rzeczy interesujące w miastach stoi jakiś przestrzeniach jest tak, że to, że pomniki, które powstały jakiś tam w formie innych czasem nabywają dodatkowych znaczeń innych, które te miałyby pewien sposób określać właśnie kontekst się znajdują się tutaj n p . o pomniku Mickiewicza w Warszawie na krakowskim Przedmieściu z takim charakterystycznym gestem dłoni położonej na sercu, który oczywiście jest przez warszawiaków może interpretowany ale, ale tłumaczony trochę, że to jest właśnie Mickiewicz, który sprawdza czy jeszcze ma portfel, a w latach te dowcipy w typowe dla dla warszawskich dla Warszawskiego poczucie humoru i inne tego rodzaju dowcipów mamy sporo na PL pomnik Chopina w Łazienkach, który byłby uważany przez ówczesnych krytyków, a przypominam, że projekt powstał znacznie znacznie wcześniej niż realizacja wniosku nie mógł się doczekać tej realizacji ze względu na niezwykle ostre reakcje właśnie opinii publicznej krytyków, którzy uważali, że ten pomnik jest jedno nie nadaje się do Endo do tego, żeby reprezentować ideę, że Chopina dzisiaj już jesteśmy z tą z tym pomnikiem oswojeni i i nie robi ona nas właściwie żadnego takiego emocjonalnego wrażenia wręcz przeciwnie jest uważany za jedno z najważniejszych dzieł secesji w sztuce w rzeźbie polskiej z początku one dwudziestego wieku no ale rzeczywiście w tym, jeżeli się, jeżeli przyglądamy się tym tradycyjnym pomnikom to one ze względu właśnie na to, że nie wszystkie reprezentują wysoki poziom artystyczny i to jest powód, dla którego można sobie pozwolić na różnego rodzaju takie złośliwość setki kąśliwe uwagi tak dalej to jest powód, dla którego te pomniki nie mają łatwego życia wydanie brzmi pani profesor co robić z pomnikami, które przestają być wygodne można tak powiedzieć, bo to wydają się, że w Warszawie nie mamy na razie jakiegoś sporego problemu być może z pomnikami, które powstały w czasie komunizmu im i gminy miałyby upamiętniać było małżeństwo Marii mamony już niemal pozostaje jeszcze inny jakiś tam dziś okruchy natomiast nie mamy do czynienia z z jakimiś osobami co, do których nas stosuje się zmieniły się dbać o doświadczeniach kanadyjski, gdzie nikt nie, które osoby ważne dla powstania Kanady czy też dla nich powstanie niepodległej Kanady przez lata funkcjonowały przestrzenie publiczne nagle okazało się, że oprócz tego, że osoby także były ważne dla, gdyby państwo twórcze no to jeszcze, jeżeli chodzi o dzisiejsze rozumienie praw człowieka albo stosunku do pierwszych nacji na razie zapisały się, ale regaty negatywnie na i teraz co robić czy burzyć 3 nie burzyć, że nie burzyć to co robi ci rodzice wybrali taką drogę, że to edukujemy taki dokument taki sposób, że mówimy to jest takie taka osoba, która ma tutaj zasługi ale, ale mamy Kolonia kolonialne kolonialne ważne, więc grzechem mówimy, że jest, ale że zmieniliśmy nasze myślenie o tej osobie czy o pewnej sprawie, którą reprezentowała do ich myślę o tym co robić także w kontekście najnowszych pomników, które swym wśród warszawiaków wywoływały wiele kontrowersji czy też wiele z emocji bardzo silnych, która oczywiście natychmiast są rozchwytywane przez polityków różnych opcji jedni mówią, kiedy tylko dojedziemy do władzy to pierwszym jest tutaj prawda naszym zawieszono rząd decyzję o 3 punkty GM Hanna Lis rewolucji a kto to my ten pomnik usuniemy zburzymy przeniesiemy taka nie mówią, a właśnie nie, bo jeszcze dobuduje my 3 mail zastanawia się pani prof. Anny co pani sądzi na temat właśnie pomników, które w jakiś sposób przestały pasować tak znaczy, bo można je pewnie gdzieś na wiele kategorii się na takie, które upamiętniają pewne idee które, których trochę już wstydzimy, a może, a może reprezentują osoby, o których dowiedzieliśmy się w więcej i teraz w świetle teraźniejszości trochę też się wstydzimy i nie chcemy, żeby albo właśnie są albo idee czy wydarzenia czy 3 osoby, które zostały no właśnie te do gardła tak jakiś 1 opcji, a teraz druga opcja jest przy władzy i w tej sytuacji właściwie co 4 albo co 8 lat mielibyśmy do czynienia z kimś takimi powracającymi znikającymi pomnikami no tak to to jest rzeczywiście dość trudny problem i myślę, że tam ta postawa kanadyjska jest tutaj jest chyba do przyjęcia rozwiązaniem co oczywiście zależy od społeczeństwa jod z jego emocjonalnego nastawienia do różnych kwestii, ale rzeczywiście z pomnikami seks z muzeami one piszą historię i dzisiejsze dzisiejsze nasze przyglądanie się pomnikom tak jak przyglądam się muzeom i przed pracą wujem my zmieniamy ich narracje dotyczy tego, że te przestrzenie muzealne i pomnikowe wytwarzają sąd z kursem histeria graficznym ona pokazują jak była pisana historia to co upamiętnia cała i w jaki sposób ta historia dociera do naszych dzisiejszych czasów i co my z tą historią zrobimy jak wygląda ta pamięć o tych wydarzeniach i od tych jej i od tych ludziach oczywiście są postaci w historii, które ze wszech miar nie zasługują na to, żeby o nich ty, żeby je upamiętniać przypominający pomników tylko wymagają właśnie edukacji no i wielcy dyktatorzy, którzy słusznie są zdjęcia ze swoich Sokołów pchają się chociażby takim pomniku na warszawskiej Pradze tak za 4 4 śpiących prawda z tym pomnikiem były właśnie problemy tego typu urządzeń 1 strony w upamiętnia wydarzenia, które były początkiem kolejnego kolejnej opresji, a z drugiej strony również uczestniczyli w tym żołnierze polscy, więc ta ambiwalencja semantyczna tego pomnika, bo powodowała, że nie bardzo wiadomo było co z nim zrobić ostatecznie go rozmontowano gdzieś go z magazynowane podobno gdzieś ma stanąć, ale na razie przez te kilka lat cisza zapadła nad tą trumną nie wiemy co się dzieje z tym pomnikiem ten właśnie przykład takiej bezradności wobec pomnika który, który ma takie podwójne czy może być różnie rozumiane może nie pasować do naszej historii, którą my dzisiaj przepracowuje my dokładnie ten sam problem dotyczy muzeów, jeżeli sobie uświadomimy naszym polega wojna o muzeum drugiej wojny światowej to polega ona właśnie na tym, że muzeum, które zostało zaprojektowane zarówno w swojej formie architektonicznej jest formą upamiętniającą drugą wojnę światową natomiast wnętrze jest za zostało zaprojektowane, by już dzisiaj to jest właśnie rozmontowywali na ile zostało zaprojektowane z punktu widzenia nowej nocnym nowego podejścia do historii i do muzeum, czyli pamiętania nie tylko w ramach wielkiej narracji wielkiej monumentalnej historii wielkich bitew nazwisko wodzów i t d. ale z punktu widzenia ofiar różnego rodzaju kataklizmów dziejowych, które nas dotykały muzeum drugiej wojny światowej zostało zaprojektowane wg takiej naj naj naj najnowszej najbardziej mnie progresywnej koncepcji muzeum historycznego, który jest, które pokazuje ofiary drugiej wojny światowej nasze doświadczenia jako ofiar jako, jaką nel cywilnej ludności, która została poddana AM machinie wojennej w tej chwili tak koncepcja zostaje ulega demontażu owi, ponieważ znowu wraca się do starego wydawałoby się już rozstaliśmy się już z koncepcją takiego modernistycznego muzeum, które w takich i jedno -li 1 liniowej narracji chronologicznej pokazuje nam właśnie te wielkie wielkich wodzów wielkiej bitwy te wielkie Bytom wielką narrację dawnego typu współczesne muzea, jeżeli mają trafiać do dzisiejszego odbiorcy odbiorcy młodego muszą oddziaływać efektywnie na jego doświadczenie na jego wiek ze na jego emocje i czyni to za pomocą bezpośredniego doświadczania PRL to właśnie rodzinnego indywidualnego tych małych historii, które powodują, że historia wielka zaczyna być utożsamiana z naszymi indywidualnymi doświadczeniami jakkolwiek by za pośredniczący Eight z pomnikami dokładnie ten sam mechanizm, jeżeli będziemy i jem należy odczytywać wyłącznie jako nośników tej 1 idei, dla których one powstały inie będziemy nad nimi pracować edukacyjny nie będziemy próbować zrozumieć, jaką one funkcje spełniają w naszej dzisiejszej historii, a pamiętamy co powiedział DiBenedetto krocze, że każda historia jest zawsze historią współczesną fakty z przeszłości funkcjonują wśród nas in wobec nas jako fakty, które się, w które w Gostyniu mamy bezpośrednie do bezpośredni kontakt natomiast, jeżeli będziemy pomniki odczytywać je w tradycyjny sposób to mamy problem, ale jeżeli będziemy próbować próbowali prowadzi właśnie taką edukacyjną prace nad tym, jakie idee one realizowały i jak te idee ulegają rozkładowi czy przy formułowaniu czy odsłaniają różne ukryte treści, które były z różnych powodów skrywany przed nami to wtedy te pomniki będą wypełniać swoją funkcję ty chyba znacznie lepszy sposób za każdym razem, kiedy powstaje przy dowiaduje się jakiś akcji rośnie postawienia kolejnego pomnika zostanie się, dlaczego wybraliśmy jednakowoż takie powiedziałbym szuka dobrego słowa, ale tak, jakby mało użyteczne społecznie upamiętnienie przecież im i Warszawie mamy do czynienia z lepszymi sposobami do już powinnam się męczę niedawno całkiem niedawno rozmawialiśmy o tym w jaki sposób uczcić zwycięstwo Piłsudskiego w bitwę warszawską tragedię w tle zatrzymanie tego i t d . no rzeczywiście, gdy indeks się pojawiły czy budować tu czytam czy to ma być łuki czy to mają być szable czy to ma być coś innego i pojawił się także z takiej koncepcji, że zamiast budować w materiale, który znamy jakikolwiek to będzie materiał i po prostu nie chcą stoi niszczeje to wciąż, by nie stworzyć instytucję listy rocznie przynieść na lata przychodni takiego pomnika szpitala czy pomnika czegoś co jak gdyby będzie służyło domu weteranów tak n p. ta rada czemuś służy co jest pomnikiem czegoś, ale jednocześnie ma drugą funkcję, która jest przy dawno społecznie, gdy jest całkowicie się z panem zgadzam, że tego rodzaju rozwiązanie ma chyba największy sens dzisiaj idea, która funkcjonuje jako żywa idea i która służy ludziom ani jest tylko formą, którą albo je my ją widzimy albo wobec niej przechodzimy obojętnie albo wywołuje w nas agresji, ale no tak się dzieje, że my mu, że mamy pomnikom Anię i zawsze mieliśmy pomnikom Anię i brak jeśli sięgniemy do naszej współczesnej historii już nawet nie, sięgając do połowy dwudziestego wieku, ale od 8 dziesiątego roku odpisy tych słynnych krzyży, które stanęły w Gdańsku mamy nieustanny taki właśnie pochód pomników różnych postaci, które się pojawiają tutaj niestety największy nieszczęście dotknęło Jana Pawła II, którego pomniki w ilościach zupełnie przemysłowych robione przez zupełnie nie powołane do tego osoby z mówiąc brutalnie zaśmiecają nasz krajobraz kulturowy w sposób zupełnie niekontrolowany to jest no to jest nieszczęście Story, które również jest obrazem po pewnych mu do potrzeb społecznych po skoro te pomniki mają swoich fundatorów skoro powstają skoro lokalne społeczności sobie życzą takich pomników to one coś mówią nam o tej społeczności prawda, że nie ma idei, żeby zbudować przedszkole imienia Jana Pawła i te pieniądze z użytkować n p. na ten cel tylko postawienie kolejnej statuę, która będzie stała na rynku i działała dokładnie tak jak pomniki sprzed 100 lat sprzed 200 lat przed 500 lat i za jakiś czas znowu staną się tylko transparentnymi nieczytelnymi niewidocznymi dla nas formami w, zwłaszcza że one wszystkie reprezentują bardzo niski poziom, jaki w rządku możemy obejrzeć to ręce opadają a jaki jest pani najbardziej, a jak jest pani najmniej ulubiony pomnik warszawski w Warszawie bardzo lubię pomnik Lotnika to jest 1 z takich pięknych pomników upamiętniających wspaniałych ludzi wspaniałą ideę i wspaniała epoka pionierską i on w dobrym miejscu stoi dzisiaj stoi na trasie do lotniska i bardzo dobrze się tam komponuje to 1 z lepszych rozwiązań natomiast tym złych pomników mam, tyle że właściwie mogłabym wymienić się ich większość tak lubię lubię tam walce na pomnik księcia Poniatowskiego nie lubię pomnika Kopernika również tegoż toru walce na innym, a ze współczesnych zupełnie współczesnych nie mam jakiegoś szczególnie opodal ulubionego czy pomnik Lotnika kontra Poniatowski i Kopernik w terenie co właściwie Krum pomnik Lotnika i pomnik Poniatowskiego tam nie wiem słucham to są Tektura karton tekturę ja lubię tak, a po drugie, zaś Kopernik SM Kopernik Kopernik SM Motor walce był wybitnym rzeźbiarzem, ale czasami robił takie sztywne formy i to jest właśnie przykład takich takiego sztywniaka twarzy, że Libia akademicki, ale oczywiście jest poprawny z punktu widzenia koncepcji którą, którą on tam zastosował w moim wrogiem śmiertelnym nr 1 nie jest jednak pomnik na placu Krasińskich to jest, jeżeli pan mnie pytało o to, czego naprawdę nie wgniecenie to jest to 1 z tych pomników bardzo dziękuję panie profesorze dziękuję bardzo prof. Marta Szpakowska z Instytutu sztuki Polskiej Akademii Nauk badaczka historii i tory sztuki architektury fotografii dziewiętnastego dwudziestego i 20 01. wiekowo państwa moim gościem Cezary łasiczka dla studio plac w Zwiń «

Wojna na pomniki w Warszawie (cz. 2)

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: STUDIO PLAC

POPULARNE

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 13:00

Najnowsze Podcasty

Sztuka staje się memem i dzieli los celebrytów – prof. Maria Poprzęcka o współczesnych przygodach ikonicznych dzieł

"Sondaże potrzebne są nie po to, żeby się dowiedzieć, tyko potwierdzić to co myślimy"

"Nie chodzi o papieża, a o Polskę i źródła patriotyzmu" A tak naprawdę, chodzi o wybory

"Nie było sera, ale było serce." Czemu Polacy poszli na terapię?

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL