Bitwa Warszawska, czyli Cud nad Wisłą

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

Radia TOK FM, gdy Warszawę można wziąć z marszu wciągu 2 3 dni zaledwie siłami tylko 1 frontu, więc naprzód marsz przez trupa Białej Polski prowadzi droga ku ogólnoświatowej pożodze ofensywa armii Michaiła Tuchaczewskiego wystartowała w początkach lipca i tempo jest zaskakująca zresztą dla obu stron bolszewikom rosną apetyty, ale nie nakazuje wściekły przyspieszenie ataku i Polaków rośnie napięcie wróg sforsował Niemen nie zdołano go też zatrzymać na Bugu, a Rozwiń » zatem już tylko Wisła za armią czerwoną w pancernym pociągu jadą Dzierżyński Marchlewski KON, tworząc tymczasowy komitet rewolucyjny Polski, który jak w głosie w manifeście pozbawia władzy dotychczasowy rząd szlachecką burżuazyjny powołuje do życia miejscowe komitety rewolucyjne i gwarantuje obywatelom lojalnie wykonywać rozkazy polecenia władz rewolucyjnych zupełne bezpieczeństwo bezpieczeństwo oznacza sowieckiej nowomowie terror tak Moskwa przygotowuje grunt pod polską socjalistyczną Republikę rad bij bolszewika wzywają plakaty do broni do polskiej armii garną się ochotnicy trwa mobilizacja na front idą kolejne roczniki raptem dwudziestolatkowie na pomoc Andante pomoc znaczącą konkretną liczyć nie można Berlin z kolei rad, by zobaczyć konającej państwo sezonowe, choć przecież wizja bolszewików przez miedzę także do miłych nie należy odrzucam pomoc dla Polski notuje się w barach Very Hall związek z nawet wobec niebezpieczeństwa, że może zostać pochłonięta przeciwnie wliczana do i wreszcie wszystko jest jasna sekcję szyfrów przyjmuje radziecką wielostronicowe depesza łamie kod w ciągu 2 raptem godziny jeszcze ten tekst nie był w pełni odczytany wspominał później genialny matematyk i lingwista Jan Kowalewski, a już wiedzieliśmy z fragmentów, że jest to wielkie rozkaz o decydującym natarciu na samą Warszawę następnego dnia wojskowy gubernator stolicy 1 z dowódców gen. Franciszek dla klinik przemawia do żołnierzy stajemy do rozstrzygającej bitwy naczelny wódz rząd i naród w przekonaniu, iż wojska pierwszej armii nie oddadzą ani 1 pielgrzymi nie wątpią, iż ich piersi rozbił się nawała bolszewicka świadom odpowiedzialności za wynik obecnej bitwy nakazuje wszystkim dowódcą utrzymanie zajmowanej linii w obronie stolicy i walcz o polskie być albo nie być można tylko bohatersko oddać życie w Decznie można schrzanić imienia polskiego Tuchaczewski rusza na Warszawę z Północnego Wschodu jest 1 3 sierpnia 19 2 0 roku Radia TOK FM na ponad 10 0 już zapowiadany prof. Janusz Odziemkowski historyk Uniwersytet kardynała Stefana Wyszyńskiego kłania się panie profesorze graniem Szurmiej Henryk Wilk będzie teraz do dwudziestej trzeciej, a zrobić rekonstrukcję cudu nad Wisłą rekonstrukcje retoryczną, gdyż ubrań niż jesteśmy w stroje zwyczajne brakuje nam munduru Juliusz Zdanowski działaczy zjednoczenia Ludowo-Narodowego tak zamontował w Dzienniku zdaje się przełom armia Południowa zajęła Terespol pod Ciechanowem toczy się jeszcze ciężka walka, ale rozstrzygnięcie zdaje się już pewne mamy uczucie jak po ciężkiej chorobie uczucie ulgi przy wyczerpaniu nerwowym w Bolszewie poniosła wielką klęskę oficerowie francuscy mówią, że tylu poległych po największych bitwach na Zachodzie nie widywano armia Południowa od Wieprza pod linię Warszawa Brześć przeszła pędem, zostawiając za sobą rozbite kupy bolszewików, które utraciwszy łączność poddają się lub są wybijane i wyładowany przez ludzkość gigantyczny sukces, ale jak do niego doszło w inny skoro w traktacie wersalskim, który został ów i czerwcu 19 1 9 roku podpisany nie było mowy o granicy wschodniej, bo traktat wersalski tego dnia ustalał po prostu co było w granica wschodnia nasza zależało od bardzo wielu czynników w od nas samych po części, dlatego że Rosja ogarnięte rewolucją nie była partnerem dla Zachodu wówczas wiarygodnym, a w związku z tym z Radia Zet go czekano na rozstrzygnięcie tejże wojny domowej czekano na rozstrzygnięcie wojny domowej i nakłaniano nas wyrok już 19, kiedy Polska zaczęła być pewną siłą w Europie Środkowo-Wschodniej, aby wesprzeć armię białego i wspólnie dobić bolszewików zająć Moskwę nos obiecywano mu, żeby je nie obiecywano wsparcie polityczne często było nawet takie dni można, by powiedzieć patrząc zboku wydawało się tonem znana dostaniemy wsparcie żołnierz przestanie walczyć w podartych butach będzie amunicja bandzie broń w tylko było pytanie natury politycznej, a mianowicie w co potem w, jeżeli zostanie restytuowana Biała Rosja to Brazylia 0 silnik do granicy był dość jednoznaczne pod Kaliszem, a ty no może aż tak nie to znaczy byli tam oczywiście tacy, którzy chcieli przywrócenia granicy spoty sprzed roku czternastego sprzed wybuchu wojny albo jest taki bardziej najprawdopodobniej Pacino odbytu tej zwyciężył, który był zresztą przez generałów w białych często podnoszony dach uznajemy naszą niepodległość w królestwie no ewentualnie w części Galicy, bo część to jest jakby z pochodzenia rosyjska Przemyśl to jest rdzennie rosyjskie miasto mówiono w związku z tym musi się wycofać to gdzie wojsko polskie stoi na tzw . Kresach wschodnich traktujemy jako tymczasową taką okupację polską palisz wprowadzamy administrację rosyjską tego rządu mieszka w Gdyni ci i było pytanie no w takim razie jeśli Biała Rosja zwycięży to jaki los czeka Polskę w najlepszym razie byłoby to państwo uzależnia od Rosji coś w rodzaju w Królestwa kongresowego no może zwiększą trochę samodzielnością, ale ściśle związane z Rosją państwo małe i a zatem całkowicie zależny od Rosji prawdopodobnie pozbawione pomoże, bo kogo, by tam w Rosji interesowało jeszcze kawałek Pomorza Polsce koniecznie wydzierać Niemcom, by zachód każdy z nas inwestował Lubo niem po co mają Polacy kawałek ziemi mają obiecaną niepodległość, tyle że w granicach etnograficznych tak jak tu widziano na Zachodzie innymi słowy marzenia o tym, żebyśmy byli nie podlegli prawdopodobnie by przepadły marzenia o tym, że Polska byłaby jakimś państwem, które by mogło mieć swój głos w Europie, bo też byłyby raczej marzenia ściętej głowy jest to wszystko brali pod uwagę nasi politycy inżynier rozważają Niemcy chcieli negocjować jej nie pomoże za daleko powiedziane raczej razem się z 19 1 9 roku bolszewicy występują do nas z propozycją renegocjacji no przecież w ciągu zimy nie wsparliśmy białych oznaczało, że czerwoni pogonili Denikina przez pana wspomnianego Alego już parę miesięcy później w tym bolszewicy oczywiście to panowali na negocjacje, bo mieli kłopot to ogromny z białymi armiami, ale wtedy nie został jeszcze pokonane nie wiadomo było jak ta wojna domowa się potoczy, bo już była pomoc Zachodu i od południa od północy Brytyjczycy od północy Francuzi od południa właściciel one bardzo źle się o Wiśle siedziało ich właściwe wydawało się w pewnym momencie to się czerwoni mieli tylko centrum państwa natomiast wszystkie te jedno cała Syberia prawda część Rosji Europejskiej Ukraina były zajęte przez armię białe w i wydawało się, że czerwoni stoją mogą stać okres od upadku z punktu widzenia raczej brutalnej polityki co dla Polski jako państwa, który dobijał się tej niezależności samodzielności najlepszą sytuacją byłoby przedłużanie wojny domowej w Rosji, aby ta ten kraj długo nie mógł dojść jeszcze dość jasne, że w razie ich los będzie salwa oczywiście i tak jest pierwszym tak to zresztą Piłsudski jako naczelnik państwa mówi ono dla nas mówi najlepsza sytuacja taka, żeby haczyk mówił w ten sposób modny dziś zainwestujemy w Ukrainę już wychodzimy teraz troszkę do roku dwudziestego zobaczymy czy Ukraińcy są w stanie udźwignąć ten ciężar tworzenia własnego państwa czy są do tego przygotowani, jeżeli nie to się wycofamy ten bałagan zostawimy ich w naszym interesie leży jak najdłużej ten bałagan Soból czas na wzmocnienie państwa, ponieważ dno nie było żadną tajemnicą osoby publiczne wynurzenia Lenina i Trockiego my to jest tych wybitniejszych bolszewików, że dla polskiej w przypadku zwycięstwa Rosji bolszewickiej nie ma miejsca w Europie jako państwo samodzielnego tylko Polska Republika rad będzie Lenin to mnie jeszcze w osiemnastym roku w dosyć jasno wytłumaczył co to znaczy prawo samostanowienia narodów po bolszewicy potrzebowali Otóż prawo samostanowienia narodów ma obowiązywać do momentu, kiedy nie stoi w sprzeczności z interesem rewolucji, więc prawo stanowienia narodów do stanowienia socjalistycznej Republiki rad tylko Polska leżała w takim miejscu w Europie, że rzeczywiście zagrażała drogę rewolucji na zachód, a ponieważ ideologią nakazywała niż rewolucja trudno było jeszcze rewolucję do Francji do Niemiec przez Bałkany to siłą rzeczy Polska była na drodze już w październiku w czasie w listopadzie Trocki to wyraźnie powiedział, że przez Wilno naprawdę wiedzie droga do mentalnej rewolucji niemiecki, jeżeli przez min zlote przez Polskę, a przez Lwów przez Rumunię na Bałkany w związku z tym ofensywa na wszystkich frontach rewolucyjnych i z tym hasłem armia czerwona zaczęła iść już w grudniu osiemnastego roku na zachód, ale wcześniej może też w listopadzie tylko to zostało przerwane, bo i z 1 strony zima, więc trzeba było w tej nędznej ani jakoś zapewnić lepsze zaopatrzenie trudno było iść do Królestwa od razu, a poza tym nagle pojawili się Polacy jakiś oddziały polskie, które dziś nad Niemnem nad Bugiem zaczęły stawiać opór i Lenin jeszcze w marcu jest taka wypowiedź Lenina jak dos w jakimś mityngu towarzyszy swoich innych, mówi że tutaj jest taki znany towarzyszy z Polski taki komunista on mi towarzyszy powiedział, że jak zapytałem czy zrobić rewolucję w Polsce powiedział tak, ale zrobimy to lepiej od was not towarzysze mówili Macieja mogłem towarzyszowi z Polski tak zacny mu odmówić tej drobnej przyjemności, aby to sami Polacy zrobili, więc w tej samej wypowiedzi w tej dyskusji ty masz co dziewiętnastego nie ma pytania co zrobić z polską czy układać się nie tam będzie rewolucja będzie Republika rad były już oddziały armii czerwonej z nazwami pół warszawski pułk Siedlecki tam punktacji chować można wymieniać lubelski innych to miało pokazać światu, że oto ich domu oddziały polskie nie jakiś radziecki, ale polskie, które niosą żagiew rewolucji, którą Polacy chętnie przyjmują z rąk swoich rodaków z Rosji to było wszystko jest jak tak się obserwuję te rządowa przygotowanie jednocześnie odpowiedzi na pytania rządu polskiego co armia czerwona Jarzębina Alicja Graczyk dojdzie do przodu no widać jak to doskonale sobie wyobrażano taki mechanizm Basi bezbolesne do zajęcia z polskim nie udało się trzeba było z tymi Polakami jakoś rozmawiać tam w Rosji paliła się wojna domowa Ano trzeba było coś zaproponować, ale jednocześnie, zanim jeszcze, bo my mówimy tam fiata, iż sam w szkołach uczyłem w Polsce ludowej jak to Lenin proponowała Polsce i granice wspaniałą daleko na Wschodzie byle tylko się porozumieć z Polakami, bo miał sympatię, bo tu Polaków nie chciał niszczyć Rzeczypospolitej, ale jednocześnie, zanim do tego doszło to w październiku w roku 19 19 już przystąpiono do opracowania planu zniszczenia Polski militarnego tego, który został przyjęty ostatecznie zaakceptowany w marcu roku dwudziestego przez bolszewików i miał być zrealizowany późną wiosną wczesnym latem roku 19 2 0, czyli wielka ofensywa na Polskę rozpracowaną to jak zrobić, gdzie front Tuchaczewskiego dziewcząt południowy 1 słowem te przygotowania szły równolegle z tymi propozycjami pod adresem Polski Anny porozmawiajmy i zawieszenie broni i dogadamy się, ale co oznaczało w państwie nie totalitarnym zawieszenie broni no to oznaczało, że społeczeństwo będzie domagać zwolnienia z synów ojców do domu, bo skoro kończymy wojnę naturalnym tokiem spraw wyzwaniem jest także mobilizacja armii i załóżmy z tej 60 0 armii zostałoby 200 000 żołnierza a kto kontrolowałby rozpuszczanie Alice wody nikt w związku z tym byłoby to potem łatwą drogą my Polacy zgodzili się na rozmowy armia Polska się, gdy mobilizuje nie ma już wojny, a potem byle pretekst albo nawet jakaś słuchawka w Polsce, iż na Kresach podniesiona Zacisze prośby o pomoc wyodrębnionych tutaj robotników my oczywiście armia czerwona mogła pójść wtedy wdrożyli elit prawda armii, która niesie pomoc i swobody polskiemu ludowi pracującemu oczywiście mówimy o pewnej fantazji jak to mogłoby być, ale całkiem realne było to stacje rozwiązanie wiosną 19 20 roku mamy już wojny pełną gębą wszczął służyła wyprawa Kijowska wyprawa Kijowska była hymn próbą osiągnięcia decydującego zwycięstwa, zanim Rosja zmobilizuje swoje wszystkie siły mianowicie zdawał sobie sprawę już od początku roku dwudziestego, bo wywiad Polski donosiło tym, że siły bolszewickie na froncie polskim ostro, że odbywa się ściąganie jednostek nowych z głębi Rosji spodziewano się że, chociaż nie znam szczegółów wtedy, że może nastąpić wielka ofensywa rosyjska w związku z tym Polska jako kraj słabszy zawsze taki słabszy nie może czekać biernie to było naszym ogromnym błędem Maćka w czasie powstania listopadowego, żebyśmy czekali czekaliśmy pod Warszawą aż tak ogromna armia przyjdzie my wtedy już zostało tylko pole bitwy pod Warszawą no na ograniczonym polu mały małe przestrzenie tam lepiej nawet dowodzony silniejszy ma mniejsze szanse, bo jest styka się z dumą Massu Teresa front jest wielki szerokie rozległe to tym lepiej dowodzone bardziej zdeterminowany może pobić silniejszego nieprzyjaciela i poza tym zawsze ten, który to jest taka jest generalnie zasada ona może nie zawsze się sprawdza jak jest duża dysproporcja sił to się nie sprawdzi, ale generalnie przy barze wyrównanych siłach ten, kto zaczyna, gdy atak ma większe szanse na powodzenie, bo odbiera czas miejsce i on spycha od razu przeciwnika do obrony i przeciwnik musi reagować na nasze posunięcia Amina posunięcia przeciwnika nie boi się tylko broni na razie my właśnie stąd, ponieważ było to przekonanie, że bolszewicy ruszą zresztą słuszne było dla pewności na pewnik oczywisty bolszewicy mają nieograniczone niemal zasoby ludzkie w porównaniu z polską trzeba pobić główne siły armii czerwonej, zanim ona się skoncentruje w całości pod ludzie odciążyć front Polski, jeżeli się tylko da poprzez stworzenie armii ukraińskiej bo gdyby no powiedzmy podstawy, żeby sądzić, że część przynajmniej Ukraińców dojrzała do tworzenia własnego państwa dać im szansy ich zawsze też kilka czy kilkanaście dywizji ukraińskich byłoby ogromną pomocą wtedy z nie sama Polska, by walczyła z Rosją, ale miałaby sojusznika były wcześniej kluby Piłsudski podejmował stworzenia takiego Sojuszu sondował Łotwę sondował Rumunię celu niż obawiali, bo mieli na tyłach Węgrów rozwścieczonych traktatem z Dianą i oderwanie 7 od miasta nawet było tak mamy pójdziemy tu z tyłu na nas Węgrzy uderzą nie musimy trzymać się to siedmio grodzie poza tym obawiano się armii czerwonej Łotwa była krajem niewielkim, który obawiał się, że jak się zwiąże z polską to ta fuzja bolszewicka się na nich zwróci pierwszą łatwo wyeliminują z aleją Łotwę i Polska nic nie zrobi, więc też była obawa w związku z tym co się nie udawało, a Ukraińcy po klęsce ukraińskiej Republiki ludowej, która od 19 18 roku próbowała umocnić się na Ukrainie naddnieprzańskiej nie mówię tutaj oczywiście Galicji wschodniej, bo to inna sprawa wnukiem tutaj ta, choć Ukraina zachodnia walczyła z polską natomiast Ukraina ukraińska Republika ludowa na dnie pszczyńska miał głównego przeciwnika armię czerwoną i tam ci działacze niepodległościowi ukraińscy byli w armii czerwonej upatrywali głównego wroga Ukrainy natomiast Ukraińcy galicyjscy uważali, że głównym graczem są Polacy ani nieczuli na sobie oddechu armii czerwonej stąd polityka Ukrainy zachodniej i wschodnie czasem się rozjeżdża Petlura, z którym Piłsudski zawrze umowę były jeszcze dziewiętnastym roku zwolennikiem porozumienia z Polakami należał do tej grupy no nie wyszło wtedy z różnych powodów tobyśmy musieli długo mówi, dlaczego nie, ale przynajmniej na tyle udało się ten ten konflikt wygasić rzecz, kiedy armia ukraińska została pobita przez armię czerwoną to jest przeszły nad terytorium polskie nie zostały potraktowane przez Józefa Piłsudskiego zakazał traktować żołnierzy ukraińskich jako jeńców tylko jako internowanych i w związku z tym mógł sięgnąć do tych obozów ukraińscy artyści żołnierze czekali, bo to byli też patrioci oni przecież przeżyli tam ciężkie chwile w walce z armią czerwoną i z trudem, ale dawali się namówić na wspólny Sojusz z Polakami, bo innych wielu rozmowach o bardzo słusznie no i jeśli nie można z nikim innym to spróbujmy, chociaż z Polakami może się uda i będzie samo Stalina Ukraina trudno zaciskamy zęby jak mówił po, która dogadujemy się z Polakami oddajemy im kraj pozbył się, ale tu będziemy budować niepodległe państwo, bo tu jest sensu tego państwa jest Kijów złotą bramę Triada stolica Ukrainy no i są te tereny ogromny na Wschodzie, które można zyskać no i w ten sposób dochodzi do porozumienia ostatecznie niedawnych przeciwników Polaków Ukraińców, gdyby ten Sojusz przyszedł wcześniej w roku 19 1 9, gdybyśmy potrafili porozumieć to kto wie być może inaczej potoczyła się historia Europy wschodniej, bo byłaby jednak ani ukraińska byłaby armia Polska nie tak łatwo byłoby ani czerwonych wtedy dokonywać tych podbojów, w których słowa dokonać po dwudziestym, bo ostatecznie wyprawa Kijowska kończy się porażką zdobywamy Kijów zostajemy z niego szybko wyparcie tam zresztą wsławił się KON armia Siemiona Budionnego nogi w dochodzimy już do czerwca my dochodzimy do czerwca dochodzimy do Tuchaczewskiego jego ofensywna Warszawy notabene my pamiętamy o tej ofensywie, która doszła pod Warszawę Tuchaczewski pierwszą fazę rozpoczyna w połowie maja, kiedy Polacy stoją w Kijowie i ich też chce iść na Warszawę i po tacie bardzo ciężkich walkach ofensywa zostaje zatrzymana i odrzucona jest pomysł ze strony polskiej to gen. Szeptycki nalegał, aby pójść dalej i dobić Tuchaczewskiego były być może szansę wtedy, ale tutaj, jakby troszkę zabrakło nam oddech, a przede wszystkim zaopatrzenia kończyły się zapasy amunicja dowóz z kraju był w tym czasie akurat utrudniony w związku z tym Piłsudski zdecydował, że nie będzie na razie tej ofensywy, a przygotujemy się do fazy gdzieś na początku lipca w połowie lipca i wtedy ruszy kolejna Polska ofensywa nie przewidywano mimo wszystko, że Tuchaczewski te ogromne straty w ciągu kilku tygodni z nadwyżką będzie mógł uzupełnić jednak tu zadziałały te olbrzymie zasoby Rosji, bo ściągnięto nowe dywizje nowy dziesiątki tysięcy kwota do armii poszło no i potem naprzeciwko pierwszej polskiej armii, która broni się nad Berezyną nad Dźwiną stanęły 4 armie Tuchaczewskiego, więc tam była przewaga co najmniej trzykrotnie jak się oblicza i wtedy sąd pękł jak raz pękła co zadziałało to, o czym mówiłem ten, kto atakuje ma tym większą przewagę, bo on wybiera czas miejsce uderzenia, a myśmy już tylko mogli na zasadzie straży pożarnej łatać front, a tych oddziałów było coraz mniej, bo uzupełnienia z kraju nadchodziły wątłe, bo w starano się najpier w pobić Tuchaczewski przepraszam Budionnego na Ukrainie tam Hanną uzupełnienia i rzeczywiście tam ofensywa szła wolno rosyjska natomiast w dół na północy nabrała bardzo wysokiego tempa 20 km dziennie to naprawdę bardzo duże tempo ofensywy było ta ofensywa frontu Zachodniego startuje 4 lipca i faktycznie taki, a profesor mówił tam jest oszałamiająca, bo to widać po kolejnych zajętych miastach 11 lipca Mińsk czternastego Wilno dziewiętnastego Grodno 20 08 . Białystok 20 09 . Łomża 1 sierpnia Brześć nad Bugiem, a rozumiem, a że już była panika po stronie polskiej to znaczy bardzo różnie w jadalni pamiętam ten obrazek, aby na tym filmie oczywiście bitwach warszawska z przejęć w przyznał się, że skrytykowałem ten film w recenzji, ale zapamiętałem taki obrazek jak reżyser przedstawia odwrót wojsk polskich biegnących żołnierzy, spadając z jakich wozy gdzieś płonące, gdy ma z mostu na rzece jedno obraz bym powiedział, że mało wrażliwe oczy no właśnie małe flagi polskie oddziały nie wycofywał się w chaosie tylko w Opolu jest, że żaden oczywiście, że zawsze stacji, ale jakieś milionowa armia to są przypadki ich załamania i ganić oczywiście zdarza się, ale musimy patrzeć na całość co było charakterystyczne Otóż jak przejrzymy n p . od g czerwonej na Ukrainie podczas ofensywy Piłsudskiego albo nawet od armii czerwonej po bitwie nad Niemnem czy po bitwie nad Wisłą tom otoczony oddziały są kolejno kapitulują dywizje żołnierz rzucają, by oni pułki brygady składają sztandary byłam przed Polakami w czasie całego bardzo ciężkiego odlotu tego pani redaktor powiedziała po 20 km dziennie tempo oszałamiające ani 1 Polska jednostka nie została rozbita ani 1 pułk nie złożył broni tam, gdzie nawet były otaczane oddziały, aby takie przypadki przebijały się przez pierścień okrążenia wychodzimy i kontynuowały odwrót ja pamiętam z takich lektury wspomnień na jedno Watson można oczywiście wiele przykładów dać, ale jedno mnie bardzo uderzyło w trzeciej dywizji piechoty opisują oficerowie tej dywizji jest taki tytuł od słów 3 godziny ich pamiętnik opisują odwrót żołnierzy pochylone głowy ciężkie plecaki upał zmęczenie smutek wizja leczy się krok za krocze i nagle przychodzi rozkaz wracamy nad Bóg w tył zwrot i młodsi oficerowie piszą, jakby Iskra elektryczna padła na oddziały czapki poleciały w górę wiwaty i wojsko bez komendy zaczyna śpiewać i żołnierze zawracają idą do bitwy wreszcie koniec od 2 no i wtedy zobaczyli oni w dywizjonie była pobita oni czekali na to, żeby wreszcie pójść do natarcia, więc od, jeżeli o tym, zapomnimy to nie zrozumiemy tego mechanizmu zwycięstwa nad Wisłą generał zginął, kiedy obejrzał plan Polski kontrofensywy znad Wieprza z pamięci to przytoczona mogę tam nieścisła przekręcić, ale dosyć dobrze ten fragment jego wypowiedzi pamiętam powiedział tak no ja nie znam dobrze żołnierza polskiego, ale nie sądzę, aby po 600 kilometrowym odwrocie można było powiedzieć ani w tył zwrot i uderzyć na nieprzyjaciela tego nie potrafi nawet żołnierz francuskiej i dlatego bardzo krytycznie się do tego planu odniósł, więc trzeba było znać tego żołnierza widzieć jak reaguje diadem polecały tym, którzy chcieliby poznać takiego szeregowego żołnierza tak tego pensum to, iż sól ziemi wojska, bo on wykonuje rozkazy mogą być świetnie oficerowie mogą być świetne plany jak nieba żołnierza to nic nie zrobią to musi być żołnierz do wykonania tego Marceli Handelsman Polski historyk znakomity świetny obserwator był ochotnikiem roku 19 20 trafi do piątego pułku piechoty i opisuje w swoim pamiętniku 2 miesiące ofensywy na froncie litewsko-białoruskim swoje przeżycia, ale nie jest to pamiętnik traci oficera żołnierza, który opisuje, bo jest tam o bojach jest stosunkowo mało natomiast on daje znakomitą charakterystykę polskiego żołnierza obserwatora, który zaczyna czuć się to bym powiedział tak duże żołnierza tego na jego psychikę niezwykle pouczająca literatura pokazująca tego żołnierza od środka mocno od strony psychologicznej pokazuje to jak to on pisze dosłownie tą ślepą nienawiść do bolszewika, gdy k, która nie od oficera do żołnierza, ale od żołnierza do oficera sił udziela wg jego mówi taką ślepą kuchnią chłopską zajadłość, która prowadzi do tego, że ranny żołnierz Polski ciągle się na polu bitwy dodanego bolszewika, żeby go dobić wściekłość Chłopska na tego bolszewika, który idzie tutaj i chce nasze zabrać jak tego nie zrozumiemy to niezrozumiała mechanizmy tej wojny zwycięstwa w końcu bolszewicy stanęli nad Wisłą w stanęli nad Wisłą i byli przekonani, że w Warszawie jest już ich, iż wystarczy 1 front czak w zasadzie sięgnąć wystarczy już jest nasza i to chyba to nawet odezwa do ludności Warszawy była była odezwa ta kara grożąca śmiercią za każdy zamach na żołnierza armii czerwonej ba opracowany już szczegóły uroczystości wręczenia Tuchaczewski Emu złotej szabli zawzięcie Warszawy na placu przed zamkiem Królewskim pod kolumną Zygmunta k byli przygotowani tak byli przygotowani były listy do aresztowań i zdobył były w to właściwie od strony propagandowej to już wszystko było przygotowane było też polityczne przygotowani, bo o tym nie wspomnieliśmy ja mówiłam o tym, naszym słuchaczom we wstępie 2 sierpnia w Białymstoku ogłoszony został komunikat o ukonstytuowaniu się tymczasowego komitetu rewolucyjnego Polski zdobyli ci Polacy z Rosji, którzy mieli tworzyć rewolucje własnymi rękoma, czyli Marchlewski Dzierżyński kogo on tak prawda cała grupka niewielka to był przyszły rząd Polski po prostu czekał na wzięcie Warszawy i gminy, by to ów i poniekąd stało się po części przyczyną porażki, bo zamiast opracować plan zdjęcia Warszawy to tutaj mamy coś takiego, że dowódcy poszczególnych armii i dywizji zaczynają wyścig o to kto zostanie ZOZ ma będzie miał zaszczyt wkroczenia jako pierwszy do Warszawy i dochodzi do tego, że tutaj pod Radzyminem, gdzie ten boje są najcięższe dochodzi wręcz do rozbicia się kilku dywizji bolszewickich z 2 kopalni, z których każda chce być pierwsza w Warszawie jest zamieszanie tam też trudno dowodzić przy takiej masie wojska i to nam troszkę ułatwiło sytuacji nie było jednolitego planu zdobycia Warszawy każdy chciał być pierwsi, ale nie stać ich charakterystyczne pamiętnik nie niestety nieprzetłumaczonej nigdy na język Polski, a szkoda pamiętnik butny dowódcy dwudziestej siódmej dywizji żelaznej, która na własną na własnym własne żądanie została skierowana na sąd Polski ona na swoich wagonach tym więziono żołnierzy wywiesiła hasła, które potem stały się hasłem wiodącym ani czerwonej mianowicie da już Warszawą, a oni z tym hasłem szli naprzód i on opisuje wzięcie Radzymina, aby jego dywizja zdobyła Radzymin i pisze także przyprowadzono jeńców po pierwsze, tych 5 było niewielu, a po drugie z niepokojem ze zdziwieniem zauważyłem, że jest tam wielu robotników, że jest dużo ochotników młodzieży i wtedy po raz pierwszy zwątpiłem czy my tą Warszawę zdobędziemy no pisał co co prawda po fakcie, więc może to już pewne taka ta asekuracja była, ale tym, niemniej po raz pierwszy z napotkaną opór, który on nazwał fanatyczną pisze o fanatycznym oporze Polaków o nacjonalizmie polskim, który znajduje ujścia w antyrosyjską ości ogromnych rzesz skarżyli się różni dowódcy armii czerwonej, że Polakom nacjonalizm przesłoniły rozsądek, czyli fanatycy ochotnicy i do nas zatrzymało tak to spotem w faktycznym materializmu ja po stronie polskiej no to znak syf oczywiście przesada, bo w 2 miejscami było może taki fanatyczny opór no weź powiedz, że 1 batalion Polski pod Zadwórzem prawda, gdzie bije się do ostatniego żołnierza, gdzie po jest czasem walczą ochotnicy dywizji Ochotniczej, którzy nie znają SMS, aby z niebezpieczeństwa idą na artykule tak jak by prawda do tańca szli to nie jest fanatyzm czasami też po prostu brak nawet szkolenia był twardy opór, ale po tych tygodniach kilku szwów osie wydawał niezwykle silny przede wszystkim były ogromne straty w armii czerwonej nie oszczędzano żołnierza, ale to armia rosyjska zawsze jest taka, że raczej tam się mówiło u nas ludzi i wino do ludzi u nas dużo zawsze będą inni trzeba iść naprzód my jak nie tak to czapkami ZAK tyjemy, bo nas jest po prostu więcej zresztą z Triestu stary słup Borowski powiedzenie Polak był aż tak mała wiedza, czyli kula głupia czy bagnet zuch to znaczy nie ma co uczyć żołnierze strzelali zabawa z kont kosztowych dać się bagnet zuch my masą idą swoją tężyzną fizyczną zawsze zwyciężymy tak mówi, parafrazując te sprawy też roku dwudziestego nie oszczędzano ludzi straty były bardzo duże Tuchaczewski pisze nawet swoich wspomnieniach jako pewien pewną zasługę swoją, że w trakcie marszu na Warszawę uzupełniano straty, zaciągając ludność mijanych miast wiosek zasada była taka no jesteś z nami to idziesz nie jest z nami odmawiać jest też, by odium, jakie z tej wychodzi na to sprawa krótka w związku z tym wielu było tak ci, którzy poszli do tej, a nie posiadali nie chcieli wojować mieli dosyć każdej wojny i Polaków Rosjan, a tu musieli iść, bo inaczej groziło rozstrzelanie w i ten żołnierz też już tak nie walczył jak ten rasowy komunista z przekonania gdzieś tam nad Dźwiną Bzurą, kiedy przed naszą rodziną drezyną i kiedy wtedy mówiono ratusz Matuszka Rosja już rewolucję tutaj już ci ludzie wyginęli w dużej części tuż przed inna rybek wybrano ludzi z taborów, żeby te 2 ogromne straty pokrywać, a po naszej stronie mieliśmy ochotnika, który właśnie się do walki po to, żeby bronić ojczyzny to był zupełnie inny duch rosyjski żołnierz oddzielnie uporczywie dopóki szło z nim, zanim zwycięstwo, kiedy coś się zaczęło łamać kontra zaczął tracić ducha no widziano ogromne straty on się zaczął wahać cofać i to widać w trzecim dniu obrony Warszawy w czwartek, zanim jeszcze dojdzie tu ofensywa znad Wieprza, że te oddziały walczy już inaczej, że nie ma też zaciekłości to nawet i nasze meldunki z frontu mówią, że coś zamówi u bolszewików w geniusz Józefa Piłsudskiego czy cud matki Boskiej powiem tak, gdy zdolność Józefa Piłsudskiego do wzięcia na barki wielkiej odpowiedzialności za ryzykowny plan, bo to jest rola naczelnego wodza, gdyby nie wziął tego od tej odpowiedzialności na barki to groziła nam zderzenie czołowe ja takiej wojny na wyczerpanie nawet wtedy byśmy wygrać raczej nie mogli tutaj musiała zadziałać niespodzianka musiał działać zaskoczenie i tempo ogromne tempo, więc zasługa Józefa Piłsudskiego jako naczelnego wodza ja pomijam w tej chwili spory o to kto jest autorem planu, kto ile włożył tam pracy gola w naczelnym rola naczelnego wodza tez wybrać wariant rola szefa sztabu opracować sztabową tę decyzję naczelnego wodza, ale to naczelny wódz podejmuje decyzje i gdyby to pani miała wojskowego, a nie cywila to dla Grecji stanie się pewnie lekko uśmiechnął, bo wojsko jest oczywiste dowódca dywizji odpowiada za dywizji dowódca armii armia naczelny wódz wszystko i nie może powiedzieć, że szef sztabu nie zawiódł jak mówimy o powstaniu listopadowym uczymy się o tym, powstaniu to, o czym mówimy, że zawiódł Prądzyński chrzanowskiej jacyś oficerowie sztabowi czy mówił, że zabił Chłopickiego Skrzyneckiego zawiedli naczelni wodzowie, gdyby zwycięży i nieodwołalnie dowiódł także to bliski był genialnym szefem sztabu tylko, że naczelny wódz podjął właściwe decyzje poprowadził zwyciężył to samo należy się Piłsudskiemu miał odwagę podjąć mówi nam się do dziś wydaje proste zimno tak nieprzyjaciel się wystawił do uderzenia cóż to za problem skierować siły na na na południu dla najwyżej nie było oczywiste w jak się decyduje o losie państwa i armii milionowej, kiedy nie wiadomo do końca jak zareaguje nieprzyjaciół, jakie ma odwody, gdzie stylu one stoją, bo tego nie wiedziano jak i nie wiadomo jak się zachowa swój żołnierz nawet się wszystko uda na czas zgromadzić, bo jak weźmiemy mapę Polski ma te bitwy warszawskiej proszę zwrócić uwagę ona się rozbiera od granicy Prus tak naprawdę Pol Lublin jest olbrzymi obszar po to, żeby zgromadzić wojska do uderzenia nad Wieprzem nie można ich było nagle stworzyć, bo nie było z czego 3 robotę wojsko wyciągnąć spod Lwowa znad jakiś rzeczki w Galicji wschodniej z Wołynia gdzieś jakieś resztki odwodów przerzucić te wojska o setki kilometrów niektóre z Małyszem, a niektóre pociągami przy tym w kolejach tu już ledwo bokami obiekt do tej nie mówił nasz atut Kolejarza w polskich nie słyszałem nigdy, żeby ktoś kaucji złożył za to prace to była ciężka olbrzymia katorżnicza praca, bez której nie byłoby tego zwycięstwa bez tej pracy kolejarzy najpierw odwołał się, kiedy uratowano kilkanaście tysięcy wagonów kolejowych miast sprzed nosa armii czerwonej tego taboru na dramatycznie brakowało, gdyby nie ten tabor zgromadzonych tutaj w Dęblinie we Lwowie w Białymstoku, który wycofano z ze Wschodu nie byłoby jak zrobić tego wielkiego manewru boisk nie byłoby, jakie przegrupować to jest też ciężka praca sztabowe nad zabezpieczeniem logistycznym dystans 100 00 0 ton zaopatrzenia każdy żołnierz musi jeść musi mieć amunicję armaty muszą mieć z czego strzelać otoczyła żywi dziesiątki tysięcy zwierząt pociągowych jest ogromna praca my tego nie widzimy i to się dzieje w czasie piorunujący ofensywy nieprzyjaciela, kiedy już sięga po Warszawie trzeba było mieć stalowe nerwy, żeby wytrzymać napór nieprzyjaciela zostawić stolicę przygotować obronę tutaj szybko gromadzi wojska apotem postawić wszystko na 1 kartę, bo to było na 1 kartę postawione, gdyby się ofensywa nie uda to byłby koniec Polski nie trzeba byłoby Maciejowi z po prostu robić wszystko rozleciało obu padłoby Warszawa 2 i kadłuby są takie wspomnienia żołnierzy toż to ósmy dywizji chłop żołnierz żyłek Dacii napisał pamięci wydrukowany w kilkanaście lat temu w Polsce pisze tak zwykły szeregowy przechodziliśmy tą naszą szarą Wisełka i tacy byliśmy zmęczeni, że już mieliśmy ochoty karabin do wody i do domu, ale było też przekonanie jak z tą Wisłą przejdziemy to koniec będzie Polski, więc jeszcze wytrzymać jest utrata Warszawy stolicy, która była zawsze symbolem oporu symbolem powstania każdego powstanie Kościuszkowskie pada, kiedy pada stolica powstanie listopadowe pada, chociaż można walczyć jak upada stolica Basia była symbolem istnienia państwa tak, by to padło mogłaby się załamać, ale ja mógł się załamać tym ochotnik również oczywiście nie ma takiej pewności całkowitej główny coby było, gdyby było, ale było to całkiem realne i trzeba było wiele wyważyć tych niewiadomych wiele zaryzykować i po to, żeby to zrobić trzeba było mieć właśnie tę zdolność brania na siebie odpowiedzialności, której od czasów Sobieskiego nie miał chyba żaden dowódca może Kościuszko ewentualnie Polski dowódca nos prawdziwego zdarzenia, żeby taką odpowiedź na morze książę Józef, ale to była odpowiedzialność jak mówił Zachodu Polaków Zachodu łatwo może ponieść odpowiedzialność, bo to takie proste, ale za kraj za żołnierzy już trudniej wspomniał pan profesor o kolejarze ach, a ja muszę zapytać, bo to jest niezwykle interesująca historia o sekcję szyfrów aha no to jest cała ogromna książka napisana przez pana prof. Grzegorza Nowika, który na części pierwsze dosłownie rozebrał to wszystko książka liczy chyba 1 300 stron nie prosiłem pana profesora, żeby zrobił taki dla czytania dla przeciętnego czytelnika ani dla historyka, który okradł studenta taka opowieść, żeby to była obiecał, że to zrobione do tej pory nie zrobił mam to ogromną oczywiście książka na półce i i z niej korzysta, ale wracając do MON tego biura szyfrów oczywiście wiadomość o tym jak dziś wymianie przyjaciel, jakie ma zamiar jest bezcenne zawsze bezcenna tylko zjem z 2 zastrzeżeniami po pierwsze, te wiadomości nie zawsze są prawdziwe i to widzimy po tych nawet informacjach bolszewików, którzy sami mieli duży bałagan często mówili o rzeczach, których nie było tak pełne dywizje miały być na froncie polskim mieście było potem żeśmy szukali nie wiadomo, gdzie ukazał się lub nie trafiły na front po drugie to jest trzeba jeszcze było umieć te informacje wykorzystać trzeba było mieć odwagę je wykorzystać, bo czasami się wydawało wręcz nieprawdopodobne, że mamy tak dokładne informacje mogą się rodzić wątpliwości, że to Piłsudski miewał i czasem je mogę sobie musiał walczyć ciągle oczekiwał mimo tych meldunków radiowywiadu, że dziś czeka go jakaś niespodzianka dziś są siły jakieś bolszewiccy, które mogą się nagle pojawić Skrzynecki przepraszam, że ja ciągle porównywalnie do kogo innego porównać jako naczelny wódz jak widział, że ja ci się boję mogę się pojawić niebezpieczeństwa porozrzucał wojska i dusze chciał bronić tam się chciał bronić w rzeczywistości nigdzie się nie w rozprasza Piłsudski miał na tyle mocne nerwy, że nie ugiął się pod tym tylko stale i to jest kolejna kolejny punkt nas tajemnica rozmiarów polskiego zwycięstwa nad Wisłą stale żądał ogromnego pośpiechu stąd ten żołnierz wpadał dosłownie ze zmęczenia idąc często oblał się ją, więc trzeba było na wóz taborowy położy widać wody jako pociąg do szeregu wraca, ale właśnie ten ogród to ogromna wytrzymałość i to tempo sprawiły, że Tuchaczewski jak wydawał rozkazy jak on działał na front on dowodził z Mińska, bo niby to dziś w porę przez radiostację można w 1 chwili posłać informacja, ale on był oderwany od frontu on polegał na informacjach, które często z opóźnieniem docierały już to co miało na mapie nie odpowiadało temu co jest na froncie Piłsudski był tuż przed oddziałach niektórzy robili z tego potem zarzucił Lachowi wojskowi nawet tuż za blisko męża, że on powinien być w Warszawie dowodzić tak prawda jak z centrum no ale to mówili nasi współcześni historycy wojskowi, którzy chyba nie do końca zdawali sprawy jak to wygląda łączność się wydawało, że tak jak dzisiaj mnie to zupełnie inaczej wyglądało i wtedy jeszcze co było tracić czas, gdzie osoba naczelnego wodza to mamy nad marną we Francji i dobrobytu nad Wisłą w Polsce osoba naczelnego wodza jego osobowość jego pojawienie się w wojsku zna nas, ale dzisiaj to jest inaczej już mamy zupełnie inne wojny często wojny w internecie toczone w jakiś czas na przestrzeni cybernetycznej nie ma takiego znaczenia wtedy to miało znaczenie popularność dowódcy jego sposobu odniesienia się do żołnierza pojawienie się przy wojsku to miało znaczenie, zwłaszcza dla tego młodego żołnierza, który przyszedł na front i oczekiwał poparcia jakiegoś takiego wzmocnią logicznego tak stać, gdyby moralnego wsparcia miało to znaczenie i Piłsudski będąc przy tym wojsko Poprad Zając to wojsko po spędzeniu z dowódców, którzy się wahali powinien nie zważali uwagi na własne tyły nie daj się skrzydła tempo naprzód naprzód naprzód to sprawiło, że front rosyjski nie musi nigdzie złączyć on się rozpad na części, a potem został tylko odwrót i te wojska polskie idące po łódzku czyli jakby mające dłuższą drogę dzięki temu tempo marszu potrafili wyprzedzać oddziały armii czerwonej i zakładać 1 pierścień okrążenia potem 02 03. że czwarta armia rosyjska się cofa znad Dolnej Wisły 3 kieszenie polskiego okrążenia przebija, ale za czwarty już jest w stanie przechodzi na teren Prus wschodnich i kapituluje po bus Gaj chana to samo przebija się przez kilka pierścienia w końcu oddział Wielkopolski zabiegają drogę i już nie jest w stanie, więc to sprawiło, że armia czerwona nie odeszła pokonana, ale została rozgromiona i to wyrywało inicjatywę strategiczną z rąk dowództwa bolszewickiego i to umożliwiło zwycięskie zakończenie wojny, bo już nie oni narzucali nam kierunek natarcia czas ale gdy iglica nad Niemnem była powtórzeniem manewru podobnego no może nie identycznego, ale podobnego związania nieprzyjaciela walkom od czoła potem wyjścia na tyły przecięcia dróg odwrotu i pogromu kolejnego już nie było czym wojować trzeba było zgodzić się na propozycje zawieszenia broni i rokować z Polakami czy wynik negocjacji był dla nas korzystne zdaniem pana profesora w to znaczy dach tutaj niektórzy zarzucają, że nie ma takich, że nie potrafiliśmy wykorzystać do końca nie to nie jest prawda i polityki i naczelny wódz musi brać pod uwagę nie tylko sytuację na froncie, ale nastroje społeczne nastroje wojska meldunki z frontu były jednoznaczne w już mówi o tym ostatnim etapie kampanii wrzesień październik żołnierz bije się wspaniale nie oszczędza życie idzie naprzód, ale jest powszechne przekonanie, że ta kampania jest ostatnią kampanię, że wrócimy wreszcie do głów po 6 latach dla niektórych wyczerpującej wojny społeczeństwo było pieniędzy miały w miastach był głód żywność na kartki 0 oczywiście były lokale, gdzie się bawiono pić szampana, ale mówię przeciętnie bieda była ludzie, gdy ograbienie wyniszczeni przez wojnę wszyscy chcieli wreszcie pokoju teoretycznie z punktu czysto wojskowego widzenia można było jechać już nas MORiS Bania czerwona w tym momencie była zupełnie w rozsypce, ale co potem kolejna kampania roku 20 01. jakie wysiłki, skąd brać tego jak Huta znowu, kiedy kraj był tak zakrwawiony nie ani naczelny wódz ani polityk żaden odpowiedzialny nie mógłby kontynuować tej wojny można oczywiście dyskutować czy w tym negocjacjach w traktacie ryskim można było coś więcej jeszcze uzyskać pewnie tak, bo innych OFE był gotów nam dać całą Białoruś w zamian za to, żebyśmy zawarli pokój i można było wziąć Mińsk można było przesunąć na północy na północnym Wschodzie granice jeszcze 1 50 km na wschód tylko co by to nam dało więcej jeszcze biednego terenu, który nie daje dochodach nie trzeba inwestować, który nie daje żywności, a który trzeba ożywić nasze Kresy wschodnie drugiej Rzeczypospolitej ona nie produkował żywności dla Polski opony zużywały żywność z Wielkopolski tam trzeba było jeszcze niektóre produkty importować tak powiem im potem wewnątrz krajowym miasto było, by jeszcze dodatkowe obciążenie i więcej mniejszości narodowych nie sądzę, żeby to nam na zdrowie wtedy wyszło im pewnie byśmy mieli większe terytorium większe poczucie wielkości, ale nie przełożyłoby się to na siłę państwa po zwycięskiej bitwie warszawskiej zwycięskiej wojnie polsko-bolszewickiej mówił prof. Janusz Odziemkowski z uniwersytetu kardynała Stefana Wyszyńskiego bardzo dziękuję panie profesorze sauna wizyta w państwa zapraszam na informacje Radia TOK FM oczywiście po informacjach ostatnia godzina poniedziałkowego wieczoru itp Zwiń «

Bitwa Warszawska, czyli Cud nad Wisłą

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: WIECZÓR - KAROLINA LEWICKA

POPULARNE

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 04:00

Najnowsze Podcasty

Po prostu posadź. Czyli przepyszna rozmowa o nietypowym sposobie na stres i przepracowanie

Jak powstał Memoriał? A także o demoralizacji społeczeństwa powojennego

Nie będzie nas, będzie „Last of Us”?

Już 17% z nas podjęło dodatkową pracę w związku z rosnącymi kosztami życia. Czy Ty również?

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL