Nadchodzące wybory są wyzwaniem, ale nie dla rządu i komisji wyborczych tylko dla wyborców

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

słucham Radia TOK FM wieczór Radia TOK FM w studiu prof. Bartłomiej Michalak prof. nadzw. Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu katedra teorii polityki na wydziale politologii studiów międzynarodowych i dobry wieczór nowy dyrektor i będziemy rozwijać sport fundacji Batorego ekspert fundacji Batorego chciałem zacząć naszą rozmowę od tego, że zmiany wprawie wyborczym one są w Polsce czytane przez większą część Polek i Polaków jako te, które dotyczą przede wszystkim Rozwiń » najbliższych wyborów samorządowych, ale czy z pana perspektywy człowieka, który się tym zajmuje czy rzeczywiście to jest tak, że to zmiany, które nie są w kodeksie wyborczym którakolwiek z nich pan określił jako istotne czy to są tylko czy to jest kosmetyka czy rzeczywiście jest powód, żeby się tą bardzo mocno przyglądać nie ma absolutnie to nie jest kosmetyka absolutnie to są bym powiedział najdalej idące zmiany w kodeksie wyborczym od momentu jego uchwalenia, a nawet bym zaryzykował tezę, że to w ogóle w historii prawa wyborczego trzeciej RP, a najbardziej idąca zmiana zasad funkcjonowania organizowania wyborów, bo co prawda oczywiście myśmy kilka ordynacji sam kodeks wyborczy był aktem nowym Mann nowej wysokiej rangi nowego 20 11 uchwalane, ale on de facto skodyfikował scalił ujednolici się to co już było tak oczywiście były różne zmiany natury politycznej typu zmiany metod podziału głosów na mandaty czy chociażby blokowanie list to wszystko inne miało znaczenia wprowadzenie jednomandatowych okręgów wyborczych do Senatu i w gminach niebędących miastami na prawach powiatu głosowanie korespondencyjne w 60 takich zmian w dużych rodzin w pewnym sensie przełomem było dużo, ale te są szczególne nie tylko, dlatego że jest tak dużo, że zakres przedmiotowy jest Borys samych zmian jest dużo od zmian takich detalicznej jakiś tam kosmetyczny rzeczywiście porządkujących po zmiany, które nazwałbym fundamentalna moment też jest jednak przyjęcia na ich rzecz dla mnie dla mnie istotne, czyli bezpośrednio przed wyborami, a teraz doszedł jeszcze został przyjrzeliśmy się co tylko do samych wyborów natomiast proces wyborczy w pani tak z perspektywy wyborcy Cichy nawet kandydata wybory to kto to jest dzień głosowania ewentualnie debaty przed 2 tygodnia natomiast proces wyborczy różach i zarządzenia wyborów, a do zarządzenia wyborów będzie już wakacje i te organy wyborcze, ale również organy samorządu terytorialnego zaangażowano ustawowe Boryna już kuszą różne działania organizacyjne podjąć natomiast szereg różnych działań przygotowawczych planistycznych trzeba podjąć jeszcze Czesi n p. system informatyczny od razu koncepcja budowy bomby koncepcja jego budowy na zlecenie przetargów audyt no pamiętam, że 20 1 4 roku w no to system informatyczny był takim newralgicznym punktem, a jeżeli wprowadzamy zmiany prawne, które jak, powodując z tez modyfikację tej niby oprzyrządowania instytucjonalnego, a takie teraz się pojawiają wprowadzamy nowe instytucje nowe organy z Janem w zakresie neon plany przebiegu procesu wyborczego na to, że będzie się po co mamy jeszcze więcej czasu, żeby się dostosować 1 przykład, który zresztą jest szeroko dyskutowany cały czas i zapewne zakończy się na miejscu tutaj prorokować, ale nie wyobrażam sobie, żeby było inaczej po prostu anulowaniem to jest wprowadzenie obowiązku transmisji online z ponad 2 5 00 0 komisji obwodowych w dniu głosowania pomijam już w momencie kontrowersje natury konstytucyjnej dotyczącej zasady tajności głosowania czy to ma ruszać nie, bo taki sport i takie wątpliwości były od początku poruszana pomijam już tutaj kwestie bardzo istotną skądinąd ochrony wizerunku wyborców co na to, że na ostatnie zwrócił uwagę, że prawo, ale również generalny inspektor ochrony danych znajomych tak ma na pytania państwa komisji wyborczej, a skończy się tylko na aspekcie technicznym, o czym cóż technika Jano Toruń wielkich donicach, bo jest taka możliwość nie uczono już została zapisana i drze w można nagrywać manager w idea późniejsza sława odgrywać tak to już było wcześniej, bo takie uprawnienia Nycz od strony mężów zaufania, ale cennego nagrania sobie swoim telefonem kamerą czymkolwiek, chociaż imprezom mogą być problemy problemy związane z udostępnianiem materiałów wizerunku, ale zostawmy te kwestie natomiast czym innym jest transmisja online taki Strumień z 2 5 00 0 komisji obwodowych technicznie dla kin technicznie jest to do zrobienia, ale oczywiście trzeba kupić sprzęt trzeba oczywiście rozpisać przetargi i t d. to wszystko w warunkach państwa inne prawa i pewnych procedur przetargowych musi trwać to jest oczywista, a więc to już jest 1 rzecz to jest koszt, ale nikt nie mówił, że wybory czy demokracja są zdania było to on, bo ten argument no po prostu maszynę wzięli się tutaj nie obroni no po prostu o demokracja jest 1 z droższych systemów, jeżeli chodzi jej obsługa, ale problemem jest zapewnienie bezpieczeństwa tej transmisji, ale jednocześnie tak silnych serwerów, które obsłużą jednak może być ta ten widok z kamerki prawda no Woman no no no miał sensu, żeby było ogrodzenie mówi, że ma być full HD od razu nie mamy sprecyzowanego tego co to jest obraz czy Kongo Larissa wyborczą 3 proc salda konta to o to jak to ma wyglądać tak często po to, powoduje szereg techniczno organizacyjnych problemów, do których nie rozwiążemy w 2 miesiące w 3 miesiące ani 6 miesięcy na to chwila unijny ustawodawca bardzo, że taką lekką ręką zdecydowało o tym w kontekście właśnie jawności na minimalnym natomiast nie zagwarantował wolnych środków we mnie nie pomyślał jak to zostanie zrobione i w moim przekonaniu no ta sprawa jest w tych wyborach do zrobienia, ale skoro można było dość szybko inwestorzy czterokrotnie zwiększyć wynagrodzenia nie gra o to, że było więcej ludzi w komisjach, bo był problem z naborem, ale zwiększono i to moment, by uchwała Państwowej Komisji Wyborczej to moim zdaniem tak samo szybko będzie można to pewna co do diet to ich jest stawka wynika z regulacji z regulacji ustawowych i tych różnych wielkości stawek minimalnych i stawek wynagrodzeń oraz funkcjonariuszy publicznych co nie jest tak rzutuje Państwowa Komisja Wyborcza zupełnie arbitralnie bierze to sumy są tam są przeliczniki na razie jeszcze problemu z komisjami nie ma bo, bo jeszcze realnie machina komitetów wyborczych, które mogłyby je zgłaszać komitetów wyborczych nie ma no bo jeszcze nie zarządzono wyborów jest to oczywiście będzie problem ewentualnej przyszłości, bo tu się zwiększyła dwukrotnie liczba komisję z dotychczasowych tankowiec około 2 2 5 00 0 do około 5 0 o 50 paru tysięcy zloty ma wysłać unoszą się zwiększyła liczbę komisji, bo w tym, bo teraz mamy 2 2 rodzaje te 2 typy komisje obwodowe do tej pory myśmy obwodową komisję wyborczą, której zadaniem było przygotowanie lokalu wyborczego i przeprowadzenie głosowania, a potem ustalanie wyniku głosowania w obwodzie, czyli kolokwialnie mówiąc policzenia kart i wypełnienia protokołu z w tej chwili ustawodawca rozdzielił zadania komisji starej komisji obwodowej na 2 komisje na obwodową komisję d s. przeprowadzenia głosowania, która przygotowuje lokal głosowania przeprowadza głosowanie, a następnie zdaje urnę i materiały obwodowej komisji d s. ustalenia wyników, która otwiera urnę liczy karty sporządza protokół ratio legis tego rozwiązania polegał na tym, żeby zagwarantować, że ludzie wypoczęci świeżym przychodzą na nie liczą głosy sprawnie, bo z tym różnie bywało w nocy są po prostu wypoczęci, a nie członkowie komisji, którzy de facto od godziny co najmniej szóstej dnia poprzedniego on, nawet jeżeli na raty i w dyżurach to jednak cały dzień pracowali na nie mogli się zregenerować powodem było to, żeby zapewnić tym wyborom w pełni przejrzyste znaczy ci ludzie zajmują się na życiową tamci 2 liderzy, gdzie tutaj jest mi powiedziało większa przejrzystość dla głosić tezę zostałem w komisji wydziałem zmanipulować wybory to później wymóg to manipulacja, wliczając głosy i wygranych protokół, a notowania nie do końca się zgodzę się pan redaktor nie zmienia to jest jakiś taki poziom 1 w idealnych humoru czasem chwalono za winy, ale to raczej jednak humor jest scenariusz tylko humor powiem tak bez polskich warunkach zarówno tych przed nowelizacją kodeksu wyborczego ze stycznia 20 1 8 roku, jaki po nowelizacji na poziomie komisji obwodowej, a czy na poziomie przez wszystkich komisji obwodowych nie ma możliwości mówi z pełną odpowiedzialnością tylko jako teoretyk prawa i systemów wyborczych, ale również jako praktykant Nancy praktykę zarówno w pracach komisji nadzoru nadzoru nad tymi komisjami w krajowym biurze wyborczym zajmujący się tam po problematykę od naprawdę lat nie ma takiej możliwości, dlaczego dlatego, że komisje obwodowe IT teraz i te, które były wcześniej składają się z członków zgłoszonych przez różne komitety wyborcze i a ratio legis tego rozwiązania polega właśnie na ten rzecz ludzie mający patrzysz na ręce i oczywiście, jeżeli założymy, że tutaj dochodzi do zmowy no to wtedy każdy scenariusz to zostaną kamery, ale tak natomiast ja tego nie przyjmuje jako poważna, że jako jako jako naprawdę poważne zastrzeżenia no bo właśnie dlatego przez tyle lat ustawodawca, by się miękka i często jak w takich dyskusjach i wielokrotnie uczestniczyłem jak poprawić sprawność pracy komisja obwodowa, dlaczego one liczą tak długo i tak się pogoda, bo to są ludzie, a hołd z przypadku, że jedno przeszkolenia dwu i pół godziny na nie pozwoli im przyswoić tej wiedzy, że to trudna materia, że dużo dokumentów ze zmęczenia i t d . i t d . co robić profesjonalnie zajmować tworzyć jakiś korpus wprowadzać jakieś dodatkowe wymogi typu nie wiem wykształcenie i t d. różne były pomysły, ale zawsze przegrywały z 1 argumentem, ale najważniejszym celem komisji największą wartością jest to, że są złożone w sposób realistyczny obraz zaliczyli komitetów wyborczych, choć miały iść 2 dni po to jest mniejsza zło jest w sytuacji, której ci ludzie patrzą sobie na razie w areszcie KGB pamięta te argumenty ruchu kontroli wyborów to oni właśnie mówili o tym, że nie dowierzają temu systemowi pan, mówi że ten system z założenia taki, że skoro mamy tu, chyba że nie zawsze był ten pluralizm nie zawsze Blue Note nie było możliwe nie ma go nie było w małej miejscowości takiej możliwości rzeczywiście dochodzi jakichś nowych norm, że pan na to no bo z umowy do patologii jednostkowej zawsze może dojść na salę proszę o mocnych mina trochę się masami, a mieliśmy takie sytuacje historie, że ewidentnie udowodniono bowiem, jakie musi go gdzieś w komisji wyborczej doszło, w jakich nieprawdą jest ważny to znaczy tak tak pojedyncze przypadki nadużyć i się zdarzały nawet fałszerst w oczywiście, że tak znana nam na niewielką skalę, ale to wynikało z tego to wynikało z tego, że komisja zamiast pracować wspólnie kolegialnie w tym momencie najbardziej newralgicznym, a mianowicie przeglądania kart już po wyjęciu z Zornem i rozliczania kart dzieliła się na grupy o dzieło szybciej i jest tym bierze sobie mandaty główkę, a ja biorę sobie tak głęboka prawda różne siedzieli kubkami wyborami listami komitetów no i wtedy, jeżeli ja sobie sam przyglądam no to byłby prawda istnieje szansa, że mogę coś tam zmanipulować to PiS jest albo zwyczajnie się też pomylić z Bobo Bobo, bo nie przesądzamy natomiast gdyby te komisje działały tak jak zresztą od początku Państwowa Komisja Wyborcza i bezwzględny nakaz mała to znaczy przeglądać wszystkie karty wspólnie i wspólnie oceniać się warunki jej ważności tej karty to niema takiej możliwości, a jeżeli komitet wyborczy mówi Jan nie ufam to mówić tak to ja nie ufam osobie, którą sam zgłosiłem no to coś jest nie tak dla mnie dodatkowym zabezpieczeniem panie redaktorze jest przecież instytucja mężów zaufania i mężowie zaufania, których mogą do komisji jako obserwatorów oto lat od początku dość 10 09 . roku zgłaszać komitety wyborcze po to, żeby w bądź są zajęci liczeniem dobrze liczone są zmęczeni myślą już o tym, żeby pójść do domu jest mąż zaufania komitetu on może obserwować prace komisji od początku do końca wnosić uwagi do protokołu na bieżąco monitorować partie polityczne komitety wyborcze po osiemdziesiątym dziewiątym rokiem, gdzie rzeczywiście na masową skalę ich mężowie zaufania byli wykorzystywani potem korzystali z tego instrumentu bardzo swobodnie ja nie słyszałem o przypadku, żeby jakiś protest ostał się w sądzie właśnie z punktu widzenia, że mąż zaufania jakiegoś komitetu wyniósł udowodnił, bo niektóre z takich przypadków nie było no bo to też w twarz w wyborach samorządowych mamy do czynienia z rozproszoną kontrolą sądową prawda, ale nie słyszałem jednak o takich przypadkach a gdyby były MOK głośna mocna to to tobym o tym, wiedział, że SN z badań były, a w związku z tym te tylko skończy remont w związku z tym mamy tu już wiele spółek luźno polityczna mechanizmy najlepsza moim zdaniem mechanizmy pluralistyczna i kontroli, które po to, właśnie tak tak zostały za zaprogramowane, żeby uniemożliwić zmowa uniemożliwić dopisywanie fałszowanie gazu na terenie obwodu każdy dobry system ma to do siebie, że potrafi z samym muzeum zlokalizować swoje wady problemy jakieś niedogodności i próbować naprawić tak samo jest z ze współczesnymi systemami wyborczymi co my robimy, żeby nie doszło po raz drugi w jakiej sytuacji, jaka miała miejsce w poprzednich wyborach samorządowych mamy silną reprezentację głosów oddanych na PSL oczywiście pojawią się od razu komentarze to fałszerstwo, że oto na nauczanie do każdego z nich do dzisiaj wraca tutaj ja bym chciał zaprotestować z 2 powodów, a propos Żan na grę w US Foggia dla mnie stwierdzenie jak dla badacza po ja jestem badaczem zachowań wyborczych prawa Barczyk został wyborczych, że mamy do czynienia z nad reprezentacją jakiejś partii wyniku, bo się drugiej stronie nie podoba jako politologa jest kuriozalne to równie dobrze bym jako wyborca prawda opozycyjnym mogę powiedzieć, że mamy do czynienia te wyniki wyborów w maju w wygenerował nadreprezentacja partii, która jest inny jak nieprzychylna, a robi Panek z polską i sprawdzanie rząd Polski z wynikami później rezonans sondaż może być testem na testach wiarygodności absolutnie to jest to kwota do Drezna też dokładnie oglądamy strony rzeczywiście PSL miał 3 lata temu takie wysokie poparcie dla te oczywiście nasze wysokie poparcie, że wynik PSL-u jest usuwany z panem Bogiem, dlaczego dlatego, że nasz zespół badaczy, ale niech żyje wkuwają na adres Fundacja Batorego przebadało reprezentatywną próbę kanałów jest tego przecież raport szereg doniesień medialnych również w pana radio takie takie takie takie takie informacje były przekazywane z tego raport byśmy przebadali reprezentatywną grupę 1000 obwodów w skali kraju sejmiku do nowo do woja województw przebadaliśmy te karty wykryliśmy nieprawidłowości błędy komisji, które jednak jest główną siłę nigdzie nie zauważyliśmy dowodów na jakich systemowe ma pan z systemową, a aberracja, a przepraszam bardzo i teza o tym, że wynik PSL jest zawyżony, bo było po zaliczono, bo to tylko tak można, by było stanąć ja rozumiem, że prawda w bardzo sobie głosuje na jakąś Tomka lista inną niż PSL, a w komisji ktoś tam dopisuje krzyżyk na PSL na pierwszej strony komisja liczy temu PSL-owi już ten krzyżyk, a dalej nie patrzy na to nasze badanie tego po prostu zwyczajnie nie potwierdziło, a dla pieszych nie był PSL na pierwszy Sony PSN i może jest taki fakt taki czynnik, który mówi zawsze lekką górkę dostaje ten, kto znaleźli jeszcze no tak, ale po to, te są oczywiste no chyba o teorię zachowań wyborczych już dawno to pokazuje też efekt pierwszeństwa w przypadku wyborcy ich zwolniono sprecyzowanych twardych poglądów lub też nie do końca wie jak zagłosować, ale jeśli z jakiegoś powodu uważa, że jego udział w wyborach jest n p. obowiązki, a rzesza takich, ale takich wyborców i chcę oddać głos chce mieć poczucie wpływu wybierze to co ma wolne po pod ręką, czyli pierwszą listę i jedynkę tak że, tudzież uzna, że użyte w Oslo naszego czasu ta może trzeba by mieszać n p . w tym na nowych pieszych mniej to też pierwsze miejsce powinny być przy takich co chwila innych lodowym mogącym się w ogóle w głównej AK mielibyśmy galimatias na numery listom losowane no więc, więc tutaj mamy ten czynnik losowy na trochę tak jest, że ten, kto ma jedynkę ma ma pomóc ma trochę tak jest to wynika z z tego, że jako ludzie jesteśmy dochodzimy na skróty stosujemy heurystyki, ale ten bonus nie jest taki, żeby generowało zniekształcenie zniekształcenie wyników tutaj rzeczywiście w tym przypadku i w tym przypadku problemem niż Stalówce Legii wynik PSL-u, choć niektórym się to po prostu zwyczajnie nie podobało tylko bardzo duża liczba głosów nieważnych nowości i to rzeczywiście problem nasze badanie pokazało, że są 2 zasadnicze przyczyny głosów nieważnych to złożona żadna nowość po pierwsze, około połowy wszystkich głosów nieważnych to by karty pusta czy nie wypełnione przez wyborców to znaczy wyborcy zwyczajnie nie byli zainteresowani wyborami do sejmiku czy do powiatów to byli wyborcy gminnych lokali, których interesował wójt burmistrz radny natomiast nie rozumieją oni widzą potrzeby głosowania w wyborach do powiatu żalił się nie dziwię, bo jako osoba, która interesuje się z małą materia też się zdarzyło oddać głos nieważny w wyborach do powiatu czy nawet dostęp do wyniku rzadziej mogą uważałem, że nie ma tutaj opcji powiat jest dla mnie osobiście instytucjom wątpliwą, a więc, więc niby jestem w stanie zrozumieć takiego takiego wyborcy druga grupa wyborców to wyborcy tzw. wielo wsi Erykowi i tutaj rzeczywiście w 20 1 4 nastąpił ich de bardzo duży wzrost i dobór niepokojące nasze badanie pokazało, że wynikiem tego wzrostu było po prostu oddawanie przez wyborców głosów na na na wielu kartach czasami na wszystkich, ale prawdopodobnie spowodowało, że z powodu zinterpretowania instrukcji, że 1 Głosuj na 1 krzyżyk na karcie to znaczy, że na kartce, czyli ta forma karty z marszu z broszura Obamy nie dopatrzyliśmy się badań łączy te karty przeglądali fizycznie, a oczywiście na zupełnie tego wykluczyć nie można, ale ich działań, które miałyby, które uprawdopodabniałyby teza, że ktoś dopisywał zamazywał je zazwyczaj to było także wyborca po prostu stawiał taka tego, iż są konsekwentnie na na dno znana nam na kartach, do którego zresztą zazwyczaj monumentu, który się chyba zorientował że, że za dużo tych słów postawił, że coś może być tak po, a te jak tego uniknąć teraz na jesień wyborach samorządy najlepiej, żeby nie stosować karty z poszkodowanej to Fundacja zespół to zespół ekspertów rekomendował Państwowej Komisji Wyborczej od razu podnosił wielokrotnie, żeby tam, gdzie to możliwe zrezygnować z karty z broszur zwanej, czyli tej takiej właśnie wielo klatkowych na rzecz karty płachty nawet zespołu ekspertów w tym roku grafików i ekspertów od komunikacji zaproponował różne rozwiązania, ale Państwowa Komisja Wyborcza PL de mu konsekwentnie stał na stanowisku, że to jest niedobra przeprowadził na własne konsultacje, jakkolwiek niereprezentatywne, z których wynikało, że wyborcy wolą karty z broszur dawano, bo jest mniejszy opór 10 to akurat prawda nas mniejsza jest też problem nakładek to jest obiektywny problem, bo wtedy też okłady z nakładek brajlowskich na kary, które są wymogiem ustawowym, które w przypadku innych formatów wymagałoby wygenerowania co jest dodatkowym kosztem, jakim obciążeniem organizacyjnym, a te nakładki na karty rozczarowane są już od dawna Ionesco wielokrotnego wykorzystania Augustyna tutaj nie powstawałby problem z nakładkami to oczywiście jest jakiś problem, ale musimy sobie radzić co jest ważniejsze nas nakładek korzysta naprawdę promil w 2 % nawet promili wyborców co więcej nakładka to nie karta ta na nakład cle bera Loski nie mamy nazwisk nie mamy numerów list mamy tylko kratki i numery kandydatów co pozwala wyborcy samodzielnie oddać głos na karcie to prawda niewidzące lub słabowidzące Emu, ale nie samodzielnie zagłosować, bo ktoś musi i tak powiedzieć czy ktoś widzi, jakie są listy, które są listy, który kandydat ktoś musi to przeczytać albo powiedzieć to nie jest żadne rozwiązanie systemowe, gdyby zresztą ustawodawca poważnie traktował te problemy osób niewidzących słabowidzących i Państwowa Komisja Wyborcza to nie brnęliśmy w analogowe rozwiązania w erze cyfrowej tylko zaczęlibyśmy nawet chociażby pilotażowo poprzez głosom matek które, które miałyby funkcję właśnie na dyskrecji tak czy nie, jeżeli można sobie odsłuchać treść karty po inne dla od lat liczbą wyborców zupełnie niewidzących lat i słabowidzących mogłyby być odpowiednio skontrastowane z GieKSą strony internetowe o wysokim kontraście tak dotykowe, które z w przyszłości mogłyby zastąpić tradycyjną metodę głosowania najpierw pilotażowo można, by było w stosunku właśnie w bok w lokalach przystosowanych do wyborców niepełnosprawnych to tu zastosować oczywiście to blisko 8 oraz SOS z jakością no ale znów wracamy do tego demokracja nie jest tanie najtańsze ustroju, a jeżeli chcemy autentycznie powalczyć mało to, żeby być osoby nie z niepełnosprawnościami w tym przypadku niewidzące mogły dobrze na jak by samodzielnie w pełni wziąć udział w wyborach to to jest rozwiązanie, a na mandaty to jest prowizorka jak to mówi Osyra też kosztuje z niepełnosprawnościami to muszę zapytać się głosowanie korespondencyjne no bo to jest 1 z tych punktów krytycznych debat albo się mówi nam to dotyczy niewielkiej liczby osób, a ktoś powinna to dotyczy tych osób, które nie będą mogły udać się osobiście do lokalu no i teraz pytanie jak to znaczy głosowanie korespondencyjne dla osób niepełnosprawnych zostało wprowadzone do kodeksu wyborczego 1 z pierwszych nowelizacji w 20 11 potem Henkel były wybory 20 15 została rozszerzona na wyborców wszystkich natomiast nowelizacja w 20 1 8 pozostawiła głosowanie korespondencyjne usunęła głosowania korespondencyjnego głosowania poza powszechne zostawiła właśnie dla wyborców niepełnosprawnych 3, czyli akurat akurat ten postulat a jakby został wysłuchany bardzo różnych, że daleko mieszkają po prostu tak po ludzku od lokali nie mogą się dostać, niemniej jestem w miejscowości, gdzie naprawdę jak nie ma samochodu to nie dojadę PKS-em mogą niemal cud, ale panie redaktorze też bez bez demagogii powiem tak Otóż po bezdrożach zabitych na Białorusi, gdzie korespondował ich korespondencyjny głos oponenta dzień przed wymianą analizowali ja byłem tak ja osobiście, ale jestem bardzo sceptyczny w stosunku do głosowania korespondencyjnego uważam to za datek TSH dech w technikach parom rzeczywiście wiele krajów demokratycznych się z niej wycofuje, dlatego że ona generuje bardzo duże koszty problemy organizacyjne też często po prostu te głosy nie dochodzą na czas albo, dochodząc tam, gdzie nie powinny jest dosyć droga wcale nie jest łatwa w sensie technicznym, a w Polsce ma szczególnie trudna, bo trzeba było złożyć wniosek odebrać pakiet poddano go wysłać to naprawdę było sporo Zachodu z tym naprawdę te i co więcej właśnie głosowanie korespondencyjne to jest głosowanie, który jest bardzo newralgiczna, a przechwycenie głosu może oczywiście w Polsce było zabezpieczone było to zabezpieczone, ale to jest ta sytuacja, w której w stosunkowo łatwo można poznać treść głosu albo nawet próbować moralne jakich wpłynąć na wynik dla mnie dla mnie głosowanie korespondencyjne najedzona prawdy o jakość relacji z fal -li i jeszcze jedno człowiek jest taki, że jeszcze jedno jest znany jeszcze powiem tak w Polsce głosowa akurat w tej chwili nie ma przed sobą nić, ale takie zostawienie nawet niedawno opracowań w Polsce naprawdę z głosowania korespondencyjnego kursu korzystało niewiele osób to było getto, bo to był margines wie pan, gdzie życie tysięcy 50 000 no to to jest to jest w Mońkach i kilka, a ono było kilkanaście procent nie mam teraz tego zestawienia przed sobą, ale bronił pan przed chwilą osób niewidzących i no no ale na to głosowanie korespondencyjne jak osoba niewidoma nie może, że to jest czas tak samo liczba niewielka, która ma, którym chcemy ułatwić ustalanie nowych branż, ale też maszyna, ale komu właśnie moje, bo w Bojanie rozmyła nikomu, bo z głosowania korespondencyjnego od początku na początku głosowanie korespondencyjne było w call IT było dostępne tylko do osób nie niepełno niepełnosprawnych jako alternatywna metoda głosowania nazwą zresztą, bo drugą jest pełnomocnik wyborczy i dla osoby głosujący za granicą, a potem została rozciągnięta na wszystkich wyborców, czyli stało się powszechne i 1 i druga grupa, czyli niepełnosprawni i wyborcy powszechnie korzystali z instytucji marginalnie w związku z tym, że w związku z tym nie możemy mówić, że to jest instytucja, która tutaj jakoś na naprawdę komuś poważnie tutaj ułatwiła udział wyborów poza 1 grupom i akurat w tej grupie odebrano prawo głosowanie korespondencyjne test Polacy za granicą, bo tam w stosunku do osób uprawnionych z tej instytucji UE korzystało do 40 % po z osób uprawnionych i domach i to, bo jak pan, mówi że trudno jest dotrzeć do lokalu wyborczego przepraszam bardzo przepraszam bardzo mamy w Polsce Powiatowej w lokale są w szkołach remizach no i bez przesady panie redaktorze jeżeli, jeżeli ktoś im potrafi dotrzeć do kościoła do szkoły no to proszę mnie mówić, że naprawdę dzisiaj w Polsce dzisiejszej Polsce naprawdę nie dotrze do lokalu wyborczego, ale jeżeli ktoś mieszka w wielkiej Brytanii i ma do konsulatu 700 km, a jeszcze się najpierw musi zarejestrować odnalazł się pofatygować na gruszy zarejestrowali już mam potem jeszcze musi apotem jeszcze musi apotem jeszcze musi ten głos oddać osobiście, bo to dla niego głosowanie korespondencyjne to jest autentyczne narzędzie i badania analizy no po prostu jako badacz może uznać jako turysta musi uznać, że jak, jakkolwiek tak jestem sceptyczny do głosowania korespondencyjnego Widzew jego wiele potencjalnych Hyundai problemów tak muszę jako badacz uznał, że w stosunku do tej grupy wyborców to narzędzie przyniosło efekt już nic z tego korzystać będzie musiał za chwilę kończy to się politycy przewodnie dla obywatela Fundacja Batorego przygotowuje taki nieco instrukcja obsługi wyborów trzeba im szczerze powiedziawszy nie wiem i chętnie służą panu ten być może być może nie po tak brzmi niemal takim tytułem jest chociażby mnie tytuł, ale nie jest nic nie obowiązuje w dobrych praktyk, które polega na tym, że kiedy idziemy na wybory to na co powinniśmy zwrócić uwagę, ale jak rozumiem to otrzyma po to, co imponuje od początku to już z tego się już układa taki obraz na co powinien zwrócić uwagę tak przede wszystkim to czy to co mam w dolarach czy Jawa zakreślać ile razy, w których miejscach jak znam takie najprostsze rzeczy, żeby ten głos ma po prostu ważny jak to znaczy powiem tak to tutaj, jeżeli już to pan redaktor pon 12 tys ton TomTom fontann to zagadnienie to pomoże prawdopodobnie chodzi o o taki projekt związany jest schorzeniem, a oprzyrządowania na dla obserwatorów społecznych, bo nowelizacja wprowadziła nową instytucję obserwatorów społecznych i to akurat bardzo dobrze to trzeba by przyklasnąć większości tych Canon Zone, ale może być takim imieniem Lecha to znaczy prawo zgłaszania w sobotę rozpoczną będą miały organizacje społeczne, które w statucie mają wpisany jako 1 z celów n p. rozwój demokracji przemienił takich organizacji jest dużo taniej jest wielki problem i one będą mogły zgłaszać obserwator społecznych, którzy będą umieli praktycznie analogiczne uprawnienia jak mężowie zaufania i to jest uważam bardzo dobra rzecz idealna i to rzeczywiście wpisuje się postulat zwiększenia czytelności przejrzystości wyborów to zresztą ten postulat od dawna osobiście ja osobiście na inne też radość to, że ktoś będzie cieszył popularnością rzeczy możliwe, że wie pan ten pan tak to zależy od organizacji społecznych, które będą chciały się w to zaangażować właśnie jest z tego co klient od przedstawicieli fundacji Batorego odeszli jestem proszona o konsultacja merytoryczna i takich pracach merytorycznych biorę udział jest zainteresowanie różnych organizacji społecznych monitoringiem wyborów obserwacjom w związku z tym myślę, że będzie zapotrzebowanie właśnie nawiedza oto na co zwrócić uwagę od strony takiej właśnie możemy przeciwdziałać nieprawidłowościom patrzyć komisje na ręce no i w ten sposób też niwelować potencjalną możliwość właściwa błędów czy nawet fałszerstw w niedzielę kolejne wzmocnienie zabezpieczenia tego systemu, który miał osobiście przekonuje utwierdza w tym, że ma on nie ma możliwości, że na wybory były sfałszowane co nie znaczy, że wybory organizacyjnie ach, się udadzą, bo one się o wolne chwile nie uważa Alex de la lepsza kontrola społeczna w przypadku takiej osoby polecone przez czas zgłoszonej, która się przygląda aniżeli system kamer, które ma transmitować będzie wiązała zdecydowanie popiera tańsza po drugie nie zmienia generująca problemu z infrastrukturą z zamówieniami po trzecie nie ma nic nie nie, bo naruszająca wizerunku wyborców nie nie, kwestionując zatrudnia naruszająca zasadę tajności głosowania liczne w tym zakład w zakresie tego, że ktoś bierze udział w wyborach do absolutnie absolutnie zresztą w Rosji stosuje monitoring panie redaktorze oto zdobył di dającym realną nie znaczy, że właśnie ktoś chce mówić, że prawda kamery no to Rosja doskonałym przykładem musimy kończyć naszą rozmowę prof. Bartłomiej Michalak prof. nadzw. Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu katedra woli teorii polityki na wydziale politologii studiów międzynarodowych i ekspert fundacji Batorego bardzo dziękuję za dnia również Zwiń «

Nadchodzące wybory są wyzwaniem, ale nie dla rządu i komisji wyborczych tylko dla wyborców

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: WIECZÓR - PAWEŁ SULIK

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 20:00

Najnowsze Podcasty

Czy Warszawa nie umie się starzeć?

Serial o tym, jak powstawał "Ojciec chrzestny". Czy warto oglądać "The Offer"?

"Jak płakać w miejscach publicznych" Emilii Dłużewskiej

"Wędrówka tusz" - jakie jest miejsce zwierząt we współczesnym świecie?

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL