Drzewa w przestrzeni miejskiej. Rozmowa z prof. Martą Leśniakowską

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

państwa i moim gościem jest prof. Marta Leśniakowska z Instytutu sztuki Polskiej Akademii Nauk badaczka historii teorii sztuki architektury fotografii dziewiętnastego dwudziestego i 2001 . a być może ktoś choćby z tego drugiego wieku w dzień dobry dzień dobry państwu dzień dobry panu bardzo bym sobie życzyła drzewa, o których dziś będziemy rozmawiać, a można szerzej różne zielone rzeczy drzewa to jest także tytuł kolejnego tomu cyklu architektura jest najważniejsza to Rozwiń » zbiór esejów dotyczących drze w dotyczącą zieleni m. in. mnie pani autorstwa o związkach drzewa zaś tekturą, ale myślę sobie, że jeżeli chodzi o drzewa i architekturę to takim najbardziej znanym warszawskim drzewem jest, ale one tak rzeczywiście palma jest takim dla niektórych kultowym drzewem ma dla niektórych obiektem nie do wytrzymania i roczne moce jakiś czas ciemne chmury się zbierają na to by mu tymczasem dla mnie palma od samego początku byłam mnie czym się niezwykle ważne w krajobrazie my w Warszawie mnie przede wszystkim, dlatego że oczywiście nie jest to prawdziwe drzewo to jest pomnik drzewa to jest rzeźba instalacja pewien eksperyment ingerencja w przestrzeń miejską przy użyciu dość egzotycznego na obiekcie, jakim jest owa tytułowa palm, jeżeli państwo znają Warszawę i wiedzą jak ona została usytuowana do niedawna wisiała również tablica informująca co to jest ta palma o nasze mieściny w samym centrum miasta na skrzyżowaniu nowego światu i Alej Jerozolimskich na rondzie de Gaulle, a palma, która została tam postawiona ma podwójne znaczenie, a nawet można było powiedzieć, że jest to oznaczenie jest bardzo realny wielopoziomowy czasem man tyka tej palmy jest o wiele prostsza niż taki prosty ogląd z, który w, których niestety to talent to instalacje spotkał, kiedy ona się pojawiła kiedyś były takie komentarze, że komuś palma odbiła i t d . tak, by Otóż tablica, która wisiała na oficynie sąsiadujący z placem, która z jakiegoś tajemniczego powodu została zdjęta ani została zdjęta była kilkakrotnie obiektem ostrych ataków różnych wrogów palmy, którzy ją oblewali jakimiś kwasami pat farbami tak dalej no cóż na tej tablicy można było przeczytać, że palma jest nazywa się pożegnanie z Alej Jerozolimskich, o co tutaj mianowicie chodziło o, choć do zrobienia czegoś im pozdrowienia z Alej Jerozolimskich chodziło przede wszystkim o to, żeby przywołał przywrócić mieszkańcom Warszawy wszystkim, którzy mnie do Warszawy przyjeżdżają, ale pamięć o tym dlaczego aleje Jerozolimskie zalewają Gerard Noel nazywa się rozdzieli miski to jest taka wiedza, która właściwie znana wyłącznie varsavianista badaczom miasta mało, kto jak mnie też no pan jest wszechstronnie wykształconym, więc my panu nie jest ta nazwa obca aleje Jerozolimskie zostały nazwane ze względu na to, że prowadził jako trakt do osady żydowskiej, która się mieściła się na końcu tych Alej Jerozolimskich i ta żydowska osada na takich getto żydowskie osiemnastowieczne zostało rannych zostało zniszczone w 1 z takich pogromów osiemnastowieczny, kiedy kupcy warszawscy uznali że, że kupcy żydowscy są bardzo poważną konkurencją w handlu w mieście i wobec tego postanowili ich fizycznie z tego miasta usunąć to wydarzenie jak wiele wydarzeń tego rodzaju zapadło w niepamięć dziś historycy o tym, wiedzą varsavianiści też, ale droga prowadząca Donna do tego getta żydowskiego właśnie w ten sposób została nazwana jako droga do tej nowej Jerozolimy, która się z tym, że z tą historią jest z historią w ogóle osadzenia Żydów w Polsce łączy pojawienie się palmy egzotycznego drzewa czy też sztucznej palmy pomnika pomnika tego drzewa nawiązuje do tego ima na celu wywołanie takiej właśnie pamięci przywołanie tych wydarzeń, które dzięki tej palmie zostały po prostu nie uaktywnią one tylko do tego wszystkiego dochodzi jeszcze są fakty w jaki sposób ta palma została wykonana ona jest ze ZM ta jest betonowy słup, który został obłożony prawdziwą Koroną z prawdziwej palmy, a na czubku wątków jest z tym pióropusz zrobiony z plastikowych bez liści palmowych występ był wydać duże problemy takie techniczne odreagować po Tomasz Trubiłowicz gubiła liście 1 na samym początku trzeba było znaleźć firmę, która wyprodukuje tak, by te liście z plastiku, które będą wytrzymywały mrozów warszawskie ona kilka razy już stąd na swoją kolej też swój pióropusz pogubiłam, więc jakiś czas odbywa się remont uroczyste był taki moment, kiedy ta palma była pozbawiona tego Czuba obłożona obłożona różnymi tam instalacjami krótko mówiąc palma jest tego rodzaju obiektem, który ma ten kod historyczny w sobie, a równocześnie ze względu na sposób w jaki została wykonana jest ono swego rodzaju żartem takim postmodernistycznym gestem który, który tutaj został wykonany napis na samym początku 2001 . wieku co jest dość istotny Cedron Brody jest interesujący, by palma jest na rondzie de Gaullea całe centrum Warszawy można, by rzec inny, ale rondo de Gaullea ma też pomnik de Gaulle, a w nim de Gaulle, a proszącego prowadzącego do gola, choć też dobrze to może za chwileczkę, ale ciekawostką jest to, że taki sam pomnik rywala znajdziemy w Paryżu no tak rzeczywiście to jest myślę, że ta nie było przypadkowe, że ten paryski pomniki i warszawski pomnik one jakoś ze sobą korespondują formalnie de Gaulle idzie w stronę de Gaulle, a de Gaulle idzie stale de Gaulle, a samo ust samo rondo jest w ogóle rzeczą jest również takim punktem gości charakterystycznym ponieważ, kiedy zbudowano tzw. biały dom, czyli budynek komitetu centralnego PZPR bardzo zresztą dobra architektura sprawia, że giełda dzisiejsza giełda na testach stary budynek giełdy, bo nowy jest na tyłach, kiedy zbudowano ten budynek to on działy się tam bardzo interesujące sprawy związane z rozchodzeniem tamtejszej my siatki urbanistycznie Otóż przede wszystkim wyburzono kamienice dziewiętnastowieczne, które stały wzdłuż ulicy Smolnej po to, żeby otworzyć plac i żeby jak niektórzy twierdzą po to, żeby ostrzał karabinowe jak się nie daj Boże lud warszawski zbuntuje przeciwko reżimowi komunistycznemu, żeby było było pole o odstrzał są takie również również dowcipy mówiące o tym, że tak się stanie tyłem do gmachu dawnego PZPR to co się widzi przed sobą nowy świat jest tego rodzaju taka gra jak wytniemy drzewa wytnie mi się na tym, by także tego rodzaju gra tutaj jak zawsze w ME pod tym względem jesteśmy bezkonkurencyjni jeśli chodzi o dowcipy i poczucie humoru, które nas ratowało z różnych opresji, ale wracając do samego drzewa to on mnie ta palma jest oczywiście takim ukoronowaniem całego zjawiska, które możemy tutaj sobie na różne sposoby przepracowali dotyczące obecności drze w w przestrzeni urbanistycznej, ale my w tej książce, którą pan tutaj polecił naszym słuchaczom główna tematyka dotyczy relacji między pico jakimiś konkretnymi obiektami architektonicznymi, aby drzewem natomiast znacznie szerszym szerszym polem do obserwacji jest to, jaką funkcję mają do wypełnienia drzewa w mieście i znowu Warszawa jest tutaj bardzo ciekawym takim modelowym wprost moim miastem, w którym możemy obserwować jak tego rodzaju problem się objawia i również zupełnie nieświadomie dla samych odbiorców, kiedy zapytał czy za za zapytamy, dlaczego Warszawa współczesna Warszawa ta, którą znamy ze przy 2001 . wieku wygląda tak jak wygląda to znaczy jest to generalnie rzecz ujmując dość brzydkie miasto trzeba mieć trzeba to powiedzieć brutalnie, ale taka jest rzeczywistość par czworga el kulturowe z różnych powodów oczywiście, ale za to dobrze to brzydkie miasto założone w pięknej zieleni mówi się w Warszawie, że jest 1 z tych miast, które ma największą ilość parków i ogrodów w swojej strukturze urbanistycznej swej strukturze miejskiej w całej Europie pytanie jak to się stało i co było tego powody informacje już za kilka minut o godzinie jedenasty 20 po informacjach wracamy do programu off czarek państwa, by goście z prof. Marta Leśniakowska z drze w w futbolówkę, ale w drzwiach studio prof. Marta Leśniakowska z Instytutu sztuki Polskiej Akademii Nauk dzisiaj o drzewach i o łataniu też zieleń warszawska to niejako przez przypadek znalazły się przypadek zmiany w minionej patent ona nie była zaplanowana w taki jest zorganizowany sposób tak jak to ma miejsce we w miastach już nowoczesnych np. jak to miało miejsce w dziewiętnastym wieku w Paryżu, kiedy inni jak wiadomo Paryż został poddany bardzo gruntownej modernizacji tej tej słynnej reformy urbanistycznej Hausman morskiej czy Osmana Skiba różni się w różne są szkoły wymawiania tego inne nazwiska który, który to urbanista non postąpił z Paryżem dość radykalnie mianowicie, gdzie w połowie dziewiętnastego wieku Paryż był już miastem trudnym do wytrzymania ze względu na jego średniowieczną strukturę i w potrzebnymi potrzeby mieszkańców i potrzeby rozwijającej się struktury miejskiej wymagały czegoś zupełnie nowego i wtedy dokonano tego gestu wyburzenia średniowiecznego Paryża i wstawienia w to miejsce na tym wyczyszczony w polu prawie wyczyszczone i postawiono ten Paryż, jaki dzisiaj znamy złożony z tych gwieździe gwieździe z tych placów Steel z tych arterii, gdy komunikacyjnej tych bulwarów obsadzonych bardzo precyzyjnie zielenią, która została odpowiednio tutaj zaprojektowana jako takie tunele wietrząc tę przestrzeń miasta do głosu dochodziły jeszcze wtedy zmienia nazywało się to tak, ale pod koniec dziewiętnastego wieku tym wszystkim również regulowała nowa nauka, jaką była higiena, więc tego rodzaju rozwiązanie, które stało się punktem wyjścia dla wielu innych modernizacji, jakie obserwujemy wielkich miastach europejskich czy też nawet meble także amerykański, gdzie zieleń zaczęła pełnić bardzo konkretną funkcję użytkową higieniczną, ale także oczywiście dekoracyjną i teraz, jeżeli przeniesiemy ten problem do Warszawy to już oczywiście, odkładając na bok problem, że Warszawa miała trudne trudne życie w dziewiętnastym wieku, ponieważ była spękana mnie jako miasto garnizon garnizonowe rosyjskie my była spękana tymi w Ameryce tabelami, które hamowały bardzo poważny sposób kierowca koleją lub dworce kolejowe, które czyniący z Warszawy taką stację przesiadkową między Wschodem Zachodem północą, a południem, czyli krótko mówiąc zdobył do momentu, kiedy miasto nie zostało uwolnione z tych okowów dziewiętnastowiecznego miasta Garnizonowa negatywnie są one negatywnie dewizowe gangrenę garnizonowego garnizonowego była była rzeczywiście gminne, by przestrzeń w tym mieście była bardzo ograniczona stąd nieliczne ogrody i parki te relikty tych dawnych układów typu park Saski park PL Krasińskich czy właśnie te ogrody na skarpie Wiślanej czy łazienki oczywiście to były to były takie pojedyncze enklawy tej i zieleń oczywiście próbowano zakładać miejskie parki, ale przestrzeń w tym mieście była dość ograniczona więcej można było sobie pozwolić na żadne na żadne eksperymenty duże w dużych z dużym rozmachem i teraz obserwujemy 2 takie nakładające się na siebie momenty, kiedy wkraczamy w wiek dwudziesty mianowicie w, kiedy Warszawa odzyskuje możliwość dynamicznego rozwoju przestrzennego cywilizacyjnego kulturowego po odzyskaniu niepodległości oczywiście miasto się rozlewa pękające Jenny Cytadelę i zaczynają być tutaj wprowadzone różne nowoczesne koncepcje urbanistyczne, które były wypracowywane w oparciu czy na wzór czy też sporo czy też w odniesieniu do tych modelowych rozwiązań urbanistycznych robionych przez architektów urbanistów socjologów higienistki ów w Europie zachodniej przede wszystkim środowisko akcja mu, czyli Kongresu Międzynarodowego Kongresu architektów modernistycznych skupionych od lat dwudziestych wokół Kor bus zbiera takie międzynarodowe elitarne moje środowisko, które wypracowywał te modelowe rozwiązania adresowane do nowych miast do tego jak można przed prze przeprojektować czy unowocześniać czy rozwijać stare miasta lub budować nowe do tego celu m. in. służyły tempem projekty awangardowe eksperymentalnych nowoczesnych modernistycznych osiedli mieszkaniowych jak widzimy to w na warszawskim WSA chemię na Żoliborz do tego dochodziło oczywiście taka dyskusja pomiędzy zwolennikami miast historycznych, a tymi model listami, czyli po 1 scenie Warszawa funkcjonalna po drugiej stronie to lata trzydzieste Warszawa monumentalna, która miała być obrazem miasta związanego ze swoją tradycją, ale równocześnie z miastem nowoczesnym rok 1939 i okupacja wlokła, gdzie kre w rodziła niejako taniej energii w chodzie kładzie kres tym wszystkim ambitnym planom te ME projekty IT ID zostały tylko we fragmentach i to bardzo niewielkich fragmentach zrealizowane przed wybuchem wojny jeszcze w czasie okupacji próbowano mnie jakiś projekt opracowywać taką wizją miała powojenną rzeczywistość już po zakończeniu wojny, ale nikt nie miał wyobrażenia, że to miasto ulegnie tak radykalnej destrukcji i co więcej zostanie dalej pod po wojnie poddane tak nie ludzkiemu eksperymentowi politycznemu ideologiczną jakieś tutaj wydarzył no wszyscy wiemy, że na wybór celem bombardowania wysadzenie miasta po powstaniu warszawskim dokonały spustoszenia w samym centrum Warszawy oczywiście tester te zniszczenia nie były aż tak gigantyczne jak później tym in jak później propaganda komunistyczna podawała, że tam prawie 90 % 80 kilka procent nie Warszawy została zniszczona nie zostało zniszczone Stare Miasto Nowe Miasto co to centrum ścisłe centrum Warszawy rzeczywiście ta natomiast zostały te wszystkie nowe dzielnice, które powstały one w dwudziestoleciu typu żywność nowy Żoliborz Mokotów Saska Kępa i t d . to wszystko się nie zachował w czterdziestym piątym roku przystąpiono do projektu oraz gruntu politycznego tzw. odbudowy świadomie używam tutaj określenia tzw . ponieważ nie mamy tutaj do czynienia z odbudową w takim potocznym tego słowa rozumieniu, ale mamy do czynienia z kreacją zupełnie nowej struktury miejskiej, która ma miała do wypełnienia pewne pewną funkcję ideologiczną polityczną mianowicie chodziło o to, żeby wykreować 1 miejscu tej zgłoszonej częściowo Warszawy i przy pomocy prowadzonych również po czterdziestym piątym roku wyburzeń dość systemowych, które trwały dość długo męczyli uzyskanie no tzw . tam takiego pustego pola i tej pustej karty surowego sur surowej przestrzeni, w którą implantowane no nowe nową wizję miasta zaprojektowaną przez urbanistów i architektów związanych z biurem odbudowy ze stolicy, które to miasto miało być figurą nowego miasta socjalistycznego stolicą państwa bez klasowego komunistycznego o określonym w określonej polityce historycznej, które służyły też tzw. odbudowane zabytki, czyli tak naprawdę budowane na potęgę na potęgę makiety zabytkowych obiektów nawiązujących śladowo do przeszłości, a w gruncie rzeczy odwołujących się do pewnej konkretnej wizji architektonicznej mianowicie do Warszawy oświeceniowej, czyli po powstał taki styl, który nie był żadnym konkretnym stylem obyło się takim konglomeratem, który dla kogoś, kto był niewykształcony my tworzył wrażenie zamierzchłej i klasycznej szacownej wiosek letniej historii potęgi piękna i proporcji, a był po prostu sztucznie Starym mieście to była absolutnie sztuczna kreacja, która wykorzystywała kostium historyczny, pod którym ukrywano ukrywano współcześnie projektowane wnętrze salonu Stare Miasto które, które nam się na tyle spadną bywało, że niewiele niewielu osób, które zwierzę, które przyjeżdżają z poza Warszawę znają tę historię w każdym razie znają tylko powierzchownie Stare Miasto już jest tak MSP trenowane, że sprawia wrażenie rzeczywiście, jakby była stale tymczasem pod tynk są kostiumem pseudo zabytkowe ukryją się od chorego i budynki i inne budynki projektowane w zgodnie z normami lat czterdziestych pięćdziesiątych zresztą starej Nowe Miasto nosi oficjalnie nazwę inne osiedla robotniczego, bo taki był jego cel zresztą ten, ponieważ było robione dość szybko przy całym szacunku dla tych, którzy dorobili Jenny ono się patronował odejść szybko i to tak dalece, że nie jest taka one bardzo inny jest zabawna, ale nie no złośliwa anegdota mówiąca o tym, że przyjechał jakiś architekt czy niemiecki który, zwiedzając Stare Miasto oglądając starannie odpadające tynki z tych kamienicy powiedział no jacy zdolni są w Polsce architekci zaprojektowali nową nową przestrzeń, która od razu wygląda jak stara, więc z tego rodzaju procesy tam zachodziły, ale nie nas teraz będzie interesowała problematyka drze w w tej przestrzeni, jeżeli spojrzymy na siebie osobom tak interesująco taniej i pasjonująco, bo nie porwały opowiada, że z lansowaną umknęły trwa gdzieś umknęły idealnie za sprawą obu ministra Szyszko mienia RM drzewa do nas wrócą może niekoniecznie w takim geście szekspirowskim, ale te drzewa są częścią tej przestrzeni, która była tutaj o wojnie kreowana, ponieważ ta inni to niezwykle bujna zieleń, która nas otacza we współczesnej Warszawie nie jest wyłącznie efektem tego, że się zachowały te nieliczne enklawy parkową ogrodowe z przeszłości, ale także są efektem powojennych nasadzeń, a te nasadzenia miały za zadanie ukryć się czy miejsc po nieistniejących zburzonych w czasie okupacji i ostatecznie usuniętych ruin po wojnie albo po wyburzonych sukcesywnie po wojnie w latach czterdziestych pięćdziesiątych jeszcze w czasach 60 wydłużoną całe partie ulic ze i dziewiętnastowiecznej zabudowy n p . zlikwidowano kompletnie unicestwiono całe kwartały, gdzie stał, gdzie miał stanąć pałac kultury z kamienic, które istniały tam była zachowana po wojnie cała siatka urbanistyczna ona była tylko wypalona, ale przy odrobinie dobrej woli można było co on tę całą tę substancję architektoniczną odbudować Woźniak to miejsce, w których w Warszawie i w tak wyburzone, a my kamienice wtedy w ślady te blizny po dawnym mieście sadzono drzewa, dlaczego je sadzono po pierwsze, dlatego, że coś trzeba było z tym PS tymi pustymi miejscami zrobić to było takie zaplecze dla przyszłej budowy różnych realizacji, a pamiętajmy o tym, że Warszawa jest między miastem, które było ner poddane dekretowi Bieruta, czyli całe miasto należało do panującej partii było własnością partii własnością rządu była całkowicie znacjonalizowany własność prywatna w tym mieście miejsc miała, a więc sadzono drzewa po to, żeby ukryć te ślady po dawnej zabudowie, ale także w podtekście, żeby mówiąc w cudzysłowie nie odrósł kamienicznik Boże Boże, który będzie miał jakieś pomysły niecne przywracające tutaj niedawno dawny system Zelmer polityczne czy Noel i but in chciałby budować kamienice i w ten sposób n p . jeżeli państwo idą krakowskim Przedmieściem i mijają właśnie 1 z tych nielicznych oryginalnych obiektów historycznych jakiż zachował, czyli przepiękny barokowy kościół Wizytek to obok tych tego kościoła Wizytek jest skwer to jest ten skwer, gdzie stoi pomnik Prusa i te drzewa, które tam rosną to nie jest jakaś jakiś park, który został kiedyś w jaki zamierzchłej przeszłości za założony to są drzewa, które zostały nasadzone w miejscu kamienicy dziewiętnastowiecznej, która została rozebrana po wojnie, ponieważ zamierzano z coś z tym placem zrobić był jakiś jakieś pomysły na te już mniejsza z tym, jakie po to, żeby w tym miejscu i zatrzeć ślady potem wyburzeniu posadzono drzewa, które dzisiaj po tych 60 paru latach już są naprawdę dorodnym parkiem i żadna Żan nikt się nie odważy podniesie ręki na te piękne drzewa pamiętam jak ze mną takie 2 wielkie topole czy klony rosły na fast and na tle fasady kościoła Wizytek, które niebezpiecznie się przechylał jej groziło to, że po prostu stały się niebezpieczne są już doszło do swojego wieku biologicznego i kampania w obronie tych 2 drze w była niezwykle niezwykle głośna no bo tutaj trzeba było się znaleźć kompromis między bezpieczeństwem przechodniów troską o ten Super zabytek, a walką o ten o tym, że Ovostar za chwileczkę informacje Radia TOK FM o godzinie jedenastej 40 po informacjach wracamy do programu państwo byłem gościem jest prof. Marta Leśniakowska z Instytutu sztuki Polskiej Akademii Nauk o wpis w futbolówkę, ale chcę iść w studio prof. Marta Leśniakowska z Instytutu sztuki Polskiej Akademii Nauk wracamy do naszej drewnianej albo drzewnej rozmowy z drogą bardzo ciekawy wątek pani mnie poruszyła mnie, a propos tych drze w, które niebezpiecznych biły się w kierunku fasady kościoła Wizytek, czyli mamy 2 wartości te ostro wartość właśnie wybieramy i ten wątek kaczka po obydwoje pojawił się też 1 z moich rozmów dotyczących drzew, które rosną na cmentarzach i sytuacji, w której skład mamy nagrobek unikatowy jedyny, który przetwarza już okresu historycznej tak, by Tegel i mamy drzewo, które zaczną go niszczyć teraz co wybieramy czy wybieramy ten nagrobek zachowanie nagrobka, który powtórzy jest jedyny unikatowy wyjątkowy i t d . czy drzewo, które w pewnym sensie jest unikatowe, ale także stare tak, a z drugiej strony jest jakoś tam powtarzalną c to panu te są oczywiście problem ten konflikt natura kultura, które tutaj w takich momentach się objawia stałą wyrazistością i wybór nie jest prosty prawdę mówiąc i każdy, kto podejmuje taką decyzję musi ważyć Zaj przeciw no drzewa mają to do siebie, że dożywają pewnego swojego wieku biologicznego i rzeczywiście stają się w takich miejscach, które są bonie mówimy oczywiście opuszczą lesie, gdzie indziej to niebezpieczeństwo jest dla bywalców lasów dość problematyczne, ale jeżeli takie stare wielkie rozrośnięte drzewa, które ulegają różnego rodzaju działania np. wody gruntowe o opadają co ma miejsce w Warszawie w i te drzewa po prostu not tracą, jakby swoje i swoim możliwość swojego domu na swej egzystencji stają się po prostu niebezpieczne to trzeba po prostu rozważyć tego rodzaju pytanie co jest tutaj rzeczywiście istotne w ten ten przypadek Anny kościoła Wizytek z tymi 2 innymi drzewami był bardzo pouczającą lekcją, która się powtórzyła jeszcze silniejszym wymiarze w swym parę lat temu, kiedy robiono inny po pracowano przy częściowym odtworzeniu czy od takiemu tutaj o odnowieniu parku Krasińskich, który był okropnie zaniedbany i miałem tutaj na marginesie chciałam podkreślić to, że Warszawa wprawdzie ma całą serię różnych parków, ale ta parki generalnie nie są w dobrym stanie one są naprawdę bardzo zaniedbane łazienki nie są najpiękniejszym parkiem, jaki sobie moglibyśmy wyobrażać 1 z najładniejszych modernistycznych w Polsce parku Skaryszewski, który jest nowym absolutnym arcydziełem jeśli chodzi o założenie parkowe ogrodowe z początku dwudziestego wieku jest ono też nie do końca od w takim stanie jak być powinien krótko mówiąc troska o te parki jest troską taką część czasami dość małym problematyczną czy wątpliwą wypadł Krasiński był 1 z takich parków historycznych, który był po prostu zaniedbany zarośnięty te drzewa właśnie do do dochodziły do swojego wieku biologicznego nie chciałabym te precyzyjnie wchodzić w te problemy, bo od tego są specjaliści, ale przystąpiono do tego są inne architekci krajobrazu ogrodnicy nazywają złotym cięciem, czyli po prostu chodzi o higieniczne cięcia drzew, które już po prostu grożą niebezpieczeństwa i przy okazji ten park poddano takiej rekonstrukcji, próbując odtworzyć przynajmniej osie widokowe i 17 i osiemnastowiecznej, które były częścią tego całego założenia, że w wojnę, jaka się toczyła między ekologami a, a zwolennikami tego tego rekonstrukcja niezłą w pewnym sensie była dość brutalna tam się naprawdę działy rzeczy da jeszcze mniej przyjemne, ponieważ bardzo wyraźnie do głosów w tej wojnie doszły takie 2 postawy po 1 stronie mamy do czynienia z postawą, którą możemy nazwać postawą ideologię idealistyczne, o którą charakteryzuje karta nie jest Florence Kate jest mniej karta Anny per analogia do karty weneckiej odnoszących się do architektury karta florencki dotyczyła zagadnień czy dotyczy problematyki ochrony zabytkowych parków zabytkowej zieleni sformułowana w 1981 roku mówi wprost, że na zabytkowy ogród zabytkowy park jeszcze przed jest przestrzenią, którą musi podlegać co jakiś czas różnym pracom takim właśnie rekonstrukcyjne ma zachowywać swój pierwotny wygląd w odpowiedzi na to on odezwało się środowisko wodne włoskich ogrodników i historyków sztuki i architektów krajobrazu, którzy sformułowali taką takiego o taką doktrynę materialistyczne mówiącą o tym, że ogród park niezależnie od tego czy współczesny czy jest zabytkowy jest pewną przestrzenią unikatową jest uników, który ma swoją własną historię rodzi się rozwijała zamiera i w to miejsce wchodzą nowe rośliny i rozpoczyna się ten cykl biologiczny, który powoduje, że każde każdy w każdym odcinku czasowym te parki ogrody zmieniają swój charakter to roślinność rośnie zmienia swoje swoje inne swój kształt zmienia się ich funkcja i t d . tak dalej i po te 2 stanowiska zderzyły się właśnie w w tym przy tej przy tej wojnie oparty Krasiński ostatecznie zwyciężyła ta nie postawa związana z stołek kartą żony Hollywood florenckiego i park został częściowo oczyszczony, ale w znacznym stopniu oczyszczony właśnie taki już przerośniętej przerośniętych drze w które, które dochodziły do swojego wieku biologicznego i stawały się po prostu niebezpieczne ten park dzisiaj wygląda bardzo zresztą ładnie to jest cenna to jest duże osiągnięcie częściowo efekt kompromisu i częściowo efekt tego sporu ideowego i takiego kulturowego jak się zachować wobec wobec mnie przyrody w w tych wielkich aglomeracjach miejskich, które muszą być również akt przestrzeniami bezpiecznymi dla nas rozmawiamy o drzewach, ale chyba warto też wspomnieć o tym, że w to życie z drzewami z punktu widzenia architektury takiej, którą matka używamy tak, czyli naszych domów mieszkań willi osiedli to jest zawsze tak jest życie osobno niż razem no bo wydaje się, że nie da się z ziemi mieszkać bo gdzie posadzić to rozsadzi przecież sufit albo jest duże będzie rosło nie wiadomo, ale pani właśnie w tej książce, o których wspomnieliśmy na początku serii architektury najważniejsza to wydanie dotyczące drzew pisze do takich przypadkach, gdzie można już w drzewo włączyć, żeby dostać się częścią tej myśli architektonicznej no tak to jest problem, który mnie od pewnego czasu bardzo mnie interesuje, ponieważ możemy prześledzić taką historię my współdziałania właśnie natury i kultury w bardzo konkretnym takim przejawia polegającym na tym, że architektura włącza drzewo rosnące na miejscu, gdzie ten budynek ma powstać i czyni z tego drzewa część przestrzeni architektonicznej nie, wycinając go tylko, traktując go jako współ mieszkańca czy współkuratorka tej przestrzeni architektonicznej to jest bardzo stary wątek, który pozwala nam obserwować jak tego rodzaju idea pojawia się już w sadze w Biblii potem się pojawia u u Homera w takim słynnym fragmencie gry w doborze opisującymi jak ech, jak MO ODS budował swoje swój dom jest wycinając, ścinając nie wycinaj tegoż, ścinając częściowo na stare drzewo oliwne i na tym piło zakorzenionym w ziemi osadził swoją małżeńską Łoźnica inna i na tym wszystkim dopiero zbudował strukturę nel całego domu, czyli taka paradygmat Tyczyna figura miejsca prokreacji figura fallusa i t d. na to wszystko się tutaj kulturowo nam inny pięknie ujawnia i tego rodzaju obiekty możemy obserwować je w w ich teorii architektury i w różnych realizacjach np. jedno z takich najbardziej chyba o ciekawych z punktu widzenia współczesnej architektury dwudziestowiecznej jest pawilon LS Fleet Wood zbudowany w latach w 1925 roku przez le Corbusiera, który na wielką wystawę pary w Paryżu i światową wystawę sztuk dekoracyjnych wystawił mu pawilon, który miał być miało reklamować się jego czasopismo le Esprit nouveau, czyli nowy duch czy nowy czas, ponieważ teren, któremu przydzielono do budowy tego pawilonu, który przeszedł do historii jako pierwszy turystyczny budynek łącznie z tym pojęciem Pure wzmógł Tereka Rybus nie wprowadził do języka sztuki i architektury w latach 1925 roku Otóż ten mecz ten pawilony parterowy zostały zaprojektowane w ten sposób, że rosnące w tej części Pm w tej przy w tej części, którą przydzielono do realizacji rosło drzewo, którego on właśnie nie wyciął tylko na nich działo na ten do NATO NATO drzewo dach i w częściach części tego pawilonu w ten sposób to drzewo stało się we wnętrzu tego pawilonu taką żywą kolumną to jest również oczywiście taka figura bardzo archaiczna odwołująca się do urn bardzo starych tradycji w kulturze zachodniej, a nawet tempa Wilsonem rozpościera się Korona net tego drzewa oczywiście ten pawilon dzisiaj nie istnieje został rozebrany, ale odtworzony został później w latach późnej 80 tych no i powtórzono ten sam zabieg i to jest idea, która w nowoczesnej architekturze stała się niezwykle atrakcyjna dla współczesnej Eko architektury dla tych wszystkich problemów właśnie związanych z tym jak i jak pracować z drzewem w taki sposób, żeby architektura nie stała się opresyjna wobec przyrody miała swój tekst skończyła się taką konkluzją, że nerwy tej relacji między naturą, a kulturą między drzewem architekturą architektura jest zawsze agresorem wkracza wtedy na terytorium, który jest zamieszkałe przez drzewa one są na pozycjach straconych wobec wobec ME procesów architektonicznych urbanistycznych i Korbus jak pokazał idąc zresztą tropem wcześniejszych luźnych rozwiązań znanych nam ze historii architektury, ale tutaj w nowoczesny sposób pokazał jak można te 2 ten związek Anny przepracowali zupełnie nowy sposób w jaki SI jak dzisiaj tego rodzaju myślenie o architekturze jest bardzo się coraz częściej widoczne cały nurt Eko architektury polega właśnie na tym, żeby architektura współpracowała z tym i zielonym otoczeniem, a nie była wobec tego zielonego otoczenia agresorem i żebyśmy my się w tym wszystkim odpowiednio o pozycjonowaniu mówiąc współczesnym językiem bardzo pani dziękuję pani profesor ja również bardzo dziękuję prof. Marta Leśniakowska Instytut sztuki Polskiej Akademii Nauk badaczka historii teorii sztuki architektury fotografii dziewiętnastego dwudziestego 2001. wieku, bo państwo i moim gościem dziękuję pani profesor dziękuję informacji już za kilka minut o godzinie dwunastej po informacjach Mikołaj Lizut jego program dzisiejszy program przygotował Bartłomiej Pograniczny, a nad jakością czuwał Krzysztof Woś Zwiń «

Drzewa w przestrzeni miejskiej. Rozmowa z prof. Martą Leśniakowską

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: OFF CZAREK

POPULARNE

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 22:00

Najnowsze Podcasty

Przewodnicząca neoKRS chciała wysłać na szkolenie jedną z sędzi, po wydanym przez nią wyroku

40% rodziców w Polsce umieszcza w internecie zdjęcia swoich dzieci. A Ty?

Peugeot i Citroen, najoszczędniejsze auta hybrydowe i spalinowe oraz sprzedaż chińskich aut w Europie

Miejskie rolnictwo, ogródki przed blokiem i inne ekologiczne pomysły

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL