Można powiedzieć się i wszyscy ci, którzy nie mieli czasu na to, żeby śledzić te wszystkie wydarzenia na bieżąco przez cały tydzień mogą teraz nadrobić zaległości tych wydarzeń z 10 szeregu je od miejsca dziesiątego do pierwszego niby, o co najmniej ważnego do najbardziej ważnego, ale tak naprawdę ja bym się aż tak strasznie nie przywiązywał do tej numeracji takiej taki format listy przebojów jest atrakcyjny sam sobie, bo wzbudzać ciekawość prawda na początku podcast co będzie na końcu na miejscu pierwszym, ale tak naprawdę powiem szczerze, że dość często mi się zdarza nie płaci naprawdę bardzo duże problemy z tym co ustawić na pierwszym miejscu co ustalić na trzecim miejscu i tak właściwie, gdyby ktoś, kto ktoś zamienił tę mszę specjalnie też nie obrażał nie protestował, więc ten ma rację są takie dość umowne chyba tak można powiedzieć o lepiej tak mi się wydaje, że w ogóle, jakie są niż, gdyby ich w ogóle nie było i przez godzinę gadał gema 10 różnych wydarzeniach nie, oddzielając wyraźnie 1 od drugiego, a tak to przynajmniej są tępi przecinki między 10 różnymi wydarzeniami różnymi, chociaż one często łączą się ze sobą są ze sobą jakiś sposób powiązane dzisiaj będzie podobnie 

Cotygodniowy podsumowanie roku podcast Ekonomiczno polityczny Rafała Hirscha zawsze w poniedziałek po 19 tylko na tokfm PL i w naszej aplikacji mobilnej dzisiaj tak właściwie zaczynamy podcast od paru korekt albo sprostowań w stosunku do tego co było w podcaście poprzedni tydzień temu 

Na miejscu dziesiątym najnowsze wypowiedzi prezesa Narodowego Banku Polskiego Adama Glapińskiego jednak Dalkia tydzień temu mówiłem dość dużo czasu poświęciłem temu, że Narodowy Bank Polski nie zmieniło swoją politykę postrzegania celu inflacyjnego mówiłem o tym dlaczego to jest ważne, że może to się to wiązać z tym, że bank będzie w przyszłości tolerował wyższą inflację i to wszystko było oparte na wcześniejszych słowach prezesa NBP Adama Glapińskiego z konferencji prasowej po posiedzeniu rady polityki pieniężnej i 1,5 tygodnia temu moi sprawa zrobiła się dość głośna i Adam Glapiński postanowił skorygować to, o czym się mówi czy też mówiła przez kilka ostatnich dni na jej uściślił, że to co mówił wcześniej na konferencji prasowej zostało źle odczytanej, że absolutnie nie nastąpiły żadne zmiany dotyczące poziomu oraz sposobu rozumienia celu inflacyjnego, czyli to nie jest tak jak wszyscy myśleli, że jest i nastąpiła tutaj tego klasyczna nadinterpretacja słów prezesa Narodowego Banku Polskiego, czyli nie jest tak, że teraz rada polityki pieniężnej nie będzie w ogóle zwracać uwagi na to, że inflacja urosła do 3 n p . albo 34 % i będzie uważać, że nie stanowi to żadnego sygnału do tego, żeby być może zastanowić się nad podnoszeniem stóp po procentowych nie nastąpiła tutaj żadna zmiana jakościowa żadna zmiana systemowa nie tutaj nie nastąpiła natomiast jak powiedział Adam Glapiński, korygując sam siebie tutaj będzie cytat z polskiej agencji prasowej stosowanej przez radę definicji celu inflacyjnego bardzo ważne jest także symetryczność przedziału odchyleń wskazująca na takie samo traktowanie odchylenia inflacji poniżej celu, jaki powyżej celu i takie podkreślanie symetryczności można w tym momencie interpretować w ten sposób, że skoro przez kilka ładnych lat, bo tak było przez kilka lat rada polityki pieniężnej tolerowała dość mocne odchylenie inflacji od celu w dół co znaczy to inflacja była poniżej celu, a czasami nawet była poniżej zera mieliśmy krótki okres deflacji i Niemiec nie było tutaj żadnego problemu dla rady polityki pieniężnej z tym związanego, a skoro system jest symetryczny no to można odczytywać, że jak będzie się z tym jest w mieście będzie stopa inflacji odchylać powyżej celu inflacyjnego to też nie będzie to stanowić dla rady polityki pieniężnej problemu, więc jak się uprzeć to i tak można odczytywać jako zapowiedź większej tolerancji dla wyższej inflacji w przyszłości, ale na pewno nie można tego kwalifikować jako taka jako taką zmianę systemową my i taką, która go można, by ogłosić w sposób oficjalny natomiast co mówi Adam Glapiński moim zdaniem tak czy inaczej jednak nie wygląda na taką ochotę, żeby w sytuacji, w której inflacja będzie już w okolicach 3 % to, żeby nie robić z tego żadnego problemu, żeby nie traktować tego jako o sytuacji, w której już koniecznie trzeba podnosić stopy procentowe wygląda mi na to, że z tego co mówi Adam Glapiński to on nadal niespecjalnie ma na to ochotę oczywiście całe to rozważania są czysto teoretyczne, ponieważ inflacja w Polsce nie przekracza nawet 2 % o 3 % w ogóle nie wspominając już bardzo bardzo dawno temu był ostatni raz takie czasy, kiedy mieliśmy inflację powyżej 3 %, więc są to tylko włącznie rozwadze rozważania p t. coby było, gdyby było no bo na razie takiej sytuacji nie ma co do Chin tam to było miejsce dziesiąte teraz mamy miejsce dziewiąte i tutaj też troszeczkę sytuacja się zmieniła w stosunku do tego, o czym mówiłem tydzień temu, bo wspominałem o ropie naftowej, która dość mocno drożeje ona sięgała 85 USD za baryłkę mówiło się już w tym momencie dość głośno o poziomie 100 USD za baryłkę no i ostatni tydzień, bo kazał dość duży spadek cen ropy naftowej i ważne są i interesujące są powody, dla których ropa nagle przestała drożeć dość mocno spadła Otóż zarówno on inny kartel OPEC, jaki międzynarodowa agencja energii opublikowały swoje nowe prognozy dotyczące tego co może się dziać na rynku ropy naftowej w przyszłości i obydwie te prognozy mówią to samo to znaczy obydwie te prognozy pokazują spadek niż są niższą prognozę wzrostu popytu na ropę, czyli popyt na ropę na całym świecie będzie dalej rósł nie ma tutaj żadnej recesją będzie dalej rósł, ale nie tak szybko jak się do tej pory spodziewano, czyli jeśli ten wzrost popytu będzie wolniejszy Noto też byłem ciśnienie na rynku w stronę tego, żeby ta ropa była droższa ze względu na wyższym przewaga popytu nadpodażą dociśnięcie też tym samym staje się nieco słabsze no a jak wiadomo rynek składa się z inwestorów, którzy biorą pod uwagę czynniki fundamentalne inwestorów czysto spekulacyjnych, którzy grają tak jak im się wydaje, że w krótkim terminie rynek będzie szedł nie jest, więc ten powód jest jak najbardziej fundamentalnym natomiast do części rynku nastawiona bardziej spekulacyjne widzimy spekulacyjnie widząc, że te fundamenty przemawiające za dalszym wzrostem cen się nieco pogorszyły stoją troszeczkę pod znakiem zapytania pewnie część tych inwestorów się wystraszyła postanowiła pozamykać pozycje zadowolić się tym zyskiem, który powstał już wcześniej z wcześniejszego wzrostu cen, bo ropa przecież dość mocno drożała przez ostatnie tygodnie no jak pozamykali tę pozycję ma to siłą rzeczy kursu nie kontraktów terminowych na ropę naftową nieco poszedł nieco poszedł w dół na szczycie notowań 3 października ropa Brent była 86 USD 74 centy za baryłkę oczywiście pod koniec ubiegłego tygodnia to było cały czas powyżej 84 USD, a w ostatni piątek to już było 80 USD 43 centy, czyli spadek o ponad 4 % w ciągu 1 tygodnia mają oczywiście to wszystko się natychmiast przekłada na to co się dzieje na naszych stacjach benzynowych to co się dzieje w polskich rafineriach ceny oleju napędowego w hurcie w Orlenie i spadłam od ostatniej środy przez ostatnie 3 dni robocze 3 dni oczywiście przy o ponad 1 %, więc chcemy wzrost w hurcie został też powstrzymany co tu powinno się przełożyć na sytuację na stacjach benzynowych na rynek detaliczny ten rynek detaliczny reaguje z pewnym opóźnieniem na to co się dzieje na rynku hurtowym, więc może z rozpędu jeszcze prace na trasie będzie szła w górę, ale generalnie jeśli nic się nie zmieni na rynku ropy naftowej nic nie stanie z notowaniami amerykańskiego dolara niepokojącego no to jest nadzieja, że być może już ta te paliwa na stacjach benzynowych nie będą dalej drożeć i tak podrożało dość mocno, ale w ciągu ostatnich tygodni sprawdziłem, że na rynku hurtowym bonach Furczyk łatwiej sprawdzić, bo w hurcie właściwie mamy 2 dużych producentów Lotos Orlen prawda stacji benzynowych mamy tysiące na znanym w całym kraju, więc dane hurtowe są łatwiejsze do ogarnięcia po prostu w tym momencie cena za olej napędowy jest cały czas od 21 % wyższa niż rok temu, więc ten wzrost cen i tak był spory w ostatnich w ostatnich miesiącach chrześcijanie w minionym tygodniu mieliśmy też bardzo ciekawe dane dotyczące rynku polskich funduszy inwestycyjnych TFI, ponieważ zanotowaliśmy z tych funduszy poważny gigantyczny można powiedzieć odpły w pieniędzy spora część Polaków odwróciła się funt od funduszy i postanowiła, że nie będzie tam dalej inwestować czy też oszczędzać wyciekło z wyżej we wrześniu tylko w ciągu 1 miesiąca z funduszy wyciekło 2 miliardy 900  000 000 zł jeśli chodzi o tzw. fundusze detaliczne, czyli te dostępne dla wszystkich inwestujących w tyle wynosi saldo wpłat i wypłat z funduszy detalicznych prawie 3 miliardy złotych na minusie to jest najgorszy miesięczny wynik na rynku funduszy inwestycyjnych w Polsce od października 2008 roku, czyli blisko 10 lat w październiku 2008 roku mieliśmy totalną panikę na całym świecie niż na całym świecie związaną z bankructwem Lehman Brothers, więc wrzesień 2018 roku na polskim rynku funduszy inwestycyjnych był najgorszy od momentu bankructwa Lehman Brothers można powiedzieć, że jest naprawdę duże wydarzenie o przyczynach też jest łatwa do wskazania, bo z tych blisko 3 miliardów złotych miliard 800  000 000 zł to jest odpły w z funduszy zarządzanych przez Towarzystwo funduszy inwestycyjnych Altus, czyli to Towarzystwo, którego zarząd został zatrzymany aresztowany w związku z podejrzeniem jakiegoś tam udziałów w aferze związanej z obligacjami korporacyjnymi spółki GetBack to postępowanie to śledztwo się rozwija toczy się skręca w różne zaskakujące kierunki Altus TFI padł można powiedzieć ofiarą tego śledztwa nic nie zostało nikomu oczywiście na razie udowodnione, ale z rynkiem tak to, bywa że nikt nie czeka na dowody i nikt nie czeka na to jak się ta sprawa wyjaśni, bo pewnie to zabierze kilka lat, bo jeśli jest taka sytuacja, jaka jest to nawet jeśli wszyscy warto się są niewinni misie wydaje, że te zarzuty są nam trochę słabo udokumentowane, ale oczywiście nie jestem sądem w każdym razie nawet gdybym ja miał 3, gdyby miał trzymał pieniądze warto się i to nawet jeśliby się prywatnie uważał, że te zarzuty są nietrafione to pieniądze i tak bym pewnie z tego funduszu w tym momencie zabrałby, bo nie wiadomo co się będzie dalej z nim działo i tak pewnie w postąpili inwestorzy w swojej przeważającej większości w związku z tym za Tuska wypłynęło prawie 2 miliardy złotych w ciągu 1 miesiąca, a przy okazji niektórzy pewnie się tak bardzo przestraszyli, że z innych funduszy też powyciągali pieniądze, więc ten odpły w był tak duże w 2 miliardy 900  000 000 zlotych i oczywiście taki odpływ nie mógł pozostać niezauważony na warszawskiej giełdzie papierów wartościowych fundusze inwestycyjne inwestują dość sporo pieniędzy, zwłaszcza te mniejsze średnie spółki leży to największa też inwestują, ale największe są tak duże, że nawet, jakby jakiś fundusz inwestycyjny zbankrutował to i tak w związku z tym, że jest tam cała masa różnych innych inwestorów instytucjonalnych to nie musiał się to odbić źle na notowaniach największych spółek w przypadku tych mniejszych średnich spółek nie ma ich kto bronić, kiedy fundusz inwestycyjny musisz się wycofywać musi zabierać stamtąd pieniądze, bo ludzie chcą je zabrać co musi sprzedawać akcje na giełdzie to niema żadnego innego równie dużego inwestora na rynku, który broniłby tych mniejszych spółek stąd mieliśmy tak duże przeceny jeśli chodzi o spółki z indeksu sWIG 80 przez cały wrzesień nie natomiast sprawdziłem jeśli chodzi o notowania całego indeksu WIG to we wrześniu WIG stracił tylko 2 %, a w październiku, chociaż mamy dopiero połowę października ten spadek wynosił 4 ,5 %, więc ten problem chyba się nie skończył i cały czas tutaj sytuacja nie jest załatwiona mówi o tym akurat dzisiaj, ponieważ akurat w tym tygodniu pojawił się raport opublikowany przez analizy online firmy, która monitoruje na bieżąco rynek funduszy inwestycyjnych, ale ma to z tego, że we wrześniu był bardzo duży odpływ wcale nie wynika, że w październiku będzie z powrotem napły w w październiku może być kolejny odpły w zobaczymy trzeba poczekać na kolejne dane w każdym razie sytuacja tutaj jest nadzwyczaj moim zdaniem interesująca, bo takich odpływów nie mieliśmy na polskim rynku przez 10 lat jada, a jeśli chodzi generalnie spadki na warszawskiej giełdzie spadki na giełdach to bez szczególnymi bardzo interesującym przypadkiem w ciągu ostatniego tygodnia był przypadek spółki CD projekt producenta gier komputerowych Wiedźmina wszyscy znają nazwy można powiedzieć, że to jest taki pupil inwestorów giełdowych od no chyba już paru lat to jest spółka, która jest bardzo wyraźnym trendzie wzrostowym, która cały czas przez wiele miesięcy daje inwestorom sporo zarobić wszyscy rozumieją co ta spółka robi, bo to też jest ważne prawda wszyscy wiedzą mniej więcej, o co chodzi na czym polega gra komputerowa i wszyscy oczekują, że spółka będzie w przyszłości zarabiać coraz więcej coraz więcej, a tymczasem w ostatni poniedziałek akcję na giełdzie poleciały od 10 pół procent, a od środy 3 października do czwartku 11 października w przez 6 dni roboczych czy akcje CD projekt spadło prawie 25 % i pojawiło się pytanie, dlaczego CD projekt strach bardzo traci na wartości na izbie zbiegło się tutaj kilka różnych przyczyn moim zdaniem nie wszystkie są istotne, ale warto je tutaj wszystkie wymienić po pierwsze, oczywiście poza FOT Andrzeja Sapkowskiego, czyli autora Wiedźmina, który zechce od spółki 60  000 000 zł to jest głośne wszyscy o tym, mówili, chociaż moim zdaniem nawet gdyby firma zapłaciła Sapkowski Emu te pieniądze to nie wpłynie to zasadniczo na scenę i finansowe tej spółki stać się po prostu ma to nic chyba nie jest jakiś kluczowej wielkiej inny problem, chyba że autor Wiedźmina 5, by kolejne swoje oczekiwania i i żądania pojawiła się też informacja o tym, że szwedzki fundusz SEB bank robót von der zszedł poniżej 5 % jeśli chodzi o akcjonariat co do projektu i to już moim zdaniem była ważniejsza i bardziej ciekawa informacja, zwłaszcza że jak jakiś fundusz zejdzie poniżej 5 % to poniżej już zgodnie z prawem nie musi informować swoich dalszych ruchach czy, bijąc po zejściu poniżej 5 proc może dalej sprzedawać może on chce zejść do zera może chce sprzedać wszystkie akcje CD projektu już nie musi w tym momencie o tym, informować o w myśl pojawiła się też tzw. krótka pozycja w rejestrze komisji nadzoru finansowego krótka pozycja, czyli jakichś dużych inwestorów im instytucjonalnych postanowił zagrać na spadek notowań CD projektu w taki sposób, żeby zarobić na temat spadku, czyli zajął się tak nazywa zajął tzw. krótką pozycję zajmują się w ten sposób, że najpier w się od kogoś pożycza akcje i sieje sprzedaje, a potem się je odkupuje taniej, więc na początku tego procesu jest sprzedawanie akcji im co oczywiście może dokładać się do depresji, która prowadzi do przeceny notowań inna na rynku giełdowym natomiast wydaje mi się, że głównym najważniejszym bodźcem do tego, żeby akcje CD projektu poszło tak bardzo wyraźnie w dół nie było to co się dzieje na rynkach międzynarodowych i przy okazji dowód zauważyliśmy jeśli ktoś wcześniej nie zauważył jak bardzo CD projekt jest jednak powiązane z koniunkturą światową jeśli chodzi o producentów gier komputerowych, ponieważ ta przecena miała miejsce dokładnie w tym samym momencie, w którym elektronika Arts, czyli największy chyba największy taki się wydaje producent gier komputerowych na świecie zaliczał spadek o 16 % na CD projekt trochę bardziej spadł o 24, ale elektronika spadek o 16 % w ciągu 1 tygodnia to też jest sporo można, więc powiedzieć, że generalnie cała branża producentów gier komputerowych na całym świecie się zachwiała jeśli chodzi o przecenę na całym świecie no to tutaj tym zapalnikiem, który wzywał do przeceny były stosunki amerykańsko chińskie nie tylko mowa o kolejnych różnego rodzaju sankcjach, ale generalnie ryzyko zaognienia się tych stosunków po tym, jak Bloomberg poinformował o tym, że odkryto w serwerach wykorzystywanych m. in . przez Amazona i opla takie przykre śledzące prawda czy też szpiegowskie tak można powiedzieć też mówiłem o tym w podcaście w ubiegłym tygodniu to była duża sprawa w moim powstało w związku z tym nic się nie wydarzyło po tej sprawie, ale jednak zaistniało takie nowe ryzyko, które specyficznie dotyczy branży nowych technologii spółek technologicznych i także spółek gamingowych, bo one przecież też w oparciu o nowe technologie bardzo dużym stopniu i to wywołało dość mocną przecenę na całym świecie CD projekt nie mógł tak śmieje się w miejscu w tym momencie też musiał bardzo mocno polecić je w dół poleciał bardziej niż inni producenci być może, dlatego że wcześniej bardziej drożał od początku tego roku do szczytu z końca sierpnia akcje CD projektu poszły w górę o 129 % po tym, spadku, który ta spółka zaliczyła w ostatnich dniach, licząc od początku roku Tisdale i zysk o 60 zysk 65 % więcej nadal 1 z absolutnie najlepszych spółek notowanych na warszawskiej giełdzie jeśli chodzi o klasyfikację wg stopy zwrotu jeśli chodzi o cenach akcji, więc trudno się dziwić, że już przyszło jakieś korekty to ta korekta naprawdę wyglądała soczyście i niektórzy inwestorzy mogli się przestraszyć, widząc co się dzieje są projektem tydzień temu w poniedziałek np. kiedy traciły ponad 10 % ale, żeby było bardziej interesujące intrygujące w tym samym momencie ME rada ministrów nasz Polski rząd opublikował projekt ustawy o finansowym wspieraniu produkcji kulturowych gier wideo to już w tym momencie nie ma nic wspólnego osoby projektem, chociaż być może w przyszłości CD projekt pode pnie się podsta w nowe rozwiązanie jeśli zostanie uchwalone i będzie z niego też korzystał jeśli będzie tworzył kulturowe gry wideo i zajrzałem do projektu tej ustawy i przeczytałem definicję kulturowej gry wideo Otóż kulturowa gra wideo to jest gra wideo, która wykorzystuje Polski lub Europejski dorobek kulturowy oraz posiada kulturotwórcze lub innowacyjny charakter, a także spełnia test kwalifikacyjny potwierdzony certyfikatem tymczasowym oraz ostatecznym jest przeznaczona do komercyjnej dystrybucji Otóż do komercyjnej dystrybucji to akurat łatwo zrozumieć natomiast zaintrygował mnie ten test kwalifikacyjny, o co chodzi potwierdzony certyfikatem jeszcze dodatkowo no, więc w projekcie ustawy jest też definicja certyfikatu tymczasowego oraz ostatecznego certyfikat tymczasowy to jest dokument potwierdzający uzyskanie uprawnienia do otrzymania wsparcia finansowego wydawany po pozytywnym rozpatrzeniu wniosku o wsparcie finansowe przez ministra właściwego ds. kultury i ochrony dziedzictwa Narodowego i umożliwiający korzystanie z ulgi podatkowe i przez przedsiębiorców i t d. i t d . i t d. czyli generalnie pan minister będzie robił takie konkursy o okresie nie będzie nazwał konkursach do tego co się będzie sprowadzać się wszyscy producenci gier komputerowych jak będą chcieli dostać ulgę podatkową, bo nagrodą w tym konkursie będzie ulga podatkowa nie trzeba będzie podać płacić podatku dochodowego na czym będzie można sobie odliczyć od tego podatku nakłady na powstanie tej gry komputerowej no więc, żeby uzyskać taką korzyść podatkową trzeba będzie się zgłosić przedstawić wniosek i pan minister będzie oceniał czy czyta gra jest Warta tego, żeby dostała certyfikat czy też nie jest Warta tego bardzo ciekawa koncepcja ciekawe śnią się doczekać jak fajne gry komputerowe powstaną właśnie w tym celu, żeby pozyskać te dodatkowe korzyści związane z odliczeniami z obliczeniami podatkowymi w każdym razie w projekcie ustawy też warto wspomnieć o tym jest napisane, że to wsparcie będą mogły dostawać gry, które mają budżety na poziomie co najmniej 100  000 zł miasto nie jest także jakiś tam mały podwórkowy producent gier będzie mógł się OBI ubiegać o to zwolnienie podatkowe czy też odczuł ulgę podatkową, bo 100  000 zł no to już jest jakiś tam wymiar gości był dość niemałe tak mi się wydaje jeśli chodzi o kosztem wsparcie będzie mogło sięgać maksymalnie 50 % wszystkich kosztów, które producent poniósł związane w związku z produkcją tej gry nie będzie mogło przepony przekraczać to wsparcie uwaga 50  000  000 EUR rocznie 50  000  000 EUR to naprawdę spore pieniądze, więc być może są już w naszym kraju takie podmioty, które już wiedzą jak zrobić taką grę komputerową, żeby wydać bardzo dużo pieniędzy na jej powstanie takiego zaprogramować, żeby koniecznie spodobała się ministrowi kultury i potem zainkasować 50  000  000 EUR w pierwszym roku może potem 50  000 000 EUR w drugim roku może to co można rozłożyć na kolejne lata do odważnych świat należy generalnie, więc tyle się dzieje ciekawe rzeczy jeśli chodzi o rynek producentów gier komputerowych w Polsce drugi po pomysły rządu są tak ciekawej fascynujące, że nie mogę się od nich oderwać nie dość, że będziemy nagradzać producentów gier komputerowych ulgami podatkowymi nie wspomniałem o tym, wcześniej, ale powiększy się kompletnie nie rozumiem po co po co pozwoli ja jako podatnik zgadzam się z tym, że rząd państwo przeznacza pieniądze z moich podatków na różnego rodzaju najróżniejsze cele i w 99 % przypadków zgadzam się z tym, że te pieniądze na te cele szły, ale wspieranie producentów gier wideo i kulturowych z pieniędzy podatników to niespecjalnie mi się do kolei powiem szczerze nie nie wiem, o co może kiedyś się bowiem w każdym razie wracając do szóstego miejsca na szóstym miejscu na liście najciekawszych wydarzeń minionego tygodnia moim zdaniem jest nacjonalizacja kolejki na Kasprowy Wierch do tego można wprowadzić to wydarzenie, które nazwało się przejęciem przez Polski fundusz rozwoju spółki, która zarządza kolejką na Kasprowy Wierch, a sprzedającym był fundusz private equity Mid Europa Partners sprzedał prawie 100 % udziałów w tej kolejce no i co ciekawe nie podano wartości transakcji, czyli nie wiemy za ile Polski fundusz rozwoju odkupiły tę kolejkę odkupił, ponieważ fundusz mógł wynieść kiedyś ona już była w rękach skarbu państwa potem została sprywatyzowana fundusz prawie tak kupcy i wszedł w jej posiadanie 5 lat temu i teraz sprzedał grunt Polski fundusz rozwoju widzi potencjał w działalności około Przewozy nowej myśli o nowych inwestycjach priorytetem ma być rozwój infrastrukturalny wiceprezes funduszu pan Marcin Piasecki powiedział, że spółka ma potencjał, który nie mógł już być zrealizowany w dotychczasowej strukturze właścicielskiej, a teraz jak rozumiem będzie mógł być z Wisły realizowany ten potencjał tylko, dlatego że się struktura właścicielska zmieniła to też brzmi intrygująco nie mam zielonego pojęcia dlaczego, chociaż oczywiście, odsuwając ironię na bok dostrzegam różnicę pomiędzy właścicielem państwowe, a prywatnym tak koło, że właściciel prywatny taki jak fundusz private equity i jak wchodził, ale jakoś inwestycje to ma taki horyzont nie wiem 58 lat 6 lat w wiadomo, że po 6 latach będzie sprzedawać, więc skupię się nad takim działaniom, które przyniesie efekty w ciągu tych najbliższych 6 lat, żeby można było sprzedać drożej komuś następnemu właśnie po tych 6 latach prawda natomiast skarb państwa może mieć to horyzont znacznie dłuższe to znaczy może inwestować takie przedsięwzięcia, które przyniosą korzyści za 15 lat albo za 20 lat niekoniecznie za 6 lat i ale tego typu przedsięwzięcia często wiążą się właśnie z kwestiami infrastrukturalnymi, czyli budowa gazoportu autostrad sieci energetycznych i t d . i t d . z punktu widzenia jakiegoś prywatnego inwestora to nie jest nie muszą być atrakcyjne inwestycje, bo on nie przynoszą zysków natychmiast, ale z punktu widzenia państwa one są potrzebne, ponieważ wzbogacają państwo w długim terminie i pozwalają łatwiej przeprowadzać inne inwestycje inwestorom prywatnym jak i autostrad np. prawne już pomijam ile ta autostrada kosztuje to jest temat na osobną historię, ale generalnie sam sens inwestowania pieniędzy z autostrady, która nie zwraca się po roku moim zdaniem jest głęboki pomimo tego, że ona się nie wraca po roku, więc być może w przypadku kolejki na Kasprowy Wierch jest podobna sytuacja, chociaż nie wiem czy istotność kolejki na Kasprowy Wierch z punktu widzenia całej polskiej gospodarki jest aż tak duża, żeby musiało ją akurat państwo przejmować natomiast mówiłem o tym, okresie sześcioletnim, ponieważ sprawdziłem, że Mid Europa Partners fundusz private kulki oni mieli w przeszłości znane firmy w Polsce oni np. byli właścicielem Lux Medu i sprzedali go po 6 latach byli też właścicielem Żabki i sprzedali ją po 6 latach widać, że oni i tak dość często lubią myślę horyzont właśnie sześcioletni, a tu kolejkę spółkę zarządzającą u kolejką na Kasprowy Wierch, chociaż to nie jest jedyne aktywa tej spółki nie mają jeszcze kolejkę mają wozimy w Krynicy górskiej parę innych wyciągów nie oni czołowe firmy kupili przejęli w 2013 roku, czyli 5 lat temu, czyli przy i tak pewnie już przymierzali do tego, żeby powoli wychodzić z tej inwestycji pewnie szukali jakiegoś chętnego na inne wino się skarb państwa gminy, które widzi w tej transakcji to wynika z wypowiedzi wielu polityków pisowskich widzimy nie w tej transakcji jak taki symbol, że ta kolejka została wybudowana przez państwo polskie jeszcze przed drugą wojną światową i teraz wraca w polskie ręce widziałam takie wypowiedzi moim zdaniem nie ma kompletnie żadnego znaczenia, bo nawet, jakby nie była w rękach państwa to i tak znajduje się na terenie państwa polskiego, więc i tak to jest nasza Polska kolejka niezależnie od tego kto jest właścicielem spółki, która zarządza całą kolejką, ale nic już będzie w każdym razie taki taka dodatkowa wartość dla polityków z tej transakcji też się wzięła prasa my sobie spekuluje dziennikarze spekulują ile fundusz mógł zapłacić za tą za to umył kolejkę i niektórzy się wyśmiewają, że kapłan, że na pewno zapłacił więcej niż w 2013 roku Mid Europa Partners i ja też uważam, że zapłacił więcej, ale nie widzę w tym absolutnie powodu akurat do śmiechu czy też Iranie, ponieważ wygląda na to, że ta kolejka jest po prostu dzisiaj więcej Warta niż 6 lat temu chociażby, dlatego że generalnie mamy wzrost gospodarczy w kraju i zapewne i nie wiem, bo nie byłem w Tatrach dawno, ale podejrzewam, że kolejki na w sezonie na Kasprowy Wierch są bardzo dużej ta spółka zarabia bardzo dużo zresztą znane są wyniki finansowe za 2017 rok nie tej spółki one są bardzo fajny wzór zysk operacyjny EBITDA to jest 30 ponad 37  000 000 zł zysk netto chyba 18  000 000 zł, więc to jest bardzo zdrowa finansowo spółka tak mi się wydaje i tak policzyłam za ile ja bym sprzedawał to spółka, gdybym był Funduszem private equity i znając ceny wejścia, bo to wiadomo, że oni kupili tę firmę za 215  000 000 zł w 2013 roku im założyłbym sobie, że chciałbym za każdy rok spędzony w tej firmie 10 %, czyli 215  000 000 zł oraz 10 % za 201410 % za 2015 i t d. tak dalej dochodzimy do 2018 roku i wychodzi wyszło mi 346  000 000 zł i 346  000 000 zł to jest niecała dziesięciokrotność zysku EBITDA za ostatni rok i to moim zdaniem pamiętam jak kiedyś robiłem analizę spółek giełdowych ten wskaźnik wartości spółki do zysku rocznego zysku EBITDA poniżej 10 był zawsze oka i wskaźnik to niebyła wygórowana cena, chociaż w przypadku tej wartości spółki tam się dodawało zawsze też zadłużenia powiem szczerze, że nie mam nie znalazłem danych o tym czy operator spółki czy operator chce jego wyciągu jest zadłużony czy nie, ale w każdym razie gdyby to było tak cena, gdyby oscylowała w okolicach 350  000 000 zł to moim zdaniem w kontekście zysków, które przynosi ta spółka to nie byłoby to nie byłaby cena wygórowana, a z punktu widzenia sprzedającego to by dawało w kategoriach takich absolutnych ponad 60 % stopy zwrotu, czyli sprzedali, by to 60 % drożej niż kupili 5 lat temu i to też moim zdaniem jak na fundusz private kulki w nie byłoby to jakieś biedy wielkiej, a więc oczywiście to są czysto wyimaginowane moje własne rozważania prywatne, ponieważ tej ceny nie znamy, ale jeśli kiedyś poznamy kiedyś ktoś o tym, poinformuje się okaże, że to były okolice 350  000 000 zł notuje się absolutnie nie dziwi i wtedy będę mógł nawet powiedzieć nie mówiłem chyba, że to jest jakaś zupełnie inna cena, a przy okazji jeśli chodzi o różne intrygujące aktywności ze strony polskiego rządu to powstał też projekt funduszu inwestycji kapitałowych też w ostatnim tygodniu się o tym, dowiedzieliśmy inny 1 z dziennikarzy Bartek Godusławski nazwą na Twitterze to fundusz renacjonalizacja inny chyba z tego co pamiętam jakoś tak ładnie nazwał fundusz renacjonalizacji fundusz inwestycji kapitałowych będzie zasilany dywidendami ze spółek skarbu państwa, czyli no, bo skarb państwa jest właścicielem tych spółkach spółki przynoszą zysk wypłacają dywidendę daje, więc skarb państwa w sposób zupełnie uprawniony dostaje pieniądze i może z tymi pieniędzmi robić różne rzeczy lub, jakiemu przejdą do głowy w związku z tym, że są pieniądze rządowe to one powinny być te rzeczy powinny być kosz z korzyścią dla państwa oczywiście inna, więc rząd teraz sobie wymyślił, że zamiast za każdym razem od początku się zastanawiać co zrobić z kolejnymi zastrzykami gotówki ze strony spółek skarbu państwa to wymyślił taki fundusz i to wszystkie dywidendy będą do tego funduszu trafiać do tego 1 wspólnego worka i ten fundusz będzie się nazywał fundusz inwestycji kapitałowych szacunki są takie, że będzie do niego trafić miliard 400  000 000 zł rocznie i cel tego funduszu to jest nabywanie i obejmowanie akcji oraz udziałów spółek, czyli będą to takie pieniądze, które rząd będzie mógł przeznaczyć na przejęcia różnych firm, czyli tak jak kolega go Gosławski dobrze to ujął no i renacjonalizacja m. in. naborem nacjonalizacja może dotyczyć tylko takiej firmy, która już kiedyś była Państwowa pod nią sprywatyzowana, a ja bym się nie ograniczał tylko do renacjonalizacji i być może jeśli się tych pieniędzy zbierze więcej pokusiłbym się generalnie przejmowanie przez państwo takich firm, które od samego początku były prywatne, więc nie będzie renacjonalizacja tylko taka po prostu nacjonalizację może zresztą taka aktywność nie dotyczyć tylko rynku polskiego może też zagranicznego ja od pewnego czasu na bieżąco śledzę ile wynosi wartość Deutsche banku n p . w Niemczech i czy np. PKO BP jeśli chodzi o wartości o kapitalizacji rynkową jest już bardzo blisko Deutsche banku cienie i powiem szczerze, że jeszcze troszeczkę poczekamy to być może uda się umorzenie w całości nie w 100 %, ale jakiś tam poważniejszy pakiet Deutsche banku przejąć spółka notowana na giełdzie we Frankfurcie, więc czemu nie potrzeba tylko decyzji politycznej w tej sprawie oczywiście byłoby wesoło moim zdaniem, gdyby ktoś się na takie coś zdecydował oczywiście powstaje pytanie poco i powiem szczerze nie mam zielonego pojęcia poco, ale po co rząd przejął kolejkę na Kasprowy Wierch też nie mam zielonego pojęcia, więc rozumiem, że to nie jest jakaś wielka przeszkoda odpowiadanie na pytanie poco w przypadku różnego rodzaju inwestycji finansowanych przez rząd tak można przez państwo tak można powiedzieć w skrócie z po Polski fundusz rozwoju gminy ministerstwo budżet wszystko jedno wiadomo, że to wszystko jest zarządzane przez 1 tą samą partię ne w tym momencie, która realizuje jakiś tam swoje swoje cele i dobrze to teraz na miejsce piąte żmije na miejscu piątym makroekonomia warto o nich pamiętać i nie sposób ignorować, ponieważ międzynarodowy fundusz walutowy obciął prognozę wzrostu dla całego świata w i istotne jest to, że zrobił tak pierwszy raz od lipca 2016 roku, czyli pierwszy raz od 2 lat znów międzynarodowy fundusz walutowy, czyli ciało, które bardzo dokładnie sposób bardzo analityczne monitoruje to co się dzieje wszędzie na świecie we wszystkich gospodarkach na świecie, więc ten ten ogląd ma bardzo szeroki w związku z tym do analizy ze strony akurat funduszu są interesujące zawsze jestem fundusz dochodzi do wniosku, że jeśli chodzi o cały rynek globalny to będzie trochę gorzej niż miało być oczywiście nie ma mowy o żadnej recesji cały czas ten wzrost ma być dość wyraźny nie, ale ma wynosić w tym i w przyszłym roku 3 i 7 %, a wcześniejsze prognozy mówiły o tym, że to będzie 3 i 9 % no i oczywiście warto tutaj podkreślić, że na tle pogarszającej się sytuacji gospodarki światowej Polska błyszczy cały czas, bo w przypadku Polski fundusz podniósł prognoza nie obniżył na ten rok podniósł do 4 i 4 % z 41 to jest prognoza dotyczące dotycząca tempa wzrostu PKB oczywiście w tym czy 2019 roku wg MFW mamy rosnąć o 3 ,5 %, czyli też już niestety wyraźnie wolniej niż mniejszy w tym roku prognoza dla strefy euro na ten rok została obniżona z 22 do 2 % prognoza dla Stanów zjednoczonych na ten rok bez zmian, ale na przyszły obniżona z 27 do 2 ,5 % prognoza dla Chin na przyszły rok obniżona z 64 do 6 i 2 % widać więc, że te niepokoje dotyczące napięcia związanego z wojnami handlowymi z potencjalnie kolejnymi krokami w tych wojnach handlowych powodują, że ta koniunktura zaczyna się trochę psuć na całym świecie i międzynarodowy fundusz walutowy też już widzi bo, tłumacząc dlaczego, skąd się wzięły tego, że podała prognozy bardzo wyraźnie wskazuje na ten właśnie czynnik, czyli na politykę Donalda trampa nakładania ceł on chce w ten sposób zlikwidować deficyt handlowy Stanów zjednoczonych z resztą świata absolutnie muszę to nie udaje za pośrednictwem cały ten deficyt cały czas jest coraz większy, ponieważ mówię o tym, wielokrotnie to 3 Ameryka z resztą świata ma deficyt nadwyżka zależy od apetytu amerykańskich konsumentów od tego czy są bogaci czy biedni czy koniunktura w stanach jest lepsza czy dobra ostatnie 3 gorsze ostatnie jest lepsza, więc Amerykanie kupują więcej dóbr z importu, więc import rośnie, więc deficyt im też rośnie cła tutaj niczego nie zmienią Donald Tramp narzucane cła na towarzyskim dno oka import Chin może spadać, ale za to wzrośnie z Wietnamu tak albo z Malezji co tylko do tego prowadzi nie jest w stanie cegłami zmniejszyć globalnie wartości importu, który płynie do Stanów zjednoczonych, ponieważ Amerykanie musieliby zbiegnie się, żeby ten import z się zmniejszył nawet Donaldzie Trumpie Kosiba tego nie rozumiał, bo nie chce zrozumieć, ponieważ nie rewiduje swojej polityki, która nie przynosi żadnych pozytywnych efektów natomiast zaczyna niestety przynosić efekty negatywne mieliśmy w tym tygodniu to troszeczkę w temacie też swoje kolejne dane dotyczące niemieckiej gospodarki ona też był słaby mieliśmy dane o produkcji, która spadła i to jest trzeci miesiąc spadku produkcji w Niemczech bardzo niepokojące dane dla nas także, bo przecież Polska gospodarka jest mocno powiązana z niemiecką i niemiecki rząd też obniżył swoje prognozy dotyczące gospodarki naszego Zachodniego sąsiada wzrost PKB w tym i w przyszłym roku ma sięgać 1 i 8 % 1 % i osiemdziesiątych, a wcześniejsze prognozy mówiły o tym, że w tym roku ma być wzrost o23, a w przyszłym o2 i 1, więc ta rewizja prognoz są dość wyraźny można się obawiać powinniśmy zakładać taki scenariusz, że to się przełożyć na zmniejszenie popytu z Niemiec na polskie towary też, więc prędzej czy później może uderzyć także z polską gospodarkę, która przez to spowolnić ze stołów wszyscy się zgadzają włącznie z rządem z Ministerstwa Finansów, że Polska gospodarka już w tej chwili zaczęła sobie powoli sam spowalniać już nie rozwijamy się coraz szybciej teraz już jest troszeczkę troszeczkę wolniej, a bramki, a on na miejscu czwartym być może 1 z takich mniejszych, ale moim zdaniem bardzo ciekawych dowodów na to właśnie, że to spowolnienie już rozpoczęło, czyli rzut oka na to co się dzieje na rynku deweloperskim rynku budowy mieszkań o bardzo duża część deweloperów w Polsce jest notowana na warszawskiej giełdzie papierów wartościowych w tym ci czołowi tacy jak dom Development, bo jest w Construction albo Polnord i o nim po co kwartał raportują, o ile mieszkań sprzedali i mamy już dane za trzeci kwartał i te dane są słabe mówiąc delikatnie, ponieważ w trzecim kwartale tego roku inwestorzy deweloperzy sprzedali o 16 i 7 % mniej mieszkań niż w 2017 roku w trzecim kwartale spadek rok do roku 17 % jest dużo taniej jest delikatna obsunięcie to widać można zacząć podejrzewać, że to jest koniec jakiegoś pozytywnego trendu trendu jeśli chodzi o liderów rynku od tych, którzy sprzedają najwięcej dom Development spadek o 12 % Antal taki deweloper spadek aż o 25 %, chociaż są też nadal tacy deweloperzy którzy, którym otrzymuje udaje się utrzymać trend wzrostowy n p . Murapol zaliczył wzrost sprzedaży 4 %, ale na przykładzie w Construction to spadek o 46 % kolosalny Polnord spadek o 33 % Marvipol spadek o 318 % Inpro spadek o 13 % bardzo duże spadki no i oczywiście powstaje pytanie czy to jest czy przyczyna leży po stronie popytu czy leży po stronie podaży, czyli mówiąc inaczej czy deweloperzy sprzedają mniej, ponieważ ludzie chcą mniej kupować tych mieszkań czy sprzedają mniej, bo mają jakiś problem z produkowaniem tych mieszkań z budową tych mieszkań moim zdaniem chyba przy czym należy w tym drugim wariancie bo dlaczego niby ludzie mieliby przestać ci chcieć kupować mieszkania na stopy procentowe są nadal rekordowo niskie wynagrodzenia cały czas rosną dochody rosną nastroje konsumentów są bardzo dobre generalnie konsumpcja w Polsce cały czas mocno rośnie, więc nie widać żadnych symptomów, które mogłyby osłabiać apetyt na kupowanie mieszkań natomiast z drugiej strony sytuacja na rynku pracy już wcześniej sugerowała, że może być problem z nadążaniem z budową kolejnych mieszkań, ponieważ nie ma komu tych mieszkań po prostu budować niema pracowników na rynku budowlanym wygląda to bardzo słabo z ostatnich danych GUS wynikało, że wzrost płac na rynku budowy w sektorze budowlanym przekracza już 10 % rok do roku, więc koszty budowy bardzo wyraźnie idą w górę być może deweloperzy dochodzą do wniosku, że przy takim poziomie kosztów nie opłaca się budować aż tylu mieszkań co do tej pory sami ograniczają go na produkcję być może na razie jeszcze boją się podnosić ceny, a po starych cenach opłaca im się coraz mniej w związku z tym efekt jest taki, że ta sprzedaż mieszkań wygląda zdecydowanie gorzej niż rok temu i to się wpasowuje w całą tą historię o tym, że nasza gospodarka powoli zaczyna spowalniać na tym rynku budowlano deweloperskiej chyba już to widać się na miejscu trzecim jeśli chodzi o najciekawsze najważniejsze wydarzenia poprzedniego tygodnia ta ogólnoświatowa można powiedzieć ująć w holu ujmując kolokwialnie zwołała na giełdach początkowo powiem szczerze sądziłem jeszcze w ostatni piątek sądziłem, że to będzie na miejscu pierwszym to będzie najważniejsze wydarzenia ostatniego tygodnia, ale my ostatecznie postanowiłem przesunąć na miejsce trzecie przez cały tydzień właściwie mieliśmy bardzo wyraźne spadki na wszystkich giełdach na całym świecie ta to epicentrum tych spadków było w środę wtedy rynek Nasdaq poszedł w dół 4 % amerykański indeks set 5 spadł o ponad 3 % jedno i oczywiście jest kwestia tego, skąd się wzięły te spadki akurat nagle teraz w październiku coś takiego stało, ale oczywiście przy uczelniach zwykle jest wiele na początku tygodnia nastroje psuły budżet włoski i generalnie kwestia włoska nowego rządu włoskiego mówiłem o tym, wielokrotnie w poprzednich wydaniach podcastu akurat w tym tygodniu nie ma nic o na ten temat, bo nic przełomowego w sumie się nie wydarzyło natomiast na początku ubiegłego tygodnia było to postrzegana jako jakieś nowe dodatkowe ryzyko związane, zwłaszcza z rynkami europejskimi, ale potem pojawiło się nowe nowe tematy i nowe preteksty do tego, żeby z rynku uciekać na inne ciekawsze najważniejszym pretekstem był znów Donald Tramp prezydent Stanów zjednoczonych, który tym razem zaczął dość mocno głośno krytykować amerykańską rezerwę Federalną, czyli bank centralny Stanów zjednoczonych w tym momencie stanął można powiedzieć obok prezydenta Turcji, który też bardzo głośno przez ostatnie miesiące krytykował swój własny bank centralny, podważając jego niezależność oczywiście i sprowadzając w ten sposób na Turcję lira turecka dodatkowe kłopoty Donald Tramp zaczął mówić we wtorek dość podobne rzeczy w środę powiedział, że Fed Hans von Frey z jej, czyli że świat oszalał, a potem przez na czym on to najpier w powiedział o rynek amerykański poszedł bardzo mocno w dół, bo się przestraszył tych słów, a potem, po czym po tym, bardzo dużym spadku Donald Tramp i jeszcze raz wystąpił i powiedział, że tam duży spadek na giełdach jest przez Fed jego politykę nie nikt nie powiedział, że to przez niego niestety, więc tak wygląda sytuacja Donald Tramp jest cały czas nieprzewidywalnej cały czas jest w stanie wymyślać nowe rzeczy, które będą psuć nastroje na rynkach światowych i chociaż oczywiście nie zapominamy, że w czasie jego kadencji giełdy amerykańskie były w stanie wspiąć się na nowe rekordy, ale mimo tego, że ten trend cały czas wygląda na wzrostowy ton oraz na jakiś czas ubarwia życie inwestora giełdowego po prostu obraz jakiś czas, czyli czymś tak absolutnie nieprzewidywalny, że wszyscy są zaskoczeni i w ubiegłym tygodniu to był jego słowa wielokrotnie powtarzane co nie było jedno wystąpienie on wzorem zrobił z tego temat kilku co najmniej wystąpień na temat, ale ten temat to oczywiście amerykański bank centralny i jego w oczach Donalda trampa błędna polityka polegająca na podnoszeniu stóp procentowych Donald Tramp mówiąc w skrócie chciałby, żeby Fed nie podnosił stóp procentowych Fed jak wiemy od pewnego czasu od dłuższego czasu dostawy procentowe nie podnosił natomiast wdaje się, że to też nie była główna przyczyna tej przeceny na całym świecie jest ta główna przyczyna jest inna, ale też związana z Donaldem Trumpem i tutaj wracamy znowu do tych wojen celnych Otóż w stanach Zjednoczonych rozpoczyna się właśnie sezon publikacji wyników za trzeci kwartał w tym roku jest taka obawa wśród inwestorów, że tym razem już spółki, prezentując swoje wyniki finansowe w stanach Zjednoczonych jest taka dobra tradycja, że się pokazuje wyniki za dany kwartał to od razu pokazuje się prognoza na kolejny kwartał do zmierzchu tylko wyniki dotyczące przeszłości, ale też prognoza tego co będzie za kilka miesięcy to wpłacenie do pomyślenia, ale w stanach Zjednoczonych to standard to jest rynek rozwinięty w ciemno, więc jest obawa, że w tych wynikach być może nie będzie jeszcze nic strasznego, ale te prognozy na kolejne kwartały mogą już być zdecydowanie słabszy, ponieważ mogą mi zawierać w sobie te obawy związane z wojnami celnymi, czyli obawy o to, że kurczą się rynki zagraniczne, że zmniejsza się generalnie wielkość handlu zagranicznego, że zaczyna być problem z popytem na rynkach zagranicznych, a jeśli chodzi oto największe amerykańskie firmy to spora ich część bazuje nie tylko na rynku amerykańskim co na rynku globalnym prawda takie firmy jak McDonald czy Coca-Cola przecież całą masę pieniędzy zarabiają poza Stanami Zjednoczonymi zarabiał w Azji Chinach w Europie Afryce, więc jeśli mamy taką sytuację na linii stany Zjednoczone Chiny, jaką mamy w tym momencie to wszystkie te firmy, które do tej pory zapewniało inwestorów, że będzie świetnie i coraz lepiej, bo właśnie zaczynają robić karierę na wielkim chińskim rynku, gdzie są miliony nowych konsumentów na to te wszystkie plany w tym momencie stają pod znakiem zapytania być może niektóre firmy zaczną je rewidować to wszystko może zacząć brzmieć dość ponuro i tego rynek się obawia i w związku z tym oczywiście rynek zawsze wyprzedza ewentualne wydarzenia czy też dane dyskontuje przyszłość w tym momencie rynek tak jakby już się zaczął przystosowywać do tego, że usłyszymy dość smutne rzeczy jeśli chodzi o przyszłość nie biznesów spółek notowanych na amerykańskiej giełdzie jeśli to jest prawdziwa przyczyna to bardzo niedobrze, bo to jest przyczyna bardzo fundamentalna to jest taka przyczyna, która nie zniknie po miesiącu to jest przyczyna, która może się, która może zostać z nami na dłużej niestety i może oznaczać, że z czysto fundamentalnych przyczyn faktycznie dalszy wzrost notowań giełdowych spółek amerykańskich będzie wyglądał na bardzo nieuzasadniony, bo jak się skończy wzrost na giełdach amerykańskich notowań innych giełdach na całym świecie też pewnie będzie się dość wyraźniej niż do tej pory kończył, więc moim zdaniem to jest bardzo niedobra okoliczność, chociaż na razie to jest przypuszczenie, ale z tego względu naprawdę warto blisko obserwować ten sezon wyników finansowych w stanach Zjednoczonych i to co poszczególne spółki, zwłaszcza właśnie te spółki, które działają globalnie będą mówić na temat swoich własnych prognoz dotyczących 2019 roku, bo w zależności od tego czy te prognozy będą optymistyczne przyglądał pesymistyczne moim zdaniem może zależeć los dalszej koniunktury na rynkach światowych, a co za tym idzie także na rynku warszawskim GP Och, Grzegorz k nie włączył z nr. 2 to pierwszy raz malarskich włączył na miejscu drugim wydarzenie z piątku wie z 2 z wieczora piątkowego ostatniego, czyli rating nasz Polski podniesione przez agencję Standard&Poors o podniesiony do poziomu AAA minus z perspektywą stabilną spowoduje zdecydowanie lepszych od oczekiwań wyników budżetowych generalnie spadku zadłużenia spadku zadłużenia publicznego jest cała masa komentarzy mówiąca o tym, że standardem kurs naprawił swój błąd w 2016 roku, kiedy mam obniżył rating może wtedy zrobił błąd, a teraz się poprawił i ten błąd naprawił moim zdaniem takie podejście jest dość absurdalne, ponieważ po pierwsze, wydaje mi się cały czas się wydaje, że obniżka ratingu dla Polski w styczniu 2016 roku była w oczach SM i uzasadniona wtedy występowało dodatkowe ryzyko, którym mało, kto już dzisiaj pamięta dodatkowe ryzyko związane z sektorem bankowym nie było wiadomo czy zostanie zachowana niezależność Narodowego Banku Polskiego to był moment tuż po rozwalenie przez PiS Trybunału Konstytucyjnego nie było wiadomo, kto będzie nowym prezesem NBP to było duże ryzyko potem się okazało, że jest Adam Glapiński, czyli człowiek z 1 strony powiązane z PiS-em, ale z drugiej strony, a taki taka osoba, która już wcześniej była w radzie polityki pieniężnej, więc człowiek, który może gwarantować, że NBP został pozostanie na sensownym poziomie jeśli chodzi o niezależność, a po drugie, wtedy jeszcze przecież była załatwiona kwestia frankowiczów mówiło się o tym, że za chwilę będzie ustawa, która na mocy, której banki będą musiały rozliczać się z tymi, którzy wzięli kredyt we franku szwajcarskim w sposób nadzwyczaj niekorzystny dla tych banków tak było jakiś tam ryzyko jakiejś katastrofy w sektorze bankowym polskim minęły 2 lata i dzisiaj wiemy jak to się skończyło wiemy, że się skończyło niczym, czyli teraz już tego ryzyka oczywiście nie ma, ale wtedy było ich wtedy moim zdaniem bardzo dobrze, że z Empire reagował na pojawienie się takiego nowego ryzyka być może faktycznie przesadziła być może wystarczyło wtedy obniżyć perspektywę tylko, ale z takim faktem, że rzeczy wyglądały wtedy niepokojąco to ja bym specjalnie nie dyskutował one wtedy naprawdę wyglądało niepokojąco, a i tempo wzrostu gospodarczego też wyglądało zdecydowanie gorzej niż dzisiaj, bo to były okolice 3 %, a nie 5 % i nie było wiadomo co się stanie jest poziomem konsumpcji i z poziomem dochodów Polaków w kolejnych latach, więc moim zdaniem esencji miało wtedy pełne podstawy do tego, żeby rating nam obniżać z drugiej strony dzisiaj ma pełne podstawy, żeby ten rating podnosić, bo dzisiaj ta sytuacja wygląda zdecydowanie lepiej sytuacja budżetu wygląda świetnie deficyt jest w skali roku jest bardzo małe mamy też spadający dług publiczny pierwszy raz historią w 2017 roku spadł nominalnie im przede wszystkim to ładnie uchwycił główny ekonomista PKO BP Piotr Bujak przede wszystkim w Polsce udało się w ostatnim dniu w ostatnich 2 latach osiągnąć bardzo trudną rzecz to się rzadko zdarza to znaczy udało nam się osiągnąć szybki wzrost PKB i szybki wzrost dochodów ludności jednocześnie nie, pogłębiając deficytu rachunku obrotów bieżących zawsze w przeszłości, kiedy mieliśmy świetną koniunkturę rosły płace rosły na dochody i to jednocześnie bardzo szybko powiększała nam się dziura w handlu zagranicznym, bo natychmiast zwiększaliśmy import Export za tym nie nadążał zrobiła nam się dziura deficyt robił nam się deficyt na rachunku obrotów bieżących, który sam w sobie jest groźny i potem trzeba było to gospodarka chłodzić z tego powodu n p . Leszek Balcerowicz uchodził w 23 w 2000 roku czytam w dziewięćdziesiątym dziewiątym roku jeszcze zarządów AWS-u i przez wiele lat to było ze sobą powiązane lepsza koniunktura w Polsce powodują natychmiast powiększenie dziury jeśli chodzi o wymianę za granicą i teraz pierwszy raz w ostatnich 2 latach mamy taką sytuację, że jest świetna koniunktura na naszym rynku jednocześnie nie mamy dziury w handlu zagranicznym tym razem eksport nadąża za importem, dlaczego eksport zaczął nadążać, ponieważ do eksportu towarów doszedł eksport usług na, toteż agencja Standard&Poors zwraca uwagę w swojej ocenie, że eksport usług wzrósł w ciągu ostatnich 5 lat od 47 % to są te wszystkie centra usługowe, które zostały w Polsce po zakładane przez różnego rodzaju międzynarodowe korporacje to działa pracuje napędza eksport usług z naszego kraju, który poprawia nam sytuację makroekonomiczną, by do tego transport też się na dokłada, czyli Polska jest krajem, który na dużą skalę eksportuje usługi transportowe w, czyli tutaj duży ukłon w stronę kierowców różnego rodzaju tirów, którzy jeżdżą po całej Europie i ta zmiana sprawia że, że jesteśmy zupełnie innej lepszej sytuacji strukturalnie niż parę lat temu, czyli to nie jest tylko kwestia koniunktury, która jest coraz lepsza gorsza tylko można podejrzewać, że w Polskiej gospodarce coś się strukturalnie, czyli na trwałe zmieniło na lepsze my zbudowaliśmy sobie dodatkową nogę, która wspiera nasz eksport, czyli noga usługową, która miejmy nadzieję nie zniknie z polskiej za parę lat jak się koniunktura zepsuje miejmy nadzieję, że ten eksport usług z nami pozostanie oczywiście drugą nogą jest są pieniądze z Unii Europejskiej, które dostajemy, które też pomagają nam utrzymywać się też rozrachunki z zagranicą rozrachunki finansowe na bezpiecznym poziomie takim, który można powiedzieć wskazuje na to, że jesteśmy w stanie równowagi Anię z równowagi i to moim zdaniem było godne wynagrodzenia ze strony agencji ratingowej w postaci podniesienia ratingu, a zwłaszcza ze strony takiej agencji ratingowej, która tam rating obniżyła 2 lata temu prawda, bo Fitch czy Remondis mogą mieć większy problem z podnoszeniem nam ratingu Bonina go w ogóle nie obniżyli, więc w przypadku tych agencji ratingowych podniesienie ratingu oznaczałoby nowy rekordowo wysoki poziom ratingu w przypadku SM PIT jest tylko powrót do tego poziomu, który kiedyś już mieliśmy, więc tutaj pewnie łatwiej było o o taką decyzję w każdym razie warto zauważać to termin ten 1 szczegół związany z eksportem usług być może on ma strukturalnie na trwałe poprawił to jak wygląda Polska gospodarka z czego czerpie swoje dochody i w związku z tym, że dzięki temu być może zasłużyliśmy na wyższy rating po prostu świetnie cieszymy się z tego, że tam rating jest albo też moim zdaniem nie była najdzie to nie też moim zdaniem nie było najciekawsze wydarzenie mijających 7 dni dla Beckhama na pierwszym miejscu to co się wydarzyło w niedzielę z wujkiem i jest to wydarzenie na pierwszy rzut oka jest najbardziej pozytywny jest najbardziej polityczne, chociaż bardzo mocno powiązane i coraz mocniej powiązane w przyszłości z tym co się będzie dziać w gospodarce Europejskiej zacznijmy może od tego co się wydarzyło w Bawarii w niedzielę tam były wybory lokalne, które wygrała tak jak zwykle partia CSU, czyli lokalny partner Angeli Merkel w rządzie niemieckim CDU CSU CSU i właśnie z Bawarii, ale na drugim miejscu tym razem znalazła się partia zielonych partia pro ekologiczna, która dostała 18 % głosów w stolicy Bawarii Monachium wygrała wybory pierwszy raz w historii w Monachium najwięcej głosów dostała partia zielonych, żeby uzupełnić ten obraz w tę samą niedzielę były wybory w Luksemburgu nikt ichnie obserwował potem drogą Luksemburg obchodzi prawda mały kraj, ale w Luksemburgu też partia zielonych dostała 2 × więcej chyba głosów niż w poprzednich wyborach i były też wybory lokalne w Antwerpii Belgii i tam też wzrost, ale zieloni wprawdzie nie wygrali wyborów, ale zanotowali największy wzrost wśród wszystkich partii moim zdaniem to mi się układa w taki trend bardzo szybkiego wzrostu popularności partii zielonych w całej Europie zachodniej co oznacza, że te partie i w tym momencie albo za chwilę wchodzą do tzw. mainstreamu politycznego, bo do tej pory zawsze zieloni to byłbym to był taki taki barwny dodatek na marginesie prawda liczyły się przede wszystkim inne partie prawicowe lewicowe, a ci zieloni to byli tacy rozbrykanych dziś sam na boku krzyczeli coś tam ekologii nikt specjalnie ich nie słuchał wszyscy wiedzieli, że oni i tak albo się nie dostaną do parlamentu albo dzieci dostaną nie będą mieli żadnego przełożenia na realną politykę nie będą mieli żadnego znaczenia i teraz to się bardzo szybko i bardzo wyraźnie zmienia, bo jeśli chodzi o to Bawaria to zieloni dostali więcej głosów niż SPD, czyli stają się największą partią lewicową w tym ważnym okręgu niemiecki moim zdaniem w ważnym landzie nie, więc być może do to nie jest kwestia powstawania nowej lewicy w Europie zachodniej, chociaż jeśli tak no to jest kwestia czysto polityczna i aż tak bardzo nas nie interesuje, ale niewykluczone też, że to nowe pokolenie wyborców, które dochodzi do głosu w tym momencie faktycznie przejmuje się sprawami ekologicznymi znacznie bardziej niż starsze pokolenia i że ten przypływ elektoratu w stronę partii proekologicznych to nie jest tylko poszukiwanie nowej lewicy ale gdy jest to wyraźny sygnał, że tematy związane z ochroną środowiska z ekologią i te postulaty, które do tej czy do tej pory były raczej bagatelizowane w tym momencie wraz z partią zielonych wejdą do mainstreamu, czyli staną się głównymi zagadnieniami, do których będą musiały się odnosić także inne partie i będą musiały w tych tematach być podejmowane także decyzje polityczne, a jeśli faktycznie Europa dotarła w swoim rozwoju do momentu, w którym ekologia wchodzi do mainstreamu i będą podejmowane decyzje polityczne związane z ekologią to to może mieć skutki gospodarcze ogromne jeśli faktycznie jest to zjawisko trwałe oczywiście to może mieć ogromne skutki, które będą widoczne przede wszystkim w sektorze energetycznym i w sektorze motoryzacyjnym, ale to są bardzo ważny sektor z punktu widzenia całej gospodarki Europejskiej i także w Polsce w Polskiej gospodarce to są bardzo ważne sektory i można powiedzieć, że pewne ruchy z tym związane są już tym momencie widoczne n p . w tym tygodniu ministrowie od ochrony środowiska krajów Unii Europejskiej uzgodnili, że do 2030 roku trzeba obciąć emisje gazów samochodów o 35 % jeśli chodzi o parlament Europejski o tydzień wcześniej uchwalił to samo tylko, że parlament uchwalił, że ta oto cięcie emisji ma wynosić 40 % nie 35 teraz będą ze sobą dyskutować komisja Europejska z parlamentem europejskim i dziś tam na końcu spotkają pewnie uchwalał, że trzeba obcinać emisja 37 % i za chwilę co się stanie prawem i faktycznie dla branży motoryzacyjnej to będzie kolejne wyzwanie, bo trzeba będzie wyprodukować nowe samochody w taki sposób, żeby one są rodziły o 37 % mniej i to już za 12 lat, bo 2030 roku to nic jakoś specjalnie w tym momencie odległa perspektywa w ubiegłym tygodniu sąd w Berlinie wydał orzeczenie, które przychyla się do tego pomysłu, żeby zakazać w przyszłym roku na co najmniej 11 największych ulic Berlina wjazdu samochodów z silnikami diesla, które mają normy czystości spalin euro od 1 do 5 są normy euro 12345 do 65 dni euro do piątego włącznie ma być zakaz wjazdu na tę ulicę, a euro 6, czyli ta jedyna norma, która zostanie dopuszczona ona obowiązuje od 2014 roku dopiero jak ktoś ma dziesięcioletni samochód diesel to nie wjedzie na główne ulice Berlina za chwilę to ma zacząć obowiązywać od połowy przyszłego roku zresztą w Hamburgu to już obowiązuje i zdaje się, że we Frankfurcie albo w Stuttgarcie chyba też, więc jak ktoś z Polski jedzie używanym audi 8015 letnim to proszenie się dziwić jak się okaże, że zostaniemy zatrzymani przy wjeździe na jakość główną aut arterie w Berlinie, bo nagle się może okazać, że prawo się zmieniło i już tak Starym samochodem tak samo rodzącym samochodem tam nie da nie da wjechać, więc powoli ten trend już widać natomiast teraz w związku z tym, że partie polityczne, które stoją za tym trendem zyskują coraz bardziej na popularności w Europie zachodniej to można powiedzieć, że ten proces może nabrać tempa z drugiej strony w ubiegłym tygodniu volkswagen poinformował, że we wrześniową zamówienia na samochody spadły o Europie o 36 ,5 % i że on widzi kolejne negatywne efekty na rynku europejskim związanym z nowymi testami dotyczącymi pomiaru emisji spalin one weszły w życie od 1 września wcześniej producenci samochodów mogli oni musieli informować oczywiście o tym jakie jest, jaki jest spalanie, ale te testy, które to wykazują mogły mogli robić w warunkach laboratoryjnych od 1 września muszą to robić w warunkach takich realnych, czyli po prostu na ulicach miast ulic co wiąże się z 2 ze zdecydowanie większymi kosztami dla tych firm i z dodatkowymi utrudnieniami cała branża motoryzacyjna na tym wszystkim traci, więc mamy pierwsze przykłady jakiś tam drobnych, a może nawet nie drobnych, ale utrudnień związanych z nowymi wymogami ekologicznymi, a z drugiej strony wzrost popularności partii ekologicznych każe przypuszczać, że za chwilę zaczną się pojawiać kolejne wymogi ekologiczne i bardzo dobrze się cieszę, bo może będzie trochę czystsze powietrze, ale z drugiej strony z punktu widzenia producentów samochodów to mogą być naprawdę spore utrudnienia i które mogą wywołać jakieś przestoje produkcyjne jakieś perturbacje trudno przewidzieć przy czym się skończy w samej branży no i od dna koniec oczywiście to powoduje, że jest wniosek dla polskiej gospodarki, bo Polska gospodarka jest w pewien sposób powiązana z niemiecką branżą motoryzacyjną sporo polskich firm jest poddostawcami jest gdzieś tam w tym łańcuchu produkcyjnym, który wypluwa z siebie na koniec pięknej niemiecki samochód polscy poddostawcy są w tym łańcuchu i robią całą masę różnych rzeczy, o których nawet nie wiemy pewnie, ale robią to i oni mogą też to odczuć w postaci wstrzymania zamówienie w postaci jakiegoś tymczasowego przestoju, bo ci producenci nie będą już wiedzą, że nie będą mogli robić samochodów tak jak robili do tej pory, ale jeszcze nie wiedzą jak to zrobić w nowy sposób, żeby było dobrze prawda, bo to się może teraz zmieniać, więc sytuacja może się dość mocno skomplikować no i w związku z tym, że mamy te akcenty polityczne to moim zdaniem można zacząć przypuszczać, że to będzie czynnik trwały już za chwilę może się okazać, że z przypadku branży motoryzacyjnej, ale także branży energetycznej będziemy Stali przed decyzjami politycznymi o charakterze trwałym takimi decyzjami co, do których do tej pory mogliśmy przypuszczać, że jeśli się pojawią to gdzieś tam kiedyś nie za chwilę prawda oczywiście to, że należy to, że takie rzeczy dzieją się na scenach politycznych Belgii Luksemburga czy też Niemiec nie oznacza, że w Polsce mamy to samo oczywiście w Polsce sytuacja polityczna jest zdecydowanie inna, ale z drugiej strony jeśli pod wpływem nacisku politycznego partii zielonych zmieni się ta cała konstelacja w Europie zachodniej NATO co prędzej czy później to do nas dojdzie i tak nawet jeśli tak samo jak sytuacja z imigrantami do nas doszła prawda mieliśmy nie wpuszczać imigrantów mieliśmy nie chcieć imigrantów na polskim rynku pracy innego się okazało, że Polski rynek pracy nie może sobie poradzić bez imigrantów nagle jest ich tutaj pełno, tyle że z Ukrainy na, ale jest ich bardzo dużo i nagle, gdyby i teraz jest taka sytuacja że, gdy ułani zniknęli to mielibyśmy katastrofę w Polskiej gospodarce, więc podejrzewam, że za chwilę z różnego rodzaju WL udowe uwarunkowaniami ekologicznymi może być to samo niby na razie ich nie chcemy minister energii nie wspiera węgiel jeśli chodzi o różnego rodzaju rozwiązania dotyczące energii odnawialnej to one nie są na poziomie optymalnym, gdzie delikatnie mówiąc w Polsce, ale za chwilę to się wszystko może pozmieniać, bo widać, że te argumenty w tym momencie mają już nie tylko siłę naukową, ale zyskują bardzo wyraźną siłę polityczną siła polityczna jest siłą sprawczą w Europie zachodniej, więc za chwilę na naszych oczach to się wszystko może bardzo mocno zmienić i to tyle w tym podcaście kolejny już za tydzień bardzo dziękuję i osuszania cotygodniowy podsumowanie roku podcast Ekonomiczno polityczny Rafała Hirscha kolejny odcinek za tydzień w poniedziałek po dziewiętnastej