REKLAMA

Ojcowie Niepodległości - Józef Piłsudski

Wieczór Radia TOK FM
Data emisji:
2018-11-05 23:00
Prowadzący:
Czas trwania:
53:31 min.
Udostępnij:

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

Transkrypcja podcastu
Trzecia godzina naszego spotkania i czas na inaugurację naszego nowego cyklu w listopadzie i w grudniu: Ojcowie niepodległości. Na pierwszy ogień Józef Piłsudski. Prof. Janusz Odziemkowski, UKSW, kłaniam się panie profesorze, dobry wieczór, dobry wieczór państwu. Piłsudski podsumował swój żywot pięcioma wersami fragmentu "Beniowskiego" Juliusza Słowackiego: "Kto mogąc wybrać, wybrał zamiast domu gniazdo na skałach Orła, niechaj umie spać, gdy źrenice czerwone od Gromu i słychać jęk szatanów w sosen szumie - tak żyłem". Rozwiń »
Będziemy mówić o Piłsudskim panie profesorze, ale chciałabym go wyjąć z wielkiej polityki im zdjąć z pól bitewnych trochę może mnie szerokim łukiem, ale jednak ominąć legiony rok 1918 i te wszystkie aspekty, które są związane ze stwierdzeniem, że Józef Piłsudski wielkim mężem stanu był chciałabym poznać porozmawiać o człowieku przynajmniej na początek o ludziach, którzy byli dla niego ważni o miejscach, które były dla niego ważne kim był, a skąd przyszedł i jaki był przede wszystkim, więc pewnie dlatego chciałabym rozpocząć od matki od Marii, która była dla niego niezwykle ważna.

To znany lud, chociażby z Potopu Sienkiewicza, na Litwie mieszkający był wolny Piłsudski należał do narodu litewskiego bardzo takiego jak wtedy mówiono starożytnego, bo swoje korzenie gdzieś w piętnastym wieku widziałam może nawet wcześniej tak czy inaczej był po prostu Litwinem i zamożny ród chociażby za czasów Piłsudskiego nieco zuboży zubaża, bo ojciec miał najwyraźniej w ogóle cały majątek przeważnie najemnik miał pecha miał pecha poza tym pożar lasu tam majątek zmniejszył wreszcie powstanie też nie ułatwiło mu styczniowe dalszej kariery, bo przecież równie mocno zaangażowany, a więc stać Piłsudski ze starożytnego byliśmy już w tym staropolskim określeniom narodu litewskiego kompletnie sparaliżowanego tak jak wiele innych narodów był może trudno go zaliczyć mówił do kogoś mówił o sobie ja ja Litwin musiał uczyć was Polaków czasem jakichś rzeczy, ale urwał się na zewnątrz tak, ale jednocześnie napisał coś takiego w swoich wspomnieniach, że kiedy spojrzał na to wszystko co dobre i złe bolesnej radosne wszystko łączy z tym narodem z tą kulturą z polską, więc będziemy go tutaj zawsze reagować może albo do ludzi myślących kategoriami Rzeczypospolitej obojga narodów, bo jeszcze była wtedy taka grupa, chociaż wymierające po obu stronach zresztą granicy polis w Polsce i na Litwie albo tzw. krajowców to byli też o podobnych poglądach politycy no i przedstawiciele społeczności miejscowej, którzy myśleli o tym, aby Polska i Litwa razem szły dalej przez dzieje no ale w tamtych czasach bezpośrednio pod w pierwszej wojnie światowej, kiedy patriotyzm ogromnie eksplodowały wybujałych niektórzy niektórzy powiedzą nacjonalizm, ale wymówką, by patriotyzm na nie było dobrej atmosfery do takiego wspólnego chodzenia skoro każdy podkreślał swoją narodowość bardzo mocno, a patrioci litewscy czy też właśnie ci, którzy chcieli tworzyć odrębną Litwę jak ognia bali się jakichkolwiek związków z polską obawiali się wpływów polskiej kultury polskiego języka obawiali się, że Litwini rozpłynął się i nie będzie już nagrody litewskiego w kolejnym pokoleniu jest takiego środowiska Piłsudski pochodził inny, ale oczywiście z tej rodziny bardzo patriotycznej matka, o których pani redaktor wspomniała ona była dla niego osobą bardzo bliską wspominał wielokrotnie testy wieczory, które spędza ono przy czytaniu książek zakazanych te modlitwy o wojnę powszechną, która ma polscy niepodległość przynieść tyle opowieści ma w gestii do końca starał się być z nią jedno matka przed zmarła wcześnie w 1990 proc, a strach bardzo wielki cios dla przyszłego marszałka przeżył to boleśnie nabył jeszcze niewyjaśniona tym chłopcem w tym czasie miał w liczne rodzeństwo, więc tak jak wtedy większość zależna od władzy i 5 gra 5 braci karty tej chwili należy pan profesor pozwoli to, nawiązując do tego patriotycznego wychowania Randstad marszałka właśnie matce matka nieprzejednana patriotka nie starała się nawet ukrywać przed nami bólu i zawodu z powodu upadku powstania, owszem, wychowała nas, robiąc właśnie nacisk na konieczność dalszej walki z wrogiem ojczyzny od najwcześniejszego dzieciństwa zaznajamia nas z utworami naszych wieszczów ze specjalnym uwzględnieniem utworów zakazanych uczono historii Polski kupowano książki wyłącznie polskie wszystko to sprawiło, że mając lat 7 czy 9 postanowiłem sobie że, gdy tylko skończy lat 15, więc osiągnę wg mego ówczesnego mniemania szczyt dojrzałości to zrobił powstanie i Wypędzenie Moskali spod Brześcia, a tak to jest chyba fragment z tego domu artykuł obszernego biograficznego, którym sam o sobie napisał Józef Piłsudski w początkach wieku dwudziestego ja zostałem socjalistą nie jest tak jedno to my akurat w tym okresie życia nie bardzo odbiega od typowego losu i marzeń wielu młodych takich Polaków bardzo młodych z rodzin patriotycznych, które miały za sobą te wspomnienia rodziców z powstania styczniowego ba i z listopadowego była ta tradycja walki z Rzeczpospolitą i były te marzenia marzenia oczywiście nieprzystające do rzeczywistości, bo oni widzieli tylko swoją miejscowość najwyżej swój powiat nie zdawali sobie sprawę z ogromu imperium rosyjskiego wydawało się to wszystko proste łatwe tam nieco dalej Józef Piłsudski pisze, że pochłaniał ne rozmaite książki, a szczególnie te, które mówiły właśnie o walce o obronie niepodległości np. greckiej o rewolucji francuskiej jako młody chłopak nawozy pytanie, dlaczego Francuzom się udało nam nie na i tak po znajdował odpowiedź tak znajdował odpowiedź tak jak wtedy to widział mianowicie w rewolucji francuskiej urzekał go rozmach niebywały rozmach taki szeroki oddech taki zapał i mówić tego nam brakowało w tym byliśmy gorsi od Francuzów no może rzeczywiście patrząc na powstanie listopadowe nos pewnie jeszcze nie miał szansę rozmawiać z 1 uczestnikiem powstania widać go jako postanie jako samo siebie krępowało są powstanie styczniowe było walką partyzancką, gdzie trudno było zebrać większe grupy wojsk i działać tak jak to Francuzi mogli, więc brakowało tego rzeczywiście może rozmachu i być może wtedy być może właśnie wtedy gdzieś powstała myśl słów Józefa Piłsudskiego przyszłego socjalisty przecież członka Pepeesu, że może jednak cały naród trzeba porwać do walki potem on będzie ciągle do tej myśli dana bal wracał będzie przekonywał swoich kolegów z Pepeesu nie klasa robotnicza cały naród trzeba powoływać no i to oczywiście ci rasowi socjaliści zaczytani w marszu i handel się dotąd krytykowali ostro takie podejście, bo jak to robotnicy mają rewolucję zrobić ani chłopi nie urzędnicy jest taki nie socjalistyczne to był 1 z zarzutów, jakie nie szło w terenie ziemia jest jedno oczywiście nie aż tak tanie Ziemiańska Piłsudski akurat ty nigdy nie rozróżnia szlachty ziemiaństwa zawsze mówił, że ma pójść na lód i być może wtedy właśnie nabrał tego przekonania pod wpływem owych lektur z rewolucji francuskiej mówiliśmy o ojcu, że był z niego kiepski agronom Mb fantastyczny majątek, który był posagiem jego matki art, czyli złóż są bardzo szybko został przemieniony w ruinę zresztą tak jak pan profesor powiedział im jeszcze kwestia pożaru, ale po pierwszej wojnie światowej w ogóle został nie był to podwójne wcześniej został zlicytowany dodam tylko, że w 3004. roku ten majątek został przyjęty przez skarb państwa najpierw planowano tam negują taką odbudowa, ale po śmierci imię Józefa Piłsudskiego stworzono rezerwaty i posadzono dąb, który co ciekawe przetrwał zawieruchę drugiej wojnie tak może go jeszcze tam dziś zobaczyć ojciec zmarł w 1902 roku Piłsudski nie był pilnym uczniem cały czas w szkołach cierpiałem niezmiernie i nawet długo potem, gdy na nie załamię we śnie zmora to przybierała kształt rosyjskiego nauczyciel i zdobył w dosyć szczególnej sytuacji też pamiętać, że na Litwie w PRL było o wiele Nelly była o wiele silniejsza rusyfikacja niż w królestwie myśmy tutaj narzekali na czy nasi przodkowie nas straszne czasy po Podstawka noc po powstaniu owe mówiono nawet na liście to było wielokrotnie niższe tam całe osady całe wsie przesiedlano na Syberię za wezwanie się po polsku na ulicy czy szkole groziły kary można było pójść do więzienia innym było na zwiedzanie wszystkiego co w Polsce jest niechęć do szkoły była związana z rusyfikacją oczywiście jeszcze bardziej niż w królestwie no i on tam też nawet wspominał że, że po prostu się dusił w tej atmosferze takiej takiego ogromnego skrępowania i wściekał się kiedy, kiedy musiał słuchać oby tylko polscy o tej kulturze staną się czuł związany to było dla niego jak po otwarciu się jak niewolnik taki młody chłopak nie jest oczywiście ta młodzież nawet z tamtych warunkach to była szkoła byli nauczyciele, ale nie mogę wszystkiego nadzorować my przecież Józef Piłsudski tak jak wielu wielu innych młodych Polaków na Litwie na Białorusi w królestwie należał do tajnych do tajnego kółka w szkole czytał nielegalną literaturę dziś tamto przemycano do Wilna, więc nie był całkowicie odcięty od tych źródeł jak w innej wiedzy i konspiracji, bo już tam jako młody chłopak na swój sposób dziś się tam spotykali coś dyskutowali w inny wyobrażali sobie może tą przyszłą walkę taki trochę szczeniackie takie niepoważne, ale wtedy się przecież kształtują charakter mówi się czym skorupka za młodu nasiąknie tym na starość trąci, więc z domu patriotycznego matka, która bardzo kochał jak pani redaktor przeczytała wielka nieubłagana patriotka ojciec przecież komisja rządu Narodowego, a więc można powiedzieć dygnitarz lokalny też związany z walką o niepodległość całe otoczenie jego bogata tradycja Ziemiańska, w której wzrastał o jedno tradycja Ziemiańska ND Dwór Polski no to była tradycja walki jednocześnie taka przechowalnia polskich pamiątek czy tamto się nie tylko obyczaj przechował, ale i te te dawne broni te obrazy te różne drobiazgi związane jeszcze z czasami niepodległości to od to oddziały wuja ogromnie na nas takiego młodego człowieka na dziecko ktoś się w tym wychowuje, bo wtedy ono nabiera kształtu, jakby tego swojego wewnętrznego i tak właśnie był Piłsudski takiego brat zresztą również Bronisław, który potem etnograf etnografa, ale przedtem jeszcze inny wplątany w różne takie sprawy polityczne przez dostał nawet kara śmierci swego czasu był mało wrogiem imperium podejrzewano byłą ba udowadniano, że bluza z mieszanych przygotowanie zamachu na cele, a Piłsudski też przy tym oberwał, jakby rykoszetem mambo dostał dostał taką karę administracyjną to znaczy, jeżeli nikomu nie nie można było udowodnić winę, a był człowiek podejrzany to władza miała prawo na zasadzie kary administracyjnej na wszelki wypadek zesłać go na 5 lat na Syberię to tylko w Rosji coś takiego było, czyli na takim poziomie całkowite bezprawie w ramach prawa, a Syberia też wykształciła Józefa Piłsudskiego Reja można powiedzieć znowu, odwołując się jego wspomnień, kiedy pisał o swoim zesłaniu syberyjskim spotkaniach i z ostatnimi jeszcze zesłańca mit powstania styczniowego potem się spotkać z Bronisławem Schwarz i lisy inteligencją rosyjską z ziemianami, bo bluźnierstwa rosyjskie są to taki samorząd, który na Aleksander k Redy ludzi wprowadził i montażem słaniał się zajmować początkowo tylko gospodarką mamy tak zwykle zaczęto dyskutować o polityce i więcej Stali się dla cara tu również w pojęciu cara równie niebezpieczni jak rewolucjoniści w Polsce, więc z tamtych ziem co było sporą ich jak napisał wyrobił sobie zdanie takie po pierwsze, dosłownie zacytuję, bo to pamiętam znienawidzili ten potwór azjatycki, czyli Rosji, a poza tym nabrał przekonania, że niezależnie od tego czy będzie Rosja Biała czy czerwona czy jakiejkolwiek innej barwy zawsze będzie w wodzie niepodległej Polski, a zatem ona Rosja jest główną przeszkodą do odzyskania niepodległości przy drodze do innego zdania no tak Aron miał zupełnie inną drogę życiową on nie było na zesłaniu on wychowywał się można powiedzieć w porównaniu z Piłsudskim tras rowerowych takich, ale tak, ale jednak nie miał takiego bagażu doświadczeń negatywnych z Rosją w tym od o to chodzi poza tym zarówno na galę w odróżnieniu od rana rządowych epson ma warunki materialne tak natomiast, że tak powiem takie ciasto na psychiczna wychowania nie była tak dojmujące jak u Józefa Piłsudskiego Statham w akcji zesłanie inwigilacja policji pobicie przez stracił zęby tam jak przednie lub pod stół kolbą żołnierz wybił jak tam bunt był ranny w czasie jedno przybyła więzieniu tam na zesłaniu na jezdni i gdy czyli bezprawie całkowite on to widział Rosji od środka Dmowski tego tak nie dostrzegał Dmowski widział wielkie miasta widział polityków rosyjskich z nimi myli się obracał bardziej niż z kimś innym, a poza tym to inny charakter Dmowski był charakterem analitycznego polityka takiego można powiedzieć typu Zachodniego montaż w Rosji też był pewnym ewenementem, a Piłsudskim rewolucji miał Piłsudski był bardzo żywą naturą, a nie tak to mówiła, że dziś też się uczył nie przykładał się do nauki, ale to ja miałem wielu kolegów ja się też nie przykładają do nauki szczerze mówiąc co nie przeszkodziło im później ukończył studia Lee w mniej i zrobić karierę naukową myślę, że te nie przykładanie się do nauki może wypływać np. stąd jak to u niej wielu kolegów podejrzewam, że Józefa Piłsudskiego i bardzo wielu ludzi wypływa stąd, że są zainteresowani, by z różnymi rzeczami, że nie wzruszyło ogranicza szkoła w pewnej mierze ograniczają jak Jan lektury szkolne się męczyłem częstochowian ogromnej ilości książek innych i to czasem wykraczających daleko poza, jakby mój poziom szkolny to samo jest z wieloma młodymi ludźmi Piłsudski też chyba do nich się zaliczał on jest żywy umysł nieznoszący skrępowania wiele razy do tego potem wracał w czasach swojej konspiracji, kiedy tłumaczył my swoje postępowanie mówił ja się tu dużo ja nie mogę z tych kajdan na życie nie mogę żyć jak niewolnik jak zwierzę układany na haiku, więc tak to odczuwał to była dla niego mordęgą właśnie te kajdany naukowy to taki drobny chłopak no w szkole rosyjskiej dusił się do samodzierżawia go udusiło musiał być przecinkiem samodzierżawia, a że jednocześnie był to umysł bystry, który znał doskonale sobie radził i w polityce i w pojmowaniu spraw wojskowych i gospodarczych no to mamy człowieka który, jakby początkowo idzie tą samą drogą jak wielu jego kolegów, a potem święci ogromnej pracowitości ogromne i takiemu przekonaniu o słuszności drogi, którą wybrał mało, kto z młodych ludzi ma taką Jasną wizję tego co chce robić, a nie umiał, wstępując do socjalizmu dochodzą PKS -u przeprasza mnie miało to wizja już są precyzowane są walki walki o Polskę walki zbrojnej, jeżeli tylko będzie mógł ją prowadzić od wczesnych lat proszę zwrócić uwagę jak zostanie redaktorem robotnika jest młodym człowiekiem niedoświadczonym nigdy nie był redaktorem żadnego pisma no chyba za za szkolnym tam jakimś nie był dziennikarzem zawodowym nie miał wykształcenia, ale z talentem, która rysy i zapałem publicysty i strasznymi argumentami od początku salon czy wsi wśród tych towarzyszy partyjnych zapatrzonych w rewolucję w myśl, że można, by to rewolucja zamienić na powstanie, że tak naprawdę to trzeba się szykować do walki zbrojnej, a ta walka zbrojna będzie najbardziej zrozumiała, jeżeli będzie walką o niepodległość wtedy przyciągniemy innych i tak krok po kroku sądzę, że ten, jakby powiedział rasowy socjalista jad nacjonalizmu do DPS -u aż w końcu doprowadzi do jego rozłamu już w czasach rewolucji 900 piątego roku, więc to był typ człowieka, który musiał przekraczać granice, bo takiego charakteru był musiał szukać czegoś zawsze nowego tacy są z tego siedzą politycy staną się nazwą wojskowi z tego się rządzą ludzie, którzy potrafią widzieć dalej niż większość z nas, gdyż mieli panie profesorze wskazać się na mapie miejsca, które były dla niego istotne są to oczywiście był majątek węzłów, w którym się wychował my zresztą opisy, które się zachowały to właśnie wskazują, że to było takie jest trochę mityczne duże modrzewie nowy Dwór na Kamiennej podmurówce z oszklonym gankiem Dwór otaczała się kamera, wzdłuż której ciągną się sad i aleja Świerkowa za folwarkiem las jezioro piorun Pisz włókno, czyli taki obraz Sielskiej Anielskiej pani redaktor, gdyby nawet nie był sielski anielski to był obraz jego dzieciństwa szczęśliwego potem to już nie były takie szczęśliwe życie niewiele tam było zakrętów gwałtownych wstrząsów, a on przecież zawsze wracamy do tych z lat młodości wczesnej, bo są rodzice 13, bo są wszyscy, których kochamy i Lotosu jest nawet posłowie i beztroska dokładnie tak te zabawy gdzieś prawda po chaszczach w lesie na jeziorze wracał tak jak i tak jak wielu z nas wraca on aż jego życie było rzeczywiście niezwykle burzliwe to tym chętniej się wraca wtedy do takich jak i spokoju, iż jest sobie bardzo bardzo ceni, więc na pewno żółw i te lata dzieciństwa te czasy spędzone z matką, gdzie przy lampie siadały dzieci wokół, a ona im czytała kiedyś wspólnie modlono się tą pomyślność dla polskiej i czyta księgi pielgrzymstwa polskiego wieszczów narodowych no to musiało wywierać na całą tą gromadkę ogromny wpły w, a drugim miejscem, które ukochał ogromnie i dał temu wyraz wielokrotnie to Wilno Wilno stara stolica Litwy i majątek pod Wilnem, które posiadał no imają nigdy tak tak, ale jednak to Wilno będzie, zanim że, tak więc chodziło stale przecież jak z wojska Polski zdobyli winno 1919 roku Piłsudski osobiście opracował plan tej operacji wbre w doradcą wojskowym wszelkimi nawet naszym wojskowym, którzy mówili, że to się nie uda się to szaleństwo, ale obiecał mu tym zmianom, że przyjdzie im z pomocą nie mógł przyjść w styczniu, bo nie było wojska wojna z Ukraińcami pochłania wszystkie siły dopiero tworzącej się armii polskiej, kiedy tylko Czesi byli z nas poszedł na Wilno było w Wilnie zaraz po zdobyciu miasta, żeby te ukochane swoje miasto zobaczyć no i mamy ten napis dziękuję ci Matko za zimno to jest matki Bożej Ostrobramskiej w niego pewnym takim nie wiem czy miłością, ale na pewno czymś co bardzo było mu bliskie to właśnie wizerunek matki Bożej Ostrobramskiej zawsze był w pokoju u niego była ta matka Boża Ostrobramska no i miał taki dosyć szczególny kiedyś chyba któryś z księży profesorów jest ksiądz profesor warszawskiej czy ksiądz prof. Zieliński powiedział coś takiego, że była to taka religijność ludowa bessy jakiejś refleksji może głębszej, ale szczera także nie był niedowiarki jak i kiedy się, że nic powiedział moim zdaniem niedowiarki nie był tak jakby socjalistą, więc to są takie zawiłości umysłu charakteru człowieka, który mnie rozstrzygniemy byli socjaliści, którzy chodzili z 32 dziś, by się wydawało niemożliwe tak było brali ślub kościelny jest pewniej takim socjalistą Piłsudski w socjalizmie szukał Drogido wolności dać do polskich Roman Dmowski bardzo interesujący jako taras przeczytałem ten artykuł o szlachetnym socjaliści Otóż była to w momencie, kiedy Dmowski chyba boi się powołuje na tę jak zostałem socjalistą na tym wspomnienia Piłsudskiego odpisuje swoim artykułem o szlachetnym socjaliście piszą o Piłsudskim, ale zaczyna od gwałtownej krytyki całego socjalizmu polskiego nie dość i nic ci słuchaj nie zostawia na przywódcach socjalistów i potem pisze jak w takim towarzystwie mógł się znaleźć taki człowiek Józef Piłsudski młody człowiek bylibyśmy mówi niezgodnie z prawdą, gdybyśmy mu odmówili swego umysłu żarliwego patriotyzmu po wszelkich cnót i zalety charakteru jak taki człowiek stał się socjalistą pyta Józef 2 Roman Romanowski przepraszam i odpowiada sam sobie no chyba nie zrozumiał istoty socjalizmu tam na Syberię tak, bo nie jest w stanie pojąć jak Piłsudski mógł zostać socjalistą, czyli można, by powiedzieć zdarza chętnych brak pełnych wiary w aktach taki, który Dybowski dosłownie miażdży tam swoimi argumentami innymi słowy rozumował tak bo gdyby nie zetknął się z socjalizmem byłby narodowcy i wiele tutaj, by dobra dla narodowej demokracji mógł uczynić, ale drogi poszły rozeszły się poszło inaczej i Piłsudski został socjalistą utożsamiał się socjalizmem, aczkolwiek nie jest to GSM, jaką partią i kiedy już władzy miał w ręku tępił nie miasto partyjniactwo Pepeesu, które mówiło no przecież skoro my o to Polskę walczyliśmy to nam się należy przywództwo w państwie mówił nie nie macie wszyscy razem współdziałać nie narzekali na to narodową demokrację razem musimy iść to będzie jego też inne przesłanie zawsze razem no nie zawsze to wychodziło stosunek panie profesorze do Warszawy wszak po przewrocie majowym będzie mieszkał w Belwederze razem z rodziną do końca swojego życia do 3005 . roku nowy stosunek do Sulejówka w 1921 roku Aleksandra Szczerbińska próbuje podobno za pożyczone pieniądze 2 działki w Sulejówku na 1 z nich stoi taki letnia domek letniskowy, w którym najpierw zamieszkują na pociąg potem oczywiście ze składek żołnierskich powstaje dworek milusińscy, ale czy to było takie miejsce wygnania było to miejsce odpoczynku spokoju jakich nie zaznał brak tego spokoju praktycznie od opuszczenia słowa i już nie zaznał, bo szkoła była mordęgą potem były krótkie studia przerwane zesłaniem potem konspiracja dużo na ten temat mówić, ale to było życie z dnia na dzień jak Stefan Żeromski pisał to są ludzie, którzy zapomnieli swego nazwiska zostawili swoje rodziny swoją chudą oby wszystko poświęcili sprawie nogę pisał o nich z podziwem, że tak można właśnie takim był Józef Piłsudski takim był inny późniejszy prezydent Polski Anny Wojciechowskiej takich było całe otoczenie tym się Piłsudski z nas w spokoju tam nie było tam była wyczerpująca wojna regiony potem wojna z Rosją bolszewicką poseł te spory polityczne, które zżera cały jego spokój zabójstwo Narutowicza, który bardzo dotkliwie przeżył to wszystko dziś odkładał minusie był momentem, kiedy od tego wszystkiego odszedł i mógł się zająć pisaniem dużo czasu poświęcona pisania na lektury na układaniu pasjansa w górę co Rosjanie lubił pasjami lubił i miał tam różne swoje pasje szansy uczył się nocą miasto nowych kont na szuka żony swoich znajomych swoich kolegów, którym tam podpowiadały jak dziś nowe rozwiązania no i tak będą oczywiście nie jest w totalnym, jakby nie odcina się całkowicie od życia politycznego również widzianych w kuszeniu zamyka, a tak oczywiście, ale mimo to jest to ten spokój i z rodziną ze swoimi kochanymi córkami z żoną, więc w tym sensie na pewno można powiedzieć kocham ten mit dusi, bo to jest taka gmina Rusinów taki miły bardzo miejsc letniego Aleksandra Piłsudska tak wspomina tamten czas w Sulejówku panował istot istotnie w pierwszym okresie naszego zamieszkania zupełny spokój w gorące letnie popołudnie jedynie pszczoły nas kwiatami i śmiech dzieci przerywały stanąć przy lasku w gminie nie różniły się wiele od siebie ja wstawałam wcześnie, bo dzieci budziły się koło ósmej mąż spał do dziesiątej o tej godzinie podawała mu śniadanie do łóżka przynosiła mu także Kurier poranny ekspres z zespołu potem jeszcze godzinę nieraz w 2 powstaniu wszedł do ogrodu kontrolował stan drzewek obiad jedliśmy zawsze o godzinie trzeciej do obiadu siadaliśmy zawsze wspólnie z całą rodziną i wtedy nie lubił obecność obcych osób przy stole prowadził zawsze wesołe rozmowy opowiadał zabawne anegdoty albo epizody historyczne po obiedzie może zwykle bawił się z dziećmi albo siadywał na werandzie i czytał wieczorami, gdy dzieci już Spały i ciszy nocy upadała i cisza nocna padała na ziemię może rozpoczynał pracę w Sulejówku powstała m. in. historia wojny polsko-rosyjskiej p t. rok 1920 oraz wspomnienie o Gabriel Narutowicz oczu od wakacji można powiedzieć chwila oddechu i z, nawiązując jeszcze do tych zwyczajów mniej lub Chin na wszystkich lat tak to chyba należy powiedzieć to ani za małżonka podawania herbaty, ale Józef Piłsudski pijał ogromne ilości herbaty potrafił pić się po kilkanaście szklany nawet próbowano mu reglamentowany dostęp do niedobra np. gmina Lewandów szklankę budowanymi, a jeśli już rano 3 nie nie tu dni i goście nie oszukał, ale nieprzejednany to prawda, ale był nieprzejednany, ale to też była pewna cecha właśnie Kresów Wschodnich Stefan Żeromski powiedział kiedyś, że Rosjanie dali nam 1 dobrą herbatę jak mówił bracia Moskale nie u nas weźmie, ale 1 dobrą rzecz nam daliście herbaty, więc na Kresach i to ogromne ilości herbaty samurajów Samowar był wyróżnikiem mieszkania kresowe jak również wielu mieszkań potem w królestwie, kiedy już ten zwyczaj się przyjął PIT-O do herbaty w ogromnych ilościach to było typowe dla Rosji i Józef Piłsudski to całkowicie przejął można powie i co jeszcze bardzo umiarkowanie używał alkoholu i nawet to oni są inni uważali za ratunek niezwykle szlachetny on po prostu tego nie lubił był taki moment, kiedy jak przyjechał do Polski miał tzw. influencer, czyli po prostu przeziębienie kaszlał Schichau no i oficerowie jego adiutanci postanowili udać się do von Triera po lekarstwo dla naczelnika no i dano musical Węgrzyn traci od stałych baz stuletnich nawet więcej rarytas niesamowity jest na rano do kieliszka Pontus próbował no i potrząsnąć głową mniej obrzydliwy stwór zabierzcie ode mnie nie lubię tego jak potem oficerowie raczyli się całą noc w tym Węgrzynem Piłsudskiego nie tknął miał swoich słynnych imienin także częstował Węgrzynem ta kadra, ale z taktyką sam raz umiarkowani pił co jeszcze z tych kulinarnych rzeczy no nie lubił proste potrawy w ogóle nie był wymagają nie jest wymagający jeśli chodzi o warunki żołnierza o jedzenie, ale dogi na suchą wędlinę litewską albo krakersy Belowski, jaka jest dla Rosji 1 rodzaj szczególnie sobie tam przegryzają bobry nauczając herbacie tak tak lub jedno nie lubił ciasto, które robiła i gospodyni prawda dokładnie nie wiem, jakie to było ciasta, ale często zawsze jadę od tak z tych kulinarnych jego przyzwyczajeń i gdzie teraz panie profesorze chciałabym zapytać o Tomku jak to się stało, że marszałek Piłsudskim przyzwala na kult swojej jednostki bo kiedy czyta się od tych RM w wyrazach uznania hołdów i czcić, któremu składano na tom być może wpisuje się do ducha epoki, ale czasami przychodzi wszelką miarę oczywiście w każdym urzędzie państwowym wisiał portret Piłsudskiego Anny, a treścią był już legendą nim skończył czterdziestkę młot zesłaniec terrorysta twórca Legionów po w Magdeburgu bohater Narodowy tak, ale np. sekcje głazów pamiątkowych, gdy obywatel stale natyka się na coś co marszałka przypomina była taka mapa z ponad dwustoma punktami inny albo np. w 1927 roku Ministerstwo Spraw Wewnętrznych nakazało zdawać wojewodom raporty jak się imienin marszałka obchodzony 19 marca udawały ich terenie w imieniu Piłsudskiego hołdu zbierali ministrowie starostowie wojewodowie, a potem zasypywali nimi, a Belweder słynna akcja, kiedy był na Maderze 1931 roku wezwano do wysłania kartek pocztowych 5  000 000 nadeszło trzeba mu było ciężarówkami do tego miejsca pobytu chętny zgłosić się 3002 . rok wrogość nie przepuszczono ulice Kościuszki na Piłsudskiego a gdy stan zdrowia marszałka się pogarszał to oczyszczenie naczelnika zaczął przybierać formy religijne i atutem mam taki cenny fragment z albumu Wilno Józefowi Piłsudskiemu w dół tuż przed śmiercią 19 marca 3005 . roku wzywano Czytelników do spowiedzi powszechnej wobec nas samych, abyśmy stwierdzić mogli co zrobiliśmy w ciągu roku całego dla naszego budowniczego dla Polski ile to cegiełek twórczych mu dostarczyliśmy w takt rajdowcy w pewnej śmieszności sztuce przebija moim zdaniem o tym jak odbierano naprawdę Piłsudskiego i jak przynajmniej duża część istnienie większość społeczeństwa go traktowała świadczy to, że mimo tego co pani redaktor przeczytała takiej hołdować niczyjej wewnątrz Unii wolności takie nosów w to wszystko nie zabiło jego legendy, bo to potrafi zabić takie odpady docent hołdy składane na pamiętamy np. wszędzie u nas jak ja pamiętam panie tak na pewno nie pamięta, ale w każdym urzędzie wisiał portret Gomułki silny potem oczywiście wielka i potem kolejnych obozów palet nanoErgis oraz charakterystyczne dla systemów autorytarnych, a totalitarna, ale ich do tego nie przykładał wagi wszyscy gada dla mnie ogromna większość z nas na głowie, żeby na tego nie widzisz, jeżeli to nie zabiło legendę Piłsudskiego to one jednak musiała mieć swoją wartość i musiała tkwił w umysłach ludzi to znaczy, że za to legendą musiał stać bardzo twarde dowody, że wielkość Żabno pewne tak wielkość odczuwalne nie przez wszystkich, bo on postacią kontrowersyjną biednie byli gotowi byli gotowi utopić w łyżce wody, a inni wznosili mu pomniki i gdy ich niechęć i hołdy nie miały miary wtedy i z 1 z drugiej strony można tam może pani przeczytać broszury wydawane dotacje i jak się czytało Piłsudskim to się w ogóle można powiedzieli, że obraza nogi taka, że pod sąd tylko by należało takiego czeka polecą takie głupoty wypisują, a z drugiej strony hołdował Chudy tak jak panu Bogu niemal, więc o wierze i to nie zabiło w naszej pamięci Józefie Piłsudskim to znaczy, że ona jednak miała bardzo realny mocne podstawy podejrzewam też pamiętać też, że Józef Piłsudski po tych wszystkich przejściach po tych wstrząsach 1 było była śmierć Narutowicza drugim zamachu majowego to też bardzo głęboko przeżył, że jednak musiano strzelać to jego żona opisuje, że widział widział 2 × gościł 3 × Piłsudskiego w takim stanie na krótko przed śmiercią po zamachu majowym i to co prawda śmierci Narutowicza Piłsudski szybko się zdarzało zaczynały mułów no powiedz mi już przestał inny może wszystko też kontrolować jest to 1 osoba 13 i byłby w stanie tego wszystkiego skontrolować była też dużo nadgorliwości głupoty w tym wszystkim zrobiono z kultu Józefa Piłsudskiego religię państwo, zwłaszcza po jego śmierci, ale to to już rozumiem to było dość oczywiste, ponieważ widziano ich za jego życia też Izajasz życia też natomiast jak to się odwołam do takiego wspomnienia 1 z poznaniaków był zwolennikiem Dmowskiego oczywiście i ale doceniał też Piłsudskiego opisuje jak przybył do u niego w hrabia czy książę już chyba hrabia z Francji i ich mówi chcę zobaczyć tego waszego idola Piłsudskiego był chyba z misji wojskowej kamień dziś tam przy ambasadzie w i opisuje ten, że nasz pamiętnikarz, że udał się na przyszły Piłsudski przyjmował w Belwederze tam o różne osoby przedstawiano się witał parę słów zamieniał mają się tam wkręcił, żeby zobaczyć tego podobno nie zwykłego Polaka mówi z jakim przekąsem mówił, kiedy wrócił był taki milczący Cichy no, więc uwija tynk pisze pamiętnikarz zapytałem go można tak jak tak on tak spojrzał mówi nam nienawidzić dziwna rzecz, kiedy Piłsudski podchodzi nie sposób nie stanąć na baczność przed ich w, więc miały jakiś taki wpływ, których bardzo wielu ludzi bardzo wielu pamiętnikach coś było takiego, że istotnie wzbudzał szacunek i zrywał syn króla rumuńskiego to od po naszej jakiemuś naszemu dyplomacie opowiadał, że jak Piłsudski wyjechał do Rumunii tony Karol przyjmował go w otoczeniu świty i pali papierosa dorzucił natychmiast jak Piłsudski pojawił się nas nie tylko, o czym mówi patrzy, a mój ojciec na baczność staję przed Piłsudskim i atesty, a więc jak je można dużo takich anegdot, ale autentycznych przykładów przytaczać, że miał taki wpływ na ich również na swoich przeciwników 1 narodowiec powiedział coś co właściwie chyba najlepiej może charakteryzuje podejście ludzi, którzy nie, bo nie mieli zaćmy to znaczy może dostrzegać błędy, ale nie być śmiertelnymi wrogami powiedział tak z Dmowskim chciałbym porozmawiać, bo to jest najwybitniejszy polityk Polski w naszych dobrych, a Piłsudskiego chciał, by pocałować wynik jest przed północą panie profesorze to może o kobietach rozmawiamy o o o jedno z nich jest głos z kim był bardzo przystojny to w ogóle był pięknym dzieckiem pięknym dzieckiem potem bardzo przystojnym młodzieńcem, bo wy w ogóle myślimy, że Piłsudski zawsze był stale się w niewiadomych, chociaż kiedyś byli młodzi RMF FM w wyglądzie jak młody kiedyś na wystawie w muzeum Narodowym, na której nam była wczoraj, krzycząc Polska jest ostatnia sala poświęcona kultowi Woodsa, więc tam jest właśnie Piłsudski jest multi pikowane zwielokrotnione, więc jeżeli ktoś chce się to otoczyć wizerunkami Piłsudskiego to gorąco polecam, ale tam też jest 1 taki obraz intymnego pokazuje wieku takim młodzieńczym, ale jak wczoraj przeglądałem literaturę teatr Piłsudskiego zobaczyłam jego portrety z piątej klasy gimnazjalnej potem z klasy maturalnej ENA to rzeczywiście śliczne dziecko dość interesujący młody człowiek nie tak na pewno mógł być pożeracz serc niewieścich, gdyby nie to, że zajmował się wtedy konspirację gminnych natomiast był zajęty tak natomiast wyższa nawet książkę u nas kobiety życie Józefa Piłsudskiego i tych kobiet było tam całkiem sporo innych pierwszą miłością to znaczy, o ile wiemy, bo my też wszystkiego przecież pewnie nie wiemy być może jeszcze coś historycy kiedyś odkryją na pierwszą miłość przeżył krótkotrwałą, bo nie przetrwała rozstania w czasie zesłania syberyjskiego, ale to było w dosłownie chyba kilka miesięcy tylko takich spotkań na sobie młodzi obiecywali, że będą pisali do siebie no i Piłsudski bardzo szybko zapomniał o chęci i nie pisali do Bogdanki swego serca, gdy później ich nowy miał pierwszą małżonkę piękną panią jak mówiono, do której wzdychali z zjechało wielu w Krakowie okazało się, że charakterologicznie nie bada się nie pasują bardzo Piłsudski był typem samotnika mówi Omar i tak tak ponuro zresztą starał się Dmowski okno stał się most, ale myślę, że ta nie sprzyja m. in . z tego powodu taka głęboka to jest trochę legenda może, uwalniając nas życie, ale jednak 1 wielki był politykiem bardzo biegłą, gdyby tylko dostał na przeszkodzie porozumieniu jest tylko kobieta to myślę, że przecież dla polityka to jest to nie jest przeszkoda, że tu potrafiłby swoją niechęć powstrzymać, więc pani Maria była można być duszą Towarzystwa była kobietą, która lubiła się bawić pokazać, ale do niedawna w latach w tym dobrym sensie tego słowa salony wtedy spełniały bardzo ważną funkcję tę społeczną taką można być narodową tam tętniło życie narodowe najbardziej, a Piłsudski był typem samotnika, który niejednokrotnie z rezerw chciałby sam, żeby coś przemyśleć coś zaplanować i po tej zaczęły się po pewnym czasie na takie rejsy pojawiać między małżonkami, aczkolwiek trzeba przyznać, że Maria przez ludzi czasu towarzyszy również w konspiracji i mogą, gdzie była wierna do końca nie nie nie godziła się na rozwód i dopiero po jego śmierci i pojęć poleci do 2 tysiące 2001 . roku ta tak dopiero za małżeństwo swoją ostatnią panią swego serca jest dla nich konie i wjechali Szwed redaktor się od razu jak powiem tak no ne druga małżonka druga małżonka Aleksandra i to aż kilkanaście Mińska poznał ją jeszcze na Ukrainie w czasach konspiracji przypadli sobie do gustu, bo zaczęli rozmawiać o takim właśnie sprawach konspiracyjna narodowi chyba się dobrze rozumieli, a i potem inne jest ta zażyłość coraz bliższa już w czasie, kiedy wybucha wojna światowa jest w 1914 to Piłsudski pisze wiele listów Aleksandra Szczerbińska i tam pokazuje swoje ogromne rozterki Szlęzak czternastego widać jego pewne załamanie, a jednocześnie determinację, kiedy pisze z byłą moja kochana ileż to razy, stojąc w gradzie KUL ja marzyłem, żeby jednak nie trafiła i uwolniła od tej ciągłej z Rosją wydostali się od tych zawodów wymieszał spotykają, więc to są bazować osobiste listy widać, że tych ludzi łączy bardzo bliska więź, a zmaleją już się to był nos Bractwo już na jest oczywiście jeszcze później jednak kobieta podobno ja nie jestem pewien czy czy pani doktor, która mikstura zdaniem wielu była jakoś bardzo blisko związany z Józefem Piłsudskim czy tańszy niż jest to udowodnione natomiast niektórzy biografowie myślenie mając konkretnych dowodów przypisują temu dziś charakter romansu ja nie sądzę, żeby to i tak wyglądało Piłsudskiemu po prostu starzejącym się panem to były lata początek lat trzydziestych już chorującym no można powiedzieć, że Towarzystwo młodej przestanie pani doktor go mianował ucieszyło, ale czy Aleksandra Szczerbińska jakoś nigdy nie okazywała ani zazdroszczę niepokoju o coś Józef Piłsudski z panią doktor się jako spotyka być może w dni Chart Karina nie natrafiliśmy na dane na nic takiego tak czy inaczej było kilka kobiet wżyciu Józefa Piłsudskiego 2 × na pewno się zakochał w trzecim to ten na Syberii może krótka taka pierwsza miłość szybko minęła nie wytrzymała rozstania, ale z wieloma kobietami spędził w sport większość swojego życia natomiast na pewno bardzo ważne były dla niego jego córki szkoła Gortata Jagódka to tak kohorty swoje córki poświęcają każdą wolną chwilę zresztą potem we wspomnieniach obu obu córek miał jeszcze z rowów, kiedy się okazję śledzić rozwozi naliczały ojciec tak wtedy już wiesz te starsze panie z jak przyjechały jedno 2 po prostu starzejący się szybko człowiek, który zaczynał też tracić kontakt, więc z otoczeniem pod koniec oznacza się za grzechy były bardzo dotkliwe dla otoczenia bardzo dotkliwe dla otoczenia i już myślę, że tak w roku 3003 . a już na pewno trzydziestym czwarty mimo tego, że nadal był trzeźwy jako polityk jeszcze potrafił jednak bardzo celnych spostrzeżeń poczynić kilka uwag, które się potem sprawdziły to jednocześnie widać było już chwilami, że kontraktacji z otoczeniem bezpośredni traci zaczyna być trudnym człowiekiem dla otoczenia choroba nowotworowa choroba nowotworowa i wszystko co co się z tym wiąże to on jak rak atakuje człowieka to najróżniejsze się od dolegliwości pojawiają się również pewniej i w sferze psychiki majom taki czynny, który tak zawsze był ruchliwy tak zawsze zapracowany, bo nagle przykuty do dat do tego swojego do tej swojej niemocy o tak bym powiedział wstydził się tej niemocy to, żeby jak na ostatni defiladzie to w pewnym momencie usiadł to było zasłużone z tego listu podaż jest otwarty zrobiło zaskoczenie zasłabł i do końca uroczystość już już 1 siedział i to wszyscy zauważyli, bo nigdy tego nie dał się w coś ta choroba poczyniła duże postępy, ale musiała już go gnębić i drążyć ten organizm już od jakiegoś czasu dłuższego, kiedy zrobiono sekcję zwłok po śmierci Piłsudskiego to okazało się, że wątroba cała była pokryta guzami Płatek powiększona, że zajmowała 23 Jane brzóz brzusznej mógł wręcz przykrywający żołądek też na pewno było związane z olbrzymim cierpieniem fizycznym znaczy niekoniecznie tak jest, bo osób na są najróżniejsze trudne każdy się pomiędzy powie, ale czasami jest ogromny ten właśnie Gusa tych bólów nie ma takich silnych wydaje się, że Piłsudski może nie cierpiało, jakby od strony bólów mnie, bo normalnie funkcjonował ciągle to jeszcze czytało pasjanse układa rozmawiał chodził, ale osłabienie osłabienie go dobijał no i schudł to było widać jest ostatnie zdjęcie jak dziś wychodzi to dosłownie blada twarz i tak wyostrzone rysy tak chuda twarz, jakby miał 8090 lat dosłownie tak to nazwijmy rzecz nauczono go głodówką, lecz on sam się leczył on sam się leczył głodówką sam sobie koordynował głodówkę co faktycznie mogło pomóc na krótką metę, bo organisty żony nie było obciążony mógł czuć się, że Sejm, ale przecież to wycięcia oceny jak pożerał po prostu jego szwedzki wszystkie siły żywotne jego organizm ratunku w tamtych czasach nie było zresztą tak późno wykryto, że nie może on, że nawet dzisiaj pewnie nie byłoby szans na ratunek być może nie wykryto może jeszcze ich przerzuty byłych, ale nota wątroba tak powiększona ogromnie, o których pani redaktor słonia wskazuje, że rzeczywiście trzymał się tego życia no do końca do końca starał coś co dręczyło jeszcze o to trzeba podzielić koniecznie niepokój opolska od 1924 roku powiedział do swojego otoczenia ja przegrałem swoje życie, bo nie jest to udało mi się stworzyć federacji, z której siłą liczyłaby się Europa świat idzie wielka burza, której Polska może nie przetrzymać wtedy już 2004 . roku nie było Hitlera nie było Stalina on czuł nadchodzącą wielką burzę jeszcze 3004 . roku, kiedy z zarządził spotkanie i zapytał zebranych swoich współpracowników czy zdaniem ich Niemcy czy Rosja będą bardziej niebezpieczny oraz większość opowiedziała się znaczy po Rosjanom wybrał Niemcy potem czasami odwrotnie większość opowiedziała się, że Niemcy on wybrał jednak Rosja my potem pytany o na potęgę, dlaczego tak się powiedział gość, a co ja was poprzeć czy wiesz, jaka panika, aby powstała, ale macie tutaj stworzyć zespół, który będzie monitorował stale i sytuację w Niemczech widzimy na 2 stołkach to znaczy te 2 układy pakt nieagresji musimy wiedzieć tak się długo nie da musimy wiedzieć, które gubią się jako pierwszy spadniemy, więc czuł to zagrożenie i z różnych relacji z różnych takich użytków pamiętników przebija ludzi, którzy widzieli Piłsudskiego przebija to, że wyrażał ciągle ten niepokój, że zbliża się coś w ogromnego co może oznaczać koniec polskich i mówi walka będzie bardzo trudna, bo jak powiedział zachód jest tańszy klienci użył tego słowa w zachód dziś jest tańszy, więc ci to znaczy może na mnie pomóc czy gdyby żył i był w pełni sił zdołałaby uniknąć wojny 3009 . roku to pozostaje tylko w sferze domysłów nie wiemy może jako biegły polityk i w końcu sam stworzył tą koncepcję balansu między Rosją, a Niemcami szybciej niż Beck dostrzegł, że tak dalej nie można być może inaczej by się wtedy potoczył wprost Czechosłowacji nie wiemy to są wszystko domysły, ale nie dożył tego czasu podobnie zresztą jak Dmowski, który zmarł na początku trzydziestego dziewiąty też nie wiedział już upadku Polski widział upadku sanacji, z którą na, którą tak wiele i często słusznych żalów wylewał obaj wielcy Polacy odeszli, jeżeli można kiedyś, ale nazywam Józefa Piłsudskiego Polakiem wybrał Polskę czuł się związany właśnie z naszą kulturą naszym językiem się go Litwini od dzisiaj wybaczyć nie mogę prof. Janusz Odziemkowski UKSW był nasz gość przed północą bardziej haniebne dziękuję państwu za tę opowieść o Józefie Piłsudskim państwo dziękuję za wspólny poniedziałkowy wieczór zapraszamy oczywiście na kolejne za tydzień, a teraz już w dobrej nocy kolorowych snów do usłyszenia
Zwiń «

PODCASTY AUDYCJI: WIECZÓR - KAROLINA LEWICKA

Więcej podcastów tej audycji

REKLAMA

POPULARNE

REKLAMA

DOSTĘP PREMIUM

Wszystkie audycje, kiedy chcesz! Teraz TOK FM Premium 30% taniej: podcastowe produkcje oryginalne, Radio TOK FM bez reklam i podcasty z audycji. Nie zwlekaj, słuchaj wygodniej!

KUP TERAZ

SERWIS INFORMACYJNY

REKLAMA
REKLAMA
REKLAMA