Książka opisuje losy grupy zawodowej kobiet w taki ma okresie, które na, bo zawiera kilka co najmniej jeśli nie kilkanaście mniejszych przełomów, bo reszta tej rewolucji 1905 roku do odmowy przez 2 wojny dwudziestolecie międzywojenne Polska ludowa transformacja taka jest może być generalna klamra pani książki tak mniej więcej tak Schetyna się może nie jakimś innym takim bardzo mocnym punktem, ale mnie, więc w tym momencie nadania Łodzi statusu ośrodka przemysłowego i dalej i mechanizacji cennik, a potem ta transformacja jest mocno klamrą, ale one też przeplata się z moim własnym doświadczeniem młodzi enduro odrodziło się nie rodzi osobistym osobistym, które odbywało się już w latach 22 szósty i dalej, czyli od momentu, kiedy przyjechał do kina z dnia do Łodzi, która bywa nazywane miastem czy też jest nazwany 1 z tekstów miastem skazanym na prowincjonalizm, dlaczego tak może być pani zgadza się z taką tezą Penn właściwie musimy chyba się zgodzić z tak obrazowo dojedzie na miejsce nie kiedy przeanalizujemy te wszystkie takie i ekonomiczne i symboliczne jakieś polityczne czynniki na przestrzeni ostatnich 2 wieków to widzimy jak cały czas stał ciepła wypychana nie może ona po ostatniej zmianie ostatnie zmiany granicy z samym środku Polski takim sercu można powiedzieć, że na tych samych prawnicy trudno było, gdy gdzieś daleko nie korzystali z nich trudno, bo teoretycznie to wszystko jakoś przeoczyć jest też wciąż dużym miastem ponad 6100, a jednak w jednak ten taki symboliczny problem, który jeszcze kilka system obowiązywał, że Łodzi nie ma na mapach pogody wieczornych programach telewizji wydaje się mieć solidne podstawy, więc jest to jest taki paradoks miasta w centrum Polski bardzo istotnego gospodarczo, które jednak rzeczywiście cały czas wskazywane jest na prowincjonalizm w ten sposób ja pytam o pani doświadczenia osobiste mając na myśli też 3 historią mówioną w pani rodzinie czy historie kobiet pani rodzinie czytam pojawiały się jakiekolwiek ślady klimaty tego co czytamy w książce nie zaś bardzo opalanie to jest w ogóle tama dla pani ja mam Eli odkrywane linek zawodowo mam rzeczywiście od odcinek Rędziny odkrył w Łodzi natomiast tych Włókniarz ski tematy to jest coś co zaczęłam odkrywać dopiero po przyjeździe do miasta razem z poznawaniem samego miasta to ty wiesz z tą halą iPod Touch totalnie to nie jest jeszcze się wychowałam widz znał wcześniej my dobrze to teraz w takim razie przyjrzyjmy się jeśli nie będzie jakimkolwiek krokom śladom inspiracją rodzinnym pani prace nad tą książką miała pani do czynienia z różnego rodzaju materiałami archiwalnymi zdjęciami i kroniki filmowe prasa, ale też rozmowy rozmowy z włókniarkami, które nie są wyłącznie reliktem historycznym, bo po pierwsze, żyjątek, które pracowały jeszcze za PRL, a po drugie, właściwie ten zawód wciąż istnieje tak tak chociaż, gdzie widzi się on jest wypchnięcie bardzo mocno w do innych krajów wszystkim do globalnego południa, ale nawet w Łodzi zachowała się jakaś garstka wciąż jeszcze funkcjonujących zakładów no i w ogóle jeśli chodzi o ten LM sektory odzieżowy na to jest dużo świadczyć może 2 dniach nie ma idealnej, ale w całym regionie łódzkim wciąż bardzo dużo kobiet żyjących można można spotkać też może nie tak łatwo spotkać, bo to jednak jest taki zawód w tym UE w tej pracowni zamknięte, więc sobie więc, więc nie dużo osób jakoś nie zdaje sobie z tego sprawę ale owszem, wciąż żyją, chociaż są to odchodzące pokolenia tych włókniarze, które pamiętają jeszcze te czasy drugiej wojny czy zaraz po drugiej wojny bardzo wiele z nich dopiero wtedy przyjechały do Łodzi szukać pracy jako młode dziewczyny, ale są też te, które w, które ten przełom 80 tego dziewiątego lat dziewięćdziesiątych doświadczały jeszcze będąc dość młodymi, więc one one musiały się zmagać z szukaniem całkowicie nowego zawodu kiedyś miały dzieci do wychowania i i one też jeszcze pamiętają przecież te pracujące fabryki, więc je innym jest jest sporo tych osób w Łodzi, z którymi z, którym można rozmawiać rzeczywiście od tego zaczynała całe swoje poszukiwania kiedyś nawet nie wiedziałam, że to będą poszukiwania się po prostu zajmowałam historiami mówiącymi w Łodzi trafią do stworzenia typografii, który miał taki program działań i rozmawiam z rozmaitymi osobami z dziennikarzami CNN nauczycielkami i również z Włókniarza ami Włókniarz g i tak to się zaczęło zaczęło się od rozmów, a potem właśnie pojawiło się archiwami inne prasa propagandowe kroniki zdjęcia co kampania trwała i czy miała pani poczucie takiego osobne odkrywcy Kolumba owego, który pierwszy raz przybija do tej ziemi n p . po wielu wielu latach pierwsza w interfejs tym tematem, bo przecież włókniarki były np. bohaterkami sztuki teatralnej wcześniej Akropol ma namyśli już tutaj zaglądam na tamte ich oglądane spektakle poplątane grane spektakle w przestrzeni Fabrycznej tak jak on był też nie była taka sztuka, bo Boch no spytałam, bo rzeczywiście ostatnich latach mam wrażenie, że trochę ten temat się wydobywa i był też tango Łódź staje się spektakl, który bardziej jakość skupia się na tych protestach inne historie o podanie było ono też takim performance duchowym częściowo, więc nie było to taki standardowy spektakl, ale ten wątek w pracę w teatrze i ziemia obiecana wystawiono na nowo jakiś czas temu rzeczywiście czy miałam jakieś takie poczucie bycia pionierką też rzadko rzadko naprawdę rzadko miałam nic mi może rzeczywiście sporo wątków 1 nomen omen wątków RM miałam wrażenie, że muszę sama zszywać, że mimo, że jest bardzo dużo ciekawych opracowań historycznych one stołu dotyczą jakiegoś tam fragmentu rzeczywistości czy okresu historycznego, które badają skrupulatnie, ale potrzebowałam dzikość to wszystko powiązać też bardzo bardzo chciał dotrzeć do głosów oryginalnych zapisanych w LM, a tego w tych opracowaniach nie ma, ale chyba najbardziej takie wrażenie miałam w tych kilku momentach, kiedy zdarzało mi się wyjmować kurteczka z archiwum i w tej teczce zawsze jest ten taki, jakby katalog wpisów osób, które korzystały z danego materiału takiej nie taka karta elity te osoby, które pracy ze śpiewami i wiedzą, że to właściwie w każdym większym państwowym archiwum działa i zdarzyło mi się, że byłam pierwszą osobą wpisującą się na drukarkę od momentu, kiedy zbiory były udostępniane np. od jakiegoś czasu naczynia Szkot od dziewięćdziesiątego drugiego roku w Ameryce data, bo ciastek i tuż po transformacyjnej tak tak, bo czasem jesteś także te archiwa, którego trafiają one muszą zostać wcześniej opracowany czasem zdarzało mi się też, że wpisywała się na drukarce jako pierwsza osoba od osiemdziesiątego piątego roku w faszyzm tematyczne, więc może wtedy nie miałam poczucie bycia pionierką, ale miałam 4 jednak zmierzania śladami czyimiś, które są już mocno też zakurzone, czyli de Czytelnicy właściwie poznają bohaterki pani książki włókniarki razem z panią o to jest też świat, który pani odgrywała stopniowo i przedstawia pani życie tych kobiet i warunki pracy rytm też, że jakiegoś rodzaju stąd tło społeczno-polityczne ekonomiczne czy bardzo ważna data się pojawiają i prawa pracownicze i prawach kobiet wyzysk molestowanie ne różnego rodzaju problemy i właściwie można powiedzieć dosyć trudno w tej książce znaleźć jakiś jasna optymistyczna fragmentem oczywiście nie ze względu na książkę, bo ona jest wspaniale napisana ze względu NATO historie można, by powiedzieć, że takimi momentami mocy są strajki włókniarek te i pokojowej te powiedzmy bardziej zbrojne, ale test strajki w gruncie rzeczy też są aktami czy Stanami rozpaczy nie nosi się nie zgodzę się często słyszy na temat tej książki rzecz, że trudno tam znaleźć w tym, że przygląda, że już na jawie żona nie ma ona zasmuca MF nie zgodzę się jednak, że rzecz, że strajki były wyłącznie aktami rozpaczy i że nie ma tamtych mocnych głosów w jasnych nie wiem czy można je nazwać optymistycznymi, ale to też każdy chce inaczej prawda też sporo jest chyba szoku takiego poznawczego było, ponieważ nie znamy tych nie zdajemy sobie sprawę z tych realiów Annę to tu głównie na tym się skupiamy, ale są tam UMŁ mam drażni jednak są elementy, które pozwalają zrozumieć jak w tych trudnych warunkach pracy i życie jednak dawały sobie radę kobiety jak silne były wiele z nich lubił swoją pracę i o tym, też sołtys głosy, które udało się odzyskać ten wywiad, który ja robiłam IT in archiwalne wywiady, do których udawało mi się dotrzeć często o tym, mówią Anna i gdy tutaj trafiłyśmy weszły może na taki bardziej filozoficzne egzystencjalne rozważania właściwie, gdzie zaczyna się rozpaczy i to i t d . ale realnym po prostu cała rama życia była tak bardzo różna od tego co my dzisiaj znamy, że my dzisiaj, nakładając swoje perspektywy dość mimo wszystkich trudności komfortowego życia postrzegamy to jako jednoznacznie i wyłącznie smutnej rozpaczliwą historii, ale data próba wejścia wydaje mi się ich perspektywę jednak takiego zagłębienia się też psychologicznie może to skutkowałaby trochę innymi interpretacja mody strajki też byłe były przecież ogromnymi aktami analizy bardzo tak też się wyciszyć się, że z odwagi Solidarności to są bardzo takie pozytywne w konstruktywne też wartości prawda, więc one same w sobie Sauer inni co właśnie czymś takim napędzającym, chociaż nie zawsze można jednoznacznie użyć tego określenia optymistyczne jesteśmy chyba trochę też nie można tu jesteśmy ostatnio przytłoczeni propagandą niż szczęścia i optymizmu ING życie samo w sobie jest w skomplikowanej nie zawsze takie proste no to powiedzmy jak mogło oglądać się życie włókniarek oczywiście nie zdążono powiedzieć nie damy radę we wszystkich epokach momentach historii, o których wspomniałem, ale znów powiedzmy, że w tym ma trudniejszym momencie, czyli początki dwudziestego wieku czy nawet jeszcze międzywojnia albo właśnie po rewolucji, by życie włókniarek życie zawodowe zaczynał się w późnym dzieciństwie w okresie nastoletnim taktyką może też warto zaznaczyć, że to nie jest też włókniarki sokolim oderwaną AM grupą, która jako jedyna w ten sposób zaczynała życie wtedy kobiety z klas niższych klas ludowych każda z nich musiała zacząć wspierać rodziny albo w ogóle utrzymywać się sama tak wcześnie to było możliwe jest czy to była chłopaka i pomagała w gospodarstwie i na polu czy to były jakieś dziewczyny, które zaczynały pracować jako służące też od 1011 . roku życia to właściwie są podobne historie i to dotyczyło większości naszych przodkiem dzisiaj już dużo osób są w obrazie zżyma się, że książęta Szlachta wyszli z firm ale, ale nie tak wyglądała rzeczywistość i włókniarki podobnie, ponieważ wtedy nie było w ogóle takich ustawodawstwo prawnych, które by regulowało to kiedy dziecko może zacząć prace one się dopiero powoli kształtowały potomek został wprowadzony np. w tył w tym marginesem w przemyśle stał się dwunasty rok życia wiemy, że i tak to było jakoś nie mnie nie było to przestrzegane, ale powiedzmy, że to, że te kilkunastoletnie kilkuletnie dziewczyna zaczyna pracę w fabryce, o ile jej rodzice też pracują, bo to nie była aż tak łatwo się dostać do fabryki jako pomagać to zwykle i potem stopniowo rosnąć przy uczą się do któregoś z bardziej skomplikowanych zawodów np. zostaje sprzątaczką mam tutaj całą listę tych zawodów czy funkcji też pewnie wyrywkowo, bo ich ogromnie ogromnie, ale te nazwy niektóre są dla mnie naprawdę wtajemniczenie, które oczywiście znane, ale oprócz Prządki to były również sterować szkice Jarki przesłanki krojczy niemoc taczki numerki pończoch Siarki przewijać i przewleka beczki synowa Oczki szpule Arki szwaczki tapicerki wrzeciona Arki mnóstwo i t d . tak bo gdy cały w Łodzi najbardziej się tym przemysł najszybciej rozwija ona na bawełnie na przetwórstwie bawełny wełny wymaga wielu etapów produkcji nie może weszły już mechanizację i maszyny były na napędzane siłą maszyny parowej to jednak te wszystkie etapy przygotowawcze te właśnie ktoś musiał zawinąć ten nie dał szans na jej jakość zerówkę w domu kolejna osoba ją przerabiała potem kolejna osoba musiała owinąć na kolejną cewki włożyć do UE zawiera własny system daje tak m. in. pod włożyć do członka wtedy przyjmowała od kartka, a już i t d. tak dalej dlatego tak dużo tych funkcji też jeszcze przecież są kolejne etapy produkcji zdaniem od tej od tego włókna surowego przejdziemy do naszych drukowanej tkaniny sprzedawanych na całym świecie i wracając do do tego na początku dwudziestego wieku wtedy w ogóle nie było były zaledwie zręby tego co byśmy dziś nazwali prawami pracowniczymi albo BHP, więc te warunki pracy fabryka w fabrykach były bardzo ciężkie zaś zarówno technicznie, jakiej tak wysiłkowi np. pracowano po 12 albo nawet 16 godzin w tym zapyleniu i i naprawdę ogromnym ogromnym huku trafia kilkanaście godzin nawet w biurze wygodnej pozycji jest niezwykle męczący Faron Woźniak znana stąd właśnie narodził się ten postulat 8 godzin pracy 8 godzin odpoczynku 8 godzin snu, który dzisiaj, ale chyba też nie do końca wierzył on dzisiaj w ogóle obowiązuje niektórzy uważają, że powinno się pracować wiedzy, a wtedy cofamy się do dziewiętnastego wieku stąd właśnie z tego przemęczenia na ulicę silne silne postulat pracownicy przybliżą na te warunki pracy tak rzeczywiście tak jak pani pisze to były w takt tkalni trzeszczało w przędzalni jakiś wyciszone bardzo gorąca i wilgotno jak jak w dżungli albo jak w saunie w tym praca w różnego rodzaju dyskomfort dach ból pleców kaszy żylaki piwnica różnego rodzaju choroby zawodowe czy rozpoczynający się oczywiście jakiś niewygody czy bólu apotem choroby zawodowe wspomniała pani o tym, że nie było jeszcze BHP, kiedy tu się zaczęło, kto w ogóle zaczął się tym interesować czy tekst ta kwestia warunków pracy higieny bezpieczeństwa pracy to jest kwestia również wywalczona od pracodawców tak jak wszystkie inne prawa czy jest to kwestia, która w, jaki sposób stopniowo ewoluowała cywilizowana właśnie dla tych wywalczone i raczej to co było można powiedzieć koszmarem przyznawanej cywilizowany to raczej ze strachu przed buntami robotniczymi takiego wrażenia i ich przed tym jednak skutkami tego skrajnego wyzysku, do którego dochodziło pod koniec dziewiętnastego wieku jeśli mówimy o królestwie polskim, gdzie leżała Łódź RM z tej perspektywy wciąż, opowiadając zaczęły pojawiać, bo Inspekcja pracy za czas wprowadzać TR jednak jakiś pierwszy prawodawstwa właśnie regulujące czy to tutaj wiek graniczny zatrudniania w fabrykach czy czytacie jakieś inne tego typu kwestie wiadomo, że z ich przestrzeganiem było bardzo słabą bardzo mocno te wszystkie postulaty dotyczące zarówno płacy jakich warunków pracy w śmiały w rewolucji 1905 roku LM one wtedy były bardzo silnie podnoszone Penn kolejnym takim momentem nogą dość istotnym granic jeśli chodzi o o takie prawodawstwo jest ustanowienie drugiej Rzeczpospolitej, czyli uzyskanie niepodległości stanowi tak naprawdę nowych instytucji głównego Inspektoratu pracy, ale znowu właśnie od inspektorów fabrycznych, które odwiedzały te zakłady pracy wiemy, że było bardzo ciężko z przestrzeganiem tych cywilizacyjnych osiągnięć, które zostały wprowadzone w 900 dziewiętnastym np. wtedy wprowadzono właśnie w Polsce ośmiogodzinny dzień pracy RM ale, ponieważ dość właściwie niedługo potem przyszedł wielki kryzys ekonomiczny i pracę zaczyna być tak pożądanymi rzadkim dobrem to też było nadmiernie wykorzystywane te warunki fizycznie były też ciężkie w każdy zawód ma swoje obciążenia każda praca fizyczna ma swoje obciążenia to było bardzo specyficzne w tym EWG misyjny, bo ma prawie każde włókno, na którym się pracuje PLI w jaki sposób i jak ten lęk potrzebuję jeszcze większej wilgotności i my tam jakiś określony tkaninę potrzebują tych wysokich temperatur wilgotności w depozyt maszyny też nie nagrzewają to można też zerkają te drgania też mają jakieś swoje określone konsekwencje niestety w organizmie co wiemy w ogóle zbadań, które dużo dużo dużo później były RM były robione i były też wypadki w były wypadki szczególnie w tych momentach takich granicznych, gdy już wprowadzono elementy mechanizacji jeszcze nie skrócono z dnia pracy jeszcze nie nie ustanowiono NT podstawowych prac nad tą byłe ogromna ilość wypadków śmierć oraz przebaczenia i rentach z wykończeniem tak tak no bo to to jednak ARM maszyna o tym, może nas nie dekoncentruje zeznań dania tak jest taka scena na w ziemi obiecanej Wajdy, gdzie teraz bardzo TKA Norweg trzeba przyznać z tej wykorzystał ten wizualny potencjał ty też jednak tragicznych kontekstów, czyli to taka karmi nowa kre w na białym płótnie przewlekaniem dalej przez maszynę, która sięga koncentruje na zatrzymanie pracy, mimo że mimo, że coś się w starciu ma wiele, bo to może nie być oczywiste dla naszych słuchaczy włókniarki miały wybór i decydował o swoim losie to znaczy kimono było, skąd przybywały czy na ile jeszcze w tych latach, które panienki świętej sprawie stulecie obowiązywał taki domknięcie klasie ex im Najdek krótko mówiąc to był jakikolwiek wybór daje życie ta praca, by się starałam się do dojść do tego szperając w tych głosach ale, ponieważ niestety bardzo dużo z nich nie umiała nie stać ani pisać, a te, które umiały jakoś wysyłały list do listy niestety bardzo często za zawód ginęły w tym zawierucha ach, różnych historycznych, które mamy tutaj na koncie nam na tych ziemiach, więc ja właściwie ja oraz wyższe i inne osoby badające temat wysuwamy domysły z tego co się udaje znaleźć tych relacji, które grozi generalnie zacni, a w tamtych czasach, gdy wiemy, że LM, że one miały po prostu niewyobrażalnie dla nas niesamowite niesamowicie małe pole manewru zarówno ze względu na to, że były kobietami kobiety wtedy nie miała właściwie prawa do edukacji ponad ponad podstawowej, ale też tradycyjnie, czyli żadnych perspektyw rozwoju na zawody tradycyjnie już raz nie miałeś w ogóle dostępu do UE do tego ani edukacja Rzemieślnicza nie była dla nich dostępna kobiety miały wstępu na Uniwersytet kobiety nie miały praw wyborczych w królestwie polskim dziadku były bardzo mocno uzależniona od męża prawnie rzadko traciła możliwość np. podjęcia pracy bez zgody męża zmienia miejsce zamieszkania bez zgody męża wydania dokumentu bez zgody męża i t d. tak dalej tak dalej wiemy widzimy już, że żal, że sama grupa kobiet jest mamy ogromny gani sprawny na sobie nałożone do tego jeśli dojdziemy do kobiet z warstw niższych, który jeszcze Sokół po prostu Nigel gdzieś tam na dnie tych dróg drabiny hierarchii społecznej, gdy widzimy, że one właściwie mają, by im takie pole manewru, że mogą i jedyne co zrobić jeśli są nasi ARM i walczą tam o przetrwanie to spakować tobołki i ruszyć do miasta szukać tam prace mogłyby spróbować walczyć o tu prace w fabryce, która z tego co wiemy była dla nich lepszą perspektywą jej mąż wraca na służbie Nowak to polecamy książkę służące wszystkim ono do dobrze dopisuje to co samo zło jest romans, a kapitałami wyjaśnione fachowych książek rzeczywiście naświetla cały cały ten, jaki rozegrał odezwa była wolniej niż świetne jest książka Urszuli Kryńskiej Story słabych Żywiec dnia ME pokazuje też te konteksty ten brak wyboru o CIT znaczy w widać po nich i to było to samo dotyczy tych kolejnych fal kobiet migrujących za pracą i w międzywojniu i po wojnie dzisiaj mam wrażenie, że one bardzo często starają się walczyć mimo wszystko ruszać w tym ograniczonym polu jakie, jakie mają PRM, więc dźgnął msza po bo dla nich były w stanie im tyle Penny tyle tak czy się wywalczyć przy tak mikroskopijne mikroskopijnym mikroskopijne możliwości w co wiemy o takim życiu rodzinnym czy domowym włókniarek wiemy, że miał bardzo trudne warunki pracy, ale jak się okazuje też warunki mieszkaniowe rodzinne domowe też były nieprawdopodobnie trudne bardzo często albo o tym jeszcze nie mówiliśmy, ale ta forma emancypacji czy awansu społecznego nawet wikarego, jaką była praca w fabryce nie oznaczała jakiś niezależności ekonomicznej to nadal były bardzo trudne warunki życiowe to nadal bardzo często, by oznaczało dom czy komórka bez ogrzewania czy bez wody brak możliwości opieki nad dziećmi i pytanie czy to był standard czy jednak było tak, że dla właściwie te kobiety były zadowolone z tego jak żyły, bo jednak przeniosły się ze wsi do miasta no jednak było wilgotno zimno, ale np. nikt nie bił w w ogóle MD kanalizacja jest czymś powszechnym chyba dopiero od powłok po drugie, walczono z okresu posługiwania w Polsce i chociażby na książki zupełnie innego zakresu niż samo jak Filipa Springera 13 pięter czy innej niż n p . w Warszawie międzywojennej dobrze pokazują, że takie warunki życia, acz albo 1 komórka albo 1 izba przypadała na 12 osób wychodek był 1 na całe sąsiedztwo na zewnątrz reszta okiem spływał to wszystko PIR wodę trzeba było nosić czasem nawet z przecznicy w wiadrach to to był standard życia w ogromnej ilości ludności miejskiej, a nasi też auta były równie zróżnicowane, ale nasz test po pańszczyźnianych wsiach NATO było gołe klepisko nam na ziemi w pełnym zamiast podłogi tak samo wychodek Belle i studia, bo czasem nawet daleko, więc Ennio ona wiemy Ernst czy też budujemy domysły, że relatywnie rzecz biorąc RM szczególnie w tym momencie, kiedy Szczygły pannami miały wrażenie pewnej mierze niezależności ekonomicznej jednak w tej fabryce ale kiedy dostawały pensje w pieniądzu, kiedy dostawały je przyjął jednak na siebie do ręki ani nie miał on prawo dysponować nikt inny nie zmienianiu nie zarządzał, ale znowu, kiedy spojrzymy z naszej perspektywy domu mamy wrażenie, że w gminie nie było w tym prawie nic niezależność, bo były uzależnione właśnie od tych wszystkich warunków, o których pani powiedziała i w ogóle Annie takie poczucie prywatności, jakie my dzisiaj znamy było im zupełnie nieznane te wszystkie te były jakieś Izby w kamienicach pojedynczo to były całe osiedle robotnicze ze zgrupowań płynność one były są one były po prostu uciec przed przed ekrany ludźmi właśnie 12 osób mieszkało w 1 izbie powietrznym z pracować na 3 zmiany, więc inni tylko w niedzielę było także wszyscy siedzą tam na kupie zupełnie inaczej też wtedy rozwijało życie wspólnotowe strajki się planowało wtedy łatwiej, ale z drugiej strony dla nas to jest koszmar wyobraź sobie prawo to coś takiego wiemy też i to jest bardzo ciekawe, że w tych włókienniczej w rodzinach nie tylko w Łodzi nie tylko w Polsce dokonuje się jednak pewne przesunięcie w tym tradycyjnym takim układzie obowiązków rodzinnych podział obowiązków rodzinnych i chociaż wiemy, że on wciąż w większości spoczywał na kobiecie kobiety musiały organizować życie rodzinne to jak ono w ogóle umożliwia można było być matką bez tych praw pracowniczych np. roczny urlop wychowawczy i teraz jest standardem w RS rozkłada ręce tutaj dostali do winy on Onet not to jest coś co powinno nam dawać dużo refleksji na temat tego jak ogromną ilość siłę i zaparcia muszą mieć poprzednie pokolenia, żebyśmy my w ogóle pojawić się na ziemi musimy też tramwaje wracają do walki o przeżycie tak tak i usług bezgłośnie w historii słabych ładnie o tym, piszę mam wrażenie musimy też będzie 3 całe masy ludzi i nie dotrwało do dzisiaj, że głód bieda tyfus, który jest w ogóle jakimś cichym bohaterem obu wojen szczególnie pierwszej wojny światowej MO, że tam trend, że to kolejne kryzysy spowodowały, że na naprawy powinniśmy szanować są to co mamy i dbać o to, bo jesteśmy w Zabrzu wiem, że ludzie cały czas przerasta nasze często wrażenie, że to nieustannie, ale nieustannie się rozbudowuje ta populacja co jest faktem, ale z drugiej strony naprawdę ogromna ilość ludzi nigdy mu nie mnie rodzinie dotrwała do dzisiejszych czasów jesteśmy tymi ocaleni sami jesteśmy jakimiś kolejnymi pokoleniami w ta ta no tak to może dołóż jeszcze i jeszcze więcej ciężarów z tego lasu, żeby docenić jak bardzo wyjątkowe jest to, że my nie tylko mamy takie unijne warunki do życia pracy niezależnie od tego jak one są trudne, a pewnie większość z nas sądzi, że są trudne to, że w ogóle żyjemy, że jest to wyjątkowe to jeszcze sobie możemy uświadomić jak bardzo trudno było żyć pracować pracować Włókniarz Company ze względu na ich płeć, ale były wiecznie narażone na molestowanie na ataki zdarzało się wręcz gwałty w miejsce pracy jeśli z tych gwałtów były ciąże na to oczywiście był problem kobiety włókniarki, a na pewno nie osoby, która dotyczy wciąż się przyczyniła, kiedy tutaj na ten temat zaczął być podnoszony, by ochrona kobiet właśnie przed przemocą seksualną przed wyzyskiem fizycznym, bo to jest temat, który w zasadzie jest trudna do dyskutowania trudne do udokumentowania do dzisiaj właściwie w debacie publicznej pojawiają się dyskusje czy argumenty, a czy to na pewno była przemoc, a że kobieta na pewno odpowiednio głośno krzyczała protestowała prosiła o pomoc lub czy miała odpowiednio długą spódnicę jak tutaj ta debata toczyła to co może trochę w opozycji do tego co mówiłam przed chwilą jego powinniśmy kochać szanować jednak co mamy z drugiej strony widać takie bardzo niepokojące generalnym doniesienia właśnie to z fabryk czy z jakich innych zakładów czy biur pracy RM, które kiedyś, jakie czytamy czy chodzi o warunki pracy czy np. to molestowanie to on wrażenia jakieś Bakalarz, że nic się nie zmieniłem 6 dni jest także ci nie zmieniła, że cały czas tylko czekać na spirale czy sinusoida Penn i że cały czas o to trzeba jednak walczyć i są takie momenty, kiedy sytuacja kościoła drobni pogarsza szczególnie to są zawsze etosu zawsze historyczny moment, kiedy jest kryzys jest ciężej o pracę wtedy używać tych argumentów również przy molestowaniu, że powinny się cieszyć się masztu prace, a nie, a tutaj marudzić nie jest trudno oddać jak dokładnie przebiegała debata boję się nią nie zajmowałam, ale wiem, że z perspektywy tego włókien niczego przemysłu, który od samego w prawie rzuconego próg na pewno moment mechanizacji on był bardzo mocno sfeminizowany czemu bardzo duży rosnący odsetek pracujących kobiet to od samego początku był problem i on był na tyle jakoś powszechny nadawałby się zaraz feminizm one 80 % np. pracowników fabryki to kobiety no to w czym problem jednak karę nadzorczą zawsze znalazła wreszcie we władzy tak bym, chociaż też niestety wyciągnęłam przy okazji tych mysz prania też różne relacje dotyczące gwałtu małżeńskiego n p . albo jak najbardziej w wewnątrz środowiska robotniczego, chociaż częściej przede wszystkim na to miał taki wymiar nadzorcze i klasowy Węgrzy klasową przemoc seksualna i to było tak powszechne, że stało się w ogóle tematem poruszanym w prasie w dziewiętnastym wieku wydawano takie apele do kitu majstrów czy czy jakiś kierowników fabrycznych, aby nie traktować tego jako haremu, aby zmienić tę sytuację aż toną w aż tak, czyli to muszą być Lynn robotnicy pozostają w tym milczące tak one elementem ich nie pytał nikt o zdanie nikt nie piszą autorki reportaży jak dzisiejsi Pisza natomiast znajdujemy to jakiś biuletyny partyjne to prasa znajdujemy takie odezwy znajdujemy jakieś takie opisy tej sytuacji, starając się w tym 19 wieku jeszcze kim w takim obłędnym dyplomatycznym językiem poruszyć ten problem czasem z kimś takim patosem my, a potem potem staje się to jedno z takich aspektów którymi zajmuje się Inspekcja pracy w międzywojniu, a dość brała się też, gdy inspektor pracy, w których Halina Krahelska i Maria Przybylska w ogóle wytoczyły Całus kampanie przeciwko bardzo konkretnym osobom, które dopuszczały się tego procederu było im rzeczywiście ciężko namówić robotnicy, bojąc się utraty wraz z zeznań, ale da się udawało i potem czasem udawało się czasem nie udawało wyciągać konsekwencje wobec tych osób i wiemy co się działo w całej Polsce, bo ona też ING BSK pracowała w UE nie tylko w Łodzi pokłada zastępczyni głównego inspektora pracy i ich z 1 strony bardzo trudno rzeczywiście opisać ten proceder i trudno było namówić na pewno do zeznań robotnica z drugiej strony tych relacji miękkich takich artykułów tego typów było tak dużo, że ja musiałam się zdystansować, żeby to nie był jedyny aspekt, przez który postrzegam my postrzegamy robotnicy też, bo one się w ogóle jeśli się pojawia na ich temat w prasie w to w kontekście przemocy często tak w ogóle tu w ogóle rzadko się pojawiali się pojawiać np. właśnie w kontekście tej w upale w pierwszy zimowy sen tak w ogóle jakiekolwiek inne informacje we w prasie my właśnie poza takimi informacjami o trucia, bo to też się pojawiała to, że któraś z robotnicza wypiła jakiś kwas 3 czy coś innego czy pojawiają się jakiekolwiek ślady próba upodmiotowienia pracownic fabrycznych czy konkretnie włókniarek w ówczesnej prasie, a opisania ich jako po prostu bohaterek pracownic bohatera tekstu tak uzależniony jakiś tragedii w 2 nie mogę powiedzieć, że nie, ale one też wpisane są bardzo specyficznym językiem przez bardzo specyficzną grupę egis inteligentów Czech zdobył szlacheckich, którzy w, których to nie dotyczyły różnych ciekawostkach tarczy może nie macie Koska niektórzy naprawdę staraliśmy się dobre intencje, ale jako społecznicy byli zaangażowani chcieli, by wyłuskiwać te tematy będące problemami społecznymi chcieli to jakoś naświetlać MNI i czasem naprawdę to robi się to udawało natomiast PN problem czy czy to było upodmiotowienia co wobec wobec nich trudno trudno tutaj jednak określić właściwą trochę takie ambiwalentne moim ambiwalentne odczucia i też oczywiście kość potem on się wyłaniają z tych archiwów misji jest jest tego jakoś coraz więcej na potem oczywiście po czterdziestym piątym kiedy, kiedy Robotniczej zaczyna być wynoszone sztandary no to jest taki nagły boom umysłów wszędzie wdech wtedy, gdy w prasie, ale też znowu pytanie z 1 strony naprawdę opisywano niektóre realne ich problemy z drugiej strony wiemy, że częściej były traktowane przedmiotowo niż podmiotowo to porozmawiajmy my ich podmiotowości też w walce ma ich podmiotowość to znaczy właśnie o strajkach, jakie to były metody, jaka to była forma oddolnej samoorganizacji, kto ich wspierał, bo tutaj weto strajki też wyglądały może trochę inaczej niż te, które znamy czy wyobrażamy sobie z kina zdarzało się w Niemczech dziś takie seryjne umówione omdlenia, na które po prostu kierownictwo musiało jakoś zareagować, ale zdarzało się też takie właśnie na siłowe rozwiązania wyrzucanie kierownictwa z terenu fabryki przy pomocy właśnie butelek noży siekier niemal barykada wanie się w zakładach pracy po 16 godzin 1 zmiana planuje drugą my takie to wszystko jeszcze było miałem wrażenie nie zawsze, ale czasami intuicyjne niezorganizowane no nie w takiej formie w jakim dzisiaj znamy strajki i na pewno nic tak to znaczy to zależy w jakim okresie mówi Marianna buty się bardzo mocno GM zmienia ten noże i dobry kodowanie się ONZ z nożami, kiedy butelki i siekiery szły raczej w formie groźby, bo nie ma to relacja, by ktoś ucierpiał to jest okres międzywojnia na protesty przeciwko wprowadzaniu siłowe mu to one racjonalizacji pracy, a więc ERM znów znane wielu znam z doświadczenia zwiększona ilość maszyn przy zmniejszonej ilości osób do pracy INI wtedy pojawiały się jeszcze siłowe rozwiązania, chociaż też raczej strajki byłe w takim pasywne MR uporem i uporem, ale też mu musimy pamiętać, że w tym w naprzód jeszcze w okresie międzywojennym, a w wojsku policja granatowa normalnie potrafią siłowo tłumić strajki z czasem przemoc była po prostu odpowiedział na przemoc wojska carskie też nie miał żadnych jakichś zahamowań, żeby siłowo, a tłumić wszystkie tego typu wystąpienia po czterdziestym piątym widzimy i w Łodzi nie ma wystąpień, które miały ofiary śmiertelne i my jesteśmy przyzwyczajeni też z takiej narracji w GM strajków, które przynosiły przede wszystkim jakiś ofiary właśnie od Wybrzeża czy to wujek, ale w Łodzi od pierwszych wystąpień z lat 4548 czy potem luty 70 pierwszy czy marsz głodowy z osiemdziesiątego pierwszego roku to wszystko Sokół pokojowe wystąpienia i wiemy, że część z nich była spontaniczna np. właśnie większość tych lat czterdziestych albo bardzo jakoś tak naprędce organizowane 70 pierwszy dotarł też był spontaniczny wybuch strajkowe i wtedy też czas szykować cała Łódź nie tylko kobieta też mężczyźni inie tylko z fabryk włókienniczych, ale też wiem też innych przemysłów 80 pierwszy to już w pełni zaplanowana akcja Anna wyprowadzenia wmarszu protestacyjnym w bardzo widać taką rosnącą go jednak świadomość swoich branż, ale nie zdarzy nigdy świadomość tego jak i jakim gestem strajk jak zaplanować i jak jak to by przebiegł widać w Łodzi czy to były strajki i takie improwizowane się spontaniczne, które wybuchały czy takie precyzyjnie zaplanowane widać w Łodzi Penny i w tym przemyśle taki ogromny moim zdaniem ME na nacisk na to, żeby nie było ofiar, żeby nie było żadnych takich gestów, które mogą doprowadzić do UE do czyichkolwiek śmierci ja mam taki przynajmniej wrażenie to interpretuje to raczej ze swej perspektywy mówimy o książce aleja włókniarek za chwilę kilka egzemplarzy tej książki powędruje do słuchaczy Radia TOK FM to może na koniec zatrzymajmy się przy tym tytule, który jak rozumiem jest pewnego rodzaju manifestem sprzeciwem zwróceniem uwagi na istniejącą aleję Włókniarzy tak wcześnie to sprzeci w wobec Włókniarzy czy samej alei Włókniarzy ME powiedziałbym, że może jest to raczej przeciw władzy równowagę przeciwwaga dążące ku równowadze, chociaż tej równowagi płciowej nie było w tym z równowagi budżetowej w zawodzie nie było co zmienia faktu, że byli tam i Włókniarzy włókniarki, iż włókniarze nie mieli nic przeciwko temu, żeby określać ich również mianem włókniarek ja uważam, że nie ma w tym nic złego, ale bowiem się, że Anielę k potrzebowali tego rozróżnienia DM jednak jest symptomatyczne, że w tym 7 w tym tych lat siedemdziesiątych, kiedy przejął rano kilka ulic zrobiono to w jego arteria, którą prowadzi on prowadziła ludzi często z północy na południe kraju przez Łódź się przejeżdżało nienazwana tego o jakości włókniarek z coachem bardziej ogólną, która by była bardziej włączająca im, że mimo potocznie naprawdę już tych mini żacy, bo tak wysoka, że potocznie mówiło się o przodkach i mówiło się włókniarek ach, mówiło się o całym przemyśle w takim sfeminizowanym w sposób potocznie, ale też w kronikach filmowych wszyscy o tym, wiedzieli co jednak, tworząc przestrzeń publiczną symboliczną w mieście zrobiono alei Włókniarzy naj dramatycznie znowu jest wspólnie, bo po polsku tak często po to, robimy, że kiedy mamy grupę żeńską męską w Chodzieży wnętrz babka bez rażącego była aleja pielęgniarzy to 11 oraz biło prawda, mimo że są i pielęgniarzy lotów, choć prawda, że jakoś byśmy mielibyśmy taki ERM taką zagwozdkę i to raczej właśnie to nawet na początku mnie to niebyła jakiś duży stanie mróz duże akt sprzeciwu oporu czy buntu tylko raczej takiej rozkoszy inne pytanie Otóż używam takiego kościelnego języka proszę wybaczyć, ale była taka ruska gmina, dlaczego ale, dlaczego niby dlaczego by jednak włókniarek my dzisiaj dla jej może warto powiedzieć, ale jakoś tra, a ta część 1 tchem Her Story histo historyczne z historii jest intensywnie uzyskiwanej z okazji tego stulecia wywalczenia praw wyborczych przez kobiety w Łodzi rada miejska nadała głównej sali obrad rady miasta i mnie właśnie włókniarek łódzkich no i dalej zamknięta jest otoczenie budynku, ale jest, ale jest tak samo jak ten rynek widać, że widać, że teraz, że skoro już został ustanowiony wszystkie arterie, które nazywają się męskimi nazwiskami albo fabrykanckiej mi rodzinami na to stać, by pomógł obudziło się bez potrzeby, żeby równoważyć te ostatnie wolne w Strzelnie albo za grzechy i z 1 strony wydaje mi się, że to dobrze pokazuje pewną nierównowagę właśnie, a z drugiej strony no i on jednak się cieszę, że że, że jednak co się dzieje, że po też świadomość nas jakość rośnie i tak właśnie sobie z kamieniami to bardzo dziękuję za rozmowę my państwa zachęcamy do pisania maili do nas na adres dla was małpa to krótka FM dla was małpa TOK kratka FM, a naszym gościem była dzisiaj autorka książki aleja włókniarek pisarka dziennikarka kulturoznawczyni Marta Madejska dziękuję bardzo dziękuję również zapraszamy na Info