Natomiast najczęściej mamy do czynienia z taką bardzo uproszczoną psychologią często mówimy o jakimś tam jedynym wybranym 1 wybranej przyczynie takiego zjawiska szeroko omawiamy wyrywam to bardzo często z kontekstu gminnej w rezultacie takiej domowej psychologii niewiele niewiele wynika czy to jest tak, że każdy jest kosztem innych każdy się jakiś rodzaj i po prostu należy zaakceptować no z tym ty jesteś pewna pułapka z tym każdy jest inny ja nazywam to fałszywym humanizmem, bo bardzo często ludzie, chcąc nadać pozory głębi swojego rozumowania mówią, że każdy jest inne każdy ma swoją głębiej każdy jest niepowtarzalny, a to nieprawda to jest prawda po części natomiast proszę zwrócić uwagę coś zaczyna działać, kiedy zaczynamy szukać przyczyn np. jakichś zaburzeń czy jakiś problemów oto nagle ci wszyscy wyjątkowi ludzie cierpią w całe spektrum sytuacji z powodu 1 przyczyny są przyczyną jest np. stres stres jest inne problemy w rodzinie problemom w szkole problemy w pracy problemom w życiu seksualnym, a nawet słyszałam od pewnej dentystki, że moje problemy z mamami są wynikiem nadmiernego stresu i t d . i t d . więc jeśli każdy inny niepowtarzalny to nagle ujednolicanie tych wszystkich problemów przy pomocy 1 przyczyny no i jest bardzo dużym problemem bardzo dużym nadużyciem jest psychologia szczególnie w takiej pop psychozy rozumiesz pan krytykuje jest on 2 zjawiska z 1 strony to opowieść o tym, że każdy z nas jest inny i t d. oraz właśnie z drugiej strony wrzucaniem wszystkiego do 1 worka to jak to jest prawda na nogach, by prawda na pewno nie należy, bo nie leży pośrodku, a to nieraz w tych tak doradziła mi się wręcz więc, owszem, niektóre przyczyny niektórych naszych zachowań czy niektórych zdarzeń są dość prostej dość oczywiste, ale wiele z naszych zachowań zależy od bardzo złożonego układu przyczyn, gdzie to wyłuskanie takiej 1 przyczyny niewiele pomoże nam zrozumieć podam przykład nie tak dawno karierę robił taki doktor miłość na niego mówiono nawet ten, który ogłosił, że dopamina to jest ten hormon, który jest mocno odpowiedzialne za miłość, a więc, jeżeli się pojawia dopamina potem się pojawiła artykuły, bo naukowcy odkryli, że zwiększa się poziom dopaminy jak widzimy swojego fana n p . więc dziennikarze napisali, że kochamy swoje telefony i t d . i t d. potoczyła się, ale przecież dopamina ma związek np. z relacją matka potomstwo tak i z kilkudziesięcioma innymi atrakcjami naszego organizmu ona występuje co najmniej kilkudziesięciu różnych Stanach emocjonalnych jako składnik 1 ze składników również w odczuwany agresji jest nie tylko tych pozytywnych niż tylko dzieli ocean i kiedy rozmawiamy z ideologami, którzy badają mózg to mówią, że każda emocja ma swój indywidualny podpis hormonalne i et no dobrze, jeżeli jest przewaga tej dopaminy to nie niekoniecznie musi oznaczać, że kochamy swoje swój telefon przed czy dostrzega jest ona od końca jesteśmy na niego wściekli możemy być wściekli możemy różnych gier na zorientuje mekką marży ma producent felg w tym cyfrowe bardziej film w każdym razie no tu po powinniśmy patrzeć nieco głębiej nad NATO jak ona zjawisko nieco bardziej złożone no dobrze ale kto ma patrzeć głębiej mówi pan o tym, że zrobił karierę tzw. dr Miłosz rozumiał, że to był człowiek z wykształceniem i które mogły się podpisać jakimiś stopniem naukowym ojca imamy mu nie wierzyć jednak powinniśmy sceptycznie co najmniej 1 z wykształcenia psychologicznego ani biologicznego ani nie znam się na coś tam się znam na tym co się dzieje w mózgu, ale nie na takim poziomie jak człowiek, który się podpisuje, że jest doktorem gdzieś tam ze Stanów zjednoczonych Nate cele mogą być sceptyczni to może ja podam taki kilka wskazówek wzorem mogą być pomocne w jakiej w budowaniu w sobie podejrzliwości co do niektórych koncepcji czy twierdzeń, bo oto i jeśli mamy właśnie taką sytuację, że przy pomocy 1 czynnika wyjaśniamy w nauce bardzo wiele różnych zjawisk czy różnych chorób, bo to dotyczy też medycynę, że np. niedobór witaminy c jest przyczyną lira wyraźnie wschodnim dobrze, ale podobnie się twierdzi na temat stresu, że stres jest przyczyną i depresji i przyczyną raka i obniżonej odporności i t d . i t d . więc kiedy słyszymy takie stwierdzenia już powinna nam się zapalać czerwona lampka to niestety tak nie jest, że 1 czynnik jest przyczyną bardzo wielu wydarzeń, ale może być składowym może być przy tym niekoniecznie musi być tym kluczowym czynnikiem wyzwalającym i teraz osoby, które bardzo czasu tych uproszczeń dokonują ludzie, którzy próbują nam sprzedać coś, jaki sposób leczenia próbują nas sprzedać jakąś dietę próbują nas sprzedać jakąś terapię jakiś sposób na życie w tym, więc upraszczają przekaz to jest skuteczne Roto trafia do większości ludzi, bo on jakieś podstawy ten przekaz zwykle z tego co jedno tak zorientowana, śledząc różnego rodzaju teorii teorii teorii i Tatry no tak jak stąd dopaminy, która oczywiście jest obecna w mózgu osób zakochanych, ale to nie znaczy, że to dopomina się, że ta dopomina wyzwala proces miłości podtrzymuje proces miłości, że można ubrać się nie setkach tak chemicznie sterować tym procesem tym procesem miłość więc, że trudno to jest ten pierwszy element kiedy, kiedy słyszymy o takim jak po takim 1 w wyjaśnieniu dla bardzo wielu różnych zjawisk inna coś co powinno nas zaalarmować trach coś co powinno zapalić kolejną lampkę to są obietnice takie bardzo duże obietnice rozwiązania pewnych problemów albo pomocy w pewnych problemach uzdrowienia pewnych chorób w gdy znowu, jeżeli one są nadmierne w stosunku do tego, o czym słyszeliśmy dotychczas na to to może oznaczać zwierza się w albo przełom w medycynie w psychoterapii czy psychologii, o którym pewnie byśmy słyszeli wcześniej z rozdania nagród Nobla raczej niż zwykle nie znalazł za opóźnienie nie nie może pan tak, ale widzimy parę innych nagród z pewnie sam jest, by o tym, napisał NHL i kilka innych magazynów liczących się, więc choćby stamtąd już, pomijając stanowiłaby ona rzeczywiście czasami przychodzą spóźnione do tych naukowców, ale na pewno usłyszelibyśmy o tym, dużo wcześniej świat nauki i pewnie by to zweryfikowało, więc takie rzucanie się w objęcia często bardzo drogich kosztownych wspomnę tu 1, którą weryfikowaniem bardzo dokładnie to jest tzw . Delfina terapia ona kosztuje co najmniej kilka tysięcy dolarów za 2 kilka pojedynczych sesji na co ma pomóc jak wygląda oferuje ją się tak jak no właśnie jak wiele z tych różnych cudownych rozwiązań na ba bardzo wiele różnych problemów listę, którą ja tam przeczytałem tak na środku Delfina terapii jest kilkadziesiąt różnych pozycji i porażenie mózgowe i autyzm dziecięcy i zespół Downa i nawet autorzy rozpędzili się tak pisząc, że leczy protezy również inne, więc nie wiem czy odrastają kończyny czy wcale protezy czy czują lepiej może, ale lista była powództwo naprawdę naprawdę imponująca i żadne badania pokazują skuteczności tej formy terapii jest sporo przypadków nieszczęśliwych wypadków, bo delfiny są drapieżnikami, które od czasu do czasu atakują tylko tak miło wyglądają one tak miło wyglądają bez dna nie wspominając o tym, że delfiny nas na wolności żyje około 60 lat, a w delfinarium maksymalnie 24, więc to jest też zabijanie tych zwierząt z ISO to wszystko się kasuje po kilka tysięcy dolarów i rodzice bardzo często zdesperowani rodzice udają się do obcego kraju płacą duże pieniądze no bo idą za tą nadzieją, o której usłyszeliby pewnie też tę listę schorzeń czy zaburzeń, na które rzekomo miałoby pomagać tam inny etat i rzekoma terapia jakoś tak jak i akurat pokryje się z tymi nie ze schorzeniami, które właśnie dotyczą dzieci, a więc właśnie jak pan mówi są rodzice, którzy zrobią wszystko, żeby im pomóc, żeby mieć jeszcze ten cień nadziei, ale tym większy weryfikuje różne twierdzenia psychologiczne powiem państwu więcej po skrócie informacji Radia TOK FM gościem naszym jest pan dr Tomasz Witkowski psycholog pisarz założyciel klubu sceptyków polskich i autor m. in. książki to najnowsza psychoterapia bez makijażu rozmowy o terapeutycznych niepowodzeniach Karolina Głowacka w przy mikrofonie w naszym studiu dr Tomasz Witkowski dzień dobry jeszcze raz panie trenerze Res psycholog pisarz autor m. in. książki psychoterapia bez makijażu rozmowy o terapeutycznych niepowodzeniach, a propos tego jak psychologia jako nauka jako środowisko psychologów weryfikuje wzajemnie swoje twierdzenia jak to jest czy od pewnego rodzaju badania chociażby na eksperymenty ciągle są powtarzane w lesie w branży psychologii dobrze wiemy, że to jest spory problem w nauce, bo niewiele osób chce się zaangażować weryfikowanie cudzych badań innym godnym trzeba na to zdobyć finansowania tego tak trudniej zdobyć finansowanie na rzeczy, które nie byłyby odkrywcze tylko byłyby właśnie weryfikacją, a z drugiej strony to przecież miałaby być ma być podstawa nauki jak to wygląda w psychologii, a w nauce to rzeczywiście jest podstawa to jest absolutny fundament z nauki replikacja, czyli powtarzanie tego co ktoś się od 4 w praktyce różnie wygląda różnie to wygląda tutaj trzeba wspomnieć, że to o takim podziale dość ważnym na tzw. nauki zimne i gorące nauki gorące no to jest fizyka to jest genetyka to jest biotechnologia to są te nauki, które w, których odkrycia tego samego dnia trafiają na czołówki gazet i natychmiast są krytykowane przez wiele laboratoriów na całym świecie mieliśmy do czynienia z tą informacją, że oto odkryto prędkość szybszą świat neutrina miało podrożeć szybciej niż 3 lata prędkość światła na to zweryfikowana to w w ciągu godziny niemal Karol był źle pod Kanty debaty w ciąg tej samej doby niestety w naukach zimnych i tutaj psychologia tego typu nauk należą do takich raczej na zimnych czasami te badania czekają czasem eksperymenty czekają na replikację przez kilka kilkadziesiąt lat tacy sami nie są ratyfikowane w ogóle, ale przecież ja widzę na nagłówkach przeróżnych portali o tym, że on naukowcy ostatnio to krążyło na Facebooku jak jesteś bałaganiarzem to tam jest Super inteligentne jak przeklinać to jest Super inteligentnej krążą tego typu różne opracowania Hochland jest znowu przykład jak wydostaje się informacja o 1 czynniku stałego prawdopodobnie z analizy regresji jakieś tam wyszło osoby dość wysoko jako Kowal Jan z dnia raczej inteligencji co oczywiście nic nie znaczy, ale w jakimś uproszczonym przekazie dotarło do prasy do mediów nas do Facebooka dotarło w postaci tak jestem bałaganiarzem no to ma to jesteś lekiem inteligentne od tak działa tak nie działa w nauce niestety natomiast to się powolutku w psychologii bardzo powolutku zaczyna taki trend replikacji, bo też się mówi psychologia szczególnie w psychologii społecznej o kryzysie aplikacyjnym, bo w ostatnich latach na bardzo wiele badań nie udało się z aplikować niektóre badania okazały się oszukane no co znaczy bardzo wiele jest pierwszym w pierwszym takim projekcie aplikacyjnym, gdzie próbowano zlikwidować 100 znanych eksperymentu psychologii społecznej zwrotnikowe, czyli otworzyć po prostu rynek powtórzyć jeszcze raz z ról patrząc jak dostaniemy wyniki udało się uzyskać podobne wyniki do pierwotnych eksperymentów w mniej niż w 40 % badać czy ponad połowa nie została zweryfikowana teraz dosłownie na dniach ogłoszono wyniki drugiego takiego projektu menela z tu czy drugiej takiej takie taki projekt i w nim na 28 eksperymentów zweryfikowaną z powodzeniem 14, czyli 53 % oczywiście już znać co to znaczy no to znaczy dokładnie to co niekończące się dyskusja czy szklanka jest do połowy pełna czy szklanka jest do połowy pusta w co jeśli otwieramy podręcznik do psychologii i mamy świadomość, że połowa eksperymentu została zweryfikowana no to oznaczałoby, że co druga strona może może nie mówię, że musi, ale może być fałszywa i to jest dosyć zatrważające no bo można zadać takie pytanie ile banknotów fałszywych powinna być w obiegu, żeby ludzie przestali korzystać z danej waluty np. połowie banknotów fałszywych dość prosta matematyka nam podpowie, że w ciągu paru dni, ale stracimy całą noc pod kosz to bierze, że temu badania nie zostały z szybkiego został zobligowany, ale wynik nie wyszło podobne czy to jest także się oszukuje czy w Wiśle został zaprojektowany dodania jak to nie oszukuje to byłby to by za szybko postawiony wniosek i też zbyt prosty psychologa obserwuje się coś takiego co się nazywa Die Klein fakt czy takim efektem schyłkowym zmierzchu OFE efektem upadku on polega na tym, że dość często robimy badania w pierwszych badania wychodzi jakiś wyraźny efekt po tym, potem zaczynamy go powtarzać i nagle okazuje się, że te efekty słabną słabną i nagle w nocy nazwać to regresją do średniej nagość to rozmywa przyczyny takiego stanu rzeczy mogą być dość różne, bo po proszę sobie wyobrazić, że psychologia to jest taka nauka która, ogłaszając wyniki badań ingeruje w rzeczywistości no bo prawie każdy zna dzisiaj książkę Roberta Chielliniego metody wywierania wpływu wywieranie wpływu na klucz i tam jest scena opisana m. in. zasada wzajemności prawdopodobnie, kiedy Robert Cedyni przeprowadzał pierwsze eksperymenty nad zasadą wzajemności to niewiele osób słyszało w ogóle o tej zasadzie o tym, mechanizmie nie uczono jej sprzedawców nie wiedzieli nie znali klienci i prawdopodobnie pierwsze badania pokazywały bardzo silny efekt teraz w zasadzie na każdym kursie na zasadach wzajemności to jest jakby elementarz takich takich różnych szkoleń psychologicznych, więc prawdopodobnie, kiedy prowadzimy badania nad tą zasadą ludzie Stali się odporni staje się odporny, bo znają tę zasadę znają ją właśnie z badań naukowych, by kolejni badacze nie uzyskają tak silnego efektu jak uzyskiwali go pierwsi badacze, więc może wystąpić taki efekt oczywiście może może mieć do czynienia ze zwykłym oszustwem rozmawialiśmy z panią w Legnicy jeśli dobrze pamiętamy o słynnym eksperymencie więziennym zim barda, który został po prostu sfałszowane zwyczajnie i takie eksperymenty później trudno się replikuje te nie dostaje nie dostajemy tych samych wyników, tym bardziej że ten eksperyment Zimbardo współczesnych warunkach byłby uznany za nieetyczne, więc nie można go było z repliką chować chciałbym zapytać się nam, a propos tego z czego wyszliśmy, a wyszliśmy od infantylizmu wania psychologii w rozmowach prywatnych publicznych chciałbym tej sprawie publicznej ne porozmawiać, bo jakże często można usłyszeć rzucanie słów z tym błąd jest wariat Contest świr co jest moim zdaniem bardzo szkodliwe to z 1 strony, a z drugiej, lecz sprawa tego czy Dortmund czy wolno mi zadać pytanie publiczne o zdrowie psychiczne polityka i czy planowana jest na to pytanie odpowiedzieć nie, rzucając właśnie takich rasy kot to jest wariat co robią czasem publicyści tylko zupełnie poważnie jednak trochę mało czasu, żeby wyjaśnić, bo to sprawa znów jest dość skomplikowana z American Psychological Asus jesienne w 702 roku jeśli mnie pamięć nie myli powołało ustanowiło taką zasadę tzw. zasadę o fotel, bo kwota to był kandydat na prezydenta, który w latach sześćdziesiątych był kontrkandydatem Johnsona i wówczas właśnie duża grupa psychiatrów amerykańskich postawiła mu publicznie diagnozę w takim meczu są w piśmie, które nazwał fakt już nieistniejące uśmiecha się pani co teraz ten fakt wielu znanych amerykańskich fakt i prawdopodobnie w wyniku właśnie tego zabiegu, gdzie ci, którym psychiatrzy wspólnie opisali jego osobowość twierdzi, że nie nadaje się na prezydenta właśnie postanowiono, aby psychiatrzy psychologowie nie stawiali diagnosta zwanej diagnoz na odległość bez tego powodu uzasadniali to wówczas tym, że no powinno się zbadać osobiście pacjenta porozmawiać z nim mieć dostęp do niego, a nie tylko na podstawie kolej jak i wyrywkowych wypowiedź daje też przecież jest jakieś prawo do prywatności zdrowotnej danych medycznych, więc tak chyba nie można sobie dywagować znaczniejsze temat nawet to właśnie czy można czy nie tutaj pojawia się dość ważne pytanie, bo oto mamy do czynienia z wyborem n p . na prezydenta Stanów zjednoczonych bądź na prezydenta Polski to są zwierzchnicy sił zbrojnych i teraz od zwykłego obywatela żądamy puszczana badania, które uprawniają go do tego, aby uzyskał możliwość posługiwania się bronią, gdy tymczasem prezydent no to jest człowiek, który jest zwierzchnikiem sił zbrojnych, gdy dużego całego kraju, więc trochę większą ma siłę niż właściciel 1 pistoletu przy 1 strzelby i w przypadku takiego człowieka nie wymagamy poddania się testom na badanie czy jestem tak poczytalny czy zdrowy psychicznie tak daleko zostaje prezydentem wielkiego kraju tak jak to miało miejsce w przypadku trampa i jest zwierzchnikiem najpotężniejszej prawdopodobnie najpotężniejszej armii na świecie bez jakichkolwiek badań i to jest ten dylemat właśnie 3 powinniśmy się wypowiadać na temat prezydentów osób wysoko postawionych czy też nie właśnie Tramp w doprowadził do pewnego przełomu tutaj w zasadach etycznych, bo właśnie przed wyborem Trumpa na prezydenta duża grupa psychiatrów amerykańskich stwierdziła, że zasada po bo Pottera nie ma dłużej racji bytu, dlaczego dlatego, że inaczej było w latach sześćdziesiątych, kiedy mieliśmy bardzo wyrywkowe wyrywkowe fragmenty obserwacja zachowania takiego człowieka natomiast dzisiaj, kiedy prezydenci kwitują kiedy, odpowiadając na strasznie się, że w zdaniu ująć tak, że w YouTubie no faktycznie można powiedzieć, że dostęp do danych do wypowiedzi i dodanych o zachowaniu takiego człowieka jest dużo większe nawet niż w przypadku przeciętnego pacjenta, którego mamy w szpitalu psychiatrycznym są one są szersze, bo dotyczące życia prywatnego dotyczą wypowiedzi na bardzo dużą wagę ma za czym za tym, żeby nikt o to można było zbierać listy stół psychologów psychiatrów, którzy mówią nie on nie może być prezydentem to zaraz się biorą tacy, którzy powiedzą Ależ tak, ale może być prezydentem, bo np. będą mieć poglądy polityczne montowane do sędziego czy innego, bo bardzo duży dylemat z tym ja sobie goście nie rozwiązałem co przez chwilę myślę natomiast tak z 1 strony wiem, że nie nie nie powinno być możliwe w obecnych czasach, aby człowiek, który dowodzi całą wielką armią było traktowane łagodniej niż te, które chce mieć w domu w szufladzie pistolet, więc jakiś rodzaj badań powinien przejść za jakiś rodzaj takiej odpowiedzialności powinien być postawione przed dniem natomiast z drugiej strony znając mnie niektóre metody psychologiczne praktyki stosowania mówią o tych bardzo wątpliwych metodach i psychologa i psychiatra, którzy są zwolennikami takich metod to bardzo się też boje stwierdzenia takiego że, żeby nam dobrze publicznie diagnozujemy tych wszystkich polityków no bo zacznie się wtedy naprawdę wolna wolna Amerykanka, bo znowu się wszystko zatem dla, bo proszę sobie zwrócić proszę zwrócić uwagę na to, że psycholog, który robi badania wydaje umożliwiające uzyskanie pozwolenia na broń też nie przechodzi żadna z badań kre w, więc mamy do czynienia z takim łańcuszkiem ludzi pozbawionych odpowiedzialności, którzy decydują o tym czy ktoś, tym bardziej że taka polityczna publiczna przeprasza za słowo nawalanka mogłoby być bardzo szkodliwa dla osób rzeczywiście dotkniętych różnymi zaburzeniami psychicznymi, bo i tak mamy w społeczeństwie duże odium niechęci i nieufności wobec takich osób co utrudniałoby im życie sądzę jeszcze bardziej i jeszcze bardziej powodowałby taki opór przed przed pójściem do psychiatry, który przecież lekarzem takim jak każdy inny być może pomysłem byłoby w momencie rejestrowania się jako kandydat przechodzenie przez takie badania te badania nie ma też wyniki nie muszą być publiczna krytycznie lub musiałyby być macho, który przeprowadzał nowym hobby toby wydawał z kolei pozwolenia uczestnictwa w takiej komisji, która bada kandydatów na prezydentów wtedy być może doprowadzilibyśmy do tego, że psychologowie byliby bardziej mocarny niż prezydenci Bochum mieliby ostateczną władzę nad nad czymś takim, więc to to są rzeczywiście dylematy, które myślę, że w tak krótkiej rozmowie ich nie rozstrzygniemy musielibyśmy chyba więcej poczytać więcej w głowie rozważyć przynajmniej teoretycznie różnych dylematów, żeby zobaczyć co z nich wynika z łóżek państwo słyszą żadni z nas kandydaci na hochsztaplerów, bo nie mamy ich państwo żadnych prostych odpowiedzi dr Tomasz Witkowski psycholog pisarz założyciel klubu sceptyków polskich autor m. in. książki to najnowsza psychoterapia bez makijażu rozmowy o terapeutycznych niepowodzeniach dziękuję serdecznie dziękuję bardzo te