REKLAMA

Świat morskich potworów sprzed 150 milionów lat [na terenie Polski]

Radiowa Akademia Nauk
Data emisji:
2018-12-15 14:00
Prowadzący:
Czas trwania:
24:53 min.
Udostępnij:

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

Transkrypcja podcastu
Radiowa Akademia Nauk, Karolina Głowacka przy mikrofonie. W naszym studio dr Daniel Borowski, dzień dobry, dzień dobry. Pan doktor jest z muzeum ziemi Polskiej Akademii Nauk i jutro w muzeum ziemi o godzinie trzynastej będzie wykład pana doktora pt. "Smoki morskie Jurajskiej Polski", wstęp wolny. Wykład otwiera cykl spotkań Wykłady Paleontologiczne Muzeum Ziemi. Pan doktor zgodził się nieco uchylić rąbka tajemnicy przed wykładem dzisiaj u nas Radiowej Akademii Rozwiń » Nauk.  Pierwsze moje pytanie jest takie, ale jak to, że smoki, tym bardziej morskie, bo jak w morzu mogą ziąć ogniem? 

No rzeczywiście zależy zależy jak rozumiemy smoka zwolniony ze smogiem konkretnie z gadem ma skrzydła i zionie ogniem, a nie koniec zmian w porywach księżniczki mitologii też jest masa smoków żyjących w morzu jakiś węże morskie morskie potwory jacyś tam tytani pradawni zdradę i bielizną mogę osobiście nie każdy skok musi mieć ogniem, a to smoki to smoki morskie Gminny w tytule wykładu to jest taka zachęta czy tak się faktycznie mówi popularnie o zwierzętach, które będzie pan opowiada o to jest trochę zachęta, żeby ludziom jakoś przybliżyć taki popularnonaukowy sposób tę wiedzę o o kopalniach organizmach, ale z drugiej strony jest to trochę prawda, bo często się mówi w na gady ery mezozoicznej, że to były wymarłe smoki albo małe potwory ja prywatnie bardzo lubię tak myślę sobie się zajmujesz się za murami takimi gadami morskimi i ja sobie zawsze lubię myśleć, że zrezygnuje z nogami po prostu to jest to jest zawsze tak jedno nie daje takiej dodaje elementu baśniowego do zwykłego życia nawet samym naukowcom, ale niech nie jest nie zgadzam naukowcy są szarzy naukowcy są dysponentami tego co jest najciekawsze na tej ziemi wiedzy to prawda to prawda, ale w świadomości społecznej chyba za nie wygląda trochę i jestem wykład z po to, że właśnie pokazać ludziom po prostu bez głównie kierowane dla laików dla wszystkich, którzy są zainteresowani od zawsze prehistorią paleontologia polo biologią, ale nie tylko takich, którzy umorzeń kogoś tymi interesowali, ale zobaczyli, że będzie taki wykład czy teraz się dowieziona na antenie Radia TOK FM innej twierdzą, że z Super interesuje mnie to pójdę zobaczę co się nie lubię określenia wie pan potwory morskie do stylistyki gatunków w złym torze było sobie zwierza dużo większa i że było drapieżnikiem od razu, że potwór to prawda to prawda muszę przyznać, że słowo potwór ma takie negatywne skojarzenia od razu nasuwa prawda potwora przekazy może być zły, a zwierzęta nie są złe są, jakie są tak czy Lech jest zły, dlatego że zabija antylopę na nie on tak robi, bo tak połową ewolucja kas biologią tak, ale jak kot zabija ptaszki dla zabawy to ja nie wiem czy tego już nie można raz pod względem moralnym i rozważać bowiem tak ładny kot to co innego lekko najedzony tak modowy jest wiele takich drapieżnych zwierząt, które się bardziej o swoją ofiarą kulki np. które z kolei są takimi ekologicznymi odpowiednikami tych gadów morskich rowery będą opowiadało się lubią bardzo bawić ofiarą ma jakąś taką Chatką czy delfinem bardzo lubią, więc żebym tak jakby dla ptaszka gada kanarka kod jest potworem tylko my jako ludzie przywykliśmy do tego, że to my jesteśmy potworami tymi zazwyczaj mają związek organizuje w dobrze za obronę niż my daleko, ale wróćmy do smoków morskich Jurajskiej Polski rynek może na początek Syngenta Polska od ląd, na którym teraz stoi Polska w czasie jury co rozumiem zalane morzem taki gdzieś indziej na mapie ziemi najmniej szerokości geograficznej tak wtedy to konkretnie ten wykład będzie traktował o moich odkryciach w tym do 30 pierwszy wykład z cyklu postanowiłem zrobić taki wykład o tym, czym się zajmuje prowadzą badania w takim stanowisku Poland logicznym owadów Brzezinki tez w województwie łódzkim i demony masę różnych morskich organizmów wymarłych kręgowców bezkręgowców no rzeczywiście w późnej Jurze, bo z tego czasu pochodzą znaleziska, czyli tak około 150148  000 000 lat temu teren naszego kraju był zalany przez morze płytkie ciśnie mi się na usta ciepłe, ale chyba trochę nie do końca prawda, ale płytkie takie może przypominające trochę dzisiejsze morza gdzieś tam w okolicach Indonezji czy północnej Australii nad morze, a raz Góra, bo to były takie morza szefowa, czyli takie, które rozwijają się na skorupie Kontynentalny te są oni intuicyjne, dlatego że dzisiaj mamy bardzo niski poziom oceanu światowego nienaturalnie niski, więc znał większość lądów nie jest pokryta morzem to zaznaczenie na znalezienie niskie no bo można je połową nietypowo tak wy przez większość czasu Geologicznego przez większość życia naszej planety poziomu zbyt dużo wyższe nie było np. czap lodowych na biegunach, więc ta cała woda, które dziś zmagazynowana w lodowcach i lądolodu jacht była w stanie ciekłym będziemy dalej robić tak jak robimy z ziemią to Lwów wrócą do domu wróci niedługo wróci tak dobrze EMG czyli gdy ten teren, na którym teraz Polska, bo zalane morzem to morze było dość płytkie i tutaj rozumiem żyły te zwierzęta jak one były duże pomówić o zaletach tak się nazywa bar iście zawory to to w tej chwili z tych już opisanych przeze mnie mój zespół gadów są na razie największe mam już większa ale, ale jeszcze nie opisane, więc nie będę mówił po za tym wykładzie skupię się rzeczywiście Nike za euro, bo to jest mi najbliższe sercu moim zainteresowaniem najczęściej, za którego znaleźliśmy w Chodowie Brzezinka ach, Drezno nowy gatunek tego nazwami kryją 4 ius et Lane na cześć pani prognozowanego, iż łatwiej wylać no to by tak się robi też, że płaci się nazywa, więc PiS Andrzeju gwieździe planeta jest z łatwo nazwa gatunkowa, ale krótka i taka w miarę przyjemnie się wymawia też mam talent, bo na cześć Browna też pani profesor z oficjalnie Borowskiej, która doprowadziła m. in. wykopaliska w Mongolii wydzielić Azor miał tak 4 m długości jej kształtem przypominało jak większość tych takich iść za rów z tej rodziny spamu załogi dają one tak nazywają nie przypomina delfiny, a więc miał ukończone przerzucone w łatwym długi ogon również zwiększony płetwą, ale inaczej niż u waleni i czy delfinów n p . które mają płetwę zorientowaną poziomo i zarozumiały poza pionową na ogonie tak jak szybko rekiny czy w ogóle ryby płetwy grzbietową taką trójkątną i bardzo długi taki smukły PSG, który przez paleontologów z nazwany rosną to jej dodatkowych zarabiały bardzo duże oczy, więc sądzisz, że są tacy badacze, którzy uważają, że one wiedziały doskonale w ciemnościach nie potrafiły nurkować poniżej 600 m są droższe no to dobrze drapieżnik w końcu, ale chyba wyjaśniać system połapać no bo mamy rekiny, które są rybami wyglądają porządne ryby mamy delfiny, które wyglądają jak ryby są ssakami mamy jeszcze za aury, która znowu wyglądają jak ryby w Chinach indeks przynajmniej 7 ETO popularnie wydaje, a pan mówi żona są gadami Nowak są gadami ta to podobieństwo to wynika ze zjawiska ewolucji konwergentnej, czyli zbieżnej z takim zjawiskom, które polega na tym, że różne organizmy bliżej ze sobą niespokrewnione z racji tego, że żyją w podobnym środowisku i oddziałują na to organizmu przez miliony lat podobne czynniki środowiskowe upodobniają się do siebie kształtem niezależnie rozmiar niezależnie mają podobne rozwiązania podobne adaptacji wykształcają mitu to jakby pokrewieństwo niema większego znaczenia możemy być rybą i wykonać jak ryba możemy być ssakiem wyglądać jak ryba i może być gradem i wykonać jak ryba także osoby takie ptaki, które idą już tę stronę o swojej pingwiny powoli no to już jest jakaś taka adaptacja w kierunku do środowiska Morskiego w ASO dostać pingwiny, które w ciepłych lasach żyją my też trochę się można pogubić niemalże z ambony ewolucja nigdy to nie jest prezes taki, który działa, jakby w obrębie danej idei także kwestia różnych gałęzi i drzewa w życia jest profil genetyczny, że wyborcy bardziej skomplikowane są nawet ryby, które trochę latają Hanson tak szybują tak są takie ryby dr Daniel Borowski w naszym studio test radiowa Akademia nauk tyle skrót informacji za chwilę wrócimy, bo z porozmawiamy konkretnie Majki zauroczony tam robiły jak żyłem i jak były zbudowane też trochę pan powiedział, ale też opowiemy o tym w jaki sposób taki naukowiec jak pan może się tego wszystkiego dowiedzieć, a to przy okazji jutrzejszego wykładu pana doktora smoki morskie Jurajskiej polskich muzeum ziemi Polskiej Akademii Nauk w Warszawie trzynasty jest taki wykład dzisiaj co nieco uchylamy rąbka tajemnicy zaraz wracamy teraz Kijowa Warszawy, a w nałóg Karolina Głowacka przy mikrofonie dr Daniel Taborowski w naszym studiu dzień dobry jeszcze raz panie dyrektorze muzeum ziemi Polskiej Akademii Nauk jutro wykład pana doktora smoki morskie Jurajskiej Polski wstęp wolny muzeum ziemi Polskiej Akademii Nauk o godzinie trzynastej a kto inny być nie może może posłuchać dzisiaj w radiowej Akademii nauk co nieco smoki morskie Zieliński z aury mówiliśmy już o tym, że na tereny obecnej Polski lata temu w czasach owych smoków morskich było może nas tutaj pływały i c były drapieżnikami pewnie skutecznymi były drapieżnikami i tak takimi myślę dobrze wyspecjalizowanymi brak powiedziałam przed przerwą miał ogromne oczy, które umożliwiały im widzenie w ciemnościach z takich najnowszych badań też wiemy, że przynajmniej niektóre mogły mieć dobry węch są tacy badacze, którzy na podstawie materiału z Australii kości dinozaurów australijskich twierdzą, że miały również inne zmysły jest taki badacz z australijskiej Kirm, który doszukiwał się gdzieniegdzie śladów np. elektro receptorów na ich dyskach trochę podobny do tego co z Kluczborka i więc to były bardzo wyspecjalizowane drapieżniki, które miały szereg zmysłów, umożliwiając im polowanie, a skąd są w wieko naukowcy ego paleontolodzy możecie dowiedzieć, bo jeśli chodzi o oczy to kraje rozumiem, że udało się znaleźć fragmenty czaszki mamy spory oczodołu no to zakładamy, że za było wypełnione okiem no bo czym innym, ale skąd można wiedzieć coś takiego czy bym nie miały węch a tym bardziej jak pewnie miały iść, ale jak silny miały ten węch jak czuły czy nawet i skąd można wysnuć taki wniosek, że miał jakieś dodatkowe receptory no to już wymaga bardziej takich skomplikowanych powiedziałbym analiz co mieć dobrze zachowany materiał to nie może być jeszcze lepszy materiał, więc te kości muszą być dobrze zachowane w skałach w na inny dzisiaj żyjemy w takiej epoce, że w paleontologii stosujemy masę nowoczesnych analiz i oczko do badania zmysłów oczu od węchu dobrze jest wykonać to tomografię komputerową albo Micro tomografię najlepiej i zrobić model mózgu i wtedy widzimy, które płaty, że mamy czas zachowaną trójwymiarowo oto mamy w środku pustą przestrzeń na niej na zewnętrznej części puszki mózgowej mamy miejsca na konkrety płaty mózgu, więc my, kiedy zrobimy tomograf komputerowy taki czaszki to możemy stworzyć model trójwymiarowy wnętrza tej mózg czaszki, czyli model mózgu w każdym serialu na nadanie wiecie co ten mózg potrafił na torze Monza był duży to jest jedno albo mały, a co potrafi to scena innego nam dodać, że ktoś miał większe od nas od nas mózg tym tak jeśli chodzi o rozmiar to co mózgu jako takiego wątku poszczególnych płatów żeli zobaczył, że przedpłaty węchowe były rozwinięte w taki sposób Jaku ktoś zignoruje dzisiejszych, które np. się waham kierują no to wtedy to już mamy tutaj korzystamy z takiej zasady geologicznej ktoś nazwał zasadą aktualizują Geologicznego, czyli patrzymy wtedy na dzisiejsze organizmy i na tej podstawie konstruujemy zachowania wygląd organizmów wymarła duża na naszym terenie z zachowanych takich skamieniałości spinozaurów bardzo mało z tego czasu, który miał będę mówił, po którym się zajmuje to są na razie w sumie 2 stanowiska jest właśnie wspomniany przeze mnie kamieniołomu owadów Brzezinki, gdzie tych kości mamy dość dużo i nie jest też kamieniołom w też Górno jurajskich wapieni pod Kielcami zaś Morawica, z którego opisami tras z kolegami z takiego właśnie czaszka wielkiego jeszcze za aura, która była zachowana to nie Morawica słynie z tego rząd produkują płyty na parapety w Warszawie często można w budynkach użyteczności publicznej płyty zwątpienia Morawieckiego z przekrojami przez skamieniałości znaleźć tam się zachowały na powierzchniach tych wad pieni przekroje przez czaszkę, więc można było też zajrzeć do środka, żebyśmy taki model trójwymiarowy komory węchowej tego tego jeszcze za euro i i jej tam też różne takie rzeczy o jego adaptacjach w pracy żeśmy żeśmy na ten temat dyskutować Lis w naszym parapet może być ich kierowca może być tak może być jeszcze rok, ale go znaleźć no trzeba chyba wiedzieć znać anatomię tych zaworów szczególnie się wysokości dochodu na przekrojach bardzo ciężko jest zobaczyć mamy do czynienia z monitem w opiniach Morawiecki faworyzowanie w taki spiralnie zwinięte kopalne głowa nogi tak charakterystyczne felgi i jest spiralna, kiedy mówiąc kolokwialnie ślimaki, których to co się kojarzy z kamieni z Wisłą kojarzy ze skamieniałościami no to on on je rozpoznają nawet laicy dorzuca włączy tych charakterystycznych Bonny gość kość nieleczona wykładziny pokazywał zdjęcia kości zawodowa też kręgi iść za rów są dla laika bardzo ciężkie do rozpoznania to dlaczego jest tak, że można znaleźć kawałek czaszki już nie całe zwierzynę Kumar Łojek, gdy padło na jakim się ciemne terenie no to chyba się przecież mnie nie poznikały czemu tak jest, że zostaje kawałek nie znajduje się w całości tych zbierano właśnie poznał się znajduje przełożenie znikało co jak ktoś przyszedł zabrał ktoś Żydzi za gorąco pod wiąże ręce mogli to rozegra 5 albo wręcz czynniki takie środowiskowe np. prądy morskie żyje mamy mówimy o zwierząt morskich od takich jest lekko opadnie na dno zbiornika Morskiego to prąd morski może go ścierwo rozbrat z logo w zasadzie wszędzie i my potem dumą zajmujemy tylko kilka kostek są takie warunki oczywiście, gdzie znajdujemy ładnie zachowane całe szkielety powodowie mamy, ale takich szczątków tam rzeczywiście jest 1 z takich światowej sławy stanowisk paleontologicznych dziś jest za serwują całe szkielety to mamy rzeczywiście koledzy ci za rów mamy pojedyncze, ale przed krokodyla całego znaleźliśmy niedawno pakiet jest cały szkielet zostać zachowany i kości wyglądają tak jakby wydobył szkielet dzisiejszego krokodyla i jakby ktoś martwy ciąg relacji do mrowiska jego mrówki gryzły do postaci jak tak dziczy jakości nawet tak zachowane, że nie wyglądają jak skamieniałości tylko jak takie no dzisiejsze kosteczki wtedy także my już wiemy o dinozaurach w bardzo bardzo dużo teraz tylko uzupełniamy takie ostatnie białe plamy, a może zdarzy w związku z tymi nowymi technologiami, których panem wspomniał, że teraz w zasadzie nie coraz więcej z tych możliwości okaże się że, gdy jest jeszcze mnóstwo do odkrycia albo trzeba będzie prze formować nasz sposób myślenia o tamtym okresie to powiedziałbym, że rzeczywiście terenowe wszystkie metody one dają dużo to jest ogromny wkład do naszej wiedzy i one nierzadko tak było w pewnym sensie przedefiniować mówią co sami to co już widzieliśmy do tej pory tutaj np. metody izotopowe teraz to jest bardzo młoda dziedzina w Polsce dialogiem oczko stosuje się za to by tlenu węgla z zębów 1 proc takie badania państwowym Instytucie geologicznym prowadzą badania tlenu zamówić zaworów czy wyciągasz izotopu tlenu ze szkliwa zębów gada, który żył 148  000 000 zlotemu co nam to powie Donald np. może powiedzieć o tym, jak, bo fizjologia tego gada to znaczy jakie by jak bolączka temperatura jego ciała ale jakim cudem można odpowiedzieć tak to wynika z tego, że jak organizm sobie żyje w środowisku Otton pozostaje w pewnej rów o równowadze takiej wiedzy chemicznej z tym środowiskiem, więc odbudowuje siebie z pokarmem Tobias pokarm buduje siebie te izotopy te mogłyby, które są w tym środowisku, więc środowisko taki ślad zostanie galeria Zielona trochę opisał je lubię też, że do oryginalnego zamówić za rów z izotopów zębów można wyczytać klimat, jaki panował na ziemi 148  000 000 zlotemu to wprowadzimy takie badania jeszcze wyników nie opublikowaliśmy, ale jako publikujemy to hity to przy tej opowiem co tam też wnętrze pan zabiera za to, żeby być naukowcem to się pan spodziewał, że takie cuda będą dostępne są też tak mu nieźle z technologii techniki one już tam trochę wchodziły miał w sumie to nie tak dawno kończyłem studia to to no cóż to poruszone były tak powiedzmy były dostępne także ja pana związek miast na horyzoncie jeszcze no cały czas się pojawiają nowe metody te izotopy, które Pudzian jest taka dosyć powiedziałbym już dla geologów jest metoda taka już w na pierwszym roku się odpowiadano wcale tak tak dokładnie opowiada się dogadać z duchami od tych wizyt oparta jest masa innych metod bardziej skomplikowanych biochemicznych i to się cały czas rozwija już nawet na tym nie zamyka prowadzą takie badania bilans, ale jest to wspólnie dubletów współ współpracuje z Biochemii kami m. in . z z dr. Hubertem Wierzbowski z państwowego Instytutu Geologicznego, którzy specjalizują właśnie w geochemii ze skamieniałości i dlatego mąż się z nas zna na tym lepiej znana z biologii wymarłych smoków no i razem tak łączymy siły i umiejętnie coś co z tego wychodzi na baraże ma pan w domu jakąś małą kosteczkę i ty za gra nam cały taki nie taką taką skrzyneczkę żeber i UE czy testach nieźle będą jeszcze rzeczy, które nas zupełnie zaskoczył mieliśmy ostatnio w listopadzie przecież ogłoszenie tego a tego odkrycia polskich również paleontologów o tym nie tyle samo osób zaś kuzyni Enion bądź to właśnie kuzynie Sak w każdym razie dużym zwierzęciu w inne wielkości ówczesnej dinozaurów jesteśmy dobrze nie poprawia co zdaje się było tyle zaskakujące, że do tej pory myślano tak były wielkie wielkie wielkie gady takie małe ssaki gdzieś tam wychował oglądało się między nogami dopiero kiedy głową było umarł dinozaury to ssaki powiedział dobra teraz jest nasz czas ruszamy od tej mgle mamy tego sytuacja, gdzie okazuje się, że takie duże zwierzęta w stylu ssaków już się funkcjonowały duże rzeczy takich dużych rzeczy jeszcze będzie będzie będzie szczególnie wydają się na terenie Polski, bo to jest kwestia tego, że no u nas w kraju takie odkrycia zaczęły być, z czym się pojawiać się relatywnie niedawno Espace to przełom lat dziewięćdziesiątych i dwutysięcznych u naszych zachodnich sąsiadów w Niemczech takie odkrycia są od od dziesięcioleci to kwestia tego, że u nas no inaczej zbywana podejście do w ogóle nauk przyrodniczych w społeczeństwie ma namyśli jedzie się na to ludzie patrzą na coś znajdzie jakąś więź z kamienia całość dziś na polu, kto znajdzie to, że nie pomyśli, żeby to zgłosić szkodę naukowców do nich jest problem to nieco lżej jadą zrobiono zjazdu na zdrowiu stanowi aluzja do zdrowia stanowisko pana człowiek nie może nie zrobi ze swoją działką to, że tak ludziom wydaje Pa jak my prowadzimy badania w Wałdowie i w tej chwili powstaje tam Geopark, którego otwarcie będzie za pół roku na początku czerwca i tam to jest wielki biznes, gdzie po prostu kasa z Unii NATO idzie 11  000 000 zł budowa muzeum paleontologicznego odbudowa całej tej miejscowości Sławno tam dziś mieści kamienia umowa do Brzezinki za to idą pieniądze dla regionu dla gminy, więc ludzie ludzie ciągle trochę nie myślą o tym w ten w ten sposób ażeby nie było także z wina tylko jakby naszego powiedzmy sposobu myślenia to bowiem, że częściowo to jest wina z geologii naszego kraju, bo większość jednak Polski jest pokryte osadami czwartą rządowymi takimi bardzo młodymi z ostatniego zlodowacenia Zielona połać przykrywają przykrywają nam te starsze pryzmy ciekawsze paleontologiczne skałę dlatego trzeba czekać jak np. metro kopią np. że FC Dynamo to znaleźć czy to mamut gratów też włodarze zielonych, ale no mój kolega z muzeum dr Gwidon Jakubowski się ucieszył graczy, mówi że trochę trochę to słaby mało w kamienicy tylko u nas w muzeum są nogę można zobaczyć w jego domu ta też na woli znaleziono, ale no i często jest to myślę też ciekawe no jak coś takiego znajdzie, jakie ma pan marzenie naukowiec marzenia mam takiego naukowiec chyba na chyba chciałbym, żeby ludzie w naszym kraju zaczęli myśleć o naukowcach albo w ogóle o naukach przyrodniczych winny sposób takie mam marzenie, żeby przestali myśleć, że naukowiec jest jakiś człowiek dziwny zamknięty gdzieś u siebie w w gabinecie w między płytkami wyraźnie zmienia też, że oni się rozmnażają 1 strona gdyby, gdyby się zmieniało to byśmy nie mieli dzisiaj dynia listów klimatycznych i mielibyśmy antyszczepionkowców nie mielibyśmy płaskorzeźbę z WIG kreacją wizerunku wycinek który, ale i grzywny albo się od dziś głośny, ale w Ameryce, żeby ludzie robili wielkie manifestacje o tym, że naukowcy są spoko u niej nie ma innych rozwiązań wystają Unilever w internecie są przeciwko czemu żeni zaczyna tak ale, ale dotąd polega na tym, że jakby ludzie się wydaje, że np. kwestia źródeł, skąd wiesz, że w ogóle wiedza na ten temat to jest mega problem ważne jest to co ktoś tam komuś powiedział albo na jakiej stronie napisali nie naukowej tak, a nie to co no co mówią naukowcy to, skąd pan siedział w nauce i za życia być paleontologii tubą marzenia dziecka, a co mnie raz ktoś, kto sprawę klasyk park trochę jak bardzo w to wszystkie Godzilla japoński uwielbiam, ale zrobiłem wielkie pod swoje wielkie smoki walczyły i działy różnymi tam promieniami to bardzo bardzo bardzo lubię smoki morskie Jurajskiej Polski to taki wykład jutro o trzynastej dr Daniela Borowskiego z muzeum ziemi Polskiej Akademii Nauk odbędzie się w muzeum ziemi wstęp jest wolny to jest wykład otwierający cały mecz cykle wykładów paleontologicznych muzeum ziemi no cóż dziękuję panu serdecznie i kto może zabrzmi oczywiście na wykład dr Daniel Borowski dzięki serdeczne bardzo dziękuję
Zwiń «

PODCASTY AUDYCJI: RADIOWA AKADEMIA NAUK

Więcej podcastów tej audycji

REKLAMA

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

REKLAMA

DOSTĘP PREMIUM

TOK FM Premium 40% taniej! Dostęp do nagradzanych podcastów, wszystkich audycji z anteny oraz Radio TOK FM bez reklam w świątecznej zniżce.

KUP TERAZ

SERWIS INFORMACYJNY

REKLAMA
REKLAMA
REKLAMA