Słuchamy radia TOK FM, w naszym studiu gość: Carlos Marrodan Casas, dobry wieczór, dobry wieczór, tłumacz literatury hiszpańskojęzycznej, ale też z języka francuskiego i portugalskiego. Wielu z nas nie czytałoby książek Mario Vargasa Llosy, Gabriela Garcii Marqueza, czy chociażby Zafona, o którym będziemy rozmawiali chyba najwięcej dziś, gdyby nie pana tłumaczenie. Czy czuje się pan odpowiedzialny, czy czuje się pan współtwórcą tej wielkiej miłości Polaków do literatury najpierw iberoamerykańskiej i w ogóle do literatury hiszpańskojęzycznej?
Rozwiń »
Czuć to może się nie czuje, a Chechła jestem w tej roli jest sam się oprzeć się martwić się jako tłumacza ale, ale przypomina mi się też albo i wypomina czasami w ale wie pan tych przykładów było tyle w ogóle w na język Polski rzezie być może jestem 1 z odpowiedzialnych, ale chyba tym najważniejszym nie sądzę myślę, że ta rola najważniejszego będzie zawsze przypisana Zosi Chądzyński jednak i jej się należy to to ma to miejsce pucharowe pan otoczone takimi człowieka, który wie więcej z względu na to, że no nie jestem Polakiem z gościem.
To pan ma coś coś więcej niż tylko zasób wiedzy o języku no tak, że siedzę, jakby po obu stronach barykady trochę także, że mam i być może być może jest taki ogląd taka zmienna ogniskowa wymusza często w życiu stosować być może powody nie przyjmują więcej wiem wiem inaczej może czasami więcej tobym tu polemizował, gdyby miał pan odpowiedzieć na pytanie, które dotyczy ludzi ma w moim pokoleniu bardzo wielu.
Rzeczywiście młodzi ludzie pokochali tę literaturę przede wszystkim znaleźli w tej literaturze to wszystko, czego nie mogli znaleźć w literaturze polskiej pana są czekali z myślą o takiej warstwie nawet politycznej ideologicznej taką książką w temp el Sol ze dok można się odnieść się z tym rozmowa w katedrze Mario Vargasa Llosy książka przesycona politykom bardzo polityczna, która w dno opisuje pewną rzeczywistość histeryczne polityczną społeczną Peru, ale która takie odniosłem wówczas wrażenie, kiedy została wydana w latach siedemdziesiątych tak, by idealnie pasowała do sytuacji Polski z lotu ówczesnych w związku z tym, że Mario Vargas Llosa opel mu powiedzieć wszystko, czego nie mógł powiedzieć żaden z pisarzy polskich, chyba że na emigracji, ale wówczas, jakby odczytywano m. in. książki z drugiej strony sądzę też, że nie ujęła Czytelników polskich na psie Towarzystwa taki awangardowej dezynwoltury bym powiedział, czyli Huli Kotasa także można wszystko w ramach opowiadań powieści można przekraczać wszelkie możliwe granice wyobraźni sensu rozsądku dług literatury i to też jest 1 z takich myśli powodów, żeby trasa ta literatura, bo nie tylko kuli oko w trasę na oboje Carlos Fuentes też z takim pisarzem, że to przekraczanie granic w bardzo się czytelnikom polskim spodobało, bo być może trudno mi teraz, aczkolwiek też bym polemizował nie mogli tego znaleźć w literaturze polskiej albo może mu nie podsuwa Ano tego w literaturze polskiej, bo sądzę, że znaleźlibyśmy pisarzy polskich, którzy również się taką formą bawili potrafili przekraczać granice, ale kota zamiast do siebie jak pamiętam przynajmniej tym nie dotyczą chyba tylko mojego ogólniaka w 2 kolejki były biblioteki w ogólniaku, bo to był ciężki kuriozalny poderwało się dziewczyna Cortazara po prostu zaczynało się rozumem mówiąc w 2 ligi czy bałaś dr Jakub Góra 2 przystankach ich cenach z 2 jak to określono mistyczna subiektywna, że być może w warstwie intelektualnej coś co w tym Korta zaś było takiego, że wymaga też to przeżywała miałbym wówczas na studiach masowo korytarzem chodził tomy opowiadań poligraf klasy i pamiętam swoich w swej koleżanki studentki rzeczywiście zauroczone Cortazara miał tutaj mogę się wymądrzać przekraczają czegokolwiek równie dobrze, choć w hutach zupełnie coś zupełnie innego nie wiem myślę że, w czym taka ewidentna, jakby awangardowo się gitary nie wszystkich pisarzy oczywiście ale, ale w dużej części pisarzy ty też mogła ująć w Bolzano będzie w przypadku Marka jedzenie tam najgłośniej przeci w Lechii trzeci element magika Zaorski nie na ile inni tak obiektywnie odbierany przez polskich Czytelników, ale myślę, że w matkę, że bardzo widoczny jest sięganie do do tradycji literackiej i do do takich nawet do takich Stanów literackich przed literacki, czyli do literatury mówionej do do literatury złotego wieku hiszpańskiego renesansu średniowiecza do legend obaj przecież przekraczanie granicy, ale w innym wymiarze, o ile Cortazara i jakby do przodu i patrzy do przodu Marka jest par 3 do do tyłu tam jest bardzo dużo takich odniesień do do budowy właśnie do literatury tak do gawędy z immunitetu gawędziarz czeskiej karty w Polsce ta tradycja istnieje jest bardzo silna, ale dziś została być może za pani sądzi pan, że ten element magiczny to czy tej rzeczywistości poza takie zmysłowe dotyk kamienice cudownej jakiejś dziwacznej, który się pojawią matka zaś to było coś co co w nie chce dotować ciężkie czasami, ale że w tamtych czasach było takim powiewem świeżości Lotos nad tym nasi szarej rzeczywistości PRL-u może wyschnie jakiś latający dywan z wiadomych Photoshopa to byśmy sięgali do księgi 1000 nurt opowieści 1001 nocy do baśni, bo to jest bardzo podobne światy do mitologii być może być może też, że naczep Nepal generalnie być być może jest to, że w ogóle cała ta literatura możemy dzielić śledzić tropy się wymądrzać równie dobrze ona była na tyle egzotyczna że, że właśnie przyciągnęła w ogromne rzesze Czytelników jak jak na ówczesne jak na tę literaturę prawo do nieba literatura łatwa nie oszukujmy się natomiast 1 z najczęstszych zarzutów wobec pisarza, którego pan tłumaczymy język Polski, który opowie się porozmawiać Carlosa Ruiza Zafona, którego książka labirynt duchów pan przetłumaczył teraz jest na rynku takie zarzuty się pojawiają to jest literatura łatwa nie piszą niektórzy krytycy z drugiej strony pojawiają się pochwały, że to jest na tyle trudna literatura może sprzedać ileś milionów takich książek, kto to jest jednak sukces co pan sądzi pani w tłumaczeniu to jest trudna literatura dla SLD mnie nie oszukujmy się graczy jest o tyle trudna, że czasami czasami jak drzazgi widać w literaturze to znaczy widać jak też szyte przez SAF ona i to często tłumaczy Beata tłumaczy z Kasią Krasko teraz dwójka raz tłumaczyła cały ten cykl i Beata 3 Fabiański cień wiatru zemną tłumaczyła, że często może denerwujące jest to, że sam von, jakby się nieco atoli z tym że, jaki materiał powieściowy używa jak konto szyje jako to robi, jakie emocje chce wywołać Czytelników to jak to jest jak grała na ławę Skawa na ławce, a jednocześnie i w tym wszystkim jest taki, by taki powrót psa forma do takiej naiwnej postawy pisarskiej na niej dziewiętnastowieczne powieść prawda, że coś chodziło w tej literaturze czy o emocje wzruszenie o zaciekawienie 0 intelektualnych w i miłości miłość do książek motyw bo, bo to co cały porusza cały ten świat Stefanowski to jest literatura miłość do literatury puszczanie co chwila oka do Czytelników, a pamiętacie czytaliście to u Dickensa, a może Balzaka to znaczy jest, a może został daleko albo wizy takiej literatury ze szczytowej anonimowej, gdy się często zapomina zasad przysypana w ogóle zapomnienie mato jest w każdej literaturze jest to tradycja takiej literatury groszowej gadem Bandrowski nawet użył takiego określenia takiej książki ulicznicy szukaniu takich wydarzeń i dające się czytało się wyrzucało go w Polsce właśnie funkcjonuje jedyna pisarka Jandy, która przetrwała zapomnienia w Mniszku nad akwen w 2 ze swoimi powieściami, ale tych pisarzy było znacznie więcej, czyli tatuś, bo znacznie więcej to i Tomasz Kalita to ktoś czytał niech romskich chętnie Reymont w Polsce może nawet Sienkiewicz, chociaż Sienkiewicz jest blisko tej literatury, bo to jest tradycja literat powieści odcinkowej, gdzie Safony żongluje z powiedziałby czasami azbest szczelnie, bo jest coś takiego w w PiS w powieściach odcinkowych było, że pisarz w jedenastym odcinku zapominał to co napisał w trzecim nagle bohater zmieniał imię w szczegóły się nie zgadzały daty się nie zgadzały wszystko jakby pisarz żyje bije w bieżącym z Lechem swojej świadomości pisarskiej czytelniczej i to takie śmieci Sousa woda z tym, że sam von bawi się tym głowy specjalnie, a Czytelnicy uwielbiają łapać pisarzy na takich błędach Hajto ci, którzy na pewne tylko słyszeli nazwisko w w naszej rozmowie pisarza od razu zrobili głośny protest KIG grono wielbicieli to jest niesamowite, że wytworzyła się grupa ludzi, którzy po prostu czekali z utęsknieniem następną książkę co jest właśnie elementem, który tak mówił, że tych powieści kiedyś odcinkowych treść wydawanych na rzecz praw drukowanych w prasie, ale co zastanawiające pytam 1 z wywiadów, że SA po powodzi kilkakrotnie odmówił, choć ludowi sfilmowania czar, mówi że absolutnie nie ciekawe czemu tak czy gdyby ostatnio powtórzył to, że mimo, że póki żyje nie jest nie odsprzeda praw do zsumowania tych jego powieści, mimo że są bardzo filmowe prawdę, bo to są gotowe scenariusze na dobrą sprawę nie wiem, o co chodzi o sam von tłumaczy to, że to są książki tak osadzone w literaturze żyją z literacką się w świecie literackim, że przeniesienie ich kandydat to inna inny język inny jemu wydaje się to nie niemożliwe, ale ja sądzę tak prywatnie cechom bardzo dobrze zna świat Hollywoodu, bo się tam w pewnym momencie, zanim został słynnym pisarzem, kiedy znudziła mu się praca w agencji reklamowej, bo pracował przez parę lat zaczął pisać scenariusze wyjechał do właśnie do Kalifornii dolecą Scholes i tam zaczął pisać scenariusze i zaczął w tym świecie Hollywoodu nie wiem czy klasy CB 3 a, ale w razie w tym świecie przebywać i przypuszczam, że obawia się, że najchętniej, by odkupili od niego prawa właśnie ci z klasy c w znacznym szybko cieniutko 8 zarobić zarobić Ion tego się obawiać to często wiemy, że jak już pójdzie to w ten obieg klasyce czy nawet bety już nigdy nie trafi do klasy a, a być może Safony robi się marzy, żeby to jak wyszkolił mato robić to niech dorobi tak naprawdę z grubej rury no, więc być może o to chodzi prawda i śmierć mamy masę przecież przykładów jak wspaniała literatura no poległ w Bochni w adaptacji filmowej niestety nie dorastały do pięt pewna czy to na czat z spotkało Gabriela Garcii Marqueza tego w adaptacji filmowe no może niektóre są lepszym tego, ale prawdę mówiąc nie nie są w stanie, jakby nie unoszą ciężaru opowiadali czytać powieść w przypadku Savona interesujące jest to, że jak rozumiem tych pisarz jest z Chin i Hiszpanem, który akcję książek z tej serii rozpoczętej przez cień wiatru umieszcza w Barcelonie, chociaż on sam mieszka w stanach tak tak od wielu lat mail on właśnie reprezentuje takie spojrzenie hiszpańskie jeśli drepczemy za nim krok za, a w nim krokiem po tej Barcelonie, które często pada gęsta mgła jest w tajemnicy wyziera z każdego zaułka kolejny patrzy na nią jak i jakości jako Hiszpan czy jako ktoś, kto patrzy z oddalenia czy to kąpać jak rodowity Barcelonie 3 i paczek rodowity bakcyla dzięki tej Barcelonie spędził kawałek swego życia i wie pan myślę, że to jest tak jak z każdym bez nas, że największe emocje wywołuje zawsze czas młodości dzieciństwo młodość oddał spędził dzieciństwo młodość i sądzę, by rzec, że to w cały czas w nim nie żyje i on sobie wymyślił własną Barcelonę, bo to nie jest tak, że wszystkie te zaułki przez niego opisywane rzeczywiste rzeczywiście istnieją jest zadziwiająca, że od sukcesu cienia wiatru w Barcelonie z każdą kolejną książkę Zafona z tego cyklu jest trasa wycieczkowa itd przewodnicy oprowadzają śladami cienia wiatru gra anioła więzień nieba no i teraz labiryntu w duchu i oczywiście to siłą rzeczy muszą w pewnym momencie dochodzi do miejsc, które mają istnieć, ale w rzeczywistości ich tam w Barcelonie nie ma nie ma księgarni Semper i synowie jest oczywiście placyk świętej Anny, ale tak się ten sięga nie wymyślił sobie sam von nie ma cmentarza zapomnianych książek czas zapisu dokładnie możemy pokazać, w którym miejscu dzielnicy KO wal, w którym zaułku my powinniśmy trafić do tego huk cmentarza zapomnianych książek i t d . więc jest to z 1 strony Barcelona rzeczywista prawdziwa z niektórymi pałacami z niektórymi budowlami parkami nabrzeża ami tak dalej wzgórza Montjuic na wybór straszliwe więzienie, gdy tuż po wojnie domowej to wszystko rzeczywiście jest tylko, że zauważmy to co pan Bóg to jest taka atmosfera gotycka Gorczyca von odwołał się ewidentnie do tradycji powieści gotyckiej o tej ciemnej wszystko jest owiany tajemnicą wszystko jest ponure, w czym w, jaki sposób w jaki sposób zaczarował Barcelonę, w którą zazwyczaj sprzedaje się turystom jako miasto pełne optymizmu chcę radości fantazji budynków Gaudiego i t d . i tak da no teraz o Barcelonie pisze się inaczej, chociaż muszę zapytać pana to było Jana mam takie wrażenie może to subiektywne wrażenie, że z polskiej perspektywy to Barcelona 8 przy naszych oczach w ciągu dosłownie w nim kilku kilkunastu ostatnich dni i Katalonii cała jakość i zmienia się nie do Poznania najpierw po Polska opinia publiczna była święcie przekonana, że byłyśmy kibicować Katalończykom do oka każdy naród, który chce wolności nadto zgodnie z hasłem za wolność naszą waszą to jest wart był inny tego, żebym mu przyklasnąć później, kiedy pojawił się bardziej szczegółowe analizy okazało się, że sytuacja jednak nie jest tak jednoznaczne, ale teraz mamy do czynienia z Pekinu ze sforsowaniem na polach stoi drapie się w głowę czyta te wszystkie rzeczy Katalonii rozkłada ręce okazuje się, że nic nie jest tak czarno-biały jak się wydawało jeszcze tydzień czy 2 tygodnie temu wywalczył zakład w tym widzeniu od tych problemów mógłbym im Polak widzi to jak każdy przeciętny Hiszpan jak każdy przeciętny Katalończyk galimatias historyczno polityczne ideologiczne spory wyczyn ekonomiczny jest tak ogromny że, że trudno tak jednoznacznie powiedzieć, o co w tym wszystkim chodzi, bo to na to nałożyło się masę rzeczy i historia i teraźniejszej rzeczywistość ekonomiczna i zafałszowania ideologiczne bardzo dużo złych ideologii z 1 z drugiej strony i w rezultacie obie strony właśnie budzą się za przeproszeniem, ale z ręką w nocniku być może tu w Polsce zaczniemy tym, jakby patrzeć w czytelni na nas na to wszystko i w wykazie ma pan rację, że żal, że często odczuwałem taki entuzjazm Polsce Polaków, że chowano tu Katalonia, tym bardziej że wie pan Katalończyków Hiszpanii nazywa się Polakami ze względu na niezrozumiałość i języka w tak mówią prawdę od dziewiętnastego wieku w ich nawet 1 z popularniejszych programów takich kabaretowych w telewizji kataloński to nazywa się Polonia i Cracovia także brak odniesienia są mylone z Jerzym nie sposób mi jest emocjonalnie jestem ten cały konflikt jakoś emocjonalnie przeżywam, dlatego że część swojej rodziny to są to jest rodzina katalońska mamy to są Katalończycy i różnie to odczuwają też plotka jedni są, jakby po stronie nacjonalistyczne separatystyczne inni zachowują dystans do tego wszystkiego myślę, że tam już na terenie Hiszpanii cała rozmowa między stronami wymaga spokoju do tego przyjdzie na razie mamy trochę z 1 strony farsy sił separatystycznych Motor ewidentna farsa, bo nie można wmawiać sobie swojemu własnemu społeczeństwu i światu, że się wygrało referendum, które nie było do końca referendum ogłaszać na tej podstawie niepodległość w imieniu całego narodu katalońskiego nie może się występuje w imieniu 40 paru procent tego boi, ale wszystkim myślę, że rząd centralny rząd hiszpański też nowe też musi pójść po rozum do głowy wie pan ten kąpie się zaczął coś nie tak dawno temu tak na dobrą sprawę, bo cała historia to oczywiście są są tu dziesiątki lat min, ale myślę, że niepotrzebnie parę lat temu odrzucono projekt nowego statutu jak w konstytucji katalońskim witam się zaczęło to teren ten konflikt wykup często jest to konflikt ambicji nogi myślę, że w ogóle bez być może struktura państwa hiszpańskiego wymaga nowej normy od nowego wyglądu nowej konstytucji, a to wszystko walczymy oto trend ten konflikt to obecne tak łatwo się nie skończy na głębszy, bo to to są już zawiedzione nadzieje tych 2 ponad 2 000 000 Katalończyków, które tylko tych, które zaczynają odczuwać, że tutaj była chyba jakaś karykatura jakaś Groteska na ich oczach się odczuwała aż nierzeczywista rzeczywiste jak polityka w patrząc jeszcze z polskiej perspektywy to Hiszpania jest ciekawym krajem nam się kojarzy z tym z takim wyrażaniem bardzo expressis verbis na ulicy formy manifestacji poglądów społecznych politycznych z zaciekawieniem Polacy śledzili jakiś ruch tak jak pogląd Podemos Ciudadanos to przychodziło donacji i nawet niektórzy mówili proszę, więc tak wygląda tak aktywny bycie, gdyby był aktywnym obywatelem czeki odbierze rodzinę znajomych idzie na ulice manifestuje, a liczba sędziów obraz jest prawdziwym życiu tyle sprawdził że, że świadomość Obywatelska w Hiszpanii jest bardzo wysoka powiedział dumny jest wysłać go ze swego społeczeństwa, że potrafi wyrażać tak się zorganizować wózki prawda gorzej, że Późniak organizacji samorzutnie przechodzą w partie polityczne to tu się zaczynają problemy jak zawsze tak z partiami politycznymi, niemniej rzeczywiście wie pan C3, jakby społeczeństwo hiszpańskie odrabia lekcje, których nie odrabiał przez ponad 50 lat stać, bo wojna domowa zagłuszył, a to wszystko zwycięstwo gen. Franco w Londynie na członka Zaza za uszy taką świadomość, że to nawet się cieniem kładzie na współczesną Hiszpanię tak ja myślę, że to cały czas się kładzie cieniem do tego stopnia, że przepraszam bardzo ale jakby nacjonaliści katalońscy sięgają właśnie od gazu do tych porównań, że wszelkiego rodzaju odruchy rządu hiszpańskiego to są rządy to są ruchy frankistowskiej rajd faszystowskiej Hiszpanii bardzo łatwo się rzuca słowem faszyzm w głowę wszystkich możliwych kierunkach każdy dobry fach w tym jak i sobie ze sprawy właśnie co za tym pojęciem stoi, niemniej jak pan zauważył to obywatelskie ruchy są rzeczywiście bardzo mocne w Hiszpanii łatwo się wokół różnych spraw wsi organizują tam taniej, ale i myślę, że to jest taka lekcja, bo lekcja, którą od 40 lat się odrabia bardzo dobra trochę pan patrzy na Polskę widzi, że po osiemdziesiątym dziewiątym roku otwiera się możliwość działania obywatelskiego w najszerszym tego słowa znaczeniu i pan jeszcze, żebym tu w Polsce się korzysta z tego czy zakres właśnie się nie korzysta z własnym wyborem ja myślę, że część generacji naprzód moje pokolenie jak było mu ręce na zasadzie, że są struktury są mechanizmy i państwo to robi tak państwo to załatwia więc, jakby w grze wszelkie struktury państwowe i organizacyjne, jakby PiS są w imieniu obywateli za obywateli przez obywateli jak Stal oczywiście nie jest to prawda tak, ale myślę, że tak uwierzyliśmy w to, że stworzyliśmy zostało stworzone państwo, które swoimi strukturami po prostu w zamian za obywateli wszystko robi mówi Witold w wydaniu od czasu do czasu się budzimy, że chyba nie do końca lat to w każdym razie te z dwojga jeśli porównać społeczeństwo Hiszpanii i Polski to rzeczywiście tutaj tutaj jest jakaś jakiś spokój, jaka się jakaś cisza godzenie się na wiele rzeczy, chociaż myślę, że to już powoli się zmienia może mi też dzięki temu dramatycznemu Ruchowi Piotr Reiss, który podpalił się dokonał samospalenia to jest to jest 1 z najbardziej dramatycznych spra w, które w Polskim społeczeństwie ostatnio się wydarzyły i w zasadzie bardzo trudno odnieść się do tego pan się, że to co się wydarzyło tak naprawdę co co to był za gest i jakie będą jego konsekwencje dla dla takiego życia publicznego tłumaczy czy to jest czy to nie będzie zimny prysznic z taką mam nadzieje co pan sądzi o tym nie wiemy jeszcze nie nie mam nie mamy jeszcze rywala zawsze się, bo wierzę, że tego typu wydarzenia natychmiast są przez siły polityczne nie społecznego siły polityczne natychmiast obłaskawić dane wykorzystywane z 1 z drugiej strony trzeciej czwartej i w rezultacie to była kawiarnia czy wykorzystywanie tuszuje całą sprawę do końca w końcu nie wiemy co tak tak, bo to łatwo powiedzieć nogi tułów Gowina Tychy i tych badań i podpalił się człowiek z takiego takiego po to, powodu, a z drugiej strony słyszy pan, że to wina tamtych nie wiem ja myślę zresztą, że duże, że to nie wywoła jakiś emocji społecznych wielkich strat to data śmierci niepotrzebna myślę myślę, że niepotrzebna, bo w jak mówią w Hiszpanii pannie wydaje mi się, żeby w Polsce sytuacja była taka, że nikt mu krew rzeka zalała się krwią chusta na reguły inżynier ten ruch i dramatyczny drastycznej tragiczne w konsekwencji, że może byłby na wyrost, ale nie wiemy na przesuniemy się odpaliliśmy niemy wsparliśmy w wyniku tego czy ktoś bardzo kompleksowej ciężkie były do przemyślenia i KW czerwiec to czynność, która z perspektywy tłumaczy patrzą na literaturę polską trochę tak jakby w my jednak ona podlegała wpływom widzi pan album w niekoniecznie bezpośredni wpływ, ale widzi pan takie fascynacje pytam o to, ponieważ od czasu do czasu złodziej, który się autor przyznaje się n p . do tego, że z literatury chociażby również, iż taką muzyczną cierpi tak albo niekoniecznie młodego pokolenia nie poniesie bardzo młodego pokolenia, gdyż ciekawy zespół z pana perspektywy czy to jest tak, że pan patrzy właśnie na świat literacki w Polsce widzi on rzeczywiście to taki główne nurty gdzieś tutaj docierają obmywają Wybrzeże Bałtyku patrzenie czy zawsze to widzę, ale Delete tak to jest istota literatury, że to pisarze wzajemnie się czytając nawzajem ulegają fascynacji różnych etapach prac można ulec fascynacji jeszcze w okresie, kiedy odbywały się nie marzy o tym, żeby zostać pisarzem nagle to w człowieku siedzi i kiedy się pojawia w myśl co to Polska jak każda literatura reż Filip ma swoiste tematy swoiste pasji swoiste namiętności swoisty język i jednocześnie ma swoisty hierarchię przyjmowania pewnych wzorców, które później trawi na swój sposób, by pan zawsze uważam, że proces nieszczęściem jak w polskich firm często podkreśla znaczy usytuowanie, gdzie wschód z Zachodem potrafią się przez ten kraj i północ południe przytaczać jak walec jednocześnie jest ogromną siłą tej kultury właśnie, dlatego że rzeź, że w Polsce widzimy ich fascynacji wpływy literatury niemieckiej i nie mógł już w literaturze francuskiej rankiem 19 wieku tortur to tort wszyscy byli zapatrzeni w trochę literatury wielkich powieściopisarzy poetów francuskich, ale również n p . w Polskiej literaturze widzimy, jakby w umiejętności odpowiedniego ustosunkowania się i odwoływania się do wielkiej tradycji literatury rosyjskiej, czego ona przez nie odczujemy w literaturze hiszpańskiej, bo Stali tato, bo nie było tej fascynacji ta literatura rosyjska pojawiła się stosunkowo późno i złych przykładach, a w Polsce i siłą literatury kultury polskiej jest to, że Polska zawsze patrzą na wszystkie możliwe strony świata w literaturze i miała świetnych tłumaczy miał średnio każdy w literaturze, a nie okaże w kulturze literackiej na świecie można to powiedzieć wyobraźnię naprawdę w Polsce z za przykłady braliście najlepsi najlepsi i te przykłady zawsze były po prostu będą czymś nie niebywały mi zresztą rola tłumacza być może zawdzięczamy to, że przemoc w dziś ta w okresie dwudziestolecia międzywojennego Leopold Staff był bardzo znany jako znakomity poeta, ale nie znakomity tłumacz Boy-Żeleński, jakby wprowadził w tę literaturę francuską na szerokie schody czytelnicza i no tak to jest, że w tradycji literatury polskiej Zet za wspaniałe przykłady bardzo się na to uważa jeszcze jeszcze inna i tych osobowości tak ty tylko tych tłumaczy, że pan wytłumaczy nie są synonimami w większości tylko, że funkcjonują jednak jako niezwykli pisarze twórcy i to w Polsce się ceni i i myślę, że to to jest siła firm polskiej tradycji 1 z wielu sił polskich tradycji literackiej to ciekawe bo kiedy pana słucham uświadamiam sobie, że w rzeczywiście w kontrze jakiegoś czasu zauważam, że w jakimś festiwalu literackim książkę dostanie nagrody zawsze na scenie pań też ludzi tłumaczy prawda taki Targ powstaje nowa spółka chce tu po drugiej nagrody dla za tłumaczenie po trzecie tak takich umów o drobne drobne wydarzenia zżycia stacji radiowej kilka miesięcy temu remontowaliśmy fragmenty książki czytane i zadzwoniła czy też napisała osoba z pretensjami, dlaczego w ankiecie książka nie był niech ktoś, kto tłumaczono język Polski w 2 i teraz słucham pana i dopiero są świadome rzeczywiście być może nie wszędzie na świecie takie same urasta jednak tak jest, że ten fakt, że ten tłumacz to jest ten to jest ważna persona i osobowości to jest też istotne, ale z drugiej strony nowa jednak tłumaczy oni kreują pewne mody pewne zainteresowanie różnymi kierunkami, bo on trudno, żeby podam przykład tak nawet na w przypadku literatura, której rozmawiamy o 3 Hiszpana zaocznie czy iberoamerykańskiej to były mody, które wpłynęły one się z, ale nie można tak, choć w przypadku literatury niemieckiej były różne bardzo dobre przykłady, a nadal nie mamy czegoś takiego, że ktoś przyznaje nam ja uwielbiam literaturę niemiecką w Polsce służy steki występach z USA uwielbiam niemiecką literaturę jak w Polsce w Będzinie, a nie brzmi, ale w PARP może z niemieckiej jako takim tempie, bo to jest też inne zjawisko trochę się pan Janusz z literatury co odbieramy w całości brak ISO literatury to białe pojedynczymi pisarzami jako całość Rewal i rzeczywiście mógł się literatura niemiecka wiemy, że to jest jakieś pojęcie ale, ale myślę, że bardziej się wyciąga z tej literatury niemieckiej poszczególnych pisarzy tak jak chociażby Tomasz man taniej, ale Tomasz Mann nie odpowiada za literaturę niemiecką tylko za siebie samego czytamy Tomasza mana dla Tomasza mana ani jako reprezentanta literatury niemieckiej, ale są obszary pędem do tyłu w tym samym mniej więcej czasie jak fascynowali się proza Libera amerykańską kiedyś wychodziła seria wydawnictwa literackiego też inne wydawnictwa piw czytelnik w PAKS Iskry książka wiedza też wypuszczały przekłady ty, ale nie mniej bytem literatury odbieraliśmy jako worek, w którym wrzucało się i do tej pory tak, bo obawiam się, że bardziej chodzi o korytarzach odpowiada za całą literaturę i Bell amerykańską Mario Vargas Llosa Gabriel Garcia Márquez Carlos Fuentes Saleh okap kinkiet i t d . i t d . niż to do tego stopnia, że obawiam się, że w bardzo wielu Czytelników w festynach to w tej edycji tych, gdy nie wie, jakiej narodowości był na wsiach Julia Cortazara czy Carlos Fuentes czy Mario Vargas Llosa 33 liga Lechia Marek Ast ana koniec pozwu to coś wspaniałego co się wydarzyło w literaturze DAG soli w jakiej zjawiskowa na czym się wychowałem na świat literatury niemieckiej tak nie jest jak ostatnio w Starym przy trumnie mieszkanie przed półką z książkami ze zdumieniem stwierdziłem, że tych niemieckich na listę prawie w ogóle nie ma ich tam nie ma sobie, handlując z 340 lat ta no i oczywiście paru współczesnych, ale tego tam nie ma literatury z no nie obrażając nikogo, ale także z Rumunii przez ostatnie tam 23 Gil 20 lat przetłumaczona bardzo dużo i to te starsze mogą oni mieli Rumunię noblistkę tak, ale z tych nowych wpisach, ale też tłumacz tłumaczy, że ta jest dla mnie taki warunek taka potężna kulturę niemiecka nie skolonizowały ad hoc Hel półek księgarskich, ale wie pan z wyborem i debat, bo za literaturę niemiecką scenę pisarze niemieccy pisarze swej faksy pisarza austriaccy potężnym pamiętam takiej fascynacji pisarzami austriackim jednak mimo wszystko High mikrofon do Thomas Bernhard prawda Max Frisch jeśli chodzi o Szwajcarów w dylemat czy warto było to były nazwiska tylko, że mówię oni odpowiadali za siebie chiński mur i o dylematy wielkiej przedstawiciel owej niemieckiego obszaru językowego liter do niemieckiego przełęczy Max i fantastyczny powieściopisarz przedstawił mnie to oni za siebie wszystko to, ale te były fascynację ogromne w tamtym czasie wszystko co wychodziło Dürrenmatta czy Maxa Frischa toto to dobry niezwykłe sukcesy w Alpach czy pan teraz na literaturę skandynawską, a de facto w większości przypadków to są kryminał w CETA co to oznacza, że tak rzuciliśmy się, bo ty to chyba nie podlega dyskusji jest tylko zakład w Polsce zjawisko cały świat czyta kryminały szwedzkich, dlaczego Niemcy trudno mi powiedzieć, ale busy był moment pandy w Polsce to też specyfika polskiej była w specyfika polskiej kultury literackiej kiedyś w dal Struś trochę się rozmyło, ale nie liczy pan pamięta, że wydawnictwo poznańskie wydawało w znakomitą serię proza skandynawskiej naprawdę fantastyczną serię, gdzie pisarz bardzo uznanych wydawaną jak flaga FIZ, ale i pisarze mniej znanych ta wtedy odkrywaliśmy też takie klimaty skandynawskie nie tylko przez literaturę, ale i przez firmy Honda do tego stopnia, że przez 1 z piękniejszych filmów polskich żywot Mateusza przecież jest oparty na powieści norweskiego pisarza w Alwerni wróciły te to do domów, ale jeszcze nie istnieje wtedy też wie pan wychodziła seria biblioteka literatury czeskiej słowackiej wydawnictwo Śląsk wydawało od strony edytorskiej fantastycznie popatrzeć co tam zdominował swoją kreską i to z ilustracjami Czeczota wychodził w była próba wydawania w wydano trochę literatury japońskiej, żeby Polska kultura jest bardzo otwarta na inne to teren w specyficznej wie pan nie wiem czy na czas francuska kultura jest taka otwarta na na inne kultury w aut, a tutaj i to do tej pory jest tak wysoko są niebywałe zjawiska nie ma być może były w historii takie okresy, kiedy n p . w polskich przekładach dominowały przekłady literatury francuskiej Benettona przed dwudziestą meczu międzywojennym tuż po wojnie po to, sądzę to można, by udowodnić statystycznie był moment wielkiej fascynacji prozą północnoamerykańską problem wie co odebraliśmy, jakby trochę zaległości gdzieś na przełomie lat pięćdziesiątych sześćdziesiątych i przeznaczy te bali się pisarzami ty wiesz nawet czy nie wznawiany jest wyrwa w folk metal Chem no może Hemingway, bo jest lekturą szkolną saldo ma swoje źródło drugie dno mody przychodzą odchodzą np. moje pokolenie już o wiele mniejsze pieniądze gdzieś w lombardach czy w skupach makulatury znajdowało to cały Serie wydawnicze za darmo za zadanie, jakie pieniądze wyposażał biblioteki była taka druga twarz węgiel, bo tak ja myślę, że to, że to my nie są to takie stracony także to, że rząd, ale bogactwo bogactwo tego ile się w Polsce wydało i jaka wartość była ona na miano przeróżne rzeczy nie wiem czy jest taki kraj na świecie, ale trzeba zapewne po bardzo ciekawą perspektywa się taką podwójną hiszpańską polską też polską hiszpańską może być naprawdę tak pan mówi inny potrafimy spoglądać się zainteresowaniem na literatury, ale innych krajów UE, ale jest 1 rzecz, którą się podejrzewa o to, że z wyjątkowo Polska, a mianowicie niesamowity my Riot takiej formy, którą się najczęściej nazywa non fiction albo coś co nie jest stricte reportażem, ale z reportażem literackim im jest tu nie chodzi o to mam specjalne nagrody w Polsce chodzi tu naprawdę ludzi to czytają tak to odczytuję to się w Polsce sprzedaje i ludzie piszą to bardzo wiele osób mówi on przyjeżdża z drugiego końca świata u mnie w kraju nie ma takich rzeczy walk, ale literatura albo reportaż nie można w Belgradzie jednymi drugim tak na to my mówimy Witajcie w ojczyźnie Ryszarda Kapuścińskiego HR jedno niewątpliwie wymaga w Hiszpanii non-fiction tzw . jest popularny czy zaczyna być dopiero zaczyna być dopiero w pana co dziś, że w jest w tradycji literatury hiszpańskiej są i to Chochoł już w okresie renesansu pisano rzeczy, które były na poły literackie napoju reportażem tt w tradycji to jest niemniej taką siłę, jaką w Polskiej tradycji ma reportaż i reportaż literacki głosem, że to należy jak rozdzielać to być może też takiej siły nie ma wie pan tylko trzeba pamiętać o tym, gdy ja się często na tym łapię, że literatura reportażowe, a jest często w zakład nie dotknął Kapuścińskiego, mimo że 1 z pierwszych książek Kapuścińskiego była dotyczyła Polski tak często jest osadzona w MF w swoim kraju ta w swoim mateczniku, że przedkłada wolność tego jest znikoma niewielka to siedzi, jakby wokół siebie, gdy zauważy, bo pamiętam, że w Hiszpanii właśnie się pojawiło się też na fali zainteresowania Cup, bo Kapuściński jest wielkim nazwiskiem w Hiszpanii w Ameryce Łacińskiej pojawił się nagle paru reportażystów znakomitych filmów hiszpańskich i jakby jakaś bariera, żeby ich w ich tłumaczyć, bo na szatnię czy książki Szczygła znakomite książki Szczygła dotyczące 3 już są w stanie zainteresować kogoś w Hiszpanii był w Polsce o Czechach jesteśmy w stanie powiedzieć wszystko właśnie perspektywa Szczygła, ale przepuszczamy przez własne, jakby doświadczenie spotkań z kulturą czeską flagę z Czechami wszyscy ta perspektywa, którą pan teraz pokazała nic ciekawego Hiszpania zareagowała na to nie mam zielonego pojęcia dla nich rozwodowym nie zareagowała, bo nie ma jakby punkt odniesienia, gdy istnieją takie też, jakie mamy tu w Polsce rynek wie pani jestem miłośnikiem polskiego reportażu i uważam, że te smutne, że cała ta szkoła polskiego reportażu z lat pięćdziesiątych sześćdziesiątych żeni się do niej nie odwołujemy Szczygieł zawód wspaniałe drogi, ale nie ma ile ta antologia po pod strzechy pośród palm były czasy był to sukces wydawniczy ewidentnie i pewnie studenci dziennikarstwa i na raty wszystkich Mularczyka chce m. in. uczą się tworzenia tak nie zapominajmy, że w Polsce trzeba wspaniała tradycja reportażu radiowego, a później reportażu telewizyjnego westchnień niezwykła szkoła Polacy świetnie się w tym w tym czują mają do rewelacyjnych patronów tandemem tak, by się, że Pruszyński Wańkowicz Kapuścińskiego są tak, ale parów innych patronów też można byłoby byłoby znaleźć i i to stąd wynika podczas gdy wie pan, bo z kolei może być, bo reportaż jednocześnie w Polsce ma kto drukować w MAK do drukowania ten reportaż taką się pojawia w różnych pismach nawet wizy rozgłośnie radiowe wracają powoli takie małe reportaże zatrzymają się pojawiać za to w Polsce nie ma wydrukować opowiadań laureatów weźmie pan gazetę wyborczą dodatki soboty niedziele ma bata opowiadania niema pan tak odpowiada nie ma żadnej Gazecie w żadnym tygodników chyba sekcji, które można byłoby przeczytać jej opowiadania Olgi Tokarczuk wzięła w najnowsze opowiadanie Olgi Tokarczuk, a czy Hiszpanii, a rozwiązanie jest nim, a w Hiszpanii nie dość, że struktura, jakby gazetowa jest zupełnie inna, dlatego że tam bardzo się wydaje, bo to autonomii są miasta regiony poszczególnej tam każdy z ma swoją gazetę taki już liczyć co czytają gazety to kupują 1 gazetę centralną 1 swoją takich gazetę wyborczą i opozycyjność trzecią w powszechnym skonfrontować swe turnieje tu GazetaWyborcza nasz dzienniki głos z Piaseczna, w jakich pani się przyda w związku z tym ten rynek prasowy zupełnie inaczej wygląda i jednocześnie jest coś co jakiś pani mnie fascynuje i czego brakuje mi w Polsce mimo, że to było kiedyś, że nie ma literatury w Pile w gazetach w pismach nie ma jest jej bardzo mało podczas gdy pisarze hiszpańscy tak bardzo często na co dzień zarabiają w celi tonami i opowiadania ITS podstawa ich takiego codziennego bytu na tak na tę felietony, bo ludzie czekają te moje felietony pisane z tygodnia na tydzień protest no tak każdy z tych opowiadań nie ma, ale ściany to nie jest tak, że nigdy, ale są reportaże z kolei notatek ale, ale w 19 wieku w Polsce noblisty Sienkiewicza Prusa oni słali do gazet fragmenty swojego żalu, że gangi kroniką tygodniowym przeciętność, a Antoni Słonimski wielu pisarzy żyło z takiego codziennego pisania byłoby mu do prasy dużo dobrej po powieści przynosiły może im zyski po pół później, a czas, bo jak w odcinkach przypisał Motor to też prawda wszystkie w całych dziewiętnasty wiek żył z tego, że niczym to Dostojewski wszystkie pisał kawiarnię czy wiedział czym się skończy go powiesi, kiedy zacznę dyktować reszcie dyktował on już, ale wracając do do już sam koniec z dobrym początku naszej rozmowy to w środku Zafona tego problemu nie ma to jest absolutnie zorganizowany pisarz to jest jednak człowiek, który świetnie wie jak się skończy każdego książka wywalą mnie zadziwia, bo ja nie będę z tym problemy z Harrym Potterem i saksofonem na ile ci pisarze od początku wiedzieli, że to pójdzie w tym kierunku wszystko to znaczy, pisząc czy nie wjazd na ile, pisząc cień wiatru Zafona wiedział, że skończy to labiryntem duchów, a drugiego na liście azyl w 1000 swoich przygód Harry Pottera w pociągnie aż tyle, żeby to później się układało misternie prawda niezwykle tt wszystkie szczegóły da się dopasowane być może w z tego co wiem to cień wiatru był zaprojektowany jako cień wiatru nie było tam żadnego i to widać po wydaniach, że nazwa cyklu cmentarz zapomnianych książek i woły wydawanie tego nabywcy jako cykl z logo pojawiło się dopiero później niż w dopiero później moim zdaniem przy trzecim tomie, czyli przy więzieniu nieba te patenty zamiast całościowych winny, ale rzeczywiście trzyma się do skoku wystawą powiedział, że to z tego powieść desek 4 bramy wiodące do Barcelony i każda z tych branż w Barcelonie Serb 4 i że te 4 powieści każda z nich jest odpowiednikiem 1 z bram, kto wie, że doba w nas słuchać tej składki, które są wielbicielami cofa nas, że nie mogą pewnie doczekać albo pewnie skupili czwarty czwartą część ostatnią część Talbot tańce przy kończy no tak konie w labirynt duchów Carlosa Ruiza Zafona w tłumaczeniu Carlos Marrodan Casas są tłumaczone bardzo wielu znanych państwu cennych książek literatury Webbera lidera amerykańscy artyści z francuskiego przetłumaczył zderzył się bardzo panu dziękuję za dzisiejszą wizytą w radiu TOK FM za rozmowę wielkość
Zwiń «
PODCASTY AUDYCJI: WIECZÓR - PAWEŁ SULIK
-
-
25:46
-
25.12.2020 23:00 Wieczór Radia TOK FM35:18 W studio: Weronika Murek
-
-
50:46 W studio: Grzegorz Uzdański
REKLAMA
POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ
-
29.09.2023 08:00 Poranek Radia TOK FM33:35 W studio: Konstanty Gebert , Magdalena Chrzczonowicz , Roman Imielski
-
29.09.2023 07:00 Poranek Radia TOK FM11:24
-
29.09.2023 07:40 Poranek Radia TOK FM14:43 W studio: Krzysztof Kwiatkowski
-
29.09.2023 07:20 Poranek Radia TOK FM11:50 W studio: Mateusz Orzechowski
-
29.09.2023 06:59 Codzienny podcast gospodarczy06:10 TYLKO W INTERNECIE
-
29.09.2023 06:40 Pierwsze Śniadanie w TOK-u12:16 W studio: prof. Szymon Ossowski
-
29.09.2023 06:20 Pierwsze Śniadanie w TOK-u09:35 W studio: prof. Krzysztof Koźbiał
-
-
-
-
29.09.2023 06:00 Pierwsze Śniadanie w TOK-u11:31 W studio: Robert Hojda
-
29.09.2023 09:20 EKG - Ekonomia, Kapitał, Gospodarka25:04 W studio: Justyna Piszczatowska , Konrad Sadurski , Marek Chądzyński
-
29.09.2023 09:00 EKG - Ekonomia, Kapitał, Gospodarka12:02 W studio: Aleksandra Gawlikowska-Fyk
-
-
29.09.2023 14:59 Półka z książkami
-
29.09.2023 10:10 Gościnnie: Wyborcza, 8:1019:09
-
29.09.2023 12:00 A teraz na poważnie10:19 W studio: Jacek Dehnel
-
-
-
29.09.2023 10:30 Twój Problem - Moja Sprawa
-
29.09.2023 11:00 OFF Czarek22:38 W studio: prof. Wojciech Szafrański
-
29.09.2023 11:40 Kultura Osobista10:37 W studio: Marcin Liber
-
29.09.2023 10:00 OFF Czarek36:16 W studio: Gabriela Jeleńska
-
29.09.2023 13:40 Połączenie23:54 W studio: prof. Patrycja Grzebyk
-
29.09.2023 14:40 Raport Gospodarczy12:12 W studio: Rafał Benecki
-
29.09.2023 14:20 Połączenie06:58 W studio: prof. Małgorzata Myśliwiec
-
29.09.2023 16:20 Światopodgląd10:50 W studio: dr hab. Konrad Talmont-Kamińsk
-
29.09.2023 17:00 Wywiad Polityczny14:50 W studio: dr hab. Paweł Kowal
-
29.09.2023 13:00 Połączenie21:21 W studio: dr Anna Kwiatkowska
-
29.09.2023 16:00 Gościnnie: Wysokie Obcasy21:43 TYLKO W INTERNECIE
REKLAMA
DOSTĘP PREMIUM
TOK FM Premium 40% taniej. Radio TOK FM bez reklam, podcasty z audycji i podcasty tylko dla Subskrybentów.
KUP TERAZSERWIS INFORMACYJNY
REKLAMA
REKLAMA
REKLAMA
-
TOK FM
-
Polecamy
-
Popularne
-
GOŚCIE TOK FM
-
Gazeta.pl
-
WYBORCZA.PL