Czy jest życie na innych planetach?

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

Radia TOK FM na dwudzieste pierwsze 28 wieczór Radia TOK FM Tomasz Stawiszyński przy mikrofonie w studiu prof. Agnieszka Pollo dobry wieczór dobry wieczór z wydziału fizyki astronomii informatyki stosowanej Uniwersytetu Jagiellońskiego i Narodowego centrum badań jądrowych i kosmolog KO trwa seryjna taki gest, czyli ma pani taką wielką lunetę w swoim gabinecie skierowaną głównie boską i pani się tam po prostu wpatruje w gwiazdy to za pośrednictwem tej lunety tak absolutnie nie Rozwiń » jak ja w Gazecie mam komputer po i to w dodatku wcale nie taki duży, chociaż w swojej pracy korzystam też bardzo dużych komputerów jak dużych no i nawet takich dzieł największych na świecie ojej, jaki jest największy komputer na świecie, bo ja nawet nie wiem, jaki on jest wielkości no i wielkość komputerów to się raczej nie leży ich mocą obliczeniową, więc dobrze z tego największego i najlepszego w tej chwili to jeszcze nie korzystałam, bo to jest komputer, który zbudowali Chińczycy niedawno w ale takie wielkie superkomputery, które robią bardzo duże szybkie rachunki jedno to takich kont takich superkomputerów trochę na świecie jest np. Japonii w Kobe jest taki komputer, który kiedyś był rekordzistą, więc lektyki komputer wygląda w ogóle on ma tak samo jak te komputery, których używamy na co dzień monitor klawiatura w mniej atrakcyjne dla swoich przygodach nie to jest raczej dużo skrzynek czy specjalnym pokoju, który ma specjalny chłodzenie, a na, dlatego że proszę bardzo grzeje, czyli nie ma pani lunety, ale ma pani komputera i co w tym komputerze na ekranie zdjęcia gwiazd jedno przede wszystkim jestem kosmologii szkołą, więc z definicji gwiazdy to dla mnie bardzo bardzo małe rzeczy w, a więc są gwiazdami to się interesuje, bo to drobiazg raczej, jeżeli już tam zdjęcia zdjęcia galaktyk, a ty, ale przeważnie to na komputerze bank kolumny cyfr i programy, które te cyfry liczby obrabiają analizują czasami mam widma to czasami rzeczywiście coś groźnego jest tak czy wolno zależy dla kogo, ale widmo to jest światło obiektu rozłożone na poszczególne długości HR jak widzimy jak mamy zdjęcie to zwykle to zdjęcie zbiera światło z różnych długości fali i czerwone i innych i niebieskie i to co pomiędzy natomiast możemy to Ruscy parować na to co jest bardziej czerwone bardziej niebieskie różne różne barwy i wtedy lepiej widzimy co w tym obiekcie i jest pani się zajmuje badaniami ugrupowania i ewolucji galaktyk i to właśnie te liczby na ekranie jakoś odzwierciedlają procesy grupowania się ewolucji galaktyk rynną ostatecznie te wyniki, które dostajemy no to są właśnie jakieś liczby, które coś da mówią o tym jak w tym czasie w wielkiej skali wygląda jak ewoluował jak się zmieniało zmieniał co się dzieje co o nim wiemy, czego nie wiem, a więcej wiemy czy nie wiem więcej nie wiem ADR to znaczy mamy scenariusz mamy obrazek w tego co się dzieje we wszechświecie, który wydaje nam się w tej chwili najlepszy jej taki całkiem konsystencji nawet, ale nic nadal ten obrazek po całej masy niewiadome jeśli nadal jest mnóstwo rzeczy, których musimy się dowiedzieć czy z tych liczb, które wyświetlają się na ekranie pani komputera wynikać może, że gdzieś we wszechświecie jest jakiś życie pozaziemskie no akurat te moje liczby to nie zajmują się w ogóle taki mistrz nie nie dotyczą w ogóle takich skal, w których życie miałoby jakiekolwiek znaczenie, chyba że istnieje jakaś forma życia ku, której możemy najwyżej 2 spekulować w ramach science-fiction coś z całą istnieje w skalach nie wiem jak zapasy leków Lidia Polsce leków trudno sobie najwyżej 1 z USA co prawda jest całkiem spore to całkiem spore takie, że nie tylko nie tylko ziemia nie tylko słońce nie tylko ale, ale cała nasza Galaktyka to był, bo byłaby 1 cząsteczka w organizmie takiej istoty, a to jest możliwe pani zdaniem nie wydaje mi się w 100, ale w ziemi i ich niewiele mniej inwazyjny reguły jest to pomysł, ale właśnie tak jak powiedziałam raczej science-fiction dziś niż rzeczywisty no bo tak już zastosuj takie wielkości, które właśnie trudno sobie wyobrazić no trzeba tylko marzyć tak trzeba się trochę przyzwyczaić no właśnie można obliczyć na pewno można obliczyć trzeba wiedzieć jak, bo tutaj z 1 strony są te liczby, które bierzemy z obserwacji gdzieś tam u źródła tych liczb pies jest rzeczywisty teleskop, ale my tego teleskopu bardzo często nawet nie widzimy nie mówiąc już obserwować przez niego, ale z drugiej strony jest też fizyka, która pomaga nam przewidywać co my powinniśmy widzieć no i porównujemy te 2 rzeczy i sprawdzamy czy nasze przewidywania są słuszne czy może niekoniecznie, czyli samą 2 zbiory liczb te, które wynikają z pewnych praw fizyki, które aplikujemy do przewidywania tego co się powinno naszym zdaniem zdarzyć co wynika z równań w każdym razie i te drugie, które przychodzą tu z obserwacji za pośrednictwem teleskopu i porównuje się czy to działa czynnie działa czy to się sprawdzać się nie sprawdzam ostatecznie to jest troszeczkę bardziej skomplikowany, ale w dużym przybliżeniu można tak powiedzieć, a czy ten problem życia we wszechświecie jakiegoś innego pozaziemskiego nie mówimy o tych skałach, które przed chwilą pani wymieniła tylko już taki bardziej wyobrażalne bez tego całego aparatu matematyczna krytycznego czy to jest coś takiego z panią Maćka zajmuje na co dzień przyznam, że nie ruchem i wydaje mi się, że oczywiście wielu astronomów, by się do tego publicznie lub inne auto Powiśle względy jest odwaga dać się przydać, by mieć z RMF, ale nikt nie wydaje mi się, że to z naszego punktu widzenia to jest 1 z rzeczy, które chcemy się dowiedzieć o wszechświecie i być może wcale nie taka najbardziej intrygująca a jaka jest dla pani najbardziej intrygująca obecnego sędziego, że świat tak naprawdę jest zrobiony po, a nie wiemy tego nie tak naprawdę nie wiemy, dlaczego nie wiemy tego no mamy jakąś teorię materii prawda badamy temat dodaje inna materia, którą badamy to jest tak naprawdę niecałe 5 % bilansu energetycznego wszechświata prawda ciemna materia jest jeszcze ciemna materia jest jeszcze ciemna energia PiS większość, miażdżąc je w zasadzie wszechświat głównie składa się z tego co w oczy mówimy, że jest ciemny z Legionowa oboje są tak naprawdę oznacza, że nie wiadomo co to jest atutem 3 i bierze się to stąd ja się mądrze, bo dużo rozmawiam z Azerem Janem Chwedeńczukiem, który jest fizykiem tutaj mamy liczne rozmowy czasami jakoś tak w pod kwituje różne rzeczy, która mówi, ale rozumiem, że to polega po prostu na tym proszą mnie skorygować jeśli się mylę i tylko ja ponoszę odpowiedzialność za ten błąd broń Boże nie Janek Demczuk żelem tak wychodzi z obliczeń to znaczy z obliczeń wychodzi, że coś tam być jeszcze powinno, ale co to jest nie wiadomo no tak wychodzi właśnie z tego porównania obliczeń sal teorię wcielił tego z obserwacji z obliczeniami teoretycznymi Bohun, więc sporów z porównania tych 2 zestawów liczb wychodzi, że czegoś tam brakuje, a jak się dąży do tego, żeby rozwikłać zagadkę z 1 strony rąk analizuje się teorii próbuje się rozwijać nowe teorie, bo być może ta teoria, którą mamy jednak nie opisuje do końca naszego wszechświata, bo ona jest oparta na doświadczeniu właśnie w tych małych skala tych, a z drugiej strony prowadzi się dalsze obserwacje no bo nikt nie powiedział, że wszystko we wsiach inaczej jesteśmy w stanie zobaczyć tak naprawdę astronomii od fizyki różni się znacznej mierze tym, że w fizyce no to można przeprowadzić eksperyment można coś wziąć się pobawić się tym przyjrzeć się temu pod różnymi kontami różnymi narzędziami natomiast w astronomii jesteśmy trochę skazani na to co co wszechświat nam przyśle możemy wymyślać różne metody, żeby go obserwować, ale jest nam jednak znacznie trudniej, żeby widzieć siły w innych zakresach widma niższy ten zakres, w którym widzimy zakres radiowy i kawałeczek podczerwieni no to musimy wysyłać satelity w kosmos jest m. in. dlatego rum i astronomia to jest taka nauka, która wymaga dużych nakładów i dużego wysiłku no i Huragan salony technologię zaawansowanej technologii w związku z tym też popychać tę technologię do przodu no i kawałeczek po kawałeczku odkrywamy co wszechświat jest skłonny nam o sobie powiedzieć ma pani takie poczucie jakiejś metafizycznej dziwności istnienia jakiegoś takiego właśnie egzystencjalnego Stanów zadziwienia tym bez zmian rem, który nas otacza instrument jesteśmy taką malutką kropelką czynnych jakoś pani to i tak już w tej chwili traktuje te jako coś oczywistego do ich tak jak inni prawda mają jakiś obszar, w którym funkcjonują na co dzień to jest dla nich już takie dobrze rozpoznane no to pani tak się przygląda temu wszechświat to wina szklanka coli czy ma pani to właśnie jest zdefiniowane jako szereg problemów do rozwiązania bardziej niż coś co właśnie budzi jakieś głębokie emocje tylną myślę, że rzeczywiście to jest to jest coś to, czego się można przyzwyczaić sam pan redaktor wie, że człowiek do wszystkiego może się to zazwyczaj, więc do wszechświata też no rzeczywiście rzeczywiście to takie poczucie, że tutaj wszechświat jest wielki, a tutaj taka 1 malutka ziemia, której w ogóle w tej skali nie widać, by dawek słońca nie widać nawet tej naszej galaktyki nie widać nawet ten obszar, w którym nasza Galaktyka się znajduje to takie miejsce, gdzie w zasadzie nic nie maja 2 par 30 z dalszej perspektywie nowych niesamowita wszyscy mamy poczucie takiej ważności zaraz mnie prawda w to zmienia też perspektywa patrzenia w ogóle na sprawy ludzkie dna takie doraźne różne problemy i t d. jest pani taką osobą to właśnie z pewnego rodzaju stoickim poczuciem dystansu do doraźną ości codzienności no myślę, że to bardziej cecha charakteru dziś już sobie niż kwestie te kwestie zawodów był ostatecznie jednak żyjemy tu i teraz co poradzić, ale jakaś głęboka ciekawość tego właśnie co tam gdzieś w odległych przestrzeniach pchnęła panią właśnie do studiowania stronami do zostania stronom komu uda się zdecydowanie ciekawość świata nic innego on tak czy ta pani science-fiction żyć pyta pan, czyli ten impuls właśnie od początku jakoś był w myśl, że najpierw zdecydowała się, że zostanę astronomem, a science-fiction czytywał ją później niż za śpiew, a cały czas pani cytuje Chang tak czemu nie co się ostatnio takiego dobrego ciekawego wyszło ostatnio ten akurat czytałem staroci, więc rozumiem pomówmy trochę o tym, o czym nominalnie mieliśmy mówi Genowefa i w zasadzie właśnie tak ciekawe rzeczy pani mówi o tych taki najbardziej podstawowych obszarach swojej pracy, że moglibyśmy w zasadzie cały czas o tym, rozmawiać ale, ale po popadało trochę o o ten temat, który sobie zdefiniowaliśmy na początku, czyli o życie we wszechświecie co jakiś czas to był właściwie taki pretekst, żeby ażeby z panią porozmawiać słyszy się o kolejnych odkryciach przez astronomów czynionych są w to zaangażowane bardzo poważne instytucje naukowe i nie tylko naukowe, które słyszy się o odkryciach różnych planet z, o których opowiada się, że istnieje w nich być może życie, a w każdym razie, że zgodnie z naszą aktualną wiedzą można domniemywać z pewnym prawdopodobieństwem, że istnieją tam warunki, które powodują, że życie mogłoby się teoretycznie rozwinąć n p . taki układ trapistów łan to był układ z lektury był opisywany całkiem niedawno i wobec którego takie liczne wygłaszano obiecujące twierdzenia, że tam właśnie prawdopodobnie są warunki do tego, żeby życie się rozwinęło ile w tym jest nauki rzeczywistej ile w tym jest trochę takiej medialnej kreacji w tym sensacji no czegoś co będziemy właśnie potem używali, czego będziemy używali do do do tworzenia kolejnych audycji programów i rozmów jak to wygląda z notatek nagrał go tak naprawdę to jest temat rzeka to tak no i trzeba zacząć od tego, że jeszcze 30 lat temu, czyli tak bardzo niedawno on tak naprawdę nasz układ planetarny był jedynym znanym układem planeta i wtedy toczyły się poważne dyskusje czy rzeczywiście tak jest, że nasz układ planetarny jest wyjątkiem w skali wszechświata i nigdzie indziej czegoś takiego nie ma jeśli nawet jest to bardzo rzadko występuje, czyli że zagra gwiazda i tam dookoła niej latają na szalone plany wy no, więc wielu bardzo poważnych uczonych twierdziło, że dom przy skoro tego nie widzimy to to przypuszczalnie takich takich układów nie ma przypuszczalnie jesteśmy w układzie planetarnym, który jest w jakiś czas w jakim sensie był unikalny po tym, właśnie na początku lat dziewięćdziesiątych najpier w Wolszczan odkrył swoje planety wokół pulsara to było pierwsze zaskoczenie, że właśnie nie dojdzie do pierwszej planety notowane jeszcze znalazł się zupełnie nie tam, gdzie się spodziewano wokół takiej gwiazdy, gdzie w zasadzie nie powinno ich być potem pojawiło się kolejne planety wokół tzw. normalnych gwiazd, bo pulsar to jest taka wymarła gwiazda, która świeci bardzo szkodliwym promieniowaniem mini pozostałość po supernowej, więc tam powinno się wszystko zniszczyć światu jednak planety są no i potem zaczęto pod odkrywać kolejne planety właśnie już w toku normalnej gwiazd no i to przez jakiś czas każda taka kolejna planetarne to było wielkie odkrycie no bo proszę powiedzieć właśnie jak to się dzieje, że odkrywa się planeta czy to jest tak, że właśnie siedzisz przy nim teleskop i się tam ponad 3 godzinami po prostu inna gra coś tam widzę, że jest to dla nas nieprawdopodobną z domową wiedzieli, że znowu siedzisz przy komputerze patrzy na patrzył na dany jej wyszukuje czegoś z tych dat ich, więc są są różne metody odkrywania planet są takie, że można analizować blask gwiazdy i wtedy zmiany w blasku powiedzą nam czytam jest jakiś dodatkowy obiekt czynię można analizować widma gwiazd te, o których mówiłem wtedy też stwierdzić czy to jest coś do dodatkowego czynię taka metoda, która jest polską specjalnością naszych kolegów z uniwersytetu Warszawskiego no to jest cel mikro soczewki chowanie, czyli patrzenie czy jak Wiejak planeta przejdzie przed gwiazdą o to czy tam będzie taki efekt ujawnienia dodatkowych czy nie, więc Tychy tych metod trochę jest oczywiście taka najbardziej spektakularna metodami toby było po prostu zrobić zdjęcie i zobaczyć tu jest gwiazda tuż obok jest planeta no i wtedy to do dolara widać gołym widzieć ani także jakieś dane trzeba przeanalizować no i takie przypadki też są, ale one są bardzo rzadkie, dlatego że przeważnie jest tak, że gwiazda świeci bardzo Jasną, a planeta świeci troszeczkę światłem odbitym od swojej gwiazdy no, więc więcej nie widać dlatego prawdziwy przełom w poszukiwaniu planet pozasłonecznych przyniósł satelita Kepler no właśnie satelita dlatego rząd prowadził obserwacje w podczerwieni w podczerwieni z ziemi nie widzimy, dlatego że podczerwień jest pochłaniana całkowicie przez, a naczynie całkowicie niektóre fragmenty nie, ale przewaga większość jest pochłaniana przez atmosferę natomiast w podczerwieni gwiazdy przeważnie świecą znacznie słabiej to też zależy od typu gwiazdy, ale świecą słabiej natomiast planety świecą jaśniej i dlatego że podczerwień jest nazywane promieniowaniem cieplnym, dlatego że święci każde ciało, które maja kurz temperaturę włącznie z nami dlatego noktowizory działania jest noir i wtedy te planety wydaje się daje się zauważyć związku z tym teraz po 30 troszkę mniej niż 30 latach znanych planet jest prawie 4000 dół jest całkiem sporo, więc teraz to już można powiedzieć, że to kolejna planeta to ksiądz to nie jest nic specjalnego to już zrobił przemysł to codziennie gdzieś planety się odkrywa no, więc niektórzy działki na tych planetach sprzedają nawet rynną to akurat jest bezpieczny biznes bo zanim coś feeling polecił odebrać działkę oraz trochę czasu upłynie natomiast oczywiście teraz problem jest taki co zrobić żeby, żeby jakoś świat tymi planetami zainteresować na początku rzeczywiście też problem był taki, że te planety były ale gdy właśnie wszystkie nie całkiem taki, jaki się spodziewa wciela się spodziewano no właśnie spodziewano się jakiś takich układów podobnych do układu słonecznego, a tymczasem bardzo dużo plany spośród tych, które odkrywano to były np. tzw. gorący Jowisz, czyli takie bardzo masywne planety wielkości Jowisza, ale krążące bardzo blisko swoich gwiazd tak jakby na miejscu Merkurego, więc stołu w układy planetarne uzupełnienie przypominające naszego to oczywiście nie należy interpretować tego w ten sposób, że wszechświat jest celnym składa się z układów planetarnych jakoś zupełnie różnych nisz od naszego tylko bardziej można patrzeć na to w ten sposób, że technika w obu odkrywania tych planet była taka, że akurat te układy najłatwiej w świecie wpada no ale w związku z tym zaczęły się wyścigi, kto pierwszy znajdzie właśnie planetę możliwie naj naj bardziej podobną do rzek i układ najbardziej podobny do słonecznego to moi po tym, pojawił się taki trend, że właśnie co jakiś czas kolejna wiadomość kolejny News prasowy druga ziemia, a ta kolejna druga ziemia chodziły tam się jak tylko musimy nawet skonstruować odpowiedni paliwo do tego napędu jeszcze, żeby tam dolecieć w ogóle, a tak trudno za daleko zazwyczaj jest z tym może być z tym może być pewien problem jeszcze przez jakiś czas po, ale jak się właściwie sprawdza na nowo Okaj powiedziała pani o tym, że mamy do analizy danych w postaci różnych liczb, które odzwierciedlają jakieś tam ruchy ciał niebieskich, która zniechęca ich w natomiast opisują te ruchy naraz jak i skąd wiemy, jakie panują warunki w takich miejscach katami znaczka temperatura nie czytam występuje woda czy nie występuje czym to możemy patrzeć właśnie wrócę do tego teleskopu czy tutaj znowu się to oblicza, a jak się oblicze to jak można obliczyć n p . czy gdzieś jest woda czy gdzieś wody nie ma jak technologie to jest już znacznie bardziej skomplikowane rzeczywiście czasami w pewnych sytuacjach można pewne rzeczy wypatrzeć n p . jeżeli mamy rok, jeżeli jesteśmy w stanie zrobić osobno, czyli jakoś oddzielić widmo planety od widma gwiazdy no to już możemy stwierdzić, jakie tam substancje się będą znajdować w jej atmosferze n p . ale to są rzadkie przypadki, że to się, że Ziobrze, że w ogóle można myśleć o takich badań tych, jeżeli możemy stwierdzić, jaki planeta ma dokładnie kolor no, toteż możemy z tego wnioskować co tam dokładnie z czego dokładnie jej plany uda się jej powierzchnia się składa, nawet jeżeli wiemy jak dobrze ona odbija światło to już coś można powiedzieć natomiast takim najważniejszym parametrem, który służy do określania rano czytam jest życie czy nie jest w dacie nie nie czyjeś życie w żadnym wypadku czy są one w ogóle czy w ogóle możemy spekulować na ten temat nuta tak się przyjęło żel w no wydaje nam się, że takie życie, jakiego byśmy się mogli spodziewać no to, czego potrzebuje do szczęścia przede wszystkim od no więc, czego woda potrzebuje, żeby istnieć w stanie ciekłym musi mieć jakąś silną marką kryje Bushido musieli występować w konkretnym zakresie temperatur nie może być za zimno, bo za Marcinie może być za ciepło, bo wyparuje w naszym układzie słonecznym wiemy, że na marsz już jest za zimno na Wenus już za ciepło, więc da się zdefiniować w przypadku każdej gwiazdy w przypadku gwiazd znamy ich temperatury jesteśmy w stanie zmierzyć na podstawie na podstawie tego jak one świecą wiemy, jakiej odległości od danej gwiazdy panują optymalne warunki 3 dni jest, jeżeli zdamy odległość planety od gwiazdy no to możemy możemy przewidzieć czy panują tam odpowiedniej temperatury czy nie no i teraz woda to jest oczywiście tylko 1 z czynników, który byłby potrzebny do zaistnienia życia, więc takich czynników jest cała długa lista, więc ta planeta nie powinna być zadłużamy, bo wtedy byłoby już w domu potencjalnemu życiu za ciężko w nie może być za mało Ano, bo wtedy to tylko też nie będzie sprzyjać, a włosy niewymagające jest też wymagające jest to życie w każdym razie to, które znamy no ale musimy przyznać że, gdyby na sylwestra sportowej w kosmos tobyśmy pewnie długo tam nie przetrwa, a raczej nie ostatnio była fatalna misja księżycowa wysłana przez leszcz wieś chińską agencję kosmiczną drewna, gdzie w taki Mikołów Nikolą świat miał przetrwać na Księżycu no i tam tylko z tego całego mikro świata wykiełkowała bawełnę jeśli dobrze pamiętam to też krótko przeżyła, więc nawet tak niedaleko od nas jak na Księżycu nie może też niby w strefie sprzyjającej warunki już są skrajnie niesprzyjające no bo Księżyc to jest taki mały kawałek skały między to już to już nie to w związku z tym tych tych warunków musi być spełnionych całkiem dużo no i teraz pytanie, jaki jest prawdopodobieństwo, że w przypadku danej planety te warunki będą spełnione musi musimy być odpowiednio mała, czyli coś mniej więcej rozmiaru wiem, że takie planety zaczęliśmy odkrywać dopiero względnie niedawno w mojej dobrze by było, żeby była w tym odpowiednim pasie wokół wokół swojej gwiazdy znowu, przechodząc do trochę większych skal były też dyskusje o tym, że to nie wystarczy, żeby odpowiednio była usytuowana wokół swojej gwiazdy, ale jeszcze dobrze, żeby ta gwiazda była w odpowiedniej odległości od centrum swojej galaktyki tak, żeby nie była za bardzo narażona na różne gwałtowne wydarzenia, które się tam mogą ludzie ci, więc trochę trochę tych warunków jest noir można jak my to sprawdzamy zielone są n p . no rozumiem, że możemy sprawdzić czy ona jest duża, o czym marzę duża mała w możemy sprawdzić jak temperatura jak się bada, jaka jest badamy, jaka jest jej odległość od od centralnej gwiazdy i to pozwala nam ocenić temperaturę, jeżeli jesteśmy w stanie zmierzyć się kolor takiej takiej planety Noto też z nami mówi o tym, jaką, jaką ona ma temperaturę o składzie chemicznym, ale że skład chemiczny jest już trochę trudniejsze no bo to wymaga spektroskopii Charlie Chaplin mierzenia widno, więc to to dla niewielu niewielu planet jest możliwe być może przyszłe misje tutaj jest tutaj pomogą no ale ale takie rzeczy się próbuje próbuje robić i czystego no moglibyśmy tutaj te przykłady wyliczać przez jakiś czas to przykłady no właśnie takich planet potencjalnie nazywanych nowymi ziemiami centra East man jest taki może w ostatnich latach przynajmniej najbardziej spektakularny potem już jakieś takie fantazje dotyczące potencjalnych kolonii, które tam będzie w zakładach jak ludzkość się pojawiły nie, ale jak pani sądzi na podstawie swojej wiedzy kompetencji czy którykolwiek z tych przykładów czy przypadków takich głośnych medialnych no to potencjalnie rzeczywiście jest jakaś nowa ziemia leżała na podstawie moich kompetencji to bardzo trudno mi sądzić, bo nie sądzę tak uczciwie mówiąc, żeby ktokolwiek był kompetentny w tej sprawie to się tam pojechać sprawdzić właśnie robi trochę nam brakuje jeszcze z metod i technologii natomiast oprócz tego, że są tak głośne medialne przypadki no, toteż istnieje też zrobiona przez naukowców taka lista kandydatek na potencjalnie nadających się do zamieszkania planety ona jest znacznie krótszy krótsza niż ta lista planet pozasłonecznych, bo jak ta lista planet pozasłonecznych jest pod 4000 no to tutaj tych z takich potencjalnie nadających się to będzie może kilkanaście jak się ostatnio widziałam, więc ona ona jest znacznie bardziej restrykcyjna, ale numer też tutaj można się zastanawiać sił, czyli czy rzeczywiście czy rzeczywiście wszystkie warunki, których życie tak naprawdę, których życie tak naprawdę, by potrzebowało będą tam spełnione na razie na razie nie mamy żadnych powodów, żeby mu, żeby o czymś takim wnioskować o pani, by się wybrała taką ekspedycję na skalę, gdyby była możliwość w polecieć, a władza jest do pani w Chinach oraz imprez Otóż badania życie tak n p . w celu poszukiwania życia to pewnie dla jakiegoś Astro biologa byłoby bardziej fascynujące, choć sól w serialu można było polecić jakąś misją jej w i wrócić jeszcze w dodatku to właśnie z powrotem, bo jest tak ma kłopot z przynajmniej w ramach tego, o czym dzisiaj się fantazjuje Elon Musk zamierza taką misję na Marsa oraz 1 z działaczami Wisły Jan Nowak, który są jednak różnica spora no tak, ale chciałaby pani polecieć zobaczyć jak to wygląda tak no pewnie by nie trochę kusił ich w NATO życia w takim razie, żeby się taka ekspedycja pojawiła, ale pewnie nie w pierwszej kolejności jednak te galaktyki do pani chciała pooglądać no tak ma tylko to musiałaby być znacznie większe, żeby móc sobie zerknąć tak na galaktykę właśnie z bliska, ale pewnie, gdyby się dało a dlaczego te galaktyki panią tak zainteresowały się pani nimi zajęła to przypadek Duce akurat jakoś szczególnie kopaniu zainteresowani trwają właśnie zawsze miałam jakieś takie trochę idealistyczne podejście remont obiektu się interesować to wszystkim jak wszystkim to coś dłużej trwał no a jak coś dużego miasta co może być większego niż cały wszechświat prawda to prawda to to jest naprawdę tak to jest z przytupem cena była w bardzo dziękuję reżysera mieszka ono astronom Ka re i kosmolog szkoła wydział fizyki astronomii informatyki stosowanej Uniwersytet Jagielloński narodowe centrum badań jądrowych była państwa gościem bardzo dziękuję w Brodnicy informacje, a po informacjach prof. Tadeusz Bartoś godzinach rozmó Zwiń «

Czy jest życie na innych planetach?

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: WIECZÓR - TOMASZ STAWISZYŃSKI

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 22:00

Najnowsze Podcasty

Niska inflacja, braki paliw

Jak manifestujemy swoje poglądy polityczne?

Nowości Audi, autonomiczne autobusy w Czechach oraz Jeep Wrangler

Pornograficzna polityka, szubienice i piranie - Lista 630.

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL