Po co nam dziś Sojusz Północnoatlantycki?

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

nasze studia już gość prof. Stanisław Koziej były szef Biura Bezpieczeństwa Narodowego teraz Fundacja imienia Kazimierza Pułaskiego dobry wieczór panie profesorze dobry wieczór i uczelnia Łazarskiego i uczelnia Łazarskiego dodajmy również rzecz jasna był jubileusz i było miło panie profesorze uchodził oczywiście o naszych 20 lat w NATO, ale prócz tych wszystkich miłych uroczystości konferencji spotkań artystów wykładów przydałoby się też rozmawiać o NATO na Rozwiń » poważnie pan myśli o NATO z nadzieją czy z obawą wciąż nadzieją na to swoją historią dotychczasową wykazało, że mnożenie skuteczną organizacją i mało tego jest organizacją, która potrafi się adaptować do zmieniających się potrzeb warunków do zmian tego środowiska bezpieczeństwa teraz mówi pan panie profesorze premierem Mateuszem Morawieckim, który w Wesołej orzekł tak Sojusz szybko i z żelazną konsekwencją adaptuje się do zmiennych uwarunkowań bezpieczeństwa no to dobrze ich pełna zgoda, jeżeli pan premier też tak to ocenia jego otoczenie, które zapewne mu tam coś odpowiedział oraz dobrze ja myślę, że ma to daje się właśnie tak obiektywnie ocenić obiektywnie poparcie, zwłaszcza na jego historię no bo powstało też z po po podbojach, iż takie początkowej próbie, kiedy Europejczycy sami próbowali zbudować siebie system bezpieczeństwa tutaj związku, że zagrożeniami rosyjski w miarę szybko doszli do wniosku, że jednak bez Stanów zjednoczonych to nie bardzo się uda, bo sama historia Europy dwudziestego wieku pokazała jak sam jak też wojna coś złego Amerykanie przybywali pomagali również żadnego światowa druga taka Zielona linia 1 do pierwszej zwracali na to, że nowa Europa sobie zafundowała drugą wojnę światową dobrze, że Amerykanie zdecydowali się zostać w Europie także i po drugiej wojnie światowej no i do tej pory nie mamy w Europie wojny jedno jak poza lokalnymi regionalnymi, zwłaszcza na Bałkanach wojnami takimi miejscowymi Bronisław Geremek 20 lat temu, kiedy wstępowaliśmy do NATO mówił, że Sojusz jest wspólnotą wartości, ale jest teraz moje w dalszym ciągu umyśle, aczkolwiek z te wartości różni się interpretowanej jednak dzisiaj widzimy np. nieco inaczej interpretuje tak mi się taką rolę NATO stany Zjednoczone pod kierunkiem prezydenta trampa nieco inaczej to interpretują kraje naszego regionu w tym np. Polska, więc tutaj pewne różnice są, aczkolwiek wydaje się, że kończysz koncentrowanie się wokół wokół tych wartości wokół młodsze lub politycznych mniej więcej zbieżnych z zasad demokracji wolności takiej generalnej Noto musimy przyznać, że w NATO się tego pilnuje tego przestrzega na to się nie na to jak gdyby nie odstąpiło od tych fundamentalnych wartości jeśli chodzi o stany Zjednoczone Donalda trampa czy to jest także tylko Donald Tramp jest, a zmęczony tymi kosztami, które stany Zjednoczone muszą ułożyć ze względu na ołtarze są lokomotywą Sojuszu czy też same stany Zjednoczone mają już troszeczkę dość na to to nie jest tylko trampa przypadłość Ryszard machał ogonem po 1 zresztą przypadłość może nie najlepsze słowo, bo ja pamiętam, że ludzie się od 2010 może dziesiątego roku stany Zjednoczone dawały też sygnały do państ w europejskich, że jednak nie są zadowolone z tej dysproporcji o konieczności holowania właściwie Europy tak wstęp jest sekretarz obrony Gates swego czasu na takim wystąpieniu w międzynarodowym inne powiedział to wyraźnie, że dobrze, by byłaby państwa europejskie także dołączyły zwiększała zaczęły zwiększać swoją swój wkład w obronę wtedy padły też nowe 2 % produktu krajowego brutto i od tamtej pory stany Zjednoczone mocniej lub słabiej, ale jednak upominały się oto przyszły prezydent tran sita postawił jako 1 ze swoich sztandarowych oczekiwań wobec Europy Europa zawiodła w tej natowskiej materii, bo można odnieść wrażenie rzeczywiście tak jak pan profesor powiedział że, aby Europa schroniła się po tym, amerykańskim parasolem w zasadzie nic nie zajmowała się tym, żeby utrzymywać się coraz może nie większa, bo nie w liczebności hal jest główne cele i sens, ale noc oraz takie w tym lepsze armie no tak to, zwłaszcza zauważone zostało po zakończeniu zimnej wojny dopóki trwała zimna wojna tego problemu, jakby nie było, dlatego że tamta pierwsza klasyczna zimna wojna dwudziesto wieczna ona cechowała się ogromnym zagrożeniem potężnej niszczącej wszystkie strony wojny no i w związku z tym każdy był zainteresowany, aby robić wszystko, aby to zagrożenie minimalizować redukować, bo ono dotykało każdego jednakowo nie było tam jakiegoś rozróżnienia w tym bardziej ten mniej zagrożony i t d . w związku z tym w czasach zimnej wojny ten problem nie istniał apotem Europa uwierzyła, że to koniec historii Otóż to najpóźniej po zakończeniu zimnej wojny okazało się, że to zagrożenie gdzieś się rozpłynęło takie potężne zagrożenie i można było jak gdyby każdy wszak na swój sposób interpretował tę sytuację patrzę, że moje interesie to być może nie są tak mocno zagrożone nie musi w związku z tym tak w mieś takich dużych nakładów obronnych potrzeby były inne społeczne oczekiwania i t d. mną, więc rozpoczęło się rozpoczęła się tak chciałabym powiedział mnie dysproporcja w tych obciążeniach między krajami europejskimi także, a już, zwłaszcza między Stanami Zjednoczonymi, a Europą, dlatego że stany Zjednoczone wciąż utrzymywały swój potencjał duży, ponieważ one miały interesy globalne nie tylko tutaj w Europie, ale na całym świecie w związku z tym musiały utrzymywać na swój potencjał wciąż, aby odgrywać rolę supermocarstwa jedynego zresztą mocarstwa na świecie po po rozpadzie tego systemu dwu bramkowego natomiast w Europie ma Europa zaczęła się różnicować w związku z tym zaczęła redukować wydatki obronne coraz to bardziej, przeznaczając je na różne cele społeczne i a skoro jesteśmy w tych interesach globalnych tania, a takiego wrażenia panie profesorze, że my Europa jesteśmy dla Stanów zjednoczonych coraz mniej ważni czy wynika z tego że, gdzie indziej dzieje się więcej silniej mocniej, więc tam trzeba skupić swoją uwagę czy po prostu element my Europa w Top chronili uczymy się straciliśmy na znaczeniu no tak oczywiście, że tak stanie się dla Stanów zjednoczonych coraz silniej ważniejszy staje się regionalnym i Pacyfiku to już poprzedni prezydent zresztą zgłosił takiej zwrot Stanów zjednoczonych Europy do, a jeśli ten teren ten prezydent i administracja to kontynuuje zresztą to jest nieuchronne niezależnie, kto będzie prezydentem, jaka opcja ta będzie u władzy czy Republikanie ciasta stoczone będą bardziej zainteresowany Chinami i takież Europa Chiny rzucają wyzwanie Stanom Zjednoczonym we wszystkich wymiarach to nie jest może jeszcze na razie takie ogromne wyzwanie militarne, ale wyzwania gospodarcze wyzwanie w postępie technologicznym i t d . i tu najwyraźniej ten punkt ciężkości zmaganie globalnych przenosi się tam do Azji Pacyfiku moje pytanie jest tylko takie czy rzeczywiście Amerykanie zdecydują się minimalizować swoje zaangażowanie w Europie oto, aby maksymalizować ważyli no czy też będą zmuszone jednak tutaj też utrzymywać jakąś swoją obecność to będzie zależało w dużym stopniu od tego on pan, jaką w tym pojedynku amerykańsko chińskie, jaką rolę będą, bo będzie chciał odgrywać Rosja czy będzie chciała być uczestnikiem tej gry jeśli tak to po czyjej stronie może razem z Chinami, a może po stronie Stanów zjednoczonych przeciwko Chinom i od tego w dużym stopniu gdzieś w perspektywie dekady czy więcej Chełmno będzie zależała obecność taka lub inna w Europie tam obecność amerykańska, bo to są tylko 3 gracze pani profesorze stany Zjednoczone Chiny i Rosja czy też jak już graczem może stać się Europa na Europę niestety takie ambicje miała powiedzmy sobie jak przypomnimy sobie strategie bezpieczeństwa Europejskiego z 2003 roku niedziela solarnej no to ta strategia właśnie tak postrzegała Unię Europejską jako wielkiego gracza globalnego, który uczestniczył w tej rozgrywce jako poważny aktor tak jak ważny bardzo bardzo ważne aktor dzisiaj wiemy, że to była tak na wyrost mocno powiedziane, dlatego że Unia Europejska mimo wszystko ma za mało i potencjał integracji inności, gdyby się integrowała szybciej mocniej, gdyby stanowiła coraz bardziej jednolity podmiot oczywiście mogłaby być wielkim graczem porównywalnym ze Stanami Zjednoczonymi Chinami może niekoniecznie w potędze militarnej, bo tutaj chodzi o arsenały nuklearne n p . których Europa nie ma tak pewnie nie będzie miała takich jak stany Zjednoczone czy Rosja, a nawet Chiny nie no ale są jak jako taki podmiot silny podmiot polityczny gospodarczy kulturowej tak dalej mający ogromne wpływy w świecie takie szanse Europa miała wciąż myślę, że jeszcze ma, aczkolwiek na to nie wydaje się aby, w jakich krótszej czy średniej perspektywie, aby Europa była w stanie stać się tak rzeczywiście jednolitym graczem światowym to by musiało oznaczać szybsze tempo integracji to by musiało oznaczać jakichś tam już powoli decydowanie się, że kiedyś w przyszłości powstaną stany Zjednoczone Europy na to się na razie nie zanosi nie ma żadnego państwa w Europie, który by myślał o takim czy w przyszłości w związku z tym nie wydaje się, aby Unia Europejska, bo to mówimy o Unii Europejskiej jako tym podmiocie, aby ona mogła być takim równorzędnym graczem globalnym w w tej rozgrywce między Stanami Zjednoczonymi, a Chinami, a poszczególne państwa Niemcy Francja wielka Brytania po prostu są za mało tak one tam jakąś rolę będą odgrywały wielka Brytania n p . jako bliski sojusznik Stanów zjednoczonych to by jak pokazuje historia zapewne tak będzie w przyszłości zawsze będą ze Stanami Zjednoczonymi przy nich to, że jakieś tam specjalne relacje natomiast inni gracze typu Francja 3 Niemcy, które są też o ambicjach globalnych mają swoje interesy i możliwości oddziaływania, ale to jednak co powiedzmy jedno o jakieś tam 1 potęgi czy coś w tym rodzaju, więc i niewielki wpływ nie mogą odgrywać na sprawy globalne, aczkolwiek czasami mogą być takim właśnie języczkiem u wagi przesądzającym o losie, jakie kwiaty już rozstrzygania jakieś ramy, a ci w tym wszystkim jeśli chodzi o NATO jest ta Rosja, bo po rozpadzie związku Radzieckiego po rozwiązaniu układu Warszawskiego wytworzyła się taka geopolityczna militarna próżnia Rosjanom w latach dziewięćdziesiątych na początku była niezwykle słaba, więc NATO straciło swojego głównego przeciwnika i ten strach rozpaczliwa sytuacja dla układu, który został stworzony przeciwko związkowi Radzieckiemu, kiedy tego związku Radzieckiego już niema im można takie odnieść wrażenie, że NATO przez jakiś czas poszukiwał u siebie cóż ma robić w tym nowym układzie w nowym stworzonym w porządku międzynarodowym natomiast w ostatnich latach mamy do Rosji agresywną Rosję, która to on napada na Krym i która zmienia układ granic mamy Rosję, która toczy konflikt na Ukrainie czy to na nowo zdefiniował na to oczywiście na to jakby w tym ostatnim okresie znowu wraca do korzeni jeśli tak można powiedzieć cóż takiego słowa do tych korzeni w momencie, kiedy była zakładana w czasie jeszcze zimnej wojny, czyli obronnej już bezpośredniego swojego terytorium przed zagrożeniami głównie właśnie ze Wschodu w związku Radzieckiego teraz powoli także Rosji w sposób pośredni w tej nowej zimnej wojnie występujących na sum, ale trzeba powiedzieć, że ma to stosunkowo dobrze się zaadaptowało do tych nowych warunków powstałych po zakończeniu zimnej wojny na datę początek lat dziewięćdziesiątych od razu nawet był moim zdaniem zaskakująco łatwo i szybko na to wyszło z ofertą do państ w bloku wschodniego ofertą współpracy i kooperacji tak z ofertą budowy bezpieczeństwa tutaj w regionie na zasadzie kooperacji kilku operatywny kosztem ubezpieczenia, ale pamięta pan panie profesorze, że nawet mówiono swego czasu, że może i Rosja może stać członkiem NATO ratusz to atak na, a Rosja sama nie wiedziała co sobą zrobić loda przez całe lata dziewięćdziesiąte praktycznie za za prezydenta Jelcyna to tak Rosja nie działa, a może nawet na to stąd wiemy, czego ci ci kooperować z Zachodem przyjęcie konkurować z nim Przywara Airbus Commercial bank i t d . tak dalej dopiero jak się to prezydent Putin stosunkowo szybko, bo tak już bym powiedział oficjalnie od 2007 roku, kiedy rano zgłosił taką na konferencji w Monachium wygłosił słynne do dzisiaj przemówienie, które tak, by przedstawił tę swoją nową doktrynę rosyjską od budowy mocarstwowości Raszyńskiej tam wtedy chyba powiedział, że rozpad związku Radzieckiego to była największa katastrofa dwudziestego wieku tak tak no oczywiście, bo on teraz musi to wszystko, że tak bowiem odrabiać te szkody w przykładzie związku Radzieckiego i budować na nowo pozycje pozycja Rosji i na to, że znowu no to znaczy to te 2007 później były wojna z Gruzją Ukraina i t d . tak dalej zauważmy, że na to, że mogło stosunkowo szybko zareagował na te nowe wyzwanie rosyjskie rzucone Zachodowi mijają nazywam taką nową zimną wojną między Rosją i Zachodem taką hybrydową zimną wojną inną oczywiście niż tamta klasyczna, a co do form sposobów i t d. co do istoty taką samą to znaczy konfrontacja polityczna przy wykorzystaniu wszystkich środków także środków przemocy w sposób taki pośredni, ale poniżej progu, żeby czasami do tej gorącej wojny nie doszło i NATO on zareagował na to nałożono wojenne wyzwania rosyjskie na świecie od razu w Newport później w Warszawie, potwierdzając też swoje decyzje praktyczne działania wzmocnieniem swojej obecności siły, by takiej demonstracji gotowości na wschodniej flance, bo po osiemdziesiątym dziewiątym roku przecież Amerykanie wycofywali się z Europy prawda z każdym rokiem żołnierz amerykańskiej było na kontynencie europejskim coraz mniej teraz jest tendencja odwrotna, choć oczywiście takich liczb jak ta podczas czasów zimnej wojny na razie nie dojedziemy, a jak na to się odnajduje panie profesorze we zmieniającej się sytuacji militarnej, kiedy mówimy o wojnie hybrydowej ani takiej klasycznej, kiedy mówimy o cyberatakach, kiedy mówimy o no atakowanie za pomocą Freak niósł w czyszczeniu chaosu on na terenie jakiegoś państwa przecież doskonale wiem, że Rosja mogła pomagać im przy okazji brexitu prawda i przy okazji Katalonii wszędzie tam, gdzie dzieje się coś co rozsadza państwo od wewnątrz tam także Rosja może być czynna no tak Rusina niestety bez potrzeby niestety, bo my jesteśmy częścią też Zachodu niestety Rosja wygrywa z Zachodem po tę nową formę konfrontacji było zimno wojennej właśnie tak prawdę powiedziawszy może nawet wymyśloną przez siebie przecież dla praktycznie zastosowano na Krymie w stosunku do Ukrainy to znaczy stosowania przemocy właśnie poniżej progu otwartej regularnej wojny szkolić się tak żyje robi, ale nie przyznaje się moi żołnierze tam są, ale tonie moja żona rury bez tak tak i t d . no i doskonale wykorzystuje właśnie tę wojnę informacyjną przestrzeni informacyjnej w tym także w cyberprzestrzeni, ale panie profesorze przecież słowo dezinformacja został stworzony przez Rosję za cara Piotra pierwszego ronda tak też da znana dawno od dawien dawna już metoda dezinformowanie oszukiwanie drugiej strony to już sensu chiński starożytny strateg i filozof wojen to zalecał jako wręcz najlepszą metodę pokonania przeciwnika o oszukanie gość mylenie tam, gdzie zorientowanie i t d. dalej dzisiaj są zupełnie nowe możliwości dużo większe możliwości Rosja to doskonale wykorzystuje moim zdaniem Rosja ma przewagę przede wszystkim, jakby w inicjatywie i ciągle do przodu zachód próbuje ją doganiać, dlaczego dlatego, że zachód jednak jeszcze bym powiedział takim zespołowym graczem Rosja jest graczem jednolitym jedynym decydentem jest prezydent co on powie no to już zaraz od razu się dzieje dzisiaj jutro natomiast zachód na to czy Unia Europejska czy nawet Unia Europejska razem ze Stanami Zjednoczonymi to jednak muszą wypracowywać 4 decyzje w konsensusie tak równo, a to jest zasada konsensusu w unii tak samo zasada konsensusu jeśli sprawy bezpieczeństwa, że te procesy muszą trwać dłużej musi być uzgadniany nawet uzgodnienie jakiegoś wspólnego stanowiska na Zachodzie odbyła się na tym najniższym poziomie wspólnego mianownika, jakim można osiągnąć w przy grze różnych interesów graczy oddzielnej natomiast Rosja w każdej chwili może postawić na najwyższym poziomie swoją akcję swoją zgodę z Sylwią 1 człowieka ta decyzja 1 człowieka i to często to jest ta przewaga, którą Rosja wykorzystuje, ale to jest przewaga, która jest, która istnieje czy pojawia się mało w takim krótkim dystansie przewaga taktyczna bardzo łatwo uzyska na tak operacyjna, ale już strategiczna w perspektywie dalekosiężnej Motor wydaje się, że Rosja nie ma szans tej nowej zimnej wojnie, którą wypowiedziała Zachodowi tak jak tamto się na wojnę związek radziecki przegrał, bo jednak był za słabe gospodarczo społecznie i t d. się załamał głównie od pod swoim ciężarem takież odpływem braku, bo jak i rozwoju ekonomicznego spowodowanego m. in. wyścigiem zbrojeń, a więc tak samo dzisiaj Rosja jest jeszcze słabsza niż był związek radziecki przyniesie szczęście wielkości może nie jest tak słaba co do mechanizmów procedur, bo jednak tam są pewne zasady gry wolnorynkowej już i t d. tak dalej inaczej niż to było związku Radzieckim, ale mimo wszystko jest dużo słabsza i na długi dystans nie ma szansy wygrania z Zachodem, aczkolwiek na krótki dystans będzie ciągle co jakiś czas tam jakieś lokalne zwycięstwa uzyskiwać oburzone jest krok do przodu także, dlatego że jest po prostu agresorem, kto jest ofensywny, kto atakuje to tutaj narzuca no to się zgadza, ale jednocześnie tenże sam agresor musi wydawać wydatkować dużo większy film jest zawsze oby do swojej akcji niż obrońca reżysera zasiada sztuki wojennej, że bronić się jeszcze łatwiej niż nacierać gol dla tak niektórzy w ogóle jaja, że to można mieć agresor musi mieć dwu trzykrotną przewagę, żeby pokonać obrońcę obrońca jednak mniejszym kosztem sił prowadzi tę walkę, więc tak samo Rosja agresor płaci koszty tej swojej agresji znoszą sankcje Rosja jest dotknięta sankcjami przecież dosyć istotnej mierze ze strony Zachodu za operacje na Krymie to jak się nieraz czyta nie o analizie samych rosyjskich ekspertów to oni postrzegają, że to jednak też sankcje są dosyć dokuczliwe zastanawiam się panie profesorze czy te głosy, które słyszymy bo, choć miał europejskich polityków nie byle jakich mówi o tym, anonimy nakłucia dekret Crump Karen Bauer inny o tym, że powinniśmy Europa pomyśleć o obronności my tutaj na Starym kontynencie to jest jakieś takie wotum nieufności wobec NATO czym to jest takie pragmatyczne podejście skoro pojawił się taki Tramp i nie jesteśmy do końca pewni co może zrobić na to kiedy zarządza tym Crump to może jednak jakieś minimum minimorum el tej swojej polityki obronnej sobie wypracujemy na pewno jest to wyzwanie przed Unią Europejską przed Europą budowania swojej obronności no to się nawet tak na wyrost trochę nas żywa głośna na Zachodzie to autonomię strategiczną Europ chude, żeby Europa mogła realizować swoje własne interesy niż je i t d. niezależnie od Stanów zjednoczonych, bo jak do tej pory to niestety Europa jest właśnie pod tym względem, zwłaszcza militarnym moja słabsza samodzielnie nie jest w stanie we współczesnych warunkach prowadzić poważnych operacji, ale już w kupie jest drugą siłą światami no tak no ale to są to właśnie oddzielne elementy, które niestety, ponieważ proces integracyjny nie jest bym powiedział popularny i zaawansowanej również do użycia 1 klasztor to nie daje synergii, bo czasami taka składanka z wielu podmiotów jest lepsza niż podmiot, który ma taką samą siłę jeszcze do elity, dlatego że tu występuje efekt synergii w unii Europejskiej niestety tego efektu synergii jeszcze za bardzo nie uzyskujemy, dlatego że właśnie te procesy integracyjne są raczej odsuwany prawie przez wszystkich graczy gdzieś tam my może dalej może później niż dzisiaj i t d . i t d . no ale tamten dylemat jest ja myślę, że może nie tyle ze względu na słabość NATO i rampa no bo tam podejdzie nawet przy Trumpie jak widzimy jednak interesu amerykańskiej, aby NATO istniało jako instrument jest dosyć istotne dzisiaj w zasadzie już tak głośnej inne Tramp polskie powiedzmy to, że tak się obie wsie z jego początków prezydentury już niesłyszalny już ich nie słyszy jak słyszymy przedstawiciele administracji amerykańskiej to wszyscy mówią NATO NATO NATO potrzebne i t d. będziemy tutaj cały czas razem także ja tego ryzyka za bardzo nie widzę, że na to się rozpadnie no, aczkolwiek nie można tego wykluczyć gdzieś w dalekiej przyszłości, ale nawet jeśli wiosna to to jest cały czas z tym problemem a jakby relacji między NATO i Unią Europejską w sprawach bezpieczeństwa to musimy odnotować bardzo było sporą poprawę tych jak typ relacji i w stosunku do jeszcze parę lat wstecz od momentu, kiedy Unia Europejska przyjęła swoją strategię bezpieczeństwa w 2016 roku na od tego czasu niż, gdyby ta współpraca między NATO i Unią Europejską nabiera coraz bardziej praktycznego charakteru, ale wciąż nie jest rozstrzygnięty, jakby te, gdy będzie taki dylemat fundamentalny podział kompetencji między NATO i Unią Europejską na poziomie politycznym strategicznym czym się ma zajmować Unia, a czym się zajmować na to, żeby móc organizować dobre współdziałanie z częścią związku z tym pojawiają się w unii Europejskiej też takie głosy, które grożą ryzykiem dublowania struktur natowskich przez struktury unijne to byłoby ryzykowne niż Polska jest temu słusznie przeciwna wielka Brytania, zwłaszcza była bardzo mocno temu przeciwna nie wiadomo co z nią będzie, ale jeśli zostanie w unii Europejskiej no to ona będzie wciąż torpedowali na takie pomysły i tu i czujesz problem jak dokonasz tego podziału czy Unia Europejska np. miałaby się zajmować sprawami jakiegoś miękkiego bezpieczeństwa Danuta manty terroryście dziś mecz prawdy o bezpieczeństwo energetyczne ze technologii, a cyber może to informacyjnej tak dalej, a na to w tym twardym militarnym bezpieczeństwem, gdyby była taka, jaka dziś decyzja byłoby to zapewne dobre łatwiej łatwiej później organizują współpracę, ale ambicje wielu przywódców państ w jak np. Francji w unii Europejskiej są dużo większe dalsze rada idą poza granice mówią właśnie o tej autonomii także w twardym bezpieczeństwie i inne kraje są przeciw w związku z tym problem leży głównie po stronie moim zdaniem Unii Europejskiej, żeby ostatecznie się zdecydowała, jaki chce być graczem w sprawach bezpieczeństwa czy chce wybrać graczem uniwersalnym miękkiej twardo bezpieczeństwo, bo to wtedy pojawi się dylemat jak w zakresie twardego bezpieczeństwa zarówno funkcjonować w ramach nauki także rac czy współpracuje też na to, że jeśli tylko miękkie to by byłoby łatwiejsze problem jest cały czas moim zdaniem otwartej teście na koniec marzeń Albright, która na 1 z tych uroczystości licznych jubileuszowych powiedziała tak podejmijmy, więc na nowo zadanie nakreślenia mapy przyszłości Sojuszu Północnoatlantyckiego słusznym sercem, pamiętając o odpowiedzialności wobec tych, którzy nas poprzedzili wobec wszystkich, którzy są wśród nas i wobec przyszłych pokoleń mata przyszłości Sojuszu Północnoatlantyckiego jak pan poczyta no to przede wszystkim najważniejsze jest to, aby NATO cały czas zachowywała zdolność właśnie do adaptowania się do zmieniającego się środowiska bo jaka będzie przyszłość nadal nikt nie wie to tam różne prognozy są scenariusze najczęściej się robi takie takie takie takie jak i o to, aby na to było zdolne do adaptowania się do każdego scenariusza nie tylko jakiegoś tam 1 nie zaplanować jego przyszłość witać inaczej, czyli w zasadzie, aby było tym czym jeszcze było do tej pory, o czym rozmawialiśmy, że jednak ona potrafiła się tym się już potrafi się adoptować do czynienia na co musi być elastyczna musi być elastyczne musi mieć zdolność właśnie adaptacyjna do zmieniającego się przyszłością środowiska ja to widzę największe największa w tym właśnie misję, jakby Sojuszu Północnoatlantyckiego przyszłość prof. Stanisław Koziej był naszym gościom przed dwudziestą drugą dziękuję panie profesorze dziękuję bardzo państwa zaprasza na informacje o informacje wraca w Zwiń «

Po co nam dziś Sojusz Północnoatlantycki?

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: WIECZÓR - KAROLINA LEWICKA

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 23:00

Najnowsze Podcasty

Jak warunki mieszkaniowe wpływają na nasze poczucie szczęścia?

Czy globalny system produkcji żywności wkrótce się załamie? "Straci grunt"? [rozmowa z G.Monbiotem]

"Mam nadzieję, że ten czas bezkarności się kończy" - słuchaczx po emisji 1. odc. serialu "Niedorzecznik"

Niedorzecznik. Odcinek 1

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL