"Konstytucja jest umową między obywatelami a tymi, którzy ich reprezentują. Każda umowa zakłada, że będzie wykonywana w dobrej wierze"

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

audycja analizy Agata Kowalska przy mikrofonie 2 kwietnia proszę państwa święto konstytucji jak bardzo lubię ten dzień to jest święto konstytucji Rzeczypospolitej polskiej tej przyjętej uchwalonej w dziewięćdziesiątym siódmym roku i nawet w tak trudnych czasach moim zdaniem warto konstytucji choćby i złamanej choćby ignorowany rozmawiać nie będziemy robić, ale dzisiaj w analizach z panem prof. Mirosławem Żukowskim dzień dobry panie profesorze finały pań dzień dobry Rozwiń » państ w nawet pomyślał, że nie będę pana przedstawiać tego powiem, że człowiek instytucja, ale pomyślałem jednak część słuchaczy może się zastanawiać gdy, jakie są pana Grossera dokonania jest ich mnóstwo odsyłam na 2 baz w 2 stronic liczba tych samych dokonań m. in. konstytucjonalista sędzia Trybunału Konstytucyjnego w stanie spoczynku w ich co dla mnie jako szczególnie ważny bliski memu sercu ekspert w dziedzinie praw człowieka, ale to nie wszystkie dokonania panie profesorze czy pan pracował nad projektem konstytucji 90 tego siódmego roku mój związek z konstytucją sięga roku 981009 . mianowicie w końcu grudnia w swej postanowił zmienić konstytucję polskiej Rzeczpospolitej ludowej, dlatego że kilka dni później wchodził w życie plan Balcerowicza, czyli reformy gospodarcze w k działał już wtedy Trybunał Konstytucyjny, gdyby zatem biec 1 stycznia weszły w życie przepisy będące treścią planu Balcerowicza Trybunał musiałby uznać za niekonstytucyjne no bo nie ma gospodarki planowej trasie jest konstrukcja naszych wodach zaplanowane jest tym centralne zarządzanie i t d . i t d. w związku z tym 2007 . w grudnia komisja konstytucyjna jako komisja prac ustawodawczych wtedy Sejmu, w którym pracowała i tych podjęła decyzję taką, aby zaprojektować swoje zaproponować Sejmowi zamiast wstępu pierwszego i drugiego rozdziału konstytucji, który w gronie kilkunastu osób posłów ekspertów wykreślił śmiech wyrzuciliśmy zaproponowaliśmy 7 artykułów i art. 1 wówczas Polska jest demokratycznym państwem prawnym zaproponowałem co zostało przyjęte z zainteresowaniem i z nadzieją prof. Adam Zieliński wybitny prawnik dołączył do tej Formuły realizującym zasady sprawiedliwości społecznej i tak powstał pierwszy, a tych chorych ludzi oraz fragmentów takich, których jest art. 2 w całości Verva Team został przeniesiony do konstytucji 31007 . roku w, a w właśnie w czasach pracy nad konstytucją już po dziewięćdziesiątym siódmym roku w to m. in. przystał pan profesor pracował wtedy przy premierze zasiadał w radzie legislacyjnej RL konsultowano się z panem jeśli chodzi o przygotowywane przepisy w znacznie większym stopniu uczestniczyły w pracach konstytucyjnych kierujący centrum konstytucjonalizmu i kultury prawnej Instytutu spra w publicznych wtedy przygotowywaliśmy różnego rodzaju ekspertyzy materiały analityczne konferencje spotkania o charakterze międzynarodowym między nimi projekt konstytucji by, by były przeznaczone na język angielski zaprosiliśmy ekspertów z zagranicy no i już szukaliśmy najlepszych rozwieść, a ja wcale nie mówię tego wszystkiego nie pytam pana Grossera te wszystkie sprawy, żeby tutaj jakoś specjalnie zachwalać naszego gościa wręcz przeciwnie zastanawiam się na ile jest pan współodpowiedzialny za wady naszej konstytucji o wadach pisała ostatnio pani prof. Anna Rakowska Trela z uniwersytetu łódzkiego znajdą państwo ten tekst na portalu prawo PL omówienie jest też na oko Press dzisiaj za to pani resort gościła w radiu TOK FM w programie Mikołaja Lizuta ta rozmowa oczywiście też do znalezienia w naszym archiwum i pani poseł postawiła takie 10 te, które nazwać 10 grzechami konstytucji dlatego ja Uznam na potrzeby tej audycji, że pan profesor będzie teraz mówił w imieniu tych wszystkich, którzy w czasie prac na naszą konstytucją byli gdzieś w pobliżu i mogli reagować, dlatego że pani profesor stawia bardzo mocną tezę twierdzi, że to co się teraz dzieje w jaki sposób inny Rzeczpospolita and przeżywa kolejne zamachy na konstytucję to nie jest to nie pozostają bez winy twórcy obowiązującej konstytucji, którzy zaniechali wprowadzenia dla dłoni rozwiązań, które utrudniłyby jej łamanie i następuje potem wymienienie też ilość punktów wg Turków, kto wg, których pani resort ocenia konstytucję i nie dość zabezpieczono jej zdaniem co kontrowersyjna teza na to odpowiem, że z pewną łatwość w poszukiwaniu źródeł słabości aktu prawnego u autorów przy współ autorów z pominięciem tego, że to nie autorzy i współautorzy tej konstytucji i ją łamią i to nie jest także autorzy konstytucji stworzyli sobie akt prawny w łatwy do złamania łatwy do zniszczenia, ponieważ tak naprawdę to jakikolwiek byśmy zabezpieczenia nie jest nigdy nie wprowadzili do konstytucji to zawsze może się znaleźć ktoś, kto narusza konstytucję przyczyn naruszenie konstytucji n p . w procesie ustawodawczym należą do elementów proces ustawodawczy bywa codzienność jednak, że nie powinien zająć codziennością powinien być rzadkością może się zdarzyć jako wypadek przy pracy, ale intencjonalne świadome łamanie konstytucji oznacza, że nie ma poszanowania dla istoty podstawowego faktu panie profesorze tutaj akurat pani poseł Anna Rakowska Trela nie pisze o tym, że to uniemożliwiłoby łamanie konstytucji uniemożliwiło było ignorowanie tylko utrudniałoby 1 z przykładów, które ona proponuje są tzw. ustawy organiczne, czyli te ustawy, które przyjmuje się bezwzględną większością n p . no nie niezwykłą, które mają większą mocowanie x, których Glenn opisuje się funkcjonowanie różnych ważnych instytucji czy ważnych mechanizmów dla demokracji konstytucyjnej no to odpowiem, że to jest ustawa organiczna jest między konstytucją, a ustawą zwykłą prawda i rozumiem w intencji pani resort Rakowski Treli że, gdybyśmy mieli ustawy organiczne, które regulują np. status Sądu Najwyższego albo wymiany są drogi krajowej rady sądownictwa lub tu tylko utrudniłoby to, w których błędy takie zmiany, których jesteśmy szlak jest taka, że dla niej teza, ale odpowiadam na to, że być może było trudniej, ale Czuby uniemożliwiło, bo jeżeli z taką łatwością złamana została konstytucja, która mówi o gwarancji sześcioletniej kadencji pierwszego prezesa Sądu Najwyższego Naczelnego Sądu Administracyjnego to, jeżeli tak łatwo jest naruszyć konstytucję to niewiele trzeba wysiłku, żeby naruszyć ustawy o granice mój pogląd jest inny mianowicie w porządek Konstytucyjny to jest suma różnego rodzaju elementów o charakterze materialnym, czyli to co jest istotą podstawą i proceduralnym, czyli to co jest zabezpieczeniem przed naruszeniem materii konstytucyjnej i moim zdaniem każde dojrzałe państwo dba o to wszystkiego organy wszyscy ludzie, żeby konstytucja była przestrzega każda konstytucja ma pewne zabezpieczenia przed jej naruszeń to są to co nazywam zamkami, które nie pozwalają na brutalne wejście do środka i ile mamy stworzyć zamków, żeby uniemożliwić wejście do środka, czyli naruszeń i 58 na każdym zamku jeszcze 1 zamek otwierany 1 w lewo drugi wprawo, żeby zabezpieczyć przed wyjściem, ale są społeczeństwa są miejsca, gdzie ten dom zwany konstytucją nie ma w ogóle zamków w 2 tys wiz są otwarte we wzorze jest możliwe porównywalny poziom pozwolić, gdzie trzeba zapukać i żeby wejść w trzeba otrzymać zaproszenie to jest istota porządku konstatuje, ale my żyjemy w kraju i czują z kolei posłużyć metaforą już nie zamków tylko płotów, w którym bardzo popularne są osiedla grodzone jest to 1 z powodów dowodów raczej na brak zaufania w społeczeństwie, więc stawiamy płoty potem montujemy na nich kamery zatrudniamy ochroniarzy apotem jeszcze go montujemy domofony do klatek schodowych i pani profesor opiera swój tekst na społeczeństwie pan profesor swoją opowieść o zamkach opiera i sam opowiedział w społeczeństwach dojrzałych to nie jest taki czy takie społeczeństwo być może my niestety musimy inwestować w płoty kamery i monitoring w być może musimy inwestować w płoty kamery monitoring, ale znacznie długo w trybach Inflanty planowa długofalowa inwestycja jest w edukację w wychowaniu w tworzenie innych niż takie twarde normatywne mechanizmy chociażby w postaci oceny jako przyzwoite lub nieprzyzwoite stosowne lub niestosowne mnie różnego rodzaju zachowania, które powodują, że porządek, który miał być podstawą życia publicznego, ale też życia prywatnego pani redaktor mojego życia słuchaczy, że ten porządek będzie utrzymany i gdy ja, by cały czas mówię ty no dobrze 10 grzechów głównych konstytucji to jest dom inne pytanie czy ktoś przyznała pani sytuację, w której ktokolwiek powiedział ten przepis konstytucji przeszkadza mi w realizacji mojego zadania w NATO odpowiedź była milcząca, ale brzmiała tak są przepisy konstytucji, które przeszkadzają mi w takim działaniu, który ku konstytucji nikt nie jest niedopuszczalnym i to chcemy zmienić więc, gdy ja proponuję inną perspektywę Jan wiem, że ja wiem, ale na szczęście tutaj mamy most niewielki mostek łączący pana profesora z autorką tych 10 Ts, ponieważ one na koniec pisze o sprawie kluczowej i okazuje się kompresor też się za kluczową uznaje, iż na tak okres ostatnich niemal 30 lat w czasie, którego urodziło się dojrzało i założyło rodziny kolejne pokolenie Polaków został zmarnowany pod względem edukacji konstytucyjnej, bywa że na uniwersyteckich wykładach z prawa Konstytucyjnego przekazuje się suche fakty procedury wyboru wymaganej większości kadencje na kursach aplikacyjny dla przyszłych sędziów adwokatów radców prawnych prokuratorów i prawo konstytucyjnym prawie nic nie jest fundamentem funkcjonowania państwa prawa, a prawie nie istnieje, ale profesorze, więc odpowiadam to co zawsze mówię moim studentom, jeżeli państwo jako studenci wydziału prawa wyobrazić sobie, że jesteście już adwokatami radcami prawnymi macie do rozwoju znajomi władze za chwileczkę w masie do rozwiązania jakiś problem klienta, który przyszedł do was o pomoc to wtedy, jeżeli nie pozwala nam norma prawna ustawy, a lub ustawy, by na takie rozwiązanie problemu, które jest niesprawiedliwe i słuszne i zbawienne dla klienta po chwili przejść na poziom Konstytucyjny wtedy znajdziecie zawsze z rozwiązań zawsze rozwiązanie problemu, który będzie uwzględniał te wartości jest 1 kłopot akurat wykładowców profesorów Wyrzykowski jest mniej w Polsce niż pozostałe wykładowców prawa i niestety praktyka jest taka jak opisuje pani prof. Costa Trela, a ja po prostu do niewłaściwego rozmówcy skierowała ten zarzut zaraz po informacjach wracamy z prof. Mirosławem Wyrzykowski audycja analizy Agata Kowalska przy mikrofonie cały czas trwa 2 kwietnia, czyli urodziny konstytucji Rzeczypospolitej polskiej jakkolwiek by nie była zmaltretowane i mówi dosłownie, bo mam przed sobą swój egzemplarz jeszcze z czasów studiów Jona i dobrze sobie radził przez lata, a przez ostatnie 3 lata jakoś tak podupadł kartki zaczęły wypadać i takich firm bardziej z zmasowany innych nie wiem do końca lecz, z czym to wiązać, a ze mną w studiu w pan prof. Mirosław Wyrzykowski, z którym dyskutujemy właśnie konstytucji o jej ewentualnych wadach i póki co pan wzory całkiem nieźle sobie radzi z zarzutami wcale nie moimi tylko z zarzutami wobec konstytucji, które postawią pani prof. Anna Rakowska Trela z uniwersytetu łódzkiego, stawiając 10 teraz 10 zarzutów wobec konstytucji naszej obecnej, twierdząc cały czas w tym w swoim tekście znajdą państwo na portalu prawo PL że, gdyby nasza konstytucja była mocniej w mundur zbroją na różne bezpieczniki w różne dodatkowe mechanizmy lub też jeszcze bardziej szczegółowo opisywała pewne kwestie to był po prostu prawo i sprawiedliwość nie mogło tak łatwo jej omijać lub łamać i panie profesorze to się pojawia taka teza, że te sposób wyboru sędziów Trybunału Konstytucyjnego czy też w tryb powoływania i funkcjonowania krajowej rady sądownictwa w tą są takie sprawy, które powinny być bardziej szczegółowych w opisany w konstytucji i wtedy w w Parczewie rządząca ze swoją zwykłą większością nie mogłaby tak łatwo podważyć całych podwalin państwa prawa w Polsce zaraz do tego wrócę, ale ja mam przed sobą inny egzemplarz konstytucji deliktu, w których w, który nie ma na swojej okładce reprint słynnego plakatu i to co rzuca się w boksie ido, czego zachęcam, żeby spojrzeć to w tym 3 za linki osobowe w nazwie konstytucja i ja ty i on, a ja ty i on to jesteśmy my, ale to oznacza, że to jest nasza konstytucja i dlatego jest tak ważne, gdy ani jej i ja i wiele osób sięga do konstytucji, bo przywołany prof. Adam Zieliński zawsze nas uczył lepiej mieć głowę w kodeksie niż kodeks w głowie i zużycie w konstytucji oznacza, że sięgamy do treści za to ma dla nas znaczenie ma dla nas znaczenie normatywne, bo to jest podstawowy akt prawny, ale ma znaczenie też symboliczne, bo im mniejsze jest znaczenie normatywne obserwujemy upadek normatywnego znaczenia konstytucji w tym większe znaczenie ma jej dach mają moc symboliczna stąd sąd mówimy tu patrzymy na tekst, ale patrzymy na symbolikę konstytucji, więc głównym i ani ja posługuję się tym samym tekstem konstytucji pani ja rozumiemy podobni czy tak samo, ale są inni, którzy rozumieją inaczej wróciły do pani pyta no i warzy w, bo gminy n p . bardziej szczegółową regulację sposobu wyboru członków krajowej rady sądownictwa przecież wiele czasu już była o tym co ważne Sejm ma prawo na mocy konstytucji wybrać tylko 4 członków krajowej rady i 4 posłów i nic to jest, ale znalazła tylko x LO i zasugeruje aż 23 zrobiło to bardziej szczegółowo opisanie, po czym pozwoli im na uwagę o charakterze wykładni konstytucji, bo konstytucja to nie jest tylko tekst to jest podstawa, ale musimy nauczyć się wykładać, czyli interpretować konstytucję to jest sztuka ani rzemiosło czy partactwo, a jeżeli ktoś zajmuje się sztuką to wstydliwie i jest dla niego oczywiste, że kompetencja Sejmu dotyczyły 4 posłów w kompetencji się nie domniemywa Costy kompetencje musi być wyraźnie określona jest wyraźnie określone są tylko 4 członków posłów jest w wybranych przez Sejm to jest jest po czworga 0 mówi jestem prezydent, który ma swojego kandy przedstawiciela nikt nie odbiera nie dodaje mu prawa do niczego więcej jest Senat, który wybiera 2 senatorów członków ich zresztą to są sędziowie wybrani przez sędziów, ale i na czym tak to jest przepraszam szwindel interpretacyjny nie można dopuszczać do tego, żebym jak to w pięknej piosence, żeby zdobył zaczną w głowie bardzo przepraszam to są reguły podstawowy wykład, ale właśnie te reguły podstawowe wykładni konstytucji Kongres mówi zostały wstrząśnięte zdobył tony Anna znaleziono notariuszy, którzy byli w stanie potwierdzić, że ta nowa Itaka no nowo modna interpretacja konstytucji nową mona wykładnia jest legalna, bo konstytucjonaliści podpisywali się pod tą interpretacją, którą prawo chroniło przedstawiało ja cały czas wracając do zarzutów wobec konstytucji, który stawia pani profesor rozumiem to także ona mówi w czasach, kiedy te konstytucje budowano z dobrą wolą trzeba było jednak przewidywać ziem dobra Wola i chęć jej realizacji tej idei tej ustawy zasadniczej czy może skończyć i IT oto chodzi o prawo służy temu, żeby przewidywać sytuacje, w których umowa ta konstytucja jest umową między nami obywatelami w mojej twórcy konstytucji zawijamy każdorazowo umowę z tymi, którzy są reprezentantami nas, czyli były prezydent posłowie senatorowie i t d. i t d . i ale każda umowa zakłada, że będzie wykonywana w dobrej bije już i że będzie realizowana, jeżeli są jakieś zabezpieczenia to na ogół o charakterze przeważą odszkodowawczych na wypadek złamania umowy atut w konstytucji, a pan profesor dawno nie podpisał umowę ubezpieczenia tam jakoś, bo mam wrażenie zakładają zawsze ubezpieczalni, że jak najgorszą wolę ubezpieczającego się i chichoty handluje się pozbierali był tak, ale do takiej instytucji mówią o ubezpieczeniach, ale takie instytucje na ogół wprowadzają do umów klauzule abuzywne, czyli te elementy, które mają nas obywateli konsumentów postawić w trudnej ana pewno gorszej sytuacji, bo oni mają lepszą sytuację żyw no i tutaj soczyste brzoskwinie w konstytucji nie ma klauzul abuzywnych co więcej mamy gwarancje, które są łamane to są bezpieczniki wyłączamy faktury to bezpieczniki miały przeciwdziałać, gdy w postępowaniu w złej wierze, a na złą wiarę nie ma lekarstwa, bo jest kwestia przyzwoitości to jest kwestia minimalnych standardów etycznych to jest poczucie odpowiedzialności za państwo to jest poczuciu odpowiedzialności za następne pokolenie jest w poczuciu odpowiedzialności za to co jest le piszczele konstytucji, czyli kulturę konstytucyjną w państwa jest kultura osobista takich bowiem prawda w i jest kultura konstytucyjna no to miasto już wyraźnie to lepiszcze rozmiękcza serca ale, ale jeszcze 1 teza weny wraca się uparcie pani prezes Anny Rakowskiej Treli dotyczy już nie tych bezpieczników i tego jak in przeciwdziałać atakowi na konstytucję tylko jak ukarać tych, którzy ją zaatakują i tu jest mowa o Trybunale stanu w pani Gross wskazuje na to, że to instytucja właściwie niepełniący żadnej poza symboliczną w roli i sugeruje, że realny albo nieprawidłowo została ona skonstruowana ze względu na to, że powołują dotyczyło członków Trybunału stanu politycy składa się z polityków i uruchomienie procedury przed Trybunałem również jest konieczne przez polityków i PL oraz sugeruje, że właściwie jego funkcję może przekazać Sądowi Najwyższemu albo Trybunałowi Konstytucyjnemu, bo tutaj ta ścieżka wyraźnie mnie nie zadziała z Trybunałem Konstytucyjnym znają i k Hall z Trybunałem Konstytucyjnym jako organem właściwym dla podżegania do odpowiedzialności z racji łamania konstytucji byłbym ostrożny to daleki jestem od tej koncepcji Sąd Najwyższy izba karna Barci ale, jaką funkcję pełni jej taki organ jak Trybunał stanu przede wszystkim prewencyjny prawda, bo tu chodzi o to, żeby każdy, kto pełni funkcję publiczną wiedział, że jest ruina kuszą konstytucji wynoszą prawo, że naruszył kompetencje, które w ramach, których muszą postępować to za chwilę czeka mnie sąd w i prewencyjne oddziaływanie odpowiedzialności w tym wypadku nazwijmy to karnej przy publicznej jest podstawową funkcją grała teraz do tego dochodzą inni, jeżeli działa to oznacza, że ze zostały popełnione błędy albo przy konstrukcji takiego mechanizmu albo przy jego stosowaniu ja myślę, że mamy i błędy i przy konstrukcji i przy stosowaniu jej i uważam, że to jest nie tyle grzech pierworodny konstytucji, bo ponoć zwrócić uwagę, że przez 20 lat Trybunał stanu nie musiał być przedmiotem refleksji prawda nie było takich sytuacji, w których na porządku dziennym było przywoływanie Trybunału stanu jako instrumentu odpowiedzi na zjawiska w sferze publicznej w latach oznacza, że mamy nową sytuację ta nowa sytuacja wymaga nowych odpowiedzi i ty, by to doświadczeni, który znamy pokazuje, że powstają jednak w sytuacji, który na, który musi być odpowiedź ta odpowiedź musi być poprzez zmianę mechanizmu odpowiedzialności przedstawicieli władz publicznych osób pełniących funkcje publiczne za naruszenie konstytucji ustaw i to jest tu się zgadzam, ale nie traktowałbym jako Rychu grzechu głównego konstytucji 3 grzechu konstytucji może to jest grzech praktyki zaniechań konstytucyjnych, ale nie niech nie samej istoty to już na koniec, bo niestety muszę tę rozmowę przerwać jest jakaś wada w konstytucji ja myślę że, gdy wrócą do tego, by pytania w i który przepis konstytucji przeszkadza w realizacji zadań odpowiedzialnych apetycznie moralnie doskonałych przedstawicieli władz publicznych żaden, ale to nie oznacza, że konstytucja jest doskonałym aktem prawnym wymaga punktowych miejscowych zmian uzupełnień chociażby w treści dotyczące członkostwa Polski z Unii Europejskiej w inny, ale nie nikt nie mów na dzisiaj w tych warunkach, kiedy konstytucja jest przedmiotem tak trudnej sytuacji w jakiej została stała się konstytucja w tym mówić o wadach konstytucji bowiem to oznaczą, że relatywizuje my ty i ciężar odpowiedzialności tych, którzy naruszają konstytucję słynnej dookoła obronie po nią prowadzona w dni wiele wiele stąd poświęciła też temu w tym, którzy ją naruszanie, ale chodzi, choć nie o to, że tym ten, który narusza będzie mówił ach to taki taki słaby akt taki, by Hilton i akt prawny tak źle no ale będzie miał w rodzaju argumentów, a prawo to jest argumentację tylko na koniec Szypuła zauważa, że pani profesor, pisząc tekst o wadach konstytucji przewiduje, że będzie jakiś czas, gdy w czasie gry, w którym będziemy mogli oni dyskutować ją nawet zmieniać w warunkach w przyzwoitych, czyli w warunkach państwo prawa co samo w sobie jest bardzo pozytywne informacje, ale na pewno nie mamy dzisiaj momentu Konstytucyjnego to pełna zgoda z wszystkiego najlepszego konstytucja w prof. Mirosław Wyrzykowski był państwo i mojego bardzo dziękuję wszystkiego dobrego konstytucję i tak jak w rozmowie, z czym w tym radio z panem redaktorem właścicielką proponowaliśmy w przeddzień wigilii dzielenie się konstytucją tak nawiązuję do tej idei znakomitej idei pana redaktora i będziemy dzielili się konstytucją w 24 grudnia 2019 rozumie Zwiń «

"Konstytucja jest umową między obywatelami a tymi, którzy ich reprezentują. Każda umowa zakłada, że będzie wykonywana w dobrej wierze"

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: ANALIZY

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 16:00

Najnowsze Podcasty

''Nigdy nie sądziłam, że usłyszę: "Mieszkanie wynajmiemy tylko "białej rodzinie"

Migranci z lasu: ''Proszę, zostawcie mnie dłużej w szpitalu, bo to mi uratuje życie''

Czy Polacy są technooptymistami?

Kampania dezinformacyjna prowadzona przez koncerny paliwowe

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL