Sztuka życia ks. prof. Michała Hellera (cz. 1 i 2)

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

jesteśmy dziś w Rzeszowie w garderobie Filharmonii rzeszowskiej tuż przed spotkaniem zatytułowanym Czterypory roku w muzyce i w kosmosie spotkanie realizowane w ramach trzeciej edycji cyklu wykładów popularnonaukowych i Wielkiej Brytanii w nauce cyklu tych wykładów organizowany jest przez wyższą szkołę informatyki zarządzania w Rzeszowie we współpracy z fundacją tygodnika powszechnego oraz tygodnikiem powszechnym w radiu TOK FM w dzisiaj w składzie Hanna Zielińska Paweł Rozwiń » Kierzniewski Radia TOK FM jest 1 z patronów tego spotkania naszym gościem w magazynie sztuka życia jest dzisiaj ksiądz profesor doktor habilitowany doktor honoris causa Michał Heller dzień dobry dzień dobry witam państwa reszta bawi się z tymi pana tytułami naprawdę ta tytule, która jest bardzo bardzo długa i od tego chciałbym zacząć przyznaje, że zazwyczaj uzgadniał tę kwestię przed nagraniem, ale myślę, że ta odpowiedź może być ciekawa też dla słuchaczy w 3 się zarazić jeśli ktoś zwraca się do księdza proszę pana, w czym się zarazić jeśli ktoś użyje prof. przede wszystkim bardzo mi się podoba, że plany, mówi że się tymi tytułami trochę bawi, bo dotyczyły ich jesteś trochę zabawne rzeczy ludzie lubią obdarzać się rozmaitymi tytułami napra w, a dokładniej o to, żeby po prostu być robić swoje, a więc jest mi obojętne czy się pani do mnie będzie wracała ekscelencjo czy pan wie może nie obywatelu nie nie planowałam tego zresztą te czasy, do których obywatel nawiązuje są mi obce to zostańmy przy panu jeśli rzeczywiście to panu nie przeszkadza to ja będę bardzo szczęśliwa, ale chciałbym zacząć jednak od pana drogi duchowej pod koniec lat pięćdziesiątych ukończył pan wyższe seminarium duchowne w Tarnowie wyjeżdżaliśmy przez Tarnów jadąc tutaj do pana na wywiad i zastanawialiśmy się, jaką instytucją wówczas wtedy, kiedy pan studiował był kościół katolicki sam katolicyzmem tego okresu, jaki był no chyba wszyscy wiedzą przynajmniej z opowiadań, że kościół wtedy był taką ostoją przestrzenią wolności dosyć ograniczoną, ale jednak w tamtych czasach jego też seminarium Tarnowskie uchodziło za seminarium, które jest bardzo wymagające wiedzy chyba dzisiaj już te czasy minęły, a nie wtedy na ogół seminarium Karnowskim, a połowa tych co się zapisali dochodziła do końca był taki plakat zasiadła kolej wtedy pilnowana, że jeśli w 1 semestrze ktoś dostał przynajmniej 3 stopnie inspicjent robotów łacińskie nazwy, czyli niedostatecznie musiało być tego przestrzegano dzisiejszych poprawki poprawka po poprawkach i t d. natomiast to były czasy przed Soborem, więc ostrze minęło bardzo tradycyjne, czyli temat katolicyzmu również nasz Polski był nieco bardziej skostniały niedostępne w trumnie ludowy przez to, że łacińskim mienie nie możemy stosować w dzisiejszych pojęć, chociaż wolałabym się nowości to były inne czasy to te pojęcia nie były nie był jego wieku i katolicyzm, jaki był to był, ale zawsze porównanie z tym co się działo w państwie było bardzo postępowy niezależnie i dlatego przyciągał do siebie rozmaitych ludzi i to trwało jeszcze przez kilka dziesiątków lat na nich do lat osiemdziesiątych kościół był taką ostoją myśli intelektualnej też w jakimś sensie my parasolem ochronnym dla opozycjonistów Need to się zmieniła, ale teraz chciałabym przedstawić naszym słuchaczom Panas z kolei jako naukowca ładny i wejść na my pierwszy etap na drogi naukowej ma już w dzieciństwie miał mamy doskonałe warunki do tego, żeby rozwijać się wszechstronność interdyscyplinarność, bo to jest w jakim sensie pana domena, a to, dlatego że wzorem tej w tejże właśnie wszechstronności interdyscyplinarność w dyscyplinach maść był pana ojciec w ich humanista i człowieka w ścisłym umyśle jednocześnie osoba wierząca tak jak pan i wydaje się, że dziedzina, którą pan wybrał ostatecznie inne jako dziedzinę nauki, czyli kosmologia w jest 1 z najbardziej ogólnych w taką ma proste makro astrofizyka, jaką można było sobie znaleźć te taka dziedzina, która pozbawiona jest bardzo wąskich specjalizacji, która obejmuje właśnie niemal w sposób interdyscyplinarny czy wszechstronny wszechświat po prostu przeja w słusznie łączy tą pana potrzebę przeskakiwania czy obejmowania całokształtu istnienia właśnie kosmologia z potrzebą dążenia do kosmologii w jak we wszystkich wypowiedziach takich ogólnych na temat nauki jeśli uda się trochę prawdy trochę trochę nieprawdę mianowicie prawdą jest to, że się konsola jest taką nauką Krzyśko obejmującą ale, żeby pokazać co tym jest nie tak to przywołam wspomnienia mnie kiedyś przed laty byłem recenzentem rozprawy doktorskiej jest kosmologia na Uniwersytecie warszawskim i teren, a wtedy kosmologia była nauką raczej taką, a nie tak jak dziś bardzo popularną tylko raczej taką małą uprawianą, zwłaszcza w Polsce i inna na przedstawione recenzja była praca doktorska bardzo ciekawa i dobra dotycząca obserwacyjnych różnych aspektów ich o sens wszechświata, a inny inny potem była dyskusja w gronie profesorów rady wydziału jak on jak ocenić całą obronę i którejś z wizytówka obecnej, który nie był bezpośrednio zaangażowany sam przewód doktorski widocznie miał Pierre pierwszy raz w życiu takie bliższe spotkanie z Choszczna logo i mówi że był uderzony, słuchając tej obrony jak właściwie wszystkie wydziały fizyki musiało być zaangażowany w interpretacji tych doświadczeń, więc to jest nauka ogólne, ale dzięki temu, że jest ogólna to musi się zajmować bardzo rozmaitymi dziedzinami i oczywiście te wszystkie dziedziny nie są już dziś do ogarnięcia przez 1 człowieka i kiedyś tak było jeszcze kilkadziesiąt lat temu to jeszcze można było tak zrobić KN dzisiaj to już inna to są to są badania interdyscyplinarne muszą się łączyć zespoły ruszyć z PiS są bardzo różnych specjalnościach nie tylko zresztą międzywojnia astronomowie i matematycy z czystej matematyki, bo gmina nie mówiąc informatyka i t d. także to jest niezmiernie ekscytująca jak dziedzina nauki, a pytania naukowe mają one są dla naukowca frustrująca najlepiej, cytując trzeba konkretnie pytania z dziedziny kosmologii czy są takie pytania, na które chciałby pan poznać odpowiedź, ale na razie albo w ogóle nie jest to możliwe, bo n p . nie podlega poznanie człowieka badania naukowe uczestniczenie w badaniach naukowych to jest wielka przygoda, ale jest wbrew temu co się sądzi bardziej stresujące niż podniecające chwile olśnienia wiele zadowolenia są stosunkowo rzadkie jakieś osiągnięcia jakiś wynik, ale na auta są chwile frustracji, bo procy szyn zgłasza jakiś trudniejsza badania, gdy się przeprowadza to proces dochodzenia do tego może trwać latami i bije się głową mur nie tędy droga i t d. odkładać je zabiera się do innych rzeczy i nagle po jakimś czasie okazuje się, że byliśmy blisko jej teraz jest to jest lunch i ich teraz ideę sukcesji do radości i frustrację one są wpisane w procesie EU przygodę naukową i one są tak samo wartość działek nie odstąpiła od 1 godziny frustracji z tych, które miały kamienia było ich oczywiście bardzo długo i taka nie tylko lustracje są zmęczenia to są godziny ślęczenia nad rzeczami, które są nudne, ale trzeba je poznać, bo nocą, bo to na pewno trzeba tak natrafia na problem, którego boli mnie nie jestem w stanie rozwiązać Mursiego odłożyć raz na parę miesięcy, żeby się douczyć nauczyć nowej wydziału matematyki, ale też jak straszliwie wzbogacające naszym gościem jest dzisiaj ksiądz prof. dr hab. Michał Heller zapraszamy państwa na informację Radia TOK FM, a zaraz po nich wracamy do rozmowy to jest specjalna edycja magazynu sztuka życia jesteśmy w Rzeszowie razem z Pawłem Wiśniewskim przyjechaliśmy do naszego gościa, który tutaj dzisiaj zaraz na spotkanie zatytułowane Czterypory roku w muzyce w kosmosie spotkanie realizowane w ramach cyklu wykładów popularnonaukowych wielkie pytania w nauce cykl jest organizowany przez wyższą szkołę informatyki zarządzania w Rzeszowie we współpracy z fundacją tygodnika powszechnego oraz tygodnikiem powszechnym Radia TOK FM jest patronem spotkania jak się nazywam Hanna Zielińska, a nasz dzisiejszy gość to ksiądz prof. dr hab. Michał Heller bardzo pan dba o to, żeby łączyć się inne myślenie kategoriami nauk ścisłych jest myśleniem filozoficznym zmyśleniem naukowym filozofią nauki znam pozytywizm z kołem wiedeńskim z Karolem Popielem, a do tego jeszcze teologia i o ile dobrze rozumiem pana wypowiedzi w różnych mediach to właśnie to zbliżenie czy fuzji nauk ścisłych filozofii i teologii uważa pan za swoje największe dzieło taki dzieło dzieło życia zresztą za to dzieło Anny został pan w 2008 roku jako pierwszy Polak laureatem nagrody na Temple tona i dzięki temu następnie powstało centrum Kopernika badań w imprezie interdyscyplinarne, a potem ulubione przez nasze radio i inne wydawnictwa Copernicus Center, ale chcę o to dopytać, bo jeśli jest taka, że w wg pana jest to pana najważniejsze osiągnięcie to gdzie były to olśnienia przede wszystkim trochę powiemy po innych możesz złośliwie głosili patrzy bankom GL o swoim adresem mianowicie w tej mojej interdyscyplinarność jest na raz strategia, bo bardzo jest dobrze być najlepszym filozofami lub leasingu najlepszym muzykiem wśród filologów, bo ten się w 2 środowiskach błyszczy, a jeszcze teologii, a jeszcze analogię także morza tych kombinacji zarobić wiele i różne środowiska się błyszczy w tym, czego to środowisko nie zna no ale jednak ma pan tyle nagród w świecie naukowym dzięki w świecie Teologicznym niezależnych z rejonami to różnie bywa w nogę należy pan do tych towarzyst w naukowych światowych to już lepiej, bo z nagrodami bywa także karzą dla mnie nagrodą taką patrząc wstecz była nagroda Templetona, bo to jest wielka nagroda, a wiele innych brak nagród to było to były nie moje zasługi jako nagrodę za nagrodę za to, że docentem kolejne gole i 1,51 000 000 będzie miał walorów tam trzeba z pokorą stwierdził, że tak, by na nim jednak taki jest na 3 jeśli chodzi o naukę w metan jako ksiądz profesor jednocześnie naukowiec i osoba duchowna uznaje postęp jako kierunek rozwoju ludzkości nauki, a jeśli tak i dotyczy on nie jest do jakiego stopnia przewidywalnej, dokąd nas prowadzi np. postęp kosmologii i ja uważam, że nauka to jest właściwie, kto wie czy niejedyna dziedzina, jaką ludzkość się pana, który jest rzeczywistym ważne nie po prostu zmienności dostosowanie się aż do istnienia jest wyraźnie strzałka czasu żadna przypadkowa zmienność ta jest element przypadkowości oczywiście to pisany tak jak każdą historię, ale kierunek strzałka czasu jest wyraźna nauczę, że więcej wiemy dziś nie wie działaczką talerz i więcej wiemy dziś nie wiedział Newton i jeśli tak dalej pójdzie to będziemy trochę więcej mieli za 10 lat niż dzisiaj ja zawsze lubię porównywać postępy nauczycielom takiego obrazka na kawałku papieru narysuj my koła i to co je przygarnąć tego koła są rzeczy już, któremu wiemy, że globalne znanych to co na zewnątrz to co jest niezależne horyzontach rządzić także tych poza naszym kolegom dużo więcej niż wewnątrz UE i teraz jest postęp, czyli koło pęcznieje rośnie, więc coraz więcej, ale ogród też roszczenia o utracone miejsca, gdy się nasza bieda styka z Niemiec łącznie pytania i dziś coroczną normą jest coraz bardziej takie wyspecjalizowane w pytaniach i coraz trudniejsze teraz wymagające więcej nakładów przecież powiedzmy w dziewiętnastym wieku postęp nauki był wielkim, ale jej koszty jej uprawiania no to niewiele wykraczały poza dobre pensje profesorskie, a dzisiaj, żeby pójść kroczek malutki dalej IZ cząstek elementarnych to trzeba zainwestować np. taki nie jest wina oraz o ponowne instrumentarium cel tyle pieniędzy ile bym chłopiec może on budżet małego państwa albo albo o nim żywić, a lukę przez tydzień to, o czym dzisiaj mówimy również łączy się z innym pana wielkim dziełem Opus magnum, czyli dzieło popularyzacji i dziennikarze bardzo cenimy sobie naukowców, że potrafią w przystępny sposób opowiadać o swojej pracy taka jest nasza rola IT szef MF taki sposób próbujemy z naukowcami rozmawiać w te, ale w pana przypadku też niezwykła historia, bo mamy tutaj jakimś sensie ewolucje popularyzacji czy inne ewolucję tego jak myślimy o nauce co mówimy o nauce, bo pan zaczął popularyzować wiedzę o kosmosie o fizyce jeszcze w latach sześćdziesiątych nel tworzył pan różnego rodzaju czasopisma książki występował pan publicznie przez wiele wiele lat wnet pana działalność spotykała się z krytyką zarówno ze strony kościoła, jaki ze stron świata naukowego tak się zdarzało, ale jestem bardzo ciekawa dzisiejszego punktu pana widzenia na chwilę mecz po kilkudziesięciu latach ma pan poczucie, że to dzieło popularyzacji przyniosły zadowalające skutki, bo ja osobiście dożyła czasów, kiedy mamy w przestrzeni publicznej możliwe nie wiem drwiny z teorii ewolucji jeszcze jak byłam w szkole podstawowej wydawało się, że te to w ogóle jest niemożliwe, że to nie podlega żadnej krytyce nie mówiąc o różnych magicznych praktykach czy też odcienia Aniu, magik również w kościele, jakby nauka kultura wyższa kompletnie już się oderwały od siebie albo od katolicyzmu jak pytam pana praca na rzecz tej fuzji gdzieś umknęła w tych wielkich procesach, które tylko pogłębiają podziały i co prawda, że dzisiaj zalety irracjonalności Boga komora nazwanie w życiu publicznym mieć kolosalny ja myślę, że procent ludzi, a racjonalnych irracjonalnych zostańmy przy tych określeniach jest całkiem precyzyjnych w tym wypadku i było mniej więcej taki sam uprawnienia interakcji tylko dzisiaj oni się bardziej ujawniają ujawniają czy po prostu mają władze trochę jednak drugie ujawniają się np. abstrahując od drugiej pojęcia ile władza nie władza to też, ale znaczkami internet obiegł za komuny była cenzura i trudno było wydrukować książkę naukową czy popularnonaukową, ale jak już tak każda z nich musiała być w duchu marksizmu no niekoniecznie, bo się w stosunku, a ja nigdy nie pisałem wg Marcina, ale nawet od fizyków to było jakoś wymagane musiałaby być tam zdało egzamin z marksizmu dla aż do dzisiaj mamy inne tak one dużo powiedzieć na temat stanu Marcin bardzo często akwizycję młodzi doktoranci przychodzili do mnie po latach siedemdziesiątych n p . żeby im pożyczyć książki to on do marksizmu boja tu wszystko jak filozof a, a oni musieli zdawać przed doktoratem liczy dzisiaj też mamy inne oblicza absurdu w przestrzeni publicznej w medialnych w pracach naukowych, które np. podporządkowuje się jednak przykłady z ręczną nożną wszyscy mieli nieoficjalna Ania ideologa i że nie należy się z nią za bardzo przejmować wandal nie nieraz się zdarzyło, żądając tekściarz, bo PiS mówi lider nie wiedziałam, że to takie głupie chętnych jej i, ale n p . nie było internetu do książki był dostęp ograniczony zachodni czaszki trudno było dostać w ogóle można było był taki kanał, a mianowicie tłumaczenia rosyjskich książki rosyjskie były bardzo cieniutkie każe księgarnia również specjalne były takie rosyjskie księgarnie były kartony na euro w rynku była często odwiedzają oni tłumaczyli bez żadnych praw Copyright wszystko jak leci z zagranicy, jeżeli książka była po ta sama po angielsku jeśli jakimś cudem dostępna tu pojęciem szkła 600 zł jeśli było tłumaczenie polskie 60, a rosyjska z 6, a ja do dziś mam bardzo dużo książek rosyjski tłumaczeń Zachodu i książek z fizyki matematyki no no no a jak jak to tłumaczyć 10 jest internet oczywiście, ale my internet jest przestrzenią społeczną, gdzie każdy może się wypowiedzieć im płacić trudno rozróżnić rzeczy mądre głupi, a on wyższy wynik jakichś odgórnych klimat jak rozumiem, który ma to wpływa na pomniejszanie ich racjonalności racjonalnością to wysyłanie sygnałów w rewirze racjonalnego wartościowanie irracjonalności my na pewno demokracja w nauce nie istnieje morski, a jeszcze mniej jest równe przeciętnemu doktorowi fizyki i naukowcy dobrze wiedzą jak nauka funkcjonuje natomiast próba narzucenia demokracji nauczyciel nie ma wyjścia musimy tak robić, bo to jest jedyny system, który jest słuszny, ale on w nauce wprowadzenia do absurdu i wrzesień i modeluje organizacja nauki na przeciętnych to są różne różne jak różne mechanizmy tego co się święci dzieje, że mnie rzeczywiście można odnieść wrażenie, że świat racjonalności, lecz taka enklawa w dzisiejszym świecie, ale na szczęście ta enklawa nie jest tak małe trzymamy da inie jest to topniejące gra nie czuje pan, że zdaje pan na topniejące krzew o mnie inni n p . Bennett dzisiaj podpisywał książki jeśli będzie tak jak w poprzednich latach stoi ogonek będzie bardzo długich i w czasie tego podpisywania są takie szybkie dialogu i ja wtedy n p . ze zdziwieniem stwierdzam, że to co kiedyś tam napisałem parę lat temu ktoś przeczytał i ich domu coś dało i takich ludzi nie jest mało ci, którzy przychodzą dzisiaj na pełnych patosu wszyscy, którzy jakoś brak wody, a więc ja odnoszę wrażenie, że nasze media nie doceniają ich ilości ludzi którzy, którzy chcą się czegoś czegoś więcej na kosz Polak jest takim tematem, który wyzwala ciekawość na jakikolwiek wykładał kosmologii bardziej publiczny zawsze przychodzą tłumy ludzi mądrych, dlaczego wydawnictwo Copernicus Center praski Noma pewien sukces to znaczy, że istnieje parę lat i nie zanosi się że, żeby jakiś idealistyczny wzorców trwałości fundamentalnych pytań no właśnie dla polecamy państwu wszystkie nianie będą czynne w lotach w branży znalazły nisze zainteresowań to jest nisza niezbyt wielka w Polsce, ale na tyle duża, że patrzymy na nich coś się utrzymuje jej imię róży i innych danin mamy tego bardzo dużo dużo dowodów takich zapalonych Czytelników starszych młodszych i wcale nie jest mało no my jako radio TOK FM dokładnie tą samą grupę odbiorców dbamy o ciekawych świata i otwartych na różnorodność kolejna trzecia część naszej rozmowy będzie dostępna w internecie na portalu tokfm Zwiń «

Sztuka życia ks. prof. Michała Hellera (cz. 1 i 2)

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: SZTUKA ŻYCIA

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 11:00

Najnowsze Podcasty

Czy atak rosyjskich dronów na Ukrainę - największy od wybuchu pełnoskalowej wojny - zniechęci Kijów do kontrofensywy?

''Dziennie po pomoc zgłasza się nawet tysiąc osób''. Fundacja Uniters pomaga Ukrainie i uchodźcom w Polsce

Czy jesteśmy skazani na kooperatywy spożywcze?

Jest brutalniej niż w czasach "dziadka z Wehrmachtu"? O kampaniach wyborczych.

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL