Czy proekologiczny styl życia wystarczy by uratować ziemię od ekologicznej katastrofy?

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

wywiad pogłębiony nawet tworzyć korki dobry wieczór państwu dzisiaj my gościmy Katarzyna guzek rzeczniczka Greenpeace Polska dobry wieczór dobry wieczór jak będzie wyglądał koniec świata może nie dojdzie do końca świata, ale jeżeli próbujemy go sobie wyobrazić spróbujemy go sobie wyobrazić na bazie tego co wiemy na temat np. postępującej zmiany klimatu utratę bioróżnorodności to możemy sobie wyobrazić ten koniec świata jako taką postępującą pustka, która Rozwiń » pojawia się na świecie i zagrożenia coraz większe obszary zagarnia coraz większe obszary sprawia, że coraz większe obszary świata nie nadają się do zamieszkania mamy do wykorzystania coraz mniej zasobów w związku z tym musimy się bardzo mocno ograniczać no i w efekcie może rzeczywiście stać się dojść do tego, że ziemia nie będzie miejscem, w którym w ogóle możliwe będzie utrzymanie życia przynajmniej przez jakiś czas taki ma masowy krajobraz ma maksimum on kłopot porównywaniem tej rzeczywistości, którą w, której my żyjemy na maksa, dlatego że tam o dziwo, pomimo jakiś potężnej katastrofy daje do jakiej doszło, która sprawiła, że rzecz, że świat zmienił się w postawie tam ciągle wykorzystywane są samochody na paliwa kopalne ropa albo na benzynę i to sprawia, że mam tutaj pewien dysonans poznawczy i myślę, że może wyglądać podobnie z wyłączeniem tych maszyn, które używały dalej paliwa kopalne, bo takim masowym świecie jednak tylko wydobycie paliw kopalnych ich jest dalsza dystrybucja nie byłaby możliwa myśli oczywiście niedawno wizerunek pana premiera na kominie elektrowni Bełchatów czy to pomogło no na pewno jest to nasz wkład debatę o tym jak powinien wyglądać miks energetyczny w Polsce my wizerunek pana premiera wyszliśmy na chłodni kominowej w Bełchatowie nie przez przypadek akurat zdarzyło się to dzień po obradach rady Europejskiej, na której to minister, na której premier Morawiecki zablokował ruch w towarzystwie zresztą to prawdą jest kilku innych krajów, ale teraz mówimy akurat w Polsce zablokował konkluzje rady, które wprowadziłyby za zapis taki już bardzo konkretny zapis o zerowej emisyjności Unii Europejskiej 2050 roku przypomnijmy jeszcze, że to jest taki cel, który o, którym naukowcy świat nauki mówi wyraźnie, że jeżeli chcemy zapobiec katastrofie klimatycznej musimy zredukować emisję gazów cieplarnianych do 02050 roku i o tym, mówi specjalny raport międzyrządowego zespołu ds. zmian klimatu, który został opublikowany w październiku ubiegłego roku tuż przed szczytem klimatycznym, który miał miejsce w Katowicach i ten raport jest taki na dość bezwzględny jeśli chodzi o paliwa kopalne tam wyraźnie pada stwierdzenie, że świat musi bardzo szybko ograniczyć emisję ze spalania pali w kopalnych od 2050 roku zupełnie zrezygnować ze spalania, zwłaszcza węgla, ale też innych paliw kopalnych i teraz co robi premier Morawiecki premier Morawiecki mówi de facto tą swoją decyzję mówi nie będę podejmował żadnego wysiłku tutaj nie będę nie odpowie pozytywnie na ten apel naukowców, bo naukowcy też dają nam pewną nadzieję mówią jest bardzo źle dążymy do katastrofy klimatycznej, ale możemy zmienić nasz system pozyskiwania energii możemy rozwijać odnawialne źródła energii możemy podnosić efektywność energetyczną i wtedy i naukowcy zostawiają na pewno pewien taki zakres na nadzieję tak naprawdę naukowcy mówią jesteście nadzieją na to, żeby uniknąć katastrofy klimatycznej, a premier Morawiecki mówi ja nie skorzystam z tej szansy i nie chcę żeby, żeby Polska współuczestniczył w tym w tym dążeniu w tych w tych działaniach oczywiście to jest bardzo zła decyzja, której decyzje będziemy odczuwali w Polsce Europie, ale też na świecie, dlatego że Unia Europejska mogłaby stać się takim klimatycznym liderem przykładem dla innych krajów, które mają jeszcze większe wyzwania krajów rozwijających się, które nie będą miały impulsu do tego, żeby znacząco redukować emisję gazów cieplarnianych bo o ile nikt nie będzie na nich wywiera takiego takiego wpływu takiego nacisku bezpośredniego, a przynajmniej Unia Europejska nie będzie na tyle wiarygodna, żeby przekonywać inne kraje do tego, że sama nie przyjęła takiego celu zerowej emisyjności stąd ta akcja na chłodni kominowej w Bełchatowie Bełchatów też nie przez przypadek to jest największa elektrownia na naszym kontynencie jedno z największych elektrowni na na świecie, która emituje ogromne ilości gazów cieplarnianych, więc na trochę tak zostawiliśmy tutaj do 2 największych niszczycieli klimatu, czyli z 1 strony elektrowni Bełchatów z drugiej strony premiera Morawieckiego to przetoczy specjalnie na użytek naszej dyskusji fragment rozmowy, którą odbywał czas temu jakiś na temat właśnie emisji gazów cieplarnianych skutków tego czy to faktycznie feministyczny na miejscu, bo nie ukrywam, że z pewną trudność sprawia, że sprawiają dyskusję z negocjacji z tymi tzw . ale usłyszałam odpowiedzi, że drzewa w Polsce równoważą, ale co równoważą wszystkie emisjach to, że kupimy i zanieczyszczamy i t d . ale tyle, że u nas rośnie, że to w sumie nie ma znaczenia nie jest, ale to to nie jest prawda jeżeli, jeżeli popatrzymy sobie na bilans emisji gazów cieplarnianych tego ile pochłaniają drzewa wszystkie lasy w Polsce nie są w stanie pochłonąć emisji gazów cieplarnianych nawet z 1 tylko elektrowni Bełchatów, a co dopiero całego sektora elektroenergetycznego w Polsce, więc na pewno nie jest także tutaj równoważy my nasza emisja sektora energetycznego przez lasy nawet zaś za Zalesie całą Polskę nie nie bylibyśmy w stanie pochłonąć tych emisji, więc tutaj tak naprawdę nie ma innego rozwiązania jak sprawiedliwa transformacja energetyczna, czyli przekształcenie sektora Energa czy energetycznego takiego właściwie skansenu, który teraz mamy opartego na spalaniu pali w kopalnych nowoczesny system produkcji energii ze źródeł odnawialnych oczywiście przy jednoczesnym podnoszeniu efektywności energetycznej elastycznych sieciach przesyłowych, gdzie będzie można tą energią sterować w zależności od tego jakie jest zapotrzebowanie, jaka jest możliwość produkcji w zależności od warunków atmosferycznych i tak naprawdę nie ma innego wyjścia, jeżeli chcemy zachować życie na naszej planecie albo chcemy zachować też cywilizację taką, jaką znamy, bo też w kwestiach zmiany klimatu bardzo rzadko mówi się o tym, że my po prostu będziemy musieli zmienić swój styl życia to nawet niezależnie od tego czy czy to temperaturę średnią globalną temperaturę uda się powstrzymać na poziomie 1,5 °C czy nieco wyżej nieco niżej, ale tutaj pewne pewne zmiany i tak nastąpią pytanie jak daleko ten kryzys klimatyczny się jak bardzo kryzys klimatyczny się pogłębi czy uda nam się uniknąć katastrofy tutaj też problem z językiem, który również mam, bo nie wiem czy mamy do czynienia z kryzysem z kryzysu się wychodzić mamy do czynienia z katastrofą, która już jest w galopującym procesem sama się zastanowią się rozmawiać z negocjacji ustami tak jak mówię mam pewną trudność, bo z 1 strony trochę szkoda mi czasu na jałowe dyskusje z drugiej strony sądzę, że bez przekonywania ludzi większej grupy ludzi niż ta, która jest przekonana nie damy rady tego powstrzymać co pani powiedziała komuś, kto mówi a kto robił to badania a dlaczego mam wierzyć tym badają, skąd wiadomo, że te gatunki to zawsze wybierały, a dlaczego, by tego po prostu nie wiem im potrafi to usłyszeć z usług tego człowieka, który not ma dostęp do nowoczesnych kanałów informacyjnych może sprawdzać różne rzeczy w internecie tam się na tę noc całą masę no brednie po prostu nota to rzeczywiście jest jest duży problem sprawdzanie źródeł informacji, więc to co ja robię, chociaż też rzadko zdarza mi się przekonywać ludzi, którzy nie są przekonani do tego, że zmiana klimatu jest największym zagrożeniem przy takim stoi ludzkość, bo wydaje mi się to odbyć takim faktem, że to trochę nie nie ma o czym, o czym rozmawiać to jest to ożywiłoby się pani się jak wiele osób uważa że, że w ogóle nie ma takiego tematu, więc jeżeli, jeżeli zdarza mi się w mediach społecznościowych, zwłaszcza prowadzić takie dyskusje to bardzo często sięgam do strony nauka o klimacie, która jest stroną popularnonaukową, ale prowadzoną przez ekspertów ekspertki w dziedzinie klimatu i właściwie obronę są wszystkie mity klimatyczne, z którymi przynajmniej ja się spotkałam i właściwie to może zamknąć dyskusję, jeżeli ktoś rzeczywiście szuka rzetelnych informacji, ponieważ są tam odniesienia do plików źródłowych odniesienia do raportów wyjaśnienie też czym są różne ciała naukowe i w jaki sposób budowane jest konsensus naukowy czy to oznacza w ogóle konsensus naukowy to znaczy, że większość naukowców mówi o tym, że udowodnione jest wpływ człowieka na wzrost średniej globalnej temperatury, więc jeżeli ktoś rzeczywiście szuka też informacja nie jest to tylko taka próba przerzucania się argumentami, które nie mają poparcia naukowego to wtedy na pewno cła na stronę nauka o klimacie grupka PL, a jeżeli to jest taka jałowa dyskusja to przyznam szczerze, że trochę nie mam czasu można takie na takie jałowe dyskusje i dlatego cieszy mnie to, że większość Polek i Polaków na co wskazują badania rozumie powagę sytuacji wie, że zmiany klimatu stanowią poważne zagrożenie i rozumie, że jest to problem związany ze spalaniem pali w kopalnych mało tego 76 % Polek i Polaków chciałoby odejścia od węgla do 2030 roku i rozwoju odnawialnych źródeł energii to już są takie to są badania opinii publicznej z publicznej, z którymi nie da się dyskutować no to są badania pytanie zostało postawione bardzo konkretnie i na takie pytanie 76 % osób ankietowanych odpowiedziało tak chcemy odejść od węgla w 2030 roku i to tak naprawdę niezależnie od tego w jakim regionie Polski zadaliśmy pytanie, bo pytaliśmy na Pomorzu na Podkarpaciu na Śląsku już w województwie Mazowieckim więc, a więc, więc toczyć się tam taki wysoki poziom wiedzy i wysoki poziom świadomości w kontekście ekologii bardzo nas cieszy cieszy cieszy mnie też to, że młodzi ludzie wychodzą na ulice w ramach strajków dla klimatu wychodzą na ulicy domagają się zmian bardzo wyraźnie mówią, że zawiedli się na dorosłych zawiedli się na politykach, ale wciąż wychodzą na ulice i mówią domagamy się tej zmiany, bo mówimy o naszej przyszłości to my będziemy dorastali w świecie, który będzie dla nas po prostu nieprzyjazne i chcemy od was od dorosłych od polityków, którzy mogą podjęcia decyzji bardzo konkretnych działań właśnie na rzecz transferu z prawdziwej transformacji energetycznej, ale pani nie jest dzieckiem ja też nie i w takim żyjemy w świecie, że potrzebujemy politycznej reprezentacji, żeby móc tych zmian dokonywać, bo komentarze pod adresem Ingi, która prowadzi swój jednoosobowy oraz rotacyjny strajk klimatycznym w pod Sejmem polskim komentarzy dorosłych ludzi po adresem z prawej strony naszej sceny politycznej to było coś absolutnie poniżej krytyki i ciągle mam wrażenie, że jesteśmy my ludzie świadomi tego co się dzieje z planetą, bo tak chcę myśleć o sobie nie reprezentowani nie czuje się osobą reprezentowaną politycznie to jest duży problem nie bardzo widzę też się światełko w tunelu może Greenpeace Polska powinien zostać sportem polityczne raczej Greenpeace nie zostanie partią polityczną jest już 1 partia, która ma na sztandarach ekologia i kwestie prawa człowieka, więc zostawmy to zostawmy politykę zostawmy politykom Greenpeace jest od działania na rzecz zmian systemowych w obrębie oczywiście kwestii przyrodniczych, ale my mamy swoją rolę do odegrania partie polityczne ma swoją rolę do odegrania ja myślę, że to, że to poczucie zawodu w stosunku do polityków albo poczucie tego, że jesteśmy, że nie mamy tej reprezentacji Sejmu albo w rządzie myślę, że ona tak samo może dotyczyć wyborców partii rządzącej i partii i partii rządzącej w tym momencie, dlatego że znów przytoczone przeze mnie wcześniej badania opinii publicznej, które zostały opublikowane w kwietniu tego roku wskazują wyraźnie, że wyborcy wszystkich partii politycznych odlewa do prawa przez centrum większość wyborców wyborczej partii politycznych chce odejść od węgla do 2030 roku i myślę, że wyborczy nie wyborcy PiS też mogą czuć się tutaj osamotnieni też mogą czuć się pewien sposób z nie zauważanie ze swoim postulatem, bo też większość z nich chce prawdziwej transformacji energetycznej, dlaczego politycy nie chcą się słuchać ten głos większości to pozostaje dla mnie zagadką premier mówi też, że to jest kwestia naszych interesów mówi zapłacicie nam zrobić krok wstecz tylko vide Europy tak dajcie nam ileś miliardów euro to, bo po jesteśmy z względów historycznych poszkodowani, bo nasza gospodarka jest zacofaną no i w związku z tym może byśmy coś zrobili, ale proszę nam tutaj decyduje dużo pieniędzy jak działam w ruch ekologiczny od 15 lat od 15 lat słyszę bardzo podobne słowa z ust premierów ministrów z osób, które reprezentują partie polityczne, ale może to prawda może tak jest, ale w tym akurat przypadku to przyjrzyjmy się troszkę troszkę bliżej tej sprawie, więc z 1 strony mamy radę Unii Europejskiej, która ma zadecydować o tym czy to swoje konkluzje czy w ogóle pisać cel zeroemisyjne ości Unii Europejskiej 2050 roku, który to cel premier Morawiecki blokuje i mówienia nie zgadzamy się na to żeby, żeby się to się znalazło w zapisach co de facto sprawia, że zostajemy zepchnięci jako Polska na margines takich rozmów politycznych w ogóle polityki Unii Europejskiej do tego, że jesteśmy tutaj 1 z nielicznych krajów tak naprawdę to było 4 liczy teraz pamięć, ale ma 4 kraje, które zablokował gry Czechy Cypr i Polska więc, więc 4 kraje które, która konkluzje zablokowały i można powiedzieć no jesteśmy teraz na marginesie polityki unijnej i teraz równocześnie toczą się rozmowy na temat budżetu jak zostanie podzielony budżet Unii Europejskiej na nadchodzące lata i teraz nie wiem w jaki sposób premier Morawiecki wyobraża sobie dyskusja na temat tego budżetu skoro z 1 strony praktycznie w dużym osamotnieniu blokuje przyjęcie konkluzji rady, a z drugiej strony będzie chciał negocjować będzie chciał uzyskać jak największe fundusze nowego nowego budżetu unijnego, więc to co się widzi, gdyby to w takim sensie nie widzi się politycznie, dlatego że gdyby premier Morawiecki nie stawiał tego Warta przed przyjęciem celu 0 emisyjna ości Unii Europejskiej dot 2050 roku to w rozmowach na temat budżetu miałby przestrzeń na to, żeby negocjować w jaki sposób te wydatki zostaną podzielone niewykluczone, że Polska mogłaby wtedy skorzystać z unijnych środków, żeby sprawiedliwy sposób przetransportować sektor energetyczny w naszym kraju, bo rzeczywiście fakty są takie, że Polski nie stać będzie na przeprowadzenie tej prawdziwej transformacji energetycznej w taki sposób, żeby tutaj za 2 rzeczywiście wszystkie, a wszystkie aspekty tej transformacji to zapytam wobec pewnego jednak odbijanie się od ściany, zwłaszcza jeśli mówi pani, że już 15 lat wyższe pakiety ściany odbija jest państwo symbolem odbijemy się w samym tylko pani jeszcze parę innych osób też się potrafi przy tym boleśnie poobijać to co pani sądzi o skuteczności sensowności indywidualnych wyborów ludzi tego czy fakt, że będę eliminować plastik z mojego życia, że będę miał kompostownik przy domu, że będą oszczędzać wodę, żeby dziecko wychować w sposób świadomy czy to ma w ogóle znaczenia ja sobie trochę nie wyobrażam, żebyśmy nie mieli zmieniać naszego stylu życia oczywiście to jest bardzo ważne, żeby wzięli też uwagę także zwracać uwagę na to jaki ślad ekologiczny pozostawiamy po sobie w jaki sposób korzystamy z zasobów naszej planety, ale też w jaki sposób po prostu funkcjonujemy na co dzień natomiast nie możemy się oszukiwać, że indywidualne wybory pozwolą nam uniknąć Szkotka z katastrofy klimatycznej albo pomogą nam uniknąć utraty jurorzy bioróżnorodności naszej planecie mogliśmy jeszcze długu przez długi czas wierzyliśmy w to, że tak tak może się stać my jako w ogóle ludzkość, bo trochę byliśmy do tego przyzwyczajeni tak nam troszkę sugerowały media z 1 strony z drugiej strony sugerowały nam to właśnie różne poradniki, że zmiana mojego stylu życia wpłynie pozytywnie na planetę, gdyby każdy żył tak jak ja wtedy moglibyśmy uratować wiele gatunków zwierząt moglibyśmy sprawić, że klimat będzie się ocieplał no niestety teraz jesteśmy już w takim momencie, że musimy sobie wyraźnie powiedzieć sama zmiana indywidualnych nawyków nie przyczyni się do tego, że unikniemy katastrofy klimatycznej jest tutaj potrzebujemy zmian systemowych tutaj potrzebujemy bardzo konkretnych decyzji politycznych i bardzo konkretnych decyzji i zmian strategii spółkach energetycznych, ale też na wielu innych poziomach, bo jeżeli mówimy o wyborze akurat dużo rozmawiamy o zmianie klimatu, ale jeżeli popatrzymy na drugi problem problem problem np. plastiku jednorazowego użytku to, że teraz właściwie świat ogarnął epidemia plastikowa to też rozwiązaniem godnym remedium na tą epidemie nie będzie to, że teraz każdy z nas będzie chodził ze szklaną butelką, chociaż ja akurat przyszłam się ze szklaną butelką studia, ale prawdziwym lekarstwem na tę epidemię będzie zmniejszenie ilości produkcji zmniejszenie ilości plastiku jednorazowego użytku, który produkowany jest przez duże koncerny i to one muszą wprowadzić zmiany podobnie jak na poziomie na wkład Unii Europejskiej, ale poszczególnych państw członkowskich, ale też innych krajów poza Unią Europ europejskich wprowadzenie takich rozwiązań, które w, jaki sposób ogranicza lub Amir Ali eliminują produkty z plastiku jednorazowego użytku no toczyły się znokautowany nie ma reprezentacji politycznej nie wiem jak wymusi zmianę systemową i nie ma sensu to, że przyjdę z butelką szklaną nie musi pani żyć się koło ratunkowe widziałam, że nie ma sensu bo, bo sama Turowie natomiast to co na pewno ma sens na to z perspektywy znów, a osoby, która od 15 lat jest zaangażowana ruch ekologiczne to uważam, że w ogóle siła ludzi ma ogromny potencjał i siła ludzi ma ogromną moc mnie osobiście bardzo cieszą strajki klimatyczne to, że młodzi ludzie wychodzą na ulice jestem absolutną fanką Ingi to, że ona w ogóle praw pra w w tym też tym różnym negatywną negatywnym opiniom ciągle się nie poddaje i zamierza w piątek przyjść pod Sejm i znów protestować, ale wsparł ją jej świecka jej świeckiej pierwowzór i w tej chwili Inga jest już znana na całym świecie dzięki gracze wiadomość o tym, że w Polsce taka dziewczynka, która ratuje nasz honor po tym co premier był uprzejmy wykonać Ross rozchodzi się z prędkością wg mediów społecznościowych, czyli szybko jak pięknie pani to nazwała rzecz, że Inga ratuje honor Polski na oczach świata, bo rzeczywiście tak jest to znaczy musimy też oczywiście być tutaj być sprawiedliwi i też chciałbym podkreślić, że były też media, które bardzo tanie opowiadał o interes też z taką serdecznością też w mediach społecznościowych pojawiają się komentarze, które bardzo wspierały Inga, więc to nie jest także całe to nagle internet się sprzysiągł przeciwko niej, ale rzeczywiście no grupa można nazwijmy prawicowymi publicystami, choć polityka Arka to byli tak nie tylko byli to prawicowi politycy prawicowi publicyści była sceptyczna odnośnie działań Ingi, ale mam nadzieję że, że jej taka wytrwałości duże wsparcie, która jest okazywane przez osoby w Polsce, ale przecież przez grata jeszcze wzmocnią działania na rzecz na rzecz klimatu ja w tych takich budzących się ruchach oddolnych młodzieży strajk klimatyczne młodzi ludzie, którzy organizują się w różnych miejscach w całej Polsce i robią coś w swoich szkołach swoich grupach rówieśniczych na rzecz klimatu to mnie to daje mi to pewien daje nadzieję na to że, że uda się wywrzeć taki, że to jest pewien nacisk społeczny, który może doprowadzić do konkretnej zmiany ja widzę, że trochę ten margines debaty społecznej zaczyna się przesuwać tak jak obserwuje obserwuje media jak media relacjonują zmiany klimatu to w ubiegłym roku tak naprawdę zaczęły się dopiero pojawiać jakieś takie nieśmiałe nawiązania do tego, że być może ta susza, którą mieliśmy w ubiegłym roku, która dotknęłaby bardzo bezpośrednie bardzo dotkliwie rolników jest wynikiem postępującej zmiany klimatu teraz naukowcy wiążą już bardziej bezpośrednia mówią, że fale upałów będą się wydłużać co z kolei jest niebezpieczne zarówno dla osób, które mieszkają w mieście, dlatego że temperatura podnoszące się ta wysoka temperatura też fakt, że ona nie opada w nocy tylko utrzymuje się na bardzo wysokim poziomie może sprawiać, że wiele osób, zwłaszcza starszych albo bardziej wrażliwych będzie miał kłopoty ze zdrowiem, a z drugiej strony osoby, które mieszkają poza miastami poza miastem, zwłaszcza na terenach rolniczych doświadcza bezpośrednio suszy i oczywiście rolnicy są tutaj taką grupą zawodową, która jest bezpośrednio narażone na to, że w przedłużające się fala upałów, ale też jednocześnie nawalne deszcze mogą powodować straty w uprawach to jest już bardzo wymierne policzalne wymiar tego tego, że zmiana klimatu w Polsce jest już w tym momencie odczuwalna będzie jeszcze bardziej dotkliwa, jeżeli nie zaczniemy odchodzić od spalania węgla na rzecz rozwoju odnawialnych źródeł energii no właśnie tego 1 elementu brakuje, czyli elementu tłumaczenia to jest też pytanie o kanały dotarcia z tą informacją do ludzi na wsi, gdzie żyje się tak jak my żyjemy w miastach dużych, gdzie te fakty się ze sobą łączą, gdzie nikt nie tłumaczy człowiekowi, który nie ma kulturowego w zakresie zaplecza, że jedno z drugiej jednak ma coś wspólnego i nie wiem jak były robione badania ciesze się, jeżeli jest tak jak pani mówi 70 % Polek i Polaków uważa, że musimy naprawdę coś z tym zrobić, bo taki powinien być wniosek, ale w tej miejscowości, w której żyję mieszkam poza miastem to tobym powiedział, że 90 % myśli jednak zupełnie co innego, kiedy widzę jak korzysta z planety w życiu codziennym, czyli co robi z plastikiem co robi w sklepie żyje tam widzę jak to wygląda jest to prawdopodobnie jakimś dziwolągiem w okolicy, który przychodzi ze swoimi torebkami mówi proszę mi tu zapakować w papier nowej w mojej piekarni też musiałam wykonać kilka podejść do tego, żeby pani już po uchwaleniu pieczywo w papier niekoniecznie plastik, ale to rzeczywiście się udało no tutaj musiał okazać się pełną determinacją, ale tak, ale teraz no musimy sobie też szczerze zadać pytanie zadać sobie pytanie przede wszystkim, czyja to jest odpowiedzialność i moim zdaniem ta odpowiedzialność nie powinna zostać przełożona 100 % na nas na obywatelki obywateli, bo to nie to to tak naprawdę nie powinno zaprzątać mojej głowy co ja powinnam zrobić, żeby zmniejszać swój ślad ekologiczny co zrobić, żeby korzystać z energii elektrycznej, ale nie mieć wyrzutów sumienia, że przecież każdy mój użytek każda moja służy tak kilowatogodzina oznacza ilość emisji gazów cieplarnianych ja chciałabym mieć wybór chciałabym, żeby prąd, który wpłynie w Miastku był z odnawialnych źródeł energii, żeby nie musiała mieć tego wyrzut sumienia i my jesteśmy trochę w Polsce przyzwyczajeni do tego, żebyśmy mieli, żebyśmy żyli w takim poczuciu niedoskonałości w poczuciu tego, że to na naszych barkach spoczywa odpowiedzialność ja chciałabym żyć jednak też w takim świecie, w którym państwo bierze na siebie odpowiedzialność za to, żeby wprowadzać takie regulacje, żeby wprowadzać takie rozwiązania też zachęty, które sprawiają, że ja jako po prostu użytkowniczka pewnych rzeczy będą sięgać po rozwiązania, które są przyjazne środowisku, a nie będą sięgała po te, które temu środowisku szkodzą i gdybyśmy mieli w sklepach więcej napojów szklanych butelkach, zwłaszcza zwrotnych to pewnie byśmy z nich chętnie korzystali zwłaszcza, gdyby ona, gdyby np. zwrot butelki wiązał się z tym, że będziemy testowali kaucję zwrotną z powrotem i ja wolałbym taki model, gdzie wchodzi do sklepu mam ten wybór trafnego wyboru nie ma, jeżeli pójdę do pierwszego lepszego sklepu mojego osiedlowego to nie znajdą tam wielu napojów w szklanych butelkach jeśli już nie będą to butelki zwrotne to prawda trochę się 3 na gimnastykować do 2 więc, więc do tego mówi o tym, systemie, bo gdyby, gdyby państwo wychodziło taki misja inicjatywami a gdyby koncerny brały na siebie większą odpowiedzialność to my też jako ludzie mielibyśmy łatwiej i teraz nie jestem pewna czy przekonanie wszystkich, zwłaszcza tych nieprzekonanych tutaj sprawi jakąś dużą różnicę, zwłaszcza biorąc pod uwagę znów odniosę się tutaj do raportu międzyrządowego zespołu ds. zmian klimatu odnośnie 1,5 odnośnie tego, że musimy zmniejszyć wzrost średniej globalnej temperatury utrzymać na poziomie 1,5 °C to znów na odpowiedzialność za to musi wziąć państwo nie da się no bo my sami jako obywatelki obywatele nie damy rady przetransportować sektora energetycznego, ale decyzje polityczne mogłyby to nam wszystkim ułatwić mogłyby nam pomóc może byśmy dali radę bo, gdybyśmy gremialnie przestali kupować napoje w plastikowych butelkach to w końcu koncert, by się zorientował, że sprzedaż mu spadaj, że jakiegoś powodu stada, ale można też oczywiście można bojkotować dotyczy również modę na opcjach plastikowej butelki można robić modę na obciach plastikowej butelki można też pisać bezpośrednio do dużych koncernów można wysyłać petycja różne organizacje biorą udział w takich w takich wydarzeniach organizują akcję wysyłania petycji to akcja demokracja aktu demokracja Greenpeace WWF mnóstwo mnóstwo organizacji wystarczy wystarczy chodzić na strony rzeczywiście śledzić, więc tak jeszcze trochę wracając tej nadziei co my możemy zrobić my jako jako obywatelki obywatel obywatel co możemy robić przede wszystkim też organizować jeżeli, jeżeli młodzi ludzie są w stanie bardzo bardzo szybko zorganizować wielotysięczne demonstracje w związku ze zmianą klimatu w ramach strajku dla klimatu to myślę że, tym bardziej jako dorośli mogą możemy się też organizować i robić coś zdziałać przekonywać z 1 strony rząd i partię rządzącą również, wysyłając różne informacje, podpisując petycję biorąc udział w pikietach demonstracjach, pisząc o swoich polityków przecież przecież, jeżeli bierzemy udział w głosowaniu i ktoś zostaje trafia do tego Sejmu, a potem możemy wymagać od tych polityków, którzy w w sejmie są, żeby zajmowali się sprawami, które są dla nas ważne, więc też taki kontakt bezpośredni czy zaprze za pomocą listu maila komentarze w mediach społecznościowych, ale też wizyty w biurze poselskim myślę, że wszelkie tego typu działania mają sens i mają znaczenie jak jest pani traktowana tego rodzaju konfrontacji to oczywiście zależy od tematu to zależy od tego gdzie gdzie rozmawiamy n p . na Twitterze te dyskusje można powiedzieć, że zazwyczaj nie przynoszą zbyt wielu rezultatów, ale udało mi się rozmawiać w sejmie na temat właśnie plastiku rozmawialiśmy byliśmy byliśmy w sejmie, żeby rozmawiać na temat wprowadzenia takich przepisów, które implementowały dyrektywę o zmniejszeniu ilości plastiku jednorazowego użytku i myślę, że posłanki posłowie ruch tego słuchają, ale też trochę nie wiedzą jeszcze, z czym to się wiąże nie mają jeszcze pełnych tych wszystkich rozwiązań na stole, więc rozwiązania trzeba im pokazywać trzeba też trzeba je trzeba o nich opowiadać natomiast tak sobie myślę, że znów może nie do końca tych, którzy są zupełnie nieprzekonani tylko rozmawiać z tymi osobami, które są chętne na to, żeby się czegoś dowiedzieć, które rzeczywiście chcą podnieść swój poziom poziom wiedzy na temat danego problem mówi pani, że oczekiwałaby pani od państwa udziału w rozwiązywaniu tych problemów nie zwalania wszystkiego na nas jak pani ocenia inicjatywę Wrocławia odnośnie deszczówki miasto Wrocław będzie dotować zbieranie deszczówki przez obywateli bardzo bardzo ciekawa inicjatywa, chociaż nie znam szczegółów, więc nie będę nie będę mówić na temat samego projektu niestety nie wiem nie wiem, skąd w szczegółach wygląda z tego co wiem to coś we Wrocławiu ma powstać albo sąsiedni przymiarki do tego, żeby powstała taki powstał taki klaster farmy może nie formy, ale elektrowni słonecznych, więc może tam we Wrocławiu dzieją się trochę więcej tych inicjatyw ekologicznych może może nie wszystkich może nie wszystkich wiem, ale myślę, że też poziom samorządowy to jest taki dobre poziom, od którego można zacząć zmiany na poziomie lokalnym i też samorząd to jest taki bezpośredni organ, który my obywatelki obywatele mamy wpły w, bo o łatwiej jest najwyżej 1 jest najbliżej i łatwiej jest się dostać na obrady rady miasta nie oczywiście na obrady Sejmu 8 na obrady Sejmu nie możemy się dostać jako obywatelki obywatele, ale już na obrady rady miasta możemy, więc tutaj naprawdę warto też sięgać do takiego bezpośredniego wpływu na radnych radny przekonywać do przyjmowania różnych uchwał w tak takie się pojawiają i w kontekście promocji odnawialnych źródeł energii w kontekście różnych sensownych zmian w gospodarce odpadami w różnych aspektach nie wycinanych drzew z ulic nie wyczynia nie wycinania drzew są do koszenia tra w łąk kwietnych koszenia trawy nie fantastyczne łąki są jak przyjedzie na Ursynów bardzo ruchliwe trasy 3 pasy jedno 32 albo się czasem 4, a przez środek członka to jest sensowne wyjście naprzeci w potrzebom nie tylko obywatel nie nie tylko mieszkańców, ale też wsparcie dla owadów zapylających, które w miastach świetnie sobie radzą o tyle ile mają dostęp do kwiatów i do łąki i łąki, która nie jest takim równo przystrzyżony trawnik czy przy okazji przestrzeń trawnika zabijemy wszystko co się da w tym Jerzy to teraz będzie specjalne pozdrowienia ode mnie dla Agaty Kowalskiej rozmawiałam z nią przed rozmową z panią i podtrzymamy taki wątek do naszej rozmowy, które wydają się szalenie ciekawy co pani powiedziała tym kobietom młodym, które zastanawiają się teraz rodzić dziecko właśnie ze względu na katastrofę klimatyczną, która nadciąga to jak się okazało jest dyskutowany temat zmian tego świadomości, bo moje dziecko ma 14 lat chociaż, gdybym dzisiaj stoi przed decyzją czy urodzić dziecko czy nie to chyba również poważnym się zastanawiała chyba podzieliłaby się swoją własną historią moja moja osobista historia jest taka, że ja też przez wiele lat po przez wiele lat zastanawiam się czy sprowadzanie człowieka na ten świat, który zmierza do katastrofy, które po prostu na na kursie kolizyjnym czy to jest dobry pomysł i jestem mamą małego człowieka, który ma niecałe 3 lata w tym momencie i i to co mogę zrobić to Robbie dla niego przyszłości żyje nadzieją mam taką nadzieję, że w końcu się ogarniam jako ludzkość i uda nam się i uda nam się powstrzymać katastrofę klimatyczną i tak naprawdę o tym, też może nie o katastrofie klimatycznej rozmawiał z moim 3 latkiem, ale bardzo dużo rozmawiamy o świecie o nie marnowanie rzeczy o tym w jaki sposób funkcjonować w ogóle taki sposób funkcjonujemy jak rodzina nie używamy dużo zasobów, czyli to znów wracamy trochę dodatek do tego stylu życia, ale zabieram go też na demonstrację mówią o tym, że wychodzimy na ulicę, żeby pokazać, że coś nam się nie podoba i mam nadzieję, że nauczy go tego, że bardzo ważne jest wyrażenie swojej opinii bardzo ważne jest angażowanie się kwestie, które są dla nas ważne to oczywiście mówię tutaj o tym, jaki jest jak ja sobie tłumaczy jak sobie wyobrażam jego jego przyszłość natomiast co powiedziałabym innym osobom, które chcą lub wahają się czy zdecydować się na dziecko czy nie to oczywiście taka trudna decyzja i trudna to jest to jest w ogóle taki trudny trudny wątek to do poruszenia komuś, kto z 1 strony bardzo chce mieć dziecko z drugiej strony chce wprowadzić na świat, który będzie dlatego dziecko bezpieczne, a nie ma takiej gwarancji takiej gwarancji chyba nigdy nie mieliśmy patrząc na w ogóle historia ludzkości teraz trochę inaczej, bo mamy bardzo dużo wiedzy na temat tego jak może wyglądać przyszłość świata nadzieje ciągle mam i nie wyobrażałam sobie, żebym żeby był taki moment w moim życiu, w którym po prostu podjęłam decyzję, że chce zostać mamą to jest dla mnie na tyle ważne że, że podejmuje się tego wyzwania biorąc będąc w pełni świadomą różnych konsekwencji, jakie to może jakieś, jakie nasze działania tu i teraz jako ludzkość mogą spowodować w przyszłości małego dziecka i pojawienie się takiego małego człowieka też przynajmniej u mnie wzmogło jeszcze mają mają taką motywację działania więc, więc mam takie takie wrażenie, że rodzice mają pełne pełny taki wyraźny właściwie mandat do mówienia o tym, że też tych zmian żądamy tych zmian oczekujemy i jakoś mnie też dodatkowo motywuje podobnie zresztą inne mamy, które są zaangażowane mamy i ojcowie, którzy są zaangażowani w ruch ekologiczny właściwie mamy takie rozmowy odbywamy sobie od czasu do czasu konkluzja jest jednak że tak obawiamy się przyszłości, która nie będzie bezpieczna dla naszych dzieci, ale też patrzymy z nadzieją w przyszłość, że uda się powstrzymać katastrofę klimatyczną no i to byłoby bardzo dobra puenta naszej rozmowy, gdyby nie to, że mam jeszcze jedno pytanie Joanna Rajkowska, która była moim gościem niedawno, której palma na jakiś czas uschły teraz już wróciła do zielonoświątkowców powiedziała w rozmowie ze mną, że widziałaby tutaj dużą rolę kościoła w uświadamianiu ekologicznym tych rejonów, do których nie dolatuje media społecznościowe i z którymi nie jesteśmy w stanie się komunikować na takim poziomie tak za zaawansowanej dyskusji, ale znowu z drugiej strony mam wrażenie, że nawet przecież po encyklice papieża Franciszka, którym i ona już na kilka lat, że tak powiem to już nie jest żadna nowa rzecz, że to jest coś co pod strzechy na żaden sposób nie nie nie trafia czy no to jest ryzykowne pytanie wie czy jako Greenpeace Polska, gdyby życie syna głowę taką taką myślę, że może warto byłoby z tej strony spróbować zacząć wywierać jakiś nacisk cieszy się pani przypomina encyklik prawda zdolna do Rosji papieża Franciszka, bo my pokonaliśmy w niej ogromne nadzieje jak co widzieliśmy się, że papież Franciszek przygotowuje pierwsza encyklika będzie o i ona będzie o ekologii to naprawdę czekaliśmy na nią z zawartym w Ham jak tylko się pojawiła to właściwie wszyscy ją przeczytaliśmy w bardzo szybko i liczyliśmy na to że, zwłaszcza Polski Episkopat będzie po poświęci jej dużo uwagi na, bo jest to jednak pierwsza taka encyklika ekologiczna pierwsza encyklika papieża Franciszka pie akurat ekologiczna też trochę nawiązująca do słów Jana Pawła II, który też wspominał o różnych aspektach ekologicznych w swoim w swoich wystąpieniach, ale też w swoich dokumentach dokumentach które, które pisał i tak naprawdę byliśmy bardzo rozczarowani tym, że nasze oczekiwania były takie takie wysokie nie zostały spełnione o encyklice wierni mogli się dowiedzieć z 1 listu, który został przeczytany podczas kazania był list biskupów, które dotyczą właśnie samej samej encykliki i tak naprawdę ona trochę ani oczywiście rozmawiano, bo po momencie, kiedy została wydana było jeszcze przed światowym światowymi dniami młodzieży, które z kolei odbywał się w Krakowie więc, więc trochę to jeszcze można było o tym, porozmawiać ale, ale bardzo szybko temat całej encykliki ucichł i tak naprawdę oprócz takich grup chrześcijańskich, które są zaangażowane ochrony środowiska m. in . rok Świętego Franciszka z Asyżu to brakuje brakuje głosu albo z tego hierarchicznego kościoła, ale też z tego z tego kościoła wiernych samych osób, które czują się członkami wspólnoty nie wychodzi za dużo takich inicjatyw, jeżeli już wychodzą to pewnie bardziej na poziomie lokalnym są takie inicjatywy, które są skupione wokół rzeczy, które są ważne oczywiście dla społeczności lokalnej, ale nie wychodzą ponad wymiar, czyli nie powodują, że dojdzie do jakiejś dużej zmiany systemowej i od teraz wracając dopytania czy czy ten głos kościoła byłby istotny byłby ważny oczywiście byłby nieoceniony jest jednak byłoby ogromne wsparcie dla ruchu ekologicznego, gdyby przynajmniej kilka aspektów tego co pojawia się w encyklice, ale nie tylko w encyklice, bo też różne różne kwestie środowiskowe wybrzmiewają od czasu do czasu do takiej dość głośny list biskupów ze Śląska na temat jakości powietrza, więc pojawiają się od czasu do czasu takie wątki, ale bardzo szybko gdzieś umykają i ze świadomości też świadomości publicznej, ale też nie są nie są podtrzymywane kościele jako taki, bo są bardziej nośne tematy musimy postraszyć LGBT ten czy ganiać i t d. z ich za każdym razem myślę sobie, że tak to wszystko zmiecie klimat no ja wciąż będą tutaj po tej drugiej stronie, czyli po stronie nadziei mamy jeszcze możliwość mamy jeszcze możliwość przetransportowania sektora energetycznego takich dobrych wiadomości są jest coraz więcej poszerza się lista powiększa się lista krajów członkowskich Unii Europejskiej, które odchodzą od węgla, które deklarują odejście od węgla w latach trzydziestych już w latach trzydziestych parlament Europejski, który wydał rezolucję kilka miesięcy temu, w której nawołuje wszystkie kraje Unii Europejskiej do odejścia od węgla w 2030 roku są też inne inicjatywy na świecie, które pokazują, że można rezygnować ze spalania paliw kopalnych na rzecz rozwoju odnawialnych źródeł energii i być może są to takie na razie tylko punkty na mapie, ale liczę na to, że te punkty będą się powiększać będą łączyły się może bezprawne wyspy kontynenty i zanim mój syn osiągnie dorosłość sam będzie mógł głosować w wyborach to ten świat będzie nieco lepszym miejscem do życia udało mi się pani sprowokować do optymistycznej płyty trochę się z tymi bardzo potrzebne i odnoszę wrażenie, że przynajmniej, który w naszym słuchaczom również bardzo dziękuję za rozmowę moje państwo gościem była Katarzyna guzek rzeczniczka Greenpeace Polska dziękuję bardzo to tylko z ostrożności procesowej nie zapytam co zamierzacie zrobić w najbliższym czasie, żeby nie psuć niespodzianki to powiem tak jak zazwyczaj odpowiadam na takie pytania rynki nie zdradza swoich planów, więc także tutaj pozwoliły państwu cieszyć się z tego elementu zaskoczenia bardzo dziękuję za rozmowę Wacławik Orpik zapraszam za tydzień po dwudziesty wywiad pogłębiony Zwiń «

Czy proekologiczny styl życia wystarczy by uratować ziemię od ekologicznej katastrofy?

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: WYWIAD POGŁĘBIONY

POPULARNE

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 10:00

Najnowsze Podcasty

Babciowe? "Dobry pomysł w złym momencie"

Jedna lista, pakt senacki i frekwencja [sondaże TOK FM i OKO.press]

"Współczesne podsumowanie dobrych praktyk". Politykom się nie chce, ale chce się naukowcom z Komitetu Zdrowia Publicznego PAN

Puszcza Karpacka jest, ale czym?

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL