Co łączy drukarza z Łodzi, cukiernika z USA i Donalda Trumpa?

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

łączymy się teraz ze studiem Radia TOK FM w Krakowie tam jest dr Wojciech Ciszewski prawnik filozof katedra teorii prawa wydziału prawa administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego dzień dobry witam serdecznie panie doktorze dzień dobry, a co pana ostatnio zaprząta panie doktorze o upały to w pierwszej kolejności, ale poza tym oczywiście również wydarzenia polityczne, ale realne, które upały, jeżeli chodzi o gorącą atmosferę sporów prawnych czy też debaty publicznej jest Rozwiń » również oczywiście, a dzieje się rzecz bardzo ciekawe to znaczy nie tylko w ostatnim czasie, ale w ostatnim czasie rzeczywiście, a wydaje się, że można powiedzieć, że mamy dość duże spiętrzenia, ale czy mówiąc ciekawe są, gdyby to co ciekawe przypadki czy ciekawe w sensie właśnie, gdyby zmiany albo nie oczekiwanego kierunku kształtowania się orzecznictwa interpretacji ze zrozumienia zarówno ducha jak litery prawa to znaczy pyta pan czy one są zaskakujące, a takim rozumieniem zmierza, w jakich nie oczywistych kierunkach takich, które no również tak tak myślę myślę, że jak najbardziej to znaczy, a nie powiem, żeby te ostatnie dni 3 miesiące, a wypracowały jakąś całkowicie no całkowicie nowe rewolucyjne podejście do pewnych problemów natomiast to, że pewne, a linię argumentacyjną zyskują popularność, a jest interesujące na pewno dla prawników dla teoretyków i pewnie w dalszej perspektywie również ma duże znaczenie społeczne nowo, kiedy mówimy o prawie o przepisach, które trochę regulują nasze życie czy też pomagają nam życia może przeszkadzają to dla przeciętnego obywatela najważniejsze jest to co jest zapisane, czyli co jest dozwolone co jest zabronione, jakie sankcje za jakie czyny czy intencje czekają, ale właśnie prawnik patrzy pożyczkę głębiej albo pożyczkę wcześniej i zastanawia się nad znaczeniem intencji w procesie stanowienia prawa tak to znaczy oczywiście, a na różnych poziomach można przepisy prawne analizować 1 kwestią, a to jest właśnie problem stanowienia prawa i tego wszystkiego co towarzyszy temu procesowi, czyli ACo niezgodne z regułami proceduralnymi, a czy on jest właściwy pod względem, a powiedzmy czy spełnia określone wymogi moralne, które chcielibyśmy, żeby tego rodzaju proces spełnia czy spełnia określone wymogi dotyczące przygotowania pod względem naukowym i t d. tak dalej idą jeszcze perspektywa jest stosowanie prawa prawda interpretowania tych przepisów, które są, a przez ustawodawcę uchwalone bo, a z natury prawa natury języka, a wynika to, że te przepisy mogą być często w różny sposób rozumiany nie są nie mogą być, a w zasadzie tak bardzo jednoznaczne precyzyjne, jakbyśmy sobie tego życzyli czy ważne jest to w jaki sposób prawo jest zapisane, ale też ważne jest to co przyświecało przy stanowieniu prawa i czy te intencje są intencjami niektóre mają oparcie wiek podstawowych wartościach dla danego społeczeństwa tak tak oczywiście to znaczy, a różne są szkoły dotyczące tego jak należy patrzeć na ten problem, a niektórzy twierdzą, że to jest absolutnie podstawowa sprawa prawda to znaczy jeżeli, a jakiś jakaś regulacja prawna jakieś przepisy prawa, a były wprowadzone ze względu na niewłaściwe nie legitymowany godne potępienia intencje, a no to te przepisy prawa są w związku z tym czymś złym tak to znaczy, że nie po na to może np. zdecydować o tym, że samo niekonstytucyjne niezgodne z podstawowymi zasadami demokracji, a i t d. i nie jest twierdzą, że problem z tymi niewłaściwymi intencjami polega raczej na tym, a że ustawodawcy powinny przyświecać dobre intencje ponieważ, jeżeli kieruje się jakimiś niewłaściwymi, a nagannym dyskryminującymi intencjami to jest bardzo prawdopodobne, że po prostu ta regulacja nie jest idealna także przyświecały mu pewne cele, które nie powinny przyświecać w związku z tym nie skupił się na tym nie wykonał dobrze swojego zadania przykłady panie doktorze tak to jest chyba bardzo gorąca debata w ostatnim czasie w stanach Zjednoczonych bardzo gorąca debata dotyczy wydarzenia, które było niezwykle doniosłe politycznie to znaczy sprawa tzw. Travel ban, a wydanego rozporządzenia wydanego przez prezydenta, a trampa, który właśnie 7 dni już 7 dni po zaprzysiężeniu spełnił 1 ze swoich obietnic z kampanii wyborczej no i zakazał wjazdu, a na teren Stanów zjednoczonych obywatelom kilku krajów takich, w których większość stanowili wyznawcy islamu muzułmanie na nie wiem czy słuchacze mogą dobrze pamiętać, ale sprawa była bardzo głośna, bo to, jakby lotniska w całych Stanach Zjednoczonych na, a przynajmniej krótki czas całkowicie oszalały tam były protesty służby nie wiedziały jak dokładnie do tej sytuacji odnosić no i ta sprawa trafiła trafiła do sądu, a i sędziowie, a to nie był tylko 1 proces tych procesów było kilka, ale zasadnicza sędziowie i a skarżący to rozporządzenie prezydenta trampa doprowadzili do sytuacji, której ono zostało zawieszone zawieszone, a następnie uznane za niezgodne z konstytucją niezgodne z konstytucją właśnie z tego powodu, a że prezydent Tramp kierował się jak stwierdzili sędziowie w toku postępowania dowodowego niewłaściwymi negatywnymi intencjami negatywnymi czy 3 czy dyskryminującym w stosunku do, a wyznawców religii muzułmańskiej te to było, a w opinii sędziów absolutnie niedopuszczalne, czyli mieliśmy tu do czynienia, że są różne wartości, które się ze sobą ścierają i teraz sąd ma orzec czy sądy różnych instancji mają orzec jak te wartości uszeregować, czyli czy one są równoważne równoprawne czy jest jakaś hierarchia są takie, które są ważniejsze albo są wyżej niż inne nawet nie do końca to znaczy w przypadku, a tego pierwszego rozporządzenia prezydenta trampa sądy przyjęły taką wykładnie, że regulacja prawna, nawet jeżeli ona jest w innych warunkach byłaby dopuszczalna jest uzasadniona nie jest jednocześnie niekonstytucyjna tylko może być niekonstytucyjna będąc precyzyjnym tylko, dlatego że przyświecały jej negatywne intencje intencje czyli gdyby to co kierowało, a politykiem czy w tym przypadku prezydentem Stanów zjednoczonych sprawia sądy stwierdziły, że nim kierowały negatywne nastawienie w stosunku do muzułmanów i a dość przeprowadziła szerokie szeroko zakrojone postępowanie dowodowe w tej sprawie, bo powoływały się m. in . na jego, a przemówienia z czasów kampanii wyborczej na treść rozmów na Twitterze na wypowiedzi, a współpracowników prezydenta trampa i uznały w konkluzji regulację za niekonstytucyjną tylko i wyłącznie z tego powodu, a że motywy powody którymi kierował się prezydent Stanów zjednoczonych były właśnie niewłaściwe dyskryminujące niedopuszczalne naruszały pierwszą poprawkę do konstytucji amerykańskiej mówi o tym, starciu, że wartości bo gdyby patrzy też do epicentrum tego sporu, czyli z 1 strony mamy prezydenta, który mówi ważne jest bezpieczeństwo i aby to bezpieczeństwo czy poziom bezpieczeństwa podnieść myślę czy wprowadzam takie regulacje, które by no w ostateczności dały nam być większe bezpieczeństwo, czyli 1 wartością jest bezpieczeństwo tak, ale drugą wartością jest niedyskryminowanie no i teraz rozwiąże też, że ścierają i trzeba orzec tutaj mówimy o tym jakie byłyby intencję tak, ale w późniejszych w późniejszych etapach późniejszych odsłonach tej sprawy pytanie było jak czy da się stworzyć jakąś hierarchię podobny chyba przypadek, którzy w innej natury mieliśmy w Polsce, ale może do tego wątku powróciły panie doktorze po informacjach Radia TOK FM, które zbliżają się za kilka minut o godzinie 1120 informacje Radia TOK FM w studiu Radia TOK FM w Krakowie dr Wojciech Ciszewski prawnik filozof katedra teorii prawa wydział prawa administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego informacje za 3 minuty jedenastej 20 wcale studio Radia TOK FM w Krakowie jest dr Wojciech Ciszewski prawnik filozof katedra teorii prawa wydziału prawa administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego wiemy przed informacjami panie doktorze o polskich przypadkach tak tak oczywiście to znaczy w ostatnim czasie, a mieliśmy też, a bardzo jest interesujące rozstrzygnięcia, a prawne w Polsce chyba takim najgłośniej najgłośniejszą sprawą, która była rozstrzygana w zeszłym tygodniu było orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego w sprawie, a tzw. sprawie drukarza chyba już tak funkcjonuje w opinii publicznej, która dotyczyła dyskryminowania na rynku usług uzasadnionej bądź nieuzasadnionej odmowy świadczenia wykonania usługi przez, a osobę dostarczającą takiej usługi, jakie było klub tego wszystkiego brakuje tutaj mieliśmy do czynienia z różnymi wartościami, które się ze sobą zderzały i sądy różnych instancji miały za zadanie wywnioskować, które wartości są wyżej tak to znaczy większość takich wydawanych, a większość wyroków takich przełomowych sprawach trudnych przypadkach to są jakieś, jakiej sytuacji konfliktu, a różnych wartości, a w przypadku tej polskiej sprawy drukarza możemy mówić o konfliktach wartości między zasadą równości zasadą niedyskryminacji, a z drugiej strony wolnością sumienia wolnością religii wolnością gospodarczą wolnością słowa również i tego rodzaju przypadki są bardzo często kontrowersyjne zobaczy w tym sensie kontrowersyjne, że tu nie ma 1 oczywistego rozstrzygnięcia co zresztą bardzo dobrze pokazuje pokazują ostatnie wydarzenia, bo ten przypadek sprawę drukarza to jest gdyby, a Polska odsłona sporu, który ma miejsce w wielu krajach prawda w stanach Zjednoczonych, a też mieliśmy tego rodzaju przypadki, a inny też zeszłoroczny wyrok Sądu Najwyższego Stanów zjednoczonych jest jest tutaj w tym kontekście istotne mieliśmy, a w zeszłym roku również taki przypadek Irlandii północnej, a w tym w tym przypadku amerykańskimi irlandzkim akurat nie chodziło o, a kwestia wydrukowania jakich materiałów organizacji LGBT tylko o przygotowanie, a tortu, a czy o określonej z określonej okazji tak w stanach to to był, a to był zawarcie związku małżeńskiego przez, a parę homoseksualną no i jak ryby, ale wracając do tego, że te sprawy są kontrowersyjne o tym, że one są kontrowersyjne może świadczyć choćby to, że są bardzo różnie rozstrzygane, a przez te różne sądy, ale co miało oznaczać, że one są rozstrzygane przez różne sądy to znaczy, że różne argumenty na w tych sytuacjach znane są za przeważające wygrywające w określony w określonym przypadku zresztą też trudno trudno porównywać te wszystkie sprawy, bo ona jak gdyby dotyczyły akurat grup LGBT, ale były skierowane a, ale dotyczą też jednoznacznie równocześnie innych przedsiębiorców i trochę innego, a kontekstu prawnego Polska sprawa jest dosyć szczególna na tym tle, a można powiedzieć, bo z 1 strony tutaj mieliśmy do czynienia z odmową realizacji zamówienia złożonego przez, a organizacje nie przez osobę fizyczną no, a z drugiej strony, a tutaj też chodziło wchodził w grę bardzo szczególny przepis kodeksu wykroczeń taki przepis, który został wprowadzony jeszcze za czasów poprzedniego ustroju one trochę inną funkcję natomiast współcześnie niemal powszechnie był interpretowany właśnie jako przepisy antydyskryminacyjne przepis, który zabraniał, a przedsiębiorcy świadczącego usługę odmowy wykonania usługi jeżeli, a nie ma ku temu, a uzasadnionej przyczyny tak taką uzasadnioną przyczyną zgodnie, a z polską wykładnią mogło być brak np. ekonomicznych możliwości wykonania danej usługi, ale z całą pewnością i to uznawano uznawano powszechnie nie mogło, a być taką przyczyną nie mogą być taką przyczynę względy dyskryminujące drugą stronę także ze względu na to, że druga, a strona czy klient, który chce zrealizować daną usługę jest powiedzmy osobą niepełnosprawną osobą starszą albo osobą określonej orientacji seksualnej to nie było uznawane w Polskiej doktrynie i w Polskim orzecznictwie za uzasadnioną przyczynę odmowy wykonania usługi, a takiemu klientowi czytelny no bardzo proszę tak to zasadność wracając do tego konfliktu wartości netto w tyle mogę powiedzieć, że ten wyrok polskiego Trybunału Konstytucyjnego, który zapadł w zeszłym tygodniu jest ona mocno rozczarowujące być może taki z taką ostateczną opinię powinienem się wstrzymać, bo nie znamy jeszcze, a z tego co mi wiadomo nie znamy jeszcze jego uzasadnienia, ale rozstrzygnięcie, które zapadły przedstawione przez sąd ustnie motywy poza pozwalają już jak sądzę na sformułowanie pewnych wniosków co pana rozczarował tak chcących przede wszystkim, a wydaje mi się, że rozczarowujące było to, że Trybunał Konstytucyjny nie odniósł się do tych najważniejszych sporów to znaczy nie postawił nie zadał pytania, a czynami nie mamy takiej prośby zadał pytanie wprost relacje między zasadą niedyskryminacji, a zasadą wolności sumienia czy też wolności gospodarczej wolności słowa Trybunał Konstytucyjny ograniczył się jedynie do, a takiego argumentu argument, który głosi, że obowiązywanie takiego przepisu przepisu każące ego, a przedsiębiorców za odmowę wykonania usługi w sytuacji, w której dyskryminują oni, a klientów nie jest konieczne tak to znaczy, że wystarczającą ochroną dlatego, żeby klienci nie byli dyskryminowani to jest ścieżka cywilnoprawna cywilnoprawna, czyli klient, który jest dyskryminowany ma możliwość złożenia pozwu przeciwko takiemu przedsiębiorcy to jest w opinii Trybunału, a wystarczający sposób zabezpieczenia jego jego praw podstawowych to jest to jest mam wrażenie dosyć rozczarowujące raz z racji tego, że Trybunał nie przed najważniejszą spory, a z drugiej strony, że obawiam się, że jest pewne takie głębokie mamy do czynienia z pewnym takim głębokim niezrozumieniem na czym polega, a zjawisko dyskryminacji tak, bo Trybunał, twierdząc że dyskryminacja sprowadza się, że jakby problem dyskryminacji można sobie poradzić, a taki sposób, że te wszystkie osoby, które poczują się urażone zachowaniem przedsiębiorcy, a pójdą do sądu, by mam wrażenie, że założył, że dyskryminacja z taką sprawą indywidualną, że to co tutaj jest na szali to jest gorsze samopoczucie takie żal do tego przedsiębiorcy a gdyby koszty o charakterze psychicznym, które ponosi osoba dyskryminowana jest bardzo głęboko z tą koncepcją nie zgadzam, a na czym moim zdaniem dyskryminacja jest poważnym problemem o charakterze społecznym to znaczy bez względu na to czy osoby dyskryminowane czują się, a będąc dyskryminowany dobrze czy źle mamy głęboki problem z tym, że w społeczeństwie niektóre takie osoby się dyskryminuje to znaczy, że niektórych z nas traktujemy jako obywateli niejako drugiej kategorii, a i ten przepis, który w swoim orzeczeniu Trybunał Konstytucyjny zdecydował się, a usunąć uznać za niekonstytucyjne i usunąć z polskiego systemu prawnego, a on pełnił bardzo pozytywną rolę tak czy on pokazywał wysoko taki sygnał od państwa, że nie dyskryminowanie na rynku usług jest niedopuszczalne, a i to jest niedopuszczalne właśnie bez względu na to a jakie koszty ponosi osoba dyskryminowana i czy osoba dyskryminowana z tym się, a czuje dobrze czy źle czy rozumie, że to było te przepisy w pewnym sensie mówiły, że państwu zależy na tym, żeby nie było dyskryminacji, że to nie jest kwestia indywidualnego poczucia osoby się poczuła dyskryminowana nie tylko, że mamy pewne rozwiązania systemowe, żeby państwo ma stać na straży wartości 1 z tych wartości jest zakaz dyskryminacji i ne państwo ma narzędzia któremu, które mają na poziomie systemowym bez względu na to się osobnik poczuje przed taką dyskryminacją chronić dokładnie tak dokładnie takim moim zdaniem to jest tak naprawdę główne zagrożenie, jakie wiąże się z aktami dyskryminacji to znaczy, że możemy doprowadzić do sytuacji, w której, a czy mamy do czynienia tak naprawdę sytuacja, w której niektórzy są traktowani jako obywatele drugiej kategorii prawda bo, a nie mogą, a podjąć pewnych działań nie mogą uzyskać pewnych usług tak dalej i t d . i ten przepis pełni bardzo pozytywną rolę zresztą, a władze państwowe na najwyższym szczeblu bardzo swego czasu lubiły się tym, że mamy taki przepis właśnie które, które pełni taką taką funkcję składają różnego rodzaju raporty raporty do organizacji międzynarodowych dotyczące walki z dyskryminacją jest też drugi element tego wyroku taki, który jest, który jest moim zdaniem bardzo bardzo kłopotliwe kontrowersyjny i w zasadzie należy jednoznacznie negatywnie ocenić, a to znaczy, że cały ten wyrok Trybunału dokonywał się w cieniu tej łódzkiej sprawę drukarza tak to znaczy jak gdyby, a i opinia publiczna i mam wrażenie, że sędziowie koncentrowali się na tym czy główny problem związany z tym przepisem w gruncie rzeczy sprowadza się do tego czy istnieje możliwość odmówienia wykonania usługi, a osobom LGBT albo organizacjom zrzeszającym takie osoby podczas gdy ten przepis, a miał dużo szersze zastosowanie warto na co on nie tylko uniemożliwia dyskryminacja osób LGBT co jest oczywiście sprawą ważną, ale uniemożliwia również dyskryminowanie i karał za akty dyskryminacji akty odmowy bez uzasadnionej przyczyny wykonania usługi dla osób niepełnosprawnych osób starszych obiad przy przejawy dyskryminacji ze względu na płeć i t d . tak dalej także Trybunał w konsekwencji dokonał czegoś takiego w zasadzie wylał dziecko z kąpielą tak to znaczy usunął przepis, a który w jego przekonaniu, a no był niekonstytucyjny przypuszczalnie ze względu na sprawę drukarza i mamy jakby nawiązanie do problemu do problemu intencji, ale jednocześnie pozbawił ochrony bardzo szerokie, a rzesze osób, które również zmagają się z dyskryminacją społeczną innego rodzaju dyskryminacją być może bardzo często a, ale jednak jednak dyskryminację czy zbytnie skoncentrowanie się trochę na kwestii, która budzi najwięcej kontrowersji sprawiło, że inne grupy, które są czy będą dyskryminowane będą miały gorzej nie będą miały ochrony oczywiście oczywiście to znaczy, a toteż, jakby zostało zauważone chociażby w zdaniu odrębnym sędziego Kieresa sędziego Trybunału Konstytucyjnego, który przygotował zdanie odrębne do tego wyroku no i droga cywilnoprawna jest tak jak mówię po pierwsze nie spełnia tego zasadniczego celu dyskryminacji, którym jest doprowadzenie do tego, żebyśmy po prostu nie mieli do czynienia społeczeńst w sytuacja, której niektórzy są traktowani jako obywatele drugiej kategorii, a to po pierwsze, a po drugie, można też mieć wątpliwości czy ona spełnia ten cel, który który, jakby chciał by, które przypisuje tej drodze Trybunał Konstytucyjny w swoim orzeczeniu to znaczy, że każdy, kto poczuje się urażony niesprawiedliwym traktowaniem przez przedsiębiorca zwróci się do sądu z pozwem i będzie ta wejdzie na drogę sądową będzie w stanie bronić swoich praw no to nie jest takie oczywiste prawda to znaczy wejście na drogę sądową zwiąże wiąże się z pewnymi kosztami, a i osoby dyskryminowane bardzo często nie chcą tego robić tak to znaczy jeszcze stawia takie bardzo trudnej sytuacji, że przed sądem muszą udowadniać, że są dyskryminowane i to jest dodatkowy koszt nie tylko koszt związany z obsługą prawną procedurami tak dalej, ale też taki koszt, a psychicznej społeczny także możemy z dużą dozą prawdopodobieństwa założyć, że wiele przypadków, w których teraz po tym, wyroku, których ktoś poczuje się źle potraktowany, a przez przedsiębiorca właśnie dyskryminowany przez przedsiębiorca mimo to on nie skorzysta z tej drogi, a walki o swoje prawa, którą zaproponował Trybunał wrócimy do naszej rozmowy po informacjach Radia TOK FM informacją za kilka minut jedenastej 40 dr Wojciech Ciszewski trawniki filozof z katedry teorii prawa wydziału prawa administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego jest państwa mają goście ze studia Radia TOK FM w Krakowie, bo wcale studio Radia TOK FM w Krakowie dr Wojciech Ciszewski prawnik filozof katedra teorii prawa wydziału prawa administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego minister sprawiedliwości Zbigniew Ziobro o tym, wyroku Trybunału Konstytucyjnego, który rozmawialiśmy przed informacjami powiedział nikt pod hasłami tolerancji nie powinien używać aparatu państwa, by zmuszał innych do powodzenia własnej wolności ten wyrok to święto wolności tej wolności sumienia wyznania decydujący o tożsamości każdego z polskich obywateli, ale też wolności gospodarczej, bo ta wolność też była miarą rozstrzygnięcia Trybunału Konstytucyjnego, a to jest dosyć bardzo szczególne stanowiska muszę powiedzieć z tego co pamiętam minister Ziobro powoływał się na 2 argumenty w tej sprawie każdy rząd to są argumenty, które pan redaktor przytoczył tak to po pierwsze, że mamy wolność gospodarczą w związku z tym nakładanie takich przepisów, zwłaszcza przepisów o charakterze karnym na przedsiębiorców za to, że nie mogą wybrać komu świadczą usługę, którą klienta świadczą usługę jest niedopuszczalne, bo ten argument odwołujący się do wolności gospodarczej argument odwołujący się do wolności sumienia głosił mniej więcej, tyle że powinna obowiązywać swoista taka handlowa klauzula sumienia handlowa klauzula sumienia, czyli możliwość odmowy wykonania ciążącego na nim obowiązku właśnie ze względu na konflikt tego obowiązku sądami sumienia wyznawanymi przez osobę tak jak zauważył pan minister sądami, które są kluczowe dla czyjejś dla jej tożsamości no problem polega tylko na tym, że trudno utrzymywać te 2 argumenty jednocześnie na euro proszę zwrócić uwagę, że ten pierwszy argument odwołujący się do wolności gospodarczej zakłada, że nie powinno być żadnego obowiązku nałożonego na przedsiębiorcy, a ten drugi zakłada, że powinien istnieć jakiś wyjątek od obowiązku to znaczy klauzula sumienia zawsze jest pewnego rodzaju wyjątkiem od obowiązku, jakim najpierw musi ciążyć jakiś obowiązek, żeby był sens powoływania się na klauzulę sumienia, która go zwalnia z wykonywania tego obowiązku, więc w tym zakresie akurat argumentacja ministra sprawiedliwości była dosyć spójna debacie międzynarodowej funkcjonował jeszcze 1 argument interesujące tak mi się wydaje na rzecz jednak uznania możliwości odstąpienia od wykonania tego obowiązku to był argument odwołujący się do wolności słowa, a czy okazuje się, że w tej całej debacie wolność słowa też podstawowa wolność demokratyczna odgrywa istotną rolę to był główny argument tak naprawdę, który rozważał rozważały sądy amerykańskie w tej sprawie sądy amerykańskie sprawdzały tam czy przypadkiem poprzez to, że my drukarz drukuje jakieś materiały albo, że Sukiennik, a wykonuje jakieś zamówione ciasto z określonym przesłaniem, kto znajdującym się na tym jeszcze czy przypadkiem w ten sposób on nie jest zmuszony do wypowiedzenia jakiegoś komunikatu, w którym się nie utożsamia datę to było to było kluczowe z punktu widzenia z punktu widzenia tych sądów jest takie przełomowe orzeczenie kanadyjskiego sądu, który właśnie stwierdził zresztą chyba wszystkich tych światowych spra w najbardziej do sprawy z polską sprawę drukarza właśnie przypominała kanadyjska sprawa z 2002 roku, w której organizacja LGBT domaga dla siebie, gdyby chciała zawrzeć umowę na wydruk czasopisma, a te wydawane no firmowanego przez organizacje Drukarnia odmówiła w tej sytuacji sąd stwierdził że, a Drukarnia nie miała prawa odmówić właśnie, wskazując m. in. na to że, a poprzez to, że Drukarnia drukuje jakieś czasopismo to sama Drukarnia nie utożsamia się z tym czasopismem tak to znaczy nie fakt drukowania nie przesądza o tym, że ktoś podziela poglądy, które są drukowane w tej drukarni to zdaje się były Sąd Najwyższy, by prowincji Ontario tak tak tak zgadza się no tych tych spraw było jeszcze jeszcze kilka w Polskiej debacie bardzo często, ale komentatorzy odwołują się do, a tej najgłośniejszej, a jak sądzę sprawy tego rodzaju, czyli do sprawy, a ma ster PiS Keith Shop, a sprawy cukiernika z Kolorado, który odmówił właśnie przygotowania, a tortu, który był dedykowany na ślub pary homoseksualnej i bardzo często to funkcjonuje wydaje mi się błędnie w Polskim dyskursie publicznym Bobo jest takie powszechne przekonanie, że ten amerykański Sąd Najwyższy w tej sprawie wziął stronę tego cukiernika tak to czy uznał, że on miał prawo do tego, żeby odmówić wykonania takiej usługi, a podczas, gdy Sąd Najwyższy absolutnie nie formułował takie myśli to znaczy taki taki argument nie padł, a w tym orzeczeniu cukiernik miał prawo odmówić wykonania tej usługi, a ta sprawa została rozstrzygnięta w oparciu o i tu w zasadzie możemy może wracamy do do do tego, o czym mówiliśmy w pierwszej części naszej dyskusji to znaczy ta sprawa została rozstrzygnięta w oparciu o zasadę niedyskryminowania intencjonalnego, a Sąd Najwyższy stwierdził, że komisja, która nakładała kary na cukiernika wykazała się w tej sprawie, a nie legitymowany niewłaściwymi intencjami, a dyskredytujące czy, odnosząc się w jakimś wystawić nawet takie, że takie sformułowanie padło, że komisja odnosiła się wroga do jego religii, a wykazywała w ten sposób wrogie nastawienie względem religii, a w związku z tym, a jej orzeczenia nie może uznać zostać uznane za właściwe podjęte we właściwej procedurze, bo to zabarwione powiedzmy emocjami, które nie powinny były mieć miejsca w procesie, by rozstrzygania to znaczy dokładnie tak przynajmniej tak stwierdzili sędziowie Sądu Najwyższego nasz sędzia, który pisał opinię większości powoływał się na stenogram posiedzenia tej komisji, a w, którym wskazywał, że religia pana Philipsa, czyli tego cukiernika, który odmówił wykonania usługi wyrządziła wiele złego w historii ludzkości jest odpowiedzialna za niewolnictwo jest pośrednio odpowiedzialna za legitymowanie Holokaustu, a na jej poprzez takie komentarze na podstawie takich komentarzy w zasadzie sędziowie Sądu Najwyższego stwierdzili, że to decyzja podjęta przez komisję nakładająca karę na cukiernika była po prostu dotknięta wadą i nie powinna, a nie powinna być utrzymana została została przez Sąd Najwyższy uchylona kwestię ciekawe, bo rozumie, że tą wadą miałyby być jakieś osobiste osobista niechęć sędziego czy sędziów podejmujących pewne decyzje dokładnie tak dokładnie taki to jest ta osobista niechęć to są właśnie te nie legitymowany intencje od, których może zależeć, a utrzymanie mocy, jakiej decyzji albo obowiązywanie danego przepisu tej zresztą dość czeka również ciekawa sprawa no z tego względu że, o ile możemy mówić o tym czy łatwo jestem chyba przyjąć, że prezydent Tramp wracając do pierwszej części naszej rozmowy kierował się jakimiś niewłaściwymi motywami i jest to wydaje się takie całkowicie zrozumiałe o tyle trudniej jest nam zrozumieć na czym miałoby to polegać cała komisja kierowała się jakimiś niewłaściwymi motywami, zwłaszcza ze argumentem na to czy głównym argumentem na to miały być wypowiedzi 1 z członków tej komisji, a sędziowie Sądu Najwyższego Stanów zjednoczonych próbowali sobie jakoś też zauważyli ten problem w swoim orzeczeniu i zaproponowali taką, a no i jakby interesujący argument który, które legitymizować ich rozstrzygnięcie powiedzieli nie więcej coś takiego, że po tym, jak te słowa padły, a w toku rozpatrywania sprawy przez komisję to żaden z pozostałych członków komisji nie zaprzeczył fakt w nocy jak padały negatywne komentarze pod adresem religii, a pana Philipsa żaden z pozostałych członków komisji nie stanął w jego obronie no, a tym samym w sposób milczący potwierdził że, że zgadza się z tą opinią to trochę jednakowoż to ustawienie ciekawe, ale to jednocześnie otwiera wiele jeszcze więcej pewnie szczerzej niż miałoby zamknąć, a nie oczywiście jak najbardziej interesująca jest sprawą, która łączy te 2 orzeczenia sądu amerykańskiego to znaczy sprawę, a masa bliska chłopcom dotyczącą dyskryminacji przez cukiernika i sprawę prezydenta trampa, której rozmawialiśmy wcześniej staże te wyroki jeśli dobrze pamiętam zapadły 1 dnia albo dzień po dniu i że sąd zastosował kompletnie różne standardy do oceny tych sytuacji, a tak jak powiedziałem przed momentem w sprawie dotyczącej dyskryminacji na rynku usług w sprawie cukiernika odwołał się właśnie do intencji to znaczy uznał, że intencja jest absolutnie kluczowa dla legitymacji, a u danego działania w sferze prawnej natomiast finał sprawy, a prezydenta trampa orzeczenia wydanego przez Sąd Najwyższy było to było może tak tylko dopowiem, że to było orzeczenie, które już badało nie ten Pierre nie to pierwotne rozporządzenie wykonawcze prezydenta trampa, którym mówiliśmy w pierwszej części po tym, jak tamto zostało zakwestionowane uznane za niekonstytucyjne przez sądy prezydent tran wydał jeszcze drugie trzecie, a tego rodzaju tego rodzaju rozporządzenia i ten trzeba to trzecia ostatnia regulacja prawda była właśnie przedmiotem ona wreszcie dotarła do Sądu Najwyższego była przedmiotem wnikliwej analizy przez Sąd Najwyższy Sąd Najwyższy uznał, a że w tej sprawie nie należy badać intencji czy w ten sposób rozwiązał problem, że intencja jest czymś, a nie istotnym z punktu widzenia tej sprawy, a wystarczające dlatego, żeby utrzymać, a czy uznać za obowiązujące, a działanie prezydenta trampa to zakazujące wstępu obywatelom niektórych krajów z większością, a muzułmańską jest to że, a oficjalnie podawany powód przez prezydenta trampa, którym jest, a jego administracji, którym jest ochrona bezpieczeństwa wewnętrznego ochrona przed zagrożeniem terrorystycznym no, że on jest racjonalny i wystarczający, a nie powinniśmy już, a w tej sytuacji dociekać, jakie były rzeczywiste intencje, które przyświecały tej regulacji prawnej Sandrę to było bardzo bardzo bardzo ciekawe również pod kątem różnic w tym w tym podejściu, bo oba orzeczenia jak gdyby oba za oba Obama orzeczeniami, a Stali ci sami sędziowie tracili sami sędziowie w sprawie prezydenta trampa w sprawie, a cukiernika stanowili większość, która przeważyła swoją drogą orzeczenia prezydenckie, toteż jest twardy orzech do zgryzienia, bo to są stanowienie prawa to gmina do programu w prezydenckich i te rozporządzenia prezydenckie od lat są solą wokół w ogóle tego delikatnego układu równowagi władzy sądowniczej ustawodawczej wykonawczej w stanach Zjednoczonych o tak tak jak najbardziej to znaczy ja może trochę skupiliśmy się na ten problem intencji, ale to oczywiście tylko 1 problem związany z tymi rozporządzeniami prezydenta trampa, a drugi taki bardzo poważny problem, na które zwrócił pan redaktor uwagę właśnie dotyczył relacji między władzami znaczy, że zasadniczo politykę migracyjną za politykę migracyjną politykę wizową odpowiada przede wszystkim Kongres no, a prezydent może działać jedynie w granicach, jakie sformułuje formuje Kongres regulacjami prawnymi i ten problem też też tutaj zaistniał, a zwłaszcza, że to ostatni ta ostatnia regulacja prawna wprowadzona przez prezydenta trampa była regulację taką trwałą, a już pierwsze miały charakter tymczasowy to znaczy zasady miały obowiązywać, a 90 dni natomiast ostatnia z nich była regulacją trwałą, a i sędziowie, którzy znaleźli się w mniejszości w tej sprawie, a właśnie porównywali logika większości tak to znaczy logika tej części czy argumentację w tej części sędziów, która przeważyła o ostatecznym kształcie wyroku do takiej bardzo niesławnej, a i niechlubnej sprawy z czasów drugiej wojny światowej kiedy, a właśnie Sąd Najwyższy za legitymizowanie w czterdziestym czwartym roku dodaje, że działanie, a prezydenta, który zdecydował o umieszczeniu po ataku na parcha albo przez Japonię prezydent wydał właśnie rozporządzenie wykonawcze, w którym zdecydował o umieszczeniu na z tego rodzaju obozach izolacyjnych wszystkich Amerykanów pochodzenia japońskiego i sędziowie mniejszość sędziowska zdaniach odrębnych właśnie do tego wyroku, a w sprawie rozporządzenia wykonawczego prezydenta trampa twierdzili, że przyznanie tak szerokich prerogaty w, a prezydentowi Trumpowi w kwestii polityki migracyjnej no budzi takie niebezpieczne skojarzenia właśnie właśnie z tą niechlubną sprawą czterdziestego czwartego roku tak to czyszczenie nie pierwsza nie ostatnia taka sprawa jest oczywiście cała masa przykładów zarówno pozytywnych, jaki negatywnych, bo toczy się się pewnie temat na osobne spotkanie, ale czasami to wychodzenie prezydenta przez szereg czy może wykroczenie poza kompetencje może też mieć pozytywne skutki, bo n p . prawo związane z wolnościami czy też właśnie nie z zakazem dyskryminacji czy z nierównością płac z porządkiem społecznym często pojawiało się jako decyzja prezydencka trochę poza swoimi kompetencjami, ale to jest inna opowieść panie doktorze bardzo bardzo panu dziękuję dr Wojciech Ciszewski prawnik filozof katedra teorii prawa wydziału prawa administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego był państwa moim gościem informacji już za kilka minut o godzinie dwunastej po informacjach Mikołaj Lizut, a dziś program przygotował Paweł Ziętara Zwiń «

Co łączy drukarza z Łodzi, cukiernika z USA i Donalda Trumpa?

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: OFF CZAREK

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 08:00

Najnowsze Podcasty

"Nie da się bronić polskich rolników, prowadząc politykę federalistyczną"

Pierwsze "eksplodziny" gazociągu Nord Stream 2. "Niech mu Bałtyk lekkim będzie"

'HiTowa' rozmowa z kandydatką do Sejmu

Europejskie ciepłe kluski - Poranny przegląd prasy Jana Wróbla

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL