Kto i jak może skorzystać z programów Komisji Europejskiej?

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

Super fundusze, to już kolejny odcinek Super funduszy, czyli cyklu, który powstaje w Radiu TOK FM przy współpracy z Ministerstwem Inwestycji i Rozwoju. Dzisiaj naszym tematem są programy Komisji Europejskiej, programy Komisji Europejskiej, czyli te pieniądze, które właśnie nie są zarządzane przez jakieś instytucje w poszczególnych krajach, ale przez całą Komisję Europejską. Co to znaczy? Jak się po te pieniądze ubiegać? Kto z nich może korzystać? Na co one są? O tym dzisiaj właśnie w Super funduszach. Super fundusze, a wspominałam, że dzisiaj gość specjalny, bo naszym gościem dzisiaj jest pan minister Jerzy Kwieciński, minister inwestycji i rozwoju, dzień dobry panie ministrze, dzień dobry, witam serdecznie wszystkich radiosłuchaczy. Umówiliśmy się na rozmowę, na podpowiedzi w sprawie programów Komisji Europejskiej. Rozwiń »
Właściwie, co oznacza, że tymi pieniędzmi zarządza Komisja Europejska. Nam się tak często wydaje, że większość tych pieniędzy, które przychodzą z Unii Europejskiej to są pieniądze, które bezpośrednio przychodzą tutaj do nas, do Polski i my nimi zarządzamy. I to prawda, Polska jest największym beneficjentem obecnie tych funduszy europejskich, szczególnie w polityce spójności, bo to jest nieco więcej niż 1/5 wszystkich środków, które do Polski przychodzą. Ale w Unii Europejskiej jest tak, że około 1/5 wszystkich funduszy przeznaczanych na takie cele rozwojowe, na cele inwestycyjne zarządza sama Komisja Europejska. To jest około 540 miliardów złotych. Całkiem poważna kwota, czyli właśnie około 125 miliardów euro. W tej perspektywie finansowej na całą Unię Europejską, za chwileczkę do tego wrócimy, bo jeszcze do tego będę powtarzał, ale na kolejną perspektywę finansową, czyli na lata 2021-27 propozycja Komisji Europejskiej jest jeszcze dalej idąca, bo proponuje zwiększenie tych środków zarządzanych bezpośrednio przez Komisję Europejską do 174 miliardów euro. Czyli o ile np. w polityce spójności, czyli tam, gdzie my mamy najwięcej korzystać z pieniędzy, mają być cięcia 10%, we wspólnej polityce rolnej, gdzie też nasi rolnicy, nasze obszary wiejskie korzystają, ma być zmniejszenie o 15%, a tu ma być zwiększenie o 43%.

Czyli jak rozumiem właśnie dlatego polscy przedsiębiorcy, wszystkie firmy, no mówimy w polskich przedsiębiorcach, bo do nich kierujemy naszą audycję, ale to dotyczy wszystkich przedsiębiorców w całej Unii Europejskiej, muszą uczyć się jak sięgać po te pieniądze, bo tam za chwilę będzie to główne źródło. To znaczy nie główny. Nadal ten budżet, który jest obecnie proponowany przez Komisję Europejską na politykę spójności to jest 330 miliardów, czyli tak prawie 2 razy tyle, co na to jest proponowany. Ja jednak myślę, że ten prezent będzie nieco mniejszy, przepraszam, ale te środki na pewno się zwiększą, jeżeli chodzi o te instrumenty, czy jak my nazywamy, programy horyzontalne w Unii Europejskiej, którymi zarządza Komisja Europejska. Więc naprawdę warto się tego uczyć, pokazuje tego przykład niektórych krajów, ale szczególnie Portugalia, jeszcze bardziej Hiszpanii, więc w sytuacji, kiedy te kraje zaczęły się bogacić i zaczęły otrzymywać mniej środków polityki spójności, a kiedyś to Hiszpania była największym beneficjentem, kraje te zwróciły właśnie swoje oczy na te programy horyzontalne.

W takim razie o jakich programach, o jakich obszarach w tych programach mówimy i właściwie jak się o te pieniądze starać? Takim największym programem jest program skierowany na podnoszenie innowacyjności, ale głównie na finansowanie projektów badawczo-rozwojowych, jest program Horyzont 2020. To jest ogromny program, program olbrzymi, on ma budżet 77 miliardów euro, a na kolejną perspektywę obecna propozycja, mówimy o oprawie 87 miliardach euro, nawet niektórzy marzą, że może by ten program miał 100 miliardów euro w nowej perspektywie. Więc to jest taki największy z tych programów horyzontalnych i trzeba szczerze powiedzieć: słabo nam idzie wykorzystanie pieniędzy z tego programu. Dlatego jest parę powodów obiektywnych takich, że najkrócej korzystamy z tego programu niż kraje zachodnie, niż firmy zachodnie, które się do tego programu przyzwyczaiły, nauczyły się z niego korzystać, my się jeszcze jak gdyby uczymy tego programu korzystać. Prawdą jest też również to, że łatwiej nam sięgnąć po pieniądze na te cele z naszych programów krajowych czy regionalnych, ale faktem jest, że wykorzystanie tego programu przez nas jest naprawdę bardzo niskie. My tam jesteśmy, jak to się mówi, płatnikiem netto do tego programu, czyli więcej wkładamy do tego programu niż z niego wyciągamy. Wyciągamy 1/3, nawet czasami 1/4 środków, czyli niestety bardzo do niego dokładamy.

To, co żeśmy postanowili w rządzie parę dni temu, żeby moje ministerstwo, ministerstwo inwestycji i rozwoju wzięło się za koordynację lepszą tych wszystkich programów horyzontalnych po to, żeby zwiększyć wykorzystanie tych programów, a szczególnie właśnie z tego programu horyzont 2020. Jeżeli ktoś nas teraz słucha myśli sobie: no dobrze, no to w takim razie może warto rzeczywiście po te pieniądze się postarać. To gdzie ma się udać albo gdzie składa wnioski, kogo się pyta w ogóle jak się to robi. Ja może jeszcze wspomnę, bo to jest 1 z tych dużych programów, są takie programy, z którymi sobie relatywnie nieźle radzimy, tak jak np. program Łącząc Europę, który jest bezpośrednio zarządzany przez dyrekcję ds. transportu w Brukseli i tam wykorzystanie tego programu przez Polskę jest ponad stuprocentowe. Pani się zapyta, że to niemożliwe, ale to wynika z tego... W unijnych funduszach wszystko jest możliwe. To ja już też od razu wytłumaczę, że my jak gdyby sięgamy po środki, których inne kraje nie wykorzystują. Dzięki temu mamy większe wykorzystanie aniżeli stuprocentowe, które z tego tytułu by się należało. Program Erasmus, no to doskonale znany, chociaż on też w nowej formule rozszerzonej nie tylko dla studentów, on będzie znacząco zwiększony. Jeszcze bardziej zwiększone aniżeli w tej perspektywie finansowej. Program na rzecz ochrony środowiska, program Life, czy program COSME adresowany do małych i średnich przedsiębiorstw, ale jak powiadam w nowej perspektywie tych programów i tych pieniędzy tam na pewno będzie więcej. Czy to się zakończy na tych 174 miliarda to zobaczymy, ale na pewno opłaca się tego nauczyć, dlatego że no tak jak kiedyś Hiszpania, my się bogacimy, a to oznacza, że tylko z tytułu arytmetycznego tych funduszy dla Polski po prostu będzie mniej. Trzeba się starać w innych miejscach.

To teraz wracam do tego pytania, w jaki sposób musiałaby się o nie obiegać? Po pierwsze to my zapraszamy na taką specjalną stronę, którą my mamy jako ministerstwo w funduszach europejskich: www.funduszeeuropejskie.gov.pl i mamy tam taką specjalną zakładkę Programy Komisji Europejskiej, i w tej chwili chcemy zwiększyć czy usprawnić dostęp do tych informacji u nas w kraju, czyli przekazywać właśnie tę informację przez stronę internetową, przez nasze punkty informacji o funduszach europejskich. Mamy takich pkt 73, jeszcze mamy specjalne agendy u nas w kraju. Takie my nazywamy to punkty kontaktowe, które się zajmują poszczególnymi programami. Tak jak mamy specjalny punkt kontaktowy właśnie dla tego programu Horyzont przy ministerstwie nauki i szkolnictwa wyższego. Akurat dla tego programu COSME to mamy punkt kontaktowy, który jest przy Związku Banków Polskich itd., ale zarządzaniem tymi środkami zajmują się specjalne agendy postronne Unii Europejskiej i aplikowanie odbywa się tam, a nie u nas w kraju.

A więc ja muszę przygotować wniosek który, jakby trafi do Brukseli i tak samo inne firmy, które mogą być zainteresowane w całej Europie tym programem też składają, czyli de facto konkuruję z innymi firmami z Europy. No właśnie specyfika jak gdyby tych projektów jest jednak inna, to znaczy nie trzeba tam jeździć ani pisać listów, te wnioski się składa elektronicznie, więc nie ma znaczenia, z którego miejsca składamy. W wielu tych programach jest tak, że trzeba robić to wspólnie z innymi partnerami, tak jest np. w tym programie wspomnianym przez przeze mnie Horyzont 2020, gdzie będzie trzeba mieć paru partnerów, zazwyczaj im jest ich więcej, tym projekt jest lepiej widziany. Może tu jest ten pies pogrzebany, że w Polsce nie umiem się między sobą dogadywać. A no właśnie, a to jeszcze trzeba się z zagranicznymi partnerami dogadać, ale nie, ale prawda jest również taka, że jakby my jeszcze w tych programach, tak mówiąc w cudzysłowie, nie osiedliśmy. Co to znaczy? Instytucje, które tam aplikują, firmy, uczelnie są do tego przygotowane, wyrobiły sobie często markę, bo realizowały różne projekt. Są jeszcze inne względy, o których nie chce koniecznie mówić na antenie, ale prawdą jest, że jak gdyby zbyt mało uwagi przykładaliśmy do tych programów do tej pory, a np. taki program, o którym wspominam, Horyzont 2020 to z tytułu naszej składki powinien dać nam przynajmniej projekt na kwotę 2 miliardów euro w tej perspektywie finansowej. Ale obawiam się, że tego nam się przy obecnym stanie nie uda.

To jeszcze raz o tej specyfice tych programów. Powiedzieliśmy, że aplikujemy nie w Polsce, nie w żadnych takich miejsc, które być może są już osłuchane, tutaj możemy zdobyć informacje, ale wniosek trafia już do Brukseli, bezpośrednio do Brukseli, do różnych agend Unii Europejskiej. Konkurujemy na rynku międzynarodowym, absolutnie trzeba też tam powiedzieć, że ta konkurencja jest większa, dlatego że szczególnie wśród krajów, które mają mniejszy dostęp do, tak jak my mamy, do funduszy europejskich to firmy, instytucje, które tam są też znają wartość funduszy europejskich i się tam ubiegają, czyli konkurencja tam większa niż u nas. Czyli trzeba przygotować naprawdę dobry, przemyślany projekt. Oczywiście, że tak i wnioski się zazwyczaj przygotowuje po angielsku w zdecydowanie mierze, więc to też jest często bariera, ale taką podstawową barierą, którą my mamy, to że mamy małe doświadczenie w przygotowaniu realizacji tych projektów. Czyli bardzo rzadko jesteśmy jak gdyby liderami tego typu projektów, mamy problemy z tym, że do każdego takiego projektu, jak wspominałem, zazwyczaj trzeba sobie dobrać partnerów. Mam tu na myśli program Horyzont 2020, bo w takich programach, których wspomniałem jak Łącząc Europę to my za wszelką sami aplikujemy i to od nas głównie zależy.

Czyli tak naprawdę konkurujemy, to już powiedzieliśmy, z firmami z innych krajów, musimy mieć dobrze przygotowany wniosek i to rzeczywiście być może brzmi trochę jak coś, co jest takim większym problemem niż te pieniądze unijne, które już znaliśmy, ale teraz wracam do początku. Tak naprawdę musimy się przestać tego bać, bo za chwilę się może okazać, że po prostu trochę nie ma innego wyjścia. Jeżeli firma chce mieć pieniądze unijne na rozwój, a kto nie chciałby dostać środków dodatkowych na rozwój, będzie musiała się nauczyć aplikować właśnie tam w Komisji Europejskiej. Dokładnie, ja nie widzę żadnych, jakby przeciwwskazań, dlaczego nasi przedsiębiorcy, nasi naukowcy mieliby być mniej sprawni w tym aniżeli np . Grecy, Portugalczycy. No mówię, Hiszpanie są trochę taką, jak to się mówi gwiazdą z tych krajów, które później weszły, bo faktycznie one postawiły bardzo silnie na korzystanie z tych środków. To zarówno z Horyzont 2020 czy programu COSME i mocno z tego korzystają. Zachęcamy do tego, żeby się zapoznać z informacjami, w ogóle specyfiką tych programów: strona funduszeeuropejskie.gov.pl tam specjalna zakładka Programy Komisji Europejskiej, do której odsyłamy, a ja państwu obiecuje, że wrócimy jeszcze w Super Funduszach do tego tematu. Przynajmniej dwa z tych programów spróbujemy omówić jeszcze bardziej dokładnie, na pewno jednym z tych programów będzie Horyzont 2020. Rzeczywiście tutaj mamy braki, a warto, żebyśmy te braki trochę nadganiać. Dzisiaj gościem Super Funduszy był pan minister Jerzy Kwieciński, minister inwestycji i rozwoju, bardzo dziękuję, bardzo dziękuję, pozdrawiamy wszystkich radiosłuchaczy. Polecam oczywiście te strony, które już wspomniałam, czyli funduszeeuropejskie.gov.pl, ale także zakładkę Super Fundusze na portalu tokfm.pl, tam wszystkie nasze poprzednie rozmowy, które mieliśmy w poprzednich cyklach. Bardzo państwu dziękuję za uwagę, do usłyszenia za tydzień.
Zwiń «

Kto i jak może skorzystać z programów Komisji Europejskiej?

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: SUPERFUNDUSZE

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 13:00

Najnowsze Podcasty

Konstytucja, Smoleńsk, afera Rywina. Momenty przełomowe

Dehnel: PiS przed każdymi wyborami szuka wroga. Teraz długo próbowali i udało się z uchodźcami

"Lepper. Będziemy wisieć albo siedzieć"

Adopcja dzieła sztuki? O tym, co wydarzyło się na rynku w ostatnim kwartale (cz. 1)

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL