Niepełnosprawni w średniowieczu

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

Cezary łasiczka program off czarek dzień dobry witam państwa bardzo serdecznie zapraszam na dzisiejsze spotkanie łączymy się ze studiem Radia TOK FM w Krakowie tam jest dr Magdalena Matczak z Department walki o ludzi Classics and Jazz to, że inwestycja w lewo pół dzień dobry witam serdecznie pani doktor czy dobry panie redaktorze dzień dobry państwu i fajnie jest na Uniwersytecie w Liverpoolu jest to z pewnością pewna odmienność jestem pewna TK szczególna specyfika odmienna do Rozwiń » polskich uczelni czy nawet amerykańskich czy fajnie można powiedzieć, że inaczej na pewno ciekawie, a czy trzeba lubić Bitelsów to fakty Bitelsi pochodzą z Liverpoolu znajduje tam nawet takie sporych rozmiarów muzeum utworzone na ich cześć, ale czy trzeba lubić Bitelsów myślę, że Brytyjczycy mają duże różnej ciekawej muzyki, tak więc czy Liverpool czy inne miasta Wielkiej Brytanii są ciekawymi do odbywania różnych studiów i badań to może tekstu wrócimy trochę później, ale rozpocznie do tego czym pani się zajmuje, bo to wydaje się czymś bardzo interesującym Tosię nazywa bio archeologia niepełnosprawności, czyli co tak faktycznie można mówić o wydzieleniu takiego pola badawczego w ramach bio archeologii czy nawet archeologii chodzi tutaj o badanie wszelkich aspektów niepełnosprawności w przeszłości głowie głównie na podstawie różnych źródeł archeologicznych w tym szczególnie szczątków ludzkich z kolei w swoich badaniach pomagam poznać zrozumieć właśnie przeszłość osób niepełnosprawnych w czasach średniowiecza po czasy wczesną nowożytna, czyli od mniej więcej dziesiątego do osiemnastego wieku tutaj na terenach dzisiejszej Polski i badam to, jakie choroby były uznawane za niepełnosprawność jak były postrzegane osoby z niepełnosprawnościami, jaki miały status społeczny, jaka była ich płeć pochodzenie dieta sposób pochówku takie badania wymagają połączenia wielu danych, tak więc czytam tutaj różne teksty pisane, aby poznać jak ujmowano niepełnosprawność analizują szczątki ludzkie, aby zobaczyć jak te choroby można zidentyfikować na szkieletach i czy one występowały w danej populacji, a także integruje te dane z danymi archeologicznymi, aby poznać, jaki był status społeczny tych osób i ich sposób pochówku będą także robić analizy właśnie stare i za to stabilny, aby poznać dietę i pochodzenia tych osób czy były lokalne ucznia, tak więc to badania bardzo interdyscyplinarne łączą różne dziedziny historia archeologia biologia antropologia fizyczną i etnografię i to stawia właściwie tom i bio archeologii niepełnosprawność moje badania na polubią humanistyki, która łączy studia społecznej humanistyka jest biologiem, dlaczego to ciekawe, dlaczego to jest ciekawe, dlaczego w zasadzie to jest nawet można to jest ważne, ponieważ około miliarda ludzi na ludzi na świecie posiada właśnie różnego rodzaju niepełnosprawności 1 miliard ludzi stanowi 15 % 18 naszej populacji globalnie Unii Europejskiej 14 % osób między 1560 czwartym rokiem życia są jest zarejestrowanych jako osoby niepełnosprawne w stanach Zjednoczonych 12 %, czyli to jest około 1440 000 000 osób posiada różne rodzaje niepełnosprawności, więc w dzisiejszym naszym społeczeństwie to dosyć znaczna grupa społeczna, a jeszcze biorąc pod uwagę te kwestie historyczne po prostu konflikty zbrojne kary cielesne wypadki choroby choroby wrodzone, a także ograniczona wiedza medyczna to wszystko powodowało, że prawdopodobnie też istniała znacząca liczba osób z fizycznymi ułomnościami w przeszłości, tak więc my nie możemy dzisiaj zrozumieć naszej historii naszego dziedzictwa bez zrozumienia doświadczenia wszystkich grup społecznych i ten także tej potencjalnie znaczącej grupy społecznej w przeszłości takie badania w Polsce nie były wcześniej wykonywane dlatego też moje badania stanowią z tej takie Novum, że nie możemy nawet własnej teraźniejszości zrozumieć ostatnich 4 lat ludzie zachodzą w głowę co się stało co się będzie działo, a co dopiero sięgać do niewielu dwunastego trzynastego wieku, ale to tylko taki komentarz przy okazji na dobrze czyli, a źródeł ma pani sporo w budowie faktycznie sporo istnieje dużo różnych kronik żywotów świętych różne nawet pamiętników różnych pism edukacyjnej jeśli chodzi o te źródła pisane, w których opisywano różne właśnie powiedzmy choroby stany fizyczne, tak więc są te źródła pisane istnieje także dużo różnych kolekcji ostał logicznych w Polsce, ale nie tylko, które można badać i w ten sposób poznać takim bardziej bezpośredni aspekt związany z chorobami w przyszłości, a także prawda archeolodzy co roku odkrywają nowe stanowiska także tych źródeł archeologicznych samych w sobie też jest dosyć sporo jeśli chodzi o poznawania tych aspektów przyszłości, czyli można, by rzec, że chodzi o zastanowienie się i o zbadanie w jaki sposób osoby nie z niepełnosprawnościami były traktowane w przeszłości były akceptowane czy nieakceptowany czy myślano o nich jako części wspólnoty czy były jedzie czy były na granicy może poza wspólnotą i t d . tak dalej tak tak właśnie chodzi o poznanie posta w, które przejawiały różne społeczeństwa w różnych czasach miejscach na świecie no dobrze i co wychodzi z pani badań czegoś nie dzieli jeśli chodzi o te badania obecnie prowadzone to dysponuje takimi powiedzmy wstępnymi wynikami tych badań i tutaj na podstawie takiej wstępnej analizy tekstów pisanych można powiedzieć, że mam np. bielmo na oczach ze sztywnienie rąk czynu różnego rodzaju skurcze, zwłaszcza te, jakie trwały powodujące zgięcie ciała także można było się w pełni rozprostować czy np. usunięcia narządów rodnych w przypadku mężczyzny to były takie kondycję uznawane za niepełną no może niepełnosprawność, ale ułomność upośledzenie okaleczenie czasach średniowiecznych natomiast z efektów z tekstów bardziej nam współczesnych wynika, że n p . dla złożona załamanie Rodney albo kobiet może płciowych mężczyzn tak może tutaj tak to właśnie okradło ujęta w tłumaczeniu dlatego tutaj posłużyłem się dosłownym cytatem, choć z tekstu średniowiecznego, ale dzisiaj byśmy tego czasu medycyna to na kilkakrotnie do przodu zrobiła w no tak tutaj jeśli chodzi o te bardziej współczesne nam teksty n p . paraliż brak wzroku nieleczone oraz ich cięcie o źle złożone złamanie to byłyby takie też kondycję, gdybyśmy uznali za niepełnosprawność natomiast jeśli chodzi o te wcześniejsze badania tutaj n p . w każdy się, które znajduje się, które się znajduje na ziemi Chełmińskiej na południu Pomorza wczoraj państwo zdaje się gościli w Gdańsku, więc tutaj cała odniesiemy dla wczorajszych audycji właśnie na tej ziemi Chełmińskiej jak słuchacze bardzo dobrze na pewno wiedzą, na którą właśnie Konrad Mazowiecki sprowadził Krzyżaków pierwsze połowie trzynastego wieku tam znajduje się taka współczesna wieś Kałdus na podstawie naprawie materiału, z której to się właśnie prowadziłam wcześniej badania i tam np. odkryto pochówek kobiety, która była chora na tron to potwierdziły badania molekularne zmarła ona między 2005. trzydziestym rokiem życia i ten trąd był już w takim dosyć zaawansowanym stadium, gdy ona zmarła cierpiał prawdopodobnie na odmianę trądu lepiej, ale promach to za, kiedy właśnie są takie charakterystyczne guzy wad zgrubienia skóry na twarzy i ten właśnie taki zaawansowany stopień trądu może wpływać na niezdolność dobrego wzroku przez dobrego wzroku, więc to też może się łączyć z niepełnosprawnością to, że tytuł zawiesza pani doktor, dlatego że zarząd informacji do tego bierze i do wsi Kałdus i do Krzyżaków powróciły po informacjach Radia TOK FM informację za kilka minut dziesiątej 20 studio Radia TOK FM w Krakowie jest dr Magdalena Matczak partner do walki, ale Classics Engie to dziś inwestują w Liverpool informacji informacja serca wczoraj ponownie łączymy się ze studiem Radia TOK FM w Krakowie tam jest dr Magdalena Matczak deptak do walki o Łodzi klasy sędziów to rodzi kwestia Liverpool, ale teraz jest pani uczelnia, ale rozumiem, że pracę doktorską bronił pani w Poznaniu tak zgadza się na Uniwersytecie imienia Adama Mickiewicza w Poznaniu w ni stąd taka rozum dobra znajomość wsi Kałdus i tej, że Trędowatej kobiety co nie wiemy tak wiemy o niej to, że właśnie ten stopień jej choroby były dosyć awansowanych w chwili śmierci na podstawie takich współczesnych badań Cleaner etnicznych, które mówią o tym, że jeszcze wcześniej przed latami siedemdziesiątym 80 tymi, gdy wprowadzono właśnie taką dosyć dobrą farmakologii, dzięki której można było uleczyć te osoby chore na trąd w tamtych czasach jeszcze około 74 % chorych cierpiały na różne problemy ze wzrokiem, które mogły prowadzić też właśnie o niepełnosprawności, ale też przede wszystkim do niemożności kontrolowania swoich ruchów co prowadziło do urazów i to też skutkowało pewnego rodzaju niepełnosprawnością oczywiście nie możemy wiedzieć czy osoba właśnie chora na tron pochodzące skał dostać cierpiała nam niepełnosprawność możemy jedynie domniemywać w każdym bądź razie pewne jest to, że została pochowana z nożem pierścionkiem w grobie jej grób znajdował się w południowo-centralnej części cmentarza, więc nie została pochowana ani na marginesie tego cmentarza ani poza nim i to może świadczyć o tym, że przynajmniej w czasie jej w czasie tego pochówku to wyrażało pewną taką społeczną akceptację jej odmienności, ale jest jeszcze druga interesująca kobieta myślę tutaj o gigant cel drzemce z Ostrowa Lednickiego tak jest to bardzo ciekawy przypadek, kiedy ten został odkryty w latach siedemdziesiątych dwudziestego wieku bardzo dobre trzeba bardzo dobrze przebadane datuje się go na koniec dwunastego początek czternastego wieku ona powie, że to była najwyższa kobieta polskiego średniowiecza, ponieważ jej wzrost wynosił 2 m 15 cm i tutaj ona cierpiała na gigantyzm na gromadzili różne inne schorzenia wynikające właśnie tych schorzeń, a także na zapalenie płuc okresowe niedożywienia została pochowana w taki trochę odmienny sposób niż pozostałe osoby z czaszką na wschód było jej ciało było tak dosyć nie niedbale można powiedzieć ułożone w grobie nie zaoferowano wyposażenia jeśli chodzi o to odmienne położenie groby przepraszam kobiety w grobie można mówić o pewnym takim może jej odmiany postrzeganiu społeczeństwa może ze względu właśnie na wysoki wzrost na podstawie tej kod trenował tej i tej olbrzymiej gigant taki, czego możemy się dowiedzieć co na to mówić cokolwiek to jednak już za mało, żeby wyciągać takie daleko idące wnioski z 1 strony są to 2 przypadki takie dosyć ciekawa, ale też prowadziłam badania na takiej większej grupie osób niepełnosprawnych właśnie już w rzeczonym kał dusza bez pracy z naukowcami Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu i tam innych kopaliśmy około 38 takich osób, które mogli moglibyśmy uznać za niepełnosprawne badałam właśnie też ich status społeczny i okazało się, że ich status społeczny nie różnił się w żaden sposób od innych osób w tym społeczeństwie, więc to mogłoby np. świadczyć właśnie wcale nie o takim marginalizacji tych ludzi, czyli oni byliby raczej Eno akceptowani, a w tamtym społeczeństwie średniowiecznym no ale czy tamto średniowiecznym społeczeństwie czy wiemy, że na pewno w 1 miejscu na świecie tutaj możemy mówić tylko o badaniach przeprowadzonych na terenie Polski, ale oczywiście takie badania nad osobami niepełnosprawnymi w przyszłości są prowadzone w różnych częściach świata z głównie w stanach Zjednoczonych to badania są rozwijane, ale też w wielkiej Brytanii w Australii i tutaj badacze wysunęli że, choć średniowiecze to Amerykanie pewnie tak jakoś sporo nie mają do badania nie średniowiecze nie, ale różne inne epoki starożytny Egipt i czasy prehistoryczne powiedzmy w Wietnamie i powiedzmy i te czasy, które dotyczyły rdzennych mieszkańców Ameryki, tak więc ale też dziewiętnastowiecznych Stanów zjednoczonych np. stanu w nowym Jorku stanu nowego Jorku, tak więc tych epok jest wiele, które zostały przebadane pod tymi kontami tutaj badacze wysunęli kilka różnych takich propozycji jak właśnie osoby niepełnosprawne mogły być traktowane, więc te postawy oscylowały przez akceptację i brak niepełnosprawności opiekę troskę akceptację warunkową, ale też i to takiej marginalizacji to rzeczy wiadomo od ludzie czym to było warunkowane, czego to zależało, bo rozumiem, że przepis mówi pani o tym, że były społeczeństwa, które akceptowały były takie, które tak pół na pół były takie, które odrzucały no i teraz pytanie, dlaczego tak się działo czy za jakieś inne czynniki czy to także właściwie ciągniemy losy zobaczymy co nam wyjdzie jak najwyżej akceptuję akceptujemy Jaknie to nie myślę, że oczywiście to zależy od pewnych wartości którymi kieruje każde społeczeństwo archeologii mamy od tele taką trudność, że do tych czasów prehistorycznych nie posiadamy żadnych źródeł pisanych, więc nie jesteśmy w stanie powiedzieć nic więcej takiego szczegółowego na temat tych wartości którymi dane społeczeństwo się kierowały jednak myślę, że ten fakt, że nawet w odniesieniu do takich społeczeńst w historycznych mówi się właśnie takiej opiece i trosce o okazywane osobom niepełnosprawnym to może świadczyć też o no właśnie tak bardzo pozytywnie prawda o tych społeczeństwach nie wiem jak właśnie to zwykle mam jestem za za ratowanie pewną taką łatwością, z jaką właśnie ekolodzy czy badacze mówią na podstawie no wydawałoby się niewielkiej ilości i śladów, że to było tak albo inaczej rozumiem, ale jeśli np. weźmy pod uwagę takiego mężczyznę, który zmarł między 3001 . a czterdziestym rokiem życia szesnastym 17 wieku w obecnym na terenie obecnego stanu nowy Meksyk w stanach Zjednoczonych, który to właśnie cierpiał na młodzieńcze przewlekłe zapalenia stawów i była to choroba, która w znaczny sposób uniemożliwiała mu niezależne funkcjonowania też stworzono taką rekonstrukcję jak on mógł się poruszać się na różnych etapach swojego życia jak właśnie jego poruszanie było ograniczone jak w zasadzie już pod koniec swego życia mógł się poruszać tylko na plecach odpychając się łokciami od tego podłoża, a więc po prostu nie był w stanie zadbać w żaden sposób praktycznie o siebie samego jednak przeżył do tego zaawansowanego stadium choroby, a więc tutaj powiedzmy nigdy nie możemy twierdzić tego z całą pewnością tak jak pan nadmienił przed chwilą tda rekonstrukcja przyszłość nie jest nigdy taka prosta, ale możemy tutaj domniemywać albo możemy pośrednio wnioskować na ten temat, że ktoś musiał okazywać przynajmniej minimalną opiekę albo troskę temu mężczyźnie, ponieważ przeżył tak długo tak znaczną dolegliwością, ale chorobom, gdzie właśnie to jako niezależne egzystowania było w znaczny sposób ograniczona, więc archeolodzy nigdy nie mogą wnioskować taki w sposób bezsporny bezpośredni, ale taki pośredni dosyć no to myślę, że to status społeczny n p . z tego mężczyzny też ważne tak czy był to jakiś biedny bezdomny czy był to zamożny właściciel czegoś zapewne status społeczny też miał kiedyś, a znaczenia, więc sobie myślę, że jeżeli mówimy o 1617 wieku tak, bo w sektach to jest to już czasy, kiedy pewnie status wpływał na to czy ktoś był poza społeczeństwem jednakowoż miało opiekę do późnych lat z 1 strony tak, ale z drugiej strony też te społeczności były znacznie prostsze niż nasza była mniejsza, więc z to rozwarstwienie społeczne po prostu też mogło być mniejsza w przeszłości to też jest taka ważna rzecz, której należy pamiętać, że w tych społecznościach mniejszych myślę, że inaczej społeczeństwo może się odnosić do właśnie takich osób chorych czy z niepełnosprawnościami może paradoksalnie właśnie lepiej je traktować wrócimy do naszej rozmowy po informacjach Radia TOK FM informacje o dziesiąty 40 już za kilka minut w studiu Radia TOK FM w Krakowie jest dr Magdalena Matczak Department walki, ale klasy sędziów to rodzi inwestują w EuRoPol wracamy po informacjach informacje o dziesiątej 40 wczoraj ponownie łączymy się ze studiem Radia TOK FM w Krakowie tam jest dr Magdalena Matczak Department walki o Łodzi klasy sędziów to rodzi inwestują w lewo pół rozmawiamy tzw. biurka Logi niepełnosprawności pani dr Magdalena Matczak bada w jaki sposób osoby z niepełnosprawnościami były traktowane w przyszłości się nie mieć n p . czy były częścią wspólnoty czy, że na obrzeżach wspólnoty może poza wspólnym wspólnotą to wszystko na podstawie np. śladów archeologicznych badania miejsc pochówków, ale także różnego rodzaju tekstów pani jest na Uniwersytecie Liverpoolu, ale pracował pani także w Polsce pracował pani też w stanach Zjednoczonych czy są różne podejścia do np. badań terenowych w stanach Zjednoczonych przebywałam na stypendium na Université -li for dońskim w Berkeley to było stypendium fundacji kościuszkowskiej strasznie zimno w berka dokładnie natomiast teraz w ramach moich badań współpracuje z uniwersytetem stanowym w Arizonie jeśli chodzi o badania terenowe to nie różnią się one jeśli chodzi o taką technikę zdejmowania kolejnych warstw ziemi i dokumentacji zabytków, ale to co np. ciekawego w tym roku miałam okazję obserwować na badaniach terenowych prowadzonych właśnie w stanach Zjednoczonych to w jaki sposób studenci są przygotowywani do podjęcia takich własnych badań tam każdy ze studentów był przydzielony do takiego wykopu o o zasadzie na szerokość 1 m szerokości długość 1 m, więc to było takie niewielki wykop, do którego przybyła przydzielonych 2 studentów i oni przez już w zasadzie 6 tygodni mieli zadaniem bardzo tak szczegółowo detalicznie badać to co się znajduje pod ziemią w tym niewielkim wykopie, więc i prowadzili co całą dokumentację i te prace sami samodzielnie od początku do końca w tym małym wykopie myślę, że to był taki bardzo ciekawy przykład takiego przygotowania właśnie studentów do prowadzenia w przyszłości niezależnych badań, czyli to stany Zjednoczone oferują legł w przeciwieństwie do Zjednoczonego Królestwa i Polski, które co raczej stawia na taki w warstwą nadzór jeśli chodzi o uczestniczenie w badaniach terenowych takich wykopalisk owych na Uniwersytecie w wielkiej Brytanii nie miałam przyjemności uczestniczyć w 10 tylko w badaniach powierzchniowych przez 2 sezony organizowanych przez Cambridge University przez prof. Colina Ren ją, tak więc to było bardzo ciekawe doświadczenie wtedy mieliśmy za zadanie prowadzić badania na bezludnej wyspie na nowo morzu Egejskim mieliśmy zadanie w zasadzie przez całą tą wyspa, ale nie staje się ludna kiedyś tam po świecie już nie uczestniczę w tych badaniach badania się w chwili obecnej przeniosły, ale i zostały już zakończone na tej wyspie to już było kilka lat temu w czasie mojego i zaraz po stypendium Cambridge natomiast jeśli chodzi o badania w Polsce to myślę, że tutaj prowadzone są bardziej takież roku paszczy nowe badania takie do mające zadaniem konkretnie postawienie odpowiedzi w zasadzie na zadane pytania badawcze dotyczące danego stanowiska i tutaj studenci zazwyczaj są przydzieleni do pewnych mają dostępnymi do pewnych takich odcinków konkretnych prac na wykopaliska, więc to trochę inaczej wygląda, ale myślę, że niezależnie od krajów w tym, że prowadzi badania można się nauczyć wielu ciekawych niepowtarzalnych rzeczy pani zajmowała się także badaniem emocji życia mieszkańców miast na przestrzeni dziejów może miasto za dużo powiedziane, bo jeszcze we wczesnym średniowieczu tych miast nie było były grody, które można uznać za takie zaczątki naszych współczesnych miast i faktycznie zajmowałam się badaniami tych emocji właśnie w odniesieniu do KO bus, którym wcześniej już rozmawia się bada emocje w przeszłości tak jak już też właśnie dzisiaj rozmawialiśmy o tym, mężczyźnie prawne zostaną nowy Meksyk, gdzie mówiliśmy o tej opiece i trosce i tutaj można powiedzieć, że to są pewne jest takie stany postawy może jakieś uczucia, które były okazywane wobec niego też właśnie na takiej podobnej zasadzie pośrednich badanie prowadziłam badania bardziej skoncentrowane może nam na strachu lęku w odniesieniu do tej społeczności skał busa w kontekście badań nad pochówku zmian w empirycznym to właśnie to są kolejne interesujące pewnie bardziej medialne tematy, czyli pochówki anty wam liryczne dzisiaj wydaje się, że były to osoby np. chory na gruźlicę tak taka koncepcja faktycznie powstała jest to jedno z kilku wytłumaczeń, dlaczego pewne osoby były grzebane w tych tzw. grobach anty wampiryczne ech, faktycznie mogło tak być, że w przyszłości społeczeństwo nie wiedziało jak powstawały pewne choroby, zwłaszcza te choroby zakaźne takie jak gruźlica i mogło tak być, że 1 osoba objawiała pewne symptomy prawda charakterystyczny dla gruźlicy następnie umierała, ale przed swoją śmiercią jeszcze zdążyła zarazić kilka osób ze swoją rodzinę czy ze swojej społeczności, które po jej śmierci też objawiał pewne takie symptomy i z czasem umierały ludzie nie wiedzieli, dlaczego tak się działo i mogli obwiniać oto śmierć to osoby, która pierwsza zmarła i uważa się do tego tzw. wampira i dlatego właśnie prowadź odkopać grób i unieszkodliwić tą osobę po śmierci, żeby już nie szkodziła, że faktycznie tutaj taki pochówek został odnaleziony co ciekawe w stanach Zjednoczonych był to mężczyzna, który zmarł między 5050 tym roku piątym rokiem życia, na którego kościach zidentyfikowano zmiany gruźlicze, który został pochowany w taki sposób anty wampiryczne morze no to znowu jest jakiś taki dopisywanie trochę, że no ludzie wiedzieli może nie wiedzieli może wiedzieli jednakowoż dzisiaj przebywać blisko osoby, która cierpiała na gruźlicę zresztą przecież nie trzeba sięgać do średniowiecza połowa dziewiętnastego wieku no właśnie francuskiej francuski kompozytor Fryderyk Chopin, kiedy był Waldemar się na Majorce no to pluł krwią chodził blady ciągle był jakiś taki nie w sosie jak tylko w końcu wyniesie z Majorki to miejscowa ludność spaliła cały dobytek, żeby się nie zarazić chorobą podejrzany, gdyby został bowiem odcięli głowę dłonie i też go pochowali jakiś dziwny sposób tego nie wiemy, ale n p . ten pochówek, którym z chwilą wspominała pochodzi z czasów już osy osiemnastego wieku, gdzie w gazetach właśnie wspominano tego typu praktykach i też właśnie gruźlicy dlatego osobom no to właśnie tak bardzo ciekawy przykład tej integracji tekstów pisanych z nazwiskami antropologicznym archeologicznymi, ale jeszcze wracając do Fryderyka Chopina w tamtych czasach gruźlica była też taką chorobą romantyczną to była taka choroba, którą chorowało wielu artystów ludność miejscowa ludność na kogoś nie była bardzo romantyczne trudność powiedzmy wiejska po ostrzegała te rzeczy zupełnie inne z posłów natomiast artyści wręcz chcieli chorować na tę chorobę, ponieważ ona była uznawana za chorobę takich ludzi natchnionych prawda taka blada zapadła powiedzmy twarz z podkrążonymi oczami kojarzyła się z taką osobą natknięto się duchowi żoną, która może stworzyć pewne ciała i wręcz właśnie to jest bardzo ciekawe w tamtych czasach w tych wyższych kręgach była taką chorobą pożądaną co ciekawe no dobrze, ale chyba Chopin gruźlicy i w końcu więc nie dla, gdybym nie był modnym w myślach Chopina dzisiaj jest jakimś sensie modne prawda tak pani szczególnie Japończycy uwielbiają Fryderyka Chopina to prawda tak często pojawiają się na konkursach chopinowskich w Polsce, czyli ZUS trudno mam trochę wrażenie, że takie no bo badanie emocji chyba jest trudne także z tego powodu, że jak to wszystko ująć, w którym momencie przecież nie wiem emocje miasta grodu osady wsi to jest jakaś suma ludzkich emocji, ale ta suma przecież no, jeżeli jakąś wypadkową właśnie co mówi jak, jakkolwiek uśredniony wynik niewiele mówi znowu badanie nastrojów emocji w każdym gospodarstwie domowym jest praktycznie niemożliwe do przeprowadzenia oczywiście jest to niemożliwe badanie emocji jest dosyć trudne tak jak pan powiedział, że go też badacze podchodzą do tego sceptycznie i w swoich badaniach raczej nie koncentruje się głównie na emocjach, a jednak na pewnych postawach, które przyjmowały społeczeństwo wobec osób niepełnosprawnych właśnie na ich statusie społecznym na ich zdjęcia pochodzeniu posłów sposobie pochówku, bo to są jednak takie rzeczy co, do których mamy więcej danych możemy coś powiedzieć zwiększą pewnością co się odwlecze wiemy, że była inna niż innych osób tak właśnie ten temat diety jest dosyć ciekawe jednak inni badacze jeszcze nie wykonywali takich badań odnośnie odniesień właśnie osób niepełnosprawnych dlatego te badania, które powstaną w ramach projektu, który prowadzę na Uniwersytecie w Liverpoolu będą też pod tym kątem takie nowatorskie i te badania będziemy wykonywać w przyszłym roku a gdzie właśnie w Liverpoolu ale gdyby na materiałach nowa będących z polskiej dokładnie z Wielkopolski, a jako taki materiał zdobywa można jednak przewozić przez granicę od po prostu badacze pobierają różne próbki i faktycznie czasami, a przeważą czy nawet przesyłają takie próbki do różnych laboratoriów jest to w pewnym sensie też uregulowana też zgłaszać jakąś paczkę przesyła próbkę kości albo dna z kobiety wykopanej jeszcze osobiście nie przesłała takich próbek, więc może na razie powstrzymamy się tutaj o podzielenia się ze słuchaczami większą ilością informacji na ten temat, bo to jest to nie zainteresował najbardziej chyba pani doktor jak w ogóle działa właśnie od strony formalnoprawnej ten system, ale to ja już sobie sprawdzę postaram się przeprowadzić własne badania w celu odkrycia dojścia do prawdy bardzo pani dziękuje dziękuję bardzo dr Magdalena Matczak z uniwersytetów Liverpoolu była państwa i moim gościem informację już za kilka minut o godzinie jedenastej, a po informacjach wracamy do programu Owczarek Zwiń «

Niepełnosprawni w średniowieczu

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: OFF CZAREK

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 04:00

Najnowsze Podcasty

Podsumowanie tygodnia, a w nim Marsz Miliona Serc bez Trzeciej Drogi i Słowacja tuż przed wyborami

Podsumowanie kwartału na rynku sztuki (cz. 2)

Marsz, marsz Tuska

Niska inflacja, braki paliw

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL