O rozwodach i pozycji prawnej kobiety w Cesarstwie Rzymskim

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

państwa i kości jest pani prof. Anna Karwacka katedra prawa rzymskiego wydział prawa i administracji Uniwersytet kardynała Stefana Wyszyńskiego dzień dobry witam serdecznie pani profesor dobre dzisiaj cofamy się do czasów Republiki może być Republika może być cesarz być cesarstwo dobrze to możemy połączyć i zrzec tego, że w takich czasach żyjemy warto porozmawiać o pozycji prawnej kobiety w czasie Republiki, a może cesarstwa, ale także pozycji kobiety jak w takiej Rozwiń » instytucji, którą znam jako małżeństwo, czyli małżeństwo zawarcie małżeństwa, a pewnie też rozwiązanie małżeństwa jak najbardziej było to dużo łatwiejsze w Rzymie niż współcześnie w ogóle trzeba powiedzieć, że na tle innych społeczeńst w starożytnego Śródziemnym może pozycja kobiety w Rzymie nie była taka zła jeśli porówna się n p . z pozycją obywatelek, a ten, które w zasadzie przez cały czas pozostawał w domu to w części wyznaczonej dla kobiet to w Rzymie, a wyglądało to niebo lepiej kobiety cieszyły się jako taką swobodą, ale bez zgody męża z domu wrześniowy to jest kwestia bardzo dyskusyjna jest taki też głowy zgodnie, z którym mężczyzna rzeczywiście rozwiódł się z żoną dlatego żona opuściła dom bez jego pozwolenia, że poszła oglądać jakieś igrzyska pogrzebowe natomiast ja myślę, że tutaj niekoniecznie kluczową rolę odegrało to żona wyszła z domu tylko to, dokąd poszła, bo te igrzyska pogrzebowe być może wiązało się n p . jakimi walkami gladiatorów to być może było niestosowne, a nie sam fakt wyjścia z domu natomiast całą pewnością im wcześniej tym mniejsza swoboda była w okresie Królewskim kobieta w zasadzie przez całe życie podlegała albo władzy ojca albo władze męża ewentualnie opiece 1 z wyjątkiem od tej zasady były kapłan taki bogini Westy, które były tym najbardziej samodzielnymi kobietami w Rzymie to zresztą w ogóle dosyć ciekawa rzecz, bo w źródłach jest mowa o najstarszych testamentach kobiet oczywiście wiadomo, że taki testament mogła sporządzić Starka czy była Starka, która dysponowała swoim majątkiem samodzielnie nie podlegała ani władz ojcowskie i opiece tutor natomiast ze źródeł wynika, że przynajmniej w 1 przypadku taki testament na rzecz zresztą zapewne ludu rzymskiego sporządziła prostytutka, więc być może prostytutki pozostawał gdzieś tam na krawędzi na granicy prawa i w związku z tym też cieszyły się pewną swobodą nie bardzo sobie wyobrażam, żeby ktoś miał nad nimi sprawować władzę chyba rzeczywiście były niewolnikami co też pewnie nie było rzadkością natomiast później ta swoboda zaczęła się stopniowo zwiększać natomiast wpły w bardzo różne czynniki w tym również czynniki społeczne, bo weźmy sobie n p . takie wojny punickiej przyjeżdża przybywa do Italii Hannibal mamy tę słynną bitwę pod Kannami, w której zginęły tysiące Rzymian co to oznacza poza oczywiście ogromną klęską militarną porażką wdowy oznacza właśnie wdowy, czyli mnóstwo kobiet, które nagle stają się właścicielkami majątków nie mają nad sobą żadnej władzy żadnej opieki i coś z tym fantem trzeba zrobić to jest przerażające dla Rzymian, bo wcześniej było tak oczywiście nad obyczaj nowością mężczyzn czuwał cenzor, który już kiedyś rozmawiać żona Anna obyczajności kobiet czuwał jakiś mężczyzna, który sprawował nad nimi władzę czy opieka najczęściej mąż teraz to wdowy pozostają został już zostały zostawione zupełnie same sobie i to spowodowało n p . że od razu bardzo szybko pojawiła się ustawa ograniczająca luksus kobiet nie wolno było nosić zbyt dużo biżuterii poruszać się elektryką po mieście nasi zbyt dając wzywających strojów tak także próbowano w jaki sposób ograniczyć przede wszystkim trwonienie majątku Bano się żony te majątki, które nagle stały się własnością po prostu przepuszczą w bardzo szybkim tempie, ale to z drugiej strony prowadziło do tego, że kobiety została zmuszona do podjęcia wszelkich działań w celu zajęcia się tymi majątkami i nagle pojawia się w Rzymie kategoria czegoś co nazwała kogoś kogo bym nazwał bizneswoman kobietą, która świetnie sobie radzi z prowadzeniem swoich interesów, które wcale nie potrzebuje żadnego opiekuna, ale czy to otoczenie prawne w tym jej pomagał, bo są panie różnych ograniczeniach tak przede wszystkim jeśli chodzi o teksty prawników tam bardzo często pojawia się takie słowo klucz in firma ta seksu słabość płci i tym Rzymianie bardzo często tłumaczyli różnego granic różnego rodzaju ograniczenia, które nakładane na kobiet no bo przecież one są takie słabe tak bardzo trzeba im pomagać, że aż trzeba koniecznie ograniczyć możliwość, ale już Gajos prawnik z drugiego wieku Ars autor słynnego podręcznika instytucja pisał, że niekoniecznie jest to zrozumiałe że, owszem, tak jest zwyczaj, ale właściwie, dlaczego tak jest to bardzo potrafił wytłumaczyć w związku z tym spotykamy się bardzo wieloma normami prawnymi, które ograniczają działalność kobiet, ale z drugiej strony z tendencją kobiet do tego, żeby się coraz bardziej samodzielne, acz i to są takie 2 siły, które na Sejm się zwalczają bardzo dobrym przykładem jest instytucja opieki nad kobietami, bo jeśli kobieta stała się jakiegoś powodu osobą niepodlegającą władzy ani ojca męża musiała mieć opiekuna i taki opiekun z racji tego, że kobieta zawsze miała ograniczoną zdolność do czynności prawnych, czyli pewne czynności prawnych takich dużej wagi nie mogła dokonywać samodzielnie bez jego zgody generalnie okazywało się, że kobiety bardzo często spotykały się z oporem tutora i nagle, jeżeli chciał sporządzić testament sprzedać jakąś nieruchomość albo wyzwolić niewolnika nie mogły uzyskać na to akceptacji tutora w związku z tym zaczęły wymyślać różnego rodzaju sposoby na to, żeby jakoś obejść ten wymóg po pierwsza, a fikcyjnie poddawały się pod władzę nie męża, ale jakieś zaufana osoba to powodowało, że stawały się osobami, ale oni w liście podlegającymi władzę tutaj gasła następnie taka osoba sprawująca władza zaufany jak powiedziałam wyzwalała spoty władze co skutkowało koniecznością powołania tutora winny sposób to było oczywiście inne tutor druga możliwość, a była taka, że w sytuacji, kiedy tutor był nieobecny to się zdarzało się wiadomo, że mężczyźni wyjeżdżali do prowincja to na jakiś wyprawa wojenna wówczas Pretor czasami za niego podejmował decyzję i stąd jeśli tor był oporny nie chciał wyrazić zgody kobiety udawały się do pretora po to, żeby to on z prezesem tak jest rano być może jakimś prezentem, kto wie natomiast w okresie cesarstwa tutaj nad kobietami dosyć szybko zaczyna zanikać najpier w w czasach pierwszego cesarza Augusta została wydana uchwalona ustawa na mocy której, jeżeli kobieta miała przy ziemi troje dzieci uzyskiwała przywilej tzw. już liberum, czyli karta dużej dozie tak jest karty dużej rodziny, dzięki której nabywa pełną zdolność do czynności prawnych, a później stopniowo coraz bardziej rozszerzono ten przywilej, nadając czasem sztucznie różnym kobietom i indywidualnych przypadkach aż wreszcie jedynymi kobietami, które tak naprawdę podlegały tutaj były zwolennicy wrócimy dalsze rozmowy o pozycji prawnej kobiety prawie rzymskim, ale także rozwodach po informacjach Radia TOK FM informacje już za kilka minut o godzinie jedenastej 20 państwa mają gości jest pani prof. Anna Karwacka z katedry prawa rzymskiego wydziału prawa i administracji Uniwersytetu kardynała Stefana Wyszyńskiego informację informacja wracamy wczoraj państwa mają gości pani prof. Anna Karwacka katedra prawa rzymskiego wydział prawa i administracji Uniwersytetu kardynała Stefana Wyszyńskiego rozmawia o pozycji prawnej kobiety w prawie rzymskim, a także rozwodach Ano właśnie dzisiaj zarówno małżeństwa rozwód to są instytucje prawne czynności prawne formalne i to jest 1 z podstawowych różnic, które dzieli te instytucje dzisiejszy od tych ziemskich po Rzymie zarówno małżeństwa rozwód to czynności prawnej nieformalna przecież wystarczyło albo wyrażenie zgody albo ustanie woli do tego, że małżeństwo albo zawrzeć albo rozwiązać i n p . jeśli chodzi o rozwód to ze źródeł wynikałoby, że wypowiedzenie takiej Formuły resetu z TV HBO czy zabiera swoje rzeczy z prawej bardzo często właśnie takim bardzo obrazowym dodatkiem wystarczyło, żeby małżeństwo uległ rozwiązaniu tylko tyle, że to nie jest aż tak prosta dosięgło woda zabiera swoje rzeczy, które najprawdopodobniej chodziło rzecz najbardziej osobista, czyli pewnie nie jakieś ubrania kosmetyki generalnie prawdopodobnie kobieta miała wykonać jakiś gest, który będzie na tyle czytelne, żeby stał się potem ewentualnie dowodem na to, że rzeczywiście opuściła dom męża czy powinna zabrać to co najbardziej czytelnie świadczy o tym, żona w tym domu była obecna plus jeszcze przynajmniej zgodnie ze źródłami, jakimi dysponujemy takim drugim gestem, który bardzo czytelnie pokazywał, że dochodzi do rozwodu, bo zwrot kluczy i tu mamy do czynienia z taką bardzo charakterystyczną dla prawa rzymskiego sytuacją kiedy, żeby odwrócić jakąś czynność prawną trzeba dokonać czegoś co będzie przeciwieństwa tego pierwszego aktu i tak właśnie z tymi kluczami, bo w trakcie ceremonii ślubnej kobieta otrzymywała komplet kluczy do domu, w którym będzie mieszkać razem z mężem najczęściej ten dom był własnością męża ten rodzaj zamków w chyba mało skomplikowanych, bo chyba najważniejszy był to niewolnik, który stał pilnował, chociaż szczerze mocno zamkach akurat się bardzo dobrze nie znam natomiast w czasie rozwodu najprawdopodobniej te klucze musiała oddać i to był też taki czytelny znak, o czym świadczył najprawdopodobniej chodziło o to, żeby było jak najlepszy dowód na to, w którym momencie kompletnie doszło do rozwodu i prawdopodobnie w tym celu również powoływane i świadków, dlaczego dlatego, że zarówno mamy zawarcia małżeństwa jego ustania był bardzo istotne z punktu widzenia chociażby potomstwa ustalenia z ojca ustalenia ojcostwa tak jest, jeżeli dziecko urodziło się najwcześniej w 180 dniu po zawarciu małżeństwa albo później w odpowiedni do 33 dnia po jego rozwiązaniu to był uznawane za dziecko małżeńskie czy precyzyjna data bardzo ułatwiała stwierdzenia czy można mówić o domniemaniu ojcostwa cienia, a tu brano oczywiście pod uwagę najkrótszy najdłuższe możliwe okres ciąży powody dla rozwodu rozumie, że tutaj równości nie mamy i nie są ile kobieta w ogóle nie mogła zdradzać męża o tyle mężczyzna musiał uważać, żeby robić tego we własnym domu czy generalnie rzecz biorąc we wszystkich społeczeństwach starożytnych było tak, że liczyło się legalne potomstwo w związku z tym to ile kobiet miał mężczyzna nie miał żadnego znaczenia dopóki miał legalną żonę, z którą miał potomstwo legalne potem legalne potomstwo, które mogło po nim dziedziczyć i stąd instytucja cudzołóstwa najczęściej odnosi się właśnie do kobiet, bo jeśli kobieta cudzą łoża no to potem trudno jest określić czy jest dziecko stąd mąż może mieć uzasadnione pretensje o to, że będzie wychowywał nie swojego potomka jeszcze w dodatku ten potomek będzie po nim dziedziczą natomiast w sytuacji, w której mąż ma np. kochankę albo uda się z wizytą do domu publicznego tego problemu nie ma w Krakowie takich państw słyszałam słyszałam czy tego problemu nie ma, bo po prostu nawet dziecko takiego związku jest trudnym dzieckiem nielegalnym inni dziedziczący mnie liczącym tak jest były takie różnego rodzaju historyjki anegdotki n p . Katon, które ów uchodził za taki synonim surowości spotkał kiedyś młodzieńca z dobrego domu wychodzącego w bardzo dobrego domu z domu publicznego jego pochwalił mówiąc świetnie robi no jakoś tam swoje żądze w odpowiedni sposób uwalnia tak jest, uwalniając natomiast potem, kiedy zobaczył go po raz 0203. piąty wychodzącego z tego samego przybytku stwierdził, że no świetnie wiecie pochwaliłem za to, że tu jesteś, a nie za to, że mieszkasz także różnie bywało, ale prostytucja była dla nas zupełnie normalną standardową sytuację nawet przez pisarzy chrześcijańskich zaś tam edykty, w którym momencie mówiły o tym, żeby chrześcijanie mogli korzystać z usług tylko prostytutek chrześcijańskich to czy generalnie rzecz biorąc stosunek chrześcijaństwa do prostytucji był taki bardzo złożonym no oczywiście potępiano prostytucję to jest jasne już Rzymianie wszyscy potępiali generalnie prostytucję, ale z drugiej strony uznawano, że to jest taki sposób kanalizowania pewnych ludzkich potrzeb, który jest w miarę możliwy do skontrolowania plus jeszcze 1 bardzo istotna kwestia kwestia podatku od czasów Kaliguli pobieraną bardzo wysoki zresztą podatek od prostytucji, który pozwalał sfinansować np. stawianie różnego rodzaju budowli publicznych w tym świątyń chrześcijańskich także niechcianą specjalnie się pozbywać, a tego procederu rząd źródełka tak jest natomiast oczywiście, że potępiano to jasna to prawnicy rzymscy dyskutowali bardzo długo na temat tego czy można byłoby się domagać zwrotu należności zapłaconej prostytutce jako nienależnego świadczenia i tutaj zastanawiali się czy można skorzystać z takiego środka procesowego styki skargi konflikcie, który pan wal nie tam kałuże, czyli skarga z tytułu tego, że przyczyną, dla której pieniądz zostały przyczyna, na które pieniądze zostały wzięte była haniebna najpier w uznawano, że obie strony zarówno dający, jaki biorąca postępują haniebnie w związku z tym nie można domagać zwrotu natomiast później przeważyła opinia zgodnie, z którą prostytutka nie postępuje haniebnie biorąc pieniądze, owszem, postępuje haniebnie uprawiając taki proceder natomiast skoro się z prostytutką to przyjmowanie pieniędzy zupełnie normalne haniebnie postępuje klienci w związku z tym nie może się domagać zwrotu, czyli efekt ten sam, ale uzasadnienia zupełnie inna wróćmy do tego cudzołóstwa męskiego czy z punktu widzenia dziedziczenia to nie miało znaczenia czy mężczyzna korzystał, ale przyzna nakryty we własnym domu rozumiem być powodem do rozwodu nie nakryty własnym domu nie problem polegał nie na tym czy mężczyzna założył tylko z kim, bo jeśli co założył cudzą żoną czy ewentualnie kobietom generalnie dobrych obyczajów wtedy mógł być pociągnięte przez do odpowiedzialności przez męża albo przez ojca tamtej kobiety w okresie republikańskim to była sfera zupełnie nie regulowana przez prawo stanowione bardzo często zdarzało się, że całość był karany albo fizycznie chłostą, tudzież pozbawieniem pewnych strategicznych części ciała albo był karany finansowo czy tak długo trzymano w zamknięciu aż się wypłacił albo generalnie jak jakiś sposób dogadywał się ze stroną pokrzywdzoną natomiast w okresie ręce Pato pojawi się legislacja pojawi się ustawodawstwo znowu Augusta na mocy, którego cudzołóstwo staje się przestępcą prawa publicznego i tu mamy już do czynienia z karami polegającymi na konfiskacie majątku wygnaniu, czyli z karami oferowany już przez aparat państwowy, ale nawet August nie posunął się tak daleko, żeby wykluczyć w ogóle te jurysdykcje rodzina i dopuścił możliwość wysunięcia oskarżenia w pierwszej kolejności przez pokrzywdzonego męża albo ojca powody, dla których można było dokonać się rozwieść z punktu widzenia kobiety punkt widzenia mężczyzny przede wszystkim już najstarszym prawie ta kwestia najprawdopodobniej, bo jakoś uregulowana Plutarcha, czyli grecki pisarz z okresu ręce pat mówi o tym, że Romą los miał wprowadzić taką ustawa jest oczywiście mało wiarygodny przekaz, ale myślę, że w tym akurat wypadku możemy uznać, że w jakimś przynajmniej zakresie on jest prawdopodobne wg ustawy o Musa kobieta nie mogło odprawić męża, bo oczywiście podlegała jego władzy poza tak często było zupełnie absurdalne z punktu widzenia ówczesnego społeczeństwa ma mąż mógł odprawić kobieta tylko kilku z kilku powodów po pierwsze to było wspomniane już wcześniej cudzołóstwo po drugie i tu wkracza już na grząski grunt, bo rękopis jest trochę zepsuta, więc nie do końca wiadomo co tam było tak naprawdę napisana, ale jest mowa o jakimś truciciel stwierdza teraz to może oznaczać 2 rzeczy albo w ogóle korzystanie z trucizn co ziemskie kobiety, owszem, zdarzało się zrobiła albo muszą znaczy aborcja i wtedy znowu mąż byłby poszkodowany żołnierz wieczne narzekanie strasznie Troyes w Pp w bo jeśli kobieta usunęła dziecko bez jego zgodę NATO w tym momencie tracił przyszłego potomka dziedzica plus jeszcze państwo traciło przyszłego potencjalnego żołnierza i podatnika, tak więc poważna sprawa natomiast kolejną przyczyną było podniesienie i tu znowu nie bardzo wiadomo albo dziecka jeśli tam chodziło rodzicielstwo w ogólności co się zdarzało, jeżeli kobieta skład urodziła martwe dziecko to, a w tym samym czasie zdrowego noworodka urodził jakaś niewolnica zdarzało się, że podmieniono natomiast druga możliwość dotyczy kluczy, o których wspominała powiedział, że kobieta otrzymywała w czasie ceremonii ślubnej wszystkie klucze do domu, w którym będzie mieszkać z mężem to nie jest do końca prawda podtrzymywał wszystkie związki 1 związkiem klucza do piwniczki z winami, czyli ta to po zmianie niektórych część zrozumiałem, czyli to po gminie klucze oznaczałoby de facto próba napicia się wina to też było z Całka zakazane przynajmniej najbardziej barem rozliczania wystarczyła próba generalnie wystarczyło, że kobieta nie została znaleziona gdzieś tam w towarzystwie, ale nawet jeśli nie zdążyłaby się napić ba sprawdzano to kobieta Piła wino najbliżsi krewni miał mieli prawo całowania kobiet w usta po to, żeby sprawdzić czy przypadkiem nie Piła wrócimy do całowania kobiet w usta po informacjach Radia TOK FM, a właściwie do pozycji prawnej kobiety prawie rzymskim informację o godzinie 1140 już za kilka minut państwa mają kości jest pani prof. Anna Karwacka z katedry prawa rzymskiego wydziału prawa i administracji Uniwersytetu kardynała Stefana Wyszyńskiego o czary państwa my gościmy pani prof. Anna Karwacka z katedry prawa rzymskiego wydział prawa i administracji Uniwersytetu kardynała Stefana Wyszyńskiego pozycję jako prawna kobiety w prawie rzymskim i rozwody przed informacjami mówiliśmy o powodach, dla którego mąż mogą rozwieść się z żoną tych powodów było całkiem sporo niektóre z nich wydają się dość błahy z naszego punktu widzenia czy np. kobieta znajdująca się w nieodpowiednim miejscu albo usiłujące napić się albo nie daj Boże po spożyciu alkoholu w tym spożyciem alkoholu to było także Rzymianie byli przeświadczeni, że alkohol negatywnie wpływa na przyszłe potomstwo nie wiązali tego tylko z okresem ciąży ogólnie, a do tego powoduje rozluźnienie, które mogłoby prowadzić do cudzołóstwa także 2 w 1 naj trzeba dodać, że w tej ustawie z Romą Llosa jeśli Plutarcha oczywiście nie zwalnia się prawda tak była jeszcze sankcja mąż, który rozwiódł się z żoną bez zachowania tych powodów tracił w zasadzie cały majątek, bo połowa na rzecz bóstwa bogini Ceres, a połowę na rzecz byłej już żoną także sankcja była dosyć poważna no i teraz pytanie co się stało z tym dalej, bo okres królewski się skończył ostatni król został wypędzony z Rzymu i tym samym ustawy królewskie w zasadzie przestało obowiązywać jako prawo stanowione natomiast najprawdopodobniej większość przepisów obowiązywała dalej jako prawo zwyczajowe i ten przepis dotyczący rozwodów najwyraźniej też, bo w źródłach mówi się, że tych rozwodów praktycznie w ogóle nie było ba wiele tekstów źródłowych mówi o tym, że pierwszy rozwód w ogóle odbył się w Rzymie dopiero trzecim wieku 2003001 . roku przed naszą erą to oczywiście nie może być prawda, bo skoro była regulacja to z całą pewnością dziś rozwody były natomiast wszystko wskazuje na to, że to był pierwszy rozwód, w którym nie dochowano zostały te powody, których wymagał Romus do zaistnienia tego podjąć jednostronnego rozwodu i tym pierwszym w cudzysłowie rozwodnikiem miał być niejaki spór skarżyli się druga, którą odprawił swoją żonę, dlatego że była bezpłodna i oczywiście źródła jest mowa o tym jak to bardzo kochał, ale biedne musiał się z nią rozmów z moim zdaniem to wszystko nieprawda on po prostu szukał dobrego pretekstu ona ani nieco założyła ani nie Piła wina nie dokonała aborcji, więc ogólnie rzecz biorąc trudno było znaleźć przyczyna ustawową natomiast on wpadł na bardzo sprytny pomysł każdy obywatel rzymski raz na 5 lat musiał złożyć deklarację cenzus Sową i m. in. odpowiadał cenzurą na pytanie czy jest żonaty i czy pojął żona w celu chłodzenia potomstwa ją właśnie to wykorzystał mianowicie powiedział ja pojąłem, że w celu pobudzenia potomstwa złożyłem taką przysięgę przed cenzora ami, a więc teraz skoro jest bezpłodna, a tak twierdził to musi się z nią rozwieść pytanie, kto sprawdzał czy taki rozwód było zgodne z prawa czy nie przynajmniej prawem zwyczajowym i to najprawdopodobniej byli właśnie cenzorzy, bo oni czuwali nad przestrzeganiem obyczajów przodków stąd najprawdopodobniej sankcją, która mogła spotkać rozwodnika była już nie tak jak za czasów Romulusa konfiskata majątku tylko nota cenzor ska czy degradacja społeczna i teraz proszę zobaczyć w Karwi już postąpił bardzo sprytnie, bo postawił cenzorów przed bardzo poważnym dylematem mogli albo ukarać go, twierdząc tym samym, że wcale nie trzeba się żenić w celu chłodzenia potomstwa albo nie ukarać Eko i uznać, że można się rozwieść bez dochowania tych wskazanych przez tego mitycznego Romulusa powodów najwyraźniej Carlosowi ten rozwód szedł na sucho i od tamtej pory coraz częściej rozwodzą się z bardzo błahych przyczyn czasami w ogóle bez przyczyny jest taka anegdotka o tym, że ktoś odprawił swoją żona, mimo że wziął się z tą żoną generalnie na pozór przynajmniej świetnie, że dała mu potomstwo i przyjaciele dopytywali się, dlaczego się rozwiodła się wcześniej była posłuszna płodna on mówi tak, ale spójrzcie na mój sąd dał, a wszyscy popatrzyli na jego stopy mówi zobaczcie tam jest ładny jest nowy nie mam skarpetek, ale tylko ja wiem, gdzie mnie uwiera, a ci mężczyźni prawda co powiedzieć pani profesor, a co się dzieje w przypadku rozwodu, że chodzi o zabezpieczenie ekonomiczne męża i rząd czy byłego męża byłej żony najważniejsza jest kwestia posagu, dlatego że poseł to był ten majątek, który żona jej ojciec albo jakakolwiek trzecia osoba wnosiła po to, żeby kobieta jakiś sposób dzieliła ciężary małżeńskie, które ponosi co do zasady mąż oczywiście w sytuacji, w której rozwód do rozwodu dochodziło z wyłącznej winy kobietę chociażby w wypadku cudzołóstwa problem posagu zwrotu posagu w zasadzie się nie pojawiał mąż ten poseł zwrócić mu go nie zwracać generalnie biorąc pod uwagę cudzą stworzony nigdy się pewnie kolokwialnie rzecz ujmując nie czepiał natomiast w momencie, w którym pojawił się ten druga, którą odprawił żona, dlatego że była przynajmniej w jego mniemaniu bezpłodna, bo oczywiście, kto wie to pojawił się również bardzo palący problem zabezpieczenia kobiety na wypadek rozwiązania małżeństwa właśnie w ten sposób, żeby umożliwić jej odzyskanie posagu do tej pory to był tylko taki moralny obowiązek niczym nie sankcjonowane natomiast tu pojawia się potrzeba wprowadzenia jakiejś ochrony prawnej i najpier w wprowadzona została tzw. kaucją czy dzisiejsza kaucja zabezpieczenia, które polegało na tym, że na samym początku przed zawarciem małżeństwa strony się umawiały, że jeśli małżeństwo ulegnie rozwiązaniu poseł zostanie zwrócony tylko trochę niezręczna ja rozumiem, że taki rodzaj intercyzy ante litera, ale no nie jest bardzo zręczna sytuacja i w związku z tym niedługo potem pojawi się skarga, którą kobieta ewentualni ojciec może wytoczyć w celu odzyskania posagu co do zasady mogą odzyskać cały posag, chyba że po pierwsze z małżeństwa były dzieci, które oczywiście zostawały z mężem dlatego, że to mężczyzna sprawował nad nimi władza w związku z tym na poczet kosztów związanych z ich wychowaniem mąż mógł sobie część posagu zatrzymać i druga sytuacja prób ter mors, czyli jeśli rozwód nastąpił z winy żony wówczas również sędzia mógł przyznać mężowi możliwość zachowania części posagu jako, czyja wiem takiej kary dla żony za to że, że to moje wina z tego panie mówi trochę wynika, że jeżeli moralność żony stała pod znakiem zapytania to była to atrakcyjna możliwość dla męża, jeżeli chodzi o nasze zachowanie tego posady był taki kazus Mariusz ten słynny wódz, który był wielokrotnie konsulem pokonał Germanów i t d . tak dalej miał kiedyś do rozstrzygnięcia właśnie taką sprawę sądową, w której mężczyzna zawarł małżeństwo z kobietą niekoniecznie dobrze się prowadzącą im bardzo szybko, bo tam znalazł pretekst rozwiódł się z nią próbował zatrzymać pokaźny zresztą bardzo posag natomiast Mariusz doszedł do wniosku, że skoro było wiadomo, że ta kobieta nie prowadzi się specjalnie dobrze to bardzo czytelny był w tym momencie zamiar męża dlatego przyznał jemu jednak system ca, a całą resztę posagu przyznał byłej żonie także tak łatwo nie było też to tylko 1 kazus jak było w standardowo to oczywiście trudno powiedzieć no dobrze zestawi się też literatura czy pewnie teatr jesteś kimś takim krzywym zwierciadłem, w którym odbijają się też, gdy wszystkie przypadki i prawo dotyczące małżeństwa czy też rozwodu no my o rozwodach z czasów republikańskich pewnie nie wiedzielibyśmy dużo, gdyby nie literatura piękna, bo prawnicy na ten temat dużo nie piszą natomiast rzeczywiście bardzo wdzięcznym materiałem do badań są komedie Planta, w których wielokrotnie zdarzają się nawiązania do rozwodu mam taki 1 swój ulubiony fragment mianowicie zachowała się 1 jedyna komedia Planta, która ma tłumić logiczna ona nosi tytuł Amfitriona i tam mamy do czynienia z taką parą z małżeństwem jest fikcją ALT man, którzy jeszcze bardzo się kochają natomiast firma musi wyruszyć na wojna w związku z 3 mana zostaje sama, ponieważ bardzo piękną kobietą to oczywiście Jowisz za ZUS jak pojawi się jak to Jowisza Zeus natychmiast przybiera postać jej męża po to, żeby z nią być dopóty dopóki można wrócić oczywiście jak to w porządnej Opera Operze mydlanej mąż wraca bardzo szybko i nagle zaczyna podejrzewać, że żona go zdradza, bo ona zachowuje się dosyć dziwnie opowiada różne niestworzone historie w ogóle nie wie, o co chodzi cały czas zarzuca zdradę ona tego w końcu dość no w końcu ja jestem cały czas moim mężem, o co ci człowieku chodzi, a on cały czas na nią krzyczy cały czas ma do niej pretensje, ale rozwodzie w ogóle niema mowy Jona tak wykończona już kompletnie w pewnym momencie mówi, żeby on zostawił sobie swoje rzeczy, a oddał jej jej rzecz niby hałas resetu z radosną nas większość badaczy jest zdania, że to jest moment, w którym ona jednostronnie się z nim rozwodzi co z prawnego punktu widzenia jest bardzo kontrowersyjna dlatego, że to jest jeszcze okres, kiedy większość kobiet była pod władzą mężów, a nawet jeśli nie to rozwodzie jednostronnym raczej nie mógł jeszcze być mowy moim zdaniem sytuacja trochę inna dużo bardziej śmieszna mianowicie ono aż tak dosyć, że mówi de facto rozwieść się ze mną wreszcie człowieku doznał dość i w jego usta wkłada tę formułę rozwodową nie wypowiada sama ona mówi to trochę odwrotnie trochę wspak w związku z tym wychodzi na to, że to on się z nią rozwód, chociaż tak naprawdę nic nie powiedział prawdopodobnie to dla publiczności plotą musiało być bardzo radosna urwali się powodu panie profesorze na nim jestem przekonany myślę, że tak bardzo pani dziękuje prof. Anna Karwacka z katedry prawa rzymskiego wydziału prawa i administracji Uniwersytetu kardynała Stefana Wyszyńskiego państwa, bo goście dziękuję ja również bardzo dziękuję informacje Radia TOK FM już za kilka minut o godzinie dwunastej po informacjach Mikołaj Lizut jego program dzisiejszy przygotował Paweł Ziętara Zwiń «

O rozwodach i pozycji prawnej kobiety w Cesarstwie Rzymskim

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: OFF CZAREK

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 18:00

Najnowsze Podcasty

"Ludzie podnieśli głowy, patrzą w przyszłość optymistycznym wzrokiem"

"Weaknesses" - jak sprytnie mówić o swoich słabościach

"To nie był wiec poparcia dla jakiejkolwiek partii"

"Oni nie są w stanie wczuć się w nasze problemy, i w to w jakiej Polsce byśmy chcieli żyć"

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL