O trudnej sztuce robienia wyborczych sondaży (cz. 1)

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

dzień dobry państwu trwa dziś wyborcy magazyny Radia TOK FM tym razem z Bydgoszczy, a my witamy państwa audycji Homo science przy mikrofonie Aleksandra Stanisławska Piotr Stanisławski kryzys nauka po studiu nasz gość Paula Rowińska matematyczka imperia okolic lądują w dzień dobry dziś będziemy trochę jak nie my jednak wyborczą, ale nie politycznie tylko właśnie matematyczną statystyczną sondażowo co czuje matematyki, gdy widzi wyniki sondażu czy raczej im wierzyć Rozwiń » raczej zastanawia jak też zrobione czy co się dzieje w głowie matematykę na widok wyników ja zawsze patrzę szukam tam rzeczy, które ludzie zwykle nie zwracają uwagi, czyli jak ten sondaż został przeprowadzony, bo niestety często tych informacji nie znajduje Musze grzebać gdzieś właśnie w internecie, bo ich nie ma powiedzmy w Gazecie, które czytam sondaż dlatego o no sondażom ufam, ale tak z przymrużeniem oka trochę chcieli, czyli ufam dopiero kiedy sprawdza metodologia sondaże godne zaufania i niegodne zaufania i czym się 12 charakteryzują sondaż godny zaufania będzie takie, które naprawdę raportuje znaczy mówi, jaki był np. błąd statystyczny jak sondaż został przeprowadzony po błędzie statystycznym zaraz opowiem jak sondaż został przeprowadzony, jaka i, jaka była próba statystyczna tak na kim ten sondaż został przeprowadzony i te informacje powinny jak chcesz się z boku znaleźć, bo inaczej sondaż nie ma tak naprawdę znaczenia czy jak nie ma tych informacji to mamy sondaże wyjęte z kapelusza jak Królik być może być może nie być może sondaż był przeprowadzony prawidłowo tylko po prostu tych informacji tam nie ma, ale tego trzeba się doszukać, bo inaczej nie możemy wierzyć w błąd statystyczny cóż to jest o próbie statystycznej powiedział, że to jest właśnie red jakaś reprezentatywna grupa, na której się przeprowadza dany sondaż tak zacznijmy od tego czym sąd właściwie jest, dlaczego te sondaże przeprowadzamy, bo oczywiście najlepiej byłoby zapytać powiedzmy wszystkich Polaków o zdanie na jakiś temat na kogo chcą głosować tak dalej, ale to nie jest możliwe nie jesteśmy w stanie to koszt byłby olbrzymi, więc bierzemy próba tak samo jak lekarz pobiera krew czy pobiera jakiś fragment tkanki, żeby sprawdzić co się dzieje w całym organizmie to jest taka sama zasada, ale zakładamy, że ta próba będzie reprezentatywna dla kraju i tutaj zaczynają się schody, bo co to znaczy reprezentatywna tak do dziś nie wiemy dokładnie, jakie jak jak to robić no bo o wciąż są badania, które przeprowadzamy jak jak to najlepiej zrobić w każdym sondażu nieważne jak dobry byłby ten sondaż pojawia się coś takiego jak błąd statystyczny, a to, dlatego że mamy działamy na prawdopodobieństwie takiej tutaj nie będę wchodzić w szczegóły ale o co chodzi chodzi o to, że nota próba jest losowa, czyli bierzemy klasowych ludzi, więc musimy wziąć pod uwagę, że może być tak, że nie do końca wszystkie osoby będą przeciętnymi osobami, czyli że, że może się zdarzyć coś dziwnego mam może mieć dziwne odpowiedzi i my możemy określić jako matematyce, jaki margines tego błędu będzie tutaj zwykle ten margines błędu jest 3 %owe czyli, jeżeli mamy odpowiedź, że powiedzmy 60 % osób głosuje na prezydenta takiego to my wiemy, że to będzie między 5057 % 63 % jest ± 3, skąd wiemy to znaczy też z doświadczenia dotychczasowego, że tak zwykle wychodziło po porównania jest czysta matematyka to jest matematyka tutaj są tzw. rozkłady prawdopodobieństwa i 3 % pojawia się, jeżeli próba statystyczna jest około 1000 osób plus minus stał tutaj bank dokładnie, ale to około 1000 osób daje nam około ten błąd 3 %o we owej, czyli to będzie zawsze niezależnie od tego jaka będzie ta próba, bo to jest ten problem, kiedy nie wiem zapytamy n p . ile osób chodzi do kościoła i jeżeli staniemy pod kościołem no to będziemy troszeczkę, jakby zakłócony wyniki wtedy pewnie też będą 3 % tak i teraz to ja mówiłam teraz w błędzie statystycznym błędów w sondażach mamy różne typy błąd statystyczny jest błędem takim, który w sondażu będzie zawsze nieważne, jaki to jest dobry sondaż, ale ten błąd są cele to jest bezpieczne, że my o nim możemy wiele powiedzieć matematycznie mamy jednak błędy systematyczna i te błędy są o bardziej poważne, bo one są bardziej ukryte i właśnie błędy systematyczne np. polegał na tym kogo my pytamy czy ta próba jest właściwie reprezentatywna i tak kościoła, jeżeli powiedzmy będziemy Stali pod kościołem no to wiadomo, że osoby wychodzące będą raczej wierzące a, czyli możemy przepytać są pod kościołem zapytajcie czy czy są wierząca no i wyjdzie nam, że 99 % Polaków jest wierzących oczywiście nie do końca wiecie odzwierciedla rzeczywistość, a i tutaj nieważne ile osób przed czytamy, jeżeli próba będzie po prostu nie reprezentatywna dla kraju czy dla, a dla dla miasta to o ma po prostu nie uzyskamy odpowiednich wyników, a jak się uzyskuje taką reprezentatywną grupę jak się gromadzi zbiera to wszystko zależy od tego jaki sondaż przeprowadzamy co nas interesuje i w jakim jesteśmy pańskim kraju tak, bo n p . trzeba wziąć pod uwagę, żeby ludzie w byli w różnym wieku, bo powiedzmy czasami sondaże przeprowadza się telefonicznie, ale teraz już coraz więcej młodych ludzi nie ma telefonów stacjonarnych n p . albo przeprowadza się sondaże w ciągu dnia, kiedy dużo osób jest w pracy, więc docieramy głównie emerytów n p . i t d . i t d . czy trzeba naprawdę tutaj dużo socjologów, jakby patrzy na na różne aspekty sondaże, bo można sondaże w różny sposób przeprowadza telefonicznie można stać na ulicach i podchodzi do ludzi, ale co się pojawia tyle problemów, że dzisiaj nawet nie będzie w stanie wszystkich powiedzieć, bo n p . są osoby, które nie chcą odpowiadać boją się nie nie chce odpowiadać napytania albo, o które wprost kłamią, bo np. wstydzą się swoich poglądów albo boją się, że ich poglądy będą jako wyższy Johna albo chcą się po prostu popisać i powiedzieć coś kontrowersyjnego i to wszystko te sondaże zaburza to, że to w takim razie, skąd biorą takie totalne wpadki, bo pamiętam n p . przed wyborami prezydenckimi ostatnimi sondaży ją od tych linii nie powiem, kto robił, ale to było no poważna instytucja nie był sondaż robiony gdzieś tam na kolanie albo sondaż robiony przez którąś ze stron, które to są bardzo często są ideologicznie zakłócone i te są bardzo wyraźnie wskazywał na zwycięstwo Komorowskiego tymczasem burgery też przed samymi wyborami już taki ten moment, kiedy raczej ludzie z grubsza wiedzą na koło będą głosowali i wynik końcowy był no z zupełnie inny to nie pamiętam tej wiary to były na pewno różnica znacznie większy niż te 3 % tutaj po podejrzewam, że było dużo czynników i na pewno 1 z nich było sposób przeprowadzenia sondaży nie wiem w jaki sposób przeprowadzone czy to faktycznie dzwonią, bo odze w dzwoniliśmy do ludzi czy może były były przeprowadzane głównie dużych miastach, bo to trzeba dotrzeć i inne poglądy ludzie mają często na wsi powiedzmy w dużym mieście w małym mieście i trzeba dotrzeć do wszystkich i ja bardzo interesuje zaś taki przykład już dość da dawna i z daleka z 3006 . roku wybory prezydenckie w stanach i te były wybory pomiędzy Rooseveltem i alfę la land Johnem i IT było bardzo ciekawe dlatego, że to był olbrzymi sondaż 2 , 51 000 002 pół 1 000 000 odpowiedzi, czyli to są niewyobrażalne liczba, więc wydawało się, że sondaż będzie ono perfekcyjne i faktycznie błąd statystyczny był malutki naprawdę malutki, bo była taka duża próba tylko pojawi się błąd systematyczne, bo sondaż przeprowadzano głównie telefonicznie, a wtedy jeszcze telefony miały osoby bogata i gdy dotarliśmy do właśnie bogatej części społeczeństwa którzy, która głosowała głównie na tą była republikańska partia głównie oczywiście tutaj jest mówimy o o takim trendzie na, a wygrał demokrata Franklin, więc więc, jakby mieliśmy ten odwrócona sytuacja ze względu na to, że dotarliśmy do specyficznej części społeczeństwa Franklin Delano Roosevelt wygrał tak tak tak chyba tak i mamy rzeczywiście tutaj był to co powiedział błąd systemowy, a zdarzało się na wkład w Polsce czy wiesz jakich w sondażach, które takie błędy systemowe zawierały i które sporo namieszały to znaczy tutaj nie chce dokładnie po mówić o konkretnych sondażach, bo te błędem błędy systematyczne są bardzo często do trudno do wykrycia tak, czyli my często spekuluje co tam się wydarzyło teraz te błędy są coraz mniej oczywista czyli, jeżeli właśnie 3006. roku to było dość oczywiste, bo ludzie nie mieli tych telefonów i nam po prostu nie byli w stanie odpowiedzieć teraz trudno jest czasem powiedzieć co dokładnie było problemem, ale częstym problemem jest właśnie to, że w Polsce jest olbrzymi konflikt między ludźmi, którzy popierają różne partia i często ludzie po prostu unikają odpowiedzi albo albo wręcz kłamią, bo nie chcą wchodzić jakieś zagrywki polityczne po prostu chcą, a odpowiedzieć cokolwiek co myślał, że osoba oddająca pytanie chcę usłyszeć nowe, a z tego co rozumiem to im większa próba tym mniejszy błąd statystyczny Kayah to w takim razie, jaka musi być próba, bo to też jest zawsze kwestia kosztów czasu zrobienia tego, bo nie obrażam się w tej chwili zrobienia sondażu na 22 ,51 000 000 osób nie możecie są takie robione, ale jak auta liczba badanych pomija w tej chwili ich do bólu ale jaka jest liczba wydanych taka, że to rzeczywiście trzymało się kupy, żeby miało sens, żeby to było wiarygodne jeśli chodzi o takie wybory ogólnokrajowe tak jak zwykle to jest około 1000 osób wtedy faktycznie ten błąd statystyczny jest rzędu 3 %, a i to jest bardzo akceptowalne bo, zwłaszcza biorąc pod uwagę, że często te błędy systematyczna są większe niż statystyczna, więc około 1000 osób zwykle wystarcza oczywiście to, jeżeli jesteśmy jakimś olbrzymim kraju takim jak stany Zjednoczone często bierze się więcej osób, aczkolwiek ten błąd nie zależy aż tak bardzo od całej populacji głównie od tej próby oka to w takim razie, gdzie jeszcze duży obszar działania dla matematyka, a nie dla socjologa no bo wpadnięcie na torze tylko bogaci mają telefony to jest raczej nie ma tematyczny problem, a i teraz także ze stanem ID pytam 1000 osób powiedzmy, że socjolog i dobrze wybrał tą grupę na już wpisuje to tabelkę weksel wrzucamy gotowy wykres jest 6 matematycznego do roboty w tym wszystkim jest powiem tak już nie jest aż tak dużo jak w momencie, kiedy sondaże były wymyślane, aczkolwiek wciąż jest dużo i nawet z tego co wiem kilkoro moich kolegów się zajmuje podobnymi rzeczami, czyli patrzymy na różne nowe metody statystyczne, czyli jak np. ograniczyć to próba, ale zrobić to próba lepszą, czyli to się mówi jak i jakby bierzemy warstwy społeczeństwa tzw . nie warstwę w sensie w średniowiecznym tylko warstwę w sensie bliżej nas interesuje n p . w krajach, gdzie jest duży podział na religię to jak matematycznie ile osób powinno być zdanej religii mniej więcej reprezentować w jaki sposób wybrać te osoby, żeby było jak najbardziej losowej to jest cała dziedzina matematyki, która się zajmuje generowania liczb losowych i t d . tak dalej na poza tym analiza wyników wciąż statystyk jest potrzebny, bo statystyk zobaczy coś, czego nie zobaczy socjolog często, chyba że socjolog ma świetna wykształcenia statystyczna, dlatego że czasami są takie niuanse powiedzmy te błędy, których osoba, która nie ma wykształcenia matematycznego nie zobaczy nie potrafi kwarty pikować rad co socjal trzeciego socjolog nie zobaczy co matematyk może zobaczyć nawet to, że nawet sposób przedstawienia błędów tak, czyli po co nie błędów w sondażu sposób przedstawienia wyników, czyli różnego rodzaju wykresy często zespół popełniane wiele błędów nawet, nawet jeżeli wykresy teoretycznie poprawne wydaje się, że z przynajmniej mam nadzieję, że większe statystyków zauważy, że powiedzmy 8 na wykresie co się z nimi nie tak albo, że nie został podany ten margines błędu i t d . tak dalej nie mówię tutaj że, że statystyki socjolog to zupełnie inaczej będą podchodzić do tej do tej sprawy, bo zakład tutaj to jest duża, jakby duża statystyków, którzy znają się na socjologii socjologów, którzy świetnie operuje statystykę bardziej mam namyśli, że trzeba zajrzeć do tego podręcznika matematycznego tek jest, czyli jak widzą państwo wyniki sondaży to bardzo prosimy o sprawdzenie jak one były robione przez kogo one były robione i dzisiaj czy była jest reprezentatywna grupa jakie, jaka metodologia więcej będzie informacji na dany temat, tym bardziej wiarygodny będzie taki sondaż tak naszym gościem była dzisiaj matematyczka Paula Rowińska z Imperial okolic Londyn, która prowadzi bloga Paula Rowińska kropkę wordpress kropkę com bardzo państwu dziękujemy my wracamy teraz do Bydgoszczy, gdzie dziś gość Radia TOK FM natomiast, jeżeli chcą państwo swoje ciągu dalszego tej rozmowy to zapraszamy do podczas na stronie Radia TOK FM dziękuję Zwiń «

O trudnej sztuce robienia wyborczych sondaży (cz. 1)

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: HOMO SCIENCE

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 19:00

Najnowsze Podcasty

O Orlenie, Adamie Glapińskim i Trybunale Stanu już nikt nie pamięta? "Wszyscy zajmują się wiatrakami"

Podsumowanie dnia [4.12.2023]

Ekonomia360: Wniosek o Trybunał Stanu dla szefa NBP nadal "bez decyzji politycznej". Co to znaczy?

Ostatnie siedem dni rządów PiS

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL