Jak wyglądało zakończenie Powstania Warszawskiego?

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

Maciej Zakrocki dzień dobry zapraszam na historię Polski dzisiaj rozmawiamy o końcu powstania Warszawskiego no oczywiście trochę w bilansie no tak sobie myślę, że kiedy jest 1 sierpnia, kiedy siedemnastej nie tylko w Warszawie zatrzymują się ludzie jest mnóstwo takich emocji wobec tego wydarzenia, toteż niedobrze, gdybyśmy zapominali, że to powstanie jednak właśnie trwało 63 dni i się kończy dość dramatycznych okolicznościach no właśnie o tym, dzisiaj historię Rozwiń » Polski w studiu pan dr Karol Mazur kierownik działu edukacyjnego muzeum powstania Warszawskiego dobry czy czasu powiem szczerze, że sięgnąłem ponownie do depeszy naczelnego wodza gen. Kazimierza są sosnowe Sosnkowskiego sprzed wybuchu powstania i jakieś wydaje się ono niemalże prorocze to zdanie, które tam w tej depeszy jest do gen. Komorowskiego on pisze w obliczu szybkich postępów okupacji sowieckiej na terytorium kraju trzeba dążyć do zaoszczędzenia substancji biologicznej narodu w obliczu podwójnej groźby eksterminacji można powiedzieć ja miał rację no tylko, że stało się jak się stało w oczywiście wtedy oczywiście nie było jeszcze wiadomo jak jest jak i jak się wydarzy to oczywiście już 2 tradycje też Rostkowski co tradycja PiS -u ciekawska i są Zyskowski nie był przeciwny powstaniu powstaniu tylko był przeciwny powstaniu w Warszawie uważa, że wojska czy żołnierza kryły się wycofać Warszawy próbować walczyć przyjął tylko czynnościach w terenie, ale oczywiście ten jego argument to broń z postaci energicznej to oczywiście argument tradycji endeckiej, który oczywiście bardzo mocno był w oko w wśród konspiratorów i wśród organizacji endeckich czy nawiązujących do endecji bardzo silny prawda i też już dzisiaj w dzisiejszych publicystów, którzy odwołują się tej tradycji, że podstawowym, jakby zadaniem Polaków było w czasie okupacji było oszczędzanie się prawda, że musimy tutaj robić wszystko, żeby jak najmniej ofiar ponieść prawdę i polskie państwo podziemne czy w konspiracja ma temu służyć prawda oszczędzam oczywiście w polskie państwo wciąż tworzy głównie głównie osoby o tradycjach powiedzmy PiS-u ciekawskich czy wokół PiS ciekawskich i oni uważają oczywiście, że celem polskiego państwa podziemnego jest przygotowanie struktur konspiracyjnych podziemnego wojska do powstania Narodowego z odpowiednim momencie stąd mamy tutaj pewien, jakby rozłam z tymi oczywiście tu dyskusja jest cały wokół tego czy to był odpowiedni moment prawda nawet jeśli ci, którzy krytykują powstania, a nie są w tradycji endeckiej też zawsze z wystawiają tą kwestię czy to czy 1 sierpnia 10003004 . roku był odpowiednim momentem, ale my oczywiście nie przeżyliśmy dzisiejszej rozmowy wracali do tego słynnego pytania bić się czy nie bo, bo na ten temat już tomy napisano natomiast myślę, że jednak warto może przynajmniej wrócić do tych pytań, które już pojawiały się też może już część odpowiedzi padło czemu to tu tak długo trwało ono czy naprawdę skoro było właściwie wiadomo w NATO do pan wie lepiej, ale myślę, że po 2 po 3 tygodniach no no wiadomo już na pewno jak barykada Sosabowskiego skakała po pod Arnhem to już naprawdę nie ma nie było co liczyć ona jeszcze wyląduje pod Warszawą, pomijając czy to miałoby sens czy trzeba było do 2 października jeszcze ciągnąć łagodnie tego miasta to uczucie trudne pytanie ponieważ, ponieważ proszę pamiętać o tym, że powstańcy wystąpi przeciwko no państwu totalitarnemu prawdą to trzeba też o tym, że to to było państwo to był strukturę i oczywiście nazistowskich Niemca, który brał jeńców one dostały rozkaz zaraz po wybuchu powstania 6 miast nie bierzemy nikogo rozwala przepraszam tak potocznie mówi wszystko po kolei i ludzi miasto no oczywiście wiadomo bo, bo mamy plany plany postęp przez to już mniej więcej od czterdziestego 3002 . roku, bo i dowódca armii krajowej Stefan Rowecki Grot napisał taką tą taką rozprawę na temat właśnie powstania, więc oczywiście wiadomo było rzeczowo oponować punkty strategiczne, czyli lotniska mosty tego nie udało się zrobić i to na sam pociąg i to na samym początku prawda tutaj faktycznych z punktu widzenia wojskowego można się zastanowić w co dalej prawda, gdybyśmy nie wiem walczyli z nawet sekund 6 i imperialistyczną sił, ale nie tutaj Taranto może było podjąć jakieś działania powiedzmy negocjacje jak skończyć z tą cholerą, ale mieliśmy do czynienia z siłą, która oka jej oczy podali byśmy się to z kolei z skończyłoby się straszliwą Atom bo, ponieważ najprawdopodobniej żołnierze kryzysu i rozstrzelanie bandyci i i warunki jak bez szans rozpoczęcia negocjacji pod koniec września tworzeniem uznaje prawa kombatanckie żołnierzy armii krajowej i noc i też dali sygnał, że zależy im na to, że ludność cywilną część prawda to był taki warunek sine qua non rozpoczęcia negocjacji w dni od 2 października to tylko jeszcze 1 rzecz tutaj wymaga wyjaśnienia, bo pan mówi o tym, że była taka sytuacja, jaka była, że było podejrzenie bardzo uzasadnione, że wszyscy powstańcy żołnierze walczący w powstaniu warszawskim zostaną rozstrzelani tymczasem mijają tygodnie i najwięcej ofiar po stronie ludności cywilnej to prawda prawda jest pytanie oczywiście tych ofert lub więcej byśmy się potem ludzie to ogromny dylemat ten musi brać pod uwagę oczywiście część historyków mówi zobaczy na Pradze tam powstanie rozwiązało po kilku dniach nalot miał też inną skalę to było też nie było tak zaangażowali się cywilnej jest tam był nieznacznie punkt oporu, który po prostu przestały działać ci część żołnierzy mogą ich do konspiracji no na zachodniej Warszawie na lewym brzegu to byłby dużo trudniejsze, ponieważ zajęto jednak znacznie większy obszar i no zwinięty powstania na zasadzie, że przyjdzie tylko spierać na Niemcy na pewno szukali dalej, kto kto to kto widział mogliby prowadzić od niedzieli zbiorą, tym bardziej że takie rozkazy poszły, więc moim zdaniem trudno, bo wciąż jakiekolwiek negocjacje jeżeliby Niemcy nie uznali praw kombatanckich armii krajowej, a coś stało dopiero w czasie obawiali prawda pierwsze rokowania właśnie chciałem do tego nawiązujemy oczywiście dojdziemy do do podjęcia rozmów już w końcu września i w efekcie do oczywiście zakończenia poddania kapitulacji powstania 2 października ale, ale sąd pyta te próby rozmów czy pierwsze warunki kapitulacji, jakie Niemcy przesyłają to jest początek września w miesiąc wcześniej jest to czy to było powiedzmy 0708 . wrzesień to są pierwsze tam czy rozmowy toczą się tylko przeciwko toczył się jeszcze ludności cywilnej tutaj przeraża, bo to orzeczenie chodzi oto tam ± 2 dni, ale o znalazłem taką wypowiedź gen. Tadeusza Bora-Komorowskiego, gdzie on pisze 5 września Niemcy po raz drugi przysłali nam warunki kapitulacji ich nie mogłem się nad nimi nie pochylić, bo sytuacja miasta była już tragicznie ciężka na 1 żołnierza przypadało po kilkanaście sztuk amunicji czekaliśmy na wejście Rosjan od strony Pragi, gdyby nie ta nadzieja to być może 11 września podpisaliśmy porozumienie z Niemcami, więc taktykę wyjaśniam, że drugi o tym, 5 września już po raz drugi przychodzą jakieś warunki kapitulacji natomiast jak wyjaśnia to wchodzenie Niemców na na Rosjan przepraszam na naprawę no powstrzymywała nie wierzę, że oczywiście ja mówię o rezultacie tych demokracji ten 0709. wrzesień to właśnie jest efektem, że oczywiście kapitulacji dyskowej niema mowy o dowództwo krajowe to to to odrzuca, ale jest, jakby efekty rozmów, zwłaszcza wyższe część ludności cywilnej ze Śródmieścia to tam też, jakby i czerwony krzyż łączył rada główna opiekuńcza która, jakby negocjował z Niemcami warunki, żeby tym od ludności cywilnej się nic złego nie stało to są takie pierwsze próby oczywiście potem, bo trudno prowadzić rozmowy dlatego, by doszło 2 ważnych wydarzeń, które dawały ogromną nadzieję na pierwszy to oczywiście wkroczenie armii czerwonej w końcu na Pragę, a więc już tylko Wisła oddziela powstańców od od armii czerwonej i oczywiście też Ludowego wojska polskiego pierwszy od wojska polskiego w przez stworzyli pod dowództwem Berlinga i i oczywiście druga rzecz 18 września mamy taki najważniejszej większy zrzut pomocy prawda z ze strony aliantów trenowało ogromną nadzieję znaczy to było to wśród wszystkich swoich pojawia się to to było tak ogromna nadzieja że, że pamiętają o nas, że wtedy też w jaki sposób zastosowano te rozmowy rozmowy kapitulacyjne pojawia się też rozmowa dotycząca 10 września BUR miał ustalać drogą listowną warunki kapitulacji z niemieckim gen. Interem von rodem no i wydawało się właśnie że, że to jest taki moment, w którym to powstanie dobiegnie końca nie wiem historycy zapewne wyliczyli, że to jest czas to też w nawiązaniu właśnie do tej naszej rozmowy wcześniejszej jak tego fragmentu, kiedy mówimy o o zagrożeniu wymordowania żołnierzy powstańców to jest dziennie ginie 317 żołnierzy 2380 cywilów tak to jednak widać właśnie co się dzieje po tej stronie cywilnej to, że to jest też m. in. toż to świadomość zniszczeń lub zabijania ludzi zniszczeń w mieście powoduje, że że, że jednak Bór-Komorowski na myśli tak skoro próbuje istotną drogą rozmawiać o tym, że to trzeba jednak zakończyć mierzy się rozmowy były tylko proszę wziąć pod uwagę, że była nieufność i to nawet znaczy, zwłaszcza po stronie armii krajowej prawda mamy z kimś, kto przez kilkanaście lat przez kilka lat przepraszał okupacji niszczy nasz naród i nie trzyma się pewnych zasad, które są realizowane w cywilizowanym świecie, więc oczywiście trzeba też trzeba było tę barierę w jaki sposób złamać no i faktycznie oczywiście to los ludności cywilnej we wrześniu i sytuacja też jego materialna się bardzo pogorszyła i to do formy precyzował sprawę że, że do 6 sprowadzili się zrobić tylko gdy faktycznie to był ogromny problem tych w tych Kijów chce tej nieufności czy Niemcy trzymają zasad karta to no właśnie czy czy też nieufność udało się jakoś pokonać jak się udało pokonać się co jeszcze stanęło na drodze od tego zaczniemy drugą część audycji historię Polski teraz informacji Maciej Zakrocki dzień dobry ponownie to są historie Polski w studiu dr Karol Mazur muzeum powstania Warszawskiego rozmawiamy o okolicznościach, które zaczęły zachęcać to jest oczywiście najlepsze słowo dowództwo powstania Warszawskiego do podjęcia takich rozmów z Niemcami tu mówiliśmy o pierwszych dniach września, kiedy sytuacja i tak już była tragiczna, ale jak zwraca uwagę pan dr Mazur nie ma gwarancji nie ma ufności, że ten totalitarny przeciwnik będzie chciał dochować jakiś reguł i stąd te początki rozmów są trudne pojawia się jeszcze 1 taka teoria chciałem pana poprosić o skomentowanie, że właśnie gdzieś w okolicach tego 10 września, kiedy Bór-Komorowski no prowadził jakąś listowną korespondencję z Niemcami w sprawie warunków tejże kapitulacji podobno z Stalin uznał, że to powstanie się kończy za wcześnie, że trzeba jeszcze jakoś podtrzymywać no po to, żeby doszło do całkowitego zniszczenia ludzi powstania, którzy no dla niego byli od samego początku właśnie takim zagrożeniem dla dalszych planów taki uznał, że najlepiej rękami niemieckimi po prostu zlikwidować tych ludzi, którzy to zagrożenie mogliby tworzyć już po po jego wejściu próbie zakładania swoich porządków daje się właśnie, mówi że wręcz próba wysyłania na zachodnią stronę Warszawy jednostek oddziałów gen. Berlinga no to są działania w zasadzie pozorowane, że to wiadomo, że nic z tego nie będzie, a tam jemu nie zależało oczywiście na Berlin owca jakoś specjalnie, więc mógł poświęcić tych ludzi, ale rzeczywiście w połowie września ci bankowcy przedostają się na zachodnią część Wisły to jest pewna hipoteza faktycznie bardzo mocno, jakby historycy, którzy badają relacje polsko-sowieckiej stawiają tylko oczyszczone trud udowodnienia, że z prostego względu na prostą archiwa sowieckie sądy oraz zamknięte mamy oczywiście pewne dzienniki bojowe żołnierzy dowództwa sowieckiego mamy pewne depesze, które szły do Stalina, ale nie wiemy do końca prawda nie mamy zwrot prawda coś co jak Stalin to sobie wykalkulował to jest oczywiście, które ma swoją mocowania wydaje się, że coś należnego, że jest prawda czy Stalin wiedział o negocjacjach armii krajowej z Niemcami możliwe, ponieważ oczywiście ten aparat wywiadowczy sowiecki był zdolny wiemy, że 2 oficerów armii czerwonej operował na terenie powstańczej Warszawie Konstanty koło gen Iwan Kołos przy czym pierwszy chyba działo z własną rękę, bo tam więcej mi i był takim megalomanem, który tworzą wszystko może załatwić około pół faktycznie wszystko wskazuje na to, że był wtyczką sowiecką, który ten oficer w jaki sposób to przynajmniej historyk rosyjski współczesny Mikołaj Iwanow mocno twierdzi, że to, że on był właśnie takim graczem, żeby dawać nadzieje postać co prawda i z powodu tego vana koło osa właśnie snuje się tą dalszą hipotezę, że to było bardzo to przemyślana gra Stalina no chyba rzeczywiście jak w nocy z piętnastego 16 września rozpoczyna się ten desant notować na pewno nareszcie tak ci, którzy mieli od samego początku no właśnie nam pomóc wejść do miasta i nie tylko chcieliśmy powitać w roli gospodarzy jednak zaczynają zaczynają wchodzić na, toteż od samego początku dodajmy jest operacja, która miała to mówiłem nań wiadomo, że niema specjalnego sensu militarnego, ale może miała być takim znowu tchnienie pewnej nadziei, że ta, że ta pomoc przyjdzie i tu chciałem też pana poprosić, bo myślę, że jednak warto, bo zawsze mówimy czas schodzić w takich opowieściach też do poziomu zwykłego żołnierza to jednak czy Berlin owcy, którzy którzy, którzy próbują przedostać na drugą stronę i wielu z nich przedostaje naprawdę się biją chcą się bić pomagają powstał tak oczywiście prosiły powierzył pierwszego wojska polskiego to jest Armatura Tower została skonstruowana na ziemiach polskich wschodnich prawda, więc oczywiście bazą jest wizja Kościuszko z nich Kościuszkowców nie brał udział w operacji czy pierwsza dywizja brała Kościuszki czy ci zaprawieni w bojach nie, ale właśnie te świeże wizje stworzone zostało rzucone to też trochę pokazuje, że mamy takie mięso armatnie rzucone przez wodę w teatrach podtrzymuje to teoria o tym, też nie znając dosadnie dobrze przygotowany kiedyś mówiło, że w ogóle nie było żadnego wsparcia było to wsparcie ogniowe kona było po prostu niedostateczne im i to przez kolejne noce to nie tylko, jakbyśmy się też do próby 22 września mówi były programy rozdawania to już 1606 . po 0606 . dwunastego dziewiętnastego to było 3 główne i straty były straszne pro 3000 proszę to 3 × więcej niż, że zginęło żołnierzy armii prawie pod Monte Cassino zginęło w ciągu przeprawy przez Wisłę zostało około 8 z 800 drugą stronę na Czerniaków prawda, bo mówi o Żoliborzu, bo tam desant upadł błyskawicznie, bo tam nie było żadnego czy postępuj tak daleko od plaży że, że ten, że ten przyczółek nie mógł nie był w stanie utrzymać, ale wracają do Czerniakowa tych mamy 800 bardzo źle szkolonych klucz to powstańcy wspominają to byli bardzo dzielni młodzi chłopcy pierwsze bardzo słabo wykształceni mamy wspomniał, że nie potrafili czytać po raz pierwszy w mieście znaleźli byli szkoleni tylko do działań w polu nagle rzucono ich do miasta, które jak wymaga zupełnie tego przygotowania bojowego trzeba umieć rozpoznawać broń po odgłosach umyciu ukrywać wykorzystywać oczywiście wszystkie zaułki okna i t d. oni po prostu giną masowo, bo poseł źle przygotowani są to widzimy też film Komasy jest to taka scena, która pokazuje faktycznie rzecz, że żeber ligowcy są za źle przygotowani grupa wejdzie też nowe są dochodzi też z 1 strony do no właśnie tak jak mówimy na szlachetnych działań tych ludzi, którzy rzeczywiście chcą się bić i chcą pomóc mówimy o tej grupie, która potem zostaje pod dowództwem mjr. Stanisława Łotyszom oka dochodzi właśnie to, a propos tego co pan powiedział do takich dramatycznych sytuacji, bo powstańcy są przez często w mundurach niemieckich z niemiecką bronią w ręku na ta opaska nie zawsze jest bardzo widoczna albo jest już też po prostu zadymiona zakurzona i t d . i dochodzi również no do do z nieświadomego i tak tutaj nikt tego nie kwestionujemy zastrzelenia przez nich w tej chwili nie pamiętam nazwiska łódzkiego Karl honoraria Koronowskiego cieszy tutaj akurat są różne wersje czy to zrobili ligowcy czy Niemcy do końca do dzisiaj do dzisiaj nota, ale się mówi, że to mogło się właśnie znają, ale on szedł winny jest aspekt oczywiście ci być berlingo obcy byli przygotowali też ideologicznie to mamy ich wspomnienia, że oni mieli rozmowy oficerów wychowawczych uczy się głównie to byli żołnierze armii czerwonej, której mówili my tam, gdzie ciele mieć dystans, bo to są polscy faszyści i faktycznie mamy wspomnienia, że jak, że oni oczywiście to powątpiewają, że to Polacy jacy to faszyści, ale widzieli tych Polaków w niemieckich dyrektorkę taka wątpliwość rodziła jejku faktycznie jest w niemieckich mundurach mamy wspomnień takiego rynku sektor tak właśnie miał taki zły pomysł może ci dzieci ten oficer wychowawczy miał miał rację, więc tam była, chociaż te bariery zostały złamane, bo faktycznie to wina te więzi między byłymi powstańcami rodziły prawda powstańcy bardzo chcieli szybko przeszkolić pokazać, jaki jak tutaj wojować doceniali że, że to jest pomoc realna naj przede wszystkim wspólnota narodowa językowa no wiadomo było, że mówimy wspólnym językiem na morze tu warto przypomnieć wspomnienie Tadeusza LIGO który, który pisze ich obecność podziałała od razu bardzo dodatnio na samopoczucie powstańców mimo ciężkiej sytuacji mimo głodu zmęczenia dawał się zauważyć nowy przypły w sił i energii no, tyle że wkrótce powstańcy na Czerniakowie poddali się no bo taka była sytuacja jest pomoc oczywiście nic nie dała natomiast podziałał ten element nawet w tych wspomnieniach Tadeusza ligą to to co słychać, o którym mówiliśmy wcześniej może jest to pomoc także przychodzi, więc te grupki jednak zaczynają wierzyć, że coś może się odwrócić co mogło w efekcie wpływać na decyzję dowództwa właśnie takim dysków może nie tyle dystansowanie się do idei już kapitulacji przed Niemcami, ale przynajmniej na jeszcze może poczekajmy tak dzień 2 to oczywiście to przede wszystkim zakłada, że to jest tylko wstęp prawda, że to jest ten, że w zostaną wysłane przyczółki budzi oczywiście skomasowana ofensywa sowiecka i oni wreszcie wkroczą prawda czy tak jak zakładaliśmy 1 sierpnia powstanie będzie trwało 23 dni akurat tydzień Sowieci wkroczą i wyzwolą miasto tak jak i było więcej w Wilnie parad parę tygodni wcześniej to teraz właśnie zakłada HOKEJ miesiąc 1,51000 minęło wreszcie się zjawy i pójdzie ta ofensywa skomasowana i przegonimy wspólnie Niemców potem oczywiście spodziewano się ziarna krajowe zostanie aresztowana, ale przynajmniej pokazaliśmy światu, że z chili my wyzwolić sami stolica naszego kraju takie byłyby założenia armii armii armii krajowej i dowództwa, więc notował ogromne nadzieje na rzeczywiście zaczęły się zrzuty sowieckiej, które wreszcie się pojawiły samoloty sowieckie nie było przez przez cały sierpień prawie nie było może to obserwacyjne latał ma powstać mogą obserwować pojedynki lotnicze między między lotnictwem niemieckimi i sowieckim jeśli pojawiał zrzut oczywiście wiemy, że te rzuty były niedostateczne, bo oczywiście rzucono też sporo tylko zrzucono bez spadochronu, więc jeżeli chodzi militaria to się średnio co nadawało na żywność oka to nawet się roztrzaskał sypie zaś można zebrać wykorzystać prawda, ale broń, bo zupełnie nie do użytku ta, która w, którą sowicie nam nam zrzucali stonkę zrzucali amunicję do sowieckiej broni my mieliśmy bardziej dla alianckich niemiecką prawdę polską 3 września wszyscy go dziesiątego roku jest to nie pasowały też raczej interpretuje się jako pewna gra pozorów ze strony ze strony Stalina prawda, żeby potem mógł chcieć wypłacić jak to nie pomagam też pomagam prawda, bo Czesi oczywiście słał listy Roosevelt nie, ale Churchill faktycznie korespondencję dyplomatyczną między cieczy rozwodem pokazuje, że wcześniej próbował wpłynąć na Stalina, żeby dokonał jakiś weryfikacji swoich planów i i pomógł powstańców na rozumiem, że to jest taki moment jeszcze powiedzmy na koniec tej części, że to jest taki moment, w którym nawet jeśli przyjmiemy że, że te zarzuty mogą w czymkolwiek pomóc chociażby właśnie poprawiać sytuację żywnościową no to jest coraz trudniej znaleźć miejsca takie gdzie, które powstańcy kontrolują na tyle duża, że taki zrzut może być celnych i t d . no bo ja wspomniałem, że Czerniaków, który wspierają również berlingo owcy walce no poddaje się 24 września, gdzie jeszcze przez te kilka dni powstańcy kontrolują obszar Warszawy miał tak oczywiście to przecież mniejszą przyczyną wiadomo dla dla sprzętu, bo prawie wszystkim zrzutów alianckich, które były zwiększa wysokości spadochronowy prawda no to ona to był trud trudno uchwycić ten ten słynny rzut 18 września, którym powiedziałem ogromny trud dzienny 1 dzienne zrzut, a 100 latających fortec w asyście samolotów bojowych mogły zrzucić dużo tylko większość faktycznie wpadło na na stronę niemiecką raczej to był efekt psychologiczny ogromny, bo ludzie widzieli całe niebo w spadochron zresztą interpretowano, że to może będzie desant ludzki prawdę, że wreszcie z bessą Sosabowskiego wiadomo że, że tego desantu ludzkiego nie było, ale był była pomoc to dawało ogromną nadzieję losu oni ludność Warszawy powstający myślenie o 5 dni po ktoś pamięta oraz zajrzeli rzucili oraz pójdą może kolejne kroki to jakby grało na przedłużenie powstania prawda i psychologicznie, że może wreszcie się uda prawda tutaj osiągnąć jakąś pomoc, jeżeli ze strony aliantów bezpośrednio prawda oni są daleko to ze strony terroryzuje sandałów można, by zadać pytanie czy w takim razie to dobrze działał tak, bo może może właśnie to są wszystko takie momenty to jest taki czas, w którym nie należało myśleć o tym, że to coś tu 6, a to wiadomo rozpoczęliśmy powstanie liczymy na sukces prawda okoliczności są takie, że mamy nie aliantów, ale aliantów naszych aliantów blisko to jest i oni przez, by powstający przez cały czas myślę, zwłaszcza desanty berlingo owców, jakby dawały nadzieję, że to będzie, że pójdzie krok dalej i stąd właśnie od 12 września jest przedłużenie powstanie Niemcy też są pewnej panice, toteż mamy z depesz ojciec oni są przerażeni dla nich utrata Pragi było pewną pewną katastrofą to mamy w Dzienniku bojowym von dem Bacha czy dowódcy całego zgrupowania skarżącego powstania żon jest nawet mama jakoś depresję psychiczną co teraz prawda jakie, jakie wykonał zadanie jak studia powstanie jak tutaj już Sowieci wkraczają prawda do do na drugą rękę, ale okazało się oczywiście, że Sowieci nie są w stanie pokonać na linii Wisły i Niemcy dostają czas pod koniec września, żeby tłumić powstanie systematycznie prawda po Czernikowie idzie Mokotów potem w Żoliborz został już w ostatnich dniach września sam Śródmieście no właśnie 29 września gen. Tadeusz Komorowski Bór wysyła depesze radiową do marszałka Rokossowskiego tak jakby chciał jeszcze raz sprawdzić czy czy jest sens nas na cokolwiek czekać tam apelują o udzielenie wsparcia militarnego mimo otrzymania potwierdzenia ze strony radzieckiej, że ta depesza została przyjęta żadna odpowiedź nie nadchodzi no i kiedy właśnie się okazało jak pan, mówi że jedynym mieście takim skrawkiem obrony w Warszawie jest część Śródmieścia dowództwo ostatecznie podejmuje decyzję o kapitulacji powstania rozpoczęciu rozmów z Niemcami nad tym wszystkim opowiemy w trzeciej części audycji historię Polski, a teraz informacji Maciej Zakrocki dzień dobry raz jeszcze zapraszam na trzecią ostatnią część audycji historii Polski przypominam sobie pan dr Karol Mazur muzeum powstania Warszawskiego naszej opowieści doszliśmy do przełomu września i października do momentu, w którym jest już no jasne, że nie ma na na co liczyć ani już strony sowieckiej od alianckiej, tym bardziej miasto powstanie trzeba poddać się 1 października 1944 roku biuletyn informacyjny powstańców ogłosił komunikat, w którym można było przeczytać m. in . takie zdania w związku z trudnym pod względem żywnościowym sanitarnym i taktycznym położeniem walczące już 2 miesiące Warszawy polskie władze krajowe dla zmniejszenia strat ludności cywilnej przyjęły niemiecką propozycję ewakuowania z miasta ludności cywilnej oraz chorych i rannych no i była potem kwestia ustalenia szczegółów jak doszło w ogóle do do tych rozmów no jednak to jest właśnie ta sytuacja cały czas, której pan wcześniej mówił tej wzajemnej nieufności, ale ktoś musiał jednak w końcu nie wiem czy jacyś emisariusze pójść na drugą stronę jak szukano kontaktu z Niemcami, kto w końcu no i zaczął rozmawiać jak dochodzi do decyzji, że nie wie jedziemy do Ożarowa tam ostatecznie ustalamy warunki podpisuje tutaj, by obydwie strony były zmęczone sytuacją Niemcy też budzić się do ich siły, a była inspirowana powstaniem, mimo że oczywiście tutaj sesji w derbach był generałem SS by, czyli mamy tutaj znaczenia bez z elitą trzeciej rzeszy z tym wojskami teren elitarnymi które, jakby co stłumić powstanie bezwzględnie, ale faktycznie po PiS do początku września rząd bardzo się chwali, że przekonał Himmlera, a za posiedzeń Hitlera Hitlera, żeby dał mu większe większą swobodę w negocjacji oczywiście Hübner mówi po warunkiem, że będzie to robił tylko poprzez ultimatum prawda albach mówi Okaj spróbuje wykorzystać tą płaszczyzną do dorosłych stąd właśnie po 2 września mamy już próby rozmów i nauczyć się zmienia się sytuacji prawda na początku w ramach próbuje rozgrywać poszczególne dzielnice negocjować nawet ponad głową, bo Bora Komorowskiego mamy no Mokotów poddaje się w zasadzie wyniku też pewne negocjacji Józef Rokicki pseudonim Karol, który dowódca wniosek do młodszej ze Śródmieściem, bo zachwiana podejmuje na własną rękę zawsze zresztą dowódca powstania Antoni Chruściel monter ma do niego ogromny żal grozi grozi mu nawet sądem polowym za za to samodzielność Żoliborzu też podobna sytuacja też próbują żywiciela, czyli Niedzielskiego dowódca tamtejszego zgrupowania przekonać się dziecka dotyczy taka zabawna sytuacja się z tego września jak po raz pierwszy go zapytano chciałby nie poddał powiedział to ciekawe jesteście tak, dlaczego odpowiedział jesteście tak sobie sytuacji międzynarodowej, że chętnie przyjmą waszą kapitulację za pozwolił na pewien żart tak wiadomo oczywiście, że chodziło dojrzeli, bo się poddał już zostałem, by tam nie było negocjacjom za to zdobyty przez przez przez Niemców no jak mamy już sytuacji bywać dość szybko w Śródmieściu proszę pamiętać koniec września też już zapatrzenie w bardzo słabe noce zimne, a większość ludzi już koczować gdzieś tam na na podwórzach, bo nie ma miejsc nie ma nie ma centralnego ogrzewania, więc i w okresie przejęci sytuacją leśnicy, więc widzimy, zwłaszcza w UB roku Morskiego jest bardzo przyjętym przez delegata polskiego rządu czy w randze wicepremiera na swoim Kurskiego, który też, jakby z warunku Borowski rozmawiają stale prawda tak naprawdę są oczywiście ludzie, którzy są walczyć to jest dowódca powstania Antoni Chruściel monter, mówi że nie wypuszczam ludności to demoralizuje nam wojsko musimy walczyć do końca pewna, ale ten głos nie zostaje brano pod uwagę Bór Komorowski w końcu wysyła swego pełnomocnika Zygmunta Dobrowolskiego z całym Węgrom, który ma rozpocząć negocjacje, ale warunki właśnie z tą, że zaraz po upadku Mokotowa Niemcy ogłaszają uznają prawa kombatanckiego kombatancki żołnierze traktują ich wojsk alianckich, a stosie, skąd wzięło wiadomo to się wzięło z z tego, że von dem Bach czy chciał wiedział, że to, że to otworzy podwozie oraz drogę do rozmów i to mniej więcej za po kapitulacji Mokotowa ogłosił w, że że, że armia krajowa jest słowiańską ma pan, że będą traktowane jako jej jeńcy wojenni zgodnie z konwencjami spisanymi przed wojną i to i to otworzyło wrota oczywiście Dobrowolska jedzie jak dane wskazują, że z tego dziewiątego roku chyba tak stanie odbudowała nie jest 27 lipca w tym zresztą pada data 27 sierpnia w tych negocjacjach zresztą w derbach mówi, ale historycy skorygowali, że to choćby z tego się do sal wiadomo, że chodzi o prawa prawa prawa Campo kombatanckie to otwiera rozmowy pierwsza wizyta Dobrowolskiego bez tego 8 września jeszcze przed upadkiem Żoliborza, gdzie von dem Bach mówi są pewne wstępne warunki omawiane wody, bo nawet pozwala komisji powstańczej wejść do Pruszkowa, żeby zobaczyć tego bodźców obozu przejściowego przez całą ludność cywilną w trakcie powstania wychodzi potem jest wyważona albo go przecież albo na wino przed generał gubernator Sowę, żeby zobaczyć czy warunki są dobre prawo do tam też i miliardowe krzyż się pojawia, żeby zobaczyć, więc i widać von dem Bach jest zdeterminowany, żeby zakończyć powstanie pokojowo trudno powiedzieć prawda trochę trochę wolno na wolną rękę Hitler wszyscy, jaki w takim stanie że, że pozwala mu na to, że też chce, żeby zakończyć to powstanie i jest ujmowane w okresie wstępne warunki, które Bór Komorowski przedstawia, czyli kończymy prawa kombatanckie wychodzimy z nad bronią białą prawda składamy tylko broń strzelecką jest trafiamy do obozów jenieckich jedynego, czego się trzymali to, żeby ludność cywilną mogą zostać w Warszawie i tutaj Niemcy powiedzieli, że nie nie ma związku twardo mówili, że macie już jutro wyjść no tak dziś monopolistycznych jest to niemożliwe Maciel błyskawicznie rozebrać barykady w końcu uzyskano tam kompromis, że zostaną kilka rozebranych jako pokazać, że dobra, że dobra Wola, lecz faktycznie 2 października, kiedy już pojechała w pełni delegacja, czyli syndrom jeszcze szef wywiadu armii krajowej, czyli Iran Kosecki z 2 jeszcze podoficerami służącymi jako redaktorzy tłumacze znający dobrze niemiecki to negocjacje trwały cały dzień wiemy, że Zaleski wykrywa się telefony z Berlina, żeby konsultować pewne rzeczy, ale zostało podpisane prawdziwie, więc tylko te warunki to przy czym proszę pytać nie padło kapitulacja w tym dokumencie padło zaprzestanie działań wojennych polskie stroje też bardzo leżało, żeby to było dla takich zasadach bardzo honorowych stąd właśnie jest zaprzestanie działań wojennych w tym, dokąd dokument o zaprzestaniu działań wojennych Warszawy takt jest pełna nazwa tego aktu taktyka de facto kapitulację tego oczywiście i większych warunków, jakby zostało uznanych polskich jedno rzecznik została dotrzymana prawda mianowicie jest to taki pół Warszawy ma zostać, jakby pozostał Czyżby ma zostać takim stanie materialnym jak na koniec powstania, ale taka to już szósty dzień później 9 października Himmler wydaje właśnie rozkaz zniszczenia zniszczeń i wątroba został odwołany z Warszawą zostaje wysłany zostaje zesłany do Budapesztu w i wtedy już, jakby tworzy się, ale pozostałe warunki są dotrzymywane prawda i jeszcze trzeba pod uwagę, że zostaje z wdrożeniem pozwala kilka dni działacz prawna do do 0506. października żołnierze wychodzą stąd są historycy jak Andrzej Krzysztof Kunert uważa, że 66 dni powstanie trwało jeszcze przez 3 dni państwo polskie, które wyszło spod ziemi w trakcie powstania jeszcze miało możliwości działania przez 3 dni dziś wiadomo na pewno wiadomo, bo tak myślę, że wielu słuchaczy kojarzy taką słynną scenę z zachowanego filmu archiwalnego, która pokazuje jak wychodząc powstańcy i takie kosze oba stoją wiklinowe tak wyglądają przynajmniej tak właśnie rzucają tę tam broń, w którym to było między miejscu wiadomo grobów kilku miejsc problem głównie z głównych szlakiem było przez przypadł Politechnikę tam też pierwsze negocjacje zawsze spotykali, ale też wychodzą Alejami Jerozolimskimi mamy też takie piękne zdjęcia co ludność cywilna wychodzi przy halach Murano z tak i takie mamy rzeki prawda, więc kilkoma drogami, bo nikt nie sposób było ponad 200 000 osób wypuścić 1 szlakiem jest kilka wiadomo było, że niemiecka propaganda chciałem zagrać właśnie filmowania filmowanie samego podpisania wody bardzo grał na to, żeby pokazać koniec, jaki on był wyrozumiały wszystko wskazuje na to rządzić na torze w, gdyż już wiedział, że wojna czy prędzej się skończy i może trafi w ręce aliantów, więc będzie mógł rozegrać kartę powstańca powstańczą, że on tutaj był szlachetną osobą prawda że, że zakończył zakończył rzeź ludności pozwolił żołnierzom armii krajowej trafić do niewoli, a nie pozwolił ich ich zamordować tutaj w derbach też podejrzewam, że przemyśli robią to bardzo mocno grały pokazywał jest to pewne cała tak jakby propagandowy był na to nastawiony pokazać no oczywiście stąd właśnie mamy te kroniki prawda i też ważna rzecz, że powstańcy prosili, żeby kapitał przybywa Wehrmacht nie oddziały SS prawda i to też został dotrzymany przypominam, że ta historia ona zapewne wpłynęła w dużym stopniu na późniejszą ocenę powstania Warszawskiego i tego wszystkiego co się w tamtym czasie wydarzyło też od razu dodam ocenę, która przez wielu historyków tu na miejscu w Polsce żołnierzy powstania Warszawskiego była bardzo źle przyjmowana bardzo krytyczna mówią o profesorze ciechanowskim, który na emigracji napisał książkę o powstaniu warszawskim, które się przez lata budziła emocje, ale tam m. in. też cywilni pytam czy to jest w książce czy po prostu od niego usłyszałem że, że właśnie Tonim tak wstrząsnęło ten moment wychodzenia z Warszawy, że pamięta scenę, kiedy właśnie ci wychodzący żołnierze rzucają tę broń krótką do tych koszy właśnie jakiś niemiecki oficer nie wytrzymał w pewnym momencie i właśnie tam, łapiąc za za poły munduru resztki munduru jakiegoś powstańcom ich jak wyście się mogli z czymś takim porwać na fermach tak, bo tam była broń nawet nie wiem chyba z Kałkowa jeszcze pistolet i i że to tak tak tak na niego właśnie wpłynęło wtedy do niego też dotarło, że to rzeczywiście było szaleństwo i potentat KON swoją pracę historyczną, jakby konstruował w oparciu o tę tezę, ale rzeczywiście to jest dość dramatyczna scena, która też właśnie pokazuje to to to słabość militarną powstańców co tu dużo mówić to prawda oczywiście, że tutaj, by jak różnice w skali broni między między siłami powstańczymi, a tłumiący powstanie był były gigantyczne prawda w klasie w tej scenie, toteż taki jest widoczne tak badanie tej gry oczywiście brak jest archaiczna 2 ulica Mińska daje też, jakby dużo korzyści dla strony słabszej dlatego zostanie tak trwało długo w nie to smutny moment to mamy relacja, że to jest przygnębienie i dla ludności cywilnej nawet ci, którzy myśleli, że też może być ulga koniec to jednak to było smutne on też nadal obawy co Niemcy zrobią prawda to liczba ludności cywilnej tam nawet pod koniec powstania Niemcy pozwoli wyjść każdemu, kto chce odkupić tysięcy osób, lecz cywile nadal obawiała się taka była między młotem, a kowadłem tutaj trudne warunki choroby pożary, a z drugiej strony mamy siłę, która jest nieprzewidywalna prawda, więc oni narzekali, ale bali się też z drugiej strony w to jest zresztą potem bardzo częstym zjawiskiem określanym często warszawscy Robinsona Heroda tak oczywiście, że są ci, którzy szybko pozostają i aż do stycznia, a 3005 . roku, czyli z jeszcze dłuższy okres nie powstanie trwało i trwają w tych trudnych warunkach też staną należy bliska już powie nie mamy czasu żeby, żeby nie opowiadać, ale Niemcy niszczą miasto to jest to jest dla nas bardzo ważne prawda, że nie dotrzymują tych warunków, które podpisywali i od 1 poziom np. kradną wszystko po kolei potem wypalają, a potem systematycznie dom po domu niszczą budynki prawda, podkładając ładunki wybuchowe niszczą nasze dzieła architektoniczne i naszej biblioteki nasze zbiory to jest strata ogromny tak, kiedy próbowano ją to policzyć 2004 roku przez urząd miasta stołecznego Warszawy taki raport wtedy powstał no to się mówi o o o kwocie, jaką przeliczając na kurs właśnie z tego 2004 roku 45 ponad miliardów dolarów, aczkolwiek jak wiemy pewne rzeczy są bezcenne, więc trudno przeliczać na pieniądze dość powszechnie znane są też straty jeśli chodzi o powstańców i ludność cywilną, więc właśnie nie ma co do nich wracać są gigantyczne jest to straszliwa wyrwa właśnie w tym, czego zaczęliśmy dzisiaj rozmowę od tej biologicznej substancji narodu zawsze wracamy do tego, że na dodatek nie, dzieląc nikogo, ale tej wspaniałej wspaniałej patriotycznej młodzieży w jakby jakby, jakby zakończyły się wydaje, że właśnie zakończyliśmy tę rozmowę chyba taką refleksją że, że ciągle gdzieś trzeba wracać do tego pytania, które mam nadzieję, że przed nami nigdy nie stanie tak to znaczy czy bić czy nie bić, ale też i jak rozumieć patriotyzm czy rzeczywiście w sytuacji beznadziejnej jak już starożytności mówiono jest słodko umierać za ojczyznę tak tak przy czym ja uważam, że powstanie warszawskie było tak beznadziejną sytuacją prawda myślę, że już czy te powstania dziewiętnastowieczne, jakby okoliczności byłyby znacznie trudniejsze tutaj liczono na to, że faktycznie ten, ale naszego klienta wejdzie, bo takim mieliśmy wydarzenia w ramach po akcji burza w innych miastach na Wschodzie na Wschodzie Polski tak się tak się nie stało, więc oczywiście to jest ważne oczywiście dla mnie ważne też pamiętać pamiętać o ofiarach i ludności cywilnej prawdę, bo to jest faktycznie gehenna ogromna myślą refleksji myśl refleksje, że walczyliśmy, ale ogromnym kosztem prawda czy można było temu przeciwdziałać jak osobny temat ja uważam, że to bardzo trudno uniknąć mówiliśmy naprawdę z przeciwka próby względem prawda, jeżeli powstaje niewybuchu możliwe, że mielibyśmy Budapeszt, czyli walki w mieście, które też skończyły się ogromną stratą, a my byśmy jako biedniejsze było przyglądali to jest to ogromny dylemat rok nie rozstrzygniemy, ale pamiętajmy pamiętajmy o powstańcach pamiętajmy o ofiarach ludność ludność cywilną ofiarach drugiej wojny światowej i oczywiście będziemy pamiętali ta audycja m. in. też temu temu służy bardzo dziękuję dr Karol Mazur kierownik działu edukacyjnego muzeum powstania Warszawskiego był z nami bardzo dziękuję, a ja Maciej Zakrocki też państwu dziękuję za uwagę zapraszam na informację TOK FM Zwiń «

Jak wyglądało zakończenie Powstania Warszawskiego?

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: HISTORIE POLSKI

POPULARNE

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 15:00

Najnowsze Podcasty

Inflacja przyhamowała - ale czy jest to powód do optymizmu?

Probiotyki - bierzmy je mądrze

Bolsonaro powrócił do Brazylii - "Nie tak łatwo mu postawić zarzuty za inspirowanie szturmu"

Ruszyła kampania wyborcza w Turcji - "Nie można nazwać tych wyborów uczciwymi, nawet z wolnymi może być problem"

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL