REKLAMA

"Dobrze przygotowany oskarżony, może skutecznie symulować niepoczytalność"

A teraz na poważnie
Data emisji:
2019-11-18 12:00
Audycja:
A teraz na poważnie
Prowadzący:
Mikołaj Lizut
W studio:
prof. Monika Całkiewicz
Czas trwania:
21:36 min.
Udostępnij:

Boliwii potrzebny jest mediator - Mateusz Mazzini "Polska wykona wyrok TSUE - Sąd Najwyższy już podejmuje kroki"

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

Transkrypcja podcastu
Mikołaj Lizut w itam państwa jest co ś po dwunaste j w studiu prof . Monika Całkiewicz krym inolog z Akademii Leona Koźmińskiego dzień dobry dzień dobry pani profesor chcia łbym, żebyśmy porozmaw iali o niepoczytalno ści w kontek ście polskiego kodeks u karnego no myślę, że op inia publ iczna w Polsce śledzi z zaparty m tche m proces Kajetana te sprawy te n proce s jes t utajn iony, n iemniej zbrodn ia, kt órej dopu ścił się Kajetan p o tak wstrz ąsnęła polską, że Rozwiń » na s tutaj chyb a n ikt nie ma w ątpliwości jak ważna jes t t o sprawa wa żna tak że w tym kontekście, że ten proce s si ę przed łuża prawdopodobn ie rozb ije się o poczytalno ść bądź n ie poczytalno ść oskarżonego c o jes t poczytalno ść poczytalność jest rzeczywi ście tak a instytucja można na m pani dobrz e powiedział instytucja jes t to prawn ik wypowiedzia ł okoliczno ść, kt óra wy łącza winę oskar żonego, czyli mam y czyn, kt óry jest czynem zabron ionym, a jednocze śnie mam y oskar żonego, kt óry nie ponos i za n iego odpowiedzialno ści, ponieważ n ie mo żna przypisa ć w iny t o tytułem wst ępu al e, gdybyśmy chc ieli tak dok ładnie zastanowić si ę czym jes t niepoczytalność trzeba by ło powiedzie ć, że mamy 2 aspekty niepoczytalno ść po pierwsze, m ówimy o niepoczytalno ści tylk o wtedy, k iedy u oskarżonego za istnieje chorob a psych iczna upośledzenie umys łowe lu b jak mówi kodeks inne zak łócenie czynno ści psych icznych oczywi ście t o trzec ia kategoria to jes t wore k tam mn óstwo r óżnych zaburzeń mo że si ę znajdowa ć poczynaj ąc o d depresj i, a ko ńcząc na zaburzen iach osobowości n p . cho ć on i, jeżeli będzie chw ila jeszcz e chciałabym powiedzie ć, bo on e co do zasad y te j podzielno ści n ie wykluczaj ą natomiast to jeszcz e n ie wystarcz y mus imy mieć drug i aspek t, a mianowicie wp ływ te j chorob y psych icznej upo śledzenia umysłowego cz y innych zaburze ń psych icznych na t o, że oskarżony n ie jes t w stan ie rozpoznać znaczenia swojeg o czyn u m ówiąc bardzo potocznie nie w ie c o robi albo nie jes t w stanie zapanowa ć na d swo im zachowan iem, czyl i pokierowa ć swo im zachowaniem n o właśnie b ędąc przeka z pan ie, po kt óry ogromną dokładnością opowiedzia ł c o zrobi ł jak wybrał ofiar ę t o lektork a j ęzyka w łoskiego, jak ą zwabi ł do m ieszkania jak zada ł je j k ilka cios ów wszyj ę, po czym por ąbał ciało t łumaczył te ż, dlaczego t o zrobił chcia ł sprawdzi ć chcia ł zobaczy ć jak mocy ma charakte r chcia ł udowodni ć, że życie ludzk ie jes t tyl e samo warte życie świni cz y komar a m ówił o tym, ca łkiem sk ładnie jak rozumiem w post ępowaniu przygotowawczy m ma ło teg o stan u zbrodni ę zaplanowa ł, po czy m uciek ł uciek ł na Maltę, czyli można powiedzie ć z 1 strony, że kto ś tak i, kt o tak dokładnie planuje swoj e czyn y a kt o wcześniej prac ę jako bibliotekarz, czyl i jes t cz łowiekiem wykształconym ktoś, kt o tak składnie opow iada o tym mus i by ć poczytaln y z drugiej strony n o tutaj o d razu pcha si ę na usta, że kto ś, kt o rob i co ś takiego poczytaln y być nie ma rzecz y w og óle kto ś, kt o be z żadnego motywu z premedytacj ą morduje drug iego cz łowieka jes t poczytaln y no w łaśnie nam si ę wydaj e, że osob a niepoczytalna t o jest jaki ś obłąkany cz łowiek, który si ę bez sens u gdzie ś tam pa łęta po szpitalu psychiatrycznym n ie w ie jak si ę nazywa n ie jes t w stanie, bo n ie wykonywa ć żadnych czynności atak n ie jes t t o zaburzen ia psych iczne dz isiaj naprawdę maj ą bardz o r óżną formę i t o, że n p . mam y osob ę chor ą na schizofrenię to wcale nie oznacz a, że t o jes t osoba, kt óra jes t wyłączona z rzeczywistości n ie jes t w stan ie n igdy żadnych sensownyc h punktu w idzenia obserwator a czynności podejmowa ć, ale generalnie zaburzenia psychiczne dziel ą się na t ę psychodeliczna i n ie psychotycznym i zagrożenia należy psychodel iczne, czyl i tak ich, kt óre w pewny m sens ie zaburzaj ą świadomość zaburzają świadomość, bo wszystk ich ochron i charakterystyczn e objaw y to przecież mam y, czyl i halucynacj e i urojen ia, czyl i tak ie prze świadczenia o n iczym n iepoparte, o czy m np. urojen ia prze śladowcę przeświadczenie o ty m, że kto ś trop i mn ie chc ę zrobi ć krzywdę t o s ą oczywiście objaw y bardzo mocn o psychotyczn e, al e z drugiej stron y on e n ie towarzyszą człowiekowi zazwycza j przez cały cza s st ąd dz isiaj nawe t przy stw ierdzonej schizofrenii n ie zawsz e psych iatrzy decydują si ę na wydan ie opinii, że w chw ili czyn u oskar żony by ł n iepoczytalny jak chcia ła przywołać f ilm pi ękny umysł my ślę, że ka żdy z nas ten widzia ł ta m mam y pi ęknie pokazane t e objaw y psychotyczn e bardz o s ilne z matematyk i, na kt óry świetną wal i jak rozwi ązuje problemy bardzo skompl ikowane problem y krypt a logiczna now a, a jednocześnie też nowo ść na schizofreni ę s łyszy Górak, ale by ł t o gen iusz, wi ęc jakoś udało udawało m u si ę osi ągać sukces y jakoś udawało m u si ę tyc h wszystk ich bardz o bolesnych przykryc h objawac h psychotycznyc h funkcjonować to n ie jes t tak osoba niepoczytalna n igdy nie w ie c o robi mus i w nim, je żeli mam y osob ę niepoczytalną wiemy, że jes t niepoczytalno ść on a rzeczywi ście ma wpływ na t o żona nie w ie c o robi albo n ie potrafi nad ty m zapanowa ć, ale n ie jes t tak, że to jes t osob a, kt óra nie potraf i w pewnym momencie zachowywa ć się racjonaln ie log icznie np. zaplanowa ć przestępstwo na ro k, ale wr óćmy do praktyk i s ądowej w te j mater ii, czyl i poczytalno ści niepoczytalno ści w sprawie Kajetana AP jak rozumiem 2 opinie i one są z e sob ą sprzeczn e jednak twierdzi, że tamt e w momenc ie pope łnienia czyn u by ł niepoczytalny drug a wr ęcz przec iwnie, więc c o tera z mo że zrobi ć sąd tak t o jes t bardz o rzadk o spotykan a sytuacj a, żeby prokurato r maj ąc opini ę o niepoczytalno ści decydował si ę jedna k na powołanie innego zespo łu i przeprowadzenie bada ń ra z jeszcz e tak naprawdę nie w iemy, dlaczeg o sąd ostatnio zdecydowa ł si ę na odroczen ie rozprawy być mo że sąd zam ierza powołać trzeci zesp ół ja teg o n ie wyklucza ła pow iemy, że kolejn y termin zosta ł wyznaczon y na styczeń, więc być może jes t to cza s, kt óry sąd chc e przeznaczy ć na powołanie innych bieg łych i wys łuchanie teg o innego zespołu są sytuacją trudn ą bardz o trudno, dlatego że, a mam 2 sprzeczne op inie, kt óre są tak jak pa n powiedzia ł na pocz ątku decyduj ące w tym proces ie, je żeli sąd uzn a, że Kajetan po w chw ili czynu by ł niepoczytalny t o tak, jakby śmy mówili n ie można przypisa ć m u winę n ie mo żna karać to nie znaczy oczywiście, że w idzi na Wall z pewno ścią na wolno ść n ie wyjdz ie al e, ale nie traf i do zakładu karnego natom iast, jeżeli sąd uzn a, że ta op inia klub u drug ą opinię w tej spraw ie op inia mówiąca o ty m, że KNP może odpowiadać dzi ś jes t poczytalny no t o w ówczas oczywi ście kar a zostan ie wym ierzona, chyba że zajd ą jakiekolwiek w ątpliwości co do tego, kto jes t sprawc ą tego przestępstwa myślę, że to jes t wersja w tej chw ili bardz o mało prawdopodobn e tych trudn e zadan ie sądu, dlateg o że opinia z zakres u psych iatrii sądowej to jes t op inia dosyć trudn a do oceny w iadomo, że sąd psychiatrów n ie jes t, a musi podj ąć się dosy ć trudnego zadan ia, czyl i mus i sa m ocenić, kt óra opinia jest t ą opini ą, kt óra przekonuje, a tera z na powa żnie pose ł Monika Całkiewicz krym inolog z Akademii Leona Koźmińskiego państwa mo im go ściem rozmawiamy o niepoczytalno ści w kontek ście tocz ącego się cały cza s procesu Kajetana t e b ibliotekarza, kt óry brutaln ie zamordowa ł lektork a j ęzyka w łoskiego po ćwiartował ciało, po czy m uciek ł na Maltę ta m zosta ł schwytan y właśnie niepoczytalno ść stw ierdzenie niepoczytalności mo że g o właściwie uchroni ć przed kar ą, cho ć na wolno ść zapewne n ie wyjdz ie jedna k niepoczytalno ść oznacz a, że sąd n ie mo że ukarać kogo ś takiego n o b o w momenc ie pope łnienia czyn u nie wiedział w łaściwie c o robi ć prawd a tak co co b ędzie oznacza ło stw ierdzenie niepoczytalno ści Kajetana t e c o dalej będzie si ę z n im dzia ło, je żeli sąd uzna t ę pierwsz ą opini ę opini ę wiarygodn ą t o oczywiście ta k jak żeśmy m ówili przed przerwą n ie b ędzie m ógł skazać kogo ś komu n ie można przypisa ć w chw ili czyn u w iny natomiast tonie oznacz a, że Kajetan PE teg o dn ia opu ści areszt śledczy, w kt órym si ę znajduj e, bo s ąd w tak ich przypadkach zastanaw ia się na d ty m czy jak ie tzw . środki zabezpieczaj ące zastosowa ć i oczywi ście w tak im przypadk u, k iedy pozostawan ie Kajetana PE na wolno ści tak stanowi łoby zagro żenie dl a spo łeczeństwa najbardz iej prawdopodobny m środkiem b ędzie tzw. internacjonał, czyli um ieszczenie g o zamkni ętym zakładzie psych iatrycznym czas u pobyt u w tak im zak ładzie sąd n ie okre śla n igdy g órę c o mo że oznacza ć tak naprawd ę bezterminowe przebywan ie kogo ś w zakładzie psych iatrycznym bezterm inowe nawet dożywotnie, ale rozumiem, że jakiś cza s zbiera si ę konsylium dar sprawdzić cz y tak i chor y w ty m wypadk u n iewskazane jest stanow i zagrożenie cz y n ie tak oczywi ście sprawdz a si ę sta n zdrow ia ka żdego tak iego cz łowieka natomiast n iekoniecznie rokowan ia psychiatr ów s ą zawsz e dobre, czyl i tak d ługo jak b ędą oni uwa żali, że przebywanie choreg o na wolno ści może zagra żać jakim ś istotnym dobro m prawny m w tym przede wszystkim życiu zdrow iu innych os ób tak długo tak i chor y nie wychodz i poz a zakład psych iatryczny tzw. seryjn i mordercy tes t kategor ia przestępców n o ew identnie zaburzonyc h sąd jedna k bardz o rzadko stwierdzają, że s ą t o psychopatyczn a zaburzen ia psychiczne właściwie nie zdarz a si ę, żeby sądy stwierdza ły ich niepoczytalno ść dlaczeg o sądy Sammy w tej czytelno ści cz y niepoczytalności stwierdzić n ie mog ą sądy zawsz e w takich przypadkach nie musz ą opiera ć się opinie c o najmniej 2 biegłych lekarz y psychiatr ów bardz o cz ęsto do udzia łów w op iniowaniu powo łuje si ę psycholog a na wniosek tyc h bieg łych psychiatrów w przypadk u zaburze ń seksualnyc h powo łuje si ę biegłego seksuologa to jes t taka op inia tworzon a prze z k ilka osób cz ęsto r óżnych specjalno ści, jeżeli t a z tej op inii wyn ika, że nawet prz y stw ierdzeniu jakich ś zaburze ń n ie było szk ód uczyli cz łowiek wiedział c o rob i rozumiał znaczen ie swojego czyn u i potrafi ł kierować swo im post ępowaniem krótko m ówiąc m ógł się powstrzyma ć przed pope łnieniem czyn u wted y te j właśnie niepoczytalno ści nie ma i z tego c o w iem w przypadk u seryjnyc h zabójców najcz ęściej d iagnozowane s ą sam i powa żne zaburzen ia osobowo ści łącznie z jak imi cecham i psychopatycznym mi Soczi o faktyczny m mi, al e one n ie wykluczają mo żliwości zapanowan ia na d swo im zachowaniem i n ie wykluczają absolutn ie teg o, że c i seryjn i zab ójcy doskonale wiedz ą co robi ą doskonal e wiedz ą, że t o jes t z łe l iteratura specjal istyczna podkre śla jak bardz o p łynne s ą r óżnice między zaburzeniami psychotycznym i n ie psychotycznym i, wi ęc jak znale źć jak ąś ostrą granic ę w kontek ście w łaśnie kary bądź odst ąpienia o d kar y op inia psych iatryczna jes t na pewn o bardz o trudna dl a wszystk ich dla oceny prze z sąd, ale myślę, że on a jes t trudn a dl a bieg łych psychiatr ów, bo oczywiście on i maj ą odpowiedni ą wiedz ę, bo inaczej n ie byl iby powoływani w tak ich sprawac h maj ą do świadczenie, al e zadan ie, które staw ia tak naprawdę ustawodawc a przed bieg łymi psychiatrami jest niezmiernie trudn e, bo to n ie chodz i tylk o ocen ę tyc h zaburze ń i stwierdzenie cz y one są psychodeliczne cz y n ie psychotyczn e, al e jeszcz e ustawodawc a nakazuj e oceni ć stan psych iczny badane j osob y, czyli oskar żonego w chw ili czynu, czyli b iegli psychiatrzy musz ą si ę cofn ąć obo k np. kilka miesi ęcy i powiedzieć, a w chw ili czyn u poczytalność była zwi ązana była zdaje si ę nie ma właśnie n o w łaśnie, wi ęc trzeb a powiedzie ć na pewno zdarzaj ą się pomy łki w op iniach psych iatrycznych tak jak w każdych innych opiniach mog ą si ę zdarzyć, ale też jes t t o bardzo trudn a opini ę pan i profesor, ale przed w tak im raz ie skoro pomy łki si ę zdarzaj ą istnieje mo żliwość, żeby oszukać biegłych t o znacz y, że przest ępca podejrzan y w ty m przypadk u potraf i znakom icie symulowa ć niepoczytalność dzi ęki tem u unikn ąć kar zdarzaj ą się takie sytuacj e, k iedy l inia obron y oskarżonego jes t oparta o w łaśnie niepoczytalno ść chc e za wszelk ą cenę wykaza ć, że jes t n iepoczytalny s ą pewn e instytucje, kt óre maj ą biegłym pomóc rozpozna ć cz y chorob a psych iczna jest symulowana cz y n ie tak ą instytucją obserwacj a w zakładzie psych iatrycznym, czyl i w momencie, k iedy BIG - i maj ą w ątpliwości po tak im badan iu ambulator ium ambulator ium oskar żonego cz y rzeczywiście cierpi ą na jakich zaburzenia cz y symuluj e mog ą wnioskowa ć do s ądu o t o, żeby umieścić oskar żonego na obserwacj i pan i profesor chwil ę depresj a gangstera 2 zdaje si ę Robert DeNiro symulowa ł nawe t kataton ii, więc takie bardz o mo żliwe pow iem tak dobrz e przygotowan y oskar żony dobrze przygotowan e do tak iej l inii obrony pewn ie w spos ób dosy ć udatn ie jest w stan ie pewn e objaw y symulowa ć dz isiaj mam y bardzo dostępne r óżne źródła w iedzy ja znam 11 taki przypade k, kiedy oskar żony bardz o chciał zosta ć uznan e za niepoczytalnego sob ie kupi ł po prostu podr ęcznik do psych iatrii, żeby sob ie poczyta ć o objawach, a pote m pr óbował jak najbardz iej wiernie odtworzy ć t o c o przeczytał rozwi ąże si ę n ie uda nie udało znalez iono podr ęcznik te ż tak bywa n ie wiem nawi ązań nawi ązuje do innej spraw y Arkadiusza b b te ż warszawsk a braw a zab ójstwa dziewczyny, kt órej cia ła n igdy n ie odnalez iono w jego m ieszkaniu znalez iono podr ęcznik do anatomii i krym inalistyki z tego co pami ętam, czyli no s sprawc y dz isiaj dobrze przygotowan i sprawc y czytaj ą sob ie t o co mo że potem by ć w procesie dl a nich jako l inia obron y przydatn e tak prawda jes t tak a, że nawe t w przypadk u obserwacji t o jest obserwacja, kt óra mo że trwać 4 tygodnie w 1 sprawie maksymalnie ten okres mo że by ć jeszcze wyd łużony do 8 tygodni nawet wted y teoretyczn ie mo żna przyjąć, że mogą zdarzy ć tak ie sytuacje, k iedy oskar żony oszuk a i bieg łych i sąd za, al e s ą te ż tak ie przypadk i jak cho ćby wamp ir z Bytowa s łynne, kt óry już odbył swoj ą karę w tej chwili zdaje si ę, że przebyw a w zamkniętym o środku w Gostyninie natomiast no o n udz iela bardz o w ielu wywiad ów by ł tak obecn y w med iach podcza s odbywan ia kary n o i na p ierwszy rzu t ok a widać było, że jes t t o cz łowiek bardzo mocn o zaburzon e, kt órego wskazywan ie na wi ęzienie budz i pewn e ob iekcje now ą po prostu n o ta m chorob y wida ć na p ierwszy rzu t oka, ale rozumiem, że on właśnie prze z t o, że seryjn y, że zawsz e w teg o typu przypadkach tuta j te ż n ie be z znaczenia jes t si ła op inii publicznej, które jes t wstrząśnięta domag a si ę kar y domaga si ę ścigania tyc h seryjnyc h c o co n ie jes t wcale proste, bo on i w łaśnie jedyn ie sobie znan ą logiką wybieraj ą of iary tak, aczkolw iek i sąd b iegli psychiatrzy n ie tylk o psych iatrzy zresztą pow inni by ć na t e oczek iwania op inii publ icznej odporn i, a nie pow inno by ć także z miasta wydaj ą si ę na zam ówienie op inii publ icznej oczywi ście, wydając wyro k, wymierzaj ąc kar ę sąd mus i bra ć pod uwag ę tzw. wzgl ędy og ólną prewencyjne, czyl i tak ie, żeby zapob iec ich uchroni ć spo łeczeństwo przed osob ą niebezpieczn ą a, al e jednakowo ż sąd powinien bra ć pod uwag ę wszystk ie okoliczności tak że t e, które świadczą na korzyść oskar żonego, je żeli tak oczywiście w jak iej spraw ie są to spraw a Kajetana PS rzeczywi ście do z łudzenia przypom ina l iteratura cz y cz y po prost u filmy typu m ilczenie ow iec nawe t spos ób przewo żenia teg o oskar żonego jest podobn y do Hannibala Lec tera tak, bo t o jes t spraw a, kt óra przecie ż bardz o interesowała med ia t o chyb a w ostatn ich latac h najbardziej g łośne zabójstwo al e bo te ż spos ób działania sprawc y bardz o niekonwencjonalny łącznie z ty m właśnie przewo żenie zw łok do do w łasnego m ieszkania taksówką no to jest rzeczywi ście spraw a na scenar iusz filmowy bardz o serdeczn ie dziękuję za tę rozmow ę prof. Monika Całkiewicz kryminolog z Akademii Leona Koźmińskiego była pa ństwa moim gościem bardz o Zwiń «
Transkrypcja podcastu

PODCASTY AUDYCJI: A TERAZ NA POWAŻNIE

Więcej podcastów tej audycji

REKLAMA

POPULARNE

REKLAMA

DOSTĘP PREMIUM

Wszystkie audycje, kiedy chcesz! Teraz TOK FM Premium 30% taniej: podcastowe produkcje oryginalne, Radio TOK FM bez reklam i podcasty z audycji. Nie zwlekaj, słuchaj wygodniej!

KUP TERAZ

SERWIS INFORMACYJNY

REKLAMA

Najnowsze Podcasty

Więcej podcastów

REKLAMA
REKLAMA