łączenie czternasta 6 Jakub Janiszewski przy m ikrofonie znam jes t Anna Dyner z Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych dzie ń dobr y dobre b ędziemy m ówić o wyborach parlamentarnych, o ile w og óle mo żna nazwać wyborami, czyl i o tym c o wydarzy ło si ę w niedziel ę na Białorusi zosta ła wybrana 110 osobowa izba reprezentantów, kt óra jak p isze Wacław Radziwinowicz Gazecie wyborczej ty m r óżni o d poprzedn iej, że nie znalazł się w n iej ani 1 przedstawiciel
Rozwiń »
opozycji poprzedn ie by ły 2 rodzynki, al e na niskim i Hanna Konopacka tera z w ogóle n ie zostały dopuszczon e do kandydowania po co t e wybor y w og óle są może zatem zadajm y sob ie takie pytan ie Banaszka w Rosji on e funkcjonuj ą jak ju ż zostało kiedyś ładnie tuta j nazwane w ty m program ie takim testowan ie rynk u badan iem rynk u, a czym s ą na Białorusi Białoruś nawet teg o tak n ie mo żemy określić natomiast przed e wszystkim jes t t o kwestia legalizmu to znaczy one s ą po t o, żeby odby ł się proces pol ityczny na samej Białorusi, żeby pa ństwa zachodnie n ie mogły podwa żyć, że parlament, kt óry w końcu istnieje w konstytucj i nie funkcjonuje t o samo jeśli chodz i o Rosji natomiast jes t bardzo specyficzny spos ób wybor u parlamentu białoruskiego te j Izby ni ższej zresztą wy ższej tak sam o, ale jesteśmy przyzwyczajen i do tak iego system u partyjnego w łaśnie to tes t, która partia c ieszy si ę popularno ścią władza się cieszy popularno ścią cięcie czy nie i t d . natom iast Białorusi tak n ie jest kandydac i do Izby ni ższej są wskazywan i m. in . prze z kolektyw y pracown icze prze z organ izacje społeczne mo żna te ż samodzielnie zg łosić jak o jak się zbierze c o najmniej 1000 podpisów natomiast c o c iekawe z tym i kolektywny m organam i pracowniczymi okazuje si ę, że nastu 10 nowych deputowanych 106 właśnie zosta ło zgłoszone w te n spos ób, czyli co t o znacz y w jaki spos ób ktoś odbywa, kt o jes t kandydate m wówczas kandydate m s ą przer óżne osoby są osob y, kt óre np. szefuj e lokalny m oddzia łom KGB, kt óre s ą dyrektoram i szk ół średnich albo jaki ś si ę chw ili un iwersyteckich popularni lekarze popularni dzia łacze tac y rz ądowi mogliby śmy nazwać to jes t dość c iekawy zamek je śli chodz i o władzę, dlatego że bardz o cz ęsto tak ie osob y w środowiskach lokalnych ciesz ą się faktyczn ie do ść sporą popularno ścią i nawe t niespecjalnie muszą t ą kampani ę prowadzi ć natomiast to co jes t jeszcze istotne w te j w te j całej historii oczywi ście te ż part ie pol ityczne mog ą wyznacza ć swoich kandydat ów lider można, czyli szefow a centralne j komisji wyborcze j białoruskiej podzieli ła nawe t, że w tej kadencji b ędzie trwa ł 7 deputowanych wi ęcej reprezentuj ących part ie polityczne natomiast ten syste m jes t jes t inne zupełnie od teg o, dlaczego przy jest też przeznaczen ie na c o dzień właśnie to to b y oznacza ło, że w zasadz ie do parlament u traf ia tak a rozum iem ściśle kontrolowane el ita tak zgadz a si ę i w łaściwe do czeg o t a izba reprezentantów służy mo że tak jeszcz e t ą sprawę postaw znaczy to jest z t ą maszynk ą do zatw ierdzania decyzji Łukaszenki tak d e facto jest t o znacz y oczywiście teoretycznie je śli popatrzym y na konstytucję Białorusi oka że si ę, że izba reprezentant ów razem z rat ą Republiki maj ą funkcję ustawodawcz ą mają te ż pewneg o stopnia nie tylk o jedna k funkcj ę kontroln ą w praktyce to si ę n ie odbywa t o znaczy ta k na dobr ą sprawę trzeba zwr ócić uwag ę na 1 ważną cechą system u parlamentarneg o Białorusi, aby wypracują w system ie sesji pomiędzy sesjam i, a prezydent ma prawo do wydawan ia dekret ów z moc ą ustawy i t e dekret y obowiązują oczywi ście do kolejne j sesji parlament u pod warunk iem, że parlamentarzy ści n ie odrzucą należy, że nie zdarzy ło, żeby odrzucili t o jes t pierwsza spraw a na drug a sprawa jes t tak a, że parlamentarzy ści właściwie nie powstaj ą inicjatywy ustawodawcze j, kt órą maj ą i usług w Mińsku us łyszałam ca łkiem n iedawno, że procedura jes t tak d ługa skompl ikowana, że po prost u trzeba 2 lat c o najmn iej na przyj ęcie projektu ustawy i de fact o to po prostu n ie po t o, poza wszystkim on i też nie są rozl iczani przez wyborc ów tak im naszym partyjny m teg o s łowa rozum ieniu, czyli totaln a fasad a z du żym stopn iu n iestety tak zw łaszcza je śli we źmie pod uwag ę specyfik ę głosowania białoruskiego, bo to nie by ł tylko 17 listopada, czyl i ostatn ia niedziela, ale 3 dni wcześniej głosowanie zacz ęło się dwunasteg o we wtorek no i tak naprawd ę nigdy nikt nie wie c o si ę dz ieje z tym i urnam i z tymi g łosami po drodze trzeb a te ż dodać, że w m iejscach zam ieszkanych kom isje urnami pielgrzymują o d dom u do domu ludz ie wrzucają kart y do g łosowania do ur n natom iast pytan ie czy w og óle te kart y trafią ta m, gdz ie pow inny czy nie s ą posypywan e pozostaje be z odpow iedzi alb o właściwie mo żna podejrzewa ć, że t o jes t najbardziej bia łych rękawiczkach spos ób na fałszowanie tych wyników, dlateg o że był c o najmniej 1 przypadek, kt órzy udowodn ili obserwatorzy w ty m roku 1 opozycjonista, gdy tylk o bra ć pod uwag ę wyn iki z n iedzieli dostałby si ę do parlamentu, al e jak podliczono g łosy z głosowania przedterminowego co się okaza ło żona n iestety mandatu n ie będzie dobrz e teraz pytanie c o nam t o opow iada o stan ie samej opozycj i k im kim dz isiaj opozycja jest w łaśnie na Białorusi z kogo si ę składa to jest w og óle bardz o trudn e pytanie moglibyśmy chyb a rozmawiać o ty m, do w ieczora dz isiaj natomiast trzeba 2 rzeczy podkreślić pierwsza jes t taka, że de facto t e part ie są tymi kanapow y mi t o można złośliwie doda ć, że naprawd ę cz ęściowo członkowie mieszcz ą na 1 kanapie, a opozycj a jes t do ść podz ielone środowiskiem pomi ędzy sobą, al e te ż trzeb a wyra źnie podkre ślić, że władze tego życia n ie u łatwiają robi ą wszystko, żeby pozycja by ła s łaba niewiele znacząca tak że tak naprawd ę realneg o wp ływu na życie pol ityczne państwa środowiska opozycyjne w ty m momencie n ie mają, czyl i d e facto w zasadzie opozycja jes t jak rozum iem rozproszon a ma ło znacz ąca ma ło z integrowanej zorganizowana czy wygrana wewn ętrznie, czyl i w zasadzie można powiedzie ć, że Łukaszenka tr iumfuje znacz y naprawdę jeg o zdolno ść do utrzymywan ia teg o aparat u państwowego siln ą ręką tak iego powiedzia łbym trochę k ierownik PGR -u, kt óry d e fact o był na t o si ę potw ierdza prawda czytali te n jego nie mo że by ć talenc ie w sum ie chyb a tak iego rodzaj u talent to jest to przyzna m, że to jest talen t, bo 25 lat u steru w ładzy w pa ństwie, które znajduj e się pomi ędzy Rosją i państwami zachodnimi to jedna k jest du ża sztuka my ślę, że niewielu innym osobom to b y si ę uda ło natomiast jest t o też m inus systemu politycznego białoruskiego po, je żeli cokolw iek Aleksandrowi Łukaszence, by si ę stało oczywiście tego m ój pieczemy, al e wyobra źmy sobie, że jutr o zabrakn ie na Białorusi po prostu zapanuj e chaos i to dotycz y zar ówno aparat u w ładzy jak i samej opozycj i jak w ka żdej monarchii najtrudn iejszy moment sukcesj a, ale monarchy przynajmn iej w iadomo, kt o będzie sukcesore m tutaj n ie pa ństwa w ale t o jes t może inaczej w jak i spos ób te n charakte r systemu pol itycznego na Białorusi przek łada si ę życie społeczne to znaczy mo żna powiedzie ć mam y do czyn ienia z takim st łamszony stłumionym podporz ądkowanym biernym społeczeństwem to też nie jest do ko ńca tak t o znacz y oczywi ście Białorusini tak naprawd ę niespecjalnie interesowali tym i wyboram i parlamentarnym i i tutaj jeszcz e jest 1 intryga w ca łej te j h istorii, że prawdopodobn ie frekwencj a również zosta ła na klienta, a gdzieś po, żeby te wybor y mog ły zostać w ogóle uznan e za wa żne to z każdym jednomandatowyc h okr ęgów wyborczyc h pow inno g łosować powy żej 50 uprawnionych procent natomiast wracaj ąc do pytan ia odno śnie do aktywno ści spo łecznej Białorusinów one się rozwija i nawe t jes t przynajmn iej neutraln ie traktowan a przez pa ństwo, o ile nie s ą to projekty pol ityczne t o np. różnego rodzaju dzie ł, które zajmuj ą si ę pomoc ą dz ieciom pomoc ą osobom niepe łnosprawnym pomocą zwierz ętom czy teg o typu rzecz ą spokojn ie mog ą dzia łać nawe t ostatnio poluzowan e zosta ły przepisy dotycz ące przyjmowan ia pomocy zagran icznej przez teg o typ u organizacje część tyc h projekt ów jest rejestrowana c o znakom icie u łatwia życie wszystk im i nor ą i biorc ą te j pomocy i t o jes t także, jakb y to społeczeństwo n ie jest tak ie zupe łnie bierne natom iast bardzo wiele os ób jednak zrezygnuj e z dzia łalności politycznej po pierwsze, myślę tuta j tak nie ma sens u, czyli wracam y do odpowiedzi na pytanie o sta n opozycj i, a po drug ie, myśląc o ty m, że, je żeli cokolwiek robi ć to najlepiej robi ć t o struktura pa ństwowych i przynajmn iej mie ć gwarancj ę, że nas z g łos b ędzie usłyszane, ale t o jak rozumiem oznaczało, że w grunc ie rzecz y ta sytuacja z Łukaszenką steru to nie jest sytuacj a tak do końca n iewygodne dla Niewiem czy mog ę powiedzie ć wi ększości społeczeństwa w łaściwie trochę tak t o znaczy bardzo du żo os ób do niego przyzwyczai ło na ca łego pokolenia Białorusinów t o jedyny prezydent, jak iego on i w og óle znaj ą, a jes t wszystk o jasn e, jakb y sformu łowane wszysc y wiedz ą jak funkcjonuje syste m do kog o p ójść na skargę, gdz ie się za łatwia poszczeg ólnego rodzaju spraw y tak dalej i t d . na w łaśnie pytanie c o będzie z całą tę misterną stworzonym przez lat a systeme m, je żeli zabrakn ie głównodowodzącego to jest pytanie, na które nikt nie zn a w ty m momencie odpowiedzi może być bardzo z ły scenar iusz do na s wszystk ich mam tutaj namy śli zar ówno państwo Unii Europejskiej produkcj a nie Rosja, ale myśli pan i, że te n scenariusz si ę w g łowie sameg o Łukaszenki jeszcze n ie urodził to znaczy, że jest tak im zarówno artystyczny t o na pewn o jest, ale czy tak im typem polityka, kt óry w ogóle nie my śli o tym co b ędzie po nim ja s ądzę rząd my śli tylko ciągle odk łada w czas ie, bo p ierwsze symptom y my ślenia o w łaśnie jaki ś tradycji w ładze przekazan iu tego spadk u by ły w idoczne na początku teg o roku, k iedy Łukaszenka troszkę bardziej deklarowa ł ch ęć zmiany konstytucji w stron ę rozszerzen ia kompetencj i parlament u patrzą na t o czy dz ieje w Kazachstanie i przekazan ia władzy prze z Nazarbajewa, al e coś się w tej tradycj i w Kazachstanie nie spodoba ło i wycofuje się rak iem z tyc h pomys łów zm iany konstytucj i natomiast opowie też państwo anegdot a sprzed k ilku lat na jak ie grupa polsk ich dz iennikarzy w 2005 roku przed wyboram i prezydenckimi brała wyw iad u Aleksandra Łukaszenki między nimi zosta ło dodan e takie pytan ie na zasadzie pan ie prezydencie t o, je żeli pana zabraknie mając na prasową powiedzia ł faktyczn ie macie racj ę przyda łby si ę system parlamentarn y zapomnieć nawet już part ie pol ityczne, kt óre powinny powsta ć, po czy m zamyślił si ę powiedział, ale wiecie co ja sam tego n ie zrobię naj t o jes t chyba najwi ększy tak naprawdę k łopot z ca łym systeme m pol itycznym Białorusi dziękuję bardz o Anna Dyner z Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych by ła z nam i 1417 za chwil ę
Zwiń «
PODCASTY AUDYCJI: POŁĄCZENIE
-
08:44 W studio: Piotr Andrusieczko
-
-
13:18 W studio: Patryk Kugiel
-
23:33 W studio: dr hab. Maciej Duszczyk
-
09:34 W studio: Anna Dyner
REKLAMA
POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ
-
20.09.2023 13:00 Popołudnie Radia TOK FM12:26 W studio: dr hab. Paweł Kowal
-
20.09.2023 12:40 A teraz na poważnie12:36 W studio: Krzysztof Luft
-
20.09.2023 12:00 A teraz na poważnie08:33 W studio: prof. Roman Kuźniar
-
20.09.2023 12:20 A teraz na poważnie14:04 W studio: Michał Kobosko
-
20.09.2023 17:20 Wywiad Polityczny25:05 W studio: Jerzy Baczyński
-
20.09.2023 11:00 OFF Czarek22:04 W studio: prof. Hanna Rubinkowska-Anioł
-
20.09.2023 15:00 Światopodgląd11:48 W studio: Rafał Hirsch
-
20.09.2023 17:00 Wywiad Polityczny15:24 W studio: Ryszard Kalisz
-
20.09.2023 11:40 Kultura Osobista13:39 W studio: Małgorzata Sobieszczańska
-
20.09.2023 14:40 Raport Gospodarczy12:38 W studio: Grzegorz Ogonek
-
-
-
20.09.2023 14:20 Popołudnie Radia TOK FM10:32 W studio: Mariusz Sztal
-
20.09.2023 13:20 Popołudnie Radia TOK FM12:13 W studio: Marek Józefiak
-
20.09.2023 14:00 Popołudnie Radia TOK FM12:38 W studio: Paulina Sobiesiak - Penszko
-
20.09.2023 16:20 Światopodgląd10:53 W studio: dr Olena Babakova
-
20.09.2023 13:40 Popołudnie Radia TOK FM13:03 W studio: Roy Subramoney
-
20.09.2023 16:00 Światopodgląd09:14 W studio: Krzysztof Strachota
-
20.09.2023 16:40 Jeszcze Więcej Sportu13:27 W studio: Dominik Wardzichowski
-
20.09.2023 18:20 TOK36005:59
-
-
20.09.2023 17:59 Gościnnie w TOK FM: Wybieram klimat
-
20.09.2023 18:30 TOK36007:45 W studio: Piotr Andrusieczko
-
-
20.09.2023 18:40 TOK36007:13 W studio: dr hab. Anna Moraczewska
-
-
20.09.2023 18:50 TOK36007:45 W studio: dr hab. Grzegorz Makowski
-
-
-
20.09.2023 19:11 TOK36004:17 W studio: Wawrzyniec Zakrzewski
REKLAMA
DOSTĘP PREMIUM
TOK FM Premium 40% taniej. Radio TOK FM bez reklam, podcasty z audycji i podcasty tylko dla Subskrybentów.
KUP TERAZSERWIS INFORMACYJNY
REKLAMA
REKLAMA
REKLAMA
-
TOK FM
-
Polecamy
-
Popularne
-
GOŚCIE TOK FM
-
Gazeta.pl
-
WYBORCZA.PL