110 lat TOPR-u. Historia, ludzie i wydarzenia

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

dobry wieczór pa ństwu Ewa Podolska prosz ę pa ństwa ma m przed sob ą wydawnictwo RM jak autorz y okre ślam ja bym chcia ła, żeby w łaściwie tylk o ksi ążka powstała n ie zwyk ł to wydał ju ż w iek Extra o d czasu do czasu pokazuj e si ę takie wydawn ictwo pod ty m log iem i w ramac h Newsweeka, kt órego znamy już VIG Polska i 110 lat t o pr ócz g łówek, a tytu ł Top na ka żde wezwanie i al e przed sob ą mam n ie tylko właśnie wydawn ictwa także autor ów, a m Rozwiń » ianowicie pan ów Wojciecha sk a dzie ń dobry dzień dobry czy dobrz e powiedziała cz y dobrz e zmieni łam tak dobrze bardz o dobrz e i pan a Jerzego Porębskiego dzień dobry dzie ń dobry te ż dobrze pan Wojciech FUS w ieloletni redaktor gazet y wyborcze j redakto r ksi ążek górskich i Jerzy Porębski scenarzysta re żyser producen t film ów dokumentalnyc h agen t l iteracki ksi ążek g órskich, zan im zaczn iemy mówić w łaśnie o ty m jak pa ństwo m ówicie na to co trzyma m te n piękny kolorowy tak doniosłych dodate k do Newsweeka, bo prokurato r nic nie Skonto jest broszur a jes t, więc 140 stron pla n w łaśnie t o zapyta m was góry w łaśnie dawn o pojawi ł waszym życiu co n o w moim si ę pojawi ły, kiedy dziecko urodziło my n ie zagra w r óżnego rodzi się one Góra urodziła si ę w Żywcu, a wi ęc g óry by ły na oko ło, a pote m tata rodz ice babc ia jak mia łem 3 latka to narusz a Anka zosta ły wn iesione czy wszedłem ju ż nawe t n ie pami ętam potem Grojca pote m Babia Góra na potem ju ż Tatry tat a pilnował, żeby n ie za wcześnie, więc chyba mia łem tam 1312 latek p ierwszy ra z z n im pojechałem n o i pote m na studiach uniwersytecki un iwersytecki klub alp inistyczny, a dzisiaj zasilają wsp inania ta k tak wspinałem si ę, al e Cracovia pan studiował w Warszawie w Sarajewie UK to w Warszawie tak jeździłem Skałki je ździłem w Tatry n iestety wielkiego talent u do tego n ie mia łem na dodatek postur a do ść pot ężna więc, wi ęc w ielkich osi ągnięć nie nie miałem du żo na nartac h jeździłem je żdżę do te j pory n o tak o d teg o si ę zaczęło zacz ęto te ż ksi ążki górskie, kiedy w razie gdy jeszcz e n ie było takiego boomu na książki n o t o w czasac h, k iedy w czasac h, kiedy mia ła wyrażać 8 chyba to była p ierwsza książka kosztam i t o w łaśnie Wawrzyńca Żuławskiego tragedie Tatrzańskie tata powiedzia ł, że musimy je przez t ę ksi ążkę, zanim wyruszym y w powa żne g óry, a wtedy n ie bardz o lubiłem czytać i o d teg o si ę zacz ęło spodoba ło mi si ę tak pote m ju ż posz ło także ksi ążki g órskie s ą za mnie zawsz e i g óry te ż pa n panie ju ż niedaleko le ży w starc iach z Bielska-Białe j spod Klimczoka moja myśl pierwsza taka fascynacja górami to by ł te n kl incz, bo kim był to rozw ój Niki legenda nasza bl iska og łosiła, że istnia ł tunel pomi ędzy zamk iem Sułkowskich, kt óry jes t centrum Bielska, gdzie w łaśnie na g órę Klimczok i tamtędy teraz n ie wiem czy zb ójnik Klimczak chodzi ł do ksi ężniczki czy ksi ężniczka do zbója ran o w każdym raz ie był podobno te n tunel nie kwestionowa ł w latach m łodości, a takie g óry wy ższe to bardz o p óźno do mnie przyszły cienia do nich, bo ju ż mia ł lat 30 parę i oczywi ście zaczęły si ę Tatr nied ługo później poznałem Krzyśka wiejskiego, wi ęc tak, al e zacz ąłem wspinać te ż, ale tak ie f irmy turystyczn e tak je śli tak nazyw a w Tatrach troch ę we Francji w Ardesen w kanonach n o i na 1 wyprawy były wszystkie w ielickim i n o tak zosta ła w ty m środowisku, ale te ż mocno pa n mnie po prostu wszed ł, bo przecie ż, że jestem autorem film ów, kt óre mo żemy zobaczyć sam a zobaczyłam kilka nauczyliśmy si ę uda ło, bo ta m sam niekt óre jeszcz e niema niekt órych nie m a w ogóle n o tak, bo t o jest tak a tak i pomysł m ój i wydawn ictwa góry, żeby te filmy darz y nauczyły, bo mo że by ć po prostu n ie zapad ły w gdzie ś w dz iejach i powol i ta m c o miesi ąc 2 miesiące tam wchodzon o wszystkiego n ie, bo t o, o czym 22 zrobił dajmy dotycz ącego tak no bardz o dużo jest te ż kilka tak ich robionych stopere m m ówiących o prof ilaktyce, czyli o bezpieczeństwie w g órę jak si ę za węgiel ga z i bezp iecznie tak n o i trochę h istorii to próżno w stopniu t o chyb a ponad 10 resztę dotycz ący Himalajów także troch ę jest w MEN na m si ę powol i tak powoli w tej chwili chyb a 5 na YouTubie na kanale g óry dz iwi to życzę pa ństwu życzę pa ństwu Jerzy Porębski poszukajc ie im tak dodate k powstał n ie be z przyczyn y właśnie tera z, dlateg o że 25 października dobrz e mówię minęło w łaśnie urodz iny by ły 110 lat istnienia TOPR ale, al e ja muszę zara z zapyta ć, ponieważ zauważyłam, że wok ół jak i mn ie samej t o myli się TOPR GOPR ja uwa żałam b łędnie uważałam, że jes t ogólnie to jes t GOPR, a to to s ą ci c o w Tatrach opr ócz teg o jes t grupa Beskidzka grup a Bieszczadzka ci c o na Zachodzie Polski przekonam się z VAT n ie jes t teraz n ie tak n ie jes t t o zaczynam y o d najtrudniejszego temat, ale rozumiemy t o nota Norwega ata k wyja śnia wyja śniamy powsta ł najp ierw powstał to pr e i t o było t o organ izacja która, kt órą za łożył Mariusz Zaruski i ona ratowała pomagała ratować tylk o w Tatrach n igdzie indziej n ie by ło żadnej zorgan izowanej formacj i p o polskiej stronie bo, b o tak naprawd ę w Karkonoszach by ła niemiecka tak a organizacja, kt óra była prz y pogotow iu zwyk łymi i zajmowa ła się ratowaniem powstał nawe t rok wcześniej, al e t o zostaw, żeby n ie mieszać no i d o do czasu postkomunist ów do czasów komun izmu do wojn y był tylk o TOPR po wojn ie powsta ło wszystko nabiera ło w formalnej formalneg o znaczenia, wi ęc komuni ści stworzyl i również ratownicze organizacje w innych m iejscach i pote m nast ąpiła tak a potrzeb a tendencj a do po łączenia wszystkiego jedno jes t jaka ś central a tak powstała central a powsta ła 11 GOPR g órskie Ochotnicze pogotowie ratunkow e, które mia ło swoj e oddzia ły Podhalański tatrza ński Karkonoski bieszczadzki i t d . bez Beskidzki pote m coś jeszcz e dzieli ło dale j zależnie od teg o kto mia ł wi ększą si łę przebicia tyc h lokalnych kierownik ów i tworz y własną kom órkę i na d tym wszystk im by ł te n te n go do teg o Polska central a, kt óra wszystk o kontrolowała na s jak tylk o przysz ła trzec ia RP t o t o natychm iast cz y TOPRowcy natychmiast postanow ili si ę wydzielić no i tu dochodz imy do trudneg o momentu, dlateg o że uwa żają że, że jedna k zajmuj ą się ratowaniem zupe łnie innych warunkac h i potrzeb a to zupe łnie innych umiej ętności niż g o Przemo jeszcz e w Karkonoszach jes t fak t jes t kawałek takich, gdz ie można zajmować si ę w śnieżnych kot łach zajmować się szczeg ólnie zimą ratownictwem ściana wymag a, ale to jest to jes t już w og óle m ikro skala no i do teg o potrzeba innym innych nakładów innej organ izacji innych szkoleń jak t o wszystk o by ło zunifikowane no t o te pieni ądze by ły r ównie r ówno rozdzielane wszyscy ćwiczyli na śmigłowcu n ie w iadomo po c o wszyscy ćwiczyli t e sam e rzeczy n o i st ąd nastąpiło rozdzielenie uda ło się to t o jes t osobna organ izacja TOPRowcy bardzo dbają o to, żeby si ę nazwa ć dobry m, a GOPR t o s ą wszystkie g órskie Ochotnicze pogotowie ratunkow e to t o jes t innego rodzaj u innego rodzaju ratown ictwo n ie wchodz ąc z łośliwości, jakie sob ie ob ie organizacje sprawią no to jednak to jes t także tam t o głównie or ientacja w teren ie zimą poszuk iwanie jakiego ś zagub ionego narc iarza, kt óry zjechał z wyci ągu, gdz ie indziej zosta ł w les ie, a late m jakiego ś turysty n ieopatrznie n ieopatrznie gdzieś id ącego w krzak i alb o lubi ącego się t o jest to na raz ie bardziej ratown ictwo zabezp iecza narc iarskie za zabezpieczanie stok ów stoi te ż tak ie w łaśnie poszuk iwanie tam jazd a na rowerach na skuterach gdzieś ta m, żeby kogo ś znaleźć n o, a w Tatry Tatry t o nasze tak ie w m ikroskali jedyne ostr e g óry, gdz ie wymagaln a jest umiej ętność to zresztą c o ta m opisujemy w zwi ązku z tym, że nie s ą w ielkie g óry, więc nas i Goprowcy umiej ą wszystko w innych górach du żo bardz iej rozległy to tak ie organizacje jak TOPR dzielą si ę osobny m ziemnym zajmuj ą si ę ratownictwem śmigłowcowy, kt o inny, kt o inny w jask iniach, kto inny gdzie ś w kan ionie u nas c i TOPRowcy umieją wszystko na ziemi maj ą tak ie umiej ętności operowan ia sprzętem, kt órego Goprowcy te ż posiadają k ilku prostuj e h imalaistami, al e tak bowiem prawdą to im t o do NATO doszed ł do codz iennej pracy nie jes t potrzebne, bo n ie musz ą n igdzie zje żdżać na linach n ie musz ą się wspina ć si ę p o po ścianach n ie musz ą używać hel ikoptera do zdejmowania taternik ów przed wszystkim t o jest różnica jest zagub iony turyst a pewn o wsz ędzie podobnie, al e na Mazurach, gdzie może za długi proce s na Mazurach mo że zarobić czy też gub i się jak t o o n na najm łodsza organ izacja go trosk a, czyl i Jurajska grup a ta m też powstała przecie ż ta m właściwie karetką mo żna podjecha ć pod ka żdą pod ka żdą ściankę i nie ma takiej sytuacj i, że kto ś zawisł połamał si ę tera z trzeb a wykonać jak ąś wielką operację, al e jes t grup a Jurajska zreszt ą je j szef jes t bardzo dobrymi kierowcami db a o t o żeby, żeby s ława jeg o grupy posz ła daleko uczestn iczy w w ielkich akcjac h działa by ł te ż pos łem nawe t prze z jakiś czas na wasze pand y van der Coghen tak, ale c o mi cofnijmy si ę wobe c teg o wejdźmy wr óćmy do poprzedniego w ieku pomyślmy czy ich g łowach i dlaczeg o właśnie wted y w powsta ła ta idea za łożenia instytucjonalnego ratownictwa t o znacz y w by ło tak jak wsz ędzie za ś r ósł ruc h turystyczn y górale zaczęli na tym zarabia ł wcześniej zarab iali na k łusownictwo g łównie p óźniej zaczęli zarabia ć na przewodnictwie n o jak prosto ros ła ilość wycieczek, bo różnorodność kontuzji odezwą si ę górale, którzy z łożyli na wzorn ictwie wykon a sprzeda ży oscypk ów sk ór łowie c k Baranowicz tak dale j i rosła ilo ść wypadków, czyl i jak w interesie zresztą przewodnik ów by ło zadban ie o bezpiecze ństwo tren d tak i był te ż w Alpach n o i i zaczęły się o ty m, m ówić impulsem bezpo średnim była śmierć Karłowicza, który zgin ął w law inie i t o był te n momen t, gdzie w łaściwie wszystkie decyzje ZUS podj ęte i w łaśnie by ł rok 1909 była to wted y trzec ia organ izacja ratown icza na świecie n o al e w tyc h g łowach ludzi na naj ładniej zawodnicze Aleppo ta m było by ło by ło kilka os ób, b y by ł m. in . Karłowicz, kt óry zgin ął, al e takim sp iritus moven s tego wszystk iego by ł by ł Mariusz Zaruski dość posta ć dość wyj ątkowa absolutnie wyj ątkowa, bo o n rozpalił my mam y takie 2 namiastki żywiołów mamy Tatry i mam y Bałtyk, który te ż jest troch ę w m ikroskali morzem i w ob u tyc h żywioł ach ten żarówki si ę dobrze odnajdywał w niesamowity człowiek m ówią z nikim był mo żna, b y powiedzieć k im, że n ie był za skrzat y gości tak, bo by ł r ównież malarze wykształcony po krakowsk iej ASP by ł pol itykiem by ł generałem walczy ł r ównież wojskowym był marynarzem absolutnie posta ć tak dalec e rynkowe t o w obecnyc h czasac h już jest niemo żliwe, bo jedna k specjal izacja jes t du żo większa, ale też musia ł mie ć jaki ś niezwyk ły talen t i takie nap ędy d o do działania no i t o on by ł ty m, kt óry pewn o przekona ły cała reszt a przynajmniej dzi ś si ę dzi ś najwi ększa s ława na n iego sp ływa, dlateg o że o n on t o wszystk o sformalizować j ą, że tak pow iem w łożył w ogóle idea n ie tylk o ratown ictwa, al e sameg o wsp inania swo ich p ierwszych ksi ążkach pr óbował napisa ć czym pow inna być wsp inanie, bo wcześniej nam si ę to wydaj e tera z dyskutujemy czy to wariaci się wspinaj ą po co i t d. ale kiedyś w og óle, bo zupe łnie niezrozumiałe trzeb a by ło wytworzy ć idee tego wsp inania po co wchodzi ć gdzieś, gdzie już ta m ktoś inny łatwiejszą drog ą wszed ł alb o jak tam nie ma n ic na tym szczyc ie ciekawego to co ś ta m wspina ć, więc t o wszystko opisa ł wytworzy ł tak ą potrzebę wytworzył te ż organizacje ratownicz ą tak jak m ówił Jurek o d średniowiecza za turystami n ie za turystam i tylk o za tym i, kt órzy przychodz ili Alpy zacz ęli i tacy, którzy pomagali troch ę na ty m zarabiali trochę im pomagal i w ty m, żeby przej ść budowal i schroniska p ierwsze i n o i t o tak t o tak t o tak t o wygl ądało Zaruski jest w łaściwie głównym autorem no jak ci ężko doda ć, że jak g łosi legenda r ównież w Tatrach rozstrzygnęły si ę te ż los y świata pol ityczne los y świata, poniewa ż Staszek Gąsienica Byrcyn u na s uratował poz a brate m człowieka, który mia ł ta m du że problemy uratował g o o d niechybnej śmierci ty m człowiek by ł Włodzimierz licz Lenin potem starszy trafi ł do wol i wojska austriackiego zosta ł pod Łodzią wzi ęty do niewoli trafi ł na Syberię, z kt órej wr ócił p ieszo do Zakopanego dop iero gdy dowiedzia ł, że uratował Lenina i mo że niekoniecznie trzeb a było robi ć, bo te wskazują, że Lenin ma za t o zap łacą reguluje ch ętnie też odpowied ź o odpowied ź jes t w ty m par ę bal w dodatku zyska ZUS, je żeli jest w inien jes t za tak jak to jest, bo to jes t bardzo znan a opow ie zresztą t o jes t du ży problem, prz y którym przy tym część, bo to opowieść jes t bardzo bardz o du żo, ale nie mo żna tyc h tak ich kon iecznych nie przytoczyć znowu bon y są po pierwsze, ju ż s ą wysmakowane tak ju ż są dop ieszczone ta m ju ż legend a uros ła odpow iednio, a po drug ie, trudno napisa ć otoczenie przypominają te ż tej legendy ale, al e tego jes t jes t naprawdę naprawd ę bardzo bardz o du żo i jak si ę z siądzie z e starszymi ratown ikami to mo żna, b y osobno tak i dodate k napisać chyba nie ma tak iej organ izacji w Polsce, kt óra od ponad 100 lat czy wasze tera z to 10 lat ma tak i sam teks t przyrzeczenia, kt óry jest sk ładane autorem teg o przyczynia jes t za rusk i ta k ja przeczyta m może też fragment, kt órego pewnie w iele osób zna jest mo im znajomy m, al e przeczyta m dobrowolnie przysi ęgam pod słowem honor u, że dopóki zdrów jeste m na ka żde wezwan ie naczelnika lu b jeg o zastępcy bez wzgl ędu na porę dn ia i sta n pogod y stawi si ę w oznaczonym m iejscu i godz inie na wyprawę zaopatrzony i udam si ę w g órę wg marszruty i wskaza ń naczelnika lu b jeg o zast ępcy w cel u poszukiwania zag inionego n iesienia m u pomoc y z pierwszy p ierwsze sk ładali, a c i, którzy w ty m rok u w przyszłym to sam o wra z z rondla z zoo t o jest to jes t dość w og óle nie zwyk ła tutaj s ą 2 rzeczy warte podkreślenia ta m ta m brzm i taka wojskowo, bo Zaruski no jak nikt n ie by ł idea łem mi by ł absolutn ie zakochan y w wojskowości mus i marzy ło, żeby ta ratown icze organ izacja ta by ła organizacja wojskow a, w kt órej komendy nawe t si ę wydaj e p t. podnieść nosz e tam ju ż też nawe t cytowaliśmy już tych wszystk ich komend n ie pamiętam, że wszystko jes t na baczność spocznij t o si ę na szczęście ta k do końca nie uda ło, al e jednak ten szny t tak iej tak iego szacunk u dl a naczelnika dla teg o, który decyduje, kt óremu si ę składa zostawi ten i te n naczeln ik niezależni, jakb y jaki t o by by ł, bo byl i r óżni i wi ększe legendy mniejsze, al e jednak, k iedy zostawal i tymi naczeln ikami to troch ę tak tą postac ie Zaruskiego przyjmuj ą przynajmn iej w ty m momencie tego przyrzeczenia t o to, że to przyrzeczen ie jest ca ły cza s brzmi tak sam o nic się ta m n ie zmieni ło, chociaż języki ju ż bardz o staroświeckim t o znacz y zaopatrzon y większość m łodych ludz i nie n ie wiedziałaby c o znacz y za zaopatrzony my ślał że, gd y sklepem cz y cały n ie w iadomo prawda, ale t o, kto to wszystk o powoduj e że, że to jedna k zostaje i i t o też ratuje t o organ izacje Jona w czasac h, k iedy te wszystk ie autorytet y s ą podwa żane to t o m imo, że m a w swoje j historii k ilka trudnych moment ów źle podj ętych decyzji by ć mo że jakiś jaki ś tak ich trudnyc h sytuacji ca ły cza s otoczon y jes t niezwykłą legend ą jak chyb a jak kręcili Jurek kręcił f ilm ja pisa łem scenar iusz do jego f ilmu na stulec ie TOPR-u t o mieliśmy ta m tak ie zdjęcia wzi ęto jaki ś ludz i, kt órzy kr ęcili jak helikoptery ląduje w Tatrach, żeby kogoś podjąć takiej, jak ą rann ą osobę n o i głos zz a kadr u by ł po prostu no, jakb y ta m ktoś papieża widzia ł alb o coś jes t Góra t o znowu c o za odwaga c o za bohaterstw o i turyści my ślał turyści kręcili to już te już wted y te pierwsze kom órki tak ie by ły inne nakręcili taki film ca ły czas tak im ogromnym podnieceniem, że nawet kom órką, jaką kamerk ą tak ą pewną epokę t o kr ęcili, wi ęc ta t o t o ten szacune k do ratownik ów jest cały czas g o też widać w ogóle nie tylk o w Tatrach w ca łej Polsce ma m kuzyna, kt óry jest, kt óry jes t ratownikiem n o i na j tak nie rozczarował świetne zdjęcia g o jego ta IIF ich na j, m ówi że jak si ę założy alb o nieopatrznie nie zdejm ie si ę po dyżurze jedz ie si ę do dom u do Warszawy pola r t o wpatrzeni t o pol icjant zawsz e o machn ie ręką, cho ć jak si ę przekroczyło szybko ść oczywiście ratownicy staraj ą si ę teg o nie nadużywać nie chodz ą w ty m poza Zakopanem chyba w tych ubraniach, al e jak si ę tak zdarzy to tak i jes t, bo legenda kroc ie nawet n ie za ratown ika mi przed nimi zdecydowan ie powiedział panu tych trudnych momentac h takim trudny m momentem wybuchła okres u Iwojny światowej prawda no to to jes t tak i historycznie trudn y momen t, b o ta organizacja n ie przesta ła dzia łać i Kosanović bardz o nauczyciele zakopia ńskiej bardzo wybitny wcze śniej przed wojn ą wsp inaczy zosta ł naczelnikiem tak iej tak iego TOPR - u wojennego, którym z, kt órym Mino ratown icy pe łnili służbę no t o jes t w og óle z m itologii zwan y cza s za Zakopanego i tak prawd a cz y prze z Alfonsa f ilara, a tak iego autor a z czas ów komunistycznych wydawać, b y si ę mog ło, że tam byli sam i b y sam i kur ierzy cz y została je j dz iecko w ogóle ca ły Zakopanego Jerzy tatrzańskich szlakach r óżne ta k tak tak z g óry w ogniu coś jeszcz e, jakie by ły książki na t o wszystk o jest nieprawda c o znaczy by ło k ilku bohatersk ich taternik ów zakopia ńczyków większość podpisa ła Ken kart y czy tamte te t e to należne mu przynale żność do gór g órale song u i zupe łnie spokojnie sobie żyła, a c o gorsz a nawet donosi ła na tyc h n ielicznych c o c o pr óbowali jedna k przechodzi ć na tak sam o by ło z tym to pr ędko historycznie trudn y moment bo, bo dzia łali dzia łań w czas ie wojn y jak o organ izacja legalna oficjalna wted y, k iedy wreszc ie Polski n o to toczy ł udane brunatne Waligóra w tym w ino tak ie maj ą wytłumaczenie prawda n o ale no nie jes t skor o m ówimy o ty m, o tym okresie c o trudn o n ie wspomnie ć nazwisko ojc a, czyli Józefa pozna ńskiego tak te ż legendę n o i w często się g o wymienia jak o Kurier po prost u kurierem n ie by ł i ten jego słynny skok zaj ęła si ę tam przeczytamy chyba w 1 z tych książek lat o d rok u sko k z kolejk i na nartach, kt óry zainspirował podobno Fleminga znalaz ł się później, w kt órym wzi ęcie w wodz ie w każdym raz ie na n ie był wted y kurierskim szlak u tylk o jechał sob ie na g órę na Kasprowy, gdzie na n iego czeka ł ojciec 1 zakopiańskiej zakop ianki, którą si ę uzna ń sk i bliżej zaludniają lotnictwo chat a jest ojciec był gestapowc y, więc parom a kolegami na n iego czekal i pow iedzieli t o obs ługa kolejki Uznański n o właśnie nie miał wyj ścia musiał wyskoczyć na wyskoczy ł z takim miejscu, kt órego nie wielokrotnie zje żdżał na nartach i wiedzia ł dobrze, że dan e t o ryzyko n ie jes t w ielkie natom iast później by ł to początek jeg o tak iej wielomiesięcznej wieloletnie, a nawe t uc ieczki był już nie m ógł wrócić do domu p óźniej skończyła si ę wojna był szukan y prze z urząd bezpieczeństwa dzi ś do zobowiązań pytam co działo łożenia mn iej ale, ale s ą te ż po prostu 1 z legen d takich kurierskich t o mo żna przeczyta ć o tak ich osobach wa żnych be z, których nie mo żna n ie wspomnieć, że dzi ś opowiada prawd a historii to tuta j jak Józef Uznański t o jeszcze n o m y ta m wym ieniamy Ajdukiewicza t o jes t taka posta ć też absolutn ie dramatyczn a jem u w łaściwie wojn a pomogła mo żna, b y tak zaryzykować, dlateg o że on e nie były n ie by ły z urodzenia zakopia ńczyk w iem ale, al e si ę z ty m Zakopane Zakopane połączy by ł studentem medycyny jak si ę jak wybuchła wojna udało m u si ę przedosta ć do Rumunii pote m do Francji tam walczy ł i był w tych oddzia łach, kt óre po przegranej 1 z bitew przesz ły na stron ę szwajcarsk ą Szwajcarzy bardz o dbal i o swoją neutralno ść związku, z czy m wszystk ich tyc h żołnierzy natychm iast internowali na internowanie bardz o szybko zamieni ło si ę w w co ś bardz o pozytywneg o studiował medycyn ę w Zurychu wspina ł si ę tam oczywiście takie zdarzają, wi ęc w ielkiej liczby Polaków internet w defensyw ie Szwajcarzy tak, ale teg o czas u absolutnie n ie straci ł wydawal i ta m tatern ika za łożyli Winterthur tak i klu b wsp inaczkowy wrócił k u zdz iwieniu, al e wtedy jeszcz e w pięćdziesiątym siódmym t a Polska tak straszn ie n ie wyglądała ja k za chwil ę miała mia ła by ć wr ócił do do Zakopanego i by ł takim twórcą, że tak pow iem skok u jakościowego to ps ie, kt óry wcześniej ratownicy zajmowal i si ę tylk o znoszen iem po prost u ratowan iem tyc h, którzy zagin ęli alb o wisieli ścianie, a tutaj wesz ła edukacj a medyczna zacz ęli si ę uczy ć du żo wi ęcej wi ęcej lekarz y zacz ęło działać to ps ie i dzi ś to w og óle ratown ik TOPR-u t o jest jeśli nie lekarz, bo tych akurat si ę cora z mniej no t o większość z nich jes t ratownikami medycznymi alb o w ielu z nich t o s ą specjaliści to jes t opr ócz wielkiej sprawności t o jest to jest du ża wiedza cz y t o medyczne cz y też ratown icza inne t o t o dziś dzi ś, żeby ratować trzeb a mieć nie tylk o pary, ale i głowę naprawd ę się trzeb a ciągle uczy ć tyc h technik jes t bardz o w iele tyc h tego przez c o trzeb a zdobyć te wiedza jes t jest jes t bardz o głęboka są t o w ielu z n ich zreszt ą warto też o ty m, ta m p iszemy gdzieś i to wszysc y wiedz ą w ielu z nich pracuj e na 2 etatach, bo pracuj e jak o ratown icy medyczni, b o ta pensja ratown ika jest i ilo ści sol i skromn a dość skromn a, gdyby nie to, że maj ą trochę czas u albo pracuj ą ratown icy albo jak o przewodn icy sobie dorabiają przez, ale to znaczy on i wted y jak ochotnicy, bo ratown icy s ą zawodowi ochotnicy chcieli nawe t zawodowi, gdyż zarząd dr óg i walka drug ie tak albo alb o dodatkow e godziny w szp italu w Zakopanem czynn y w karetce 10, że państwa punktem wyj ścia do nasze j rozmowy jes t bardzo c iekawy dodate k do niezwykle, kt óry mog ą państwo w tej chwili jeszcz e kupi ć jak powiedział pa n jeszcz e przez 2 miesiące alb o jest trzymiesi ęczny 3 miesiące, je żeli wniosek t o na ka żde wezwan ie h istoria dz ieje wsp ółczesne anegdot y wszystko mo żna znale źć ludz i sylwetki zjaz d do h istorii tak ie s ą, jakb y rozdziały podrozdzia ły tragedie Tatrzańskie na dachu świata dzień życia ratownika różnych kwest iach mog ą pa ństwo przeczytać wydaj e mi się dla ka żdego kto, cho ć troszeczkę interesuje si ę w ramiona wydate k, kt óry silnie interesuje tylk o nad morze to rzecz bardz o c iekawa tyle mo żemy się c iekawych rzeczy dowiedzieć o t o prz y na pewn o kamieniem m ilowym w ratown ictwie w techn ice ratowania by ło pojaw ienie si ę śmigłowców prawda n o i k ilka takich, al e na ochron ę zdrowia k ilku zale żną zestawia je bowiem, ale też liczyć t o było t o były tak ie wszelki skonstruowan e przez g g ier właśnie pierwszy wykorzystan e w Wehrmachcie w w czas ie wojn y s łużby jak do UE tak ie podw ójne wszelkiej ratownik zakłada swoj e wszelkimi drugie szelk i na plecac h, gdzie poszkodowaneg o m ógł w ścianie wychodzi ratown ictwo w ścianę, czyl i takie sf inalizowano, by zostać wpuszczen i na wzrostow ą Wrotek Stalowa l inka z g óry i rozum ie zjeżdżał pakowa ł poszkodowaneg o na plecy zjeżdżał z n im na drug i t o, bo k ilku takich prekursor zestaw został ufundowany t o prawie przez sponsora boda j został ju ż Szwajcarii n o i Polska rodz ina, której Mazurka omin ęła ani szwajcarsk iej nie wyp łaciło odszkodowanie i on i jakoś uznali, że dadz ą pieni ądze zate m na ten pierwszy ze Stano i w łaśnie ta m te ż Józef Uznański by ł 1 z jakby cały te n zestaw przyszed ł g o nie m ówiąc kompletnie be z żadnych instrukcji, więc mus ieli sami, jakb y si ę nauczyć si ę operowan ia tym i sprz ętami i wśród tyc h, kt órzy byli pierwsi t o by ł w łaśnie Józef Uznański Michał Gajewski ojc iec Ryszarda Krzysztof Berbeka ojciec zmagan ia Ameryki n o i jest wolny jeszcze dodać do tego, że prosz ę sobie wyobrazi ć, że p ierwsze te pierwsze zjazd y, bo to zjeść ran o po kilkadziesiąt metrów potem dochodziły zjazd y do 400 kilkudziesięciu metr ów odbywały się be z żadnej łączności t o znaczy wjeżdżał trzeb a by ło po p ierwsze, mieć wielk ą wiedz ę na tema t topografii, żeby ustawi ć te n ko łowrotek w odpow iednim miejscu ta m go doczepi ć do ściany wbi ć haki zostawi ć cz ęsto jak zacząć opuszcza ć, bo te n ratownik mógł się ta m metr 2 ginąć przesunąć, al e nie n ie więcej o zm ianach blokował nie nadano, jakby ZUS-u szczel ina w łaśnie tam trzeba było dba ć o to, żeby się nie nagrzewa ły w ogóle udaje i naj trzeb a było pewni miejsca, b o jak nie potrzeb a było opu ścić g o na dół pob iec powiedzieć t o jes t dzień kolejne robot y więcej, wi ęc taka pomyłka oznacza ła cz ęsto śmierć teg o, którego ratowan o albo alb o kolejna no c tzw . k ibel w ścianie co głos na mnie t o wszystk o bez be z żadnej rad iostacji bez żadnego telefon u dl a m łodych m ówię, czyli ustawia ł się jaki ś inny ratown ik na innej ścianie dzieje si ę na innej górze widzia ł cz y dobrze jedz ie, więc strzel a czerwon ą alb o zieloną rakietę alb o machał chor ągiewką ustalan o ja k z takimi ustaleniami czasam i tak 1 ze trzeba rozdzielić także przez, k iedy się, k iedy wszed łem oto rad iotelefon indeks ten nazwan y Klimek prawda to co ma m du żo zmieniło no w łaśnie uchwalono także pol icja właśnie nowy w ratownictwie, al e i, ale t o, gdz ie tyl e lat 60 nie tak nie tak tak 60 i chyba trzec i dla da m była jaka ś próba i na pocz ątku la t sześćdziesiątych w łaśnie po 1 z tak ich akcji, k iedy by ły kłopoty z e z komunikacj ą o n przeczyta ł artykuł no i usiadł zacz ął to konstruowa ć te n ten p ierwszy ten pierwszy Klimek to t o nie wygl ąda jak nasz a kom órka to w ielkie przykleiło trakt jest bardzo dzielna Weronika ryb a wnuczka zrobi ła, że wydaje wart o tutaj taka to jes t taka ca ła rada dotycząca łączności łączność jes t, bo jeszcze wr ócimy do g gar a na chwilę do tyc h Szałek to drugą tak ą rzeczą t o jes t hel ikopter śmigłowiec ju ż końca, dlaczego ratownicy wolą m ówić śmigłowiec zaniechali n o w łaśnie te ż zastanawiam na d ty m z radą języka procesac h w i Jurek bardzo dobrze zn a Wojtka Mattel, kt óry jes t specem od teg o taki Wojtek nas ci ągle uczula ł, żebyśmy jednak cech a uderzal i śmigłowiec jak się p isze Noto fajnie jes t u żywać r óżnych słów żeby, żeby to co uderzy t o ja m ówię panu zapyta ć, dlaczego w łaśnie helikopter, al e wa żne, a mo że po takim mało znane rzeczy, kt óre n ie p iszemy tuta j tak, bo w ielu rzeczach n ie piszemy także, że b ędzie ludz ie po takim prekursore m wprowadzen ia śmigłowce ratownictwa tat a by ł Tadeusz Augustyniak nie żyjący już film mo żna zobaczyć właśnie w kanal e g óry TV p t. ratune k nadchodz i z nieba i ten że w łaśnie Tadeusz Augustyniak raze m z Andrzejem blach ą two im Wojtek przyjac ielem byl i organ izatorami pogod y ratown ictwa Morskiego śmigłowcowego i uczestn iczyli w w ielu szkolen iach na Mazurach na Wybrzeżu, które doprowadzi ły do powstan ia tego serc u gdańskiego czy ratown ictwa szpiegowską śmigłowcowego na Bałtyku zaczął zresztą byl i szykanowani, zw łaszcza w ogłoszeniach dostawa łem nagan y tak mało n ie dosta ły dyscypl inarki wypełniona o tym, term inie mówi oglądamy n ie mia ł tego nie ma gdzie tak, bo tak i w ątek dotyczący nie mo żna natom iast skor o już ratown ictwo powsta ło i można by ło wykorzystać powsta ł w Tatrach mo żna było wykorzystać jego do świadczenia to zaczęło to emanowa ć r ównież na morze i t o właściwie c i sam i ludz ie byli prekursorami w Tatrach na d morze m jak kiedy ś Zaruski u podst aw w og óle wart o t o w og óle ten te n ten śmigłowiec, bo t o tera z, opowiadaj ąc o ty m, tuta j mamy taki dylemat, bo s ą ludz ie, którzy interesuj ą się histori ą g óry wiedzą więcej cz ęsto ni ż my na ten tema t, więc dla n ich opow iadamy rzeczy d a rzeczywiste, al e bardzo w iele osób nie wie to jest t o prosz ę sobie wyobrazi ć tera z m ówię do tych kt órzy, kt órzy mo że maj ą mniejsze obra żenia operatorzy słuchaczy jes t wi ększy ratown ictwo śmigłowcowe polega m. in . n a tzw. technice długiej l iny, gdz ie potrzeba 1 ratownika pod t ą najp ierw najpierw lec i pod ścianę patrzy si ę, w którym mniej wi ęcej m iejscu jes t te n p łaczący ta m o pomocy aż on o alb o poszkodowanych Tarnobrzegiem wypłat tak jes t potem si ę t o Jerzy, bo ten śmigłowiec n ie może przecież zleci ć ścianę, bo no, bo t o są te testy Schmidt, kt óry byt, wi ęc śmigłowiec jes t ponad ścianą tak, żeby m óc się wmontować raze m z ty m wisz ącym ratown ikiem ścianę wlatuje precyzyjnie to miejsce tere n na kraj ta k tzw. sklejka nast ępuje te n ratownik, który jes t 100150 m pote m śmigłowcem dolatuj e odpow iednie m iejsce w razie 3 otwory w ścianie, żeby za łożyć stanowisk śmigłowiec mus i zatrzymywać pozycja może się waha ć od 5 m prawo lewo, bo razem z ty m ratown ik który, dop óki nie założy stanowiska nie odczep i się od te j liny n o t o na nie wisi niezale żne od r óżnych łowca pote m przejmuj e tego uratowaneg o biegłego alb o wnos i alb o na plecy ju ż ta m pewn o różnie pote m nast ępuje znow u pod pi ęcie i hel ikopter o jedn o odlatuje zabiera ich obydwu z tej ściany to jest t o jest taki spos ób cała cyw ilizowana jak to nazw iemy w cudzysłowie wersj a takiego tak iej kl ęski, bo i 5 jedno z pierwszych by ła akcja ratunkowyc h igłach, gdzie pilotowa ł śmigłowiec Tadeusz Augustyniak i był ta m również Maciej Gąsienica 1 z tw órców teg o ratown ictwa śmigłowcowego by ł na pok ładzie i ta m w zasadz ie m ieli wysadzi ć ratownik ów, którzy chc ieli tam doj ść do poszkodowaneg o by ły 2 osoby poszkodowan e na bardz iej w końcu zdecydowal i rzuci ć im z e śmigłowca line sze f p ieli do tej l iny i w związku z ty m, że n ie było chyb a windy, więc Stalina, al e tzw. wahad ło wyrwanych z e ściany w aferze Olina zrobi ła tam kilkudziesi ęciometrowe wahadło pod śmigłowcem i w te n sposób n ie nie nie transportując w g óry na pok ład śmigłowca prze z śmigłowiec z leciał niżej ni ż w okol ice Morskiego ok a i ta m ładnie położył r ączki do koszyczka jak m ówili ratownik faktem jest winda spuszczono z Wólczanką Wrotek ściągające liny n ie da teraz to jes t tak a drug a techno ta, gdzie dobr a w inda mo żna kilkadziesi ąt metr ów opu ści, czyli ratownik zjeżdżaj pote m jes t wyci ągany raze m z noszam i do g óry to troch ę inna techn ika inne zasady, al e te ż się stosuj e tera z helikopter ma tak ą tak ą dobr ą min ę też precyzj a precyzja ruch ów tyc h pilot ów jes t niezwykła n ie czyta anegdot a się znalaz ła, al e Hermaszewski został przew ieziony pod ścianę i by ła absolutn ie pod jakim wra żeniem na cel ty m n ie m ówić t o życie kosmonautą troch ę sami naprawd ę wyleżeć badania, że wyobraźnie bohater, czyl i Augustyniak og łoszenia w Rzymie opow iada to wyjaśnić zbli żały do ściany, a ja widz ę jak Hermaszewski odejść, cho ć chwila coraz bardz iej, bo tak bliska mo żna powiedzieć, że robię te n f ilm o taki ostatni momen t w łaśnie, gdy formowały si ę jak zrobić siedzieli śmy u n iego w domu on ju ż był powa żnie chory, wi ęc siedział z nam i powiedzmy godzinę on e i Maciej Gąsienica ta k, po czy m wracał do łóżka leżał godzinę, żeby pili herbatkę czekal i znowu wraca już wida ć po nim zreszt ą Kor n o tak i on jes t tak i bardzo surow y ten film, ponieważ t o się nie mog ą odby ć w innym pomieszczeniu tylko w tzw. dużym pokoj u u n iego i no i tam właściwie ca ła ta historia si ę odbyw a, po czy m dos łownie 23 tygodnie po skończeniu tyc h nagrań trafi ł do szpitala ju ż na sta łe i pamiętam, że Robert jeg o sy n jeszcz e zd ążył m u przed jeg o śmiercią pokaza ć na laptopie chyb a te n film i no zobaczymy jeszcz e w ka żdym razie poleca m film tak jak ju ż m ówiłem g óry TV ratunek nadchodz i z n ieba nie, dlateg o że m ówi tylko, dlateg o że niezwyk łe niezwyk łe postaci na pewno czy ich pos łuchać zobaczy ć czy bywa ło także TOPRowcy zgin ęli, nios ąc pomo c tak nauczono wolny, al e jak zraz y z jakb y założycielskich mitów jes t jes t śmierć Klimka Bachledy w ścianie Borowego no t o jest tak i przyk ład, kt óry na szczęście potem ju ż się nie cz ęsto zdarza t o znacz y szefuj ący wypraw ie Zaruski kazał wraca ć Klimek poszed ł dalej zgin ą n ikogo nie uratowa ł tym n ic n ie pom ógł straci ł życie spadł znaleziono jeg o ciało k ilka dni p óźniej u podstaw y ściany no to jes t tak a pierwsza śmierć on a jest otoczon a takim tak im w ielkim inventum bohaterstwa, ale t o jest to jes t tak i rodza j bohaterstw a, kt óry i jes t chyb a niewskazany t o znacz y ratown icy współcześnie na ca łym świecie oczywiście ryzykują, al e t o ryzyko jes t w gran icach w granicach norm y w gran icach tak iego jakiegoś przyjmowaneg o tego ryzyka n iedziela nale żeć zawsze to nie jes t ocali bia ły rzecz sub iektywna prawd a not ę Regi ona od lewej nogi tak t o jes t ju ż przekroczen iem dopuszczalne j wartości ryzyk a dla drugiego jeszcz e nie jest prawo oczywi ście dl a oni maj ą bardz o bardzo, ale prowadzący bardz o prowadz ące akcj ę naczelnik on i maj ą to to to poczuc ie ryzyk a bardz o przesuni ęta oczywiście t o jes t państwa najwi ększą miesiące rob i tak, ale al e, al e na pewno n ie jest chc ę powiedzie ć, że ratownicy n ie s ą war iatami to znaczenie rzucaj ą si ę na n ie lec i hel ikopter jak jest środek burzy no t o mus i poczeka ć aż ta burza odejd źcie, bo też poczucie zupełnie spokojn ie maj ą ciągle jeszcze ta tak jestem m ile dają Julian Assange Słowacy maj ą pol icyjny śmigłowiec i latają noc ą mn ie cz ęsto podejmuje decyzję, że n ie wchodz i się ściany czeka si ę do ran a nawiązuje się tylko kontak t z tym ratowany tak sam o by ło teraz w ielkiej śnieżnej prawd a ratown icy wykonali ta m ogromną pracę n o al e by ły takie moment y, że mus ieli wstrzymywa ć, bo t e rozb ijanie ładunkami ma m ikroby ładunkami skały, żeby dotrze ć do tych 2 poszkodowanych by ły były powodowa ły, że ta m się tlen ko ńczyły się ma o tym c o si ę wydarzyło w sierpniu ud a mówi zb iorowej, a równocześnie, czyl i akcj a w jask ini, a r ównocześnie t e dzia łania ratunkow e na Giewoncie czerwon e Wierchy ewakuacj a turyst ów i t d. były ofiary śmiertelne uderzen ie piorunem prawda burza na Giewoncie, gdz ie tłum ludzi w stoczn i w rozwoju sektor a absolutn ie 60 % 160 osobom udzielono pomoc y czysto 594 osoby ta m zgin ęły pi ąta gdzie ś w innym m iejscu jaki ś Czech n o i plus ty m czas ie ta akcj a w jaskini ta k jak chyba też napisaliśmy, a nawet kto ś to na m powiedzia ł, że no to b ędzie taki moment si ę będzie m ówiło się sprzedać do prób przed czy po t o, po te j akcj i bo, bo t o było to by ło coś absolutn ie wyj ątkowego znacz y wszyscy wszysc y ratownicy stan ęli na nogac h ca ła pol icja straż wojsk o o g o przyjechał te ż tak pomagali wszyscy jeszcz e byl i ratown icy górniczy no bo w ty m czasie odbyw a się bardz o ciężka akcj a w jask ini, a na dodatek ta burza by ła tak w ielka, że r ównież w innych miejscach Tatr, gdzie byl i pojedynczy ratown icy na dyżurach też n ie musieli w tym czas ie ratowa ć, więc w e w tej centrali w tej dyżur cena t o ta m si ę ta m siedzia ło piekło prawd a na to wszystko wpadaj ą jeszcz e kamer y dziennikarze i pol itycy i t u akurat nie m ówię tego jakoś pretensją w ódka jes t rola prem iera, żeby ta m przyjecha ć, al e na pewno by łaby nie przyjechał toby m dostał także na potrzeby reg ionu odniósł, al e to jeszcze jedn o do tego piekła dochodz i te n ca ły BOR t o wszystko i obsługa jeszcz e tyc h notabl i wszystk ich, którzy oczywi ście zadaj ą najcz ęściej n iezbyt m ądre pytania no t o było t o był dzie ń, kt óry m y naczelnikiem Krzysztof będzie pami ętał chyb a do ko ńca życia myślę, że ta m go k ilka la t kosztowa ł proszę pa ństwa rozmaw iamy o dodatk u do Newsweeka dodatku to trudn a ka żde wezwan ie rozmawiamy o tatrza ńskim Ochotniczym pogotow iu ratunkowym mo żna prze z jeszcze 2 miesiące kupić bardz o ciekawy dawn i swoj e fantastyczne zdjęcia mas ę rzeczy mo żna si ę dowiedzieć tak że r óżne anegdot y nieraz mo żna si ę u śmiechnąć tak że studio obecnie s ą autorz y tego opracowania panowie Jerzy Porębski i Wojciech w ózek docent choćby chwil ę teg o temat u kob iety t o prze co rozbiórek swoją wiar ą w dzia łaniach dzia łały dzia łają ju ż dzia łały działają n o i stanowią jedna k w sum ie marg ines, czyli no nie alb o n ie stanowi ą o sile natom iast nadal s ą oczywiście ratuj ą ratowa ły zna m te ż poznaliśmy pani ą Sałek, która pochodz i od Warszawy by ła ratowniczka, al e r ównież profilaktyk ę cz y 2 o bezpiecze ństwo górale niedok ładnie pani Krystyna za łoga Dąbkowski ta k tak bardzo t o op isany jes t tuta j op isany jes t tutaj jakby tuta j walka o t o b y zosta ć ratowniczk ą Ewelina Wiercioch pomysł już n iebawem to po mężu jes t on b ędzie tak, al e teraz rol e p isali panowie, że urodziła dz ieci z lekam i cofała, ale tak że jes t nast ępna Katarzyna Różańska, kt óra jes t lekarzem tańca, kto ma pan i o o Ewelinie Wiercioch to duża ona toczyła taką wojnę, żeby si ę ta m znale źć wted y jeszcze koz ica zwija ć si ę nazywa ła i było przez sameg o czasac h by ło było du żo z n im tekstów no bo ona by ła tak ą postacią walcz ącej fem inistki o r ówne prawa, ale trzeb a powiedzieć że, choć oczywiście jes t t o bardz o męskie środowisko i 10 kobiet na 110 lat historii, bo tak ale, al e mimo wszystk o to t e się tu wyr óżnia, b o we Francji we włoszech dop iero pod kon iec la t siedemdziesiątych pojawi ło si ę pojedyncz e przewodn iczki i też ratowniczki, bo ta m troch ę inaczej jes t często zorgan izowany ktoś z przewodn ikiem to t o działa r ównież jak o ratownik przynajmniej ochotn ik, więc t o dużo d łużej trwa ło Polska znow u by ła du żo wcześniej, a zacz ęło się wszystk o o d Radwańskiej parysk iej, kt óra była n ie tylk o bardz o dobr ą przed wojną tatern ik szko ły żoną legendarnego tatern ika i przewodn ika i Henryka parysk iego tak iego autor a tak iego monumentalneg o przewodn ika dl a wspinaczy wielotomowego nie pamiętam nawet ile tyc h tomów jes t za mojej m łodości, kiedy wspinałem t o by ł tak i jedyny c o prawda m ówiło się zawsz e, że op is si ę dopiero rozum ie jak się przejdz ie t ą drogę, bo o n, a zawsz e zap isze się niewiele pozosta łe cechy pamiętam, że się stało dzi ś na jaki ś p ółeczki w bezpieczniejszych m iejscach się wetował nowyc h nikt n igdy nie pasowało kilka z e wskaźnikami Ross lat trwała tam al e, ale pami ętam że, chociaż czyta łem go 2 dni wcześniej dzie ń wcześniej w noc y przed wejściem i w ścianie to nigdy nie do ko ńca nie wiedzia łem czy czy idzie się dobrz e się nie idzie dobrz e, ale al e, al e było zatem by ł bab a bardz o wyb itnym te ż był ratown ikiem działa t o prze no i on pomógł, że tak pow iem wejście w ten krzyż drzwi otworzy ły jak ju ż nogę kobiety sadziły no t o pote m c o któraś ta m co 1 starała się jedne by ły bardz iej tak ie jak o jak o pomo c w schron iskach, gdz ie dzia łały pomaga ły ty m turysto m o żyły warszaw ianka Monika Rogozińska dziennikarka Rzeczpospolitej prze z długie lat a ta k tak, kt óra by ła była d ługo d ługo ratown ika się udziela ła na wyprawac h h imalajskich w ielu w tym jak 2 z zalanej 2000 dla mn ie korespondent na czym najbardz iej na n ie wchodzi ła wysok o, ale byłabym uważa si ę działo będzie zale żna aha no t o już jes t tak na 5000 to ju ż wystarcz y wi ększość ludzi odpad łaby tyc h szybc iej na końcu jes t wyb ór tak i pan ów tatrza ńskich dramatów w pewnyc h sytuacji, al e jeszcz e, poniewa ż zaraz chce o tym, powie k ilka s łów, al e powiedzmy 2 słowa o tak ich wypadkac h, kt óre wydarzy ły si ę ratownikom ratown icy zgin ęli, bo katastrof a tak a spektakularn a b a śmigłowca prawd a wted y czw órka czw órka zgin ęła tak to z budow ą lot po prostu 2 Szwedki by ły kontuzjowane, a mogło zgin ąć więcej bowiem śladu w latac h kilku dos łownie chwil ę wcze śniej i po prost u wys iedli śmigłowca żeby, żeby się zaj ąć tym i świadkami w ty m momenc ie w ierni uderzył w czube k g łowy Kubicę o n stracił przytomno ść, jakb y akcja zmieni ła sw ój, do których załadowano komb i cen a do śmigłowca, który mia łby o d transport u do szpitala w także wysiada Robert Janik, kt órzy zostal i przy tychże zostali także med ia, kt óre pojecha ły samochode m Bogusława prowadził samoch ód pojechał r ównież do szpitala śmigłowiec leciał nad wolno wszystk o stron ę Zakopanego spad ł na dn o Doliny wszyscy zgin ęli jak później okaza ło prz y uderzeniu rozwarstwia si ę poszycie tego m iernika, kt óry si ę po prost u rozpa d w czas ie lot u doszło do przechyli ł si ę i ch ęcią in ten drug i tylny Knighta wszystk o stracił sterowno ść kompletn ie, bo jeżeli jes t wirnik to nawet jak się nie wysi ądzie t o mo żna usi ąść przez taką technikę właśnie, al e jak si ę rozlecia ł wirnik powietrzna ju ż wiele w iele si ę nie da ło zrobić no i t o t o taki wypadek tak i wypadek niezależny troch ę o d o d ratowanyc h du żo powa żniejszej trudniejszy by ł wypade k, gdzie 2 młodych Bartek Olszański i maj a Bonowicz cz y zgin ęli w lawinie przysypan e lawin ą ta m 44 ratowników zosta ło przysypanyc h, ale 2 udało się w grz e bały si ę te ż wyci ągnięta z 2 dopiero du żo później n o i tam by ł pew ien proble m właściwie wiadomo było gorze j, że idą szukają ju ż w łącza i mo żna było to by ć mo że op óźnić długo toczy ł si ę tam sprawa toczyła to jes t jaka ś taka 1 z trudn iejszych moment ów TOPR - u tat a Bartka Olszańskiego napisał nawe t ksi ążkę taką oskarżyciel, sk ąd d ługo si ę ta m procesował n o tak my ślę, że tak i najbardz iej najtrudniejszy momen t i taki w ątpliwy, gdzie by ć może można było podj ąć inną decyzj ę, gdz ie chyba n iepotrzebnie już ryzykować no ale t o nie na m o d ocenia t o, że c i, kt órzy zeznawal i cz y liczyć specjali ści, bo też krzy k w ielicki właśnie te ż ta m był jako ś ocen ili, że mo żna by ło tak mo żna tak n ic n ikomu żadnych zarzut ów n ie postaw iono, b y na kon iec ale zanim przejdz iemy tych dramat ów to można tak że przeczyta ć zach ęcam pa ństwa histori ę jak t o zosta ła niepowa żnie potraktowan a pan i prze z dy żurnego TOPR - u pan i powiedzia ła, że w idzi ren ifera wylot u Doliny Strążyskiej m ówiąc krótko wzięto j ą za wariatkę tymczasem okaza ło si ę, że rzeczywi ście kt óryś tam z gospodarz y prowadzi ł k ilka reniferów 1 renifer i uciekł bardz o si ę t o spodobało n ie jestem h istoria Staszku decyzję Cyrankiewicz unosi ł si ę nie nie ma historia zna każdy dzień by ła tak a historia morskie ok o miał odwiedzi ć premier sami jes t jest takich cechach, ale prawdę pow iem, że t o znaczy mia ł odwiedzi ć par ę prem ier Cyrankiewicz no i do tzw. obstawy prem iera wytypowano Staszka Gąsienica Byrcyn jak o takiego 1 z najbardz iej znanyc h przewodników tatrza ńskich cz ęsto z premierem prz y bar ierce patrz ą na te n powalaj ący w idok i Cyrankiewicz się zamy ślił pyt a Staszka panie Barcy, a na końcu często chodz i z tymi kl ientami wyn ika oczy, o co pytaj ą patrz ąc na ten bosk i widok n o i na to dyrekcja odpow iada k ibel panie prem ierze w w tych tyc h mamy w szkole znajdował cza s woln y chętni mogl i za godzin ę rozmawia jeszcz e tyc h o ty m, wyborz e pan ów tyc h tatrzańskich to nie jest dla na s wyb ór tanie i dla naszych, ale to Barbara całego zrobiła ta ksi ążeczka, która n ie jest dost ępna m y mam y, bo zb ieram w ogóle ksi ążki o g órach, wi ęc ma m t o wydanie ona jes t on o było wewn ętrznym wydan iami tak im malutk im i Jona ta m zebrała masę taki t o jest część je j, a cz ęść naszych dop isanych tak ich kt óre, kt óremu us łyszeliśmy poznali śmy przeczytali śmy w innych ksi ążkach wi ęcej taka m ieszanka, al e sa m pomysł t o jest wzi ęte od n iej patronat na d za łataniem są 200 tak samo przyk łady ludzi, kt órzy pope łnili samobójstwa ludz i, którzy id ąc chc ieli tak zrobić ludz ie, który jak ów Niemiec, który wykaza ł si ę niesamowit ą siłą psychiczn ą fizyczn ą, który się czo łgał przez 9 godzin wchodzi ł na rysy z łamana noga ran o znaleziono 9 godzi się czołgał, b y dotrze ć do schron iska jes t h istoria śpiwora, kt óry spłonął zrob iony przez prze z tyc h, którzy do apelu LOK by ł rekordowy w łasnej robot y myśliwy z tak im b ędzie c ieplej ratowa ć myśli dokonywa ć cudów gotow i do Zakopanego donie ść do wej ścia ski przed e wszystk im przepchn ąć prze z w ąskie korytarz y h istoria student a Politechniki Cole, który źle poczu ł koledzy go zostaw ili mówią, że poczekaj ą na Świnicy, gd y biedaczyna dotar ł na Świnicę zastał kartk ę na szczy t, a że by ło zimno i oni sobie poszl i na ju ż na Kasprowy Wierch tego dobiła, ale i tak został uratowany t u tylk o takie ratown ika Himalajach, bo te ż byl i uczestn ikami wielu wypr aw w Himalaje bardz o znanyc h jak zimowe wej ście na Manaslu cho ćby pierwsza tak te n przyk ład jeszcze o tym, o ty m biednym, kt óre na Świnicy saunę czeka ła ran o przyszli tury ści to on pokazuj e w łaśnie, że często n iestety zachowujemy si ę w tyc h g órach kompletn ie n ieodpowiedzialnie, chocia ż ratown icy podkre ślają, że to n ie jest tak że obra z turystów jes t tylko 1, że media kształtują taki obraz, że wszysc y tam szp ilkach kompletn ie nierozwa żnie naciskał najcz ęściej znan i, bo fajnie ich sfilmowa ć oraz t e często się t o źle kończy alb o albo jes t to oburzające ta k jak c i ta grup a, kt óra za żądała pomocy na drodz e z Morskiego ok a, bo by ła osiemnasta si ę zrobi ło ciemno, ale s ą te ż absolutn ie bohatersc y jac y zwykl i turyści, kt órzy cz ęsto siedz ą przy rannyc h, a czasam i przy zwłokach całą noc c o jes t przecie ż o rzecz ą straszną w g órach samem u zostać z lekk im my śl zwłokami nieznanymi czeka ć aż przyjdz ie kto ś się zabrać t e zw łoki albo znoszą kogo ś tak że pan t o jes t zachęta zachęcam państwa naprawdę cz y da si ę to 1 tchem dodate k do Newsweeka piękne zdjęcie w idzi, kto to jes t tutaj na zdjęciu pozostajem y, kt o robi ł zdj ęcie o Krzysztof Tarnowski nasz znan y nure k rekordz ista świata t o na każde wezwan ie mo żna myśleć dostać wsz ędzie tam, gdzie jes t prac a, a ja rozmawiałam z autoram i, a mianowicie rozmawia ły z panem Wojtkiem Fułkiem i pane m Jerzym Porębski bardz o serdeczn ie pan u dziękuję dzi ękuję Zwiń «

110 lat TOPR-u. Historia, ludzie i wydarzenia

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: WEEKEND RADIA TOK FM

POPULARNE

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 04:00

Najnowsze Podcasty

Przemysł i ekologia w UE, czyli Zero-Net Industry Act

O historii parlamentarnych budynków przy Wiejskiej

Dlaczego połowa Polaków chce bronić pamięci o Janie Pawle II?

Nowości Cupry oraz sprzedaż nowych aut w UE od 2035 roku

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL