Czy rośliny mogą wywołać rewolucję?

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

świat podgl ąda Agnieszka Lichnerowicz państwa gościem jes t teraz dr Michał podpisze dzień dobry dzień dobr y zwi ązane z Instytutem studi ów pol itycznych Polskiej Akademii Nauk też m. in . m. in. współautor ksi ążki prac y romantyczn y anty kapitalizm, al e ja b ędę z doktorem podp isem rozmawiać o tym, Her to bardz o jes t tak i Kulczyk zaciekawia mający wci ągające tytuł czy ro śliny mog ą wywo ływać rewolucj e t o jest tytu łu takiego wystąpienia referat u tak Rozwiń » mog ę okre ślić, który b ędzie cz ęścią konferencji naukowe j, która odb ędzie si ę w Warszawie w pi ątek po święconej ludowe j historii Polski to jes t na szcz ęście cora z popularn iejsze, choć wciąż chyb a n ie do niedoszacowane tren d w śród badań h istorycznych w Polsce wci ąż jeszcz e mniejszościowy co b y nie patrze ć na histori ę tylko jak o opowieść o wielkich b itwach w ielkich szczytac h o przyw ódcach i wyborach, al e patrze ć na histori ę opowie ść o wi ększości z na s, czyl i o ludzi, kt óry i te ż ludz ie, który n ieustannie musi walczyć o swoj e prawa i o emancypację, wi ęc będą takie pewn ie już państwo w rad iu TOK FM słyszeliście mam y tych rozm ów te ż trochę mieli śmy opowie ść o fem inistycznej h istorii chłopskiej histori ę o badaniach n o ludz iach tak naprawd ę i m. in. elementem też te j piątkowej konferencj i, która zapowiada si ę bardz o ciekawy b ędzie wystąpienie dr podpisze, a tera z w radiu TOK FM wyj ątkowo ekskluzywnyc h mo żliwość, żeby fragmentaryczn ie, chociaż us łyszeć, o co chodz i wi ęc, o c o chodzi no myślę, że w istotny w ty m te ż w ty m referencje podtytuł darmow e nie nie tyle o ty m czy mog ą wywo ływać może powinni, bo idzie o o d sojusz y mi ędzygatunkowe historiach ludowyc h, a więc żonie jeszcz e bardzo mało je żeli, więc spojrzen ia na historię w łaśnie tak iej szersze j perspektywy t o znacz y zrozumienia teg o, że nasze my ślenie w og óle na tema t dziej ów powinno uwzględniać r ównież t o, jak ie jak i w jakim środowisku t e wydarzenia historyczne si ę dokonuj ą tak im punkte m wyjścia w og óle do tego, dlaczego zaj ąłem się ze zajęła się tym temate m były stud ia z kole i na rewolucj ę haitańskiej tam dosz ło do takiego paradoksu uznan iem, że to jes t wygran a rewolucj a powstan ie niewolnik ów na Haiti, które fascynuj e też historyk ów, bo jest już ma ło znan e, a to jes t bea t zniewolonych zwyci ęski w iata sens, więc w łaśnie i tak t o w jak im sensie jest z ty m momente m tak iego takiej konfuzj i zastanow ienia si ę w łaśnie dlaczego, dlaczeg o nie wszystk o się tem u uda ło tak to znacz y mam y mam y główny nurt rewolucj i reprezentowan y przez s łynną postać t o s ą uwertur a, który w łaśnie ukształtowane prze z tak i sposób my ślenia, kt órym właściwie chc e jest chce znie ść te n t o niewolnictwo, al e w grunc ie rzeczy t o n iewolnictwo formaln ie zniesione ca ły czas obowi ązuje dale j na Haiti po jeg o formalny m zn iesieniu i odpowied ź na to dlaczego tak si ę dzieje w łaśnie tkwi w tym, jakie na, jak i na jak ich uprawa by ła zbudowan a ca ła gospodarka ówczesnego Haiti były to uprawę trzc iny cukrowej, kt óre same w sob ie determinują n iewolniczy spos ób ich uprawy przynajmniej tak w łaśnie może n ie determinuj ą, al e bardz o spec trwaj ą ogromne mo żliwości do teg o, żeby właśnie w te n sposób funkcjonowa ć o n już przypominają w ielu badaczy podkreśla to żadne przypominają tak i Fabryczny mode l te ż ma bardz o wyeliminowany skoncentrowan y na bardz o mechan icznych sposobac h pracy i ten model i r óżni się zupe łnie o d upraw y innych innych gatunk ów innych gatunków ro ślin i tak ą alternatyw ą, która pojawia si ę w pewnym momenc ie na horyzonc ie te j rewolucji szwajcarsk ie uprawa kawy jak o tego co ś c o można uprawiać, jakb y poz a tym i w ielkimi plantacjami poza ty m latyfund ia mi cz ęsto wysokich g órach i daj ący pewną niezależność te j chłopskiej p ół niewolniczej alb o albo były n iewolnik tworzon e przez by łych niewolników spo łeczności, które dzi ęki temu uzyskiwała w ten sposób pewien to pew ien poz iom niezale żności umo żliwiającym rzeczywi ście porzucen ie tych n iewolniczych stosunków podczas gdy utrzymywan ia tyc h plantacj i trzc iny cukrowej w łaściwie powodowało, że n ie b ędzie w stanie wyzwoli ć tych z tyc h stosunków niewolniczych pom imo teg o żadne formalnie by ły ju ż n iezgodne n iezgodne z prawem, ale w Polsce typ eksploatacji wyzysk u i tak że też tak ie dyscypliny prac y, kt óra był, który by ł prowadzon y prze z nowy porządek spo łeczny by ł właściwy bardz o podobne do teg o co co by ło w czasac h w czasac h niewolnictwa 1000 mam pytan ie, więc już o d raz u zapowiadam pa ństwu i doktorowi podkre śla, że n ie b ędziemy szerzej kontynuowa ć te n tema t pytania dotycz ące jak się do teg o cz y zboże w Polsce jak i pa ńszczyzna i t o opowieść, żeby te ż lep iej zrozumieć wydaje się, że powinni śmy si ę cofn ąć w czas ie w te j opowie ści do tak ich trafiają upraszcz a publicystycznie, al e do takich tra s, które staj ą si ę cora z powszechn iejsze, że w og óle idea rolnictwa t o jes t pojawienie si ę roln ictwa, czyl i tak iego osiadłego tryb u upraw y roślin to jest te n momen t, który pojaw ia si ę pa ństwo h ierarchia i kap italizm, a wi ęc zn iewolenia tak to znaczy to jes t taka pr óba przyjrzen ia si ę tem u, że właśnie si ę ty m, że znowu właśnie n ie wierzy, że mamy do czyn ienia z bardz o prostym wynikaj ą tak to znacz y pokaż mi c o upraw ia sieć powiem, jak i syste m spo łeczny oczywi ście istnieje ta k jak widzimy na przykładzie trzc iny cukrowe j jakiś spos ób warunkowania, ale idzie też o t o, że w łaśnie przygl ądania si ę historii ro ślin i tego jak i jaką rol ę odgrywaj ą on e h istorii w spo łecznej tak dalej umo żliwia na m w ogóle pomy ślenia trochę inaczej historii n ie jak o ciągu bardzo l iberalnym przy przyczyn skutk ów, kt órych w łaśnie jesteśmy w stanie prze z p ili powiedzie ć właśnie to powoduj e t o tylk o myślenia, ty m bardziej strukturaln y skok kontekst u realizowany szeroki sposób n o i właśnie przyjrzen ia się tem u jak powstaj ą antyczne pa ństwa m y z opłatami Egiptu i t d . umo żliwia właśnie zrozum ienie tego, że w grunc ie rzeczy mam y do czyn ienia z bardzo dziwn ą sytuacj ę tak to znacz y roln ictwo teoretycznie istnieje taki dz iwny tak im tek istnieje istnieje tak t o znaczy istnienie dużej m ierze opart y jes t n p . na dz ikich w uprawac h tak to znaczen ie n ie potrzeb a wysiewa ć pszenicy, poniewa ż ona po prost u w Mezopotamii ro śnie mo żna zbiera ć spokojn ie z tego wyżyć to znaczen ie nie znam y tak naprawdę odpow iedzi na t o c o powoduje co co spraw ia, że ludzie w pewnym momenc ie zaczynaj ą si ę organizowa ć w pa ństwa i i Mono oraz osiada ć i monopolizowa ć pew ien spos ób życia społecznego ekonomicznego i t d . t o nie ka żdy po swojem u gdzieś staw w tym sensie, że te s ą t e wsp ólnoty zbiera ć łowieckie on e często cz y t u właśnie żyły w tak ich cyklac h tak czasami co sam i opiera ły swoje swoj e życie materialne w łaśnie na zbieractwo łowiectwo, al e czasam i organizowały potrafi ły żyć także osiad ły sposób organizowa ć si ę w zależności o d własnych potrze b w takich inny sposób pojaw ienie się państwo powoduje, że te wielo ść możliwości zn ika zaczyn a funkcjonowa ć tylko 1 sposób życia społecznego, kt óre miał 1 zasadniczą przewagę na ty m poprzesta ć na ty m wcze śniejszym mo żliwym g igantyczne, lecz du żo wi ększą reprodukcja spo łeczna tak to znaczy, że ludz ie by ło coraz, więc tak że na efektywność o n był efektywn y w łaśnie pod tym 1 względem, al e pod wieloma innymi by ł bardzo efektywn y wiemy n p . o ty m, że, że ludzie w łaśnie się dramatyczn ie spada jako ść życia tak iego zdrowotneg o tych ludz i tak t o znaczy, że mają chore zęby maj ą, z czym są już co teraz nas i częściej choruj ą krócej żyją i t d . że te n, że te n sposób życia łowiecka zbiera ć i umo żliwią du żo du żo TUW ba r du żo ciekawsze g łębsze sposób życia ni ż te n, który si ę pojawia wra z z pa ństwem, ale n ie umo żliwia w łaśnie teg o te j akumulacji tego pojaw iania si ę w łaśnie możliwości produkowan ia porządku społecznego wygra ć, ale oczyścili swoje pa ństwo pojawienie się roln ictwa też wi ąże się z rel igii monoteistycznych mi te ż wydaj ą si ę bardzo ciekawe t o jes t du żo wątków, których c ieszy oczywi ście jeszcz e państwu przypomn ę doktor pospieszy ł podejm ie pewnie w pi ątek na te j konferencji poświęconej h istorii ludowe j Polski, al e chcia łbym tutaj zapyta ć, kto czyt a, wi ęc jakaś inspiruje ją ta k mi się wydaje History jednak jeste ś po t o, a może przed n im potrzebn a dzisiaj inspirowa ć czy lepiej rozumieli pewn e rzeczy i też pewn e warto ści w zasadzie, dlaczego jes t c iekawa dzisiaj t o badan ie jak t e rośliny na nas wpływały jak to mia ło wp ływ na kap italizm państwo ma hierarchi ę to my ślę, że k ilku powodów interesuj ące znaczy to nam umo żliwia w ogóle spojrzen ia na jest w ogóle na te dz ieje wy łania się pa ństwa też n ie na coś c o si ę dokona ło takie ewolucj e nieetyczny sposób tak to znacz y, że mieli śmy do czynienia z pewn ą organizację życia spo łecznego przed państwową pojawi ło si ę państwo pote m ju ż, jakby nic dziś pote m ju ż mam y do czyn ienia wy łącznie dziełem państwa tylko, że zawsze istnia ł, jakb y ta mo żliwość życia winny spos ób mam y bardz o w iele r óżnych wspólnot organ izacji życia spo łecznego, kt óre państwo n ie maj ą wciąż wci ąż tak nawet jeste śmy w stanie przyk ład Kurdowie, którzy ostatn io są bardzo panie marszałku pan i Ninę marzy ł, ale w łaściwie jeste m bardzo s ilny nur t też tego my ślenia o tym, że właśnie by ć mo że to funkcjonowan ie w tak iej sferze pomi ędzy żadni on i maj ą swoj ą autonomię, która jednocześnie nie daj e im państwo by ć mo że państwo przynos i bardz o w iele r óżnych kosztów, kt órych n iekoniecznie chcą wolnościowe jes t jakb y w tym sens ie tak te ż s ą bardzo c iekawe badan ia takie anarch istyczne z Azji południowo-wschodniej wciąż jeszcz e gdzie ś ta m Pogranicze Laosu Birmy Tajlandii to tes t region, kt óry w łaściwie funkcjonuje 400 lat w te n sposób to jest znakom ita książka ta Jamesa Scotta poświęcone w łaśnie czemuś c o w antropolog ii nazywa si ę z ziemi ą i n ie jes t właściwie właśnie n ie jes t organizacj ą państwową tylk o z pewny m sposobe m życia cz y sferam i, w których które mog ą uli ucieka ć wci ąż uciekaj ą ludzie niechc ący rzec z w organizacjach państwowych on e często znajduj ą si ę w łaśnie geograf icznie też oddzielonych m iejscach tak ich jak g óry wzg órza g ęste lasy wyspy i t d . w kt órych bardz o ciężko, b y ich włączyć w organizacj ę państwową an i też t o co pokazuj e Scott jes t coś bardz o interesujące w łaśnie też kontek ście tego, jak ą rol ę mog ą odgrywa ć uprawy, że to c o umożliwia obron ę w tej swoje j autonom ii teg o, że ani ra żenie n ie powstaj e pa ństwowych w ich wspólnotach 2, że n ie są wch łanianie przez państwo jest pew ien spos ób życia tak że Rolniczego który, które zwi ązane z tym, że nie uprawiaj ą pszenicę tylk o uprawiają ziemniaki te z iemniaki są, jakb y ty m sposobe m na to żeby, żeby t o państwo ta m się tam si ę n ie nie nie narodzi ło po co pan wyobraża t o świat bez pa ństwa, bo t ę możliwość życia be z pa ństwa, a my ślę, że on, że to jes t inspirujące właśnie te ż w ty m sens ie pozytywny m na m tak wyb ija na s takiego z takiego w istocie tych oczywistości tych taki standardow y kolejn y my ślenia, że pa ństwo w łaściwie jedyn ą możliwością, że n ie jeste śmy w stan ie żyć z w sposób który, kt óry był pozbaw iony te teg o typ u organizacji spojrzen ia tak w łaśnie te ż pol iczenia tych koszt ów zysk ów, które n iesie jedna k drug a sytuacja tak to znacz y jak ie ro śliny najlep iej upraw ę, żeby wolno ść by ła najszersza no w łaśnie Scott wspomina tych o tym, si ę karz e bardz o ci ężko magazynować bardzo ci ężko z n ich pobiera ć podatki t o jest test ten spos ób, kt óry w łaśnie uniemo żliwia wyłonienie zwolnienie z organ izacji Państwowej, al e t e zb iera w kontekście Haiti w iemy, że to w łaśnie by ła kawa t o on a umożliwia w łaśnie t o funkcjonować, żeby troch ę na na s m ęczy tak, żeby w brzegac h dostępności tuta j także, żeby c o c iekawe przyp is składki przypadkiem, al e na z łe w łaśnie z kolei do teg o tak iego zb ieractwa łowieckiego sposob u, które być mo że w kontek ście kontek ście wydarzają si ę katastrofy ekologicznej wcale n ie jest bardzo abstrakcyjne j i być mo że nied ługo będziemy mus ieli si ę skonfrontowa ć z tak ą mo żliwość nawet nie Drab byli śmy po pow ierzchni teg o n iezwykle inspirującego c iekawego temat u, więc pa ństwo ob iecuje, że wrócimy dla tyc h, kt órzy są w Warszawie, bo mog ą przyjecha ć do Warszawy s ą zainteresowani konferencj a ludow a h istoria Polski już w pi ątek organizuje j ą MON dyplomat y Instytutu bada ń l iterackich stref a woln o s łowa państwa go ściem dr Michał podpisze z Instytutu studiów pol itycznych Polskiej Akademii Nauk bardz o dziękuję bardzo dzi ękuję za rozmowę informacja po informacjach kolejny odc inek naszeg o cykl u emocjonalneg o cykl u o mocy dz isiaj b ędzie o bogacz Zwiń «

Czy rośliny mogą wywołać rewolucję?

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: ŚWIATOPODGLĄD

POPULARNE

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 06:00

Najnowsze Podcasty

Nic nie jest dane raz na zawsze! Czyli o seksie w długich związkach

Trudy miłości. Magda Ruta i Tomasz Serek Krawczyk o płycie "Nie wiem czy będę"

"Bogowie" (powtórka)

"Pół korony i inne wyprawy" (powtórka)

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL