REKLAMA

Dlaczego Australia płonie?

Gościnnie: Wyborcza, 8:10
Data emisji:
2020-01-10 08:00
Prowadzący:
Czas trwania:
29:58 min.
Udostępnij:

Czy winę za rozprzestrzenianie się pożarów mogą ponosić... Zieloni? Czy jedynymi, którzy naprawdę wiedzą, jak uratować kontynent, są Aborygeni, rdzenni mieszkańcy Australii? Co sprawiło, że dopiero tegoroczne pożary na dobre przykuły uwagę świata (kontynent pali się regularnie od tysięcy lat)? Czy politycy zapłacą jakąkolwiek cenę i w jakim stopniu opieszałość w podejmowaniu ich decyzji ma związek z oligarchami zarabiającymi miliardy dolarów na — między innymi — wydobywaniu i eksporcie węgla kamiennego? Michał Nogaś rozmawia z Markiem Tomalikiem, geologiem, podróżnikiem, znawcą Australii (do której jeździ od ponad 30 lat), współpracownikiem RMF Classic i autorem książek — w tym "Australii: Gdzie kwiaty rodzą się z ognia". Więcej odcinków na https://wyborcza.pl/podcast

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

Transkrypcja podcastu
to jest ósma 10 podcast gazety wyborczej o tym dlaczego Australia płonie już od wielu miesięcy może od lat, a może tysięcy lat, kto ponosi za to odpowiedzialności co się wydarzy, gdy pożar zostaną ugaszone będziemy o tym, rozmawiać z autorem książki Australia, gdzie kwiaty rodzą się ognia Michał Nogaś zapraszam ósma 10 podcast gazety wyborczej kością znajdzie się dziś w Bielsku-Białej, więc rozmawiamy dzięki takiemu wspaniałemu wynalazkowi, jakim jest Skype jest Rozwiń » Marek Tomalik geolog podróżnik dziennikarz pisarz znawca antypodów człowiek, który odwiedzał scali od ponad 30 lat naprawdę wie o nim wszystko panie Marku dzień dobry dzień dobry dzień dobry państwu dobry pan rozmawiamy w kolejnym dniu pożaru w Australii płonie, ale myślę, że na początku naszej rozmowy musimy to naszym słuchaczom słuchaczom ósma 10 wyjaśnić, że to nie jest pierwszy tydzień miesiąc tych pożarów co więcej to nie jest pierwszy rok tych pożarów w Australii Japonii od lat od wielu lat od 18 000 lat, a może jeszcze wcześniej, dlatego że ten kontynent jest najbardziej suchy po Antarktydzie kontynentem na naszej planecie wcześniej były lasy tropikalne, które zajmowały praktycznie całą powierzchnię Australii kontynentu natomiast 18 000 lat temu nastąpiła gwałtowna zmiana klimatu, która chodziła te ziemie, a chłodem przyszły susze, a suszami przyszedł inny garnitur w ogóle roślinne także jak tamten szalenie endemiczne, ale odporny na to palenie dlatego, że to jest wielokrotne historia także to, że się w Australii pali to jest nic nowego natomiast nowe jest to, że jest na tak ogromną skalę co każe zadać pytanie oczywiste czy ta ogromna skala pożarów ma jakikolwiek związek ze zmianami klimatycznymi są tacy, którzy negują to, że właśnie ogromne pożary mają związek z tym, że ma miejsce globalne ocieplenie temperatura się podnosi ja wiem, że ten temat jest szalenie dyskutowane i powiem szczerze, że ja nie potrafi tutaj zabrać jednoznacznie głosu w tej w tej dyskusji, bo sam mam wątpliwości te wątpliwości one są podsycane tym z co ja słyszę z Australii jak rozmawia z moimi przyjaciółmi, którzy tam mieszkają z moimi doświadczeniami próbuje to ksiądz tutaj nie ma jednoznacznie odpowiedzieć, tym bardziej że dni potrafimy tego nas na ten temat jednoznacznie odpowiedzieć sąd zmiany klimatyczne czy ich nie ma, jeżeli sądy są, na jaką skalę są, więc to jest troszeczkę jak wróżenie z fusów mnie się wydaje, że co się dzieje na rzeczy, bo ja obserwuję co się dzieje w Australii, a tak dosyć bacznie od powiedzmy 34 lat wcześniej kosz wchodziła do głowy, bo było tak jak było jak ja zawsze tych pożarów i nic więcej natomiast od tych 34 lat jest temperatura 6 do szczególnie w Południowej ustalili także najbardziej płonie, czyli nowa Południowa Walia tutaj mówi o stanie najbardziej ludne i drugi najbardziej ludne stan to jest Wiktoria tam temperatury z roku na rok skaczą do góry wczoraj przedwczoraj padł rekord ciepłoty bez zachodniej dzielnicy Piotr z 1, gdy remontowano prawie 50 stopni to takie temperatury w Australii nie znam nawet kiedyś byłem w styczniu i temperatury były oscylowały wtedy w granicach około 40 stopni na pewno więcej, więc całe 10 stopni więcej, a więc coś narzeczy jest, że podnosi się temperatura natomiast tutaj ja myślę, że przy takiej skali tych pożarów, a dużo o ma do zawinienia sobie człowiek szczególnie ten, który pomógł może podejmować decyzje i to ona na tym szczeblu powiedzmy wyższym i trochę niższym, dlatego że np. weźmy pod uwagę parki narodowe to jest wielkie dobro Austria ma ich olbrzymi dostatek sam jestem wielkim obrońcą tych parków bardzo często odwiedzam o nich pisze na sali na 5 parków narodowych natomiast parki narodowe one podlegają jurysdykcji Federalnej ni w zasadzie nie prowadzone są tam, a jeżeli tak to rzadko tzw. kontrolne wypalania, więc te pożary, które są, które które, które w tej chwili trafił na taką ogromną skalę, a 1 z bardzo dużych powodu Otóż podniesienie temperatury i wysokiej temperatury głębokiego przesuszenia całego kontynentu one są spowodowane tym, że tego paliwa pożar ma dosyć sporo bo gdyby były prowadzone tak gospodarka ogniem gospodarka wypalaniem kontrolowanym to tego paliwa także to ustali nazywali byłoby znacznie znacznie mniej i te pożary miały tak wielkiej skali druga kwestia to jest kwestia budowania Trybusz buforowych zapytam tylko wejdę w słowo czemu nie ma tej polityki wypadania tego kontrolowania tutaj jest jak gdyby znowu wiele wiele wątków, ale teraz taki najczęściej podnoszonym jest to, że za brak właściwego działania w tym temacie są odpowiedzialni zieloni też partia, która jest trzecią siłą polityczną w Australii i która kilkanaście lat temu wywalczyła sobie oczywiście, ale wg nich było to działanie w dobrym celu, bo chodziło o ochronę tych szczątkowych różnych jaszczurek ptaszków, które tam mają miasta itd. itd. natomiast oni brani pod uwagę holistyczne całego kompleksu, jakim jest środowisko, a podejrzewam nawet jestem pewny, że nie konsultowali tego ze starszyzną aborygeńskich osobny temat, bo ci ludzie przez 60 000 lat oni wiedzieli jak tymi pożarami zarządzać jak uchronić od tych pożarów robili kontrolny wypalania co zresztą dzieje się nadal, bo niektóre starszyznę prowadzą takie warsztaty, na których uczy się wypalania tych warsztatach w ostatnich czasach od czasu do czasu pojawiają się także biali, którzy są ciekami pokazuje się, że wypalanie to jest nie tylko ochrona przed dużymi pożarami, ale także odpowiednia gospodarka taka generalna w sensie niszczenia pewnych chwastów w sensie dostarczenia pewnych minerałów do ziemi, która ma urodzić to i tak to, więc to jest temat, o którym rozmawiamy z tematem niesłychanie rozległymi czy dobrze rozumiem, że chodzi o to, że zieloni, czyli ci, którzy stoją na straży dobra, jakim jest Flora fauna nie godzą się na wypadanie tej ściółki w związku, z czym ona się gromadzi coraz większej ilości, bo chyba tego nie da się policzyć w związku, z czym potem staje się najlepszym materiałem, dzięki któremu ten pożar się roznosi tak w największym skrócie tak można ująć niema wystarczającego wypalania dotyczy także parków narodowych, bo ludzie się wydaje i być może to w skali gdzieś tam wobec Europejskiej funkcjonuje to jest HOKEJ, ale brak jakiejkolwiek gospodarki wyizolowanie pewnego obszaru, który potem nazwiemy sobie nad parkiem Narodowym wypadku ustali takiej ton jak widzimy to tak nie może funkcjonować, bo mamy tutaj sytuację taką, że park Narodowy Kościuszki i gdzie jest najwyższa Góra Australii tam była pełna ewakuacja chyba tydzień temu nastąpiła, ale podejrzewam, że właśnie takiego powodu, że z tego materiału naukowego tam było za dużo Wala, gdzie była duża wiat i to wszystko, gdyby poszło poszło dalej poszło bardzo gwałtownie, więc to są trudne tematy, ale myślę, że teraz trwa intensywna dyskusja na ten temat, żeby w przyszłości ograniczyć ilość tak gwałtownych pożaru to bezwzględnie trzeba się zająć ten ten kontrolowanym wypalaniem także w parkach narodowych i mojej ocenie mojej wiedzy najlepiej, gdyby to było prowadzone przez właśnie starszyznę amerykańską czy tych ludzi, którzy wiedzą jak to zrobić najlepiej tak, ale znamy stoją Stali tych ludzi najpierw próbowano zabić potem zamknąć w rezerwatach, a teraz nagle chichot losu chichot historii to oni mają pomóc ratować kontynent tak to był to tutaj jest właśnie dzisiaj debatują to jest właśnie ich rechot historii, ale ludzie, którzy byli pogardza niektórzy byli wpisani do księgi fauny flory do lat sześćdziesiątych w tej księdze istnienie, czyli nie byli po prostu traktowanie w ogóle ludzie, którzy byli poniżani do tej pory są poniżani, dlatego że ten kolonializm brytyjski jest takim takich białych rękawiczkach prowadzone natomiast jest niezwykle konsekwentny jak dobrze przyjrzymy się co Brytyjczycy robili i jakich praktyk używali na dziewiętnastym wieku dwudziestym wieku nawet nawet teraz 2001. to będziemy mieli jasno Jasną odpowiedź, że to była polityka świadomej eksterminacji teraz po prostu usunięcia ich no bo z nich zawsze problem z zawsze problem i teraz ci ludzie, którym jest problem ci prawowici właściciele, którzy zostali usunięci z tego terenu, bo Brytyjczycy działali na zasadzie nasi oni sobie myśli, że jestem rano nic, czyli to jest ziemia niczyja i na tej podstawie zajęli ten zajęli ten kraj nikogo specjalnie nie, pytając czy tam ktoś na to pozwoli czy nie pozwoli też dłuższy temat temat bardzo bolesny, bo to jest temat, który ciągnie za sobą falę eksterminacji ludności rdzennej Australii poniżania i na ten temat powstają coraz bardziej odważne filmy w całej Australii oraz między pisarkę na ten temat jest jeszcze taki wątek tych pożarów, o którym praktycznie się nie mówili, który jest mocno zastanawiające, aczkolwiek to przeczytałem w media, które uważam nie pamiętam to w tej chwili źródła, ale media, które uważam za zadość wiarygodne Otóż szacuje się, że 40% aż 40% tych pożarów to mogą być podpalenia lepszy człowiek oczywiście i dodaje bardzo mocno do myślenia są zwykle za takie podpalenia, bo były prowadzone badania w tym temacie oczywiście od lat, ale są odpowiedzialni do dzieci, bo czasami bardzo się po prostu ogniem i obawiam się pod każdą szerokością geograficzną także tam w Australii, ale też osoby o skłonnościach powiedzmy taki lekko psychopatycznych ludzie gdzieś tam lekkiego marginesu głębokiego marginesu społecznego w każdym razie czegoś takiego tutaj nie można wykluczyć to będzie bardzo trudny do udowodnienia, ale mamy wiedzę też taką, która ten wątek jest w stanie też poruszyć mówił pan o tym, że może być kilka powodów występowania tych pożarów tak masowo i tak tragicznych, a czy jest taka możliwość, że klimat i pogoda sama pożary wznieca, że jest tak gorąco tworzą się chmury, z których pojawiają się wyładowania atmosferyczne, które powodują burze i potem dochodzi do tego, że pojawia się ograniczenia nie taką tezę, by odrzucił, dlatego że te pożary po pierwsze, jak wspomnieliśmy na początku rozmowy one pojawiają się od, odkąd biały człowiek to pamięta, a Organic pamięta to jeszcze jest jeszcze wcześniej, więc to tutaj ewentualne zmiany klimatyczne, jeżeli takie są to mogą tylko wspomagać to co się dzieje do sali niewątpliwie jest tutaj wysokie podniesienie temperatury i to co roku o ten 1 stopień to idzie do góry wydaje się mało jest 1105 bardzo dużo w sensie powiedzmy pewnej średniej, ale ja dokopał się doczekać statystyki Otóż w 1800 dziewięćdziesiątym szóstym roku też były 50 stopniowe upały i wtedy ludzi spoza 1 pociągami wywożono były słynne pociągi, które uciekały od odstaje od ciepłoty natomiast nie za dużo wtedy się pisało o pożarach widocznie były, ale na mniejszą skalę i być może wtedy jeszcze były pod działaniem tych Aborygenów w ogóle była inna kultura to z Leszna, która umożliwiała wypalanie tamtych obszarów, które tak jak powinniśmy wcześniej zapobiegało gromadzeniu się tego tego tego paliwa do do tych dużych pożarów stąd też na pewno, ale tutaj jeszcze 1 czynnik bardzo ważny, na które człowiek niewątpliwie ma wpływ Otóż te południowe stany najbardziej ludne nowa Południowa Walia i Wiktoria, czyli ze stolicami w Alwerni z 1 to są też obszary, gdzie są usytuowane duże duże farmy, gdzie płynie największa rzeka Australii to zmora idealnej, która niedawno jeszcze do pływała na do swojego ujścia w okolicach Adelajdy nie wiem jak nasz dzisiejszy, ale jak byłem parę lat temu to o no rzeka przestała tam dochodzić kiedyś były robione ci rolnicy, którzy zaopatrywali się wodę do swoich potrzeb otrzymali pewnego rodzaju deputaty na pobór tej wody i to już w latach dziewięćdziesiątych deputacji na początku lat dwutysięcznych były redukowane do 116 pierwotnego zapotrzebowania o tym, też raczej nie mówi to jest bardzo ważne w Australii mieszka około 25 000 000 ludzi mniej więcej jest pogłowie bydła jest na tym samym poziomie i pogłowie owiec trzykrotnie większe, czyli 75 000 000, a tego wcześniej czasach jeszcze tych amerykańskich siedemnastym wieku nie było, więc to są elementy, które sprawiają, że ten kraj jest bardziej wysuszone tej wody jest mniej, że wilgotność powietrza jest mniejsza to ma decydujące znaczenie dla rozprzestrzeniania się pożaru, więc im bardziej jest ten teren wysuszony poprzez takie czy inne działania tym większa jest jego spolegliwość do powstawania dużych pożarów te dane związane z pożarami w Australii dostajemy na bieżąco są bardziej niż porażające kilkaset milionów zwierząt zginęło ich wyniku, a nie brane są pod uwagę owady np. też, więc pewnie jest kilka miliardów w rzeczywistości przynajmniej kilkadziesiąt osób wydaje się, że dla przyrody australijskiej dla całej fauny tegoroczne pożary mogą mieć bardziej niż tragiczne konsekwencje byłbym ostrożny tutaj serwowania tych liczb dlatego, że to liczba 480 000 000 potem przez niektórych zaokrągloną do 500 000 000, czyli pół miliarda jak słyszę już od 2,5 tygodnia tę liczbę i nasze nie zmienia to znaczy raz ktoś powiedział potem jest powielany powielane powielane informacja, że tak powiem tak czy innych prasowych tną w całym streamingu w ogóle sieciowym dla mnie ona nie jest jakoś, bo to jest liczba szacunkowa, jeżeli chodzi o osoby, które zginęły to tych jest łatwo policzyć, bo kogoś nie ma czy ktoś zgłosił oraz zaginionego to zdanie prawdziwa liczba i ona jest nie za stosunkowo wysoka, bo to jest 20 parę osób, a jeżeli to zdarzyć np. sensem innymi wypadkami na na drogach to się okaże, że to, że to w ogóle nie jest jakąś jakieś bardzo istotne bardzo istotne są te 1400 domów, które się spaliło tak to jest to jest poważny problem natomiast tutaj ja nie byłbym aż takim pesymistą to znaczy pożary tego jeszcze nie raz podkreślę są na wielką skalę natomiast etap przyroda australijska ona jest niesłychanie zdolna do odradzania się jak wielokrotnie podróżując po buszu głównie obserwowałem, kiedy widziałem po prostu tereny, które były wypalone powiedzmy tydzień wcześniej czy 2 tygodnie wcześniej tak to oceniałem przynajmniej po po tym co tam zostałem już na drzewach pojawiały się bardzo świeże zielone odrosty, więc to na taką skalę czegoś takiego nie znamy tutaj w Europie po pierwsze, dlatego, że garnitur tych roślin w Europie zupełnie inny tam są rośliny, które istnieją niemal wyłącznie 80% Austra to endemit, czyli rośliny, które istnieją, gdzie indziej na świecie, a one właśnie to zdolność odradzania się po pożarach podział nawet nie słuchanie gwałtowną taką witalność i posiadają, więc tutaj troszeczkę byłbym bardziej spokojny to tak, ale widok misia koala, który się pali na naszych oczach to jest coś przerażającego krzyczy z bólu tego wcześniej nie wiedzieliśmy oczywiście, że współczesne media pokazują te tragiczne obrazy no tak, ale wracamy tutaj wracamy tutaj do do do tego co tutaj próbuje wałkować od dłuższego czasu, gdyby były kontrolowane wypalanie buszu to ten Miś koala, który jest bardzo wolno poruszającym się prześliczny przekonanym zwierzątkiem, a miałby okazję, żeby się przemycić jakieś inne miejsce natomiast przy tak wielkiej skali pożaru on rzeczywiście płonie tutaj na pewno ta populacja niektórzy oceniają to, że to jest 8000 z, czyli 13 tej populacji misie koala została zlikwidowana tym roku w czasie pożaru umarły, więc zostały spalone, więc to jest to jest niewątpliwie zupełnie o zupełnie innej skali rozmawiamy natomiast ja jeszcze raz z uporem maniaka wręcz będę podkreślał, że wielki wpływ na to wszystko ma człowiek, który tam na tym kontynencie wprowadzał europejskie rozwiązania europejskie rośliny Europejską gospodarkę, która miała mocno nijak do tego środowiska do pewnego momentu to środowisko wytrzymywał takie działanie aż tak ziemia po prostu w pewnym momencie staje się zbuntowała i może to jest taka spiskowa teoria i takie powiedzmy czary Mary to co teraz opowiadam, ale coś coś narzeczy jest taki jest on ludzi, którzy nie, z którymi rozmawiam mam np. takiego znajomego, który zajął zajmuje przez całe życie zakładanie ogrodu są na głęboką głęboką wiedzę na temat roślin zwierząt buszu i on mówi właśnie podobne rzeczy, że to jest czas kiedy, kiedy została przekroczona pewnego rodzaju ogranicza presję na środowisko tutaj w cudzysłowie oczywiście białego człowieka i no i teraz z tego trzeba wyciągnąć po prostu daleko idące wnioski pytanie na ile biała Australia, która na politykę bardzo skorumpowaną przez oligarchię wydobycie jest w stanie z tej wielkiej tragedii, by ciągnąć dobry dla siebie i dla następnych pokoleń wnioski dlatego nie jestem taki pewny no właśnie skoro mowa o konsekwencjach i o tym co się wydarzy po ugaszeniu mam nadzieję szczęśliwym tych pożarów to wiem, że przyroda jakoś sobie poradzi w sensie rośliny odbiją zwierzęta być może uratowało się pożaru i gatunki jednak przetrwają, ale co z ludźmi i co z konsekwencjami widzieliśmy także w Europie te obrazy wściekłych Australijczyków wściekłych na szefa rządu, które po prostu miał to wszystko gdzieś przez długi czas odpoczywał, kiedy pożary szalały wydaje się, że kariera polityczna tego człowieka jest skończona, ale co dalej świetne pytanie nie powiem szczerze, że jestem daleki od optymizmu, dlatego że 2 partie, które od drugiej wojny światowej walczą o rząd rządzącym krajem, czyli partia pracy i partia liberalna obecnie liberalna narodowa one obydwie są uwikłane nazwijmy to najdelikatniej mogę powiedzieć przyjaźnie, a jest oligarchią wydobywczą jest węgiel nie tylko węgiel węgiel z 1 z surowców trzeba pamiętać, że autor jest największym eksporterem węgla na świecie sama nie jest w stanie tego przerobić natomiast, jeżeli także do Polski tak m.in. do Polski, ale też to do innych krajów na rynki zbytu ma znacznie bliżej to są Chiny są i Indie i te szybko rozwiązać kraje azjatyckie, które potrzebują do produkcji Stali my tego węgla do różnych innych zapotrzebowanie dobrze w przemyśle chemicznym farmaceutycznym każdy Węgier ma bardzo szerokie zastosowanie natomiast stąd jest właśnie ta opieszałość premiera Scotta Morrisona, który na samym początku w ogóle, bo jechał sobie w ogóle pożary się w tym roku zaczęły dużo wcześnie o tym nie mówiłem, ale zaczęły się niektórzy twierdzą, że się ja obserwowałem przejeżdżając obok mnie nastał wrzesień utknęły, ale to był koniec października początek listopada już zaczynało to robić tego taka fala w nowej Południowej wali na północ od 1 jak i 200 km, czyli dosyć 10 to zaczęło natomiast on wpadł w grudniu wieża sobie na wakacje na Hawaje no i w ogóle jest fajnie prawda, a w tym czasie, żeby tak nie tylko na partię liberalną tutaj, żeby się dostał pogłowie szef partii pracy odwiedza kopalnie, gdzie nie planowano otwarcie kolejnej olbrzymiej na wielką skalę kopalni węgla kamiennego w Australii, więc po prostu to idzie pełną parą teraz musiałaby się pojawić albo te siły polityczne, które są powinny się otrząsnąć nie wiem co musiało się wydarzyć, żeby on 2 partie polityczne główne zerwały alianse albo musi pojawić trzeci byt czytam następne byty polityczne co nie jest w historii Australii do tej pory nic takiego nie było, bo ten system polityczny jest dosyć mocno stabilny nie ma takiej rotacji partii politycznej w Polsce żeby, żeby coś mocno się zmieniło proszę sobie wyobrazić, że jest mu się nazwa Clive Palmer to jest człowiek właśnie z tych oligarchii wydobywczych, a który potrafi tak manipulować wyborami i sceną polityczną w, że tworzy swoją partię, która ma lekko zdystansować pod swoim nazwiskiem w ogóle, która ma zdystansować, a działania partii pracy, która jest lekko przeciwna znaczy jest bardziej po stronie tych, którzy uważają jednak zmiany klimatyczne są i ma budżet, który jest budżet reklamowy wyborcze reklamowych, które jest dwukrotnie większy od tych dróg wielkiej partii politycznych, więc jeżeli osobie uzmysłowi to stwierdzimy, że Australia od strony politycznej jest bardzo trudne momencie nawet taka katastrofa może doprowadzić do trwałych zmian co z tego, że Morrisa no oczywiście, że go usuną, bo to jest człowiek, który zasłużył sobie na najgorsze traktowanie, bo się nie potrafił zachować przede wszystkim on do końca działał jako polityk ani mąż stanu nie stanął po stronie narodu, a strońskiego tego nie było widać jego wystąpienia Tomek pojechał do tych ludzi i został obrzucony obelgami, gdzie nie przyjął już ktoś mnie nie przyjął jego ręki on był oburzony miał ręce w ogóle wtedy w kieszeniach z jego postawa to jest absolutnie naganne to co on robił swoją osobą jako jako mąż stanu jako jako premier, ale co z tego, że jego usunie tutaj Jan nie widzę, że tak powiem na na dzień dzisiejszy takiego dobrego jak gdyby klarownego bardzo bardziej optymistycznego rozwiązania niestety, czyli jest także politycy po 1 po drugiej stronie sceny politycznej tam w Australii tak naprawdę siedzą w kieszeniach tych ludzi, którzy zarabiają ogromne pieniądze na eksporcie węgla i innych surowców jakich ja myślę, że jak i surowców ropa naftowa gaz ziemny to jest też ostro chyba jest też największym chyba, bo nie mam pewności, ale jeżeli największą dynamiką eksporterów gazu w to są diamenty to są Rudy żelaza na ogromną skalę najdłuższy pociąg na świecie, który kursuje między rejonie PiS wybrał się wymawia po rosyjsku, a u nas na mapach byśmy szukali też będziemy szukali słowa PIN Bara, który woził rudę żelaza do portu karata i do portu dla to jest najdłuższy pociąg do 2 km składy dochodzą też prywatny pociąg to są działania na taką ogromną skalę tylko w Australii zachodniej jest około 100 kopalni złota to też są działania na ogromną skalę ogromną skalę także tym kraju z tej strony wydobyć hali to są to są panią są prywatne są prywatne kopalnie tam są robione krociowe zyski, które jakież to oczywiście przełożenie, bo nie chcę tutaj powiedzieć nie ma żadnego przełożenia szarego zaliczek oczywiście jest, toteż buduje jakimś sensie to co oni, o co dbają niczego nie chcą utracić, czyli o UEFA, czyli o dobrobyt natomiast Austria musi po tych po tych pożarach być może to tom to miało tak być musi się z tego otrząsnąć i zabrać się uporządkować sobie scenę polityczną to po pierwsze a przede wszystkim przyjrzeć tym ludziom, którzy robią i to jest też problem w skali w ogóle świata jak wielkie potężne korporacje dyktują ludziom, jakby sposób życia i pewnego rodzaju zachowania i warunki i nie są odpowiedzialne, jeżeli nie bezpośrednio to pośrednio za działania na bardzo bardzo złe niekorzystnie na na wielką skalę proszę zwrócić uwagę jak ustalił jest w tym momencie ta demokracja on jest absolutnie krzywa, bo ci ludzie rząd partii pracy czy rząd liberalny on zostaje wybrany przez de facto przez ludzi natomiast gdzieś tam za plecami odbywa się za pomocą wielkich nie pieniędzy to odbywa się sterowanie tym wszystkim, więc to jest krzywa demokrację tutaj jedno wielkie grube oszustwo w tym wszystkim skądś znamy to jest chyba nie tylko australijskiej porządek rzeczy obecnie do dlatego dlatego ja mówię, że to lekcja dla całego świata liderką w tym formacie w tym formacie ochrony środowiska zdecydowanie, ale też w formacie właśnie takim politycznym ziemny jako cywilizacja zachodnia z naszą demokracją zabrnęliśmy w ślepy zaułek to jest to jest mniej się wydaje, że to jest parodia w tym momencie demokracji nie tylko chodzi o Australii no musi jeszcze strat zdecydować co zrobi z tą ściółką, której pan mówił na początku, żeby pożalił się nie rozprzestrzeniały kolejnym roku mnie się wydaje, że to jest, że ten problem to jest on jest najłatwiejsze do rozwiązania, bo o, jeżeli odpowiedź głosy, że podniosą, jeżeli staną za tym autorytety i jeżeli będą pytać Aborygenów to szalenie ważne oni byli gospodarzami przez wiele wiele lat i uważam, że w tej fazie, że tak powiem dyskusji na powinno się zaprosić oni mówią językiem emocjonalnych takich wystąpień wiele widziałem, ale też widziałem, że Aborygeni bardzo przejmują się tym co się tam dzieje i swojej nowej Południowej Walii tam niedaleko stolicy oko kamery, które osobno tak naprawdę stanem parę dni temu było takie spotkanie tancerzy aborygeńskich, które też brali udział biali w sensie powiedzmy leczenia ziemi, lecz leczenia ducha leczenia ludzi i to było takie pierwsze spotkanie od 150 lat podobno na tak dużą skalę tam 300 tancerzy przyjechało w trosce właśnie o ziemi krajobraz ziemi country to dlaczego w cenie płonie co można z tym zrobić dzisiaj ósma 10 wyjaśnia podróżnik dziennikarz geolog pisarz autor książek Australii Marek Tomalik bardzo dziękuję dziękuję bardzo do usłyszenia Zwiń «

PODCASTY AUDYCJI: GOŚCINNIE: WYBORCZA, 8:10

Więcej podcastów tej audycji

REKLAMA

POPULARNE

REKLAMA

DOSTĘP PREMIUM

Wszystkie audycje, kiedy chcesz! Teraz TOK FM Premium 30% taniej: podcastowe produkcje oryginalne, Radio TOK FM bez reklam i podcasty z audycji. Nie zwlekaj, słuchaj wygodniej!

KUP TERAZ

SERWIS INFORMACYJNY

REKLAMA
REKLAMA
REKLAMA