Jak Jan Kowalewski złamał szyfr bolszewików i przechylił szalę w Bitwie Warszawskiej 1920 roku

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

przedpołudnie Radia TOK FM druga godzina naszego programu kłania się państwu ponownie chciałbym przywitać kolejnego gościa z pan prof. Grzegorz Nowik historyk z Instytutu studiów politycznych Polskiej Akademii Nauk dzień dobry panie profesorze dobry i muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku dodajmy pozwoli pan panie profesorze uciech nasze po pierwsze, wstępnie na naszej rozmowy wątków osobistych, bo postać, której mówi będziemy związane z miastem, którego ja pochodzę Rozwiń » przyznam, że wielokrotnie przechodziłem ulicą Piotrkowską przez posesję nr 132 i dobrze pamięta, ale miał świadomości, że stamtąd też z tego miejsca pochodzi człowiek który, który wygrał wojny 1920 roku do to może za dużo powiedziane, dlatego że wojnę tę wygrał wódz naczelny naczelnik państwa polskiego prawa wódz naczelny wojska polskiego wojny nie wygrywają porucznicy, ale można powiedzieć, że znacznie się przyczynił jest zresztą taka anegdota, która wynika z okoliczności, w których właśnie wspomniany Jan Kowalewski, bo nie wymieniliśmy kogo chodzi Jan Kowalewski, kiedy był dekorowany przez szefa sztabu generalnego ówczesnego gen. Władysława Sikorskiego krzyżem Virtuti Militari to wiedząc za co nadanym mu został ten krzyż Virtuti Militari zmrużył oko i przypinają krzyż powiedział panie poruczniku to za wygraną za wygraną wojnę ta nieco prowokacyjnie równą pracę rozpocząłem nasze spotkanie, a to, dlatego że jednak Jan Kowalewski dla łodzian jest osobą osobistością szczególnie ważne także dla władz miasta która, które postanowiły mu wystawić pomnik tak nowość przed chwilą chodziłem do studia odebrał właśnie telefon z magistratu jestem tam jakimś sensie zaangażowany i wspieramy wspieramy władzy Łodzi, żeby pokazać wśród tych znanych łodzian Tuwima Rubin Steina również Jana Kowalewskiego, który w Łodzi się urodził, który w Łodzi zdobył wykształcenie średnie, których chodził Piotrkowską mieszkał na Piotrkowskiej, że ten, że Jan Kowalewski no tam tam dojrzewał i tam zdobywał doświadczenie, które potem niezbędne się okazało w roku 1919 i dwudziestym mianowicie właśnie w Łodzi tak dobrze poznał naszego zaborcy poznał Rosję potrafił mówić pisać czytać liczyć, ale również myśleć po rosyjsku to wszystko tak głęboka znajomość całej kultury i powiedzmy mechanizmów później służył jako oficer rezerwy również w armii rosyjskiej, ale i mentalności rosyjskich procedur np. obowiązujących w radio Telegraf pozwoliły mu można powiedzieć w 1 sierpniową noc 1919 roku złamać pierwszy rosyjski szef, a potem to już poszło możemy powiedzieć, że do końca wojny od sierpnia 19października 1920 roku zostało złamanych ponad 100 rosyjskich kluczy cyfrowych, ponieważ te klucze były zmieniane co jakiś czas metody szyfrowania dzięki temu odczytanych zostało no tyle ile mnie się udało znaleźć w Polsce również w Moskwie w polskich aktach, które Sowieci zagrabili czterdziestym piątym roku do dzisiaj nami nie zwrócili mnie się udało znaleźć około 3,51000 szych programów przyjętych to są 3 programy polityczne to są 3 programy operacyjne wojskowej głównie głównie te nas interesowały również korespondencję z misjami dyplomatycznymi sowieckimi za granicą to jest przeogromna baza i to dało kierownictwu państwa polskie wojny wodzowi naczelnemu naczelnikowi państwa tak ogromną wiedzę o sile zamiarach przeciwnika jego również słabościach, jaki nie dostarczyli by, gdyby polskimi szpiegami byli Lenin Trocki Stalin tuzin innych bolszewików nie dostarczyli, by tak szybko tak wiarygodnie i z tak ogromnego spektrum dotyczących tak ogromnego spektrum spektrum spraw no to jest taki jak dzisiaj pod słuchali byśmy czyjąś rozmowę rozmowę powiedzmy przez telefon telefon komórkowy ktoś chce podpalić nasz nasz dom wiedząc o tym, że chce najpierw napaść później dla zatarcia śladów podpalić ten dom możemy przedsięwziąć wszelkie środki zaradcze wszystko możemy usunąć rzeczy łatwopalne zamknąć okiennice prawda możemy zrobić zasadzkę policyjną możemy mieć pogotowie pogotowie ratunkowe itd. itd. wiedzieć więcej o zamiarach przeciwnika to znaczy móc się do tego lepiej przygotować na to wszystko i to wszystko mniej więcej znał Józef Piłsudski sztab generalny sztab armii polskich no to jest to jest bardzo istotna kwestia, ale uprzedza państw pana pytanie również myśli wielu głowach, jeżeli było tak dobrze tak wiele wiedzieliśmy o przeciwniku, dlaczego on się znalazł na przedpolach Warszawy i na linii Wisły w sierpniu 1920 roku i to krótka odpowiedź tego będzie jeśli byśmy na szalach postawili szansy i potencjał obu tych państw bolszewickiej Rosji i świeżo odrodzonej Rzeczypospolitej to ta odrodzona Rzeczypospolita jest 20 kilka milionów mieszkańców, a Rosja jest 100 kilkadziesiąt milionów mieszkańców jeśli na szali postawimy wojsko polskie 5 000 000 ludzi w armii czerwonej i ponad 40 dywizji na froncie polskim, a na drugiej szali postawimy zaledwie 900 wojsko polskie i zaledwie 20 kilka dywizji jeśli na szali rosyjskiej postawimy cały przemysł zbrojeniowy, który był wybudowany za francuskie kredyty przed pierwszą wojną światową, a produkujący pełną parą na potrzeby wojny i rewolucji światowej, a na drugiej szali położymy całkowity brak przemysłu zbrojeniowego i każdy karabin armaty i nabój do nich trzeba było sprowadzić z zagranicy, które są blokowane przez wszystkich naszych sąsiadów z wyjątkiem Rumunii, a więc wolne miasto Gdańsk Niemcy czy Słowację to możemy się zastanawiać co przeważyło szalę w moim przekonaniu, a zajmuje się badaniami tej wojny od kilkudziesięciu lat w moim przekonaniu 1 z ważnych czynników, który tę szalę przechylił na korzyść polskiego zwycięstwa roku dwudziestym był wywiad były możliwości wglądu w plany działania zamierzenia siły słabości ugrupowanie przeciwnika to był 1 z elementów, które wpłynęły, ale nie zdecydowały takich elementów było więcej postawa społeczeństwa doskonały plan strategiczny rozegrania tej bitwy itd. itd. 1 z ważnych elementów także jak gen. Sikorski ruszył to oko powiedział, że za wygraną wojnę no tak Jan Kowalewski niewątpliwie do tego bardzo przyczynił, ale nie samymi przejętymi depesza ami rozszyfrowany mi rozkazami przeciwnika wygrywa się wojny teraz dla mnie jeszcze tę straż pożarną trzeba mieć okiennice trzeba mieć pogotowie ratunkowe, które ten dom zabezpiecz nie rozumie panie profesorze też mając pewną wiedzę na temat wiedzy, która wyprzedza ruchy przeciwnika nie można się z nią zdradzać od początku do końca trzeba też reagować właściwie dozować swoją reakcję tak, by nie nie pokazać przeciwnikowi wiemy o nim wszystko Otóż ja sobie przez cały czas to jest w 2002 roku znalazłem akta biura szyfrów, których nikt wcześniej jeszcze w Polsce nie oglądał od lat dwudziestych jak zostały zapakowane w teczki i kiedy ten kurz z 2 i wałem z tych teczek i zaglądałem tą zadawałem sobie pytanie czy przeciwnik czy przeciwnik nie zadawał sobie pytania co Polacy wiedzą i czy Polacy wiedzą na ile wiedzą i o ile studiowałem rosyjską literaturę to znalazłem kilka wzmianek w kilka wzmianek m.in. z takiej monografii wojsk radiotechnicznych armii czerwonej, a potem armii sowieckiej napisał ją marszałek pierwszy szybki jest takie zdanie może niedokładnie zacytuję, że Polacy chwalą się były wzmianki na ten temat już przed wojną, że złamali rosyjskie szyfry, ale jest to wykluczone, ponieważ stały one na tak wysokim stopniu trudności, że Polacy mogli najwyżej przejąć niektóre nie szyfrowane podawane z klerem, czyli tekstem otwartym depesze aż do lat siedemdziesiątych, ponieważ monografia wojsk radiotechnicznych była wydana w latach siedemdziesiątych tego nie było z kolei w roku 90 bodaj 0809. wyszła książka Tatiana Sobole w to była pułkownik KGB, czyli wywiadu sowieckiego historia szyfrować dowodziła w Rosji i tam również są takie wzmianki, że czasami zdarzało się, że Polacy dziś mogli jakiś zdobyć cyfry na tej podstawie klucza czy nowe zdobyć na tej podstawie odczytywać nasze teksty, ale nie jest to pewne, że to musiało mieć taką masową skalę to mogą być wyłącznie incydent za chwilkę wracamy do naszej rozmowy pan prof. Grzegorz Nowik historyk jest z nami informacji Radia TOK FM jesteśmy państwem ponownie już niebawem przedpołudnie Radia TOK FM Przemysław Iwańczyk kłaniam się państwu towarzyscy pana prof. Grzegorza Nowika historyka dzień dobry dzień dobry państwu bohaterem naszej opowieści jest łodzianin por. Jan Kowalewski, który szefował informacje wroga od połowy 1919 roku przybliżamy jego jego postać, która być może nie wszystkim jest znana rozmawialiśmy też o sposobach wykorzystywania tych schowanych informacji przez przez polskiego porucznika pan natomiast przyniósł kolejny rekwizyt ja wiem, że ma w swoich zbiorach większość tych depesz przynajmniej te, które są dostępne trafiły pańskie ręce czy to co mogłem to skok to zrobiłem kopiowała skopiował tego jest mniej więcej ponad pół metra bieżącego ustawionych w teczkach na nas na półkach natomiast mam tutaj przed sobą świadectwo dojrzałości wydane przez komitet pedagogiczny siódmy klasowej szkoły handlowej kupiectwa łódzkiego wydane w 1910 roku 24czerwca jest na Świętego Jana kiedyś ukończyła naukę w szkole to jest matura naszego bohatera Jana Kowalewskiego i wcale się znacie okazuje się, że wcale nie był takim genialnym uczniu genialnym genialnym matematykiem z rosyjskiego miał zaledwie dostateczny z algebry miał również dostateczny zgodne z czwórki z matematyki kursów uzupełniających czwórkę trygonometrii czwórkę także do był po prostu można powiedzieć takim no i dobrym, ale nie wybitnym wybitnym uczniem to świadectwo jest dowodem na to że niekoniecznie trzeba być prymusem w szkole, żeby potem okazać się geniuszem geniuszem akurat w sprawach krypta analizy i to był to jakimś sensie pewien przypadek, że ten, że i Jan Kowalewski dokonał dokonał tak ważnych odkryć czy rzeczy możemy powiedzieć, że kiedy por. Bronisław Sroka, którego siostra akurat brała ślub w tym czasie ślub bierze się w miesiącach prawda z literką Air, a więc to był sierpień 1919 roku szukał kogoś, kto zastąpi go na nocnym dyżurze w sztabie generalnym co chce pan panie profesorze będzie, że talent por. Kowalewskiego eksplodował przypadkiem przypadkiem eksplodowała akurat okoliczności takie złożyło już wcześniej był oficerem wywiadu, więc do wywiadu bierze się osoby, które mają taki pędzący mózg i potrafią analizować kojarzyć na rozmaite rzeczy fakty i można powiedzieć prognozować czy, więc mieć dużą dużą wyobraźnię i por. Jan Kowalewski zgodził się zastąpić kolegę kolega na tym nocnym dyżurze do jego obowiązków należało tłumaczenie depesz, które były drogą telegraficzną, więc po drucie przesłane z radiostacji na słuch owych w całej Polsce m.in. kiedy przetłumaczył z angielskiego francuskiego Ligue franka to język dyplomacji rosyjskiego depeszę niemieckiego, ponieważ znał języki to na koniec trafiły w jego ręce depesze szyfrowane sprawdził, że były to depesze przesłane z Odessy to był na 1 z depesz były i informację, że jest to Odessa w innych przypadkach to były depesze, które miały tzw. radio na miarę, czyli pielęgnacyjne sprawdzone kiedyś tysięczne 2 radiostacji kierunkowych wyprowadzało w miejscu skrzyżowania tych sprzecznych można było ustalić miejsce ich pochodzenia no i nad 1 taką depeszę zaczął się zastanawiać i sięgnął pamięcią do lektury dzieciństwa sięgnął pamięcią i zastanawia się, gdzie on to czytał o jakich cyfrach oczywiście to było pokolenie, które jeszcze książki czytało w przeciwieństwie do dzisiejszej młodzieży i przypomniał sobie Kanadę dla Sherlocka Holmsa, jaką ma jakieś szyfry próbował odczytywać jakieś tajne zapiski, ale sięgnął jeszcze głębiej pamięcią do takiej broszury Edgara Allana po złoty Żuk i to jest historia, która się dzieje gdzieś na Karaibach przyjaciel odwiedza przyjaciela w skrócie to musimy zarysować nagle znajduje 1 z nich na plaży wyrzucony przez morze kawałek to materiał oni takiej tkaniny okazuje, że to jest skóra, która przypadkowo ogrzana nad świecą ujawnia atrament sympatyczny temat elementem sympatycznym jest szyfrogram autor tej książeczki tej nowelki opowiada nam o odkryciu pirackiego skarbu jak został odczytany program Kowalewski pamięta tę broszurkę pamięta, że pirat, który musiał być podane jego nazwisko w tym programie czy przezwisko czy pseudonim tego pirata miało bardzo specyficzny układ liter mianowicie składało się z 3 sylab każda druga litera sylaba była taka sama, więc on zastanowił się w jaki sposób tę metodę 3 sylaby każda sylaba złożona z 2 liter i każda druga litera sylaba jest identyczna zastanawiał się jakieś słowo w języku rosyjskim może spełnić rolę takiego klucza, który spowoduje złamanie depeszy do znalazł takie słowo ono w każdym języku brzmi podobnie w naszym też brzmi podobnie po polsku, bo to jest typowo wojskowe określenie może po węgiersku brzmi trochę inaczej, bo to język jest zupełnie nietypowy to jest słowo dywizja po rosyjsku jest złożone z 3 lat di, a potem jest z i a potem mija dywizja, a więc mamy 3 sylaby każda druga literka to jest i i cóż on zrobi Otóż mianowicie przy wyjął grzebień każdy porządny oficer jest nie tylko ogolony zawsze, ale uczesany wyjął grzebień wyłamał zęby w tym grzebień tak, żeby mu 3 znaki odpowiednie pasowały w ten wyłamane fragmenty grzebienia przesuwał nim poszły w programie aż trafił na takie miejsce jak wyglądały w wersji to trzeba szybko powiedzieć, bo to państwo wyobraźni, że tak po leki lepiej się to ułoży mianowicie rosyjskie szyfry były konstruowane na zasadzie układu tabliczki mnożenia, a więc kratka 10 na 10 powiedzmy, że jeżeli załóżmy, że jeżeli literkę i wpiszemy w 25 na skrzyżowaniu 5× 5 to wtedy literka i przy programie zastąpiona jest przez 55, a więc wtedy jeszcze nie było komputerów tylko były maszyny do pisania, więc aktem 3 program najpierw ze słuchu alfabetu Morse służą radiotelegrafista zapisał najpierw ręcznie potem maszynistka przepisała to znaki właśnie do pisania mają ten sam słupek tzw. czyli taką samą szerokość w komputerze literka wuj literka i prawda ma jednak inną grubość natomiast wtedy nie było komputerów maszyn dopisania każda literka cyferki miała jednakową szerokość tak jak rozstaw zębów grzebieniu, więc kiedy wyłamał na te 2 cyferki potem zostawił zęby na 2 cyferki znowu wyłamał 2 cyferki znowu zostawił znowu w ramach przesuwał po tych po tym, rzędzie cyferek rzędach kolejnych aż mu wpadło 55555 wiedział, że to jest słowo dywizja, czyli przed pierwszą od worka jem, czyli przed pierwszym 55 były 2 cyfry, które wskazywały położenie literki de potem kolejne zakryte to była Voo kolejne było dni mówi Zet apotem na końcu ja druga rzecz, która pomogła złamaniu tego syfu to było to była nazwa miasta, z którego została wysłana Otóż po ukraińsku Odessa pisze się przez pojedyncze Aes natomiast po rosyjsku jest tzw. wojną jest szukał znowu miejsca, gdzie będą 2 identyczne znaki IOD z z, a a, więc literkę de miały ze słowa dywizja sprawdził czy pasuje, więc doszły kolejne literki wreszcie radiotelegrafista w armii czerwonej radiotelegrafista byli przeważnie przy uczelni do tego, bo duża część tzw. biała suczka została wymordowana w czasie rewolucji bolszewickiej nie było inteligencji jedni przestrzegali zasad, że nie wolno nagłówków przeprowadź, bo nagłówki są niezmienne treści meldunku rozkazu się zmienia podpis nagłówek jest identyczny zawsze, więc nie wolno ich szyfrować albo się kryptonimem je utajnia albo się nie szyfruje dowódcą, który wysyłał ten telegram z Odessy dowódca ten nazywał się ją na jakich dowódca grupy Południowej dwunastej armii sowieckiej i był słowo literkę ja Kowalewski znał ze słowa dywizja na, więc sprawdził raz był podpisany ten telegram oraz niepodpisane, a raz zaszyfrowany ten podpis sprawdził czy jakiś nowie kolejnych parę literek zdobył do dzięki temu dzięki temu 1 sierpniową noc narodziła się Polska kryptoanaliza nowoczesna kryta analiza, której potem daleką konsekwencją było złamanie szyfrów niemieckiej maszyny Enigma trafi wracamy do Pańskiej opowieści prof. Grzegorz Nowik historyk jest z nami bohaterem opowieści jest Jan Kowalewski generalnie też w tej opowieści zawiera się historia polskiego wywiadu do szyfrowania informacji no właśnie skoro informacjach mowa to nie zaszyfrowane specjalnie dla państwa informacji Radia TOK FM przedpołudniowy program Radia TOK FM Przemysław Iwańczyk kłaniam się państwu ponownie i zapraszam państwa na wykład pana prof. Grzegorza Nowika historyka, który niezwykle obrazowo określił nam postać bohatera por. Jana Kowalewskiego dzień, na które szyfrowa rosyjski informacje, dzięki któremu polskie wojsko mogło korzystać też to w tej dysproporcji sił, które pan profesor mówił stawiać czoło wrogowi język rosyjski to zdaje się jest klucz fundament do szyfrowania takich informacji pan przyniósł świadectwo por. Kowalewskiego radę to dojrzały dojrzałość, które widnieje dostateczny przy języku rosyjskim, jakie trzeba mieć jeszcze kompetencje cechy, które pozwalają na to by rozumieć co przeciwnik chciałby chciałbym powiedzieć chciałbym przekazać właśnie różnego rodzaju pan wspominał o wykształceniu por. Kowalewskiego, które były, ale wzrośnie na razie o biegu wykształceniu średnim o ukończeniu szkoły handlowej kupieckiej Otóż w zaborze rosyjskim Rosjanie po 900 piątym roku po rewolucji 900 piątego roku zezwolił na zakładanie polskich szkół średnich i te szkoły średnie mogły przyznawać maturę, ale tematu nie miały prawa egzaminu państwowego, żeby dostać się na uczelni rosyjskie trzeba było zdać ponownie maturę ze wszystkich tych przedmiotów po rosyjsku i do Polacy stosowali w związku z tym bojkot przejmie część Polaków stosowała bojkot rosyjskich wyższych uczelni i tych, których było na to stać studiowali za granicą Jankowa Lewskim takie studia rozpoczął w Liege w Belgii Belgii na Uniwersytecie studiował chemię ukończył 3 lata tych studiów chemicznych zdobył tytuł tzw. pół inżyniera tak jak dzisiaj mniej więcej licencjat zdobyłby analogicznie do do dzisiejszych warunków i pojechał w 1914 roku po uzyskaniu tego licencjatu na praktykę w polskich cukrowniach na Ukrainie wybuchła tam wojna mówi polskie cukrownie, bo należały do do do głównie polskich właścicieli wybuchła wojna no i w roku 1915 został przymusowo wcielony do armii rosyjskiej skierowany do szkoły Oficerskiej i po ukończeniu tej szkoły oficerów otrzymał przydział, jako że inżynier w związku z tym otrzymał przydział do wojsk inżynieryjnych do do do saperów arze studiował chemię, więc do takich pododdziałów, które zajmowały się gazami bojowymi zresztą na froncie rumuńskim doświadczył niestety gazowego ataku niemieckiego też miał potem z tym problemy rozmaite zdrowotne niewykluczone, że to przyczyniło się również później do choroby nowotworowej, na którą zmarł już po drugiej wojny światowej w wielkiej Brytanii, ale brać wróćmy do roku piętnastego szesnastego siedemnastego, a więc odbył normalną praktykę i no możemy zapytać, jaką praktykę bojową oprócz tej w wojskach inżynieryjnych mógł mieć związaną z Redy tyle Graf Otóż armia rosyjska niestety była zacofana pod pewnymi względami wieloma względami, ale 1 z takich przejawów zacofania był brak zorganizowanych w tejże armii jednolitych wojsk łączności Otóż formacje telefoniczne podlegały na szczeblu taktycznym innym jednostkom formacje telegraficzne na wyższym szczeblu innym dowództwo radio telegraficzny zostały przydzielone do wojsk inżynieryjnych, bo to inżynierowie to inżynierowie co za różnica czy czy chemicy czy elektrycy prawda i dzięki temu Chemik trafił m.in. do obsługi radiostacji rosyjskich, więc na procedury wiedział mniej więcej jak wyglądają szyfry rosyjskie znał wszystkie procedury, których nie przestrzegali później radio Telegraf jeszcze w armii czerwonej, a więc no miał ogromną wiedzę przy czym musimy tutaj dodać, że to nie było tak, że dopiero od Jana Kowalewskiego zaczęła się historia polskiego radiowywiadu to jest można powiedzieć taka najnowsza najnowocześniejsza dziedzina wywiadu wojskowego dzisiaj wszyscy podsłuchują wszystkich prawda na całym świecie wszystkie wywiady państwowe wojskowe wiemy o tym i mnóstwo mnóstwo filmów jest o tym i audycji przecież i były te problemy kilka lat temu demonstracje prawda z racji tego programu Acta, że tu będzie się internet podsłuchiwać są hakerzy włamują się no to jest dokładnie to samo co się zaczęło z chwilą powstania radiotelegrafista, tyle że dzisiaj, o ile każdy z nas ma w kieszeni telefon komórkowy no to w Polsce w 1920 roku było 6 radiostacji stałych 26 polowych, czyli 32 radiostację myśmy ten można powiedzieć wywiad radiowy rozpoczęli już na przełomie 1918 dziewiętnastego roku z chwilą, kiedy w wojsku polskim służbę rozpoczął oficer oficer wywiadu, który nazywał Karol był dysku i to nie był przypadkowy oficer Kotow był szef radio wywiadów państw centralnych na Rosję w czasie pierwszej wojny światowej to był facet, który przez 4 lata wielkiej wojny zajmował się organizacją nasłuchu obserwacji sieci radiowych rosyjskich i zorganizowania oraz nasłuchu krypta itd. i on został najpierw zastępcą szefa polskiego wywiadu wojskowego jest to 1 z osobistych decyzji wodza naczelnego Józefa Piłsudskiego, a potem został szefem polskiego wywiadu wojskowego 1kwietnia proszę tego nie utożsamiać z prima aprilis od 1kwietnia dziewiętnastego roku myśmy mieli już doskonale zorganizowany m.in. właśnie przez tego Karola bo gdy skuła radio wywiad na Rosję w ten sposób, że monitorowaliśmy wszystkie sieci radiowe wszystkie radiostację ich umiejscowienie sygnały wywoławcze zakresy fal przyjmowaliśmy jawną korespondencję brakowało tego zasadniczego elementu, czyli dekryptażu pan powiedział do szyfrowania deszyfrowania to jest wtedy, kiedy mamy kluczy prawej odczytujemy na podstawie klucza aż cyfrowego, czyli deszczyk czujemy zaszyfrowaną wcześniej depesze poprawnym terminem jest krypta czyli kiedy złamiemy kluczy cyfrowych, aby można było na podstawie złamanego klucza deszcz wprowadź depesze i Jan Kowalewski dokonał właśnie tego wyłomu przełomu w zakresie dekretu każą w sierpniu 1919 roku na ile informacje, które posiadł por. Kowalewski posłużyły dowództwu generalne jak może żyć od Rosji podam 1 bardzo ważny niezwykle ważny ważny element, który posłużył wodzowi naczelnemu Józefowi Piłsudskiemu do skonstruowania planu, którego elementem była kluczowym decydującym była zwycięstwa bitwa warszawska Otóż rosyjski plan wojny zakładał, że wojska nacierającej armii czerwonej nacierającej z Białorusi Ukrainy po osiągnięciu południka przechodzącego przez Brześć litewski zostaną połączone pod 1 dowództwem i swoje siły skierują na Warszawę, dlaczego one naciera osobno na Białorusi Ukrainie, dlatego że między nimi jest rejon bagien poleskich niedrożnych z bardzo słabą komunikację między północą południem Józef Piłsudski uważał, że my musimy trzymać tę Polesie i w ogóle trzymanie Polesia jest kluczem do zwycięstwa wojnę bo kto ma Polesie ten ma możliwość stosowania tzw. roszady ruchu ruszającego jak w szachach zamiana wierzy z królem, czyli przerzucania wojsk przez polu przez Polesie z południa na północ rosyjski plan zakładał, że dopiero jako ominą Polesie mogą połączyć siły i w rejonie Brześcia pod 1 dowództwem nacierać na kształt Grotu Warsza Otóż pod wpływem propagandy sukcesu tak to nazwę starsi Czytelnicy pamiętają propagandy sukcesu czasów Gierka więcej taka propaganda również istniała w armii czerwonej w lipcu dwudziestego roku zdawało się wojskom sowieckim na Białorusi na Ukrainie rozbili całkowicie wojsko polskie takie meldunki i takie meldunki składali w związku z tym Lenin dyktator bolszewickiej Rosji zmienił plan wojny zamiast Grotu z Białorusi Ukrainy skierowanego na Warszawę koncentrycznie opracowany został nowy plan wojny, z których Grot północny z Białorusi szedł na Warszawę i miał ją ominąć od północy pójść na korytarz Pomorski, żeby oddać pomoże wielkopolskiej Niemca, więc złamać traktat wersalski natomiast wojska nacierające z Ukrainy nie poszły na Warszawę tylko od gięte zostały na południowy zachód w kierunku Lwów przełęcze Karpackie ten północny rząd miał wzbudzić rewolucję w Niemczech na Zachodzie Europy ten ząb z południa Ukrainy miał doprowadzić do rewolucji na Węgrzech w Austrii na Bałkanach we włoszech i myśmy ten plan wojny poznali dzięki radiowym Radović zmiany planu wojny na tej podstawie został opracowany plan tzw. wielkiej kombinacji przez Józefa Piłsudskiego, który polegał na tym, że najpierw trzeba stępić ostrze tego południowego zęba rozwiniętego na kształt wideł, a ostrze tego dem zęba stanowiła armia konna Budionnego została ona pobita w bitwie pod brodami na przełomie lipca sierpnia dwudziestego roku następnie część wojsk, które pobiła Budionnego zmusiły go do odwrotu została przerzucona lubelskie skoncentrowała się pod osłoną rzeki Wieprz i uderzyła na skrzydło tego Północnego zęba dokonała jego wyłamania, a więc plan bitwy warszawskiej był taki, że Lwów miał się bronić przed południowym zębem Warszawa miała się bronić przed północnym zębem, a między ramionami tego zęba skoncentrowała skoncentrowana została grupa uderzeniowa frontu środkowego, która pod osobistym dowództwem wodza naczelnego dokonała złamania tego Północnego zęba i zmuszenia po prostu bolszewików do odwrotu do internowania w Prusach wschodnich także przeciętna mentalność Polaków dzisiaj ogranicza bitwę warszawską do tego co się stało pod Radzyminem pod Ossowem tymczasem bitwa warszawska to trzeba się na obszarze większym niż Belgia Holandia razem wzięta między granicą pruską linią Wisły Wieprza oraz Niemna Bugu w ogromnym trójkącie strategicznym decydującą rolę miała nie bohaterska obrona Warszawy, ale decydująca kontrofensywa znad Wieprza, która rozpoczęła nie piętnastego 16sierpnia to były decydujące i to wszystko Józef Piłsudski, a także zamiary nie tylko tego wielkiego planu rosyjskiego strategicznego, ale również planu działań poszczególnych armii te wszystkie plany Józef Piłsudski znał i największym dla niego dylematem było czy armia konna będzie szturmowała Lwów czy też wykona podjęte już w trakcie bitwy warszawskiej decyzje i rozkazy wydane zawrócenia jej z powrotem do tego pierwotnego planu skierowanie na Lublin było tak w czasie bitwy warszawskiej, że polscy oficerowie sztabu generał generalnego Telegraf wali do Lwowa i pytali czy Budionny wykonał już rozkaz zawrócenia spod Lwowa skierowania się na Warszawę proszę zobaczyć jak można do jakiego stopnia kontrolować i obserwować działania przeciwnika wiedząc, jakie były pierwotne rozkazy zmienione rozkazy no to jest można powiedzieć do pewnego stopnia komfortowa sytuacja jeśli chodzi o dowodzenie, a wszystko co m.in. dzięki bohaterowi naszej opowiedziano Kowalewski Janowi Kowalewskim dziękuję panu bardzo dziękuję za to spotkanie poseł Grzegorz Nowik historyk był z nami to pouczającą lekcję państwo zapraszamy na dzień państwa zapraszam teraz na informację rady tylko dziękuję w imieniu swoim także w tłumie pogranicznego, który był wydawcą tego programu oraz Kamila Wróblewskiego trybu jego Zwiń «

Jak Jan Kowalewski złamał szyfr bolszewików i przechylił szalę w Bitwie Warszawskiej 1920 roku

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: PRZEDPOŁUDNIE RADIA TOK FM

POPULARNE

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 03:00

Najnowsze Podcasty

Podsumowanie tygodnia, a w nim podcięte skrzydła opozycji i demonstracje we Francji i Izraelu

Polski rynek sztuki dostał zadyszki? A jak sytuacja wygląda na międzynarodowych targach? (Podsumowanie kwartału) [cz. 2]

Kawiarka, łechtaczka, Lego, kuchnia mamy... Maria Maj czyta o rzeczach, które czynią świat lepszym

Czy rozwój sztucznej inteligencji słusznie budzi obawy?

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL