państwa i moim gościem jest pan prof. Przemysław Czapliński literaturoznawca Uniwersytetu imienia Adama Mickiewicza w Poznaniu dzień dobry panie profesorze witam serdecznie dzień dobry, a pan panie profesorze piórem pisze tak pisze, ale jest to najzwyklejsza pióro, więc nic nic szczególnego to, że pani pisze czyni je niezwykła wydają się no powiedzmy Krawiec my jeszcze dodam, bo naprawdę jeszcze państwo przyswoją zdjęcia piór pan Marcin podpowiada, że od kilku lat w
Rozwiń »
Katowicach jest organizowany chęć oponent oraz Polski, która wiecznego, a także ogólnoświatowe fałd NPD także rozumiem, że w tych przestrzeniach można szukać części zamiennych innych kolekcjonerów czy Ciechanów, a my z piór gładko poszło aż tak gładko przechodzimy do pracy, ale pracy nie byle jaki bo pracy, która po angielsku to jest tytuł książki, której dzisiaj będziemy rozmawiać słyszę, bo szczyt działa z po polsku to się nazywa praca bez sensu, bo tak został ten tytuł przetłumaczony książka ukazała się po polsku wydawnictwo krytyki politycznej wydawnictwo krytyki politycznej autor jest antropologiem London School Economics, jeżeli się nie mylę i to się rozpoczęło cała przygoda z tą książką rozpoczęła się lata temu chyba 17 kie autor został poproszony o napisanie artykułu ten artykuł właśnie taką tezę głosił mówimy od środy, gdzie gra beże także wszystko zaczęło się od artykułu w 2013 roku 7 lat temu szedł przepraszam 7 lat tak 7 lat temu w czasopiśmie strajk i rozumiem, że książkę, którą pan czyta ja tam wyróżnienie ludzie czytali jest rozszerzoną wersją i plus dodatkowe obserwacje, czyli praca na niby profesor może klasa taka na to jest warto może zacząć właśnie z tego tytułu, bo była w pierwszym odruchu większość znajomych, z którymi rozmawiałem rozmawiałem natomiast sensu przecież tak, ale to określenie praca praca bez sensu praca na niby praca ściema pojawi się w samej książce o większych znajomych, z którymi rozmawiałem mówiła, że właśnie odruchowo przetłumaczyli to jako główną praca tak praca główną Warta, ale rzecz jest o tyle istotne, że warto było jej było kilka zdań poświęcić mianowicie nie chodzi w tej książce o prace Nisko płatne opłat o pracę znajdujących się bardzo Nisko była w hierarchii społecznej typu był sprzedawanie hot dogów w dół czy cokolwiek innego temu podobnego tylko właśnie bardzo szczególne zjawisko, które po raz pierwszy Greber namierzył w 2013 roku mną w tym krótkim eseju, nazywając to właśnie pracą bez sensu czy pracą pracą ściemą rozumie przez to niejednokrotnie prace, które nie są wcale źle płatne zdarza się nawet, że te ma za taką pracę otrzymuje się całkiem sensowne pieniądze takie, które pozwalają się utrzymać, ale Greber definiuje jako pracę, których sami wykonawcy nie są w stanie uzasadnić nie są w stanie wyjaśnić ich sensu, chociaż to jest kolejny element tego uzasadnienia dość istotny na mocy umowy i w ramach relacji ze swoim pracodawcą są zobowiązani do tego, żeby świadczyć o sensowności wytwarza to bardzo szczególny układ takiej przemocy wewnątrz pracy, ponieważ to wiedzmy ktoś otrzymuje zadanie polegające na tym, by łatać dziury w system komunikacji w jakimś biurowcu jest powiedzmy 60 albo 100 osób, które ze sobą się porozumiewają, ale wszystkie one posługują się różnymi programami w związku z tym powstają rozliczne nieporozumienia, więc była szef tego całego bałaganu jakiś rekord po zatrudnia informatyka do tego, aby kompatybilne zachował i będzie np. kopiował z maila 11 g do innego przesyła drugie albo to samo mogą mogłoby się wydarzyć, gdyby ludzie posługiwali się różnymi programie programami edytorskim ktoś pisze na Łodzi ktoś pisze na jakimś tam tekście tak dalej itd. i zatrudniamy do tego kolejne osoby, która będzie właśnie przyklejał teksty worlda do elit tekst prawda i będzie to jakoś na rekord WIG urwała zamiast zatrudnić na moment 1 osobę, która wszystkim gra ten sam program edytorski albo ten sam program do wysłania maili i koniec teraz wyobraźmy sobie, że ten człowiek na tym stanowisku trwa rok 23 jego zadanie jest kompletnie bez sensu co więcej musi on każdemu, kto go zapyta o to, jakie zadania wykonuje tak prezentować swoje zadanie, aby nie kompromitowała ono ani pracy ani ma pracodawcy tak to są bardzo ważny części tego, o czym mówimy o tej pracy w ciemię czy pracy na niby taki pracy, by bez, której właśnie, bo świat by, by się przed albo pewnie każdy z nas może być dobrze, ale czy to co ja robię ma sens zmienia świat na lepsze czy gdyby nie to nie w tym rzecz, bo rzecz w tym, że tak jak pan mówił po pierwsze, człowiek czuje wie, że nie chodzi o jakąś większą wartość Eco robi coś co jest niepotrzebne, gdybym jutro znikną to system nie tylko nie działa gorzej być może działałby lepiej tak mnie się bardzo podobał taki przykład dotyczące armii niemieckiej to jest w ogóle genialny przykład tak to proszę sobie wyobrazić sobie państwo jest armia niemiecka i w jakim sztabie jest sytuacja, że nie patrzmy podporucznik zostaje przez branżę czy sprzęt przesunięty do innego działu, czyli co to oznacza w praktyce w praktyce to oznacza, że musiałby wziąć swój komputer i swoje przyrządy i zejść np. 2 piętra niżej i przejść do innego skrzydła to zajęło pewnie zbieranie plus odłączanie podłączanie godzinę 2 natomiast system, jaki został stworzony, aby ta przeprowadzka się udała no i niektórych parach ze śmiechu wywołuje u innych pewnie wręcz przeciwnie, bo oto tenże oficer musi przesłać informację o tym, że się przeprowadza, kiedy chciałby przeprowadzić, dokąd przeprowadza ta informacja trafia do podwykonawcy nr 1, który następnie przekazuje ją do podwykonawcy nr 2 podwykonawca nr 2 też dokona jakiś tam roboty papierkowej, po czym wypożycza samochód wsiada do niego jedzie 100 km na umówione spotkanie z innym podwykonawcą, który właśnie wchodzi na to tam przysłowiowe czwarte piętro bierze ten sprzęt kolejne papierki znosi to na drugie piętro wypełnia kolejne papierki odsyła melduje wykonanie zadania podwykonawca nr 2 dziękuje wraca samochodem i potasu jako 500 tam6EUR tak coś co powinno trwać 3 kwadranse albo Góra 2 godziny mogłoby zostać wykonane przez tego 1 człowieka w zupełności prawda 1000× wykonujemy swoje życie tego rodzaju działania wymaga zatrudnienia 2 dodatkowych osób przy czym 1 z nich jest kilkaset kilometrów tylko o to, żeby przenieść człowieka z czwartego piętra drugi 12 piętro Otóż najbardziej szokująca najbardziej szokujące stwierdzenie w książce Grebera to, w którym autor mówi, iż tego rodzaju pracy na współczesnym rynku kapitalistycznym jest od 4050 pracę, że w tym około połowy prac w naszym systemie euro amerykańskim właśnie euro amerykańsko azjatycką australijskim około połowy stanowisk to są stanowiska, które można, by bez straty dla życia społecznego dla PKB dla czegokolwiek innego natomiast zyskiem dla sensu zrezygnować można, by skreślić tutaj warto kapitalistów war ważne oczywiście muszą zostać za nią kapitalisty systemem, który powinien wyeliminować na tym na tym właśnie polega na tym polega wstrząs, jakiego doznajemy w trakcie lektury tej książki, bo wydawałoby nam się, że jak cele kapitalizmu po prostu chciwy, a przynajmniej zachęca do skłania do postaw oszczędnościowych umiemy to dziś czujemy, że biurokracja ale gdy państwowe molochy, jakie jeśli możesz na czymś oszczędzić jeśli coś jest niekonieczny to rynek kapitalistyczny nakłaniać do tego, żeby właśnie raczej tak postąpił niż rozrzutni jak też być rozrzutny to idź do restauracji zafunduj sobie lepszy samochód prawda postaw sobie wille wyjedź za granicę popisie swoim ubiorem piórem bądź czymkolwiek innym natomiast broń Boże nie zatrudni kogoś, kto będzie po prostu mam wykonywał nie istną istotną pracę, ale będzie obciążał budżet Otóż wg grup era istnieją 3 w jego książce istnieją takie 3 bardzo proste założenia pierwsze z nich zakotwiczone w głębokiej tradycji filozofii antycznej, mówi że człowiek dąży do szczęścia czy chce być szczęśliwy w swoim życiu to jest pierwszy punkt pkt 2, mówi że warunkiem szczęścia jest możliwość wywierania wpływu na swoje środowisko, czyli wprowadzania zmian kształtowania tego środowiska współtworzenia tego środowiska wreszcie trzeci, że szczęśliwie możemy być tylko wtedy, kiedy owo wpływanie na środowisko zostaje wyrażony w języku wartości społecznych i tu właśnie sprawa się za pętla ponieważ, kiedy Greber charakteryzuje pracę bez sensu to odwołuje się właśnie do tego kryterium, a mianowicie co twoja praca daje innym nie robi tego z powodów arbitralnych, dlatego że sobie przyjął takie założenie, ale dlatego, że niemal wszyscy jego rozmówcy niemal wszyscy respondenci, ale także autorzy bardzo licznych prac bardzo licznych opracowań na temat pracy wskazują właśnie na ten na ten aspekt, że tłumaczymy się legitymizuje się ze wartości swojej pracy, odwołując się do wartości ktoś leczy ludzi ktoś sprząta ktoś pomaga ludziom się przeprowadzać ktoś inny ma ktoś inny remontuje mieszkania ktoś inny naucza itd. tak dalej za każdym razem, kiedy mówimy o wartości swojej pracy odwołujemy się do relacji społecznych Otóż ten trzeci warunek zostaje w sposób najgłębszy pogwałcone skorodowany zniszczony zdekompletowany przez pracę bez sensu, ponieważ ci ludzie, którzy ją wykonują muszą wykonywać nieprawdopodobne łamańce językowe i logiczne, żeby komukolwiek np. ze swojej rodziny znajomych powiedzieć słuchaj to co ja robię ma dla siebie jakiś jakikolwiek sens do pracy na niby powrócimy po informacjach Radia TOK FM informacje o jedenastej 20 już za kilka minut pan prof. Przemysław Czapliński literaturoznawca Uniwersytet imienia Adama Mickiewicza w Poznaniu z państwa i moim gościem który państwa i moim gościem jest pan prof. Przemysław Czapliński literaturoznawca z Uniwersytetu imienia Adama Mickiewicza w Poznaniu rozmawiamy o książce Davida gry bera bus Job to jest tu oryginał tytułu angielski w języku polskim ta książka ukazała się jako praca bez sensu teoria w tłumaczeniu w przekładzie Mikołaja Dembowskiego wydawnictwo krytyki politycznej tę książkę wydało po polsku myślę, że każdy, kto pracował dla kogoś i często zdarzało się, że np. wykonał już swoje zadania spotkał się z komentarzem osoby odpowiedzialnej dobra, ale przynajmniej wygląda, jakby coś robił albo usłyszeliśmy suchej jak ci płace to jest też na moim czasie tak nas w swoim czasie może zrobić co się żywnie podoba, ale teraz twój czas jest mój, tak więc to ja będę mówił Tałasiewicz tak tak nie wolno marnować tak no to Greber dla pisze w 1 z rozdziałów o tym, że właściwie jeszcze chyba w średniowieczu albo nawet w renesansie ludzie mieliby ogromny kłopot ze zrozumieniem tego jak można kupując część usług równocześnie uzurpować sobie prawo do posiadania jego czasu, że wcześniej w Europejskiej kulturze średniowiecznej jeszcze renesansowej kupowało się wynajmowało się człowieka do wykonania określonego zadania jego i jego o został było w takiej sytuacji powoływany do tego, żeby po prostu coś zrobić zbudować dom kościół ma pomalować cokolwiek namalować obraz cokolwiek to miał być natomiast nikt nie uzurpował sobie przy tej okazji prawa do kupowania cudzego czasu więc, żeby człowiek renesansowy te, które by jakiś mecenas, który wynajmuje Leonarda da Vinci, gdyby został Leonarda da Vinci leżącego i ma patrzącego w niebo nie zwróciłby uwagi, ponieważ on nie ten mecenas nie kupił jego czasu, lecz kupił po prostu namalowanie fresku namalowanie portretu ma czego wy rzeźbienie jakiś jakiegoś postumentu prawda natomiast specyfiką dzisiejszych relacji jest właśnie przekonanie o tym, że, zatrudniając kogoś kupujemy czas tego człowieka tutaj powstaje owa charakterystyczna przemoc Sowa pętla, której pisze Greber, a mianowicie, jeżeli ktoś zatrudni nas na posadzie bez sensu posadzie, w której nie będziemy mieli tak naprawdę nic wartościowego do wykonania co więcej będziemy mogli to nic wykonać w ciągu kwadransa albo 3 kwadransów z 8 godzin, które jesteśmy zobowiązani przesiadywać w biurze to ten ktoś, kto nas wynajął, kto nas zatrudnił będzie miał prawo niejako dyscyplinować nas, abyśmy sprawiali wrażenie, że robimy coś sensownego, więc w gruncie rzeczy powstaje bardzo skomplikowana toksyczna relacja pomiędzy pracodawcą i pracownikiem relacja w ramach, której pracodawcy pracodawca ma prawo do tego, by zmuszać swojego pracownika do udawania tak i to nie jest oczywiście wpisane w umowę, ale wynika właśnie z sobą tych racji, które pomiędzy nimi się wytworzyła co dodatkowo jeszcze odsłania rys to też jest kwestia bardzo zaskakująca w książce Grebera dodatkowy rys dzisiejszych relacji wewnątrz korporacyjnych miały tam pojawia się co masa wg Webera coraz większa połać życia społecznego jest pokrywana przez relacje sadomasochistyczny nie znaczeniu seksualnym, bo to jest była jest o oczywiste, że mówimy tutaj o takim nie seksualnym co do masochizmu obsada masochizm polega właśnie na tym, że coraz więcej ludzi jest w stanie zatrudniać coraz więcej ludzi na posadach bez sensu z różnych powodów m.in. reprezentacyjnych to także pełni swoją funkcję dystrykty no, a ponieważ ci ludzie zatrudnieni nie mają nic sensownego do wykonania wobec tego zostają wplątani w ową wadą toksyczną relację w ramach, której tylko i wyłącznie przymus wynikający z faktu, że ktoś nas zatrudnia, że ktoś nam płaci pieniądze, że ktoś kupił, jakby nasz czas tych 8 godzin spędzanych w pracy wszystko to powoduje, że znajdujemy się pod nieprawdopodobną presją i to wielorako nie musimy nie możemy wykonać zadanie, bo tego zadania tak naprawdę nie ma tu, gdyby sprawa wyglądała w ten sposób byłaby niesłychanie prosta mianowicie masz mnie zbudować ściankę ma połączyć ze sobą 14 komputerów, ale tutaj nie ma tego konkretnego zadania w związku z tym musimy odgrywać zaangażowanie w pracy musimy odgrywać wykonywanie zadań i za każde uchybienie tego rodzaju prezentacji jesteśmy gnębieni przez pracodawcę, który oczywiście wyżywa się na nas tym bardziej im bardziej jest przekonany, że nasza praca nie przynosi nikomu pożytku jest to pewnego rodzaju pętla, która się kręci coraz szybciej im większe głębsze przekonanie, że praca zatrudnionego człowieka nie przynosi ona nie przynosi żadnego pożytku tym większy nacisk na to, aby udawał, że taki pożytek jest oczywiście tym większa dyscyplina tym większa kontrola, ponieważ podejrzenie, że to się w pewnym sensie wymknie, że to się wyda, żeby stanie się jawnym jasnym, że ludzie to zobaczą jest oczywiście takim czynnikiem, który zwiększa ową obawy i tu możemy przejść do następnego pytania stawianego przez Grebera mianowicie nie tylko jak to jest możliwe, żeby w ramach warunkach rynku kapitalistycznego tego rodzaju prac było coraz więcej już nie 16% 2025 tylko przekroczyliśmy 40% prawie połowa 40% ludzi mogłoby pójść sobie gdzieś indziej do innych prac i nic by się nie stało właśnie dziś do prac, bo wydają się panie profesorze, że nie uda nam się uciec od pytania o relacje pomiędzy człowiekiem pracy tak tak, bo Greber zaczyna od tego na swoją książkę, że 90 lat temu kin przewidywał, że rozwój technologii sprawi, że pod koniec wieku czy jakieś 20 lat temu nie będziemy musieli musi pracować dłużej niż 2 dni w tygodniu tak tak 8 godzin np. w poniedziałek 8 godzin we wtorek już mamy 5 dniowy UE Kent ci rozumie, że tutaj życie człowieka jest postrzegany jako to życie, gdzie wolny czas 1 królem, a praca jest czymś co z jakiegoś powodu robimy, ale to liczba czy ilość wolnego czasu jest kluczowe tak to jest chyba znowu takie pytanie czy zagadnienie z, które powoduje, że musimy na moment wrócić do tych założeń Grebera założeń, z którymi większość z nas się zgadza, a mianowicie chcemy pracować chcemy pracować, ale pod warunkiem, że nasza praca będzie wywierała jakiś konkretny wpływ na środowisko na nasze otoczenie, że ów wpływ będzie można zmierzyć wartością społeczną Greber to jeszcze konkretnie w pewnym momencie mówi ujmuje, dzieląc pracę wszystkie prace na 2 grupy jedne z nich to są większe są prace więź twórcze to są prace, które wytwarzają albo wzmacniają więź społeczną przy czym należy tutaj rozumieć przez to niesłychanie szeroką paletę prac, bo ktoś, kto przeprowadza dzieci przez ulice wytwarza i wzmacnia więź społeczną oczywiście nauczyć, ale także ktoś sprzedaje bilety w metrze czy w kasie kolejowej ktoś, kto prowadzi pociąg tramwaj taksówkę autobus pielęgniarka lekarz listonosz hydraulik tak to są wszystko prace opiekuńcze nie tylko w tym najprostszym sensie tego słowa, że oni się, jakby opiekują taką podstawową zupełnie infrastrukturą naszego życia naszym zdrowiem naszymi mieszkaniami pożywieniem ciałem itd. tak dalej, ale również w tym sensie, że owa opieka tak opiekuńczość dotyczy również więzi społecznej to jest pewnego rodzaju troska obejmująca to co dzieje się pomiędzy nami ktoś dba o to, żebyśmy się nie zgubić w mieście ktoś pomoże nam przejść przez ulicę ktoś pomoże nam trafić do odpowiedniego miejsca dojechać z punktu ADO punktu byli tak dalej itd. Otóż łatwo chyba scharakteryzować pracę bez sensu są właśnie jako pracę, która nie tylko, że więzi społecznej nie wytwarza wręcz przeciwnie ona jest bardzo silnym pogwałceniem albo zerwaniem owej więzi, ponieważ ma ktoś, kto jest z zostaje zatrudniony na takim stanowisku, a nie tylko, że musi to wzorowa jakąś sensowną swoje prace, ale również tak jak mówiliśmy o tym, przed chwilą musi odgrywać taki permanentny spektakl, w ramach którego zarówno gościom jak i swojemu pracodawcy będzie prezentował zadowoloną minę i będzie uderzał w klawisze przy wyłączonym komputerze tylko o to, żeby widzieli, a proszę bardzo tutaj się tutaj się pracuje, więc jeśli weźmiemy pod uwagę to kryterium tak to pożytku kryterium pożytku kryterium opiekuńczości to jak sądzę okazałoby się, że część z nas chce pracować być może albo może nawet na pewno nie 8 godzin codziennie, tym bardziej nie 1012 godzin codziennie, ale chcemy pracować, dlatego że my chcemy wywierać wpływ na środowisko idziemy ulicą albo nie wiem wstajemy rano w domu stwierdzamy co można przemieścić przemeblować przemalować można to wygodniej urządzić sąsiad sąsiadka pytają nas moglibyśmy im czymś pomóc oczywiście, że idziemy cieszy nas ta praca, nawet jeżeli jest to praca w tyle w znoju trudzie prawda ale dlaczego dlatego właśnie, że komuś pomagamy, że przy okazji jest to więź twórcy, tak więc jakby zacieśniamy zacieśniamy taką spoistość społeczeństwa natomiast nie zależy nam na pracy, która jest właśnie takim permanentnym pozorowanie, więc dzień Greber pyta o to po pierwsze, jak to możliwe, że na rynku kapitalistycznym tego rodzaju pracy jest coraz więcej od tego pytania przychodzi do następnego mianowicie, jakimi koncepcjami pracy wartości pracy w ogóle dysponujemy, skąd się bierze społeczne ocenianie wartości pracy tutaj najogólniej rzecz ujmując cofa się on to ma starożytności do średniowiecza, gdzie jak uważa wykształciły się 2 podstawowe tradycje 1 z nich to jest południowo Europejska najpierw grecka później rzymska w ramach tej tradycji po prostu oddzielamy od siebie od sum od innego się, więc to co jest pewnego rodzaju obowiązkiem np. społecznym od tego co jest czasem wolnym w ramach tej tradycji praca do wykonania jest przerwą w nie pracowanie przerwą odpoczynku, ale też to odpoczywanie ma również swoją wartość, bo jest np. rozmową ze znajomymi, bo jest rybna czytanie książki, bo jest myśleniem o czymś dla nas ważnym albo nawet i nieważne, gdyż ta pierwsza edycja druga tradycja północno Europejska angielsko niemiecko skandynawska także jakiejś mierze słowiańska polega na tym, że praca jest postrzegana jako służba służba komuś służba czeladnika mistrza służba dworzan na dworze króla czy księcia służba Kochanowskiego w charakterze pisarza i doradcy nadwozie Jana Zamoyskiego itd. tak dalej pracę zatem w tym w tej drugiej tradycji rozpoznajemy wtedy, kiedy istnieje ktoś kogo masz nad sobą, kto jest twoim panem swoim mecenasem któremu, któremu służysz 1000 ciekawy wątek do tego wątku związany z tym postrzeganiem pracy do tego wątku powrócimy po informacjach Radia TOK FM informacje o godzinie 1140 prof. Przemysław Czapliński Uniwersytet imienia Adama Mickiewicza w Poznaniu z państwa i moim gościem który państwa i moich gości jest pan prof. Przemysław Czapliński literaturoznawca Uniwersytetu imienia Adama Mickiewicza w Poznaniu, bo działa z, czyli plac bez sensu to książka Davida Grupera aktorzy czytają po polsku ja po angielsku do tego pory porównaliśmy też notatki to też ciekawe, gdyby spojrzenie jak można nie tylko słowa przełożyć, ale też jak pewną myśl można przełożyć do innego kontekstu jeszcze wprowadzenie kontekst przypomniało mi się kiedyś będąc w Meksyku zainteresowały mnie właśnie 2 prace wykonywane przez przez lokalnych pracowników pierwsza polega na tym, że wszyscy pewnie znamy wchodząc do banku tam się pojawia taki labiryncie kryzys różnych taśmy i takich map ustawiamy, żeby po prostu dobrze bez wchodzenia np. żeby więcej osób zmieścić na mniejszej powierzchni tak, ale 1 z banków był pracownik dodatkowo nie, który kierował to znaczy od wejścia do tego początku labiryntu było metr parametry, ale on upewnia się, że weszliśmy w ten pomaga nam się przez labirynt wydają się to właśnie taka praca na niby, ale być może można znaleźć prawdziwie nie ta druga praca mnie urzekło, bo pewnie państwo jechali albo własnym samochodem albo samochodem autobusem autokarem po autostradzie czy po jakiś drodze i rozumie państwo ten system oznaczeń, że np. zjazd na Poznań tutaj 500m prawo, a jeżeli prosto w lewo Otóż w niektórych miejscach w stolicy Meksyku był osoby, które stały autostradzie przy zjazdach i wskazywały, że proszę tu może zjechać aha tak no oczywiście znowu tak my mówimy ściema pracy praca bez sensu, bo dzioby tak, ale tutaj otwiera nam jeszcze 1 rozdział, o którym też David Graebe wspomina to znaczy w momencie, kiedy człowiek jest w pracy, ale swoją pracę skończył albo nie ma pracy, ale nie chcę się, że głoduje tylko prostu niema pracy to być może przychodzą do głowy różne dziwne myśli tak np. że za mało zarabia, dlaczego ja zarabiam mało muszę dużo, dlaczego nas więcej tak albo dlaczego sądy albo dlaczego nie sądy tak albo dlaczego tak itd. no i potem jak wciąż dużo czasu rozmawia z innymi okazuje się, że mają być może pomysł podobne myśli no to może zastanówmy się pogadajmy o tym co może dziś zrobić, a może byśmy zmienili system może się zastrajkowali, a może byśmy porozmawiali z naszym my itd. itd. teraz to, że ktoś wykonuje pracę bez sensu oznacza, że nie ma czasu na myśli, które mogłyby negatywnie wpłynąć na, zadając go tam pracę jest pan świetnym czytelnikiem Grebera, bo na jego książkę przenika duch anarchizmu czy nie jest anarchizm rozumiany jako intencja pozwolenia wszelkiego porządku tylko to jest anarchizm praktykowany przez Grebera jakoś ściąganie jak największej władzy samodzielności na dół życia społecznego wg niego im więcej władzy decyzji pieniędzy idzie w górę tym gorzej dla społeczeństwa i tutaj się w pełni z nim zgadzamy na moment, żeby zagarnąć to, o czym teraz, o czym teraz pan powiedział, a rzeczywiście Greber bardzo chciał prawda, żebyśmy zaczęli się ze sobą komunikować i równocześnie uważa rzeczywiście praca bez sensu rozbija rozwala dystrybuuje więzi społeczne również w tym sensie nie tylko, dlatego że ktoś siedzi w pracy i tak naprawdę został zmuszony do tego, żeby nic istotnego nie robić, ale co, więc musi kłamać tak musi uczestniczyć w spektaklu, którego którego nie chce, więc Greber bardzo pragną byśmy chcieli się na ten temat ze sobą porozumiewać, ale warunkiem punktem wyjścia owego porozumiewania się powinno być zrozumienie jak to jest możliwe, żeby w ramach kapitalizmu powstawało coraz więcej prac bez sensu Otóż wg Webera, a cały ten projekt Czechowska legionowski neoliberalny odpowiedzialny w znacznej mierze za, a takie skumulowanie rozmaitych tradycji intensyfikują propos pojawienie się pracy bez sensu jest w istocie projektem moralnym, który wykorzystuje politykę do tego, żeby zakryć swoje prawdziwe intencje jest projektem moralnym, którego podstawowym zadaniem jest zmusić każdego z nas, aby podporządkował się jakieś dyscyplinie, czyli udawaj, że coś robicie byliście nie próżnowali tak bierzcie udział w tym spektaklu odgrywania pracy, bo tak naprawdę chodzi o to, abyście wiedzieli, że jest nad wami ktoś, kto dysponuje, kto dysponuje wasz czasem związku z tym nieważne co tak naprawdę robicie ważne jest natomiast był właśnie ów pan tak pan pracodawca pan przełożony ma pan człowiek nadrzędnych hierarchii służbowej, który zawiaduje wami i waszym czasem to jest w gruncie rzeczy źródło tego dzisiejszego pan noszenie przy pracy bez sensu oprócz tego Grabek wskazuje na kilka takich podstawowych odmian m.in. są takie prace bardzo podobne do dawnego dawnego lokaja, który nie wykonuje żadnych konkretnych zadań, a jedynie stoi w Liberii, reprezentując bogactwo pozycje zajmowaną przez swojego swojego pana 2 pytania, które do tej pory wymieniliśmy, czyli po pierwsze, jakimi koncepcjami pracy dysponujemy tradycji Europejskiej z podziałem na północną południową to drugie pytanie jak to jest możliwe, żeby coraz więcej było stanowisk, na których wykonuje pracę bez sensu prowadzą 2 następnych, a jedno z nich jest dramatyczna mianowicie jak to możliwe, żeby prace społecznie wartością prace społecznie sensowne były najniżej najgorzej płatnymi, bo rzeczywiście, kiedy uświadomimy sobie, że ma tutaj wymieniam nazwy tego stanowiska z poszanowaniem wszystkich osób, którym udaje się łączyć stanowisko sensem społecznym, a więc, jeżeli uwzględnimy wszystkich Project menedżerów ma, a system projekt menadżerów tego typu prace na stanowiska w korporacjach to zauważymy ogromną dysproporcję pomiędzy ich płacami płacami np. nauczycieli np. pielęgniarek np. rybne nie wiem tramwajarze dla bibliotekarzy tak dalej jak to jest możliwe tak, żeby właśnie tam, gdzie praca wartościowa społecznie była ewidentna swoim w swojej sensowności, żebyśmy mieli tam właśnie do czynienia z tak niskimi płacami to już nie jest relacja 1 do 31 do 4 czy 5 to jest niejednokrotnie 161 do 20 prawda w 2000zł dla kogoś, kto sprząta i 2030 000 dla grafik sprzątania, kto zarządza tak tak nawet nie nawet tego, kto zarządza tymi, którzy zarządzają tymi, którzy układają grafiki kuleje sprzątania Otóż wg Webera to jest niesłychanie ciekawa hipoteza wg Webera, a kutym pracą kieruje się resentyment i wściekłość ludzi wykonujących pracę bez sensu i zarządzających pracami bez sensu ku tym, którzy wykonują prace społecznie wartościową więź twórczą sensowną niekwestionowaną swoim swojej wartości kieruje się cała niechęć nienawiść nawet wściekłość resentyment ze strony ludzi mogących sobie pozwolić na to, żeby zatrudniać na posadach bez sensu, dlaczego dlatego, że nauczyciel kierowca autobusu tramwaju sprzątaczka pielęgniarka itd. tak dalej są żywymi dowodami na to społecznymi ekonomicznymi gospodarczymi są dowodami na to, że może istnieć, że istnieje praca wartościowa, która przynosi inny pożytek dlatego należy tutaj Greber reprezentuje stanowi nie marksistowskiej stanowisko ma lewicowe mianowicie, mówi że hierarchia wartości w społeczeństwie zawsze odzwierciedla to co jako ważny i wartościowe co za co wartościowe i ważne uważają najbogatszy najbardziej ma wpływowi ludzie, tak więc hierarchii społecznej hierarchii płacowe są w gruncie rzeczy pochodną hierarchii bogactwa hierarchii hierarchii władz skoro tak skoro tak no to zagadka owych niskich płac jest wyjaśniona, a mianowicie im im większym poniżaniu społecznym ze względu na niską płace będą znajdowali się ci ludzie, tym bardziej wątpliwe będzie sens ich pracy, bo będziemy mówili nie nie jesteś nauczycielem człowieku ile zarabia miesięcznie 2100 brutto, czyli tam pewnie 1700 na rękę no to ma być to ma być praca nikt nie będzie cenił prawda Zobacz na tego tam na dyrektora korporacja zarabia 200500 albo tam 1 000 000 czegoś prawda to jest praca to jest praca sensowna im bardziej będziemy zatem utrzymywać ten reżim niskich płac dla pracowników wykonujących sensowne prace, tym bardziej wątpliwa będzie ich społeczna społeczna sensowność w tym modelu północno europejskim, które pan wspominał to, czyli że elementem pracy jest też element służenia mamy kogo pracował jest też ważny el element pewnego pięcie się w górę to znaczy zaczynamy na samym dole tak jako służący być może służącego radni czy lat na kwotę dochodzimy do momentu, kiedy to my mamy swoich uczniów swoich studentów swoich rażących swoich itd. tak dalej, czyli kariery jest wpisana droga ku doskonaleniu się, a co za tym ustaleniem idzie także ekonomicznym sukcesem tak natomiast sytuacja, której tutaj rozmawiamy no właśnie jesteś nauczycielem albo w jakichkolwiek innej funkcji jest też i nie ma drogi w górę może dziś boki, ale nigdy w górę czy to nie dotyczy prac wartościowych społecznie, ale Nisko płatnych takich właśnie pracę nauczyciela pielęgniarki natomiast dotyczy prac bez sensu, ponieważ nigdy nie przedostanie się na pozycję właściciela firmy tylko, dlatego że wykonywały przez rok 23 prace asystenta asystentki prawda, który tak naprawdę nie miał nic do roboty poza sklepy wanie w tabelki excela rzeczy, które można było bez trudu pominąć albo skopiować albo zrobić z nimi coś źle coś innego jest w książce Grebera też właśnie taka opowieść o człowieku, który przez 2 albo 3 lata w kilkuosobowym zespole wykonywał kompletnie nie istotną pracę polegającą na sprawdzaniu kart do głosowania jak z niej nie znaleziono tam ani 1 błędu prawda kilkuosobowy zespół wykonywał przez MEN przesłanych moim idolem jest człowiek, który go do pracy przy to jest to jest w ogóle piękna historia tak hiszpański hiszpański pracownik był mało, który już teraz nie pamiętam to ładnych kilka lat trwało prawda tak fascynujące jest to, że od między czasie będzie dr nasz zespół los tak tak tak właśnie to jest to prawda przecież on nie wykorzystał tego czasu mówimy tutaj to wyjaśnienie radio słuchaczom jest należne mówimy po człowieku, który pewnego pięknego dnia stwierdził, że właściwie chyba od 2 albo 3 lat nikt nie zainteresował się tym co on robi mam mówimy o pracowniku wykonującym regularną pracę etatową nikt się nie zainteresował tym nikt nie sprawdził nikt go nie pyta nikt nie wita go nie żegna w związku z tym pewnego pięknego dnia postanowił, że nie przyjdzie więcej do pracy i to trwało nie pamiętam 588 lat i wreszcie zupełnie przypadkowo ktoś wpadł na to, że ten ktoś, że ten pracownik od 8 lat już nie przychodzi do pracy, ale wcześniej rozmawialiśmy właśnie o tym, stosunku życia i pracy Otóż ten leń wcale nie wykorzystał owych 8 lat na to, żeby leżeć oglądać telewizję podzielać chrupki tylko właśnie pod poświęcił na bardzo intensywne studia nad trybuna filozofią siedemnastego wieku wybrał sobie Pino to jest niesłychanie trudny filozof istnieje obszerna literatura światowa wspinał się poświęconej napisał napisał dr, więc wcale nie jest tak, że bez bez pracy etatowej nie będziemy pracować nie będziemy pracować w ogóle nie zamknęliśmy tego tych wszystkich zagadnień tak czy owak z warto byłoby zostać po lekturze tej książki, bo rozmowy na temat książki w tym 1 bardzo istotnym podejrzeniem patrzy na prace wykonywane przez siebie przez innych ludzi pod tym kątem ona służy więzi społecznej czy jeśli będziemy mieli tylko to jedno pytanie będzie już nieco bardziej podejrzliwi obserwatorami współczesnego rynku kapitalistycznego pan prof. Przemysław Czapliński Uniwersytetu imienia Adama Mickiewicza w Poznaniu był państwa moim gościem informacji już za kilka minut o godzinie dwunastej po informacjach Mikołaj Lizut jego program dzisiejszy program przygotował Paweł Ziętara nad jakością także tych połączeń z Poznaniem czuwał Szymon walut
Zwiń «
PODCASTY AUDYCJI: OFF CZAREK
-
-
24:25 W studio: dr Iga Bałos
-
40:36 W studio: Alicja Knast
-
23:47 W studio: dr Dominika Kozłowska
-
REKLAMA
POPULARNE
-
29.01.2018 11:00 OFF Czarek42:10 W studio: prof. Piotr Dyczek
-
-
-
30.01.2018 11:00 OFF Czarek42:01 W studio: prof. Magdalena Kamińska
-
12.10.2018 10:00 OFF Czarek38:27 W studio: prof. Paweł Strzelecki (matematyk)
-
-
02.02.2015 10:00 OFF Czarek42:33 W studio: prof. Krzysztof Meissner
-
22.02.2018 10:00 OFF Czarek35:23 W studio: prof. Ewa Kuryłowicz
-
22.01.2018 11:00 OFF Czarek40:09 W studio: dr hab. Stanisław Iwaniszewski
-
17.07.2017 11:00 OFF Czarek38:09 W studio: dr hab. Jan Rybicki
-
27.11.2020 10:00 OFF Czarek37:43 W studio: Diana Dąbrowska
-
19.01.2018 10:00 OFF Czarek35:08 W studio: prof. Bohdan Szklarski
-
20.02.2018 10:00 OFF Czarek35:45 W studio: prof. Stanisław Gawroński
-
26.01.2018 11:00 OFF Czarek43:00 W studio: Justyna Bajer
-
05.12.2017 11:00 OFF Czarek38:38 W studio: prof. Krzysztof Meissner
-
29.01.2018 10:00 OFF Czarek38:23 W studio: dr hab. Konrad Osajda
-
01.02.2018 11:00 OFF Czarek38:56 W studio: dr Piotr Podemski
-
-
31.05.2021 10:00 OFF Czarek39:19 W studio: Adam Twardoch , Mateusz Machalski
-
-
-
03.12.2020 11:00 OFF Czarek37:41 W studio: o. dr Paweł Krupa
-
-
25.06.2020 10:00 OFF Czarek37:10 W studio: prof. Bohdan Szklarski
-
28.06.2021 10:00 OFF Czarek35:36 W studio: dr hab. Grzegorz Pac
-
04.09.2017 10:00 OFF Czarek39:12 W studio: Kamila Łyczek
-
28.02.2018 10:00 OFF Czarek27:15 W studio: prof. Łukasz Niesiołowski-Spano
-
07.02.2022 10:00 OFF Czarek35:22 W studio: dr Łukasz Garbal
-
02.03.2018 11:00 OFF Czarek39:51 W studio: dr Tomasz Piekot
-
14.10.2020 11:00 OFF Czarek40:28 W studio: dr Jarosław Łachnik
REKLAMA
DOSTĘP PREMIUM
Wszystkie audycje, kiedy chcesz! Teraz TOK FM Premium 30% taniej: podcastowe produkcje oryginalne, Radio TOK FM bez reklam i podcasty z audycji. Nie zwlekaj, słuchaj wygodniej!
KUP TERAZSERWIS INFORMACYJNY
REKLAMA
REKLAMA
REKLAMA
-
TOK FM
-
Polecamy
-
Popularne
-
GOŚCIE TOK FM
-
Gazeta.pl
-
WYBORCZA.PL