Dopłaty do rolnictwa szkodzą klimatowi: jakie reformy przewiduje Unia?

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

świat podgląd Agnieszka Lichnerowicz bardzo serdecznie zapraszam państwa na światopogląd, które naturalnie podsumujemy ostatnie starcia w walca polskie sądy niezależność opowiemy też państwu o w otaczającym całkiem szerokie kręgi, bo odbywającym się dziś w kilku krajach protestach przeciwko firmie czy zaangażowaniu firmy z mężem w budowę jak ma być największej elektrowni świata w Australii to bardzo ciekawe czy presja społeczną będzie Ossowska organizacyjna może Rozwiń » przynieść skutek wtedy byłaby to rezygnacja z tego udziału, ale zaczniemy proszę państwa od rolnictwa dużo mówimy o energetyce niewiele wiele mniej obie różnorodności, ale o wyzwaniach stojących przed rolnictwem wydaje się, że mówimy dużo za mało to wyzwania związane są naturalnie przede wszystkim z kryzysem klimatycznym, ale nie tylko temat wydaje się w tych dniach w tych miesiącach o tyle też istotne, że przecież powoli rozkręcają się nie może się rozkręciły dyskusję na temat przyszłego budżetu Unii Europejskiej, a zawsze albo już od wielu lat jak dyskutuje się o tym jak ma wyglądać budżet Unii Europejskiej to pojawiają się pomysły na zmiany reformy wspólnej polityki rolnej, która przecież jest 1 z głównych udziałowców czy 1 z głównych celów podatkowych tej wspólnej polityki rolnej i pytanie czy te propozycje, które padają czy, które padły z propozycji komisji Europejskiej odpowiadają na to wyzwanie klimatyczne oraz na różnego rodzaju krytykę, zwłaszcza subwencji dopłat bezpośrednich, która spadała na wspólną politykę rolną, więc na początek może bym poprosiła o koszcie mamy wspaniałych wspaniałych gości państwa gośćmi są prof. Jerzy Wilkin z Instytutu rozwoju wsi rolnictwa Polskiej Akademii Nauk dzień dobry panie często, że Ewa Jakubowska Lorenc z fundacji Henry szabla dzień dobry i Mariusz Szczepanik ex ekspert Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych dzień dobry dzień dobry jak można poprosiła państwa na początek krótko, ale jednak, żebyśmy powiedzieli w jakim, w jakich kierunkach czy co się składa na propozycje komisji Europejskiej to budżetową dotyczącą właśnie wspólnej polityki rolnej co ma się zmienić możemy się Szczepanik wciąż eksport Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych przede wszystkim zmieni zmieni się to, że na politykę rolną będzie mniej pieniędzy niż dotychczas w tej nowej 7 w tym nowym siedmioletnim budżecie biorąc pod uwagę inflację to będzie 15% mniej niż obecnie taką proponuje komisja to się wydaje dosyć pewne, że już zostanie zmienione tak ten to propozycja komisji i raczej to już nie będzie zmienione te państwa w tym szczególnie zależy na wspólnej polityce rolnej walczą o to, żeby już, żeby nie było dalszych cięć Francja Polska Francja Polska Hiszpania większość państw Europy środkowo-wschodniej to jest ta koalicja, którą można nazwać koalicją przyjaciół ze wspólnej polityki rolnej wydaje się mało prawdopodobne, żeby miał żeby, żeby pieniędzy miało być więcej niż proponuje komisja natomiast tak jak wspomniałem jest dość mocna zdecydowana koalicja, która walczy z ewentualnymi dalszymi cięciami jednak jest grupa państw, która uważa, że tych pieniędzy powinny być jeszcze mniej we wspólnym budżecie unijnymi również na politykę rolną, więc mniej pieniędzy po pierwsze, teraz jeśli chodzi o o, ale komisja poza tym że, że planuje wydać mniej na ten cel no i zaproponowała jeszcze pewne zmiany dotyczące wdrażania tej polityki i te zmiany można, by podsumować wokół takich 3 głównych wątków po pierwsze, polityka rolna ma być większym stopniu powiązana z realizacją konkretnych celów po drugie, pieniądze przeznaczone na wspólną politykę rolną mają być wydawane no można chodzić taki bardziej sprawiedliwy sposób i po trzecie ona ma być bardziej przyjazna dla środowiska dla klimatu to są takie 3 główne cele komisji teraz w jaki sposób to Tomasz mama to zrealizowane komisja chciałaby trochę odbioru odbiurokratyzować wspólną politykę rolną ta wspólna polityka rolna jest często krytykowana, dlatego że jest z Tarnowa jak się mówiło w języku liberalnym taka każde państwo tam po swojemu tak taką jest często krytykowana jest nieprzejrzysta zbyt zbiurokratyzowana reguły są jest ich dużo związkowy skomplikowane dla rolników, więc to jest polityka w ogóle niepopularna komisja taki pomysł, żeby nawet na poziomie europejskim wyznaczyć główne cele polityki już państwa członkowskie miałyby same zdecydować w jaki sposób chciałby te cele osiągnąć oczywiście będzie współpraca między państwami członkowskimi komisja to znaczy te plany państw członkowskich będą poddane kontroli komisji komisja będzie musiała zaakceptować, a potem przeprowadzić ewaluację w jaki sposób państw członkowskich, realizując cele no ale jest pewne przesunięcie właśnie w kierunku państw członkowskich, żeby dać dać większe więcej swobody panie profesorze patrzy na profesora, więc na zasadzie ja tak mam wrażenie, ale rozumie poprawić, że główne takie wyzwania czy oczekiwania wobec nowej zmienionej wspólnej polityki rolnej dotyczyły właśnie udzielenia, czyli związania no 40% pieniędzy ma iść na te cele związane z przeciwdziałaniem zmianom klimatycznym w ogóle niszczenie ekosystemów na drugie dotyczyło krytyki tych dopłat bezpośrednich to są wyliczenia, które nie tam zrobi taki sam, gdy śledztwo kilka tygodni temu, gdy pokazywał jak wspierają autorytaryzmu do bez po do płaty bezpośrednie w krajach szczególnie naszego regionu Słowacja Węgry jak trafiają do najbogatszych oligarchy ZUS ją no jak ściśle związane są tam, gdzie więcej subsydiów tam więcej emisji co 2 czy odpowiadają to propozycja kierunki krytyki są uzasadnione ja od lat twierdzę, że płatności bezpośrednie, które pochłaniają prawie 34 środków przeznaczonych na realizację wspólnej polityki rolnej są nieprecyzyjne adresowane to znaczy one są powiązane głównie z obszarem ziemi, którą dany rolnik uprawia także z liczbą bydła i bo są także powiązane z produkcją w tym, zwłaszcza z krowami bydłem itd. ale nie to są pieniądze stosunkowo łatwo dostępne rozdzielane są jak mówię głównie w zależności od tego ile ile hektarów posiada dany rolnik, czyli to jest jasne, że im więcej, a rolnik posiada tych hektarów tym więcej płatności otrzymuje oczywiście Unia Europejska wprowadza pewne limity te akapit tzw. żeby to 150 powyżej 150 000EUR, ponieważ mamy w Europie olbrzymie czasami gospodarstwa, które kiedyś dostawał formularza wychodzi z europejskim Orzeszka, choć brak zajęć to taki jak bardzo ciekawy przykład, ale mam wiele gospodarstw na części kontynentalnej Europie, gdzie w milionach te płatności bezpośrednie i to często ta ziemia tak naprawdę, ale należała do do było pod kontrolą korporacji, więc redystrybucja tych środków była konieczna liczy teraz to propozycja komisji odpowiada wysłania tak to, o czym pani redaktor wspomniała ma zwiększyć nacisk na te efekty środowiskowe to prawda, że około 40% środków przeznaczonych realizację wspólnej polityki kraju ma być powiązane w sposób wymierny nie deklaratywne tylko, ale wymierny efektami środowiskowymi m.in. z ograniczeniem co 2 metalu i tych tzw. gazów cieplarnianych to jest oczywiście trudne zadanie to, o czym pan wspomniał, że środki na wspólną politykę rolną ulegają ograniczeniu zapewne część tylko słuchaczy Radia TOK FM pamięta, że w latach siedemdziesiątych kiedyś na wspólną politykę rolną przeznaczano między 7080 prawie, czyli to była procent środków wspólną wspólnota z budżetu na ten rok życia więcej 13 jest wydawana na tę i teraz to budzi już teraz nie niepokój rolników, ponieważ ani powiadają tak zakres różnych oczekiwań wymagania, które są stawiane w tym środowiskowych się powiększa środki na realizację ze wspólnej polityki rolnej są mniejsze znając już mamy pierwsze bunty ognia czarują manifestanci jak dalej we Franowie uważam, że wspólna polityka rolna ma cały szereg nazwijmy to możliwości racjonalizacji wydatkowania tych pieniędzy, które nie zostały dostatecznie wykorzysta, czyli krótką tutaj jak mimo tych w przyszłej polityce rolnej ona jest ciągle pod takim podziałem paraliżującym wpływem polityki tej polityki innej nazwy partii można tak tak te, gdzie głosy wyborców liczą itd. stąd też np. ta kolejna kolejna faza polityki po roku 2 tyś 2020 nie jest żadną rewolucję to jest tylko pewna korekta dotychczasowej polityki to był profesor jest wielkim studiu są jeszcze, ale wreszcie pani Ewa Jakubowska Lorenz i właśnie informacje chciałbym jak doskonale zapytać czy to wyzwanie klimatyczne przede wszystkim w jakiś sposób zostało przez te propozycje komisji Europejskiej realnie tak jak już panowie też mówili o tym, realnie uwzględnione, ale to po informacjach bony za niecałe 4 minuty światło podgląd Agnieszka Lichnerowicz państwa gośćmi są Melchior Szczepanik z Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych prof. Jerzy Wilkin z Polskiej Akademii Nauk i Ewa Jakubowska Lorenc z fundacji najbliższa był dla i rozmawiamy o rolnictwie od o pop przewidywał danych potrzebnych koniecznych realnych reformach i z 1 strony w obliczu kryzysu klimatycznego, a z drugiej strony nowy budżet to też nowe założenia wspólnej polityki rolnej albo stare jak mówił prof. Jerzy Wilkin kosmetycznie mogę tak sprecyzować co pan mówił zmienione w związku z krytyką, która od lat spotyka wspólną politykę rolną, zwłaszcza dopłaty bezpośrednie jako te, które wspierają oligarchizacji rolnictwa też jego taką intensywność znicze w niszczeniu klimatu, ale właśnie teraz chciał poprosić efekt boską Lorenc, żeby w taki czas podsumować, jaki jest znaczenie ma to jak produkujemy żywność jak uprawiamy żywność w kontekście tego wyzwania klimatycznego tak dziękuję bardzo za to pytanie, bo teściami taki maleńki zrobić krok wstecz trochę osadzić to, o czym rozmawiamy w kontekście myślę, że znaczna część słuchaczy i słuchaczy może właściwie zupełnie nic na ten temat nie wiedzieć, bo niestety nie oszukujmy się, o ile o klimacie Energi zaczęły się w ostatnich latach więcej mówić tyle o rolnictwie mówimy ciągle w dyskursie publicznym bardzo mało i teraz to dla nas jako Fundacja Izabela przygotowaliśmy dla rolne polecam tę publikację, bo ona troszeczkę takim prostym językiem właśnie zwykłym śmiertelnikom przybliża tą wspólną politykę rolną, dlaczego naprowadzić czym jest w naszym mniemaniu kluczową kwestią jest to w jaki sposób są wydawane pieniądze, ponieważ te pieniądze mogą wspierać pewien kierunek rozwoju rolnictwa i odnosi się troszeczkę do tego co mówił pan profesor, że w tej chwili ze względu na to, że pieniądze są przyznawane do tej pory były, ale niestety wszystko wskazuje na to, że nadal będą przyznawane przede wszystkim do hektara do wielkości produkcji w związku z tym z automatu dzieje się coś takiego, że wspierane są tak naprawdę najbardziej wielkiej gospodarstwa rolne i tras do czego doprowadzi prowadzi do tego, że w tej chwili w unii Europejskiej połowa wszystkich gruntów rolnych jest w rękach 3% przedsiębiorstw w Polsce nie jest wiele lepiej, ponieważ 31% przedsiębiorstw jest w rękach niecałego 2% gospodarstw i ten proces cały czas się nasila, czyli następuje koncentracja ziemi przeleżał w korporację przez słynną wieżę przez wielkie przedsiębiorstwa oznacza coraz mniej gospodarstw rodzinnych, czyli co znaczy gospodarstwo rodzinne to takie gospodarstwo, w którym rodzina, która posiada ziemię gospodaruje na gospodarstwie żyje z tego gospodarstwa to jest jej głównym źródłem dochodu jeszcze dodatkowo myśli perspektywicznie chce przekazać swoim dzieciom natomiast w dużej mierze przedsiębiorcy rolni to są ludzie, którzy akurat teraz gospodarują rolą, ale jeżeli co się stanie, że nastąpi załamanie systemu to sukces kultowej wersji przeniosą gdzieś indziej świat to widzi doskonale bardzo wielu obszarach w obszarze przemysłu tożsamości dzieje w rolnictwie i teraz w ciągu ostatnich 25 lat wypadło rolnictwo 13 gospodarstw Polsce wciągu 10, ale to taki cel przez założony pamiętam, że za dużo było zatrudniają różnie pojmujemy tylko o tym, że musi być wydajność to znaczy wydajność do jakiego stopnia możemy to wydajność nakręcać, jeżeli w ciągu ostatniego w około 10 lat spada nam na terenach wiejskich bioróżnorodność taki sposób, że w nim w Niemczech były robione badania 34 spadła ilość owadów tak my widzimy go nam nie chodzi tylko, że mamy wielkie pole 1 uprawa to powoduje też zmienia całego systemu dokładnie zmienia cały ekosystem monokultury są zabójcze dla systemu Przyrodniczego po prostu są zabójcze, jeżeli spada liczba wiat owadów w takim stopniu, że mówimy o spadku biomasy owadów 34 czy widzimy gołym okiem, dlatego że ja pamiętam jeszcze z dzieciństwa, że przyjechał samochodem to po 100km mieliśmy upstrzona po prostu trzeba owadami teraz przyjeżdżamy 500 nie musimy się, by mecz, że to są naprawdę widoczne gołym okiem zmiany, w czym są owady owady są podstawą piramidy żywieniowej takie, że nie będzie owadów nie będzie ptaków nie będzie tak nie będzie innych zwierząt nie będzie całego całej równowagi ekosystemów wśród owadów mamy również zapylaczy 34 naszej żywności zależy od zapylaczy, iż nie będzie zapylać w jaki sposób się w Rzymie wyżywi my w laboratorium to zaraz no właśnie robi laboratoria są w rękach wielkich korporacji tak czy widać jest fundamentem jest realizm z rozliczeniem kontraktów to i tak już na przyszły no, więc resort liczba padło pytanie o klimat znaczy rolnictwo jest bardzo skomplikowany system tak i nie da się na takie pytania odpowiedzi w ciągu 1 zdania, ale na pewno fundamentalną rzeczą jeśli chodzi o walkę z klimatem ze zmianami klimatu w obszarze rolnictwa jest po pierwsze, zjadanie mniejszej ilości mięsa czy ja nie mówi Janusz, dlatego że coś bardzo jest szkodliwe dla klimatu powiedzmy to powiedzieć państwu tej sławy nie słyszeli rolnictwo bardzo szkodliwe niższe, a proponuje mu nie tylko klimacie, ale w ogóle o systemie przyrodniczym, dlatego że klimat to jest 1 rzecz to co pan profesor przerwie powiedział hodowla bydła powoduje dużą ilość emisji metanu, ale również te trudne przykład dostęp do wody potrzeba zużycia wody w tej chwili poza tym nie wiem czy wszyscy słuchacze to wiedzą, że 77% gruntów rolnych na świecie wszystkich gruntów używanych na cele rolnicze jest przeznaczone na cele związane z produkcją mięsa to jeszcze raz tyle lat 80% 77% natomiast nasze potrzeby kaloryczne przez to mięso za pot zaspokajane tylko 30%, czyli zobaczmy mamy dysproporcje, gdybyśmy to ten obszar ziemi, który jest przeznaczony na soję dla zwierząt tak wiemy, że płonie Amazonia wiemy, że wycinana mazania na tych terenach powstają plantacje są to co jest przede wszystkim zużywana na parze dla zwierząt nakład energetyczny, który jest potrzebny do wyprodukowania kilograma mięsa jest dużo dużo większy niż nakład energetycznej i wodny do wyprodukowania roślin i teraz oczywiście są też ba są też takie środowiska, które optują za tym, żeby w całości przerzucić na wegetarianizm weganizm to jest kwestia bardziej skomplikowana na naszej perspektywy patrząc, dlatego że rolnicy, którzy zajmują rolnictwem regeneracyjnym rolnictwa generał pewne jest takie, które nie tylko nie niszczy środowiska, ale wręcz regeneruje jego jego możliwości jego potencjał i tu wszystkim chodzi o odnowienie próchnicy w glebie, ponieważ próchnica pod wpływem nawozów sztucznych środków ochrony roślin zanika, czyli ważniejsza nawet niż decyzja, bo to oczywiście jest szersza niż tylko ze względu na klimat przez nowego terenu ważniejsze jest Skonto jest dokładnie tak, żeby nie było mięsa produkowane w wielkich farmach przemysłowych, gdzie mamy przede wszystkim ogromne zanieczyszczenie środowiska odchodami, gdzie odchody zwierząt, które w małych gospodarstw, gdzie mamy małych zwierząt mogą powinny są używane jako nawóz to tutaj stanowią Zanie już jedno zleci oczywiście wiąże się to gigantycznym cierpieniem zwierząt 13 dla jeszcze gleby nie mówiliśmy to już tylko podrzuca jest wg raportów IPC zniszczona i 2 pytania od razu się pojawiły jednak agresywne, ale tak, żeby pozbyć państwo odpowiedzieli, bo były takie raporty czytałam sama, że tzw. rolnictwo ekstensywne, czyli właśnie te spokojne nie nie fabryczne ostatecznie może być dla tzw. środowiska gorsze to znaczy, bo zużywa więcej ziemi jest potrzebne dla tych zwierząt, bo nie są tak strasznie w tych obozach trzymane może nawet emisja c 2 jest większa i nie ma się zniszczyć tak, bo od już to mogliśmy wiele godzin rozmów ale, chociaż krótko komentuje czy państwo panie profesorze, a 1 trochę na marginesie tego tego pytania tutaj tak jak słucha mówi też zostawiam w tak państwo czytelnik czy słuchać czy telewidz widzi pewne zestawienia np. rolnictwa emituje średnio biorąc 10 pół procent tych tych tzw. gazów cieplarnianych, a przemysł 8,5 np. ale trzeba pamiętać, że rolnictwo również zmniejsza ona jest ono obsługuje ono może być rolnictwo zeroemisyjne, czyli krótko, więc ona zresztą wysyła do tej atmosfery, ale również posłać nie spełniają nie tylko zagrożenie tutaj mamy sporo do zrobienia tak, żeby nawet rolnictwo było per saldo w tym, który więcej absorbuje niż emituje tych szkodliwych gazów to taka TDI druga drobna sprawa tylko ta kwestia strukturalna w Polsce ciągle bardzo ważna mamy tt 1 400 000 gospodarstw z czego większość to są produktywne ja dodam jeszcze żadne śle wykorzystują ziemi większość, czyli tutaj, ale nie zgadza się z tą perspektywą, którą zarysowane, ale to kwestia mówię tak, że nie jest redukowanie nie znaczy, że to ta teza Smolorz zbiorcze wolniej zawsze się sprawca czasami za małe nie mają środków ani na to, żeby np. je oczyszczać odparli małe przystosowane nie ma mamy nawet gospodarujący w sposób zrównoważony małe średnie przede wszystkim średniego odnawiając nie mają też odpowiedniej i teraz coraz częściej również mają motywów bym się po prostu nie opłaca to jest coś i coś z tym trzeba zrobić, bo tam są tysiące czy setki tysięcy hektarów ziemi, która może być lepiej także środowiskowo lepiej wykorzystana, czyli krótko mówiąc przed sobą mamy i proces koncentracji w Polsce będzie przebiegał on jest nieuchronny mało tego w dużym stopniu jest uzasadnione naukowo uzasadniony po prostu wychodzę z kolorem w komorze dotyczący aparatu zdolnej związane są bez przesady ja nie jestem latyfundia zapytań do jakiego stopnia mogą za duże gospodarstwo uważa już gospodarstwo około 500ha byliśmy ostatnio w Niemczech i tam rolnicy mówią od 500ha duża to jest 10 000ha do jakiego stopnia Czech gdzie, gdzie jest granica tak skoro ona tak naprawdę nigdy nie występuje, więc też musimy mieć świadomość w jakim procesie jest też jeszcze chciał w takim razie wrócić do tego pytania czy współ pomysły komisji Europejskiej zmiany wspólnej polityce rolnej odpowiadają mniej więcej na te wyzwania, które państwo zarysowali patrzy nam się Szczepanik, więc to co mówili przedmówcy pokazuje pewien dylemat który, który bardzo dobrze, który w, którym się mnie też musi się zmierzyć komisja Europejska, bo wspomniany na początku tych celach zdefiniowanych wspólnie też 9 celów one dotyczą różnych różnych aspektów polityki rolnej właśnie tego, że rolnictwo przyjazne zarówno dla środowiska dla klimatu, ale też, żeby było próbować zatrudnienie w rolnictwie, żeby no życie rolników były trochę łatwiejsze, a raczej infrastruktura jest zmianami, które europejscy rolnicy europejskie spółdzielnie rolnicze przedstawi też taka organizacja w jaki sposób rolnicy będą nagradzani przez Eco programy jeśli podnoszą jedynie koszty tracą dochody właśnie, więc trudno jednocześnie wszystkie cele osiągnąć działanie na rzecz kilku z nich często oznacza, że tego, że tych pozostałych wtedy trudniej będzie spełniać, jeżeli będziemy koncentrowali się na tym, żeby mieć dostępną żywność w niskich cenach to wtedy prawdopodobnie jej produkcja będzie wiązała się z właśnie za zanieczyszczenie środowiska z jakimi działaniami naszej koncepcji wizja trudnymi do klimatu no komisja przedstawiła tych tych 9 celów wspólnych dale i oczywiście działania państw członkowskich, żeby zostać zaakceptowany przez komisję muszą przynajmniej 1 z nich realizować, ale często może być także właśnie działanie na jej na rzecz 1 z tych celów może być może okazywać niekorzystny dla dla dla innego rozbudowa infrastruktury na wsi chociażby no może oznaczać, że będą jakieś szkody środowiskowe czy będzie to niekorzystne z punktu widzenia ochrony klimatu wojny zostali rozdziel odpowiada tylko propozycja komisji Jerzy co tutaj rozwiąże najlepsze były odpowiedzi, które mieszczą się 30 sekundach, ale niestety to nie jest zapisana jest dach czy można to co jest absolutnie kluczowe to jest kwestia tego właśnie w jakim kontekście działamy to znaczy, jeżeli żyjemy w systemie, w którym zmiany klimatu postępują w sposób błyskawiczny, który zaczyna brakować wody tak, w którym wiemy, że gleby się w sposób fatalny degradują sery są coraz mniej produktywne w dostawie to zadajemy sobie pytanie czy gospodarując ten sam sposób, prowadząc taką samą politykę rolną jak dotąd czy jesteśmy w stanie za 1020 lat nadal produkować żywność tak i to zdanie zabezpieczanie ba też żywność dla bezpieczeństwa żywnościowego oczywiście teraz te cele, które stawia sobie komis Unia Europejska powinny być to znaczy z naszego punktu widzenia niebezpieczne jest to, że te cele powinny mieć konkretne mierniki konkretne właśnie cele wyznaczane z góry, które państwo powinno osiągnąć jeśli chodzi o redukcję ich nie ma o tych celów cele są bardzo nieprecyzyjnie sformułowane poza tym jest tak to wszystko skonstruowane, że obawa występuje każde państwo będzie próbował zaniżać swoje cele potrzeby później musi wykazać tym, że osiągnęło tak, a my potrzebujemy naprawdę radykalnych szybkich zmian, dlatego że poziom degradacji środowiska, że na obszary rolne jest naprawdę przerażające tak po prostu, jeżeli chcemy, żeby mieć się jeszcze też pomocna sędzią, ale ustawa ma wzrastać rola, jaką skalę prof. Jerzy wielkim Malcher państwo państwo go światu podgląd Agnieszka Lichnerowicz państwa gośćmi cały czas są Ewa Jakubowska Lorenz z fundacji Henryk cebula Melchior Szczepanik z Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych prof. Jerzy Wilkin z Polskiej Akademii Nauk rozmawiamy o przyszłej wspólnej polityce rolnej trwają już negocjacje budżetowe zresztą jutro premier Morawiecki jedzie do Brukseli, gdzie m.in. o budżecie ma rozmawiać, chociaż naturalnie w związku z tym, że znów przyspieszyły spory walki bitwy o niezależność sądownictwa to będzie drugi temat, ale budżet też ma być na dużą lub 13 tego budżetu stanowią wydatki na wspólną politykę rolną, która nie jest krytykowana jak zwykle też różne są interesy potrzeby, ale to wyzwanie klimatyczne wydaje się 1 z najważniejszych 40% tej wspólnej polityki rolnej ma być na zielone sprawy wydane, ale toczy się bardziej skomplikowane i przerwałam Ewie Jakubowskiej Lorenz w drugiej drugą część w drugiej części rozmowy, gdy chciał wiedzieć o ocenach to znaczy takiego się króciutko powiedzieć, że ten nasz obłędne dążenie do obniżania cen na te z wszystkich produktach prawdę, bo nie tylko żywności zawsze skutkuje po prostu szkodami związanymi czy to sprawami pracowniczymi środowiskiem i teraz biorąc pod uwagę fakt, że 30% Warda żywności na świecie zmarnowana to zastanówmy się czy rzeczywiście chcemy te ceny na maksa obniżać, bo prawdopodobnie będziemy jeszcze dalej obniżać będziemy jeszcze więcej, ale czy będą ma być panią stać na zadanie tego pytania należy, czyli żywności fundamentalnej nie wszystkich stać na droższą żywność tak, ale oczywiście, że to nie jest także wszystkich stać na droższą żywność, ale jeżeli będziemy mieli żywność coraz tańsze auto efekty będą takie, że to środowisko będzie niszczony jeszcze bardziej w dalszej kolejności po prostu nie będziemy mogli żywność produkować, więc jest ja mówię o tym, że, jeżeli marnujemy 30% żywności to już, choć i wiemy o tym, też, że nie jest problemem brak żywności na świecie tylko dystrybucja tak jest wystarczająco dużo żywności na świecie tylko ona jest struktura strukturalnie tak nie nie dni nie w niewłaściwy sposób dystrybuowana jako z tym część oszczędności można poczynić już na tym, żeby nie było tego marnotrawstwa na to są 3 indywidualne zarządzanie systemowe, czyli trwała rankingu są też systemowe na poziomie państwa na poziomie miasta itd. tak dalej, bo tej żywności można oszczędzić dużo więcej można też asekurować przysłowie mówi teraz używać to żywność, która była wyrzucona, gdyby nie to świat we Francji w tych nie można wyrzucać żywności przez supermarkety ona musi być oddawana np. do Jadłodzielni albo jeszcze niema tak bardzo w związku ze wspólną polityką rolną trochę dygresję tutaj w związku z agresją, ale też nie do końca, dlatego że dążenie permanentne obniżania cen też skutkuje tym, że łatwo jest tam żywność marnować, jeżeli nie jest tak bardzo tania tak nie jest tylko jedno zdanie na, a propos tego jak powinny być wydawane pieniądze to przede wszystkim, żeby właśnie zmierzyć się tematem niszczenia środowiska zmian klimatu chronienia też rolnictwa przed skutkami zmian klimatu, bo też umówmy się to jest to fundamentalna też, że to, że rolnictwo jest 1 ze współ czynników, które powodują zmiany klimatu jest 1 strona medalu druga jest taka, że nic jednak absolutnie najważniejsze gałęzie, które będzie odczuwała skutki zmian klimatu w tej chwili w Polsce już zaczynają używać i teraz, żeby się z tym zmierzyć to najważniejsze stoję jak podział służby w jaki sposób są wydawane pieniądze nie mogą być wydawane do hektara, czyli im więcej masz nie wiem czy to zwierząt czy hektarów tym więcej dostajesz pieniędzy tylko powinny być pieniądze wydawane w zależności od tego jak gospodaruje drugi, że rząd daruje w sposób zrównoważony tak z polis z oszczędnością wody z dbałością o to, żeby nie było, żeby nawozy sztuczne były minimalnych ilościach używane tak samo środki ochrony roślin albo właśnie naturalne środki ochrony roślin itd. tak dalej to wtedy dostaje większe dopłaty, czyli to są tzw. dopłaty do usług systemowych, a nie do tego jak duża produkcja albo ile masz hektarów, czyli na maszt wieża panie profesorze do pana 2 wydania od razu przekaże jedno z tymi cenami wyboru złoży pan też uważa, że żywność mogłaby być droższa może bowiem wzrusza, ale dołoży do tego co z tymi uboższym inaczej rozumiem, że są dziś rozwiązania systemowe, a drugie do tego też, o czym wspomniał teraz przed chwilą Ewa Jakubowska Lorenc, gdzie są mierniki to znaczy czy to wszystko, o czym mówimy, jeżeli byłaby Wola polityczna dałoby się zrealizować czy to coś co nas przerasta jakoś ekonomiści zadają często pytanie czy koszty produkcji czegoś w tym przypadku żywności odzwierciedlają realne realnie poniesione nakłady, czyli i koszty, które są zarówno ponoszone z kieszeni czy z budżetu producenta nazywamy to kosztami prywatnymi i te pozostałe zewnętrzne koszty nie ma jeszcze ponoszone przez przez jakiś czas, a to znaczy np. zewnętrznego, choć to np. że że na kogo spada konieczność oczyszczania wody powietrza i regeneracji gleby itd. tak dalej i dlatego ja uważam, że te koszty nie nie są pełnymi kosztami nie rozleją zmiana nie uwzględnia w związku z tym jeszcze nie tylko z tego względu również ze względu na racjonalność konsumpcji opady tt wyrzucanie tych produktów te koszty te ceny produktów typowo to wszystko wycia powinny być wyższe co nie znaczy, że to musi się wiązać z poszerzeniem sfery ubóstwa zwiększaniem liczby głosów przynajmniej w krajach wysoko średnio rozwinięty przez polityki publiczne rozbił się da się wodzić znakomicie jeszcze jedno tu mamy tu się przejawia takiej ten problem wspierania rolnictwa ja jestem tak naprawdę przekonany jest zwolennikiem wspierania rolnictwa i to da się wytłumaczyć policzyć nawet tu pani wspomniała pewnych nie wiem usługach dobrach środowiskowych, ale to jest znane już w Ferrarze rolnictwo dobrze gospodarujące przestrzegające zasad dostarcza tzw. dóbr publicznych ze sfery przyrodniczej także społecznej także kulturowej itd. tak dalej i za to należy rolnika wynagradzać i są do tego fakt to szeroko rozumiana zgoda, ale uwzględnia to propozycja komisji Europejskiej idzie w tym kierunku no i niewystarczająca tak to określił ta Ka ta polityka, mimo że skomplikowana to ona tak Wałcza robili tak twierdza jest stosunkowo prymitywna to znaczy, że nie wykorzystuje wiedzy, które się teraz nagromadzona to nie jest w pełni polityka taka co w angielskim, gdy się nazywa SA jest bez polis żona jest oparta na dach jest na nauce na osiągnięcie tak dalej, ponieważ ta polityka jak wiele polityk jest pod presją tych przyziemnych politycznych celów typu głosy poparcie itd. tak dalej i a zwłaszcza w Polsce ona ona, że ta druga część przeważa nie ta racjonalna tylko ta bardziej taka powiedziałbym społeczna polityczna to jest także w ma jeszcze w kontekście dodałbym tylko, jeżeli chodzi o ocenę działań działań komisji no może pewien taki negatywny wątek Otóż polityka rolna jest tworzona 2 filary 1 główny pierwszy filar, który dużo mówiliśmy są to są dopłaty bezpośrednie oraz drugi filar to są programy różnego rodzaju programy wspierające rozwój obszarów wiejskich i one są generalnie uważany za za takie bardziej korzystnej one właśnie w większym stopniu będą chcieli wpływ pół tak one będą święta one wpływają też nas na to, o czym mówili przedmówcy tak to jest tutaj mamy większy większy wymiar tych opłat za za te usługi za produkowanie właśnie różnego rodzaju dóbr publicznych, ale one będą poddane największym cięciom przede wszystkim, dlatego że łatwiej politycznie sprzedać to jest coś co rozumiemy widzimy to cała reszta, które państwo mówicie jest trudniej o zmianie chciała dopytać czy to jest także bój o kształt wspólnej polityki rolnej to będzie 1 z większą boju budżetowych czy niekoniecznie spójność na pewno to wiemy, zwłaszcza dla Polski Polsk polskiej perspektywy interesu i też polskiego rządu to jest bardzo ważna, a te kwestie rolne, gdy ktoś jeszcze bardziej tak kibice budżet oczywiście jest kilka na siebie one się równolegle toczą ta główna linia podziału powiedziałby ona biegnie między tzw. tradycyjnymi politykami, czyli tymi politykami, na które Unia Europejska od od wielu lat wydaje najwięcej to wspólna polityka rolna to jest polityka spójności, a nowymi priorytetami, czyli migracją boli obroną tylko wzywano ją rozwojem rozwojem technologicznym tutaj koalicja państw północno zachodniej Europy uważa, że to właśnie na ten na te nowe pieniądze należy najwięcej wydawać, bo tutaj Europejska wartość dodana jest jest największa dotknięte są największe potrzeby Unii Europejskiej chociażby finansowanie wspólnych badań naukowych nie profesorze też bardzo się pokrywają to skoczył tu państwo mówiliście z no to agendą bym powiedział polskiego rządu znaczy, o co będzie walczył Polski rząd w kontekście wspólnej polityki Polski rząd moim zdaniem walczy o utrzymanie status quo to jest, żeby to to tu nie ma żadnych polskiego związek beneficjent, ale w sprawie dopłat jest największą dziś realia senacka to że, że poprze tej dotychczasowej polityce np. przesunięta filaru drugiego do pierwszego, żeby było więcej na płatności bezpośrednie, a nie na ten rok razem ze swoim, które rolno środowiskowe te strukturalne i tak, ale i także to co jest to woła o Polsce niema zaniedbana sfera badań i transferu wiedzy rolnictwa rolnictwa musi być oparte na wiedzy m.in. po to, żeby te środowiskowej te i inne rzeczy można było realizować to są skomplikowane program rolnośrodowiskowy programu należy zawsze do najbardziej skomplikowanych wszyscy się boją jak gdyby tego ale, ponieważ zmusza do korzystania z bardzo szerokiego zakresu wiedzy z tym jest niedobrze, a te kwestie zielone właśnie propozycję modernizacji udzielone mu to nie jest szansa dla polskich ma mniejszy jak mówiliśmy producentów jest jest ja np. ubolewam, że Polska do tej tego zielonego forum programu Unii Europejskiej podchodzi, jaki jest do jak w przysłowiu, bo uważam, że to w interesie Polski i szeroką na duże zmiany duże wyzwanie było dotyczy różnych dziedzin nie tylko energetyki rolnictwa itd. powinna być bardzo aktywna, bo to w interesie Polski jest na to, bo to skutki tego są odczuwane przez wszystkich obywateli krótko tylko ciągle czy rzeczywiście ta propozycja komisji jest krytykowana przez takie organizacje zajmujące się klimatem środowiskiem itd. od ostatnich tak chciał powiedzieć, że też rodzą się takie ruchy i w Polsce w Europie w tym w ten weekend było forum suwerenności Żywnościowej to jest grupa ludzi, którzy po prostu właśnie, którym leży na sercu to w jaki sposób jest prowadzona polityka rolna, jakie mamy rolnictwo, jaki mamy też łańcuch dystrybucji tak kooperatywy RWE są różne tego typu inicjatywy i wydaje mi się, że w nich jest też wielka nadzieja, bo te ruchy są bardzo dużym stopniu rozwinięte kraje zachodniej zrozumieć mają Niemcy w Polsce jesteśmy jeszcze niższą, ale co się dzieje w związku z tym też zachęcam do tego, żeby np. sprawdzać i sprawdzić taki ruch koalicja żywe ziemia jest koalicja, która właśnie zabiega o zmiany polityki rolnej czy właśnie forum suwerenności Żywnościowej, bo tam obywatele obywatelki konsumenci konsumentki starają się wpływać na taki ostatnie słowo Melchior Szczepanik nie powiedzieliśmy to mu kolejną rozmowę będzie, jaki wpływ umowy handlowe też mają klimat, jaki związek ale, podsumowując naszą dyskusja no co pan dorzuci jedno zdanie mają, bo właśnie tylko tyle rzeczywiście ta propozycja komisji może nie jest zbyt ambitna, ale nawet w tej w tej formule taki dość dość skromnej ostrożnej budzi kontrowersje jak na trudną trudną scenę państwom członkowskim, które jednak, który jednak zależy na tym, żeby te wymagania łagodzić z 1 strony krytyka zielonych organizacja z drugiej niezadowolenie państw członkowskich tak, żeby zbyt małe środki wobec wobec wymagań komisji jest proszę weta rolnicy należą do naj najlepiej zorganizować farmerzy w zorganizowanych grup społeczeństwa mają czas kosy konsumenci są bezsilni wobec takich grup jak to się, że znajdziemy profesor jest, więc Instytutu rozwoju wsi rolnictwa Polskiej Akademii Nauk Ewa Jakubowska Lorenc z fundacji ani się byle gdzie Grimaldi Szczepanik analityk Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych byli państwo coś bardzo Zwiń «

Dopłaty do rolnictwa szkodzą klimatowi: jakie reformy przewiduje Unia?

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: ŚWIATOPODGLĄD

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 06:00

Najnowsze Podcasty

"Podróże z pazurem." O podróży stopem z psem dookoła świata ... nie tylko samochodem

"UE chce nam zabrać władzę nad lasami". Prawda czy fałsz?

Przylatuje jerzyk do gniazda a tam "termomodernizacja". O ochronie ptaków mieszkających w budynkach

''Literatura uwalnia nas od determinacji i ciasnoty''. Prof. Koziołek o książce ''Czytać, dużo czytać''

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL