REKLAMA

I turniej rycerski na ziemiach polskich

Wieczór Radia TOK FM
Data emisji:
24-02-2020 22:00 (Powtórka: 16-04-2020)
Prowadzący:
Czas trwania:
47:05 min.
Udostępnij:

Działo się to dokładnie siedemset siedemdziesiąt lat temu. Jego organizatorem był książę śląski Bolesław Rogatka, w prostej linii potomek Władysława Wygnańca. Jan Długosz był wobec księcia mocno krytyczny: Rozwiń »
"Mąż umysłu gwałtownego, dla swoich i obcych srogi, w sprośnych miłostkach z nierządnicą uwikłany aż do śmierci, mowę miał tak prędką i wadliwą, aż często w słuchających śmiech wzbudzał. We wszystkim krzywymi chodzący drogami."
Samodzielne rządy Rogatki zaczęły się od dramatu - najazdu mongolskiego na jego ziemie. Pod Legnicą padły wojska ojca Rogatki - Henryka II Pobożnego. Wsie były palone, ludność wyżynana lub brana w jasyr. To był dla Śląska straszny czas.
Może dla odwrócenia uwagi od powszechnego nieszczęścia młody książę zdecydował się zorganizować turniej rycerski, była to nowa moda, która dopiero co na tereny dotarła, wzbudzając powszechnie wielkie zainteresowanie. Moda, ale też i emanacja kultury rycerskiej, która - obok rycerskiej i dworskiej - zdominowała i zdefiniowała średniowiecze... Zwiń «

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

Transkrypcja podcastu
wieczór Radia TOK FM rozrywka dla widzów jest to wspaniała, ale robi się nie podoba rycerz w turnieju biorący udział głosi oficjalna wykładnia kościoła popełnia wszystkie 7 grzechów głównych, a jeśli, który podczas turniejowych potyczek Polek nie niech nie liczy na sen wieczny ziemi poświęconej co to tonie zostanie skazany na wieczne potępienie pochowany pod cmentarnym murem nie przychylność kościoła da się jednak nieco osłabić wzburzenie załagodzić np. darami Rozwiń » nadaniami przywilejem Bolesław Rogatka książę Śląski, któremu turniej na własnym podwórku zamarzył wie jak kler udobruchać kosztuje to 1 wieś Jaworowicz c nadana klasztorowi już można zapraszać rycerzy na ubitą ziemię moment może nie jest do końca fortunne, bo lokalne rycerstwo dopiero się biło i to wcale nie na niby z mongołami wielu spod Legnicy nie wróciło ci co wrócili po raptem 2 latach jeszcze tej rzezi nie zapomnieli no ale książę jest młody w sprawach wewnętrznych Unii idzie, więc chcę zadbać o promocję przy okazji sprawdzić swoich rycerzy i ocenić umiejętności obcych na Śląsku właśnie przybyłych stąd to zaproszenie do Lwówka Lwówek nadaje się na turniej wyśmienicie miasto wzbogaciło się na złocie w okolicy wydobywanym ma świetne położenie idzie przezeń szlak handlowy łączą się granica państwa polskiego czeskiego niemieckiego jest zamek książęcy i plac handlowy będzie można zagraniczne rycerstwo godnie podejmować zjeżdżają już do Lwówka, by kopie kruszyć jest 24lutego 1200 czterdziestego trzeciego roku jest już z nami prof. Jerzy Pysiak z Instytutu historycznego Uniwersytetu Warszawskiego dobry wieczór panie profesorze dobry wieczór pani z budżetu państwa będziemy mówić o pierwszym turnieju rycerskim poświadczonym na ziemiach polskich w 1200 czterdziestym trzecim roku, a kiedyś zaczął na świecie takie pojedynki na i staż poświadczony turniej rycerski miał miejsce we Francji mieszczą się, że w roku 1000 sześćdziesiątym drugim 1000 sześćdziesiątym piątym specjaliści badacze kultury rycerskiej który, której to nie jest są 1 z takim najbardziej spektakularnych przejawów sądzą, że musiały się one zacząć jeszcze wcześniej, ale zapewne wieku jedenastym ta data pierwszego turnieju, który osiadł we Francji nie jest pewna pewne jest natomiast, że w 1000 dziewięćdziesiątym piątym co do tego dokumenty średniowieczne nie pozostawiają wątpliwości odbył się we Flandrii też wówczas na obszarze Królestwa Francji, czyli co moda dotarła do nas dopiero po 2 wiekach tak ta moda rozprzestrzeniła się powoli z całą pewnością jej i źródłem była Północna Francja z północnej Francji kultura rycerska trzeba pamiętać, że 11 wiek jest epoką, w której rycerstwo jako grupa społeczna dopiero się wyodrębnia dopiero nabiera swojej swoich z tych cech kształtuje się obyczajowość rycerska etos etos rozrywki typowe dla rycerzy przy czym jeśli turniej rycerski traktujemy jako rozrywkę to on oczywiście rozrywką w jakim sensie był i im później historii czy im bliżej nas tym bardziej stawał się rozrywką, ale początkowo był traktowany jako swego rodzaju trening jak i ofiara śmiertelna jako zaprawa nawet wtedy, kiedy to były widowiska rozrywkowe 1 z takich najbardziej znanych śmiertelnych ofiar turnieju rycerskiego my kojarzymy ze średniowieczem, ale jeszcze wieku szesnastym turnieje rycerskie były bardzo modne i kultura rycerska wciąż była modna 1 z takich najbardziej znanych ofiar turnieju rycerskiego król Francji ani drugi, który zginął wskutek ugodzenia go odłamkiem włóczni około 1500 pięćdziesiątym dziewiątym, czyli w czasach, które nam się kojarzą spełnią renesansu, a jednak wtedy kultura rycerska turnieje rycerskie również były popularne Otóż traktowano początkowo jako zaprawę bojową jako trening jako element wykształcenia w rycerskim rzemiośle przy czym od samego początku kościół był bardzo niechętne bardzo niechętnie traktuje to nie jest uważa je za grzeszne i formalnie do początków czternastego wieku każdy rycerz, który poległ, by w trakcie turnieju nie mógł zostać pochowany w poświęconej ziemi ten zakaz zniósł dopiero papież Jan 2002. roku 1300 szesnastym a dlaczego duchownym się turniej rycerski nie poddałem, dlatego że grożą śmiercią lub kalectwem to jest przelew krwi chrześcijańskiej nowe bezcelowe tak jest teoretycznie ten cel jest tak jak mówiłem zaczyna się sposób myślenia taki że, że to jest element treningu rycerza, ale zgodnie z przykazaniami śmieć w wyniku trudniej jest zabójstwem i ktoś, kto z własnej woli godzi się na uczestnictwo w turnieju rycerskim, którym grozi musi mieć naraża się na potępienie apotem niszczona tak jest, ponieważ własnej woli uczestniczy w tym w tym procederze, który jest uważany za grzeczny należy pamiętać, że również udział każdego rycerza wojnie jeśli, a siłą rzeczy powoduje zabijanie innych chrześcijan również jest uważany za grzech jedyne wyprawy wojenne, w których udział nie zaciągał grzechu śmiertelnego na rycerzy u to był wyprawy krzyżowe, a potem jeszcze dojdzie dywagacje na temat wojen sprawiedliwych no tak to jest element refleksji polityczno teoretycznej obecny myśli i to jeszcze od późnego antyku przewijający się myśli prawnej średniowiecza, choć rozkwitający dopiero w pełnym dojrzałym średniowieczu w wieku 13 czternastym 15 turnieje rycerskie nasze ziemie przeniósł Bolesław Rogatka kim był i skąd wiedział o takiej młodsze, dlaczego postanowił zrobić taki turniej w Lwówku śląskim Bolesław Rogatka jest wnukiem Henryka brodatego synem Henryka Pobożnego tego, który padł pod Legnicą tak, czyli 2 wielkich wybitnych Książąt śląskich dążących do zjednoczenia przynajmniej pod swoim berłem jak największej części ziem polskich być może większości ziem polskich być może przywrócenia Królestwa polskiego to znaczy mówi się o tym, że Henryk pobożny zapewne starał się okazane królewską papieża, bo oni szli dobrze pamiętam miał pod sobą Śląsk Małopolska Wielkopolska Śląsk Małopolskę i w bardzo dużą część Wielkopolski to był bardzo skomplikowany konglomerat rozmaitych ziemi i rozmaitych praw do rządzenia tymi ziemiami Henryk brodaty jeszcze większym stopniu zachowywał innego rodzaju fikcje prawne po to, żeby rozciągać swoją władzę na poszczególne sąsiednie terytoria HD pobożnych ciemniej tym przejmował to znaczy starał się po prostu kontynuować ekspansję polityczną i terytorialną być może, gdyby poziom dłużej to znaczy, gdyby nie zginął w bitwie pod Legnicą być może doprowadziłoby to jakiś poważniejszych sukcesów politycznych Otóż książęta śląscy byli spokrewnieni z wielkimi rodami arystokratycznymi i godzinami panującymi zarówno w Niemczech na obszarze cesarstwa jak poprzez koligacje małżeńskie z kilkoma innymi nacjami warto pamiętać, że żona Henryka brodatego to znaczy babka rogatki święta Jadwiga była siostrą królowej Węgier i królowej Francji i matka rogatki czyni żona Henryka Pobożnego była królewną czeską Czechy były bardzo ścisłej orbicie wpływów kulturowych politycznych cesarstwa były krajem o wiele bardziej nowoczesnymi o wiele bardziej podatnym na wpływy kultury zachodniej niż ówczesna Polska przez Czechy m.in. szły wpływy kultury rycerskiej kultury dworskiej na ziemie polskie, czyli ten Śląsk takie kosmopolityzm tak bardzo znacznym stopniu, choć należy pamiętać również Wielkopolska w pierwszej połowie wieku trzynastego jest też bardzo podatne na kulturowe wpływy Zachodu Mieszko stary 1 syn Bolesława Krzywoustego zawał szereg bardzo korzystnych małżeństw dynastycznych księżniczkami zarówno ze Wschodu jak i Zachodu swoich synów ożenił z zachodnimi księżniczkami swoje córki wydawał zachodnich Książąt stąd i Śląsk Wielkopolska były no jako te terytoria Polski położone najbardziej na zachód sąsiadujące z najbardziej rozwiniętymi kulturalnie krajami regionu to były w sposób naturalny takie też to, które najszybciej chłonęły wpływy kultury rycerskiej, czyli jak rozumiem Bolesław Rogatka po prostu także poprzez koligacje wiedział co w trawie innych dworów na Zachodzie Europy Piszcie tak zdecydowanie tak on jest takim zresztą przykładem księcia, który chyba najbardziej naszą u wpływami kultury zachodnioeuropejskiej można chyba książęta jest to wysyłali swoich synów na zagraniczne dwory pytam trochę nabrali ogłady 1 z głównych dworu jak najbardziej 1 z głównych dworów gdzie, zwłaszcza książęta śląscy byli wysyłani, żeby nabierać ogłady i szyi szefów prawdziwego Europejskiego księcia był właśnie 2 czeski, który był 1 znaj wspaniałych dworu środkowoeuropejskich bogatka naszą kół chyba najbardziej wpływami kultury zachodniej w tym rycerskiej zarówno z dobrymi jak i złymi skutkami to znaczy z 1 strony jest to przeniesienie pewnych elementów kultury dworskiej czy rozrywek rycerskich takich jak turniej takich jak turnieje rycerskie np. z drugiej strony wiemy, że Rogatka przyjął też sposób bycia charakterystyczny dla tzw. rycerzy rozbójników, bo takich w wieku 13 mamy są rycerze, którzy ze względu na rozdrobnienie Lenna, a które znajdowały się w posiadaniu rodzin no po prostu zaczynali napadać na swoich sąsiadów grabić podróżujących po traktach handlowych kupców, żeby się po prostu wzbogacić wiemy, że Rogatka tak robiło napadał na swoich braci na swoich bratanków więził ich po to, żeby wymusić na nich cesję terytorialne lub finansowe, bo był wiecznych kłopotach finansowych m.in. z tego względu, że starał się prowadzić swój Dwór no na takim bardzo przyzwoitym zachodnią środkową europejskim poziomie, czyli dla Mie, a to kosztuje tak, czyli m.in. wydawać turnieje rycerskie otaczać się rycerzami emanować damy dworu urządzać festyny rycerskie malować damy dworu to wszystko było bardzo kosztowne kilku powodów po pierwsze jest to koszt bardzo dobrego uzbrojenia także bardzo uzbrojenie kilka wiosek mogło kosztować mogło rycerza także bardzo dobrego i bardzo pięknego uzbrojenia turniejowego na turniejach posługiwano się nieco innym uzbrojeniem często to znaczy często ostrza mieczy czy ostrza kopii bywały stępione tak czy inaczej tych turniejach bardzo duża bardzo duża część tego tych elementów broni czy wyposażenia, bo dochodzi też piękny stół i ulegało zniszczeniu i to bezpowrotnie tego nie dawało naprawić i toteż było bardzo kosztowne okoliczności urządzenia takiego turnieju również kosztowały, bo trzeba pamiętać, że mamy do czynienia z 2 typami pojedynków w czasie turnieju rycerskiego 1 taki najbardziej znany to jest po prostu pojedynek 1 na 1 to znaczy walczą ze sobą 2 rycerze konno, posługując się, dopóki się utrzymają na koniach oczywiście i ten różną kopie są kopie walczą mieczami mogą walczyć Buława mi konie również są bardzo bogato wystrojone, dlatego że, żeby publiczność zgromadzona na turnieju publiczność to znaczy Dwór książęcy okoliczne rycerstwo damy zasiadające w włoży w lożach honorowych, żeby mogli rozpoznać rycerza to oni noszą stroje herbowe również konie noszą stroje herbowe bardzo bogato wyszywane kolorowe oprawki po to, żeby było wiadomo, kto kim walczy Otóż 1 jest 1 z tych aktywności czeskich to jest seria pojedynków 1 na 1, ale oprócz tego mamy do czynienia z, a używanymi bitwami, których może brać udział do 300 uczestników chorą na stronach, ponieważ nagrywa Otóż to oni muszą wszyscy być wyposażeni broni dobrej jakości i wszyscy muszą być odpowiednio odziani również stroje herbowe po to, żeby było wiadomo, kto walczy, kto kogo wziął do niewoli, kto kogo obalił, dlatego że dzięki temu wybiera się zwycięzcy turnieju trzeba wiedzieć, kto wpadł aktor został to jest ogromnie kosztowne zresztą to pozostanie bolączką arystokracji rycerstwa Europejskiego do końca kultury rycerskiej oni się rzeczywiście dominowali na na wizerunek na wizerunek dokładnie tak podejrzewam, że Bolesława rogatki nie stać było na taką bitwę, więc raczej były to pojedynki 11, ale czytała w literaturze, że nie ma żadnego przekazu opisu niewydania przybliżały mi nie zdarzyło się w Lwówku śląskim, a zapytam pana profesora taką rzecz, bo ten turniej ma miejsce w 1200 czterdziestym trzecim roku to raptem 2 lata po Legnicy, której mówiliśmy czy to nie było także Rogatka, który przyjmował władze po swoim ojcu, który poległ pod Legnicą próbował jakoś także podnosić swój prestiż jako władz organizacji takiego turnieju, a z drugiej strony czy nie było to niestosowne w sytuacji, kiedy spod Legnicy wielu rycerzy polskich nie wróciło ja myślę, że zwojować tak trochę ja myślę, że z 1 strony chciał w ten sposób podnieść swój prestiż pokazać się trzeba pamiętać, że sytuacja tego tzw. państwa Henryków śląskich po śmierci Borysa po śmierci Henryka Pobożnego się zmienia to znaczy ono się rozpada książęta wielkopolscy książęta małopolscy odbierają to co do nich należał też niektóre im się należały, a ponieważ sam Henryk pobożny miał kilku synów to również władze na Śląsku została rozczłonkowana było tych dziedziców Henryka Pobożnego kilku każdy z nich został udzielny księciem Bolesławowi Bogacz chce zależało na tym, żeby wysunąć się na czoło, żeby pokazać, że oni z tych Książąt najważniejszy najpotężniejszy Primus inter pares no ja właśnie przypuszczam, że on chyba nie koniec nie chciał być Inter Parts nawet tej ustawy jednak jego ambicją było podporządkowanie sobie braci to mu zupełnie nie wyszło, ale to był właśnie taki urządzenie tego turnieju było takim elementem budowania wizerunku najpotężniejszego najwspanialszego najbogatszego władcy Śląskiego i urządzenie może z naszego punktu widzenia urządzenie takiego turnieju 2 lata po klęsce pod Legnicą klęsce choćby z tego powodu, że poprzedni Książe w tej bitwie poległ no było też elementem budowania dobrego wizerunku pokazania żeśmy się podnieśli, że temat jest na jeszcze długo tak jest mamy nadal wspaniały rycerstwo, które w dodatku jest silne zwarte gotowe właśnie za prawie się ja się za tak do kolejnych ewentualnych bojów, dlaczego Lwówek Śląski pani redaktor wcześniej zadała pytanie Lwówek Śląski jest 1 z kilku miast świeżo lokowanych w 1200 siedemnasty rok data jest niepewna pochodzi z falsyfikat tu znaczy późniejszego dokumentu wydanego później potwierdzającego założenie miasta na prawie niemieckim naprawie zaczerpniętym z Magdeburga w 1200 siedemnastym Lwówek Śląski Środa Śląska to są takie emblematy liczne pierwszymi lokowane na ziemiach polskich na Śląsku właśnie miasteczka położone na ważnym szlaku handlowym wiodącym Saksonii nałóż szlaku, dzięki któremu Śląsk był 1 i z najbogatszych regionów Polski, bo to jest bardzo zyskowny handel Saksonii na Ruś w krótszej perspektywie, ale w dalszej perspektywie przestrzennej Europy zachodniej znad morza Północnego nad morze czarne dzięki prawu składu to znaczy obowiązkowi wystawiania towarów przez kupców podróżujących tym szlakiem kolejnych miastach rozwijał się tam handel miasto rozwijało bogacił książę z tego też pobierał część dochodów ponadto na Dolnym Śląsku odkryto w początkach trzynastego nie dość niewielkie co prawda, ale nadano temu wielki rozgłos zasoby głos szlachetnych złota i srebra stąd np. nazwy miejsc to też jedno ze świeżo lokowanych miast w tej epoce Złotoryja więcej w tym było reklamy i propagandy, bo chodziło o ściąganie osadników pomógł im się Starski KUL wiekowi się udało jest taki jest właśnie jak sądzę wybór Lwówka Śląskiego był tym podyktowany to znaczy chodziło o to, żeby tym świeżo założonym na nowym prawie, a to jest swego rodzaju przedsiębiorstw przy przedsiębiorstwo przedsięwzięcie gospodarcze polityczne zakładanie nowych miast ściąganie nowych osadników dzięki temu książęta śląscy będą, mimo że na Śląsku pozycja zdrobnienia terytorialnego będzie przebiegał najprędzej na wszystkich ziemiach polskich to książęta śląscy nie może mający najmniejsze Księstwa będą długo najbogatszymi ze wszystkich Piastów i wybór Lwówka temu również służył oczywiście tam też zamek książęcy i olbrzymi plac handlowy skoro na szlaku handlowym jest położony no to trzeba też handlować w danym miasteczku skądinąd urządzenie turnieju również sprzyjało nadawało taki jednorazowy co prawda, ale silny impuls konsumpcji to znaczy no ktoś musiał tych rycerzy, którzy tam zjechali na gości urządzą przenocować nakarmić zapewnić podstawową obsługę krawiecką szewską prawniczą działo się w miasteczku tak całą pewnością nie możemy oszacować ilu mogło być uczestników nie żaden sposób nic nie wiemy nic nie wiem o urokach, gdzie no jeśli mowa o turnieju no to można ostrożnie szacować, że musiało w nim uczestniczyć co najmniej kilkunastu lub kilkudziesięciu rycerz w przeciwnym razie nikt by na to nie zwrócił najmniejszej uwagi można było powiedzieć raczej byłoby to raczej byłaby to kompromitacja dla księcia nie wzmocni jego prestiżu tak jak na 1 z członków Mleczki bądź Mrożka, którego bohater mówi już urządziłem orgii, ale nikt nie przyszedł do tak rzeczywiście to katastrofa, a co wiemy o dalszych losach ambitnego księcia Śląskiego rogatki no było to całą pewnością bardzo ciekawa postać jego plany polityczne dotyczyły na podporządkowania sobie pozostałych Książąt śląskich być może przynajmniej i przejęcia zwierzchniej władzy nad całym Śląsku nad całym Śląsku one wszystkie legły gruzach nie był to dobry polityk ani wojskowy żył dość długo, bo ma dopiero w latach siedemdziesiątych trzynastego wieku jako najstarszy z synów Henryka Pobożnego otrzymał w spadku największą najbogatszą część Śląska, ale zamienił się z 1 ze swoich braci to znaczy od dołu Wrocław w zamian wziął Legnicy stał się protoplastą, bo za ciekawe zresztą zasłużonej pod względem rozwoju kultury i Książąt legnickich więzi swoich braci więzi swoich bratanków często skutecznie to znaczy, domagając się wypłacenia ogromnych okupów na tym na tym zarabiał w jakim sensie to znaczy dzięki temu pozyskiwał pieniądze na utrzymanie na utrzymanie swojego dworu, ale w gruncie rzeczy jego panowanie, kiedy się skończyło politycznie zupełnie Przeminęło nie pozostawiło po sobie żadnego śladu pozytywnego może poza może żadnego śladu poza no legendą takich odczuć górnego zawadiackiego nie oskarżonego księcia generującego wokół chaos jest zbyt dobra legend nie niezdecydowanie nie zresztą jego przydomek Rogatka też o tym, świadczy Rogatka w takim znaczeniu dla bogata treść jest tak bogata dusza tak tak kłócił się z kolejnymi biskupami śląskimi, czyli wrocławskimi, ale to była przypadłość na większe Viessmann myślenie ostatnich tak jest natomiast warto wspomnieć, że kultura rycerska poza tym izolowanym dość przykładem turnieju w Lwówku śląskim, który zjadł dokładnie 777 lat temu 24lutego penetrowała środowisko dworskie również innych Piastów i to znak wcześniejszy przykładami mamy chyba do czynienia na terenie Wielkopolski dotyczy to księcia Władysława Odonica wnuka mieszka starego, który wiemy, że miał żonę Blaira to znaczy nie jak moglibyśmy dzisiaj sądzić kogoś, kto podrzuca piłeczki bądź porządny dojazd, a ktoś podrzuca różne piłeczki albo jabłka, ale żongler średniowieczu to jest człowiek zajmujący się przede wszystkim układaniem i wykonywaniem rozmaitych pieśni przede wszystkim piwnice, ale każdy może twórczo muzyczną poetycką twórczością oraz odtwórcze od od od 2 swemu rozmaitych pieśni po ma tu w środowisku dworskim znajdował słowem tak znamy dokumenty książęce wystawiane na rzecz tego żongler, a to znaczy nadania on dostawał odcięcia się, które było to jego wynagrodzenie, ale też miało to stanowić jakiś orzekli, że tak, żeby go zatrzymać ramy jego zmianie był chyba moim imiennikiem zapewne nazywał się urzekł, czyli sądzący po imieniu jeśli nie był i jeśli, by nie był Polakiem to prawie na pewno Słowianinem jeśli nie Polakiem to prawdopodobnie do, kto to w tak w innym przypadku Czechem każda to i nie jest ewidentnie ze Slavii zwane urzekł wiemy, że w zamku książęcym Władysława Odonica, który nie przetrwał, ale zostały w depozytach logiczne znamy cały szereg nie kafli tylko płytek podłogowych bogato dekorowanych motywami zaczerpniętymi z zachodnioeuropejskich opowieści rycerskich w tym z romansów arturiańskich czy czy pokrewnych wiemy, że książęta wielkopolscy następcy donica na swoich pieczęciach również wyobrażali motywy zaczerpnięte z literatury litewskiej być może starali się pozować za pomocą tego przekazu ikonograficznego na pieczęci na naszych polskich Lance lotów znany jest z katedry wawelskiej tzw. krzyż Bolesława wstydliwego albo krzyż świętej Kingi wykonany z 2 Diaw temu książęcych to znaczy jedno ramię krzyża jest wykonane z 11, a drugie drugiego i Otóż warto wiedzieć, że 1 z tych Adamów jest ozdobiony takim złotym i gramy, na którym również są obrażone sceny z romansów rycerskich ówcześnie czytanych w Europie również romansów Turzański, chociaż z wersji niemieckiej i te sceny są przez przez badaczy przez badaczy złotnictwa i literatury zarazem zostały zidentyfikowane trudno powiedzieć czy w przypadku tych diadem książęcych kim przepisywanych Kindze Bolesławowi wstydliwe mu czy to, że na tych diadem sceny romansów rycerskich są obrażone świadczy o znajomości romansów na dworze Bolesława wstydliwego czy na torze krakowskiej kafle były czy czy po prostu no zakupiono taki bogato dekorowany taki tata tak bogato dekorowaną biżuterię, ale nadwozie Wielkopolskim z całą pewnością te pieśni rycerskie był znany skoro był książęcy rządu, który w dodatku otrzymywały sute nadania, a wracając jeszcze do Bolesława rogatki skoro on organizuje taki turniej rycerski w tym 1200 czterdziestym trzecim roku to musi się odbić szerokim echem czy inni książęta Wielkopolsce Małopolsce śląscy patrzyli łakomym wzrokiem też chcieli organizować takie turnieje czy ta moda rozprzestrzeniła się na ziemiach polskich powoli dość powoli i jednak obszarem najbardziej podatnym najbardziej żyznym pod tym względem był Śląsk zresztą na styku państwa niemieckiego czeskiego Messiego tak tak jest książęta śląscy tak jak mówiliśmy wcześniej byli w ścisłej orbicie dworu czeskiego tak jak mówiłem w 2 czeski trzynastym wieku 1 ze świadczeń z najświetniejszych dworów europejskich całą pewnością królowie czescy sami przesiąkają również kulturę rycerską kulturą dworską KUL czeski przemysł Otokar pierwszy pisze nawet poezję miłosne języku niemieckim co prawda, ale również w Czechach już wieku trzynastym zaczyna powstawać poezja miłosna w języku czeskim co zasługuje na naprawdę na podkreślenie, bo poza Francją Niemcami to jest w zasadzie jedyny język Europejski ówczesny i inny kraj, którego języku poezja miłosna powstaje jeszcze jest jeszcze oprócz tego język obcy Tański w Czechach i pół dnia owych Niemczech w drugiej połowie trzynastego organizuje się ogromną ilość turniej z tzw. kodeksu Money z to jest taki rękopis będący swego rodzaju i ikonograficznych zwierciadłem życia arystokracji środkowo zachodnioeuropejskiej na przełomie trzynastego czternastego wieku zachowała się Miniatura ukazująca księcia Śląskiego wrocławskiego Henryka Probusa później również księcia krakowskiego uczestniczy uczestniczącego w turnieju z we wspaniałym stroju ze wspaniałym hełmem ozdobionym pawim ogonem wracającego, że odbierającego nagrodę z rąk damy jest on w tym kodeksie podpisany jako właśnie Heniek książę Śląska wiemy, że pisał Henryk Probus również poezje ku ci dam, a zatem był takim pełną gębą uczestnikiem kultury rycerską dworskiej Najwyższego szczebla, ale skoro wspomniałem już wcześniej w Wielkopolsce to trzeba też przypomnieć Przemysław 0201. króla Polski u schyłku rozbicia dzielnicowego, który na swojej pieczęci majestatycznej, czyli królewskiej, czyli pieczęci, które i przekaz ikonograficzny jest takim najsilniejszy taką wcześniejszą manifestacją jego wyobrażenia na temat władzy królewskiej jest obrażony oczywiście on sam w koronie z berłem zmierzchem, ale na tronie, na którym zasiada po jego 1 ze stron tej pieczęci jest również wyobrażony taki hełm turniejowy ozdobiony pawim ogonem innymi słowy świadczy to o tym, że wśród przynajmniej owych Piastów śląskich wielkopolskich, czyli tych mających największy kontakt z Zachodem w drugiej połowie wieku trzynastego kultura rycerska się rozpowszechniła i była uznawana za przymiot pożądany przymiot dobrego władcy w tym także króla, gdybyśmy mieli teraz tak usystematyzować elementy, które tworzyły kulturę rycerską po pierwsze, należy być rycerzem co to znaczy być rycerzem należy zachowywać jak rycerz nosić jak rycerz podejmować rycerskie czynności to znaczy brać udział w bitwach jako wice konno i zbroi no z wszystkimi atrybutami rycerza to znaczy we wspaniałej zbroi ze znakami skarbowymi po drugie, uczestniczyć w różnego rodzaju elementach codziennej kultury rycerskiej, do których należy np. branie udziału w polowaniach branie udziału w dworskich ucztach służenie damom służenie rozmaity sposób oczywiście w literaturze rycerskiej głównie polega ono ratowaniu, gdzie w meczach z opresji, ale 9 nie zawsze są opresji czasem tylko upada chusteczka wtedy należy chusteczkę ową podnieść, choć ta upadającą chusteczka jest często znakiem dla rycerza należy też brać udział w pewnego rodzaju grze konwencji i jeśli sięgniemy np. do książki Johana leasing jesień średniowiecza, które poświęcona rynkowi kultu średniowiecznej w tym kultury rycerskiej w wieku 14 piętnastym wtedy, że przekonamy jego tezą jest to, że w późnym średniowieczu, gdzie mamy do czynienia tylko z konwencją, ale to jest pewne wywodzenie tego czym mieliśmy do czynienia wieku trzynastym czternastym należy dbać o siebie być uprzejmy wobec dam należy być wykształconym należy myć zęby np. o czym brawa, o czym przypomina powieść o różnym wieku trzynastym, które w, której zawarty jest cały szereg porad dla eleganckiego młodzieńca należy być właśnie eleganckim zmienia się też, a typ urody to znaczy ile we wczesnym średniowieczu dominuje jako idealny wzór przystojnego mężczyzna człowiek nie tylko bać wszyscy, ale też o pokaźnej tuszy brodaty taki potężny potężny kij Thermal tak tak tak bardzo bardzo dobre porównanie od wieku trzynastym piękny rycerz jest człowiekiem smukłym stawianymi włosami z używanymi policzkami palący jak walczył pachnący i mający w dodatku umyte zęby oprócz tego musi walczyć on ma być smukły, ale ma być również atletyczny idealny rycerz powinien również umieć Jeślinie samemu składać wiesza to przynajmniej je znać damie recytować być gotów do służenia i zarówno pomocą, gdyby popadła jakieś niebezpieczeństwo jak też zabawiania jej na co dzień do polowania z sokołami np. wraz z damami, dlatego że, o ile wcześniejsze wcześniejszy model łowów to są głównie głowy na grubego zwierza to w ramach rozwoju kultury rycerskiej wieku trzynastym pojawia się taka dworską rycerska rozrywka polegająca na polowaniu sokołami na drobną zwierzynę ptactwo zające w tym w tym do polowania mogą również brać udział kobiety no i oczywiście rycerz doby też powinien cały czas szkolić się w swoim czeskim żenią się to znaczy np. brać udział w turniejach jeśli takie są organizowane w 1 z romansów arturiańskich elek Nida mamy opisaną sytuację, w której szereg skądinąd 1 z bohaterów scen wyobrażenia na 1 Bolesława wstydliwego tak bardzo zakochuje się swojej żonie, że po małżeństwie z nią gnuśnieje to znaczy przestaje brać udział w przygodach rycerskich, bo zbyt mocno kocha swoją żonę, żeby chcieć ją opuszczać i dopiero ona pożycie małżeńskie tak i dopiero ona musi go zmobilizować do tego, żeby zaczął na powrót brać udział w codziennym życiu rycerstwa codziennych przygodach w turniejach, żeby nie okrył hańbą czy to jest model uniwersalny to znaczy obojętnie czy zamek nad Loarą czy zamek na Śląsku to zawsze rycerz zachowuje się tak samo czy też ta kultura miała jakiś odmiany lokalna specyfika lokalna ja bym powiedział, że specyfiką lokalną Europy Środkowej była naukową ość tego zjawiska to nigdy była taka po nigdy nie była taka pełna absorpcja nie to jest rzeczywiście rozrywka włoska, o ile w zachodniej Europie w gruncie rzeczy każdy rycerz, który tylko nie jest za biedny NATO, żeby uczestniczyć w tym modelu życia rycerskiego, bo mamy oczywiście zróżnicowanie majątkowe wśród rycerstwa stara się brać udział czy to rozrywkach rycerską dworskich na dworze Królewskim czy na dworze księcia terytorialnego nawet lokalnego pana, a należy pamiętać, że do obowiązków i królów Książąt terytorialnych i lokalnych panów należy organizowanie tego rodzaju życia o tyle w Europie środkowej to jest zjawisko, które ma charakter wyłącznie lwowski i większym stopniu zaczyna dotykać szerszych was społecznych owego rycerstwa w Polsce dopiero w wieku 14, kiedy w gruncie rzeczy rycerstwo przestaje już istnieć, bo zaczyna się przekształcać się Blatter właśnie zmienia się zupełnie tryb życia no oczywiście należy pamiętać również o etosie rycerskim tak to znaczy o tym, że rycerz powinien po pierwsze, zawsze walczyć o walce sprawiedliwej po drugie, zawsze wspomagać swojego seniora po drugie, zawsze w kolejne zawsze walczyć uczciwie i honorowo nie dąży do zabicia przeciwnika, a jedynie do jego pokonania i zawsze posługiwać się pojęciem honoru i a należy na nim polegać jak na Zawiś to znaczy polegać na danym przez niego słowie, które musi być niewzruszone przy 1 za audycji zastanawialiśmy się, dlaczego Jan dobry król Francji powrócił dobrowolnie do niewoli angielskiej, w której przebywał po przegranej widzi odpłatnie powrócił, ponieważ jego syn, który również był jeńcem wicie odpłatnie uciekł z niewoli Jan doby uznał, że jest tak nie honorowe zachowanie, że on sam, choć został uwolniony na słowo powrócił dobrowolnie po to, właśnie, żeby pokazać, że jest dobrym rycerzem, na którego słowie, na którego honorze można polegać stąd jego przydomek zapewne Jan doby chociażby 1 z najgorszych królów Francji, kiedy kultura rycerska ląduje na śmietniku historii późno o wiele później niż byśmy się spodziewali wspominałem na początku audycji o tym, że 1 z najsłynniejszych ofiar turniejów rycerskich jest konferencji Hanek drugi, który zginął z mało w gruncie rzeczy 16 w 1500 pięćdziesiątym dziewiątym roku przez cały wiek szesnasty kultura rycerska już tylko jako pozór jako konwencja jako gra towarzyska jako rozrywka jest bardzo ceniona Don Kichot Cervantesa nie jest wbrew temu co, czego często się uczy w szkole polemiką z kulturą średniowieczną, bo może to jest satyra parodia gatunku literackiego niesłychanie popularnego wieku szesnastym, kiedy wciąż pisze się masę rycerskie przez cały wiek szesnasty odbywają się turnieje na wszystkich dworach francuskim no po śmierci 1 długiego tam zabroniono, ale tu nie od niej odbywało się również tworzywa wolskim wieku szesnastym na dworze angielskim także zapanowania Elżbiety pierwszej można powiedzieć, że w gruncie rzeczy dopiero rozwój dynamiczny rozwój technik wojennych i uzbrojenia w tym wprowadzenie broni palnej oraz walka z centrali ZUS mających się monarchii zachodnioeuropejskich z partykularne ma mi się udanymi, która polega m.in. na burzeniu zamku w feudalnych np. karne, jeżeli to robił bardzo konsekwentnie powoduje, że kultura rycerska odchodzi do lamusa, dlatego że przestaje być atrakcyjna zmienia się zupełnie, ale to właśnie w toku wieku szesnastego zmienia się zupełnie w pełni sposób prowadzenia działań wojennych oczywiście mówi się o kryzysie ojcostwa od wieku czternastego, bo od wieku czternastego pojawia się tyle ja hodowanie tym przestarzałym wzorcom kultury w tym militarnej powoduje, że klęska Francji wojny stuletniej, ale to jest proces, który zajmuje wiele pokoleń w gruncie rzeczy dopiero kiedy w wieku szesnastym zostają wprowadzone na szeroką skalę armie zawodowe rycerz staje się bezużyteczny śmieszny temu m.in. zawdzięczamy Don Kichota, który też jest przecież postacią humorystyczną prof. Jerzy Pysiak Instytut historyczny Uniwersytetu Warszawskiego nasi goście przed dwudziestą trzecią bardzo dziękuję panie profesorze dziękuję bardzo, państwa zaproszone informacja o informację wracamy Zwiń «

PODCASTY AUDYCJI: WIECZÓR - KAROLINA LEWICKA

Więcej podcastów tej audycji

REKLAMA

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

REKLAMA

DOSTĘP PREMIUM

TOK FM Premium 40% taniej! Dostęp do nagradzanych podcastów, wszystkich audycji z anteny oraz Radio TOK FM bez reklam w świątecznej zniżce.

KUP TERAZ

SERWIS INFORMACYJNY

REKLAMA
REKLAMA
REKLAMA