Badanie, które jest dla onkologii tym, czym dla fizyki Wielki Zderzacz Hadronów

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

rozmowa z ciekawym człowiekiem bardzo ponownie kłania się państwo w niedzielnym magazynie Radia TOK FM Przemysław Iwańczyk chciałbym przywitać tras naszego gościa, któremu z, którym połączymy się poprzez Skype pan prof. Jan Komorowski jest z nami dzień dobry panie profesorze dobry panu dobre państwo reprezentuje pan uniwersytety w Uppsali, a także Polską Akademię Nauk tematem naszego spotkania są przełomowe badania, które mogą być zbawieniem dla wszystkich tych, którzy Rozwiń » zetknęli się z chorobą nowotworową chciał, żebyśmy porozmawiali o projekcie pan kaset, którym pan uczestniczy opowiedzieli naszym słuchaczom na czym on polega generalnie przybliżyli albo inaczej spróbowali powiedzieć co z niego wynika co może być dobrą wiadomością dobrą informacją dla osób chorujących onkologicznie dziękuję za wprowadzenie może dokładnie w Polskiej Akademii Nauk jestem w Instytucie podstaw informatyki na Jana Kazimierza w Warszawie i tam jestem profesorem wizytującym może najpierw byśmy powiedzieli 2 słowa o tym, czym jest rak, a atak naprawdę powinno się powiedzieć nowotwór to jest rozrost komórek organizmu, które dzielą się w sposób niekontrolowany, a nowe komórki, które powstają nie różnicują się na typowe tkanki, które początkowo zawodnik, którego z tymi zaczęła się ta ten kontrolowany podział przyczyną takiej nie kontroli takiego niekontrolowanego wzrostu rozmnażania się komórek są mutacje to znaczy mutację genu nie kodzie dna dotychczas przeważającym poglądem było, że mutacje muszą zachodzić w samym genie to znaczy w tej części genu, z której w końcu jest produkowane białko projekty pan kancelarię potwierdził czy bardzo duża część dotacji rzeczywiście zachodzi tych nowotworowych zachodzi już tzw. obszarach koczujących, czyli tych, które produkują białko, ale wskazał również, że istnieją inne obszary, które leżą poza genami, które mają zasadniczy wpływ na tworzenie się nowotworu temu stacje to są mutacje nabyte znaczy podczas naszego życia raczej jakiegokolwiek innego organizmu np. czy żyją bardzo podobnych warunkach środowiskowych jak ludzie mają podobne nowotwory i następują temu tacy np. na skutek palenia papierosów czy spożywania alkoholu i zbieramy sobie te mutacje i w pewnym momencie może nastąpić niekontrolowany wzrost komórek, a panie profesorze wejdę panu słowo skoro pokusił się panu wyjaśnienie czym w ogóle jest nowotwór to może od razu spróbujmy proporcją określić jeśli w ogóle się dana ile na nowotwór jesteśmy skazani po poprzez predyspozycje genetyczne na ile sami na niego pracujemy w procentach panu nie powiem, bo nie pamięta tego głowy natomiast większość nowotworów nie jest spowodowana predyspozycją genetyczną jest to na skutek przybywania w określonym środowisku może być np. promieniowanie właśnie powiedziałem my papierosy czy inne chemikalia i tu jest jakimś sensie pies pogrzebany, bo dawniej uważało, że ma się składać genetyczną to zgodność genetyczną jeszcze tylko bardzo nieduży procent powstawania nowotworów wyjaśnijmy zatem panie profesorze na czym polega światowy projekt pan szanse, jaki jest Pański w nim udział to jest niesłychanie ciekawy projekt bardzo wielu względów sfery, jeżeli popatrzymy na badania biologii medycynie to dotychczas do niedawna to niedawna może ostatni 20 lat przed 20 laty jeszcze pracowano na ogół małych zespołach ze stosunkowo małą liczbą danych i próbowano znajdować odpowiedzi na na trudne pytania oczywiście osiągano szereg ciekawych sukcesów i wspaniałego postępu, ale wkrótce okazało się, że ilości danych potrzebnych z 1 strony do tego, żeby określić bardzo trudne chorobą polegające na mutacjach jest tak duża, że właściwie niemożliwe jest prowadzenie badań kompleksowych przez 1 zespół i zaczęły powstawać różne projekty, gdzie uczestniczyło 7 grup światowych nawet w różnych krajach łączących ta to on w latach 2000 był na świat projektem Eco, który też i uczestniczyłem i czuć było w nich szereg zespołów z całego świata w momencie powstania prawie po zupę Kancelaria dało się, że jest bardzo dużo znakomitych grup na całym świecie przede wszystkim w stanach Zjednoczonych Japonii a, ale również w Wielkiej Brytanii Niemczech Hiszpanii warto powiedzieć właśnie w Szwecji i w Polsce tak naprawdę były są 2 grupy profesor narobić w Poznaniu uczestniczył też w projekcie pan tkance no i ja pośrednio trochę, stojąc 1 nogą w Polsce, a pozostałą dużą nogą w sieci też w projekcie uczestniczyły myślę, że można ten projekt porównać, jeżeli skacze słyszeli o projektach fizyce także skupiających się w ośrodku CERN, gdzie w 1 miejscu jest wielkie urządzenie co sobie to wie, który produkuje dany, dlaczego to mówię w ten sposób, bo w przypadku projektu pan kancelarię mamy rozproszone produkowanie danych w Kanadzie Stanach Zjednoczonych Hiszpanii Niemczech w różnych miejscach są produkowane dane, ponieważ jedno miejsce jest po prostu, nawet jeżeli byłoby bardzo duże za mało, żeby wyprodukować wszystkie te dane to stwarza niesłychanie skomplikowane ciekawy problemy na poziomie gospodarki zagospodarowania tych danych również analizy, bo np. statystycznie trzeba umieć porównać dane, które niby takie same nigdy takiego samego urządzenia jednak w różnych miejscach trzeba je złożyć także, by do siebie pasowały, bo np. może się okazać, że jest wpływ środowiska i troszeczkę damy się w cudzysłowie przesuwają trzeba umieć metodami statystycznymi poprawić Doda także jest projekt, w którym uczestniczyło bardzo dużo środków i myślę, że niesłychanie ciekawym aspektem była umiejętność osób prowadzących koordynowania tych badań myśli się spotykali się skarpa albo podobne urządzenia w grupach roboczych i myśmy omawiali jak stosujemy eksperyment jak eksperyment chcemy przeprowadzić w jaki sposób będziemy analizować dane no i potem, kto będzie pisał opisywał wyniki i to jest naprawdę i zupełnie nowy sposób pracy pracy, bo właściwie nigdy nikim żeśmy się nawet nie widzieliśmy tylko właściwie poprzez audi przez 9 porozumiewali się wymieniali oczywiście notatki to to jest naprawdę imponujące, że coś takiego można zrobić i tutaj może na dalszy temat później sugestia, że nie możemy z Polski to też robić to zapytam pana jeszcze właściwie poproszę tylko określenie ogólnej sytuacji, a później rozwiniemy ten wątek już w drugiej części naszej rozmowy ile rodzajów nowotworów generalnie udało się wyodrębnić opisać ich kodem przeanalizowano 2658 genomu rakowych czy całego raka znowu nie pamiętamy ile było różnych Raków, ale patrzono na na raka płuc na raka skóry czy Mela normy na żadne inne nie jestem biologiem, żeby wspomniał wszystkie 3m lekarzem ocalenie nie potrafię na to pytanie dokładnie odpowiedzieć bez oglądania jakiż notatek poszukiwania najważniejsze było to, że stwierdzono różności Raków to, o której wiedzieliśmy co znaczy, że rak płuc i powiedzmy rak prostaty mają jakieś się wspólne cechy, ale generalnie wyglądają inaczej tutaj może jest najważniejsza rzecz taka, że do pewnego stopnia nastąpiła zmiana rozumienia przyczyn powstawania raka, jeżeli popatrzymy na definicję nowotworu w Wikipedii w Polskiej Wikipedii to znajdziemy tam informacje o tym, że ich mutacje zachodzą wewnątrz rzędów upraszczając to mocno tzw. obszarach hodujących to znaczy mutacja dna powoduje, że białko, które w GM miał stworzyć albo będzie źle uformowane albo będzie niekompletne albo w ogóle nie powstanie natomiast ten projekt wskazał, że nie wiadomo było, że to nie wyjaśnia wszystkich nowotworów, a ten projekt wskazał na to, że są albo może udowodnić hipotezę, że reaktor wstaje również poza genami to znaczy mutacje, które są w obszarach poza nowy również mogą mieć wpływ na nowo tworzenie się i tutaj jest ogromna trudność tego, że jest to bardzo bardzo duży rejon genomu Jerzy w sumie patrząc jest bardzo dużo mutacji i trzeba było znaleźć mutację nazwijmy to panie Driver, czyli kierujące i odróżnić od mutacji pasażerskich czyli, które towarzyszą, które nie są przyczyną nowotworu ani profesorze pozwoli pan, że teraz zaprosimy naszych słuchaczy na informację, że kilka do rozmowy naszej wrócimy prof. Jan Komorowski jest moim państwa gościem usłyszymy się już po informacjach rozmowa z ciekawym człowiekiem to jest niedzielny magazyn Radia TOK FM kłaniamy się państwo po informacjach wraz z panem prof. Janem Komorowskim uniwersytety w Uppsali Polska Akademia Nauk pan panie profesorze ma niebagatelny wpływ w projekt pan szansę uczestniczyć pan w tym projekcie współautorem kilku artykułów na ten temat rozmawiamy o tym, czym w ogóle jest nowotwór w jaki sposób można go opisać w jaki sposób też dziś opisujący diagnozując szeregu ją można w wpływać na na bezpośrednie uderzenie w tym, że ten nowotwór, bo rozumiem, że projekt pan szansę na na samym końcu dziś może pozwolić onkologa en uderzać zmiany nowotworowe pełną precyzję takie dało to to jest daleko dalekim celem takiego projektu z tym, że w tej chwili jest to projekt na poziomie badań podstawowych to wskazanie miejsce mutacji, które są odpowiedzialne za nową tworzenie jest pierwszy krok na drodze do tego, żeby można było tworzyć nowe lekarstwa nowe terapie, żeby chcieli można powiedzieć poprawiać genom, aby nowo utworzenie nie zachodziło, a i to jest te pierwsze podstawowy cel dzięki danym, które pozostały generowane w tym projekcie będzie teraz możliwe detaliczne znaczy bardzo dokładne poszukiwania dla specyficznych już nowotworów, jakie mogą być terapie związane z każdym poszczególnym nowotworem niestety jest także nawet 1 nowotwór, jeżeli mamy uprawniony do raka prostaty to wcale to nie jest 1 rak tylko wiele braków i lecząc 1 lekarz może leczyć tylko część Wit, a i to może wyjaśniać no tzw. nawroty, bo okazuje się, że zniszczono tylko część komórek rakowych, gdyby zechciał pan panie profesorze opisać naszym słuchaczom w jaki sposób pan uczestniczy w tym projekcie jak jest Pański ten bio informatycznych wkład, a to jest musi być bardzo bardzo ciekawe nie fascynujące je z wykształcenia jestem informatykiem po informatyce na Uniwersytecie warszawskim i po latach bardzo ciekawej pracy mam nadzieję w tym uczestniczyłem przykre, że w informatyce przeniosłem się do świata biologii, ponieważ ktoś z kolegów medyków poprosił mnie analizę danych 14 dla końca lat dziewięćdziesiątych i nagle okazało się, że jest to niesłychanie ciekawa dziedzina, która stymuluje, dzięki której możemy rozwijać się lepsze rozumienie najprzeróżniejszych chorób, ale która również stymuluje rozwój informatyki statystyki czy matematyki także jest to dla mnie bardzo ciekawy, bo mogę 1 nogą stać czymś co i bliskie człowiekowi mogę niemalże widzieć jak mam szansę pomóc natomiast obie strony mając przygotowanie teoretyczne i praktyczną od strony informatycznej i trzeba to się stosuje zapytam wobec tego pana panie profesorze czy Niewiem historia odnotowała projekty, które łączyłyby się tyle dyscyplin byłyby tak istotne dla dla ludzi myślę, że bioinformatyka w jakim sensie przypomina historię rozwoju fizyki matematyki i do czasów Kartezjusza fizyka była nauką jakościowo, jeżeli spuszcza jakiś przedmiot owcy naziemnie to owi widzieliśmy, że on będzie leciał sieci coraz szybciej coraz szybciej, ale nikt nie umiał policzyć dokładnie jak szybko będzie leciał po 10 sekundach w polu grawitacyjnym utworzenie pomysł Kartezjusza układu współrzędnych pozwoliło na zapisywanie równań i nagród i fizyka zaczęła się przekształcać się ze nauki jakościowej naukę ilościowo w 1970 piątym roku Stanisław Ula Polska amerykański naukowiec stwierdził, że to co matematyka zrobiła dla fizyki informatyka zrobić dla biolog no i tak rzeczywiście się stało to były niesłychanie prorocze słowa, bo jeszcze w tym momencie nie było dużej ilości danych i właściwie informatyka nie istniał dzisiaj mamy pracę pomiędzy statystyką matematyką informatyką, a naukami użyciu generalnie trzeba palić tylko biologią, gdzie następuje wzajemne stymulowanie się tych nauk, bo powiedzmy biologia stawia trudne pytania dla informatyków, którzy może nie myśleli o tym, że to jest problem do rozwiązania dzięki zastosowaniu takich metod można osiągnąć niezwykłe rezultaty w naukach o życiu, które nie byłyby możliwe bez zastosowania metod informatycznych matematycznych czy tak naprawdę wszystkim chodzi o to, żeby zgromadzić dane, bo bez nich bez nich nie rusza już później wsi specjaliści wdanych dziedzinach z tych danych muszą po prostu korzystać umiejętnie tak jak najbardziej to są bardzo duże ilości danych o o zniknięciu rzecz nie ogarnia silnej złożoności przez umysł człowieka, bo jeżeli badamy na świat właśnie genom człowieka to okazuje się, że przy badaniu tzw. ekspresji genów czyli, które geny są regulowane i jakie mają poziom regulacji to mamy 204060 000 genów i tego żaden człowiek nie jest w stanie zobaczyć także tu są konieczne metody statystyczne uczenia maszynowego, żeby wyodrębnić to co jest istotne i dopiero powiedzmy na 50100 wyrażenia genów budować mowy także to tutaj to jest ogromne przejście zje nauki, która była uboga dane do nauki, która jest bardzo dużym stopniu oczywiście nie wszystko nie cała biologia, ale dużej części czy medycyna łączy te dane i wyjął z wyciąga wybiera to co jest istotne to są niesłychanie ciekawe problemy z statystyczny przy proszę zatem powiedzieć panie profesorze i porzucić wszelką skromność jak jest wkład właśnie takich fachowców specjalistów naukowców jak pan w tak szerokie projekt generalnie jak Polska wygląda na tle innych krajów jeśli chodzi o te od dziedziny i daniu z racji wielkości projektu oczywiście nasz skład był jakiś wielki, ale być może istotne, bo byśmy opracowali metody znajdowania mutacji w rejonach, o których mówiłem poza genem czy w rejonach regulatorowi, które są funkcyjne, bo są zmiany, które nic nie mają znaczenia, a są zmiany, które mają istotne znaczenie i myśmy z moim zespołem potrafili zbudować narzędzia do tego, żeby nie takie mutacje wykrywać także to to jest 1 z naszych składek na poza tym uczestniczenie w rozmowach powoduje to, że ktoś może inny spaść na jakiś dobry pomysł ten skutek tego co usłyszał od nas albo odwrotnie myśmy usłyszeli coś ciekawego dyskusji ze sobą jedno, która siedziała w Japonii drugi określić jak Kalifornia siedzącego w Barcelonie i nagle mogą powstać nowe ciekawe hipotezy panie profesorze bardzo prosiłbym byśmy teraz próbowali wiem, że pan jest onkologiem ale, ale spróbowali choćby nakreślić dając też nadzieję słuchaczom, bo nawet tak jest źdźbło bywa bardzo często taką podbudową po to, by gdzieś oczekiwać wielkiego przełomu w walce z nowotworami w takie dziedziny, jaką jest onkologia, ale jednak tutaj musi być uczciwy to są badania podstawowe i tak na pewno będziemy znajdować mówimy ludzie naukowcy będziemy znajdować się nowe terapie na podstawie tych badań, ale staną skonstruowanie leku może zajmować od 5 do 10 lat także to co dzisiaj tworzymy to jest podstawą do tego żeby, więc za 5 do 10 lat było możliwe stworzenie niektórych lekach dla niektórych nowotworów przeciwko niektórym nowotworom, ale równocześnie już dzisiaj są tworzone lekarstwa na troszkę wcześniejszych badaniach od wcześniejszych badań także tak w przyszłości będziemy mieli rezultaty to jest jedyna droga, o którą musimy się zaangażować myślę, że jeżeli chodzi o Polskę to tutaj mamy bardzo dobre tradycje bardzo mocny skład od strony analitycznej bio informatycznych mamy świetnych młodych polskich naukowców z elektrycznym bardzo chętnie widział, że uczestniczyli w takich projektach, ale do tego są czynne co oszukiwać pieniądze zadam panu pytanie być może naiwne, ale z perspektywy dobry i Bionic informatycznego ignoranta myślę, że mogę sobie nie pozwolić jak bardzo starzeję się bioinformatyka mówiliśmy o tym, procesie teraz na bazie tych danych będą pracować onkolodzy będą pracować farmaceuci, ale ten moment, w którym być może opracują właściwy lekko może nastąpić za około 10 lat pan profesor sam powiedział też już wtedy te dane mogą być nie do końca aktualne, bo okaże się, że trzeba je wykonać na nowo tak czy bio informatyka jako nauka nie starzeje się tak jak z matematyką matematyka nie starzeje się mogła się czy badaczy przepraszam jest narzędziem ale, ale jak bardzo starzeje się to materia, którą bioinformatyka bada, a dane i to to oczywiście będzie trzeba produkować tworzyć nowe dane chociażby dlatego, żeby być precyzyjniejszy my w jakimś kawałku natomiast szereg danych jest już na takim poziomie, że one pozostają już na zawsze zostaną można powiedzieć, że UE w repertuarze biologów od nie odkrycia ostatnich lat dotyczące np. tak genu tercję, który jest wysłanie związane z rakiem mutacja w tamtym rejonie od o tyle ciekawa, że uruchamia gen, a nie zatrzymuje gen okazała się bardzo istotna dla dla bardzo wielu nowotworów, więc to już pozostanie to to się nie zmieni będziemy odkrywać nowe rzeczy to jest tak jak wchodzimy w lasce to to na początek wycinamy pan łatwiejszy rywal coraz głębszymi Jet też coraz trudniej, ale będziemy odkrywać nowe rzeczy to tak jak twierdzenie Pitagorasa, które no oraz napisane raz określone pozostaje na wiek no może byśmy tak mówi opowiedzieć się, porównując trójkąty to do genomu to oczywiste było skomplikowane Ależ tak ma pan do pewnego stopnia rację panie profesorze, jakie teraz zadania przed panem jak będzie wyglądał ten dalszy etap prac ja myślę że, że jest ona na wielu poziomach jest będziemy patrzyć na poprawianie metod wykrywania tych funkcyjnych w edukacji chcemy opublikować dokładniejsze narzędzie i rezultaty zastosowanie tego narzędzia i równocześnie pracuje bardzo wielu innych projektach także niedawno publikowaliśmy artykuł pokazujący w jaki sposób zielone matki w Afryce bronią się przed czy AIDS to znaczy zarażone wirusem chyba Rosji dla małpek potrafią być ogranicza się przed przed czy AIDS bio informatyka ma możliwości patrzenia na bardzo wiele różnych schorzeń patologii dla nas wspólne jest 1 sygnał sygnały, a dla biologa medyka jest interpretacja także mamy szereg projektów idących razem wracając do panujących będziemy dalej uczestniczyć, ale już Sokół, czując się zimą takiego ma służyć po polsku na jakiś szczególnych typach nową dziękuję panu bardzo za te rozmowy prof. Jan Komorowski był moim państwo gościom dziękuję bardzo, państwa zapraszam teraz na informacje Radia TOK FM Zwiń «

Badanie, które jest dla onkologii tym, czym dla fizyki Wielki Zderzacz Hadronów

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: ROZMOWA Z CIEKAWYM CZŁOWIEKIEM

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 18:00

Najnowsze Podcasty

Baraże ME 2024 coraz bliżej, a drużyna w rozsypce. "Brak czasu i brak organizacji gry"

Rosjanie i Białorusini wystąpią na Igrzyskach Olimpijskich. "Haniebna decyzja"

Rośnie liczba zachorowań na COVID

Jak AI wkracza w proces rekrutacji?

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL