dzień dobry słuchacze państwa audycji polityki esej o przyszłości dziś, o której rozmawiamy o technologię ich wpływie na nasze codzienne życie z naszymi gośćmi są eksperci politycy naukowcy przedsiębiorcy wspólnie zastanawiamy się jak sztuczna inteligencja roboty drony bio metrykę czy internet rzeczy zmieniają społeczeństwo nas samych partnerem audycji jest wręcz Polska zapraszam do słuchania Marek Świerczyński energia drożeje paliwo się kończą ludzkość zatruła
Rozwiń »
klimat także za chwilę na ziemi nie da się żyć kasandryczne prognozy zalewają nas zewsząd każą pilnie jak nigdy dotąd szukać drogi wyjścia z energetycznej klimatycznej pułapki, którą wpadł świat 2001. wieku czy jest coś co panuje system, który najwyraźniej wymknął się spod kontroli jak sprawić, żeby mniej energii marnować lepiej produkować mniej truć Krzysztof Bolesta z fundacji promocji pojazdów elektrycznych tu widzi pierwsze i najważniejsze zadanie dla sztucznej inteligencji chodzi o to, żeby w pierwszym kroku dowiedzieć się w jaki sposób konsumujemy energia i w jaki sposób produkujemy energię, żeby to później zdarzyć przeanalizować i zacząć lepiej tym systemem zarządzać, bo to jest bardzo skomplikowany system za mało jest danych, żeby wszystko ładnie poukładać szufladki, o których godzina jak wiele, kto produkuje, kto zużywa na początku sektora energii to było dosyć prosta była 1 duża elektrownia i było dosyć mało odbiorców dzisiaj to są tysiące jeśli nie miliony konsumentów zasilanych z coraz bardziej rozproszonych systemów, więc tak naprawdę sztuczna inteligencja musi najpierw nauczyć tego jak konsumuje energię, żeby lepiej tym systemem zarządzać i wydusić z niego tyle ile można, czyli konsumować jak najtaniej jak we wszystkich innych możliwościach zastosowania sztucznej inteligencji na początku są dane potrzeba ich mnóstwo również, dlatego że komputerowe algorytmy w przeciwieństwie do człowieka tym lepiej sobie radzą im więcej informacji mają do dyspozycji, aby system oparty na sztucznej inteligencji pomógł nam lepiej zarządzać produkcją dystrybucją i zużycie energii trzeba nam danych z czujników liczników sieci przesyłowych elektrowni, a nawet kominów pełnomocnik premiera do spraw programu czyste powietrze i prezes Narodowego funduszu ochrony środowiska gospodarki Wodnej Piotr Woźny tłumaczy, że końcowy produkt spalania nie doczekał się jeszcze w Polsce wiarygodnego opisów liczbach, jeżeli chcemy w Polsce zwalczyć niską emisję to musimy zrobić coś, czego w Polsce mamy mianowicie bazy danych o urządzeniach tych wszystkich, które emitują szkodliwe substancje do atmosfery czy to były te 10 Pm 2,5 czy to dwutlenek węgla są też przecież powstaje w trakcie spalania paliw w naszych domach i aż trudno sobie wyobrazić, ale Polska kraj, w którym w gospodarstwach domowych spalasz 85% węgla, który jest w gospodarstwach domowych w Europie spalane dla potrzeb ogrzewania się na nie ma co oszukiwać to palenie drewna węgla w domowych piecach w Polsce to jest źródło smogu benzo pirenu i tych wszystkich szkodliwych substancji, które są w powietrzu to Polska taką bazą danych nie dysponuje wyobrażam sobie, że jeżeli wykonamy przedsięwzięcie polegające na tym, że jak mamy księgi wieczyste mamy mnóstwo informacji na temat nieruchomości chociażby w ewidencji gruntów budynków w księgach wieczystych nie mamy informacji na temat bardzo ważnego atrybutu nieruchomości w Polsce, jakim jest źródło ciepła w tym domu, jeżeli zgromadzimy taką bazę danych, jeżeli wyposażymy ją informacje na temat tego, kto czym pali i kto jakie ma źródło ogrzewania w domu to tam baza danych jako narzędzie pozyskane informacje będziemy mogli sobie informacje zgromadzone tutaj nałożyć na np. kwestia danych dotyczących zgromadzonych w państwowym monitoringu jakości powietrza będziemy mogli sobie nałożyć na dane Narodowego Funduszu Zdrowia dotyczące różnego rodzaju zachorowań, tudzież kwot wypłacanych w różnych miejscach Polski na różnego rodzaju świadczenia medyczne to są dane wielokrotnego zastosowania różnych przypadkach to są też dane, które będziemy mogli użyć do tego, żeby sprawdzić, jaki poziom aktualnej efektywności energetycznej polskich budynków i w kontekście Green New dealu to podstawowe narzędzie optymalizacji, jakie mamy do dyspozycji to poprawa stanu izolacji polskich budynków ja widzę gigantyczny zastosowania sztucznej inteligencji w Polsce tylko, żeby zacząć stosować musimy zgromadzić stosowne rezerwuar danych, które uzbroi nam tę sztuczną inteligencję w służbie poprawy efektywności energetycznej czy w służbie walki o lepsze powietrze celem jest, więc ochrona klimatu i nasze zdrowie, ale po drodze głównie oszczędności dla producentów energii i odbiorców już teraz algorytmy wciąż karmiony zbyt małą ilością danych są wstanie z grubsza przewidzieć, jaki będzie zapotrzebowanie na prąd i jak duża jego podaż naukowcy zaś tacy jak prof. Dariusz Baczyński z Politechniki warszawskiej starają się udoskonalać programy prognostyczne zastosowaniem sztucznej inteligencji prognozuje ile np. cała Polska będzie potrzebowała jutro o określonej godzinie energii elektrycznej możemy prognozować skali mniejszej skali pojedynczego miasta czy nawet pojedynczych stacji elektroenergetycznych czy pojedynczych odbiorców, jeżeli mówimy o odbiorcach przemysłowych i odbiorcy przemysłowi to robią też muszą prognozować jak będzie wyglądało zapotrzebowanie następnego dnia, żeby można przykład kupić na giełdzie energii odpowiednią ilość energii zapotrzebowanie, ale też możemy prognozować prognozujemy już produkcja energii w tych źródłach, które od nas niezależne, czyli głównie mówimy tutaj o farmach fotowoltaicznych wiatrowych, których produkcja zależy od warunków meteorologicznych i tutaj składają się na to 2 elementy 1 element jest samo prognozowanie warunków pogodowych, a potem za pomocą sztucznej inteligencji zwykle sieci neuronowych uwzględniamy te warunki lokalne jesteśmy w stanie lepiej za prognozowanie to co zostanie wyprodukowane w danym źródle, a efektem z 1 strony to jest prognoza zapotrzebowania z drugiej strony jest prognoza produkcji w tych źródłach, których nie jesteśmy w stanie bezpośrednio sterować, ale dzięki temu możemy przygotować np. te jednostki, które wspomagają system wtedy, kiedy musimy wyprodukować energię ze źródeł konwencjonalnych, czyli możemy zaplanować np. jutro uruchomimy 2 elektrownie rano Węglowa, a np. na wieczór będzie musieli jeszcze 1 elektrownię węglową albo gazową ruchami, żeby sprostać zapotrzebowaniu, bo jest szczyt wieczorny zapotrzebowań walka ze szczytem wieczornym to jedno z największych wyzwań energetyków z 1 strony nie chcą, by zapotrzebowanie na prąd gwałtownie rosło, gdy większość ludzi wraca do domów po pracy szkole z drugiej boją się że, oferując tańszy prąd nocą tylko odsuną ten sam problem na godzinę późne wieczorne wykres energetycznego głodu Polaków zrobi się jeszcze bardziej stromy skurczy 5 do 23 godzin, gdyby na szeroką skalę w tym systemie działała sztuczna inteligencja mogłaby sama podpowiada użytkownikom decyzje, które oszczędziły bez stresu energetykom i zmniejszyły rachunki za energię, ale nie zrobią tego tradycyjne narzędzia urządzenia trzeba sięgnąć po wspomaganie Krzysztof Bolesta to jest dokładnie, o co chodzi o zastosowaniu sztucznej inteligencji w sektorze energii to jest także dzisiaj ciągle te systemy, które mamy one nie są smart nie są na tyle mądra, żeby zrobić pewne rzeczy w czasie rzeczywistym to ciągle robienie rzeczy na zakładkę i tak naprawdę to kosztuje nas pieniądze, bo nie wiemy do końca jak będzie odbywał przepływ energii między producentami konsumentami, więc zrobimy troszkę na zakładkę i z tego co wiemy co nas nauczyła historia natomiast sztuczna inteligencja nauczy się tego wszystkiego dosyć szybko mamy nadzieję no i będzie wszystkie te rzeczy odłączanie wyłączanie magazynowanie robić w czasie rzeczywistym smart Gwit inteligentna sieć w tym przypadku energetyczna marzenie energetyków i tych konsumentów, którzy już o nim słyszeli najbardziej zaś tych naj aktywniejszych, którzy na swoich działkach stawiają wiatraki na dachach instalują panele wytwarzające prąd ze słońca Piotr ważny dodaje, że nowe zachowania użytkowników energii, którzy coraz częściej stają się też wytwórcami z czasem wymuszą powstanie sieci przyjaznej środowisku i prosumenta ja rozumiem ideę mangi w ten sposób, że jest to sieć, która wie bardzo dużo swoich użytkownikach, która w trybie praktycznie online, nakładając na to też pewne predykcji pogodowe wiedząc jak będzie świecić słońce będzie wiał wiatr to jest sieć, która wie czy warto dla potrzeb zapewnienia zdolności korzystania z energii elektrycznej ciągnąć tę energię z daleka przysłowiowego Bełchatowa czy warto korzystać ze źródeł, które są dużo bliżej, które być może nie generują energię taki sposób oczywisty powtarzalne i pewne, ale da się stabilizować da się nimi zarządzać, bo to co jest bardzo ważne przecież w tej całej rewolucji fotowoltaicznych, że punktem wyjścia było to znowu 14,51 000 000 gospodarstw domowych w Polsce, bo pewnie tyle mniej więcej mamy praktycznie każde gospodarstwo domowe jest tam nie kilka kilkanaście lat temu było wyposażone w jednokierunkowe licznik energetyczny, czyli tylko włącznie dokonywały poboru energii sieci, więc potrzebowało mierzyć tylko tyle ile zużyliśmy to najważniejsza zmiana w życiu prosument polega na tym, że w moim domu zmontowane dwukierunkowe liczniki energetyczne, które o pomiar wód to ile energii pobieram syci, ale też ile energii daje do sieci im więcej będziemy mieli prosumentów w sieci energetycznej tym więcej będziemy wiedzieli na temat specyfiki zachowań poszczególnych konsumentów energii, ale i też na temat tego ile oni Energi stanie są do tego systemu dorzucić budowa systemu, który wie o nas wszystko brzmi atrakcyjnie, ale też groźnie zastosowanie sztucznej inteligencji opartej na danych wymaga od nas kompromisu system może nam pomóc tylko jeśli będzie zbierał prawdziwe informacje najlepiej natychmiast, czyli trzeba się do niego podłączyć i pozwalać, by nas obserwował energetyczny wielki brat to 1 z tematów poważnej debaty mówi Krzysztof Bolesta też rzeczywiście kwestia, która jest szeroko dyskutowana, dlatego że te dane na temat tego jak konsumujemy energii to są też nasze prywatne dane no i ich ochrona też jest bardzo ważna w tej nowej granicy z sektora elektroenergetycznego dzisiaj te dane są zarządzane odpowiednio i na pewno uzyskiwanie do nich dostępu też będzie przedmiotem jakiejś gry konkurencyjnej, a to jest tak naprawdę pokaż swój rachunek energetyczny, a powiem kim jesteś dzisiaj tak jeszcze nie jest, ale jeżeli te dane będą na takim szczeblu szczegółowości NATO to zdanie będzie już prawdziwe, bo włączenie każdego urządzenia czy też zwiększenie poboru mocy tego urządzenia, które chociażby jest wstanie czuwania prawda przechodzi w tryb aktywny będzie natychmiast widoczne tak będzie natychmiast widoczne będzie można po analizie tych danych powiedzieć, kiedy jesteśmy w domu, kiedy nas nie ma, więc niektórzy mogą wykorzystać np. włamania także naprawdę cyberbezpieczeństwo w sektorze energetycznym będzie coraz ważniejsze włączać, więc czy nie włączać to jest pytanie i co włączać, by pozostać anonimowym na tyle na ile chcemy jednocześnie skorzystać z dobrodziejstw inteligentnej sieci być może sama sztuczna inteligencja nam też to podpowie w przyszłości na dziś jednak ma pilniejsze bardziej przyziemne zadania, o których mówi Piotr Woźny, jeżeli uda nam się doprowadzić do pozyskania danych na temat poszczególnych budynków i pomiarowa niejako te budynki, czyli wiedzieć ile on na dzień dzisiejszy zużywają energii elektrycznej energii cieplnej, jeżeli uda nam się to powiązać z tą przez walające się przez Polskę rewolucją fotowoltaiczną, bo jeżeli pod koniec tamtego roku mieliśmy 40 parę tysięcy domów jednorodzinnych, których były elektrownie słoneczne na koniec października mieliśmy już ponad 100 000 takich gospodarstw domowych to są wszystko użytkownicy z reguły nowoczesnych technologii, bo praktycznie każdy taki system fotowoltaiczny sprzężone z aplikacją, która pokazuje prawie, że online informacje ile tej energii wyprodukowała sobie dla swego domu jak jest skala mojej czynności, więc myślę, że jeżeli zbieramy dane na temat tego ile energii na dzień dzisiejszy tracimy z informacjami też od tej wzrastającej bardzo mocną grupę osób, które to sobie montują chociażby fotowoltaikę ile one są w stanie energii produkować to jestem przekonany, że jak te wszystkie dane zwrócimy zaczniemy wykorzystywać dla potrzeb właśnie poprawę efektywności energetycznej czy poprawy jakości powietrza, a to będzie to gigantyczne wykorzystanie właśnie algorytmów danych ICM dla potrzeb tego, żeby sobie poprawić rzeczywistość, zanim wyjedziemy w przyszłości skręcimy w jeszcze 1 uliczkę, do której prowadzi znak sztuczna inteligencja elektromobilność to Krzysztof Bolesta wymienia zastosowania algorytmów, które już działają w praktyce, a których efektem jest ułatwienie oszczędność bezpieczeństwo sztuczna inteligencja na rynku motoryzacyjnym będzie miała zastosowanie 2 obszarach najszybciej pierwszy to jest autonomiczne pojazdy, bo to jest znowu pole do tego, żeby uczyć się jak po zachowuje się na ulice i dzisiaj np. Tesla bardzo dużo zbiera danych każdy samochód jest dzisiaj jest takim pojazdem, który zasysa dane z otoczenia analizuje przesyła do chmury no i Tesla każdy kolejny produkt będzie już coraz lepszy na podstawie tego co samochody się nauczyły, czyli mapowanie otoczenia zachowania innych uczestników ruchu też wszystko przygotowanie do tego, żeby samochód w pewnym momencie mógł sam poruszać się po drogach i to jest 1 taka rzecz, która wejdzie do zastosowania w rynku motoryzacyjnym druga to jest to co już dzisiaj dzieje na rynku energii odnawialnych, czyli zastosowanie rozwiązań sztucznej inteligencji i uczenia maszynowego do tego, żeby przewidywać, kiedy będą się psuć części i takie firmy już dzisiaj nawet na rynku polskim działają chodzi o to, że na podstawie analizy danych o pracujących urządzeniach one będą cały czas połączone siecią będą przesyłać dane na temat tego jak pracują i rozwiązania sztucznej inteligencji będą przewidywać, kiedy np. turbina zacznie pracować gorzej i będzie ją trzeba wymienić i tak samo będzie działać w samochodach elektrycznych coś się psuje co można zrobić zdalnie kierowca będzie dostawał wezwanie do warsztatu, bo za chwilę część zepsuje, więc będzie można to wyprzedzić i w związku z tym zmniejszyć ten okres, kiedy urządzenia nie pracują i to też wpłynie na oszczędność dokładnie, bo dzisiaj ciągle, nawet jeżeli chodzi o turbiny wiatrowe no to dopiero jak się turbina zepsuje to firma musi ją naprawić no i wtedy jest taki okres, kiedy tato gmina nie pracuje, jeżeli będzie można przewidzieć, kiedy ona stanie to wymiana następuje od razu nie ma tego okresu bez pracy praktyczna strona sztucznej inteligencji wydaje się, więc znacznie sympatyczniejszy niż kreowane na jej temat legendy, zwłaszcza że, zanim algorytmy zaczną śledzić nasze życie śledzą już teraz tych, którzy łamią normy środowiskowe Piotr ważne opowiada, że 1 z pierwszych zastosowań sztucznej inteligencji, jakie jemu udało się wprowadzić był internetowy pod detektyw kopciuchów najlepiej zaczynać od małych drobnych dostosowań ministerstwo przedsiębiorczości technologii jeszcze czasów jego funkcjonowania kilka miesięcy temu, gdy jest przez 45 miesięcy udało nam się za relatywnie niewielkie pieniądze to było raptem kilkadziesiąt tysięcy złotych zamówić taki algorytm do przeszukiwania stron internetowych serwisów sprzedażowych różnego rodzaju pod kątem występowania na nich ofert sprzedaży kotłów, które nie spełniają standardów emisyjnych wiadomą rzeczą jest to, że te wszystkie działania regulacyjne komisji Europejskiej znajdą w tym kierunku, żeby na rynek urządzeń dla klientów nie były wpuszczane takie kotły, które przy spalaniu emitują zbyt dużą ilość szkodliwych substancji to jest analogia systemu limitów emisji spalin silników spalinowych dokładnie to samo i teraz wiadomą rzeczą jest też to że, żeby wyprodukować kocioł, który spełnia pewien standard emisyjny trzeba zastosować technologie materiały zorganizować produkcję taki sposób, że możemy przyjąć sobie dużą dozą prawdopodobieństwa, że choć, które kosztuje 1000 albo 15002000zł no nie jest w stanie spełnić tych kryteriów jakościowych, które są wymagane przepisami prawa, więc za takie kilkadziesiąt tysięcy złotych właśnie zamówiliśmy i wprowadziliśmy do użytku bota, którego zadaniem jest permanentne przeszukiwanie ofert w Polskim internecie dotyczącą sprzedaży tego typu produktów końcówkę tego, bo ta udostępniliśmy Inspekcji handlowej urzędowi ochrony konkurencji konsumentów dlatego, że to on jest instytucją powołaną do tego, żeby badać czy na Polski rynek nie są wprowadzone od, których nie spełniają standardów emisyjnych każdy Kopciuch mniej ile szkodliwych substancji nie wydostanie się do atmosfery w ogólnym rozrachunku wszyscy nie będziemy musieli wdychać jeśli sztuczna inteligencja ułatwi takie pozornie błahy działania to świetnie, ale nie załatwi za nas wielkiej energetycznej zmiany nie zdecyduje co robić, by pozbyć się węgla nie napisze zarząd żadnej strategii dlatego prof. Kaczyński namawia by zanim dla lepszej energetyki klimatu zaczniemy używać sztucznej inteligencji zaprząc wreszcie do działania naszą zwykłą ludzką jest szereg różnorakich zastosowań, które mogą wspomagać użytkownika mogą zwiększać jego komfort mogą oszczędzać energię, ale np. tak jak w tej energetyce cieplnej za podstawę tego, że budynek zużywa mało energii cieplnej jest to, żeby miał szczelne okna, żeby miał dobrą izolację cieplną ścian to jest podstawa dopiero do tego można dokładać kolejne elementy, które spowodują, że ten budynek będzie jeszcze mniej energii zużywa np. inteligentne czujniki tak nagiąć inteligentny czujnik właśnie czy inteligentne planowanie prognozowanie tego budynku będzie się działo, jakie będą zapotrzebowania, żeby odpowiednio za magazynować sobie odpowiednią ilość energii wcześniej niż to przewidujemy, że będzie potrzebne także to są podstawowe elementy, a potem za pomocą właśnie różnych metod obliczeniowych sztucznej inteligencji możemy wycisnąć kilkanaście procent może 20 tego zysku głównym problemem jest to jakim kierunku, iż państwo powinno nakreślić jakąś długofalową politykę i ta polityka powinna być na tyle długofalowa, żeby to było przynajmniej plan na najbliższe 2 pokolenia, czyli na 50 lat takie strategiczne podejście tak strategiczne, bo nie jesteśmy w stanie spalić węgla w nieskończoność nad czym będzie musieli zastąpić będą to źródła wiatrowe czy będą fotowoltaiczne niekoniecznie, bo jeszcze cały czas nie mamy rozwiązanej sprawy kluczowej, czyli magazynowania energii, jeżeli w warunkach polskich byśmy chcieli magazynować energię tak, żeby na miejscu tarczy było tak do normalnego użytkowania teraz użytkujemy to byśmy musieli wydać mnóstwo pieniędzy postawić magazyny energii, które pozwalały na magazynowanie tego zapotrzebowania w skali 1,5 miesiąca 2 miesięcy, czyli magazyny były przeogromne proszę sobie wyobrazić czy chcecie państwo zasilić gospodarstwie domowym tylko baterie, które kupujecie no takie porównanie daje przez miesiąc wszystko co chcecie robić robicie baterie NATO byłoby to dramatycznie kosztowne i poza tym z takiego środowiskowego punktu widzenia bardzo skomplikowana, więc musimy mieć jakiś sposób przetwarzania energii jakiś pośredni nośnika energii, czyli albo wodór, który możemy magazynować energię albo jakiś inne substancje, czyli bardziej skomplikowane jakieś węglowodory, dzięki którym będziemy mogli wykorzystać tę energię wtedy, kiedy nie wie nie świeci słońce i kiedy na energię potrzebna długofalowej analizie prognostyczne energetycznej sztuczna inteligencja też może być przydatna, ale pierwszy krok to uświadomienie sobie celu i tempa potrzebnych zmian w żaden algorytm nie wymusi tego zaraz to ostatni odcinek serii o sztucznej inteligencji, której próbowaliśmy ją zdefiniować i pokazać jak zmienia nasze codzienne nawyki oraz jak wpłynie na przyszłość jednostek i społeczeństwa za 2 tygodnie zapraszam na kolejny sezon, w którym będziemy przyglądać się jak technologia zmienia miasta, w których żyjemy zastanowimy się czy nowoczesne technologie mogą podnieść poziom życia ludności usprawnić komunikację i zarządzanie miastami czy zwiększyć poziom zaangażowania mieszkańców we wspólne sprawy zapraszam do słuchania
Zwiń «