REKLAMA

Słodka apokalipsa wg bojaźliwego bohatera

Weekendowy Poranek - Maciej Zakrocki
Data emisji:
28-03-2020 07:40 (Powtórka: 25-12-2020)
Prowadzący:
Czas trwania:
17:52 min.
Udostępnij:

W rocznicę urodzin Bohumila Hrabala postać czeskiego pisarza przypominał Aleksander Kaczorowski tłumacz, autor biografii pisarza "Hrabal. Słodka apokalipsa"

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

Transkrypcja podcastu
Maciej Zakrocki dobry ponownie mamy trochę więcej czasu no przynajmniej niektórzy chociażby ze względu na ograniczenia jeśli chodzi o wychodzenie z domu to jest w takim razie też dobra okazja, żeby sięgnąć do książek albo tych, które czytaliśmy wiele lat temu albo tych, których jakiś powodów nie zdążyliśmy przeczytać, a wtedy proponował państwu jednak sięgać też po książki, które może nam też coś podpowiedzą podpowiedzą jak sobie może trochę filozoficznie Rozwiń » poradzić z tym co wokół nas np. gdybyśmy sięgnęli po obsługiwałem angielskiego króla znaną książkę Bohumila Hrabala to moglibyśmy przeczytać np. takie zdanie zapamiętać sobie synku, że życie jeżeli, chociaż trochę się powiedzie wtedy jest piękne no właśnie dzisiaj jest dobra okazja, żeby sięgnąć po Hrabala, ponieważ 28marca 1914 roku Bohumil Hrabal przyszedł na świat na przedmieściach Brna no i porozmawiamy o tej postaci jego właśnie spojrzeniu na życie na świat na NATO jak powinniśmy może czasami z dystansem patrzeć na pewne rzeczy nawet w trudnych czasach pomoże nam w tym znakomity znawca tej postaci pan Aleksander Kaczorowski tłumacz eseista dziennikarz Bohemie na dzień dobry panu dzień dobry pan dzień dobry państwu no oczywiście też autor książki Hrabal słodka apokalipsa, a może przy okazji wyjaśni pan tytuł, dlaczego słodka apokalipsa słodka apokalipsa co jest w gruncie rzeczy cytat to znaczy niemal takie sformułowanie, ponieważ 1 z tekstów Bohumila Hrabala on sam w ten sposób postrzegał nie tylko rzeczywistość, ale własne pisarstwo mawiał oczywiście, wkładając te słowa w usta swojej żony autobiograficznej powieści wesela w domu, że tak naprawdę największą ambicją jego największym marzeniem jako pisarza jest ukazać całą tę słodką apokalipsę, w której żyjemy pośród, której żyjemy, której doświadczamy dwudziestym wieku może to niewątpliwie udało uderzyło mnie to, że nawet na mediach społecznościowych pojawiają się ostatnio cytaty Bohumila Hrabala włącznie z tym najsłynniejszym pociągów pod specjalnym nadzorem, który brzmi trzeba było siedzieć w domu na długie to jest oczywiście ostatnie zdanie tej tej powieści Hrabala aktualnych bardzo zawsze się przydaje chyba zawsze trafnie oddaje zarówno słodycz jaki, jaki to ten apokaliptyczny wymiar naszej egzystencji oczywiście też przypomnieć ten wrak ten sentencje, jakby sam tak, bo oczywiście nie tylko, że pamięta wielu może starszych słuchaczy filmy Jerzego Mencla pociągi pod specjalnym nadzorem film oczywiście na podstawie książki Hrabala i choć rzeczywiście ten finał dotyczy trochę innej sytuacji prawda, kiedy to umiera niemiecki żołnierz wraz z dłużnikiem i właśnie to może w takim razie, bo to przygotowałem te te ostatnie zdanie przeczytam do ostatniej chwili dopóty, dopóki nie zacząłem tracić oczy samego siebie trzymałem tego zabitego Niemca za rękę do jego niesłyszących już uszu powtarzałem słowa kierownika pociągu trzeba było siedzieć w domu na dupie oczywiście dzisiaj ma to inny kontekst, ale do pewnego stopnia to jest to samo także mogłoby nie być tego całego nieszczęścia prawda gdyby, gdybyśmy zostali w domu, chyba że potęga potęga literatury to te naprawdę znakomitej literatury polega na tym, że ona pozwala się pozwala się odczytywać w różnych kontekstach w różnych sytuacjach i w każdej, zwłaszcza dramatycznej trudnej sytuacji ma nam coś do powiedzenia to jest taka cecha szczególna klasyki literackiej kanonu literackiego Hrabal niewątpliwie do kanonu klasyki literackiej dwudziestego wieku i 2001. wieku 2001. wieku również jest jest aktualnej do niej należy cieszy nas w bardzo często zaskakują pod wieloma względami to oczywiście Mariusz Szczygieł jest mistrzem może wyjaśniania albo pokazywania tych różne rzeczy które, które mnie zaskakują również, ale to co przeczytałem pana tekście Rzeczpospolitej napisanym chyba z okazji setnej rocznicy albo nawiązującej do setnej rocznicy urodzin autora, czyli to było kilka lat temu pisze pan że w miejscowości do, z którą Hrabal przez lata był związany pojawił się pomysł, aby właśnie na setną rocznicę gimnazjum nazwać jego imieniem i oto uczniowie tego gimnazjum zaprotestowali przeciwko planom Dyrekcji i 1 przywoływany przez pana w tym tekście mówi nigdy nie słyszałem o takim pisarzy, a mówił, że Hrabal dwukrotnie nie zdał do następnej klasy, więc trudno, żeby taki gość był patronem 1 z najlepszych w kraju szkół średnich co mówi Ochyra balu o jego postrzeganiu również przez jego rodaków no właśnie, a może to jest także facet świetnie pisał, ale może być takim sobie człowiekiem szczerze mówiąc bardzo ta historia wtedy zapracowała pojechałem później do Lęborka, żeby sprawę wyjaśnić na miejscu Hrabal z Borkiem związany był przez znaczną część życia się tam wychował przede wszystkim mamy to miasto uczynił z ceną swoich najsłynniejszych w każdym razie tych części spośród tych swoich najsłynniejszych książek to jest miasto postrzyżyny Carrion gra żałoba tych pan już tak tak tak traktować te których, których sam sam Hrabal jest jest bohaterem nawet nawet kiedy już mieszka wprawdzie to oczywiście Lęborka często wraca, ponieważ tam mieszkali jego jego rodzice często był naprawdę to było miasto proponuje miasto rodzinne znacznie większym stopniu niż Brno np. firma się po prostu urodził tam wychodzi spędził kilka pierwszych lat życia pod opieką babci dziadka, ale tak naprawdę jego miastem ją to otwarcie przyznawał był był Lębork to był właściwie rodzaj happeningu proszą nas już jest elitarnym gimnazjum najlepszą chyba w ogóle szkołą w tym mieście i na tyle Jaros zeznający na ile mogłem jedyne sytuacje mogą się z tym gimnazjum prawda, zwiedzając od praktycznie od piwnic po ostrych to jest ogromny budynek jeszcze takich czasów austriackich to po prostu uczniowie zrobili sobie jaja tak mówiąc już na nadzwyczajnej kolokwialnie, bo trudno wyobrazić na serio, żeby to, że potencjalny prawda patron szkoły dwukrotnie nie zdał stanowiły problem dla dla uczniów natomiast tym także tam tam tam oczywiście była też taka w tle historia, że po prostu decyzja może zapadła bez należycie wystarczająco szerokich konsultacji społecznych może nazwijmy to tak w każdym razie to byłam w gruncie rzeczy zgrywa, która pomogła też nagłośnić całą historię oczywiście szkoła otrzymała ostatecznie miał Bohumila Hrabala nikomu to nie przeszkadza zresztą bardzo ciekawe są takie kąciki pamięci PLH chce z tym związane popiersia po pierwsze, pisarza np. Hrabala w tej w tej szkole w ogóle brak jest miastem, które warto zobaczyć, bo on wciąż ma sporo takiego kolorytu czasów już bardzo odległy przecież, kiedy Hrabal po tym, mieście chodził jeszcze jako młody chłopak, kiedy w tym mieście właśnie ze swoim najbliższym przyjacielem, ale paryską zachwycił się surrealizmem, kiedy dopytywał się książkami autorów i czeskich i francuskich i niemieckich, którzy Stali się dla niego przewodnikami po tym, świecie literatury Hrabala oczywiście jest tak trochę jak moja jedno z każdym boja wiem jak z Witoldem Gombrowiczem badana czy trudno byłoby pewnie znaleźć w Polsce czy w ogóle wykształconego człowieka, który słyszał nazwiska Gombrowicz prawda i podobnych robale w Czechach to nie znaczy, że wszyscy pasjami książki czytają moich osobistych doświadczeń wynika, że nawet znani wszyscy współcześni autorzy też do swoją ścieżkę do Hrabala musieli samodzielnie przecierać, bo np. w czasach, kiedy byli młodzi kojarzy im się nie tylko literaturą co z organizacjami np. które z różnych względów niekoniecznie bardzo im się podobały, bo na placu uważali za przesłodzony prawda jak jak niektóre ekranizacje Jerzego Mencla ma zakład może dziwić poprawa w Polsce mamy troszeczkę inny od tych rzeczy, ale generalnie jest także Rapa tak jak tak jak mówiłem nikogo nie trzeba zmuszać na szczęście do czytania RAŚ nikogo dorosłego na i chyba jest po prostu także że, że jak 10 niepokorny dlatego angielskiego króla czy pociągi czy po zbyt głośna samotność dobrowolny właściwie tak Hrabala to po prostu pierwsze zdanie zakochuje się widzimy, że to jest jakiś po prostu szalone nikt tak napisał to jest auto, które rozpoznaje się praktycznie po 1 zdaniu pierwszym zdaniu to niezwykle rzadkie przy tym jeszcze latem to poczucie humoru niesamowite Hrabala Proton, które jest taką cechą tego tego pisarstwa, którego nie można przemilczeć nie można o nim zapomnieć przywołuje pan w właśnie w swoim w swoim tekście o Hrabala takie zdanie czy takie określenie, że mawiał o sobie pisarz bojaźliwy bohater, akcentując przy tym pierwszy człon tego określenia, ale pisze pan dalej w czeskich realiach okazał się jednak prawdziwym bohaterem po pierwsze nie donosił po drugie nie zawahał się publikować swoich książek wydawnictwach niezależnych i emigracyjnych może warto powiedzieć kilka słów, bo przecież żył w czasach wielkich politycznych wyzwań i tak jak Vaclav Havel kojarzy się jako człowiek o zupełnie jednoznacznej postawie w tamtych czasach to jednak właśnie w przypadku Hrabala może ta bojaźliwy, której sam mówił jednak właśnie każe zapytać jak tak naprawdę on odnosił się do tej politycznej rzeczywistości czy pan umie sobie np. wytłumaczyć, dlaczego podpisał anty kartę, kiedy do teraz specjalnie to uproszczenie przyzwoici ludzie podpisywali karty 77 noty przyzwoitych ludzi nie było tak znowu wielu myślę, że Hrabal podpisał podpisał kartę na takich powodów najzupełniej egzystencjalnych był wtedy już starszym człowiekiem i nawet nie podejmował się tego osądzać czy dopisze piszą o tym o tym w książce i trudno byłoby właśnie coś do tego dodać on sam postrzegał tor i przecież dlatego właśnie nazywał siebie tchórzem czy tchórzliwym bohaterem programu postrzegał jako jako jako swoją porażkę i z pewnością miał z tym jakiś ogromny problem liczba ta sprawa, do której sam zresztą wracał wielokrotnie także w swojej twórczości warto powiedzieć może przypomnieć przy tej okazji że to nawet nie tyle ten kwestia związana z kartą budziła oburzenie wśród znacznej części tych niezależnych pisarzy czeskich jeśli chodzi o Hrabala, ale sprawa wcześniejsza to czy to rząd w siedemdziesiątym piątym roku udzielił wywiadu reżimowej Gazecie, w której w gruncie rzeczy dokonał rodzaju takiej samokrytyki i dzięki temu mógł znów publikować oczywiście w warunkach ówczesnej komunistycznej cenzury to nastąpiło po sześcioletnim mniej więcej okresie, kiedy był pisarzem zakazanym, kiedy jego książki się nie ukazywały, kiedy po to, po prostu nie istniał jak sam mówił wg pisarzem likwidacji tak tak jak wówczas wiąz został zlikwidowany niezależny związek pisarzy czeskich w siedemdziesiątym roku tak też on o sobie mówił, że jest pisarzem likwidacji związku z tym, że to, że po prostu nie istnieje także główne kontrowersje dotyczyły tak naprawdę tego wydarzenia wcześniejszego czy to rząd w ogóle wrócił do oficjalnego życia literackiego i podpisanie karty, bo anty karty przepraszam było oczywiście konsekwencję konsekwencją tego akcesu do do oficjalnego świata literackiego, ale to jest dla trudno byłoby to zrozumieć moim zdaniem inaczej niż takich właśnie kategoriach egzystencjalnych natomiast wydaje się znacznie ważniejsze to jest to jaki wpływ to jego funkcjonowanie w oficjalnym świecie literackim odpowiada siedemdziesiątych do końca komunizmu miało na jego twórczość Otóż paradoksalnie ono nawet miało wprost miewały wpływ pozytywny mianowicie ono skłaniało go czy zmuszałoby prowokowało go do tego, żeby swoje książki pisać wielokrotnie i żeby pisać, by dowiedzieć w różnych rejestrach w różnych kontekstach, umieszczając tę historię on on jest niezwykle pisarze między nim, dlatego że on wiele swoich książek napisał kilka razy to znaczy jest kilka co najmniej ważnych książek Hrabala, które mają różne wersje, bo choćby wspomniane przez pana znakomity zresztą zbiór opowiadań taka piękna żałoba i przecież wariantem wcześniejszej książki przy czym taka piękna żałoba jednak najpiękniejszych książek Hrabala, bo książką napisaną dla oficjalnego wydawnictwa Jona oficjalnie bez problemu z większą ukazała się w komunistycznym wydawnictwie na to jest ona była wariantem wcześniejszej książki, które nie mogła ukarać oficjalnie otrzymała tylko w podziemiu w każdym razie takich nielegalnych maszyn opisowych wersjach i tak w przypadku wielu książek Hrabala włącznie z jego udziałem głośno samotnością, która miała na kilka wersji i co więcej 1 z tych wersji ukazała się oficjalnie pod zmienionym tytułem Hrabal gruncie rzeczy był twórcą apolitycznym to znaczy każdy reżym polityczne postrzegał jako opresyjne każdy z tych reżimów coś od niego chciał czegoś go zmuszał czegoś od niego wymagał usiłował wpłynąć na niego jako jako twórca i każdemu z tych z tych rozmów potrafił się przeciwstawić trzeba powiedzieć jednak nie zdążył zadebiutować przed wojną od nie mógł zadebiutować podczas wojny, bo były czasy okupacji hitlerowskiej on nie mógł zadebiutować w czasach stalinowskich no to były czasy stalinowskie czasy socjalizmu prawda on zadebiutował w wieku 50 lat niemalże razem mają pełne szuflady tekstów pisanych przez te ostatnie ćwierćwiecze i potem ma bardzo krótki okres, kiedy wykop wykop wydaje książkę z książką to są lata sześćdziesiąte, ale też przedział bardzo krótki to jest lato 634 do roku sześćdziesiątego 0810. dziewiątego powiedzmy tak rzutem na taśmę jeszcze są jeszcze coś tam wychodzi potem on znowu zostaje skazany na niebie to jest toczy się nie tylko jego los to wielu pisarzy czeskich w tamtym czasie, ale no trzeba powiedzieć on jednak największym spośród tych spośród tych twórców bardzo ciekawe są opinie zresztą na jego temat wypowiadane przez innych pisarzy zebrał je w latach osiemdziesiątych taki emigracyjny dziennikarz wówczas dzisiaj w kraju oczywiście Karol Fidela, gdzie kilkudziesięciu pisarzy nie tylko pisarzy czeskich artystów wypowiadało się Hrabal od opinii bardzo krytycznych np. Karela Kryla aż po opinię no i rozumiejące czy takie wręczy apologeta różne niesamowite jest to, że sam Hrabal, kiedy otrzymał tę książkę, bo też upadał jako, jaką jako zbiór książkowy, a nie dotyczyło tylko jego życie było to były wywiady rzeki z tymi twórcami właśnie, ale w każdej z tych rozmów powracał temat kolaboracji to posłowie Hrabala to on sam z tego wyciął remontować te fragmenty i sam z tego zrobił tak tak my sami gotową książkę kilkudziesięciu stronicową, którą sam rozprowadzał w połowie lat osiemdziesiątych wprawdzie nie, usuwając żadnych krytycznych uwag czy po prostu jak przed prze przed przez nie przedrukował w sobotę, bo klubowa przecież, ale ale, ale skrzętnie, gromadząc wszystkie te opinie i opłat w oparciu o takim komentarzem może czasem nasz czasem możemy się przejrzeć w opiniach innych prawda, że mam tutaj to nie chce ingerować to jest to co jego przyjaciele czy jego ludzie którzy, których często znał osobiście albo albo, którzy go znali przede wszystkim dzięki lekturze mieli na jego temat do powiedzenia, więc się bał odpowiedzialności za swoje działania Bohumil Hrabal świetna postać świetne książki warto do nich sięgnąć, kiedy mamy teraz może trochę więcej więcej czasu warto sięgnąć do książki Hrabal słodka apokalipsa Aleksandra Kaczorowskiego, który był naszym gościem no trochę się może przy tym balu lepiej poczuć w trudnych czasach bardzo panu dziękuję za rozmowę, a teraz informacje w lokatach Zwiń «

PODCASTY AUDYCJI: WEEKENDOWY PORANEK - MACIEJ ZAKROCKI

Więcej podcastów tej audycji

REKLAMA

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

REKLAMA

DOSTĘP PREMIUM

TOK FM Premium 40% taniej. Radio TOK FM bez reklam, podcasty z audycji i podcasty tylko dla Subskrybentów.

KUP TERAZ

SERWIS INFORMACYJNY

REKLAMA
REKLAMA
REKLAMA