REKLAMA

Czy wyobrażasz sobie demokrację bez wyborów powszechnych? "Utożsamianie woli ludu z wolą większości jest nadużyciem"

OFF Czarek
Data emisji:
2020-04-21 11:00
Audycja:
OFF Czarek
Prowadzący:
Cezary Łasiczka
W studio:
dr hab. Wojciech Ciszewski
Czas trwania:
42:30 min.
Udostępnij:

Rozmowa z dr. Wojciechem Ciszewskim

Zakopiańska bitwa na style: sposób zakopański i styl zakopiański Dzień po pandemii. Co po "koronawirusowej" technologii zostanie z nami na stałe?

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

Transkrypcja podcastu
wczoraj państwa i moim gościem jest dr Wojciech Ciszewski prawnik filozof katedra teorii prawa wydziału prawa i administracji Uniwersytet Jagielloński oraz Instytut filozofii Uniwersytetu Jagiellońskiego dzień dobry witam serdecznie panie doktorze dzień dobry mam nadzieję, że nie słychać słychać pana bardzo cieszy 3 lata temu albo 2 lata temu są opublikowane w bardzo interesujący tekst pana autorstwa zatytułowane demokracja to rządy większości wyłonionej w wyborach w Rozwiń » tekście zastanawia się pan nad koncepcją demokracji większościowej, ale zawsze panie doktorze tak z grubej rury czy my żyjemy w państwie demokratycznym, a to jest doskonały pytania i myślę, że niema 1, a prostej odpowiedzi a, a ten mój tekst który, który pan przypomni przed chwilą no właśnie starałem się przedstawić moje moje stanowisko to znaczy przede wszystkim skrytykować taki, a potoczny dominujący pogląd, że demokracja to z demokracja sprowadza się jedynie do, a 2 zasad tak naprawdę określonego sposobu wyłaniania reprezentacji politycznej ziemi, a wolnych wyborów określonego sposobu podejmowania decyzji politycznych czyli, a zasada zasady większości, czyli że taki najprostszy potocznej wydają się dominujący pogląd, że demokracja to wolne wybory, a plus zasadami przy większości miejsc wolnych wyborów i zasady większości on się wydaje na pierwszy rzut oka intuicyjne no ale i ma oczywiście swoich zwolenników literaturze to nie jest tak to jest pogląd, którego nikt nie broni, ale jednak jest narażony na na bardzo bardzo poważny zarzut że w ale na pierwszy rzut oka wszystko się zgadza, bo mówimy to większość czy każdy z jakąś opinię każdy z nas ma jakiś pomysł na to co jest ważne co jest szkodliwe co jest zagrożeniem każdy ma jakąś wizję przyszłości też mgliste pojęcie o tym jak w jakim państwie powinniśmy mieszkać powinniśmy żyć, więc postąpić, jeżeli każdy ma 1 głos mowa tu o uprawnionych do głosowania to suma tych głosów powinna nam powiedzieć na jakim czyli, jaka myśl dominuje na danym terenie skoro taka myśl dominuje na danym terenie co należy powiedzieć świetnie to postaramy się zagwarantować także prawa tym poglądem mniejszościowym, a realizować wizję większości, jakie są tutaj niebezpieczeństwa pułapki rzeczywiście chyba pan redaktor odwołuje się tutaj niemalże wprost do, a takiego, a popularnego uzasadnienia właśnie tego, a większościowego populistycznego przed czy za Viktorem Orbánem moglibyśmy powiedzieć nieliberalnej o, a w modelu demokracji, że wydaje, że są, że są 2 takie główne argumenty które, a uzasadniają w jaki sposób tej ten model to znaczy dowodzą jego sensowności i moim zdaniem przynajmniej oba te argumenty jedno nie są oszałamiające ach tak delikatnie rzecz ujmując 0101. argument jest taki argument stary jak świat tak naprawdę to znaczy od początku dyskusji toczonych wokół pojęcia demokracja się a w jaki sposób przewidzieć przebija to jest taki argument głosi że, a demokracja, a jest czymś pożądanym tak dobrze, jeżeli ustrój państwa demokratyczne bo a to nam umożliwia pokojowe przekazywanie władzy, a tym samym zapobiegł rozlewowi krwi aktywny bardzo stary argument LO ma też dużo współczesnych interpretacji wyznacza współcześnie, a mówi się także wybory większościowe takie, które nam pozwolą określić, o której stronie jest większość są bardzo potrzebne, bo one dają taką informację no właśnie, kto ma więcej siły i tak to znaczy, że spada ryzyko rewolucji krwawej rewolucji, bo wybory wysyłają taką informację po to jest silniejszy, kto jest silniejszy takim, a bardzo podstawowym sensie a kto dysponuje większą siłą fizyczną de facto lite tak jak mówię tak jak 0101. z tych argumentów, który broni tego, który ma się bronić tego mi większościowego nie liberalnego, a rozumienia demokracji, ale on nie jest szczególnie oszałamiający, bo wydaje się, że do tego, żeby ocenić określony jest większa od jakiej potrzebujemy wyboru prawda znaczek z badania społeczne sondaże opinii pozwalają nam z dość dużą precyzją określić, po której stronie, za jaką opinią powiada się większość, a drugi argument taki, który na pierwszy rzut oka jest bardziej, a przekonujące tak mi się wydaje ten argument, który wspomniał właśnie pan redaktor z naszych argument, a maksymalizacji szczęścia, ale chyba chyba w ten sposób można określić, że drogo, że najlepszy jest ustrój polityczny, a taką najbardziej fundamentalną sprawą dlatego jak lustro jest wyłącznie dobre jest to co daje szczęście ludziom żyjącym w tym ustroju najlepszy jest taki ustrój, który zapewnia szczęście, a maksymalnej ich związku, ponieważ ludzie mają różne sprzeczne interesy upodobania nie da się zadowolić wszystkich jej w tym kontekście najgorsze co stanowi starania ustalali to jest także realizowane są tylko preferencji 1 osoby to jest rana no, a najlepszym systemem jest demokracja to właśnie ta demokracja większościowa wtedy większość jest najprościej rzecz ujmując zadowolona z rządów po większość preferencji większości po prostu upodobania większości są w ten sposób realizowana i ten argument też nie jest specjalnie szanując, jakiego jak się nad nim bliżej zastanowić co z nim wiąże cała masa problemów, bo to nie jest także, że prawda już tak nas na pierwszym pokazie, a obywatele zawsze świadomie podejmują decyzje odnośnie do tego co leży w interesie co nie drugie te upodobania obywateli są bardzo bardzo różne tak demokracja ma to do siebie, że każdemu przyznaje 1 głos no ale za głosy mogą stać preferencji silniejsza słabsza to znaczy komuś np. na takim rozstrzygnięciu bardzo bardzo zależy to jest dla niego kluczowa sprawa życiowa no ktoś podejmuje decyzję przez rzut monetą taki jego reprezentanci tej pierwszej tej drugiej osoby w zasadzie liczą się tak samo, a w kontekście demokratyczny taką jeśli myśli jeśli jeszcze jeszcze mógłbym też dodać taką bardzo już najbardziej spójną spójną i jednocześnie wydają się ciekawą interpretację tego na czym polega ten, a ta wizja demokracji jako rządów większości wyłonionej zręby wyborach to dostarczyć taki austriacki teoretyk i ekonomista, a Józef Schumpeter i szum Peter, a rok wchodzi w polemikę z tymi argumentami, które przywołałem wcześniej wyznaczą przede wszystkim przede wszystkim skrytykował ten taki porządek rozumowania, że mamy obywateli, którzy mają jakieś preferencje na podstawie tych preferencji wybierają swoich reprezentantów nasi reprezentanci, ponieważ mają interes w tym, żeby trwać na swoich stanowiskach no mają też teraz z tym w tym, żeby realizować preferencji obywateli tak to jest taki, a będzie ciąg rozumowania które, które mam wrażenie mam wrażenie dominuje Schumpeter powiedział, że nic bardziej błędnego, a rzecz jest dokładnie jest może nie odwrotnie, ale jest absolutnie naszym, dlaczego demokracja jest raczej tak, że mamy, że te preferencje, a które ostatecznie kierują wyborcami wyborach są de facto tworzone przez polityków, a on porównuje relacje między, a politykami czy partiami politycznymi, a ich wyborcami relacji między producentami konsumentami na rynku i mówi mniej więcej coś takiego, że tak jak producenci na rynku próbują nam mówić po jakiś produkt jest nam bardzo potrzebny on rozwiąże wszystkie nasze problemy tak samo partie polityczne produkują zapotrzebowanie naszego także to nasz program rozwiąże wszystkie wasze problemy to dopiero po wprowadzeniu naszego pro programu w życie będziecie szczęśliwi, lecz wyborcy w jaki sposób nabierają się nad drogami można podejmują decyzje właśnie w oparciu o to, a co zaoferował im partie do czego przekonał ich partie do czego w pewnym sensie zmanipulował ich partie, a nie w oparciu o to, czego rzeczywiście chcieli w liście czy można, by powiedzieć panie doktorze, że nie jest także mamy powiedzmy lud tak czy suwerena, który decyduje, kto będzie reprezentantem wykonującym wolę większości tylko mamy jakby 2 grupy mamy lód czy suwerena mamy polityków teraz politycy tworzą produkty, które później przy pomocy narzędzi propagandowych starają się sprzedać tym się tak to znaczy dokładnie tak taka jest wizja, a tak jest opis demokracji, a które formuje się bateria jest jakby się tak zastanowić popatrzeć na rzeczywistość polityczną no chyba być może jest coś narzeczy znaczony dostarcza wiarygodnego opisu stanu rzeczywistego co ciekawe w celu co ciekawe to sól Peter nawet nie udaje, że raczej nie tyle nie udaje co bardzo wprost stawia sprawę, że Wola większości wyrażona w wyborach jest Wola ludu aktor czym innym jest Wola większości czy innym jest Wola ludu, a jako ogół prawda Wola większości po prostu wolą większości i to to jest jakby pisane trochę naturę tej demokracji nieliberalnej czy demokracji większościowej znacie to utożsamienie woli większości wolą ludu ludu przepraszam jest i po prostu nieuprawnione ważne to przejście, a nie dali się obronić na poziomie teoretycy, że oczywiście są są próby wypracowania na czym miałoby polegać, że mamy do czynienia z wolą ludu rzeczywiście coś się wolą wszystkich obywateli, ale na pewno wiarygodne odpowiedzi w tym zakresie dostarcza demokracja większościowa demokracja nieliberalna ona po prostu próbuję to samo wole ludu wolą większości, aby z tej okazji nadużycia wrócimy panie doktorze dalsze rozmowy po informacjach Radia TOK FM informacje o 1120 już za kilka minut państwa moim gościem jest dr Wojciech Ciszewski prawnik filozof katedra teorii prawa wydział prawa administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz Instytut filozofii Uniwersytetu Jagiellońskiego wracamy po informacjach wcale państwa moim gościem jest dr Wojciech Ciszewski prawnik filozof katedra teorii prawa wydziału prawa administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz Instytut filozofii Uniwersytetu Jagiellońskiego panie doktorze, dlaczego w czasach kryzysu w czasach trudnych wątpimy demokrację to z a dlaczego tak się dzieje to jest pytanie bardzo dobre i które należałoby zadać socjologom polityki czy, a psychologom polityki ja ze swojej strony ze strony swojej dyscypliny jak gdyby a mogę jedynie stwierdzić fakt, że to się rzeczywiście wydarza za każdym razem, kiedy mamy do czynienia, a z jakimiś kryzysami, a prawda to nie tylko nie tylko przypadek tej pandemii, z którą wszyscy się teraz mierzymy to potwierdza, ale też czy też wcześniejsze kryzysy kryzys ekonomiczny chce, a wojna z terroryzmem zawsze towarzyszyło takie przekonanie, że być może z tą demokracją, a jest coś nie tak być może powinniśmy poszukać lepszego, a ustroju i wydaje się, że to są takie zawsze z kryzysami wiążą się 2 tendencje, które stanowią poważne zagrożenie dla stabilności trwałości demokracji z 1 strony są nastroje społeczne, a z drugiej strony to są działania władz demokratycznych, które tak nas znają albo wręcz naruszają standardy demokratyczne i żeby być gołosłownym to rzeczywiście będę próbował odnieść do tego do tego przypadku, z którym mamy do czynienia obecnie, jeżeli chodzi o ten aspekt nastrojów społecznych to bardzo często wydaje mi się, że to można zaobserwować absolutnie wszędzie, a pojawia się taka myśl społeczeństwach demokratycznych może skoro ta demokracja nie obroniła nas przed tak poważnym kryzysem Noto być może to nie jest najlepszy ustrój prawda to znaczy są takie, a różnego rodzaju wypowiedzi, które wskazują, a czy takie tropy myślowe, które wskazują, że może państwa autorytarne radzą sobie lepiej z kryzysami albo nie dopuszczają do kryzysu albo są skuteczniejsze w ich zwalczaniu najczęściej najczęściej prawda po pojawia się przykład chińskiej, a właśnie Chiny jako państwo autorytarne takie sprawujące rządy silną ręką są znacznie sprawniejsze egzekwowanie posłuszeństwa że, a Chiny nie tracą czasu na spory polityczne, które są charakterystyczne dla demokracji, a więc może, więc może też pod tym względem lepszy ustrój, ale co oczywiście to oczywiście jest być może intuicyjnie znów na pierwszy rzut oka przekonująco, ale można też zwrócić uwagę na to że, a cała masa problemów z tym wiąże oznacza tak naprawdę właśnie, dlatego że Chiny są państwem na tor autorytarnym tak naprawdę nie do końca wiemy co się tam dzieje tak czy państwo autorytarne mają to do siebie że, a ma pełną kontrolę nad informacjami, które na ich temat się może nie tylko na ich temat krążą społeczeństwa, więc bardzo łatwy sposób mogą ukrywać informacji na jej początek pandemii te wydarzenia, które miały miejsce w Chinach zdaje się to potwierdza wprowadzać Chińczycy dość długo ukrywali fakt, że mają jakiś problem skoro nad wirusem no, a nawet w zeszłym tygodniu prawda pojawiła się taka informacja, że w Wuhan okazało się, że jednak zgonów jest znacznie znacznie więcej niż pierwotnie raportowane wydaje się, że państwa autorytarne państwa niedemokratyczna właśnie mają do siebie, że tego rodzaju sytuacje, a łatwiej jest doprowadzać do tego rodzaju sytuacji i one są czymś typowym dla tego rodzaju państw w większym stopniu niż do prac ani też politolog też tak izraelski prof. Instal, mówi że chyba nie ma sensu też kwestionować demokracji zbytnio, bo cóż czy demokracja sama sobie ułożyć wartością także chyba chodzi o to, żeby w państwie bez względu na początek powiedziałbym na na ustrój można było żyć realizować swoje marzenia swoje cele swoje projekt tak no i jeżeli to państwo demokratyczne Super, ale samo to, że żyjemy w demokracji, a np. nie mamy co włożyć do garnka albo nie możemy się rozwijać no to niestety nie powinno objąć w praktyce nie stanowi żadnej wartości tak mogę się mogę się tylko zgodzić z tym stanowiskiem czy zwróćmy uwagę, że to jest taki pogląd jest on jest dosyć popularne to znaczy, że w gruncie rzeczy, a najmocniejszym argumentem na rzecz demokracji jest to, że jakoś tak się dzieje, że w demokracjach co do zasady ludziom, że jeszcze lepiej w państwach autorytarnych, że demokracja jest w jaki sposób skorelowana z poziomem życia, ale też jak gdyby odnosząc to co ten boi się pan redaktor przytoczył do tego, o czym mówiliśmy, a w pierwszej części naszej rozmowy to byli bardzo bardzo słuszna uwaga to znaczy ona jak gdyby wskazuje, że nie możemy wprowadzać demokrację tylko wyłącznie do tego co co nazwałem tym miksem, a wyborów i zasady większości prawda to znaczy, że to jest rzeczywiście niewystarczające, bo są inne nawet, a ważniejsze cele polityczne do zrealizowania niż to, żeby wprowadzić akurat te rozstrzygnięcia rozstrzygnięcia instytucjonalne boi, bo ich jak gdyby to ty to jest to jest pogląd, z którym z, którym mam wrażenie większość teoretyków sięga bardzo, że demokracji nie chodzi tylko o to, żeby się odbywały wybory, żeby decyzje były podejmowane większościowa no ale chodzi o to, żeby realizować pewne wartości demokratyczne tak żeby, a nadać odpowiedni kształt instytucjonalny ustrojowe, które umożliwi realizację tych wartości no i pytanie czy właśnie taki kształt, którym rozmawiamy umożliwi skoro w właśnie zarówno o tym, że, że mamy do czynienia z różnymi grupami to nie jest nie jest, gdyby w próba znalezienia złotego środka dla różnych powiedziałbym grup interesów, ale nikt, które spaja pewną czapa powiedziałbym, które przykrywamy czapa, ale mamy tutaj do czynienia z walką 2 grup tak jednak grupa to są politycy, którzy po prostu tak jak producenci pewnych wizji pewnych produktów zachęcają swoich klientów konsumentów do tego, aby kupowali ich produkt taki rzeczywiście się też dyskusji wokół teorii demon demokracji identyfikuje jako problem 1 z takich, a tak mi się wydaje ciekawszych sposobów rozwiązania tego problemu to znaczy tej alienacji klasy politycznej od społeczeństwa jest to, żeby zrezygnować z wyborów jako sposobu wyłaniania reprezentacji na pierwsze rzut oka wykrakał panie doktorze wykrakał pan zrezygnować z wolnych wyborów tylko, żeby zrezygnować w ogóle wyboru sposobu wyłaniania reprezentacji np. zastąpić tę metodę losowania przedstawicieli politycznych tak to taki jest mowa w taki jest taki pomysł zgłaszany w literaturze zresztą być może na pierwszy rzut oka jest bardzo szokujące, ale tak mamy historycznie, a no takie Formuły już istniały ogląda się wcielano oczywiście życie demokracja ateńska w dużej mierze opierała się właśnie na losowaniu reprezentantów obywateli niż na niż w wyborze właśnie formie formie wyborów i wskazuje się pod głosowanie jako forma wyboru reprezentacji może być dwojakiego rodzaju ma dwojakiego rodzaju atuty w stosunku do tradycyjnych wyborów przedstawicielstwa politycznego po pierwsze, gdybyśmy odpowiednio zorganizowane głosowanie to będą pozwoliło na to, że nasza reprezentacja w parlamencie byłaby rzeczywiście reprezentatywna dla społeczeństwa tak to znaczy to można się posłużyć analogią tak jak jakieś, a sondażowni nie starają się wypracować próbę, która jest wiernym odzwierciedleniem społeczeństwa, żeby odpowiedzieć na pytanie, jakie społeczeństwo ma poglądy danej sprawie tak można, by próbować, a określić czym pracować właśnie sposób wybierania reprezentacji politycznej, a wtedy rzeczywiście zachowalibyśmy pojęcie reprezentacji odnosiło się nie tylko do tego że, a nasi przedstawiciele nas reprezentują Ależ oni są reprezentatywni dla społeczeństw, że parlament rzeczywiście stanowi taki mikrokosmos społecznych, a drugi argument to właśnie to właśnie ten argument ten argument, który w, które wprost odnosi się do do do uwagi pana redaktora to znaczy, że to my też pozwoliło wskazuje się w literaturze na rozwiązanie problemu, który mamy z tym, że w obecnych warunkach tworzyć się szczególne klasa polityczna, której w zasadzie jedyną umiejętnością jest wygrywanie wyborów tak, że tworzą się w obecnych warunkach zabudowy w polityce dziś specjalizują w tym, a żeby wygrywać wybory wtedy byśmy nie mieli takiej kasy, bo każdy byłby losowany 0303. argument też wysokość tej dyskusji się pojawia kozie losowanie dawałoby każdemu chętnemu rzeczywiście równe szansa na to, żeby być reprezentantem ogółu obywateli teraz to jest niezmiernie trudne, zwłaszcza dla tych grup, które reprezentują poglądy no i zdecydowanie mniejszościowy zresztą zresztą tata jest jeśli mogę jeszcze jeszcze dodać kota bardzo już w zakresie fetyszyzacji ja też stacja wyboru jako koniecznego elementu, a pojęcia demokracji czy ustroju demokratycznego no ona też jest krytykowana w ten sposób także daje argument akurat dosyć przekonującym to znaczy są tacy autorzy, którzy mówią, że w gruncie rzeczy demokracji nie chodzi o to, żeby każdy obywatel miał 1 głos tak nie chodzi o tę zasadę łan Pearson mam gwałt, ale chodzi o to, żeby każdy miał wpływ na władze czy my osiągniemy, a czy zrealizujemy ten postulat, żeby każdy obywatel miał wpływ na władze poprzez przyznanie każdemu 1 głosu w wyborach to zupełnie inna sprawa powinniśmy dążyć do tego, żeby jak największym stopniu zrealizować właśnie tę podstawową podstawową zasadę ją można realizować nie tylko przez czytanie obywatelom pojedynczego prawa głosu można realizować przez możliwości zaskarżania do sądu decyzji władz przez podejmowanie inicjatywy ustawodawczej przez prowadzenie skargi konstytucyjnej całą masę instytucji tzw. instytucji demokratycznych wasz no na wspomniał pan demokrację ateńską i przed chwileczką mówił pan o wpływie na władze skoro mówimy o demokracji ateńskiej to chyba też warto wspomnieć o ostracyzm ateńskim prof. Marek Lenczowski w książce dylemat więźnia ostracyzm ateński jego pierwotne cele przypomina to narzędzie jako narzędzie, które miało służyć z zmuszeni New powiedziałbym polityków do współpracy to znaczy albo się dogadać się tak, żebyśmy byli zadowoleni jako wspólnota albo 1 z was poleci, ale nie wiadomo, który także lepiej zacznij lepiej się wejście do roboty, bo 1 z was wyleci i właściwie, gdy jego politycy po kariera polityczna i inne rzeczy właściwie zostanie zrujnowana to bardzo ciekawa książka też bardzo ciekawe spojrzenie na ostracyzm ateński mam wrażenie, że brakuje dzisiaj takiego narzędzia i myślę rzeczywiście jest także ja się skłaniał ku takiej tezie i to też do dziewiątego w tym artykule i starałem się starałem się przekonać w tej mojej wypowiedzi tutaj, że rzeczywiście demokracja rozumiana jako ten miejsc wolnych wyborów, a i zasady większości, a nie wystarcza Acta jest niepełne rozumienie demokracji rzeczywiście potrzebujemy też innych narzędzi innych instytucji ten przykład, który przywołał pan redaktor właśnie, a próbą wprowadzenia dodatkowych, a instytucje, które zapewnią prawidłowe działanie demokracji tak to jest w gruncie rzeczy w gruncie rzeczy, a jej zbycia rzeczy też miałem namyśli mówiąc o tym, że na tym najbardziej podstawowym poziomie, a demokracji chodzi o to, żeby każdy miał wpływ na władzę i instytucje demokratyczne musiałam realizować tę podstawową zasadę i nie ma znaczenia czy da się być może zasada, że każdemu przyznaje 1 głos jest jakimś dobrym krokiem w tym kierunku, ale ona jest niewystarczająca prawda zatrzymały całą masę całą masę problemów te problemy, z którymi mierzyła się demokracja to jest astry mierzą się współczesne demokracje no ten problem takiego realizowania przez polityków swoich interesów to jest 1 rzecz inny problem jest chociażby, a to, że demokracja z perspektywy tego wpływu na władzę w bardzo istotne że, a demokracji każdej demokracji mam do czynienia z takim zjawiskiem trwałym mniejszości tak demokracja do tego 2 bardzo się do tego wątku po informacjach panie doktorze dr Wojciech Ciszewski prawnik filozof Uniwersytetu Jagiellońskiego jest państwa moim gościem informacje o 1140 po informacjach wracamy do programu off czarek czarek państwa moim gościem jest dr Wojciech Ciszewski prawnik filozof katedra teorii prawa wydział prawa administracji oraz Instytut filozofii Uniwersytetu Jagiellońskiego rozmawiamy o demokracji, czyli większość wyłoniona w wyborach rządy większości wyłonionej w wyborach nie wystarczą chodzi o to, aby wyborcy mieli wpływ na tę większość czy albo na tych, których dzwoniliśmy do reprezentowania do realizacji naszych pomysłów tylko jak to jak to osiągnąć panie doktorze no bo oczywiście szybkie pytanie czy szybkie rozwiązanie nasuwa się no przecież wkrótce będą kolejne wybory wtedy ci, którzy nie zdali egzaminu po prostu się nie dostaną przynajmniej teoria tyle, by powiedziała natomiast w praktyce widzimy, że jeżeli ktoś raz dostał się do tej grupy polityków to bardzo trudno z niej wyleczyć tak dokładnie tak to jest to jest 1 z tych problemów które, a wiąże się, a właśnie z większościowym czy nie liberalnym rozumieniem demokracji, a nic w tym to właśnie to, że od 1 w tego rodzaju demokracja tworzy warunki do tego, żeby zaistniała czy w jaki sposób, a stworzyła się klasa polityczna, której jedyną umiejętnością jest to, że potrafi wygrywać wybory odnajduje się po prostu w tym systemie doskonale drugi problem te, które na, który chciałem zwrócić uwagę przed informacjami się też wydaje dosyć istotne, bo nawet, jeżeli przyjmiemy, nawet jeżeli przyjmiemy, że to, by wszystko idealnie działa to znaczy, że poprzez wybory nowa większość zawsze się formuje nowa większość w stanie powołać swoich rządzących realizować swoje preferencje, a przez to no i demokracja tak długim okresie czasu będzie sprawiedliwa, bo każdy ma ma okazję do tego żeby, żeby sporządzić projekt nie odpowiada nam na jeszcze 1 taki problem, który jest moim zdaniu, że najważniejszym w ogóle problemem związanym z teorią demokratyczną to znaczy problem z dnia tzw. trwały mniejszości tak to znaczy, że w każdym społeczeństwie zawsze będą grupy, które bez względu na to kto akurat wygrywa wybory, kto akurat jest rządzącą większością one są zawsze mniejszości tak z różnych powodów, bo są mało liczne, bo ich osób życia jest niespójny ze sposobem życia większości tak dalej tak dalej w tej właśnie ten to wyzwanie to wyzwanie w jaki sposób zagwarantować w przypadku tych grup, a ich wpływ na władze jest bardzo istotne, bo jak wybory się tutaj sprawdzają wybory są pożądane jako 1 taki się wydaje instrumentów, który zapewnia władza zapewnia obywatelom wpływ na władze, ale nie jako wyłączny instrument tego rodzaju jako wyłączna instytucja, która by, a które sprowadza się de facto wpływ obywateli na rządzących, czyli konieczne są też inna instytucja 1 współczesne demokracje starają się w jaki sposób w jaki sposób wypracować propagować cała ta idea sądownictwa Konstytucyjnego, a niezależnych sądu rzecznicy praw obywatelskich rzecznicy, a praw różnych grup, a one społecznych które, które są dyskryminowane są właśnie takie urządzenia, które mają, które mają na celu zapewnić jakiś wpływ rządy prawa oczywiście tak tego powinien zacząć, które mają zapewnić wpływ, a tej słabszej Brooke, a tych słabszych grup na władze tych grup, która demokracja większościowych zawsze będą, a trwało mniejszością tak być jeszcze jeszcze innym takim takim wyzwaniem, które to nie jest dokładnie ten sam argument, by się z nami tak wydaje, który w, którym argument też zagrożenie, które wiąże, a instytucją demokratyczną jestem taki słynne słynny argument rani większości tak, że demokracja jest coś takiego, że sposób, a że przynajmniej nie stoją na przeszkodzie, a żeby większość wykonywała, a właśnie taką absolutnych styczną, a niesprawiedliwą władzę nad mniejszością a gdzie się wydaje, że to tu też jak gdyby się zaznacza słabość tego, a większościowego czy też liberalnego rozumienia demokracji, bo jeżeli historycznie filozoficznie demokracja zawsze była przeciwstawiana władzy absolutnej czy autorytaryzm byśmy dzisiaj o tym, wiedzieli, a no to wydaje się, że jeśli chcemy to przeciwieństwo utrzymać to koncepcja demokracji nieliberalnej demokracji większościowej nie pozwala utrzymać tego przeciwieństwa ta w tym nic się wolnych wyborów zasady większości nie ma nic co uniemożliwiałoby, a większości bycie tyranem nad mniejszością, jeżeli chcemy utrzymać to przeciwieństwo on jest wydaje się bardzo intuicyjne tak jak Indie historycznie uzasadnione, bo musimy wprowadzać, a instytucje, które mniejszość taki sposób zabezpieczają przed tyranią większości, w które katalog praw wolności idzie w tym kierunku trójpodział władzy czy też nawet, a większy jest podział władzy niż niż podział również oddawanie części kompetencji organizacjom międzynarodowym, gdyż jak najbardziej z tego punktu widzenia okoliczne działania działanie zapobiegające tyrani większości projekt swojej natury, a tak twierdzi w przeciwieństwie do racji zresztą jest jeszcze 1 strategia, która pokazuje, gdzie to jest moim zdaniem taki no chyba najbardziej nie bardzo intuicyjne argument pokazuje, że nie można, a demokracji prowadzi do tego miksu wolnych wyborów zasady większości, gdy taki tak jak mówiono do bardzo bardzo przekonujące twierdzenie, że nota ale, żeby się odbyły wolne wybory to potrzebujemy zagwarantowania pewnych praw wyborczych tak, czyli no tak absolutnie minimalnym poziomie prawa do wybierania prawo do bycia wybiera tak ale, żeby to prawo do bycia wybieranym i prawo do wybierania było efektywne to do tego jest potrzebna cała masa innych praw, a także musi być odpowiednio odpowiednio zagwarantowana wolność, bo taki sprawiedliwy proces wyborczy musi być zagwarantowana no i chociażby to, że nad wyborami sprawują kontrolę sądy, że wyborów nie przeprowadzają bezpośrednio rządzącej tak dalej tak są urządzenia idące w tym kierunku, żebyśmy mogli wybierać, żeby te to nasze prawo wybierania w wyborach było rzeczywiście efektywne konieczne jest to, żeby zostały zagwarantowane wolę takie prawo wolności inne prawa wolności Obywatelskiej tak jak wolność myśli wolność sumienia, a wolność zgromadzeń też tak dalej tak dalej, żebyśmy mieli z kolei z czego wybierać tak, żeby ta konkurencja między kandydatami była, a sprawy, żeby w ogóle mogła zaistnieć i mogła być prowadzona w taki, a sensowny sposób konieczne jest wolność słowa konieczna jest wolność mediów konieczna jest wolność zgromadzeń tak dalej itd. także wyborów w tym sensie warunkiem tego żeby, a wybory realizowały ten swój cel, który tak jak wiele najbardziej podstawowym poziomie zagwarantowanie władzy obywatelom no jest też to, że inne inne wolności prawa demokratyczne muszą być zagwarantowała, czyli może zamiast pytać czy żyjemy w państwie demokratycznym należałoby zapytać czy żyjemy w państwie prawa czy w państwie prawa są jak i sprawiedliwość tak to znaczy nieprzypadkowo tych kwestii praworządności i kwestie demokracji się spotykają ostatnio Polska konstytucja posługuje się takim sformułowaniem, że Rzeczpospolita Polska jest demokratycznym państwem prawa tak też w jaki sposób traktuje trwa 2 elementy jak jest Anny no to jest to jest dobre pytanie prawda to znaczy ja mam wrażenie, że a to co mówiłem, że wolności demokratyczne instytucje demokratyczne są koniecznym elementem demokracji i niestety taką smutną obserwację że, a od dobrych dobrych kilku lat no te instytucje są taki sposób osłabia podawać ich niezależność jest osłabiana co, a on wpływa na to, że one nie realizują, a tych celów tych pryncypiów, o których starałem się, a inny starałem się wspominać i to pan to pana koledzy po fachu w jakimś w jakim stopniu pewnie także tor zresztą w ogóle no współczesne czasy niosą ze sobą bardzo poważne zagrożenia dla dla demokracji, które no i istnieje zawsze w przypadku kryzysu to nie jest specyfika wyłącznie Polska istnieje taka tendencja rządzących do tego, żeby naginać standardy demokratyczne natomiast ograniczenia demokratycznych, które są pożyteczne i pożądana, a prawda może może o obrazu od razu przychodzi namyśl AK kat wypowiedź, która podaje, że była przypisywana 1 ze współpracowników prezydenta Baracka Obamy, który przy okazji kryzysu 20002000 się kryzysu finansowego ekonomicznego 20072009 po wiedział że, a nie można pozwolić, aby kryzys nie zmarnował tak to znaczy, że istnieje zawsze pokusa, a do tego, żeby wprowadzać rozwiązania, które są niedemokratyczne, które osłabiają demokratyczne prawa wolności osłabiają demokratyczne instytucje, a kryzys zawsze stwarzają taką możliwość daje to jest to jest niezwykle niebezpieczne i gdyby w kontekście tej obecnej sytuacji on ją Korona wirusa lub też możemy zauważyć aprobaty znaczy jak bumerang, a wraca takie taka dychotomia pojęciowa prywatność kontra bezpieczeństwo prawda prywatność jako część wolności jest absolutnie podstawową, a wartością demokratyczną no, a bezpieczeństwo jest niewątpliwie też też wartością i takim na takim potocznym poziomie próbuje się bardzo wielu rządzących próbuje się tam istnieje jakieś, a nie redukowane napięcie między tymi wartościami to znaczy jeśli nie poświęcimy niespiesznie poświęcimy swojej prywatności nie uzyskamy bezpieczeństwa no, a jeśli chcemy bezpieczeństwa to odpowiednio musimy musimy zrezygnować z jakiejś cząstki naszej naszej prywatności i a ta dychotomia to napięcie między tymi pełen jest strasznie, a nieuczciwe fałszywa tak to znaczy wydaje mi się, że my dlatego cenimy nasze bezpieczeństwo np. ze to jest też bezpieczeństwo odnoszące się do naszej prywatności tak, że jak myślimy o bezpieczeństwie myśli przede wszystkim bezpieczeństwo w kontekście naszej prywatności, więc próba takiego, a stawiania mocnego podziału między tymi pojęciami moim zdaniem po prostu po prostu nieuczciwe, że abstrahując od tego, że wszystkie te wszystkie narzędzia, które mają zwiększyć bezpieczeństwo jednocześnie ograniczają prywatność, czyli w tym obecnym kontekście no różnego rodzaju polityki prawda zwalczania zwalczania problemu skoro na wirusa, czyli różnego rodzaju aplikacje dozór elektroniczny polityka śledzenia wirusa tak dalej tak dalej to bardzo często poza tym, że naruszają naszą prywatność to też bardzo często okazują się w dłuższym w dłuższym okresie czasu mało efektywne i nieproporcjonalne często też często zagrożeń w inny taki problem, jeżeli jeżeli, jeżeli mogliście dodać, że proszę o tych obecnych okolicznościach którymi się wydaje dosyć istotne to, że istnieje też taka tendencja rządzących do podejmowania działań, które są motywowane względami bezpieczeństwa które, a właśnie, gdyby nie bacząc na ograniczenia demokratyczne prywatności wolność w tym kontekście 1 przykładem innym przykładem może być równość prawda znaczy bardzo rzadko analizuje się poszczególne polityki, które stosują stosują rządy pod kątem tego, jakie one będą miały wpływ na ważne wartości demokratyczne tak jak prywatności równo środkiem w polskim kontekście tak w takim takim przykład przypadek przychodzi mi głowę to jest chociażby chciałby ogłoszenie lub danych data czy konta, a powoduje takie zamknięcie sfery publicznej dla życia powoduje to, że niektórzy całkiem dobrze sobie radzą pracują zdalnie data moja sytuacja pracy jako pracownika akademickiego niespecjalnie się zmieniła, a może zmieniła się, ale nie straciła na efektywności taką przynajmniej mam nadzieję natomiast nowa sytuacja wielu osób bardzo się zmieniło tak to jest bardzo poważne zagrożenie dla zasady równości, że wiele osób wykonujących te prace, które są gorzej płatne znajdują się na niższym szczeblu, a Irak i społecznej osób mają raz jeszcze trudniej podczas gdy osoby, które radzą sobie całkiem nie mogą co całkiem nieźle też znajdują się w warunkach pracy z dala, bo inny przykład jawi się wydaje to już może nawet z też na niezrozumienie dość, że tutaj zaklinają przykładzie to także czas tak przy okazji najwyższą przyjemnością państwa moim gościem dr Wojciech Ciszewski prawnik filozof Uniwersytetu Jagiellońskiego informacji już za kilka minut o godzinie dwunastej po informacjach Mikołaj Lizut jego program dzisiejszy program przygotował Paweł Ziętara nad jakością naszych połączeń czuwał Szymon waluta Zwiń «
Transkrypcja podcastu

PODCASTY AUDYCJI: OFF CZAREK

Więcej podcastów tej audycji

REKLAMA

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

REKLAMA

DOSTĘP PREMIUM

TOK FM Premium 40% taniej. Radio TOK FM bez reklam, podcasty z audycji i podcasty tylko dla Subskrybentów.

KUP TERAZ

SERWIS INFORMACYJNY

REKLAMA

Najnowsze Podcasty

Więcej podcastów

REKLAMA
REKLAMA