Latanie w ogniu dwóch kryzysów. Nie tylko pandemia zmieni sposoby podróżowania

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

tamten świat już nie wróci słyszeliście pewnie państwo tę frazę albo frazę podobną w ostatnich tygodniach wiele razy tamten świat, czyli świat sprzed pandemii jedni tą wieścią drudzy się z tego cieszą uznając, że tamten świat wymaga poważnej reformy i pandemia będzie do okazją do tego jeszcze kolejni uważają, że to przesada, że ciągle ktoś powtarza, że świat się zmieni nie do Poznania dziś nie nie rozstrzygniemy oczywiście tego sporu ja sama mam poczucie, że Rozwiń » ostatnich kilkanaście lat to jest rzeczywiście wyczekiwanie kryzysu wyczekiwanie końca czy raczej strach przed kryzysem przed końcem przy każde zawirowanie powoduje powodowało wstrzymanie oddechu, ale problem polegał na tym, że nie bardzo było wiadomo co po tym, końcu to jest chyba tak przerażające, ale jeśli coś gdzieś zmieni to wydaje się, że pewnie zmienią się nasze nawyki lotnicze i cały sektor lotniczy pandemia uziemiła ludzi samoloty gospodarcze lotnicza to 1 z najbardziej dotkniętych przez kryzys wywołany przez pandemię branż walczy w tej chwili o przeżycie negocjuje z rządami wsparcie czy jednak biorąc pod uwagę to, że kryzys klimatyczny nie znikną to zagrożenie ciągle wisi nad nami, chociaż w czasie pandemii pewnie mniej o tym, myślimy czy biorąc pod uwagę ratowanie linii lotniczych powinno być priorytetem czy z drugiej strony tak jak domagają się tego lobbują linie należy odpuścić pewne obowiązki związane z celami klimatycznymi czy w ogóle będziemy potrzebować aż tylu samolotów biorąc pod uwagę to, że mogą zmienić nasze nawyki nie tylko związane z podróżowaniem biznesowym, ale z podróżowaniem turystycznym dla przyjemności czy będziemy robić na taką skalę czy będziemy mogli to zrobić w podcaście świat po pandemii zapraszam państwa na rozmowę o lataniu pomysł na serię cykli tych rozmów jest taki, by próbować wyobrazić sobie to jak świat się zmieni w oparciu o twarde dane ekspertyzy, ale też, pozwalając wyobraźni i wiedzy biec dalej, czyli wyobraża sobie różne scenariusze utopijnej wystąpi po pierwsze po to, żeby ćwiczyć wyobraźnię, bo jest to moment niewyobrażalny pandemia lub Downey, a więc nasza wyobraźnia jest elastyczniejsze, ale też o to, żeby zapobiec czarnym scenariuszu ma pozytywne próbować wspierać dyskusja latami nie jest tylko dyskusją o kondycji linii lotniczych o tym czy one przetrwają, ale tak naprawdę rozmową o globalizacji o transporcie turystyce o podróżowaniu w gospodarce i wielu wielu innych sprawach dlatego zapraszam państwa na wygodne fotele rozmowa nie zawsze będzie wygodna dziś świat po pandemii podcast Agnieszki Lichnerowicz przedstawiam zatem gości pozwolę sobie chyba zastosować kategorię odległości najdalej od Warszawy jest chyba zakładam Sebastian Mikosz dzień dobry dzień dobre były szef kenijskich linii lotniczych i też naszego krajowego lotu następna chyba w odległości byłaby Lidia Wojtal dzień dobry i dobre niezależna ekspertka do spraw polityki klimatycznej były negocjator KE w zespole polskiej delegacji na globalne negocjacje ONZ 2 w latach 20072017 z mojej perspektywy chyba odległością najbliżej jest też Cezary Kowanda dzień dobry dzień dobry z dziennikarz tygodnika polityka chciałabym, żebyśmy tak jak mówiłam porozmawiali o lataniu oczywiście to ten temat jest trochę pretekstem, żeby porozmawiać i o świecie po pandemii, a w nim kondycji linii lotniczych w przyszłości podróżowania samolotami naszych też obyczajach związanych z podróżowaniem potrzebą podróżowania no być może najbardziej kluczowe pytanie takim się wydaje, ale będę słuchała z przyjemnością waszych opinii to jest kwestia kryzysu klimatycznego jesteśmy w sytuacji kryzysu finansowego gospodarczego największego od tutaj tylko się ścigają instytucje finansowe czy od poprzedniego kryzysu ponad dekadę temu czy od drugiej wojny światowej czy od wielkiego kryzysu z tej perspektywy nieważne ważne jest jesteśmy bardzo dużych tarapatach nie wiadomo jeszcze jak bardzo dużych 1 z branż, które ucierpiały szczególnie są właśnie linię lotnicza mówi się już o dziesiątkach tysięcy pracowników, którzy nos są jakimś takim postojowym tutaj w Europie tylko mówi się też o tym, eksperci, że jeżeli do maja nie ruszą dla wszystkich pakiet jakiś ratunkowe to linie lotnicze większość, jeżeli nie wszystkie, by zbankrutowały no ale też mówi się to już ostatni wątek, który jak zaznacza mówi się o tym, że to jest też moment ta pandemia jest też momentem, który możemy wykorzystać może być szansą pomimo tego, że jest tragedią, żeby dokonać transformacji i regeneracji z systemów społeczno-ekonomicznych, w których żyliśmy, bo znaliśmy wady punktowaliśmy te wady od lat tylko wydawało się, że nic nie da się zrobić na 1 z takich pomysłów, które przewija się w tych nawołujących właśnie do transformacji i regeneracji pakietach pomysłach ostatnio m.in. w raporcie z polskich naukowców Stiglitz 4 jest oczywiście taka Zielona transformacja w kierunku zielonego ładu, w którym nie do końca jest miejsce dla linii lotniczych, a jeżeli jest miejsce dla linii lotniczych to nie takich, jakimi znaliśmy przed kryzysem pozwolę sobie jednak na początek zwrócić się do Sebastiana Mikosza i zapytać jak duże są w tarapaty jak pan tak podsumował Lee, który są linie lotnicze na na moment w tym momencie pani i żeby stos stara się goście krótki precyzyjny sposób, by wyrazić to sobie ukuł takie powiedzenie, że linie lotnicze są w tej chwili w stanie śmierci klinicznej to znaczy do serca jeszcze bije ale by móc już zupełnie nie działa nie wiadomo, którą stronę się kierować, bo to jest taka to dno najbardziej dotkliwa na najbardziej dotkliwy kryzys w historii branży od samego początku branża jest dość świeża, bo o PS mecz z Tax 107 lat temu był pierwszy taki rejs samolotem tam, który przeleciał chyba 40m, bo to bracia bracia Wright i to było no prawie 107107 lat temu jest świeża się, że branża oczyści rozwój tak bardzo intensywne nastąpił po drugiej wojnie i nie ma możliwości prowadzenia biznesu dzisiaj jeszcze w dodatku nieduże nie ma możliwości to jest trochę poza rynkami linii lotniczych to znaczy dzisiaj to nie linie lotnicze mogą decydować o tym kiedy co jak wznawiać, bo to w dużej mierze jest w rękach specjalistów od od zdrowia nie tylko nie tylko tych od od od wirusa, ale też tych, którzy przewidują jakby, jakie zachować procedury i jak zmienić sposób podróżowania, żeby strach, który ewidentnie pandemia wzbudziła przed chorobą no był strachem zminimalizowany oczywiście, żeby pasażerowie się nie zarażali na pokładzie nawzajem przeczytałam, że Lufthansa traci 1 000 000EUR na godzinę ze swoich rezerw gotówkowych, a odważyłby się pan postawić prognozę, kiedy nawet w trakcie pandemii trwają, ale samoloty będą wracać czy będzie możliwość skorzystać z lotu na jakich warunkach, kiedy może się zdarzyć czy to co się już ktoś już będzie po zdarzało, bo w Europie jakiś minimalny ruch się ruch się rozpoczyna, ale to będzie proces to znaczy rok 2020 do końca roku zostało powiedzmy pół roku można tam trochę przed półmetkiem to będzie proces powrotu do funkcjonowania, bo teraz najtrudniejsze co będzie chodzi o przyszłość będzie zharmonizowanie przepisów sanitarnych, bo tak naprawdę trzeba będzie, żeby wszystkie lotniska wszystkie linie lotnicze stosowały z grubsza te same procedury, żeby pasażerowie mogli efektywnie ten przelot wykonać widziałbym prognozował, że ten rok bym zaliczył do takich naprawdę postojowych i gdzie gdzie ten ruch będzie będzie będzie wracał, a potem od tego na jakich zasadach będzie możliwe prowadzenie operacji lotniczych będzie uzależnione jak szybko będzie wracał dodatkowy koszt większy ruch w roku 2021 potem dalej rozumiem, że jeżeli wrócą to tak bez środkowych foteli tak z automatami wpuszczający na pokład obowiązkowym odkażanie i itd. nie tak tak źle nie będzie dzisiaj dzisiaj już jest powiedziane, że dzisiaj jest powiedziane, że będę tak ta przerwa środkowy fotel nie jest nie jest niezbędne, dlatego że będzie bardzo duże procedur przed wejściem na na pokład samolotu, a poza tym to to ja ta szybko policzyła że, gdyby ten środkowy fotel zablokować to w praktyce oznacza to podwyżkę cen biletów 5060%, więc to znowu ekonomicznie sprawiło, że lotnictwo stałoby się mniej dostępne niż było w ostatnich w ostatnich latach tego tego popytu na latanie pewnie i tak będzie mniej, ale byłoby byłoby jeszcze mniej, ale tak maski na pokładach od kazanie dodatkowe, bo ograniczanie kontaktów ze między pasażerami załogą do ostrych minimum czy myślę, że ta pierwsza faza będzie trochę taką fazę odreagowania, więc na pewno będą dużo dużo ostrzejsze przepisy niż potem czasy, kiedy się wszyscy nauczymy Żydzi panować nad tymi i pewnie będą jakieś praktyczne rozwiązania no pewnie o tym, czasem wrócić do trochę mniej ostrych ostrych ograniczeń, ale dzisiaj one rzeczywiście są takie na razie dość no to groźnie wyglądające jeszcze przed pandemią rosła presja na linie lotnicze, ponieważ w przeciwieństwie do wielu innych sektorów emisje c od 2 właśnie z powodu latania rosły pomimo pewnych, o których pewnie porozmawiamy przemian technologicznych projekty były różne prognozy, że do 2037 liczba pasażerów wzrośnie dwukrotnie, a udział linii lotniczych emisja co 2 może też wzrosnąć dziesięciokrotnie nawet do 15 w roku 2050 krytycy zwracają uwagę na to, że jednak latanie nie jest już tylko luksusem dla najbogatszych, ale generalnie jednak jest tutaj wyraźna różnica latają jednak ta bogatsza część świata w tej bogatszej części świata więcej latają ci bogaci, chociaż absolutnie nie tylko 250 związków zawodowych grup związanych z ekologicznych nazwijmy ich tak czy tymi, które walczą, żebyśmy przeciwdziałać kryzysowi klimatyczne mu podpisało petycję, by żaden sposób nie pomagać w kryzysie liniom lotniczym i no właśnie ich nie ratować oczywiście w duchu jak rozumiem z tym jest założenie, że jak można inwestować w koleje i rozwijać inne środki transportu tak, żeby właśnie no zniechęcić czy ograniczyć liczbę pasażerów tutaj wątki są oczywiście bardzo różne chciał zapytać Cezarego chowane i właśnie taki otwarty specjalnie podrzucić pytanie czy pan by się podpisał pod taką petycją znacznie trop trochę tak trochę nie jak powiedział inaczej czy innych graczy tak naprawdę czym innym jest decyzja o tym, żeby w ogóle nie pomagać liniom lotniczym w ogóle to nic nie tylko linie lotnicze warto też lotniska to są producenci samolotów tak tutaj ogromna rola w gospodarce Europejskiej airbusa w gospodarce amerykańskiej Boeinga i 5 tak naprawdę jeżeli, by powiedzieć że, żeby w ogóle pomagać branży lotniczej jak, po czym takim nie podpisał natomiast na pewno nie pomagać wszystkim i nie dawać wszystkim tego, czego żądali zresztą mamy pierwsze przykłady jak może wyglądać i z tych wielkich europejskich linii lotniczych Air France Air France KLM dostało pomoc francuską, ale ta pomoc jest na razie tak skonstruowana też jest bank 8 miliardów euro gwarantowanych kredytów natomiast rząd francuski wymaga np. od od Air France, żeby po pierwsze jego samoloty były oczywiście coraz bardziej ekologiczne, żeby spadała emisja emisja dwutlenku węgla to może nie specjalne zaskoczenie, ale druga rzecz, która tak naprawdę wydawałoby się powinna się zdarzyć dawno temu, a ma się zdarzyć we Francji dopiero teraz we Francji w kraju, w którym który znany szybkich kolei jest taka, że Air France nie będzie mógł po pandemii uruchamiać połączeń lotniczych na tych trasach, gdzie można pociągiem z 1 miasta drugiego dostać się w czasie nieprzekraczającym 2 pół godzi albo w prawdziwą istotą przypomnę krążył taki pomysł, żeby w ogóle zakazać ograniczy, jakiej formie wpłynąć na latanie na krótkich dystansach, żeby generalnie nie być właśnie ich zwłaszcza, zwłaszcza mówimy tutaj o tych dystansach, gdzie mamy dobrą alternatywę kolejową oczywiście jest w Europie wciąż wiele takich miejsc jest dystans jest dosyć krótki, ale podróż pociągiem trwa długo natomiast mamy też takie przykłady w Niemczech Francji Hiszpanii Hiszpania też bardzo bardzo dobrym przykładem kraju dziełem łączenia bardzo szybkie połączenia kolejowe i gdzie równoczesne utrzymywanie połączeń lotniczych no jest no to jest tak jak to jest taka konkurencja oczywiście konkurencja cenowa tak, bo linie lotnicze często do tej pory oferowały tańsze bilety nawet nawet niż kolejna z ekologicznego punktu widzenia, kto nie miał absolutnie żadnego sensu, więc właśnie te teraz Francuzi wino z 1 strony zdecydowali się pomóc swojej linii, które zresztą francuski rząd ma udziały, które jesteśmy 1 z najważniejszych pracodawców w kraju, ale postanowili postawić pewne warunki, które mają z sprawić, żeby to latanie, żeby lotnictwo po kryzysie, bo inne tak było bardziej zielone, ale było też tutaj powiedzmy sobie to szczerze to nasi słuchacze powinni o tym, wiedzieć to lotnictwo przynajmniej przez no kilka lat ono będzie mniejsze tak jego skala skala liczba połączeń liczba samolotów ona będzie mniejsza niektóre linie przetrwają te kryteria, które przetrwają też będą oferowały oferowały dużo mniej połączeń tutaj kwestia też tego tego środkowego fotela, o którym sporo umie pan prezes Mikosz sprawa jak naprawdę będzie też to też będzie decyzja w dużej mierze polityczna tak czy ten środkowy fotel zostanie zablokowany przynajmniej na początku czy nie oczywiście wiele linii lotniczych, mówi że przy zablokowanym środkowym fotelu to, która tak w ogóle nie będzie miało sensu zobaczymy Zobacz jak będzie dla tego wymaga generalnego rosnące o 5060% to zależy, od której ceny, bo jak sobie przypomnę, że można było za 3050zł leczyć czy Warszawy do Brukseli czy Wiednia, a koleją kosztowało to kilka razy więcej to myślę sobie, że to niebyła normalna sytuacja może powinny wzrosnąć ceny lotnicze to znaczy pewnie tak, gdy w ogóle dochodzimy do tego tego klubu podstawowego po tej podstawowej kwestii komu i nagle pomaga tutaj mamy bardzo różne mamy bardzo różną politykę taką mamy tę politykę prac, o których wspomniałem mamy w tej chwili w Niemczech na wielkie targi pomiędzy Lufthansą umowy 1 z 2 tak tak naprawdę drugim największym europejskim przewoźnikiem poza rejonem, a jeżeli chodzi o przychody to chyba pierwszym i a niemieckim rządem oto Polska oczywiście też chciała podobne kredyty natomiast chce oczywiście jak najmniejszy wpływ polityki tak dobrze przykładowo pan słowa, ale rozczulił mnie tak trochę złośliwie wypowiadał, ale realnie rozczulił misji Lufthansy, która tak jak pan mówi negocjuje wsparcie z rządem, ale jak powiedział, że potrzebujemy wsparcia rządu, ale nie potrzebujemy zarządzania ze strony rządu oczywiście przypomniało mi te wszystkie mniej lub bardziej głupie mądre dyskusje o wspieraniu najuboższych, gdzie niektórzy uważają życia pilnować wydają pieniądze nie może też bez sensu tu linia lotnicza dużą proszę nie mówi dawajcie kasę, ale się nie wtrąca Ojcze no i arcyciekawe, jeżeli popatrzymy na sytuację w Niemczech to część polityków np. politycy partii partii CDU są takim rozwiązaniu znaczy oni uważają, że należy pomóc w stadzie natomiast politycy się to nie powinni tracić dobrego zarządzania tą firmą z kolei politycy lewicowi uważają, że jeżeli pomagamy to przede wszystkim musimy wprowadzić swoich przedstawicieli do rady nadzorczej bardzo ciekawe też będzie właśnie, jakie zostaną postawione te ekologiczne warunki do tańca zatem pomoc mamy przykład brytyjski brytyjski przykład taki bardziej wolnorynkowe tutaj liberalnych gospodarczo, gdzie rząd mówi liniom lotniczym ładzie najpierw macie sami szukać pieniędzy na rynku interesuje nas jak to zrobicie macie to robić my będziemy ostatnią deską ratunku i my wszystkim nie pomoże wynoszą już mamy pierwszy mieliśmy na samym początku kryzysu pierwsze bankructwo w wielkiej Brytanii flagi bardzo prawdopodobne jest w tym momencie bankructwo linii Virgin Atlantic tak naprawdę na drugiej najważniejszej linii w wielkiej Brytanii, ponieważ rząd też nie chce za bardzo nam pomagać, więc British Airways dostały pieniądze na postojowe tak, żeby nie zwalnia pracowników, ale nie dostało żadnej żadnej dodatkowej pomocy ja przede wszystkim zastanawiam się co zrobić to jest pytanie otwarte, ale bardzo trudne dni może być trochę swoje błędami wypaczenia, bo to pytania to, że ta liczba pasażerów, zwłaszcza w Europie ona tak gwałtownie rosła w ostatnich latach otoczył się z 1 strony było bardzo dobre dla tych, którzy chcieli tanio latać, ale z drugiej to nie działo się tak do końca na zasadach wolnorynkowych w ogóle niema euro jest gigantyczną liczbę małych kryniczanie deficytowych lotnisk, które utrzymują się tylko włącznie, dlatego że są dotowane dotowane przez lokalne władze, które dodatkowo jeszcze oferują tam linia lotnicza bardzo korzystne warunki wykupują reklamy na pokładach samolotów no tak to niestety działa również w przypadku części lotnisk w Polsce także tam ANR czy WizzAir czy inne linie uruchomią połączenie punka dostaną dopłaty marketingowe takich lotnisk na deficytowych w Europie to jest wydaje się przynajmniej połowa to są głównie porty mały obsługujący pół 1 000 0001 000 000 pasażerów oczywiście są takie porty jakiś na Wyspach np. jakiś region w rejonach takich słabo zaludnionych, gdzie to lotnictwo ma sens tak, gdzie taki port im funkcjonować, bo tam tak naprawdę nie ma wygodnych dróg nie ma możliwości dojazdu koleją szybkiego, ale mamy też bardzo wiele takich portów, które powstały tylko włącznie z powodu ambicji lokalnych władz tutaj wydaje mi się, że to lotnictwo po kryzysie ono musi być też mniejsze, dlatego że takie porty takie połączenia one one one nie wrócą bez dotacji podatnika to naprawdę mamy tyle rzeczy do gotowania i ratowania podatnicy lotnictwo no no nie jest tutaj priorytetach chciałbym zaraz jeszcze usłyszeć jak Sebastian Mikosz odpowiada na to bardzo ciekawe jest rzeczywiście też ten emocjonalny stosunek państw rządów nie wiem jak bardzo obywateli do linii lotniczych podszyte takim patriotyzmem czy nacjonalizmem, ale jednak chciałbym jeszcze wcześniej usłyszeć Lidia Wojtal, bo to jest taka kwestia, w której jak mówiła jeszcze przed pandemią rosła presja na linii lotniczych zresztą nawet właśnie Polski rząd wspierał, by zostały linie lotnicze szeroko objęte tym systemem handlu emisjami, które znamy z energetyki tam się pojawiły cele rozmawialiśmy w radiu jeszcze przed pandemią o tym jak sąd w Londynie zablokował rozbudowę lotniska Heathrow było coraz więcej pomysłów podatku lotniczego, czyli nałożenia na linie lotnicze z powodu takich bym powiedziała klimatycznych, ale też takiego przekonania, że był to całkiem uprzywilejowana branża transportowa najmniej wybuchu zaczęła się pandemia już teraz IATA czy lobby grupy takie interesów linii lotniczych no i lobbują właśnie za tym, żeby biorąc pod uwagę ogromne dramatyczne trudności ekonomiczne jednak odpuścić w tych sprawach klimatycznych jak pani postrzega prognozuje ten proces faktycznie emisje one rosły dość dynamicznie np. od 2 tysięcznego piątego roku on wzrosła 70%, a tutaj przyszedł rok 2000 dwudziesty komisja Europejska zaproponowała ten Europejski zielony ład, który miał w rezultacie za 30 lat dobre doprowadzić do wysterowania tak naprawdę unijnych emisji, więc przy takim scenariuszu wszystkie emisja absolutnie wszystkie łącznie z tymi z lotnictwa musiałby zejść do zera, bo blisko blisko zera teraz lotnictwo to unijna faktycznie było objęte tym systemem jest objęte systemem handlu uprawnieniami do emisji tylko większość z tych z tej, jakby waluty tych certyfikatów ona dostawały za darmo 82% to jest naprawdę dużo także to musiały sobie dokupić był naprawdę nieznaczny procent tego ile potrzebowało, żeby się rozliczyć w ramach tego systemu, ale było na poziomie Unii Europejskiej z kolei na poziomie globalnym powstał powstał taki na razie 20002001. system na wszystkich linii lotniczych tam jest ponad 82 państwa, który powiedział, że teraz przez 6 lat w terenie będą będą równoważyć swoje emisje te zakupy takich certyfikatów na rynku międzynarodowym w skrytce takich projektów właśnie ekologicznych, które te redukują emisję co 2 i jakby poziomem odniesienia miałby miała być średnia z lat 220192020 i teraz ile emisja 2000 dziewiętnastym wzrosły, choć lotnictwo tak 2020 one bardzo mocno spadł, o czym również samolotów od 6 dni nie ma no, więc właśnie i i teraz się okazuje, że państwa, które wcześniej twierdził, że oczywiście będą zachowywać na ich emisję nie wzrosną, bo będą je offsetowe, czyli równoważyć z tymi tymi dodatkowymi kredytami on sobie, że to w tej chwili, żeby ten poziom jednak zmienić, żeby to właśnie dnia 201920 tylko może trochę wyższa, bo wtedy dochowanie tych celów spełnienie będzie ono trudniejsze, a i teraz pytanie właśnie się pojawia jak na wszystko tak naprawdę zareagują rządy i samą organizację tak z 1 strony oczywiście wiemy wszyscy mają problem w tej chwili z tym, że właśnie z opisu dodatkowe środki na w ogóle na przetrwanie, a z drugiej strony to nie jest tak, że jeżeli w tym momencie przestaniemy wdrażać mieć ambicję, by jeśli chodzi o redukcję emisji to ten program nam zniknie on zniknie, bo tutaj taki już panowie wcześniej mówili ten proces wracania do tzw. normalności on potrwa kilka lat, ale ta w końcu wróci i w tym scenariuszu takim biznesem zjeżdżało, czyli nie robimy nic emisje miały z lotnictwa wzrosnąć do 2000 pięćdziesiątego o 300% to jest naprawdę dużo, więc nie ma odwrotu trzeba coś z tym robić pytanie jak szybko i w jaki sposób albo też oczywiście pytanie alternatywy ma pani poczucie może jeszcze może jeszcze takie słowa uzupełnienia tylko mówiło jak w krótkiej perspektywie te emisje w przeliczeniu w przeliczeniu na pasażera tak one one spadną z tego prostego powodu, że wszystkie linie lotnicze prawie wszystkich nieletnich w tej chwili planują nowe tak źle ta Flota zostanie odchudzona tak np. wskazań mówi o tym, że na udzie mieliśmy 800 samolotów to na pewno nie wróci teraz samoloty, które nie wrócą po kryzysie to oczywiście najczęściej samolot najstarsze mi najbardziej trujący banki tak krótkiej perspektywie no paradoksalnie no tutaj termin tata tata emisyjność będzie będzie nieco mniejsze, bo jak mówiono w pierwszej kolejności będą wycofywane te samoloty najstarszy natomiast jest oczywiście to jest oczywiście tylko tylko teraz, jaka będzie dalsza ewolucja to sprawa jest oczywiście zależna właśnie od tego, jaką politykę przyjmą tutaj rząd i teraz pytanie nie ma znaczenia fakt Andre Villa jest jak można było bo jakby wiemy, że w tych innych alternatyw dotyczących technologii redukcji emisji co 2 w lotnictwie jest stosunkowo niedużo i nowe nowe rozwiązania wymagają po prostu bardzo dużo pieniędzy skierowanych na rozwój badania i są badania oczywiście nad elektryfikacją nad ogniwami paliwowymi, tudzież hybrydami no ale jeśli chodzi o komercjalizację takie dłuższe przeloty, jakie w tej chwili są pomysły potrzebne stron świata mogą jeszcze tam jesteśmy, ale bez tych badań bez skierowania środków na na tego rodzaju właśnie innowacje nie będziemy w stanie ruszyć dalej tak emisji będą rosły tylko wyłącznie dlatego są takie propozycje, żeby np. paliwo lotnicze podatkowy właściwy okres być może tak tak paliwo lotnicze pół opodatkować w ogóle cały sektor lekki sposób opodatkować również zwiększyć właśnie te obciążenia, które wynikają z systemu handlu uprawnieniami do emisji to jest na poziomie Unii Europejskiej, bo tych pieniędzy jak tutaj było powiedziane ich nie ma nieskończonej ilości, ale jeśli wie pani zapytać w kontekście alternatyw, ale czy ma pani poczucie, że jesteśmy w przynajmniej w Europie w stanie rozbudować nie wiem inne rodzaje transportu jednak tak dostosować zmienić swój styl życia, żeby brać pod uwagę to, że na dłuższe odległości to jednak jest większa wyprawa nie tak jak przyzwyczailiśmy albo szczególnie ci co mają pieniądze może to jest no po prostu kwestia kilku godzin czy ma pani w głowie wydaje się ani realistyczny plan, żeby jakoś dramatycznie jednak ograniczyć rolę latania ludziom będzie trudno tak ja sobie w branży wszyscy ci, którzy lecieli w życiu nie chcieli przynajmniej raz polecieć do tej pory te loty były po prostu tanieją były przystępne i dobór ludzi tak naprawdę na rękę ale, ale instytucjonalnie widać, że 1 komisja Europejska ma tu o wiele większa ambicje to też widać poprawę po propozycji nowej Philby perspektywy finansowej, bo tam budowanie tych małych lotnisk, o których tutaj była mowa wcześniej tam już tego nie ma nie ma pieniędzy na nowe lotniska stawiamy tak naprawdę na rozbudowę sieci, zwłaszcza kolejowej-li drogowej też, ale już mniej tutaj jakby kolej będzie odgrywała w znaczną rolę pytanie tak naprawdę jak szybko uda się wprowadzić wiadomo, że od razu nie będzie jednak budowa kolejnych linii to nie jest kwestia miesiąc to jest kwestia lat, więc szybko się na pewno nie przedstawimy ludzie będą chcieli podróżować i na pewno nie będą chcieli tak od ręki i rezygnować natomiast coś na pewno zmieni to też mogę powiedzieć ze swojego własnego doświadczenia jako byłej urzędniczki Państwowej to będą to będzie ilość delegacji, która będzie tak naprawdę będzie się odbywać będą spotkania, które nie ma w tej chwili w 100 spotkań przez wszystkie inne Platformy, które tak naprawdę umożliwiają dyskusję bez generowania naprawdę ogromnej ilości co 2 ja pamiętam, że potrafią nawet na 1 dzień w Brukseli polecić to były zdarzało się nawet kilka nie w miesiącu, gdy naprawdę dużo i ta oszczędność, która z tego wyniknie w skali, aby państwo później całych regionów oraz skok później następnie z kolei w obrębie świata to może być naprawdę taki element, który przeważa nad tym co jest opłacalne co się da zrobić właśnie w internacie atut to co faktycznie wymaga osobistych spotkań to teraz wrócę do Sebastiana Mikosza jest to bardzo ciekawe pan odpowie tutaj wiele wątków padła jeszcze rzuca 1, bo ma mam przed sobą raportem m.in. Nikolasa Sterna i Joseph Stiglitz ca na temat właśnie regeneracji po po kryzysie to jest wydany raport przez Uniwersytet oksfordzki oni przebadali kilkaset pakietów ratunkowych czy pokryzysowych po kryzysie sprzed dekady rozmawiali z 200 trzydziesto ma ponad przedstawicielami banków minister finansów i oceniali te pakiety no i wyszło im, że jeżeli biorąc pod uwagę opłacalność biorąc pod uwagę pewną potrzebę to akurat ratowanie sektora lotniczego Noma najniższą punktację z tych wszystkich, czyli w dużym uproszczeniu opłaca się najmniej jest nam najmniej potrzebne, więc jak i jak pan podchodzi do do tego ratowania przy rzeczywiście musimy ratować całkowicie czy jednak bardzo warunkowo biorąc pod uwagę kryteria zielone czy jednak nie powinny linie lotnicze z tą stracić ten jednak nadzwyczajny status po konwencji chicagowskiej, której na paliwo lotnicze jest nieopodatkowane VAT też tam nie za bardzo plus cały narodowe wsparcie, na które mogą liczyć lotniska linie lotnicze to też jest bardzo ciekawe z czego to się bierze tak dużo wątków panu po rzuciłam to znaczy pani redaktor naczelny sobie wynotowałem przyznam, że trochę spadłem z krzesła, bo zostałem ustawiony przez panią teraz w roli rzecznika praw ludzi ich los pana tak, ale nie ustawią pana po prostu jestem bardzo ciekawe co pan powie panie nie no tak ciężko, żebym czegoś nie odpowiedział nie na jasne tylko teraz mam wrażenie, że nie wiem czy mówimy o tej samej rzeczywistości, bo jak słuchałem państwa argumentów to mam wrażenie, że linie lotnicze jak to było Seksmisji odpadają tylko za koklusz gradobicie, a za całą resztę odpowiadają, więc ani też pan, że to jest trochę taki brudny właśnie przemysł w tym świecie zielonym, jeżeli go zdecydujemy się budować no to rzeczywiście to są jedni z takich bardziej kuszący się poważnie zreformować o nie, ale pani pani redaktor mam nadzieję, że pani przyjmie trochę moich moje argumenty nie mogę pozwolić na komentarz państw straszliwie stronnicza Jassem jestem w ocenie, ale dobrze tylko, że możemy, bo są wzywani w debatach są emocje fakt jak i rozumie to znaczy brudny biznes to nie jest to nie jest jak to jak tu jak brudny brudny biznes jak ja to jak pani nazwie rolnictwo, które emituje 10× więcej c 2 niż linie lotnicze, ale też nie fizyczne przyp jeśli mogę się tragicznie 10× więcej tylko około 10 proc jeśli pamiętamy w skali Unii Europejskiej nasze banki agonii, a lotnictwo emituje aż 3% na czym dokładnie wiedział chciał najpierw jak zacząć od od z ustalenia faktów dojazd, a ja ty z naszych wszystkich debat, które mieliśmy tam jeszcze kiedy byłem w radzie gubernatorów mam zupełnie inne liczby i prawda, że lotnictwo zwiększyło swoje emisje c 2 lata znacznie więcej natomiast w tym samym czasie w pakiecie wszystkich emisji c 2, które są emitowane na świecie kontrybucja lotnictwa to jest między 23% za Janiną pani nie wie czy do 23 proc jak mówią o dane były sprzedawane właśnie w 23 widełkach także klucza, który mieszka no tak, a ale, a rolnictwo produkuje, by no powiedzmy może 10, ale 5× więcej prawda, ale liczy się to one, że rolnictwo w ogóle być kolejnym tematem świata po pandemii, więc to po prostu to jest 1 z tych sektorów, które były pod coraz większą presją z powodu klimatycznych o, a jeśli można tą rzeczką przenośnej zapowiedziała, że ta strategia od od pola dochodów widelca ona absolutnie, gdzie do przodu także, jakby rolnictwo nie jest wyłączone z tych działań, ale mielenie na czerwony Sebastianowi w Warszawie, więc proszę mówić, ale też panowie w bardziej pod tym kątem jak to się zmieni, bo może być różnie oceniać, bo ma pani redaktor i ja bym prosił, żeby jasno ja chętnie brzydko i pani no i jest w tej branży 10 lat naprawdę nie mam wrażenia to tak trochę emocjonalnym nie dotyka pani nazywa to brudną branżą to chciałbym zapytać co pani nazwie rolnictwo w takim razie gazową zapraszała wycofuje brodzą nie jest to jest strasznie łatwo kogoś podstawić pod pręgierz zbicia owadzi potem powiedzieć to co co pan na to, więc ja po pierwsze, kilka rzeczy nie zgadzam się stąd też otoczką emocjonalną, którą pani zbudowała, mówiąc że lotnictwo to jest branża ludzi bogatych, że to woził bogatych w bogatszych krajach tak dalej, bo to jest branża, bez której np. kontynent, na którym mieszka, który najbiedniejszym kontynentem na ziemi w tej chwili jeszcze mieszkam w Afryce nie ma możliwości rozwoju i akurat teraz jestem włączony różne prace z były, jako że mam trochę więcej czasu, bo nie jestem generuje stale współpracuje z różnymi agendami rządu, kiedy rządu niskiego i w tej chwili on by dramat, jaki się rozgrywa w Afryce subsaharyjskiej polegające na brak turystów na braku możliwości eksportu produktów rolnych stąd, jakimi są awokado pomidory kwiaty cięte, których Kania 1 z większych producentów to to są takie prawdziwe bez zmiany, które będą właśnie podatkowi nowe, które wynikają z tego, że lotnictwo nie działa, bo po prostu nie ma jak no bo nie można to doceni przypłynąć statkiem na wakacje można kwiatów ciętych świeży, które są eksportowane do Europy, które jesteśmy największym konsumentem zawiść inaczej niż samolotem, więc to jest branża, która jasne rozwijała się w różny sposób w różnych miejscach, ale która w mojej ocenie ma ogromną kontrybucję do dochodów do do do przepływu towarów i osób to jest dobre czy też inna rzecz, ale to na pewno branża, która Eco dzięki rozwojowi, której wiele krajów i wiele miejsc, które były do tej pory biedniejsze się rozwinęło możemy tego nie lubić, ale naprawdę 30 000 000 turystów rocznie, którzy lata do Tajlandii nie popłynie tam statkiem ani pociągiem to wyobrażam sobie dyskrecję i bardzo dziękuję pan Waldemar zwracał uwagę, ale i teraz, korzystając z tego jak się to zmienić czy się zmieni czy może powinno w takim razie do pani redaktor sekundę, ale państwo pani strasznie dużo rzeczy powiedziała, które są po prostu albo wynikają z tego, że ja znam to branże powiedzmy dla lepiej obniżce, ale też, bo powiedziała pani takie rzeczy jak np. to, że branża się domaga teraz jakiegoś uprzywilejowania czy spowolnienia tych wszystkich proekologicznych działań, które podjęła ja nie mam żadnej wiedzy na temat tego, że takich uprzywilejowani się domaga wręcz przeciwnie zezwoleń oraz budynkach różnych rodzajów ograniczeń globalnie, a są absolutnie nie znam żadnego tego faktu poza tym co co co co przed chwilą pani Lidia powiedziała mówię o tym, że rzeczywiście podstawa kursy, czyli tego schematu naliczania zielonych linii zwróciły się o to, żeby rozciągnąć w czasie na te czyli, żeby podstawą mianownikiem do policzenia nie był ten rok, bo byłoby to absurdalne, gdyby tego nie zrobiły, bo ten rok będzie rokiem lotnictwo taktycznie przez pół roku nie funkcjonuje w ogóle, więc byłaby zaburzona podstawa to jest na razie jedyna rzecz, która o, którą lotnictwo formalnie formalnie poprosiło natomiast ten wątek zielony w lotnictwie jest absolutnie dominujący on jest dominujący nie tylko dlatego żony w interesie planet salony również w interesie branży, więc nie ma sprzeczności między jakąś interesem finansowym partykularnym np. interesem interesem właśnie tego, żeby te te emisje c 2 ograniczać proszę pamiętać, że efektywność energetyczna, jaką lotnictwo osiągnęło tak jak to co państwo mówili, że i jest naprawdę są dziesiątki miliardów dolarów inwestycji efektywniejsze silniki cichsze efektywniejsze poszycia myje się, żeby dać efektywność energetyczna w tej chwili taka że, gdyby samochody, które są również motoryzacja, która kontroluje znacznie więcej do emisji co 2 na skalę świata aniżeli lotnictwo to, żeby to, by oznaczało, gdyby samoloty samochody były tak wydajne samoloty, że na 100 km spalał się litr litr paliwa i lotnictwo po pierwsze, ja akurat byłem zawsze bardzo zaangażowany w to co, a ja lubi wokół tego, ale narzuciło sobie samo to żaden rząd nie narzucił jest cały program, żeby do roku 2050 lotnictwo stało się kompletnie bezemisyjne, czyli 0 emisji c 2 i dzisiaj są już do tego technologie natomiast one paradoksalnie są mocno ograniczony przez regulatorów nie przez linie lotnicze pierwszy przykład brzegu, który których, który wezmę to są biopaliwa, które dzisiaj są już produkowane dla lotnictwa z tą samą gęstością energetyczną, którą paliwa kopalne, a np. regulatorzy z racji certyfikacji nie zezwalają linie lotnicze używały więcej niż połowę tego w rejsach ślad węglowy tego jest 80% mniejszy od śladu węglowego standardowego paliwa oczywiście jest problem kosztu dzisiaj, ponieważ to paliwo w tej chwili 3× droższe niż normalne paliwo w produkcji, ale to jest kwestia kury bądź jajka, dlatego że jest dlatego rozszerzy rafinerii, które mają bardzo komfortowe marże na tym paliwie nie są zainteresowane większą produkcją po prostu Gizeli jetta jest jeszcze bardziej rentowna, ale jest już technologia, żeby to radykalnie zmniejszyć i debatach, które w tej chwili odbywa na wszystkich tych portalach wyspecjalizowanych to jest właśnie np. pytanie czy kryzys będzie mógł doprowadzić do tego, żeby rządy przyspieszyły inwestycje w rafinerii, które produkują paliwo z paliw kopalnych podkreśla, że można, by użyć te same samoloty te same te same osiągi ma tak np. to o tym, mówimy tak dobrze rozumiem czy czy nie proszę mówimy mówi pan teraz o biopaliwach tak czy od paliwa takie faktury, które np. KLM już już zainwestował wiele linii lotniczych właśnie cytowanych KLM prezes KLM to był taki paradoks w zeszłym roku zrobił kampanię mówiącą zachęcającą swoich klientów do tego, żeby nie latali samolotami na krótkie dystanse, więc to to nie jest proszę proszę naprawdę wiedzieć, że w lotnictwie pracują ludzie, którzy mają tego świadomość i którzy jak tylko te technologie zjawi ona się już zjeżdżają one są testowane to nie jest pieśń przyszłości to coś co wiemy siła pana prezesa opowie jak to przełożyć na prognozy, czyli rozmów, że pod prognozuje pan, że coś zmieni to, podsumowując to wszystko co pan powiedział jednak przede wszystkim wydaje mi się, że pierwsze co się zmieni, by je chodzi o przyszłość dla pań to, że tego latania będzie mniej, bo tak jak państwo rozmawia się absolutnie zgadzam, że MF będzie mniej po prostu sposób pracy się zmieni i to, że kiedyś leciało na jedno spotkanie, bo ludzie lubili się spotkać wirtualnie dzisiaj stało się normą, że szerzy się spotyka wirtualnie w związku z tym zapotrzebowanie na na przeloty taki na krótkie dystanse czy takie skoki na 1 dzień gdzieś przez cały kontynent one się wg radykalnie zmniejszają nawet się odważy powiedzieć o połowę, bo tak zakładają instytucje, które pracują po prostu biurach na wszystkie firmy banki, jakie firmy ubezpieczeniowe firmy brokerskiej one wszystkim rozpłacze to okazuje, że możemy równie efektywnie pracować wcale się nie przemieszczające wcale się nie przemieszczający na odległość oczywiście pytanie, jakie emisje co 2 będą generowały serwery, które miały zwiększone zwiększoną przepustowość, bo to jest też zawsze jakaś alternatywa, ale przede wszystkim będzie na pewno mniej podróżowania, więc będzie mniej mniej samolotów będzie i to proszę będzie drożej droższe będą bilety po znacznie nie będzie na razie nie będą trosce to znaczy jeśli nie będzie tego pustego fotela, bo to jest prosta mechanika taka podstawowa matematyka jeśli samolot miał 100 miejsc ma 50 to wszystkie koszty się rozkładają na połowę mniej pasażerów jeśli on zabrał 100% foteli, ale jesteś będzie to przez chwilę kompensowane wydaje mi się przy bardzo niską cenę paliwa dzisiaj to paliwo standardowe kopalne Brent kosztuje 30USD podczas gdy przez ostatnie lata ciągle oscylował w okolicach 8090 oczywiście kryzysach przed znacznie wyżej, więc 1 z tych największych kosztów zmiennych będzie będzie będzie niższy, ale tak spodziewał się, że będzie drożej też, dlatego że po prostu będzie mniejsze mniejsze zapotrzebowanie będzie więcej procedur, które będą kosztowne, bo przebudowa lotniska budowa samolotów dodanie tych wszystkich procedur sprawi, że chociażby maszyny będą mogły mniej latać będzie dłuższy proces oczyszczenia np. samolotu czy oczyszczenia odkażenia mówi się w obligacje różnych innych technikach zaraz po lądowaniu, więc będzie pani mogła tym samolotem latać po 12 godzin w ciągu dnia tylko będzie można latać 8 maksymalnie w ciągu dnia myślę, że naprawdę pierwszy pierwsze 3 lata teraz po pokoi widzi, jakby to nazwać kiedy, kiedy kraje z powrotem tworzą przestrzenie będą, bo oznaczały znacznie mniejsze znacznymi mniejszy używanie lotnictwa teraz jeśli ani myśli można chciałbym tego także na ceny biletów też profesor nie wpłynie to jak będzie wyglądał system handlu uprawnieniami do emisji bo, chociaż faktycznie na razie lotnictwo zostaje większość uprawnień za darmo to cena będzie rosła to jest jak będzie do powstrzymania w tym momencie, zwłaszcza sytuacji, gdzie komisja Europejska planuje zaostrzyć nasz cel na 2030 roku, więc lotnictwo będzie musiało kupować więcej uprawnień, żeby rozliczyć z Unii Europejskiej tak jakbym się tutaj jednak spoczywała też wpływu z tej strony to już oddaj głos Cezarowi co w kółko Kowalcze jeszcze chciał zostać prezesa Mikosza przypomniał, że znowu uzna pan, że prowokuję, ale trochę prowokuje to fakt, ale przypomniał mi się pomysł prof. Macieja Gduli obecnie posła, który potem został bardzo wyśmiana skrytykowany przez wielu, ale na jakiś czas temu miesięcy, a może lat, by kilka temu mówił, że być może właśnie ze względu też na potrzeby klimatyczne ze względu na to, że osoby, które korzystają jednak z latania latają na duże odległości zostawiają tzw. większy ślad węglowy niż ludzie, którzy żyją w krajach uboższych konsumują mniej że, żeby wprowadzić może jakieś limity i się pan odnosi do tego pomysłu czy bardzo ładnie to są przepraszam, ale jak jeśli nie to takich bzdur odnosić do tego nie, bo to są kompletne bzdury, bo to jest niepoparte do tego Stilić pani przewidział jak to się śmiali, że Stilić jest bardzo bardzo fajnym ekonomistą, bo nie on przewidział 14 z tego 1 kryzysu, który miał miejsce tysiące roku przychody jakiś kryzys i liczy tak jest, więc co to są dla mnie to starcie lotnictwo kontynuowało w dużej mierze nadal komplikuje to naprawdę ANR rozdania Boga tak czy do tego, żeby te bogactwa w tym samolocie latały po pierwsze, dlatego, że właśnie się demokratyzować o demokratyzację latanie i oczywiście, gdyby pani na moim miejscu posadziła prezydent takiego średniego wielkiego miasta, dzięki któremu który zbudował małe lotnisko oczywiście sponsorował takie taką czy inną linię, żeby zaczął do nich przylatywać, któremu się wysypali turyści i stworzyły miejsca pracy zresztą jak mówiliśmy o tym, o tym dyskusja chyba jest, jeżeli mogę jednak o tym czy ten model ekonomiczny sposób życia, które mieliśmy przez pandę przed panem jest do utrzymania i pytanie czy to nie jest moment ścięcia dokonać transformacji tej części wielki dramat dla linii lotniczych pracowników linii lotniczych dla miast, które straciły turystów dla kraju, które straciły rysów dla Kani, która nie wiedzieć, dlaczego w Europie mamy kwiat przewożone kwiaty ska i że być może to wymaga pewnych przetasowań zmian że, że musimy te kwiaty scanii importować i zadawać smyczy czy musimy czy takie uzależnienie od turystyki w ogóle turystyka na tak masową skalę rosnąca jest do utrzymania to są pytania, z którymi teraz niektórzy uważają, że powinniśmy przynajmniej się zmierzyć nie tylko mówić było tak dobrze, a teraz jest źle, bo orzeczona prasie, ale ja się z panią zgadzam tylko, że od jest skoro pani prowokacyjna ja też bardzo prowokacyjne taką mamy fajną konwencje, ale to ja ja rozumiem z tego skoro pani, mówi że jak się zabije lotnictwo opodatkuje ograniczy to wszystko będzie fajnie nagle zmieni przecież lotnictwo konsekwencją tego społeczeństwa służyć to nie lotnictwo zdefiniował, że życie stawia na turystykę dotąd nie lotnictwo postawiło taki model tylko ono zareagowało na to, że było na to ogromne ogromne zapotrzebowanie no mamy kryzys klimatyczny w efekcie, ale kryzys klimatyczny nie spowodowało lotnictwo blokom próbuje do na sposób jednak tak tak no no tak sposób sposób życia, ale ten sposób życia sposób życia, który myśmy wszyscy chcieli witania się zgadzam absolutnie się zgadzam, że to jest fajny moment, żeby przemyśleć zresztą jak ja nie ma ich duszy ekologa, ale uważam, że rozwój do tej pory w tym lotnictwa był trochę chaotyczny, ale np. i jakie stawiamy pod pręgierz lotnictwo to ja się pytam i zawsze daje to samo pytanie, dlaczego od 20 lat komisja Europejska nie była w stanie wprowadzić single euro pieska, czyli tego programu, żeby była jednak kontrolę przestrzeni powietrznej jak pracowałem branża w nich za chwilę znowu pracował to to myśmy stawiali jako 1 z kluczowych absurdalnych przykładów gdzie, gdyby był 11 kontrola przestrzeni publicznej nad Europą to każdy rejs bez względu na toczone krótki długi skróciłby się o 6 minut to znaczy względu NATO czy pani leci Warszawy do Krakowa czy Warszawy do Lizbony dzięki lepszej koordynacji nad grą mamy technika skoczyliśmy każdy rejs 6 minut co do jak ktoś o dłuższym śledzi Węglowym czytam to jest to jest naprawdę największe spalanie paliwa na osobę jest to jak się liczy na przeniesiony kg na krótkich rejsach na długich palcach, bo w fazę fazę największego zużycia paliwa jest start dlatego linie lotnicze w tej chwili pracują nad tymi to jest np. coś się może zmieni przez to, że będzie też nacisk pasażerów, bo proszę pamiętać, że pasażerowie, którzy mają taką wielką wrażliwość ekologiczną nie chcą płacić więcej, bo chcą płacić mniej, gdyby chcieli zapłacić więcej to niema sprawy ja pani zaręczam, że ja widziałem silnik hybrydowy, który po z takimi specjalnymi bateriami do Embraer to, żeby nie zdecydować, gdzie jest w tej chwili testowany start na silniku standardowym, a ta część jest u nas na na silniku elektrycznym co oznaczało, że ten ślad węglowy, który rozmawiał, bo to oczywiście też liczy finansowo byłby mniejszy o 50% no tak użyta technologia wymaga certyfikacji szybkiego wdrożenia, której linie nie chciały robić do tej pory musiały podnieść ceny biletów jeśli ktoś jest gotowy za to zapłacić to mamy technologie tylko proszę nie wymagać od linii, żeby też były twórcą polityki tej, którą jak tworzą Tour, która jest w rękach rękach rządu, ale bardzo chętnie każdy liniach lotniczych pozbyłby się paliwa kopalnego zaręczam pani to teraz nawet jak przy ważnych nie można, bo jednak, mówi że chętnie, by się pozbyli na sytuację, gdy paliwa kopalne tak jak obecnie są takie tanie przystępne i generalnie tak naprawdę nie ma problemu, żeby kontynuować jego wykorzystanie, zwłaszcza że ekonomicznie jest to dość atrakcyjna, a nie znajdzie tu pytanie na ile je tylko krótko, gdy mogę walczyć czekam aż Cezary Kowanda dowód, ale proszę przepraszam nie nie, bo to ja źle zarządza proszę to proszę powiedzieć Lidii Ninie, bo to jest także linie lotnicze nie planują inwestycji pod cykle to znaczy to nie jest także dzisiaj paliwo jest 30USD, ale nic nie stoi na przeszkodzie, żeby za 3 lata, bo z powrotem za 80 albo za 100, dlatego że obecnie jako jedyny formalny kartel zarejestrowany w Europie normalnie się spotyka będzie dążyć do tego jednak, żeby jak już zużyją te rezerwy, które pompowali w tej chwili w tej chwili jest to jest problem oczywiście to oni będą dążyć do podniesienia, bo proszę pamiętać, że nie tylko Arabia Saudyjska czy Rosja, ale wiele krajów ma interes tym, żeby to paliwo, bo większe, więc uzależnienie dla lotnictwa od paliwa kopalnego jest ogromne np. Delta ażeby nie zacytować albo Najdek zainwestowały same pieniądze w rafinerii, które produkują te czyste paliwa w ten sposób się nie znaczy nieczyste przepraszam paliwa kopalne, które mają ten ślad węglowy 80% zmniejszone powstaje, bo to jest interes linii lotniczych, żeby być jak najbardziej ów Unii uzależnionym od tych standardowych standardowych bali teraz rzuca się do Cezarego Kowal i robią też krok wstecz w tym sensie, żeby trochę jeszcze jednak tę naszą dyskusję bardziej w ramy przy przyszłości włożyć więcej może przypomnieć o tym, celu 2050 roku, w którym linie lotnicze miałyby mieć właśnie z już żyć w systemie 0 misyjnym, jeżeli rozumiem emitować to jednak równoważyć w ramach systemu handlu emisjami, ale wracając trochę, odnosząc się tych wątków trochę, podsumowując jak pan myśli co z tego wyniknie ja jak jak to będzie wyglądało po pandemii za 510 lat za 50 lat to nie wiem zastanawia się będzie wyglądało za dwa-trzy miesiące, że patrzy na Chiny tak, bo Chiny to jest taki kraj no ciekawy, ponieważ wszyscy jesteśmy w trakcie pandę Chiny są tak naprawdę pandemii co się dzieje w Chinach tak ktoś w tej dziedzinie przełożenie 11, jeżeli chodzi o to co się stanie też w Europie, ale w Chinach pomijam ruch międzynarodowy nabór międzynarodowy to praktycznie bardzo ograniczony tak, bo wiadomo, że hit w tej chwili same Chiny nie chcą za bardzo importować wirusa innym kraju też tych połączeń z niewiele natomiast ruch krajowy w Chinach to jest to dosyć ciekawe on odbił od dna, a on nie jest na poziomie tym, którym był, na którym był przed pandemią natomiast jest to chyba w tej chwili bodajże 6070% tej oferty samoloty są zapełnione średnio słabo ceny biletów są bardzo bardzo niski oczywiście na razie chętniej, jeżeli popatrzymy na Europę pierwsze sygnały, jeżeli chodzi o to odbudowywanie tego całego popytu tak no tak naprawdę kwestia odbudowy zaufania to jest kwestia przekonania ludzi tak możecie znowu poleci samolotem nie prawdopodobieństwo, że się zarazić w samo leci naprawdę bardzo niewielki niby to wiemy, ale większość z nas dzisiaj nawet gdyby mogła bez konieczności odbywania kwarantanny dziś polecieć samolotem myślę, że większość z nas się zawahał czy, więc to co robią ginie w tym co będą prawdopodobnie robić nie w tym bardzo takim wstępnym okresie co robi np. w tej chwili linia, która chyba najbardziej aktywna w tym przywracanie połączeń do życia w Europie lotniczych czy linia WizzAir to jest rzeczywiście oferowanie na razie bardzo niskich cen biletów bardzo tanich biletów po to, żeby, żeby próbować odbudować zaufanie, ale rzeczywiście pierwszy etap w drugim etapie no tak jak się zakłada w drugim etapie ceny biletów dosyć mocno wzrosną, kiedy już ten ten ten popyt szybko zostanie odbudowany, ponieważ podaż tak podaż tych połączeń oraz tych połączeń będzie mniejsza mamy tak naprawdę 2 segmenty tak mamy ten segment ten segment biznesowy, który tutaj było wspominane rzeczywiście ten segment podróży służbowych on się będzie odbudowywał bardzo powoli i przez najbliższych myślę, że przynajmniej 5 lat od będzie na poziomie dużo niższy niż przed kryzysem natomiast mamy segment podróży turystycznych takich podróży takich spontanicznych w tych wszystkich Citi breaków itd. który wytworzył dzięki tej ogromnej liczby połączeń w Europie i niskim cenom cenom biletów i wydaje mi się, że jeżeli tylko to zagrożenie wirusem minie jednak ludzie i Polacy i Niemcy i Francuzi Włosi turystycznie będą chcieli dalej podróżować na dużą skalę, ponieważ my już tego zasmakowali, iż już także spakowaliśmy wiele osób dla wielu osób się stało nie chcę być stylem życia, ale jednak fakt taki że, że nagle to latanie było dostępne no tak tak łatwo i tak i jeżeli chodzi o ceny, jeżeli chodzi o liczbie kierunków które, która lawinowo przybywała, a jeżeli chodzi o dostępność całoroczną że, że tutaj klienci, kiedy tylko ono przestaną się bać tego wirusa, że oni będą chcieli dalej latać i myślę, że ten sektor ten sektor podróży turystycznych założenia oczywiście, że tego wirusa dosyć szybko dosyć szybko tak nie temu, że pokonamy co jakość i jakoś będziemy w stanie panować nad nad liczbą nowych przypadków, gdy sektor podróży turystycznych po otwarciu granic po po zlikwidowaniu konta, że on się że, choć może dosyć szybko odbudować w natomiast natomiast jak mu wielu bardzo wiele będzie zależało od tych wszystkich dodatkowych ma tak, bo jeżeli mielibyśmy blokować środkowe fotele, jeżeli te samoloty będą musiały być jakoś bardzo dodatkowo oczyszczono skazanych w trakcie dnia tak, jeżeli te do tej pory bawi jak byli też np. lata lata, zwłaszcza tak tzw. tanimi liniami imienia Nisko kosztowym NATO widział samolot przelatuje 25 minut jest rozkładany postać tego samolotu po prostu wszyscy wysiadają jedno następnie trzeba ją między czasie obsługa obsługa troszeczkę troszeczkę czyści kabinę trudno nazwać jakimś takim poziomie sprzątaniem oraz po prostu nie ma czasu tankowanie trochę bagażu mało bagażu, bo większość ludzi oczywiście lata z bagażem podręcznym tak, bo większość ludzi, lecz na krótko i bagaż rejestrowany jest bardzo drogi i tak to działa tak, jeżeli czegoś takiego oczywiście nie będzie, jeżeli tutaj te zmiany takie regulacyjne będą będą bardzo poważne to wtedy no na jak sens istnienia wielu linii lotniczych, zwłaszcza tych linii właśnie, które stawiały na ilość stanie pod znakiem zapytania, ale ja jednak przypuszczam, że tutaj też lobbing linii lotniczych będzie będzie na tyle skuteczny, że te dodatkowe wymagania nie będą będą jakieś jakieś wielkie tak jak mówię tak jak spodziewam się spodziewam się tego, że podróże służbowe czy rzeczywiście pozostaną ograniczone to akurat, jeżeli tylko, jeżeli tylko to największe zagrożenie wirusem minie myślę, że turystycznie ten popyt będzie Grota to jeszcze takie krótkie podsumowanie chciał z kolei prosić Lidia Wojtal jak też, podsumowując jak pani myśli czy ten moment teraz pandemii i kryzysu no jednak zostanie wykorzystany, żeby przybliżyć nas do realizacji tych celów, które mają zatrzymać wzrost temperatury i 1,5 stopnia czy biorąc pod uwagę również te zastrzeżenia, o których mówił Sebastian Mikosz to znaczy no to jest to są wielkie dramaty, jeżeli chodzi o miejsca pracy, jeżeli chodzi o kraje, które już ustawiły się gdzieś w jakimś miejscu w tych łańcuchach globalizacyjne, jeżeli chodzi o eksport, jeżeli chodzi o turystykę może to jest tak dramatyczna musiała być przemiana, że też nie ma co mi złudzeń, że koszty byłyby zbyt wysoki jak pani prognozuje mówiąc krótko ja myślę, że lepszego momentu nie będzie na rozpoczęcie tej poważnej zmiany interes jak patrzy na globalnie unijnym to trzeba jednak rozdzielić, bo te ten podział zobowiązań w ramach globalnego systemu ochrony klimatu pod konwencją klimatyczną dokładnie pokazuje, kto jeszcze może wyrosnąć ktoś powinien bardzo mocno redukować Europa już powinna edukować zresztą robi i do przodu to jest właśnie, jakby serce Europejskiego zielonego ładu to, że te emisje będą redukowane dosłownie w każdym sektorze i nie ominie to na pewno nie minie lotnictwa pytanie po prostu jak szybko te regulacje zostaną zaostrzone jeśli chodzi o Unii Europejskiej natomiast w krajach takich właśnie Afryka czy, zwłaszcza w małych państwach wyspiarskich tamte emisje będą redukowane wiele po o wiele bardziej powoli, ponieważ te państwa nie przysłużyły się nie przełożyły się do tego, że ten kryzys klimatyczny w pierwszym w ogóle powstał, więc ja myślę, że obecny kryzys na pewno będzie takim bodźcem takim dla tychże społeczeństw wysokorozwiniętych cała Europa zachodnia cały cały zachód tak naprawdę, żeby jeśli chodzi o państwa rozwijające się gotowym, a akurat ten kryzys ekonomiczny może spowodować to, że te mało słabo radzący sobie przedsiębiorstwa lotnicze one faktycznie upadną faktycznie ta ilość emisji w tego wyniku wyniku tego wszystkiego spadnie, że miał się, że to jest najlepszy moment, ale on będzie zróżnicowane w zależności od tego, który część świata fakt mówimy po to, wynika z międzynarodowych ustaleń także panie prezesie to do do pana końca pan myśli jak bardzo linię poturbowane wyjdą z tego kryzysu, ale też z powodu tej presji, której ja chyba byłem tu emanacją, ale z drugiej strony czy jest szansa, że biorąc pod uwagę też ten dramatyczny kryzys przez te przechodzą, że będą w stanie jednak dotrzymać tych celów klimatycznych, czyli przemiany technologiczne będą miały miejsce jak bardzo też zmieni się tzw. globalizacja no bo linie lotnicze są linie w ogóle transport kluczem do utrzymania tego całego systemu powiązań, w którym żyliśmy do tej pory ojej to są dobrze pan za krótko ale, ale co 2 lata różne pytania czy pani teraz, bo po pierwsze po pierwsze i lotnicze wyjdą poturbowane bardzo poturbowane z tej w tej sytuacji i to, że to, że była nad podaż linii lotniczych w Europie było za dużo oferowania już wszyscy mówili od od paru lat tylko wszyscy serwowali na fali ogromnego wzrostu gospodarczego, które prawo gry mieliśmy przez ostatnie co najmniej kilka lat nie mówi tylko w Polsce, ale i Europie ogólnie widzieliśmy wszyscy, że będzie kryzys, więc teraz nastąpi nastąpi korekta i to, że Flight upadło to akurat Korona mają tam dobił ich tylko roszczeń, bo już byli bardzo bardzo byli kupieni przecież przez właśnie wielki plan, który też też był bardzo słabej kondycji finansowej na pewno nastąpi oczyszczenie takie rynku takich powiedzmy podmiotów słabszych, które nie będą w stanie się utrzymać, ale ogólnie myśli Lufthansa musi zwrócić o o prośbę o pomoc bije się zwraca właściwie wszyscy nawet przy słynący z rzekomego ogromnego bogactwa przewoźnicy zatoki Perskiej przecież też dostali wsparcie to to jest bezapelacyjne, że linia wyjdą poobijany 2 presja proekologiczna linie lotnicze jest presją, która nie jest niczym nowym tak jak to jeszcze raz powiem, że lot lotnictwo jest między 23%, a np. marynarka, której w ogóle nie mówi to jest przecież się tam marynarka handlowa wraz z takiej kilka procent więcej i się musiał niestety się nie zgodzić, bo jednak częścią tych zmian, które są w ramach dzielonego łatwo też jest właśnie marynarka jak zawsze należy temat kolejnego ptaka to w kasach nie ma tego to rodzaj głosować na nowym gorsza znaczy, że o tym nie był o mnie, ale to, że to, że to, że to, że się o tym nie mówi to jest 1 rzecz, ale to, że marynarka dzisiaj kontry były więcej niż lotnictwo to jest innego to, że oni są częścią zmiany to niema znaczenia oczywiście wszyscy są tylko tak naprawdę jeśli się nie ograniczy rozwoju tego co Murek tylko one np. rynku chińskiego jeśli Chińczycy się to wszystko nie łączą to nie osiągniemy funkcji celu to znaczy nie będzie żadnego żadnej zmiany, bo Chiny będą się nadal bardzo dynamicznie rozwijały, a dlaczego, dlaczego marynarka handlowa i te wielkie frachtowce się rozwijają Ano, dlatego że taki mamy system konsumpcji jest pytanie czy prze modelu je się i w związku z tym będzie to miało wpływ na na lotnictwo również, ale nasze szeroko rozumiany transport, który bank czy zmieni się zmienił metody konsumpcji czy może pan szale konsumowania ja myślę, że ja myślę, że tak jak ja się, że to jest naprawdę świetnym media ja się, że wszyscy teraz naprawdę muszą trochę bardziej popatrzeć pod kątem tego, jaki mamy wpływ na na Planete co z tą planetą robimy i to, że się o tym, mówiło była jakaś tam świadomość elektryczne samochody od Recycling itd. to wszystko było takie trochę mu uzyskanie, a teraz myślę, że szczególnie, że presja nie będzie presją ze strony rządu tylko wg nie będzie presją ze strony tego pokolenia moich dzieci, czyli tych, którzy są tam 20 kilka lat młodsi ode mnie, którzy dzisiaj nie patrzą przez pryzmat Narodowy tylko przez pryzmat tego, że mają komunikator porozumiewają i że oni wszyscy mają, widząc co się dzieje, jaka jest tego świadomość oni będą wywierać presję jako konsumenci na to, żeby konsumować może mniej może inaczej i to będzie miało bezapelacyjny wpływ oczywiście uzależnienie od krajów producentów takich jak jak Chiny czy ogólnie Azja też może się zmienić, bo nagle zauważyliśmy, że my w Europie nie jesteśmy w stanie już niczego produkować albo chcieli kupować rzeczy dobre, ale taniej, a no i taki mieliśmy takimi model nie tylko nie chcę tu też nową Europę zdaje tylko pod pręgierzem Amerykanie Azjaci robią dokładnie dokładnie to samo, ale ja ja wierzę w to, że ten kryzys nie pozostanie bez takiego trwałego odcisku na świadomość jak na tym jak my konsumujemy jak my żyjemy i czy musimy tak dalej czy można to może zmienić, bo będzie łatwo po prostu teraz namacalnie widzimy, kto jak szła im jak planeta nas postawiła do konta pokazała to duża GE i warto, żebyśmy trochę zaczęli bardziej na to zwracać uwagę, a wtedy znajdą się na to środki będzie presja również oddolna narządy, żeby one do strony szły także jestem przekonany, że to będzie naprawdę duża duża zmiana tylko ona też nie stanie z poniedziałku na wtorek tylko ona będzie rozciągała się na przestrzeni lat trochę tak jak będzie powrót Th tego ruchu lotniczego czytam dziś powoli odbudowywał to może się odbudować trochę na nowych innych zasadach Sebastian Mikosz były prezes chińskich linii lotniczych i lotu Cezary Kowanda redaktor tygodnika polityka i Lidia Wojtal niezależny ekspert do spraw polityki klimatycznej kiedyś negocjator zespole polskiej delegacji na negocjacje ONZ-owskiej bardzo dziękuję państwu mojej perspektywy przecieka ową dyskusję i partii się dobrze jest też świat po pandemii podcast Agnieszki Lichnerowicz Zwiń «

Latanie w ogniu dwóch kryzysów. Nie tylko pandemia zmieni sposoby podróżowania

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: ŚWIAT PO PANDEMII

POPULARNE

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 06:00

Najnowsze Podcasty

Polityka azylowa UE

Przewodnicząca neoKRS chciała wysłać na szkolenie jedną z sędzi, po wydanym przez nią wyroku

Albert Einstein. O genialnym fizyku i jego relatywistycznym wszechświecie

40% rodziców w Polsce umieszcza w internecie zdjęcia swoich dzieci. A Ty?

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL