REKLAMA

"Filozofowie byli buntownikami." Katarzyna Kasia o znaczeniu społecznego oporu

Analizy
Data emisji:
2020-05-21 18:00
Audycja:
Prowadzący:
Czas trwania:
21:47 min.
Udostępnij:

Gościem Agaty Kowalskiej jest dr Katarzyna Kasia, filozofka, wykładowczyni na Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie.

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

Transkrypcja podcastu
analiza Agata Kowalska przy mikrofonie dzień dobry państwu przed chwilą słyszeli państwo informacja prezydenta Inowrocławia, który apelował o wsparcie dla pracowników sanatoriów i pewnie podobny apel będzie na antenie Radia TOK FM po 1840 gościć będzie prezydent Kołobrzegu pani Anna Mieczkowska w naszym cyklu miasta wobec epidemii Kołobrzeg to miasto uzdrowiskowe pełne sanatoriów i obecnie puste jakich szczegółów jakich warunków oczekują samorządowcy jakich oczekuje pani Rozwiń » prezydent o tym wszystkim po osiemnastej 40 będą mieli państwo pytania do pani Anny Jaśkowskiej prezydent Kołobrzegu to oczywiście analizy małpa, a to kropkę FM ten adres jest do państwa dyspozycji może słuchają nas jacyś Senat kuracjusze, którzy chcieliby wiedzieć, czego się mogą spodziewać 15czerwca uruchamianie uzdrowisk ma się rozpocząć, ale właściwie, który dla kogo i na jakich warunkach to po 1840, ale zaczniemy analizy od zupełnie innego tematu znam jest dr Katarzyna Kasia filozofka wykładowczyni na Akademii sztuk pięknych w Warszawie dzień dobry łączymy się przez Skypea dzień dobry warto się cieszę, że łączonych, a kiedyśmy, kiedy się wreszcie zobaczymy, ale temat ważny, więc nie czas na żarty i też taki nos znają się na ile znajdą państwo państwo zaciekawi przykuje do rad odbiornika zastanawiam się ostatnio nad tym czy filozofowie filozofki zajmują się w ogóle tematem oporu sprzeciwu buntu protestu, bo o demonstracjach albo o ruchu oporu społecznym ruchu oporu mogą dyskutować politolożka o nie buncie jednostki czy sprzeciwie 1 człowieka wobec ogółu na pewno można porozmawiać m.in. z psychologiem z psycholożką, ale czy tego typu pytania o istotę oporu i też pytania o to, jakie pytania filozofowie sobie zadają w sprawie sprzeciwu buntu czy w ogóle można je kierować właśnie do pani czy to jest właściwy trop, a może to jest 1 z tych tematów, którym filozofowie czy nie zajmowali filozofowie oczywiście, że zajmowali się buntem przeciw niej opory to już właściwie samego początku historii filozofii, bo można byłoby myślę opowiedzieć historię filozofię historię buntowników jakąś historię tych, którzy stawiali opór i ponosili zresztą srogie konsekwencje tego stawianie oporu i to już zaczną optyki klasycznych wykładowcy Sokratesa, który myśli część jeździ jeszcze wcześniej zaczną tres krytyków, bo już oni stawiali opór właściwy można pomyśleć o filozofii jako takim 1 wielkim buncie 1 wielkim oporze, który niepotrzebnie jak by się mogło wielu osobom zresztą wielu osobom do dzisiaj zdaje quada, ale jakieś niepotrzebne wątki w coś co jest ustalone, a to ciekawe, że byli to mówi, bo ja mam tutaj jako mało to teczkę napisał sobie na boku wcale nie zamierzam wykorzystać na sam sobie książkę Zofia wydaje się być często w właśnie z z wynikiem sprzeciwu zadawaniem niewygodnych pytań i udzielaniem oburzających odpowiedzi, ale właśnie sędziom, że od tego zaczniemy od tego, że filozofowie byli buntownikami byli buntownikami sama filozofia jest taką dziedziną budowniczy albo spróbujmy sobie zrobić takie ćwiczenie intelektualne i wybrać sobie świat bez filozofii to znaczy taki świat, w którym mamy tylko teologia nie mamy całego tego bagażu, który ciągle nas zmusza do kwestionowania zastanawiania się do np. mówienia, ale naprawdę tak uważamy, że człowiek został ulepiony z gliny albo, że kobieta powstała z żebra wcześniej stworzonego mężczyznę, gdybyśmy zostali na poziomie prawd objawionych wyłącznie, czyli takich na jakich bazuje wiara no to być może wszystko byłoby o wiele łatwiejsza, ale filozofowie dosyć wcześnie zaczęli mówić, ale na serio tak tak myślicie, że jesteście zginę, jeżeli tak to, skąd była tak glina, ale czy to na pewno była glina może to była woda, a może to był bezkres, a może to był ogień i właśnie od samego początku oni byli tymi, którzy buntowali się przeciwko obiegowym opiniom, bo filozofia zaczęła się od zdziwienia jak mówił Arystotelesa bardzo szybko przerodziła się w takiej sprawdzam takie sprawdzam, które mówiło no dobra, ale twierdzi, że jest taki tak, ale to może spróbowała byśmy dowieść swoich racji to już był taki bardzo ważny początek buntu walczyli, ale dla niej to tam tylko dojrzewa istotą oporu jest kwestionowanie tego co zastane i zadawanie czy poddawanie wątpliwość wobec zadawanie pytań jest już w jakimś początkiem oporu jest bardzo dobrym początkiem sporu się wydaje, że w ogóle najlepszym początkiem oporu po samym oporze, bo to są 2 rzeczy z 1 strony jest opór z drugiej strony jest sprzeciw czy protest, bo opór może być bierny może być taki na zasadzie jesz to nie zgadza i już, ale jeżeli to włączy się aktywny element protestu czy czy buntu to to robi się właśnie bardziej filozoficznie to znaczy filozofowie nigdy nie mówili dobra nie ma racji to jest moje dobre prawo tylko jednak filozofia zawsze ten wątek, żeby kogoś przekonać się komuś powiedzieć co, ale może jednak sprawcy to może jednak porozmawiałem i ten wątek takiego ścierania się opinii bardzo często i to historii filozofii niejeden za to życiem zapłacił, a to protestowanie kończyło się bardzo bardzo źle, bo najczęściej było tak w takich sytuacjach, kiedy ktoś coś stwierdził jakiś filozof przeciwko temu protestował, ale ten, kto był władcą np. opierał swoje rządy na bardzo wątłych podstawach znaczka nie było wszystko ani dowiedzione ani Przemyśla ani sprawiedliwe i wtedy też do ofiar mogła być dla władz zabójcza i władcy zazwyczaj w takiej sytuacji decydowali się na wydanie na filozofa, zwłaszcza tych biednych przez krytyków i Sokratesa też walka postu kraty kilku myślicieli wyroku śmierci, bo tak najłatwiej można się było pozbyć niewygodnego mędrca, chociaż jak uczy nas historia chociażby właśnie Sokratesa ta kara śmierci kryć za mało, żeby się pozbyć filozofa zaznaczone na 1 sprawą, a propos tych władców, bo taki opór zwykle jest wobec Niemca zjawisko KE sposobu myślenia jakiegoś działania jakich decyzji ale zanim za nimi zawsze stoją ludzie człowiek i znają się na ile opór to zawsze taka taka historia mniejszości, a czasem nawet jednostki wobec grupy wobec większości, a przecież obecnie, przenosząc się we współczesne czasy żyjemy w przekonaniu, że jakoś trzeba rozstrzygać spory im m.in. zdecydowaliśmy, że większość będzie decydować to znaczy jeśli udaje się pokonać mniejszości mniejszości to będziemy wobec tego podlegli posłuszni, więc jak to się ma do koncepcji, której być może ten 1 albo tych kilku Mar ma rację, ale nie są większością właśnie to jest 1 z powodów, dla których 4 rzecznej greccy filozofowie tacy chociażby jak Sokrates czy później Platon Arystoteles nie byli delikatnie mówiąc wielkimi fanami demokracji, ponieważ oni uważali, że to nie jest dobry pomysł że, żeby założyć, że większość ma rację, ponieważ większość bardzo często się myli i filozofia wyrosła gdzieś właśnie takiego, ale można powiedzieć egalitaryzmu w starożytnej projektów, ale później zaczęła szukać innych rozwiązań jak chociażby takiej koncepcji, którą ja bardzo Lubie mianowicie koncepcję zgody powszechnej o tym, pisał Jan Jakub Rousseau w swojej umowie społecznej, kiedy mówił, że sprawiedliwe społeczeństwo to będzie takie, w którym mniejszości nie tylko mniejszości każdy z nas ma głos co do podstawowych wartości podstawowych decyzji w naszej wspólnocie tych, które określają kształt decyzje podejmujemy wszyscy i każdy z każdym musi się umówić, że tak właśnie będziemy postępować, czyli to nie wystarczy, że nie wiem 50% Polaków zdecyduje, że nie przyjmujemy jakieś prawo, by odrzucamy, ale toby znaczyło, że każdy z każdym musi porozmawiać i dojść w tej rozmowie jakiegoś rezultatu oczywiście to jest model, który trudno sobie wyobrazić działanie ma ma swoje odpowiedniki choćby panele obywatelskie udało się dziś odnaleźć na nowo wymyślić ten sposób rozumienia zaraz potem będziemy dalej rozstrzygać co filozofowie myśleli o oporze i do takich wniosków doszli dr Katarzyną Kasią filozofką wykładowczynią Akademii sztuk pięknych w Warszawie po informacjach analizy Agata Kowalska przy mikrofonie z nami cały czas dr Katarzyna Kasia filozofka wykładowczyni Akademii sztuk pięknych w Warszawie rozmawiamy o oporze o sprzeciwie i buncie ja zastanawiam się na ile filozofia jest w ogóle dobrym dobrą przestrzenią do szukania odpowiedzi na na temat tych zagadnień, a dr Katarzyna Kasia przekonuje, że sama istota filozofii zawiera w sobie opór poddawanie wątpliwość i montowanie się wobec zastanego porządku, ale ale, ale nie do końca prawda, bo przecież mieliśmy filozofów, którzy wręcz przeciwnie próbowali nas przekonać, że najważniejsze jest utrzymanie status quo, że błąd jednostki czy pojedyncze potrzeb potrzeby pojedynczej osoby nie są ważne, więc jak to się ma do tego, o czym mówimy pieszy części programu, czyli od do tego, że oto niemalże każdy filozof to rewolucjonista niemal każdy filozof rewolucjonista filozof w istocie jest rewolucyjna, nawet jeżeli tak sobie myślę, jaki w takim filozofii, który uważał, że istnieje historyczna konieczność, że należy postępować zgodnie z nią to oczywiście przychodzi do głowy i wielki Georg Wilhelm Friedrich Hel, ale nawet Chiger, kiedy pisze swoich wykładach z filozofii dziejów o procesie dziejowym pisze o tym, że on generalnie ma 11 celi celem jest realizacja ducha absolutnego, który urzeczywistnił się poprzez stopniowe urzeczywistnienie wolności, że ten pochód ducha jest niepowstrzymany to plan się do pytania indywidualną wolność i Hoegel piszą wielkich bohaterach o tym, wielkich ludziach w historii, którzy historię zmieniają, które wracają jej bieg, którzy właśnie buntują się przeciwko tej sytuacji, która ich osacza, występując przeciwko temu co się dzieje wokół nich, ale to wystąpienie jest skuteczne, dlatego że jest zgodne z tym pochodem luzu i że popycha go na żonę i uchyla się pojawia taka takie wspaniałe określenie uchybień mówi Och, treści rozumu, czyli ten rozum dziejów duch dziejów wykorzystuje bohaterów do tego, żeby się urzeczywistnić i Hoegel nawet księgarni kwestionuje buntu, ale może buntować co począć z buntem nieskutecznym albo buntem w beznadziejnej sprawie buntem niesłusznym nawet co nim poruszać, ale wypowiedź Hel tutaj powiedział, że ten błąd nieskuteczny po prostu nie był zgodny z duchem dziejów dlatego był nieskuteczny, bo nawet, jeżeli 1 osoba 1 taki wielki człowiek w historii wystąpi w sprawie, która jest zgodna z rozumem jego zostanie to sprawy przez treść rozmów wykorzystana i ten bunt skończy się wprowadzeniem rzeczywistej zmiany ale, ale też wymaga czegoś takiego spojrzenia, które sam chyba mówi żona jest możliwe dopiero w pewnej odległej dosyć pracy tymczasowej tak czy teraz nie mamy pojęcia, który z naszych buntów będzie skuteczne dlatego chyba tak mi się wydaje, ale to nie jest oczywiście wniosek Hegla tylko bardzo nieśmiały mój wniosek chyba jesteśmy skazani na budowanie się nie wiedząc co z tego budowania się wyniknie, ale możemy mieć nadzieję, że duch dziejów akurat się zrealizuje dzięki na jeszcze pomyślał o 1 sprawie, bo w Polskiej szkole, ale również w Polskiej debacie publicznej często, kiedy mowa o oporze to temat przedstawiony w kategoriach szlachetnych powiedzmy to często wynik odwagi właśnie krytycznego myślenia słusznego oporu słusznego poddawania wątpliwość i oporu wobec wobec często władze nie czy, jakim nie tylko myślą władzy politycznej, ale wszelkiej wszelki przewadze, ale przecież opór może być też buntem rozwścieczonego tłumu może być efektem manipulacji albo w ogóle narzędzie manipulacji może być skutkiem zagubienia pomieszania nie wiem niewypowiedziane emocji i co z tym począć z tą człowiekiem w człowieku, który przecież działa na podstawie różnych różnych motywów jest niezwykle ciekawe pytanie 13 zastanawiałam, bo to jest bardzo dziwne, że w Polskiej szkole uczy się ma głównie na lekcjach historii powstania i buntach o tym jakie to jest wspaniały, a jednocześnie tłumi się w zalążku wszelki opór, choć to był rządowy np. stawiać nauczycielom trudno sobie wyobrazić sytuację, w której takie dziecko, które stawia opór jest premiowane mówi się mu no tak, bo ty jesteś tutaj jak Tadeusz kozi róg goście jako Otóż dokładnie jak Jakub Szela nie wiem jesteś po prostu taki Super Super powstańcy, ale to absolutnie oczywiście tak nie działa i to jest od samego początku duży problem, ponieważ mamy takie poczucie, że ci wielcy ludzie historii mogli się budować to było dobre słuszne natomiast no my nie jesteśmy wielkimi ludźmi historii, więc te nasze bunty będą tłumione w zarodku w sumie w sumie to jest jakiś tam perspektywie perspektywie słuszne i to, że błąd może być bardzo często manipulowane albo sam może być narzędziem manipulacji jest niezwykle ważne, gdzie zawsze przypomina Bertrand Rasel wielki brytyjski logik filozof, który od swojej babci dostał, bo taki był zwyczaj wówczas pismo święte i tam babcia samodzielnie do dziesięciorga przykazań dopisała jedenaste, które brzmiało nigdy nie pójdzie za tłumem, żeby uczynić coś złego i dla Bertranda raz było takie najważniejsze życiowe credo, bo on sobie zdawać sprawę z tego, że to jest wielki ciężar jak się nie idzie za tłumem bodźca tło jest łatwo, bo to jest bardzo przyjemne, iż za tłumem, bo wtedy czuje wsparcie, bo wtedy jest razem z innymi natomiast prawdziwej odwagi wymaga właśnie to, żeby się tłumowi przeciwstawić właśnie to, żeby pójść jakoś tam podporą albo nic lepiej zostawić tłumowi co przeciwstawić myśleniu, które często przyjrzy się w takich zdaniach nikt inny nie narzeka nikt inny na to zwraca uwagi tylko ty masz z tym problem to są takie zdania, które za zamykają w ogóle prawo człowieka do powiedzenia Hej, coś tu nie gra no bo ją jak mogłabym powiedzieć i Agata, ale się czepiać bez sensu Zobacz wszyscy są zadowoleni tylko się też od razu to jest sytuacja, w której człowiek czuje się bardzo osłabione tak, bo myśli sobie na tak może faktycznie ze mną jesteśmy w porządku wszyscy są za to nie za dużo wszystkim są zadowoleni z tej sytuacji tylko, że mi się wydaje to zadowolenie jest takie bardzo powierzchowne, że po prostu ze sobą nie rozmawiamy wystarczająco dużo nie wymieniamy się niczym poza takim często powierzchownym narzekaniem nie myślimy o oporze w kategoriach strategicznych dlatego kończymy na tej właśnie takiej powierzchownej warstwie, bo na konflikcie, który po też nielegalnie nie zmienia i dla mnie najbardziej fantastyczne momenty, kiedy myślał o porze są takie momenty, kiedy do sali wchodzi ileś osób różnych poglądach i na początku się bardzo kłócą bardzo dyskutują, ale potem wychodzą razem w tej sali gotowe do tego, żeby coś zrobić jeszcze lepiej, jeżeli rzeczywiście coś robią, bo najgorzej to jest tak, kiedy ten nasz opór, kiedy ten nasz błąd wypala się w gadaniu wypala się jakiś takich opowieściach właśnie w narzekaniu bardzo często jeszcze, stanowiąc nad tematem tej naszej dzisiejszej rozmowy sięgają do najbardziej zbuntowanego buntownika przy tym teoretyka buntu czy Jan Pertek kami już, który pisał wolę ludzi zaangażowanych od zaangażowanej literatury i dla mnie jest taki Super ważne zdanie, zwłaszcza teraz, bo państwo, że mam problem ostatnio z filozofią jak sobie patrzy na to wszystko co się dzieje to mam wrażenie, że takie filozoficzne rozważania aktualne, które są takie przegrane przez postmodernizm nie ma prawdy wszystko steki relatywne brakuje nam grunt brakuje odniesienia, bo takie poczucie, że to nie jest to, czego aktualnie świat potrzebuje nie potrzebujemy więcej literatury już mamy wystarczająco dużo wystarczyłoby przeczytać te, które już mamy albo bazować na tej już przeczytanej i ostatnio mam takie poczucie, że potrzebuje sobie sama przetestować filozofie i jeżeli ona sobie poradzi w tym czasie pandemii i w czasie tego wszystkiego co się dookoła nas teraz dzieje dzieją się rzeczy dziwne trudne niepokojące to ja nie zostanę, jeżeli nie ma tu będę musiała poszukać czegoś innego no np. teolog, ale nie tego co my właśnie, więc co zostanie też gotowa właśnie, a czy absolutną pewność to już ostatni na statek czy można uznać albo inaczej co pani powiedziała o oporze, który został podjęty poniewczasie za późno, a taki opór boli taki opór to jest chyba najtrudniejsza rzecz jaka, jaka może być krytyki opór, który się filozofów kojarzy najbardziej Sorena Kierkegaarda, czyli to jest sytuacja człowieka, który podjął decyzję o działaniu i potem widzi konsekwencje tego nie działania i bardzo chciałby działać, ale właśnie jest już za późno i taka sytuacja jak do tego kojarzy się tu kilka Gordan, że kilka kort miał taką sytuację, że zakochał się w Reginie Olsen i nawet jeśli oświadczył ona oświadczyny przyjęła i mieli się pobrać, ale w momencie, kiedy tuż przed ślubem on sobie zdać sprawę, że kochają tak bardzo, że właściwie nie wyobraża sobie bez nich życia zerwał zaręczyny i do ślubu nie doszło i potem właściwie opisał to wszystko w Dzienniku uwodziciela właśnie takiej perspektywy niemożności podjęcia żadnego dalszego działania i tym się kojarzy ten opór, którego nie stawiliśmy we właściwym momencie, gdy bardzo nieszczęściu dwu 2 sytuacji już nie zdążyłem porozmawiać o oporze, który jest tylko fasadowy a, ale to może następnym razem dr Katarzyna Kasia filozofka wykładowczyni Akademii sztuk pięknych w Warszawie była państwem moim gościem bardzo dziękuję za te zmagania wspólne ciasne informacja pani przenieść się do Kołobrzegu Zwiń «

PODCASTY AUDYCJI: ANALIZY

Więcej podcastów tej audycji

REKLAMA

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

REKLAMA

DOSTĘP PREMIUM

TOK FM Premium 40% taniej. Radio TOK FM bez reklam, podcasty z audycji i podcasty tylko dla Subskrybentów.

KUP TERAZ

SERWIS INFORMACYJNY

REKLAMA
REKLAMA
REKLAMA