Jedzą szczupaki i noszą się jak Polacy. Skąd Karaimi w Polsce – część druga

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

wczoraj państwa mają właśnie jest pan prof. Maciej Tomal z Instytutu judaistyki wydział historyczny Uniwersytetu Jagiellońskiego witam pana panie profesorze dzień obrażenia obręczy waży niedawno rozmawialiśmy o Karaibach, jeżeli państwo tej i audycji słuchali to gratuluję, jeżeli nie to proszę sięgnąć do archiwum znajdą państwo audycją Kallimach właśnie pan prof. Maciejem Tomaszem i ja czułem taki lekki niedosyt, bo tutaj wiele wątków pojawił, ale wciąż w nasze Rozwiń » pierwsze audycje dotyczące krajów pan profesor mówiły o tym w ogóle, skąd się wziął kara mi przy alei test czeka kara mi grupka kara i tych z własnej, jaka tak i w jaki sposób w jaki sposób, ale i ci, a galeria MOK kraj w związku z tym jak ja nie mam tutaj zdania są tradycyjnie utrwalone dostali realizacji do do pierwszej Rzeczypospolitej okolice właśnie Litwa dzisiejsza ludzi dzisiejsza Litwa z 1 strony z drugiej tam, gdzie Halicz Ukraina dzisiejsza Halicz Łuck Kukizowi to trochę trochę właśnie pan mówił o zwyczajach, ale myślę, że warto też porozmawiać o tym, nowo trochę skończyliśmy tak, że wielkim skokiem na 1939 roku, ale ja wspominałem i powtórzę także teraz język ukraiński jest 1 z języków mniejszości etnicznych oficjalnie wpisany do różnych dokumentów naszego państwa m.in. co oznacza, że jest jakiś sposób cenny dar tak wiele jak jest jako dziedzictwo w tym, że warto porozmawiać w ogóle o no trochę ożyciu codziennym doktrynie kalendarzu święta, ale także o tym co się co się po wojnie czy w czasie wojny po wojnie stała się niemal po niebo, bo warto też powiedzieć no właśnie integracja integracji, bo to, że się pojawia Kasi mniejszość językowa religijna kulturowa jakimś ośrodku zawsze ciekawe co się dzieje takie czy ta mniejszość czerpie czy większość czerpie od mniejszości na relacje poziome polsko-ukraińskie są fascynujące jak udział także każdy Camino jak widzimy historię pierwszej pierwszej Rzeczypospolitej może zróbmy ten ten krok wstecz i także krok też do tekstów, które były częścią naszej to znaczy prof. Muchowski Witkowskim zainteresowań edycji tekstów źródłowych co tak naprawdę pierwsza taka duża edycja tekstu źródło w 10 tomów piszczą na 4 tomy piąty tom jest komentarzy to co pan zna przypuszczalnie to jest rodzaj artykułów na 2 pozostałe tomy to to są edycja tekstów źródłowych te decydujące o naszych hebrajskiego tekstu przykładem na Polski z komentarzem do nich to kara kara Talmud lotnictwa polsko litewscy żyli blisko społeczności polskiej znali Polski posługiwali się językiem polskim i sytuacja językowa Karaimów była taka, że w istocie między sobą to znaczy w domach w gminach stosowali używali języka ukraińskiego jego dialektów, który jest biologicznym języków tokijskich przyniesiony z Krymu i natomiast życie naukowe religijne to związek hebrajski także urzędowe wewnętrzne powiedział nasze dokumenty są nazywała się Picassa czy takie rejestry gminne były prowadzone wyłącznie w języku hebrajskim z naszego doświadczenia pracy z tymi tekstami wynika, że np. nie mamy w nim w ogóle zapożyczeń niż z języka ukraińskiego natomiast są zapożyczenia z języka polskiego co wynika często uwarunkowań takich geograficznych trzeba nagle wymyślić nazwę na szczupaka to, że pisze szczupak czas na wojsko po chyba agresji to kiedy Kathy no wszyscy państwo, którzy byli gdzieś w okolicach północy niedaleko granicy z Litwą to wiedzą, że bardzo popularną rybą tamtejszych jezior strzela wali się lała się lawa tak czy pisana alfabetem hebrajskim lub zasilała tam, gdzie są właśnie zapożyczenia to one są w kierunku języka polskiego to wynika też geograficzny uwarunkowań przypuszczam, że tak gwałtownie znaleźć wniosku tureckiego słowa szczupaka też było, trudno więc brana jest języka polskiego, ale z języka polskiego życia życia codziennego np. strój służącej im Drug in Irak to jest po staropolskie słowo, bo się z niemieckiego punk rock odnoszące się do jakiegoś rodzaju odzieży wierzchniej tam zakładanej pod sukienkę przez pod suknię przez przez kobiety przez kobiety, więc mamy wiele wiele takich jeżeli, więc językiem polskim, ale skoro państwo kobiety to może za tę rolę kobiet też pozycja kobiet we wspólnocie ze współ nasza pozycja kobiet jest chyba ten także w jak w całej historii judaizmu mam takie wrażenie, że kobiety nie są bardzo widoczna do momentu, kiedy sięgniemy do wewnętrznych dokumentów właśnie do tych rejestrów gminnych co co nas odnotowują rejestry gminne rejestry gminne mogą być różnego rodzaju są rejestry sądowe to znaczy oddania sprawy są relacje ze spraw toczących toczących się przed przed sądami, więc tam z kolei kobiety występują niesłychanie często, dlaczego kobiety występują często, ponieważ sąd często musi rozstrzygnąć sprawę po śmierci męża dziedziczenia czy wypłać czy istnieje możliwość w ogóle wypłata sumy zagwarantowanej przez tubę kobieta bardzo często wtedy występuje do sądu o to, że to ona tej sumy nie dostała nie nie wykorzystała właśnie sąd ma stwierdzić, że np. kiedy mąż zostawił po sobie zbyt wielu cennych rzeczy że, że trzeba je jakoś wypłacić trzeba trzeba albo, jeżeli zostawił jak w jakikolwiek majątek to dalej ta suma jeszcze należy dlatego kobiety występują często z naszych dokumentów które, które publikowaliśmy wynika, że rola kobiet była znacząca i nie wiem to tu teraz taki trochę żyjemy w takim paradygmacie emancypacja kobiet emancypacja w tym strasznie trudno opowiadać w tych tekstach w tym w tym kontekście, ale powiedziałbym tak czy Krolla kobiet była niesłychanie ważna kobiety to już bardzo często w różnych kontekstach mówi o kobietach Krajeńskich w Trokach w tej chwili do dokumentów, które sięgają siedemnastego osiemnastego wieku także być precyzyjnym Otóż pojawiają się np. sprawy, kiedy kobieta występuje do sądu o to, że jest zniesławianie przez domowników np. matka, która mieszka ze swoim synem i swoją synową jest przez nich zniesławiania na sąd orzeka na rzecz tej kobiety, więc kobieta miała, jakby powiedzieć mogła zupełnie występowała do sądu uzyskiwała coś co byśmy nazwali dzisiejszy terminowi ochronę prawną inna sytuacja uboga kobieta mieszkająca sama cała rodzina już umarła kobieta zostaje w tej chałupie Krajeńskiej w poprzedniej audycji o opisaliśmy albo w 1 z pomieszczeń, do której ma prawo zostaje sama ona Otóż ona możecie mamy takie dokumenty odsprzedaje niejako tą swoją 1 tą tę izbę zamieszkiwaną przez siebie w zamian za rodzaj rent czy dostaje pieniądze w ten sposób na swoje utrzymanie przez cały okres życia kobiet w ten sposób jak popatrzymy na sprawy nie chodzi tylko sprawy finansowe, bo taki obyczajowo, kiedy będą dobrze, ale mój syn moja moja moja synowa mnie obrażają, ale nie traktują mało tego jeszcze sąd nakazuje wypłatę w wypadku tej tego tego wpisu a jakie są panie profesorze sąd ukraiński karami podobnie jak tylko Żydzi panicznie mają autonomię pierwsze Rzeczpospolitej mają autonomię sądowniczą krajom dokładnie zagwarantowały to przywileje te, które znamy być może wzorowane na wcześniejszych przy przywileje Kazimierza Jagiellończyka 1400 czterdziestego pierwszego roku, a które gwarantują także autonomię prawną one one gwarantują prawo magdeburskie Żydom krajom Trockim to było rzadkie w ogóle swobodę handlu swobodę i sądownictwo ukraińskiej, więc sądownictwem autonomicznym w obrębie w obrębie Rzeczypospolitej tak i to są odrębne sądy od sądów Roba licznych sędziowie karniści zasiadają, sądząc chyba, że dochodziło do procesów pomiędzy kara mami, a chrześcijanami wówczas uprawnienia takich sądów miały kancelarii sądy sądy grodzkie tak jak działo się do wypadku rok, ale większość banków mało tego z punktu widzenia społeczności ukraińskiej było nagannym udawali się w sprawach między kara mami do sądu nie Karaibskiego nocka do sądu grodzkiego do Karaimów powrócimy po informacjach Radia TOK FM informacje już za kilka minut o godzinie jedenastej 20 państwa moim gościem jest pan prof. Maciej Tomal z Instytutu judaistyki wydziału historycznego Uniwersytetu Jagiellońskiego informację 1120 po informacjach wracamy do programu off czarek państwa mają gości jest pan prof. Maciej Tomal Instytutu judaistyki wydział historyczny Uniwersytet Jagielloński to druga część programu o karczmach poprzednio mogą państwo znaleźć w archiwum Radia TOK FM na stronie albo w aplikacji tym państwa, którzy są zainteresowani tekstami, które pozostawili po sobie Karaimi szczególnie 1718 wiek tak polecam takie 5 tomowej dzieło 4 tomy tekstów 1 tekst komentarzy współautorstwa mojego dzisiejszego gościa, ale też można w wersji skróconej przeczytać tekst autorstwa Stefana Gąsiorowskiego Karaimi w koronie na Litwie w piętnastym osiemnastym wieku ta książka wydana przez wydawnictwo Austeria także kara ma tam też państwo znajdą trochę więcej informacji przed informacjami dzisiejszymi rozmawialiśmy o o sądownictwie Krajeńskim, które w codziennym sądownictwem i jak rozumiem kara im Czekaj mowie, którzy aplikowali do sądów grodzkich czy zwracać się do sądów grodzkich nie byli raczej postrzegani niechętnie jako pewnego rodzaju Szopa to było nie tylko w Pałacu pociągnęło za sobą skutki prawne mamy wpisy inkasa rejestrach chińskich sza spotkań sporządzane w języku hebrajskim, w których takie osoby zagrożone są klątwą, czyli Haram to to jest ważna rzecz, bo jeśli znamy pojęcie klątwa historii Barucha Spinozy powiedzmy to wydaje nam się, że to muszą być względy jakieś ideologiczne takie tak także są albo bardzo często chodziło właśnie o taką sytuację prawną, w której ktoś nie od początku nie podporządkowuje się zarządzeniom wewnętrznym Karaimi trosce organizowali taki zjazd całej reprezentant wspólnoty starszych wszystkich gmin karaibskich, w które decydowały o raz wybierały sędziów 2 decydowały o postępowaniu w różnych sprawach procedura, jakie mają obowiązywać postęp także aplikacja do władz chrześcijańskich także to było dosyć dobrze dobrze zdefiniowane były zjazdy odbywające się co kilka lat w zależności od potrzeb, których uczestniczyli reprezentanci wszystkich gmin Krajeńskich teraz, jeżeli ktoś zostało złożonych rama to znaczy znajdują się poza wspólnotą to była bardzo wam bardzo bardzo prawne poważne skutki są po pociągało nie miał dostępu do żywności koszernej, a co miał jeść albo złamać swoje zasady całkowicie w kosmosie poza podobnie może już nie było się znaleźć poza społecznością np. biorąc żonę lub męża nie Karima nadające się co się nie zdarzało prawdę powiedziawszy czasowa jest nasze też wątek może troszeczkę poboczny mamy takie pojęcie każ dym, które się pojawia w naszych to 3 trudno przetłumaczyć jest dziś pobrzmiewa pobrzmiewa słowo Przechrzta być może, bo istniała taka koncepcja 1 z koncepcji w naszym zespole się pojawiła Mocha, ale bardzo prawdopodobna, że były to dzieci poczęte w związkach Rosjanka IMKA, które zostały oddawane do przytułku chrześcijańskich zostawały z dziećmi chrześcijańskimi jest taki jest pozycja naszych wspomnianych kilka razy inkasa, czyli rejestrach gminnych mamy pozycję raz na po, kiedy rozpoczynał się rok szkoły szkoły Gregorian jaki, kiedy gmina Gaba, czyli skarbnik gminy przekazu jakąś drobną sumę właśnie na tę tajemniczą kategorie pasz mili istnieje nie koncepcja, że być może to były dzieci poczęte z oficjalnych związków, które już status dzieci nie wynika Niewiem to właśnie to były dziećmi w przytułkach być może właśnie właśnie, ale jednak jakoś tam pamięć trwała nie mamy dobrego dobrego wytłumaczenia znacie jakiegoś do podstawy w tekstach wiesz jest taka kategoria tyle musi sobie z tym radzić co w rzeczywistości historycznej odpowiadało temu tam w każdym razie sąd Kaczyński działały w sposób autonomiczny, ale oczywiście, że były było wokół niektórych spraw mnóstwo zamieszania mamy są w drugiej połowie osiemnastego wieku taką bardzo, więc problematyczną postać Mordechaj nic haka, który sprawiał gminie dosyć sporo problemów Buczek jak się zdaje zamożne mamy go za świadczone go w kilku transakcjach kupna-sprzedaży, ale po takim zadłużeniu gminy na sumę 300zł co, czego dokonał główny zwierzchnik gmin kara chińskich polsko litewskich zwany w Polskiej terminologii wójta po hebrajsku szofer, czyli sędzia, ale w polskich te w Polskiej terminologii, którą używają też królewskie używanych w polskich cywili, ale on jest zwalnia z wójtem no w każdym razie bez powodu toczącej się sprawy sądowej, który to być może nie jest w tej chwili zbyt nie mamy zbyt dużo czasu na opowiedzenia historii w każdym bądź razie gmina zostaje zadłużona pod zastaw gruntów należących do gminy którymi formalnie dysponował wójt no Mordechaj nic haka jako człowiek zamożne uczestniczy w pewnym momencie w spłacie tego być może zła z własnych pieniędzy także częścią pieniędzy gminnych tutaj nie mamy tylko dokładnie jasności, ale w momencie, kiedy z spłacił częściowo lub całości tego dokonał intro misji, czyli przewodził woźnego sądu chrześcijańskiego zajął też te grunty, które formalnie należały do do do wójta były nie zbywa no i zaczyna się cała cała procedura zaczął budować dom na dodatek jeszcze między czasie cała procedura, gdy gmina próbuje gmina jakimś akcie rozpaczy mam 1 dokument, który ten, mówi że państwo wie pan czytanie Wilkasy taka trochę zabawa w głuchy telefon znaczy słyszymy tylko relacje tego pisarza sądowego czy Gminnego, który na relacjonuje sprawę znaną Mamed słyszymy tylko jej kawałek tak, ale zdaje się w jakimś ostatecznym akcie rozpaczy starsi gminę Trockiej kierują się do sądu Gminnego, żeby tego Mordechaja wreszcie do sądu doprowadzić jakości wychodzą sami starsi nie może to jest dokładnie niezgodne z przyjętymi przez zjazdy karaibski kraj polsko litewskich zasadami kierują się do sądu o winie nie nie mogą sobie poradzić za zaistniałą sytuacją także ta autonomia to auto tak samo jak i gmin gmin żydowskich Raba licznych tak tutaj w Krakowie takie procesy bardzo często wychodziły poza poza poza sądownictwo robić, aby liczne zasad sądownictwo gminy także zdarzały się też takie sytuacje, bo to życie no tak tak nie mnie nie zawsze udawało wszystko załatwić w obrębie istniejących ram prawnych no dobrze jak wygląda jak wyglądało życie codzienne albo te zwyczaje święta post zachowanie koszerności podnieśmy np. dochodów zagranicznych narodzin śmierć tak to może kilka takich bo jakby do charakterystykę całości nie wiem, ale czy czy jest możliwe, ale powiedziałbym kilku takich może najbardziej spektakularnych kwestiach odnoszących się do dożycia codziennego zachowania zasad koszerności no właśnie zasady koszerności to jest kwestia też uboju rytualnego tutaj ubój rytualny jest w gminach ukraińskich troszeczkę się różni od od zasad uboju rytualnego wydaliśmy w ogóle zasady pokarmowej jest książka słynna zasada słynna trzęsie, że być bardzo często można o nich przeczytać jako takiej charakterystyce zasad koszerności wydaliśmy rap niczym spożywanie potraw mięsnych mlecznymi tego nie ma w ogóle karani zmieniła nie ma takiej zasady dlatego troszeczkę w tym tekście cytowane w poprzednim audycji przez pana rzecz to pobrzmiewa, że nie zaczynamy tylko tam krowy celnej czy, więc rozrzut zwracające, gdyby do początków Karaimi mu, czyli do wywodzenia się czy wywodzenia w ogóle prawa zwyczajów też pewnego drogowskazu z Biblii Hebrajskiej rozumie, że ten tekst został tata część dotycząca dniem notowania kość zajęcia mleko Matu ma tak zostaje potraktowany dosłownie, czyli mamy Koźle może ciele jak i po prostu im tego nie robimy, ale wszystkie inne zwierzęta, ale mleko jest okres nie ma nie ma takiego jednak jednoznacznego jednoznacznego przepisu to jest zresztą FOT osiągnęliśmy poprzednio prawda wracamy do tekstu biblijnego dobrze staram się to pokażcie nam w Biblii tak oczywiście nie do końca tak jest też trochę tradycyjnej tzw. halach prawa religijnego kraińskiego, który tak dokładnie kibice gdańskiej nie znajdziemy, ale zasada o uboju rytualnego, dlaczego potrawy koszerne np. ubój rytualny rabiniczne nie był koszerne dla dla kraju w tekście, którym wspominaliśmy stał się właśnie taką podstawą aplikacji prawa Karaibskiego także w gminach i Krymu i poza polsko-litewski dyrektor Yahoo Jakuba świat, czego to jest uczony żyjący w Konstantynopolu w piętnastym wieku, ale sam tekst, że ujrzał światło dzienne dopiero w latach trzydziestych szesnastego wieku każdy będzie aplikowany podstawą kalendarza, który może za chwilę to cięcie to, które ma zabić zwierzę od razu, który ma przeciąć tętnicę i odciąć od dach ma być dokonywane na 4 palce pod tak powiem miejsce, gdzie łączy się głowa podczas kiedy zrobi niż dopuszcza cięcie niżej, ale karaniu zależy to zbyt ryzykowne być może pojawi się krew, która infekuje płuca całe, którzy i, że półce zaczął krwawić do pewność, że cięcia dokonywane tak powiem bezpieczniej wg was, dlaczego troszeczkę wyżej od 4 palce i to powoduje np. że kraj objęty chamem nie może pójść w gminach jak prawa licznej tak zgodnie z zasadami swojej religii tak, żeby zjeść koszerną potrawę tam wspomniałem kalendarzu to był wielki spółkę w ogóle kalendarzy elementem tożsamości religijnej pada, bo rytm roku to jest strasznie ważna część Religi w zasadzie też coś scena znana nadane w tych religiach monoteistycznych czy mamy przekaz boski bezpośrednio do kalendarzy na nadane przez Boga prawa religijne odnoszące się do świąt i okresu ich obchodzenia część tożsamość tak proszę wyobrazić, że mamy święto Paschy w pięcioksięgu czytam, że od Paschy do pięćdziesiątnicy dorsza władz ma minąć 49 dni także chwila, a Omer liczenie stopa wtedy zaczynała chodzić sza od tylko, że jest napisane chora osoba, czyli następny dzień posiadać tras judaizm rabiniczny jest interpretowane w ten sposób to jest drugi dzień święta Pesach to jestem Szabat to jest święto Pesach od drugiego dnia po dniu Pesach, kiedy przypada pascha liczymy 49 dni pięćdziesiątego obchodzimy, a kary niż interpretacja dosłownie oznaczane Szabat osoba, czyli liczymy od mówiąc po w naszym kalendarzu od niedzieli liczymy dokładnie 50 dni, czyli przesuwana się obchodzenie kolejnego święta tak sza wód w zależności od chwili cały kalendarz ulega przesunięciu do i tak w pierwszym roku 2 dni, ale kolejne 2 tara proszę sobie wyobrazić że, że karani mieli jeszcze taki przepis, z którego ale do tego przepisu powrócimy, jeżeli pan pozwoli panie profesorze po informacji średnio takie informacje o godzinie jedenastej 40 kilka minut państwa i moim gościem jest pan prof. Maciej Tomal proszę nie zapomnieć, że wrócimy do tego wątku po informacjach Instytut logistyki wydział historyczny Uniwersytetu Jagiellońskiego informacje o 1140 po informacjach wracamy państwa mają gości jest pan prof. Maciej Tomal z Instytutu judaistyki wydziału historycznego Uniwersytetu Jagiellońskiego rozmawia dzisiaj Karaibach w tej części audycji o kalendarzu Karpiński miał co państwo także do poprzedniej audycji poprzednie rozmowy z panem profesorem dotyczącej początków kary mówi tego kraju znaleźli się na ziemiach polskich czy też polsko litewskich za czasów pierwszej Rzeczypospolitej także polecam bardzo interesujące teksty 5 to umowa analiza tekstów komentarzy współautorstwa także pana profesora to jest opasłe dzieło, aczkolwiek bardzo interesujące także tekst książkę Karaimi w koronie na Litwie 1518 wieku autorstwa Stefana Gąsiorowskiego książka wydana przez wydawnictwo Austeria będzie tam znajdą państwo, więc informacje o Karaibach pani Ross wracamy do kalendarza i właśnie, bo kalendarz zaczęliśmy tak wolni od środka utopią ale, ale od święta świadczą jak dzisiaj rytm życia religijnego tożsamości element mojej tożsamości na rzecz dobra niż tych jest obchodzenie sza młot dokładnie 50 tego dnia od niedzieli po Pesach tak jak jest literalnie napisane w taj teraz mam znowu Echo tego, że tak no ale zrobi nic mówić rabat, ale to nie jest w przypadku to jest święto podczas gry inie trzeba to osoba to znaczy, który dzień po posiadacze liczymy od niedzieli okres to do Pesa ustalanie początku miesięcy, bo to jest niesłychanie istotna rzecz tak wiemy, że w judaizmie era rabiniczne piątego 4 wieku, kiedy 3 ustawy należy obliczanie początków niż ropa opieranie się na na na obliczeń astronomicznych to początek miesiąca ogłaszano obserwacji nów Księżyca tak, bo to zobaczyć do ogłasza no to wcale przez gminę do gminy przekazywano teraz jest początek miesiąc skrajnie utrzymali tę zasadę obserwacji oczywiście nie dało się tego zrobić wszędzie, więc w miarę historii diaspory wspominanej tu kilkakrotnie ADR Otylia ja chyba świadczy jego wielkiego uczonego kraińskiego Konstantynopola 15 wiek przypominam jest są tam tabele pokazujące jak obliczać początki miesięcy, ale zwyczaj obserwacji w zasadzie szukania oczekiwania tak trwały nadal to było jak takie zabezpieczenie tak bardzo przydatne w wypadku krajów polsko-litewski proszę wyobrazić świat bez efektu cieplarnianego ten nasz świat tutaj w Europie centralnej, kiedy niebo zachmurzone nie wiem przez 60% 70% w roku i próbujmy zaobserwować księży wciąż akurat pojawia znika czy trzeciego przybiera, więc obliczanie też stało się elementem życia Karaimów polsko-litewski ten kalendarz jest każdego roku obliczonych, ale to był też ten element, kiedy naczynia rozejścia się 22 tradycji prawda czeka można było poznać po ubiorze wydaje się, że tak to znaczy mamy zdjęcia np. dziewiętnastego wieku, kiedy kara mi wtedy duży fotografia w ogóle tak, kiedy mamy stroje ukraińskiej, kiedy państwo za życie do publikacji słonia tysiąckrotnie naszego kolegi prasa Gąsiorowskiego to to zobaczycie państwo skarbów strojach dzisiaj trochę wymykają strojach strojach, które przypominają trochę stroje Tatarów krymskich z drugiej strony Karaimi piszą o sobie, że noszą się jak Polacy i chodzenie Karaimów KON dusza np. mamy też za za świadczone w dokumentach historycznych, jeżeli popatrzymy na karę mówi 19 wiecznych np. zdjęcia z kraju dwudziestego wieku noszą się zdecydowanie z Europejska, ale mamy też nie przez sędziów czy przywódców gminnych gminnych chanów, którzy ubierają się nieco turecka sytuacja jest złożona wydaje się, że tak jak większość przynajmniej 19 dwudziesty tak jak wielu wielu społeczności, które pamiętają swojej tradycji tzw. strój ludowy, ale istnieje też taki strój na co dzień karani uczestniczą w życiu społeczności zewnętrznej Polski uczestniczą w życiu społeczności, a czy uczestniczą w życiu powiedział w administracji, ale szeroko rozumianej czy też może edukacji i siłach zbrojnych no tak, bo kraj kraj kamieniczka umowy służyli Warmii służył Warmii carskiej służyli służyli w armii polskiej, więc to o wejście niejako to do życia codziennego jest bez utraty jako swojej tożsamości to jest, że nie wiem dokładnie czy ktoś zbadał to zjawisko np. popatrzymy na historii judaizmu judaizmu w ogóle tam to zjawisko asymilacji, ale zyska asymilacji bardzo często wiąże się z odejścia od od religii to też obywa się w stroju podczas kiedy w życie tej społeczności karaimskie być może mniejsza społeczność religijna, tym bardziej ten czwarty to tę swoją tożsamość pod podtrzymuje, ale jeżeli popatrzymy na życie takich rodzin nagrodzić Malinowskich Pileckich czy soli w Łowiczu na to są fotografie, gdzie strój w zasadzie nie świadczy o drugiej stronie nie wiązało się do odejścia, lecz wręcz przeciwnie bardzo często bardzo daleko idącym przywiązaniem do zasad religii do religijności w ogóle także wyglądają relacje powiedziałbym żydowską żydowskie, czyli krain skoro paniczne to jest sprawa złożona w konsekwencji, jeżeli tak, jeżeli popatrzymy na historii karani, za którym mówiliśmy o w poprzednim okresie poprzedniej naszej audycji to Pański ojciec tak nas jest fakt, że wzrost w został zaproszony na nic to Karaimi podzielił się geograficznie z 1 strony część tej wspólnoty Palestyńskiej wynik gotowała w kierunku Irak, ale głównie Egipt, a z drugiej strony ku północy imperium osmańskie krajem aż do polskiej w i Karaimi polsko-litewski w odróżnieniu od Karaimów bliskowschodnich duże ośrodki nasze dusze laty, że środki były także w Damaszku właśnie w Jerozolimie zawsze obecność kilku rodzin karaimskich, ale właśnie Egipt hit w Iraku obecnym to jakby ta pamięć przeszłości stale sięgała nawiązywała do tego okresu odłączenia się od judaizmu, ale pozostawania, jakby częścią judaizmu jakoś powiem raz w historii współczesnego państwa Izraela współczesne państwo Izrael uznał, że prawo powrotu obejmuje też Karaimów chcą się z punktu widzenia prawodawstwa Izraela Karaimi są tak samo traktowani jak beta Israel jak Wallace i czy część judaizmu tam historycznych, lecz mimo rozłamu mimo odejścia w w różnych kierunkach chodzi o religię i GOG com Graf geograficzne obraz tymczasem Karaimi Izby polsko litewski i Karaimi Krymski przeszedł swego rodzaju rewolucję tożsamościowo mianowicie to nadwyżkę narastała przez całe 19 wiek, ale ku kulminacją jest działały właśnie Hana związał się sera sera Jasia psią, który był uczonym kończyła orientalistykę był profesorem języka tureckiego pracował w liczne także prace badawcze na bliskim Wschodzie, który rozpoczął na szeroką skalę takie zjawisko turki zacni także etnicznej tutaj ta koncepcja Chazar ska grała grała też też swoją rolę i czy ciekawym zjawiskiem jest, że kiedy po rewolucji tureckiej Atatürka 1920 siódmy roku taki zjazd orientalista tylko logu z całego świata wtedy sza wygłasza taki referat potem książeczkę Krym karę tylko Claire, czyli Karaimi krymscy ludem tureckim Turkami i wówczas seria przypomina morze UE umiera już w roku 1962 bodaj w Wilnie nie dostał pozwolenia władz radzieckich już wówczas opuszczania opuszczania terenu związku Radzieckiego i takie zjawisko turki za co także etnicznej mają także swój wymiar etniczny czym to owocuje przynosi i z 1 strony takie oto owoc, że Karaimi nie są Żydami etnicznymi i także czy z mitami zjawisko właśnie narasta też także swego rodzaju jak co nie jest braćmi religii czasem się także od odcinania się od od żydowskości w sensie potomków Jude czeków starożytnych my jesteśmy wyznania żydowskiego Turkami ludem tor lińskim i to stwarza bardzo dużą separację pomiędzy judaizmem rady rabinicznej, ale przynosi też zaskakujący efekt no czy dać efekt większy to nazwać to w kontekście tragicznej historii może nie są adekwatne słowo okresu drugiej wojny światowej dlatego Karaimi krymscy i Karaimi litewski nie byli jak z terminową ani, ponieważ byli Turkami nie byli Żyda, mimo że byli to pozwolił pozwoliło tej wspólnocie przetrwać drugą wojnę światową właśnie ta rewolucja tak nazwijmy może tożsamością, która się dokonała, podsumowując mamy Karaimów polsko litewskich, dla których nie istnieje związek nie są oni potomkami Żydów w sensie potomków starożytnych ateńczyków istnieją Karaimi bliskowschodni, którzy skorzystali sprawa powrotu dużej synagogi karaimskie znajdują się w wielu miastach Izraela w tej chwili istnieje związek Karaimów działających w Izraelu, którzy na mocy prawa powrotu m.in. z Egiptu po aferze lawą nad nim czy państwo 900 pięćdziesiątego drugiego roku, który właśnie Karaimi także byli zaangażowani to taki dziwnej operacji nieudany chyba wywiadu izraelskiego Aleksandrii w Kairze, którzy na mocy prawa powrotu wrócili do do Izraela są obywatelami państwa Izrael są żydowskiej obywatelami państwa Izrael, a my mamy taki rodzaj rozdwojenia jaźni z 1 strony ci nieliczni już Karaimi po polsko-litewski Polski związek Karaimów w Polsce których, który działa ma no ale działa prężnie tu wszyscy robią Otóż to, żeby tata tożsamość ta tradycja przetrwała, którzy są kontynuatorami działalności i Zalesia siała, czyli nie są Żydami etnicznymi wg siebie no z drugiej strony Karaimi mieszkańcy gromadzą się w tej głównie w Izraelu zarówno ci hit w 1500 pięćdziesiątym trzecim roku przenieśli w Warszawie głównej mierze osiedlili i ci z Egiptu w szczególności po 1500 pięćdziesiąty trzeci roku 50 drugi rok, kiedy już wszyscy karani egipscy osiedla się w Izraelu, którzy są częścią żydowskiej diaspory, która powróciła do do ordynacji SA do państwa Izrael będą bardzo bardzo dziękuję za rzecz, że spotkanie i państwa, którzy są zainteresowani tematem odsyłam do m.in. do takiego 5 atomowego zbioru tekstów szczególnie właśnie polsko litewskich 1718 wielka głównej mierze głównej mierze 5 tomowej dzieło 4 tomy tekstów tor tekst i 1 ton komentarzy bardzo bardzo dziękuję panie profesorze pan prof. Maciej Tomal z Instytutu judaistyki wydziału historycznego Uniwersytetu Jagiellońskiego państwa i moim gościem informacje Radia TOK FM już za kilka minut o godzinie dwunastej Zwiń «

Jedzą szczupaki i noszą się jak Polacy. Skąd Karaimi w Polsce – część druga

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: OFF CZAREK

POPULARNE

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 03:00

Najnowsze Podcasty

Podsumowanie tygodnia, a w nim sondaże i szczyt UE

Ile Drzymała miał wozów i co się z nimi stało [cz. 2]

"Dlaczego 20 lat temu zagłosowałem na Korwina-Mikkego?"

Dlaczego Polacy do 39. roku życia wybierają Konfederację?

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL