Chasydzi patrzą na świat - świat patrzy na chasydów

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

po które państwa moim gościem jest pan prof. Marcin Wodziński kierownik katedry judaistyki Uniwersytetu wrocławskiego dzień dobry witam pana po bardzo serdecznie panie profesorze i na początek jest pierwszy z gratulacjami dziękuję dziękuję bardzo, oto niedawno bodaj 11maja tygodnik polityka przyznał swoje nagrody historyczne i muszę, bo czytać ze strony tygodnika polityka nagrodę specjalną przyznaliśmy za wydarzenie w skali światowej światowej miło mi zapasy Dyzma, a Atlas Rozwiń » historyczny wydana w Polsce przez wydawnictwo Austeria także to wspaniała informacja, bo też wydawnictwa związkowe tak mną bardzo miło, że tak napisał aktor Marian Turski na tym atlasie cieszę się, że tak nagle widzi, a to ukazał się najpierw po angielsku rozmawialiśmy o tym, prac jakiś czas temu tylko o tym, angielskim chyba wydania dla rozmawialiśmy potem Opole wydawnictwo Austeria zdecydowało się wydać polską wersję no i teraz stawek została nagrodzona bardzo się z tego cieszę mam nadzieję, że Atlas dotrze do do polskich Czytelników szerzej niż do tej pory, bo tak trochę nieskromnie wierzę, że to jest książka nietypowa niezwykła jest kilka takich rzeczy, które mogą sprawić, że ta jest ciekawy nie tylko dla badaczy chasydyzmu, ale dla badaczy chasydyzmu z pewnością różne wątki związane z kasynami fasadami są ciekawe ja przyznam szczerze, że w czasach pandemii sięgam po różne nieoczywiste teksty m.in. po teksty, których pan jest autorem był współautorem i takie 2 się złożyły może nie całość, ale one tak trochę do siebie pasują albo nawet bardziej niż trochę można, by to pewnie opisać taki sposób, że są teksty dotyczące tego w jaki sposób chasydzi byli postrzegani przez chasydów albo ręcznie nie Żydów i w jaki sposób nie Żydzi byli postrzegani przez chasydów czy takie spojrzenie zmian od wewnątrz na zewnątrz rozmów wyszło to samo jak chasydzi patrzy na nie Żydów jak niźli Pacino chasydów tak tak tak tak to właściwie oba teksty wyszły ze wspólnego pomysłu to znaczy zamiaru, żeby prześledzić Inter akcje i to w jaki sposób ideologicznie taki światopoglądowy poziom koncept realizowany innego wpływa na interakcji dwustronnie w jaki sposób kształtuje się okazał tak szeroki temat tak tak tak bogaty materiał musiał podzielić na różne teksty i stąd 2 artykuły do pana związuje, ale taką świtę stan rzeczy się 1 temat oczywiście dla tych państwa, którzy są zainteresowani tematem chyba warto też powiedzieć w ogóle na polu się znajdujemy czyli gdzie w świecie, w którym okresie i skąd o tym wiemy pewnie dla niektórych przepis, choć trzeba wiedzieć, że chasydyzm to żydowski ruch mistyczny, który zrodził się na ziemiach dawnej Rzeczpospolitej w drugiej połowie osiemnastego wieku istnieje do dzisiaj dzisiaj przed bardzo wielu ludzi uznawanych za i nie tylko Żydów za taką pragmatyczną formę tradycjonalizmu żydowskich czy wręcz takiego prawdziwego żydostwa ci Żydzi, którzy chodzą po ulicach aż ARiMR czy bruk klin futrzanych czapach jedwabnych i tak to właśnie chasydzi, a świat chasydzki, który opisuje w tych artykułach to coś klasyczny chasydyzmu czy ten, który kształtuje się od momentu instytucjonalizacji na przełomie osiemnastego dziewiętnastego wieku to co na początku taką luźną wspólnotę mistyków instytucji niż jeszcze ruch chasydzki do momentu wielkiego kryzysu takiego przełomu, który do dokonuje się w okresie międzywojennym w 27 wojennego, więc złoty wiek chasydyzmu wtedy, kiedy jest, więc najbardziej wpływowy najbardziej liczny wykształca wszystkie swoje najistotniejsze formy i wykształca w związku z tym wszystkie podstawowe formy interakcji i reakcji społecznych i zależności społecznych innymi grupami w tym zmierzy nami to właśnie ten okres od schyłku osiemnastego wieku do drugiej trzeciej dekady dwudziestego wieku, a skąd wnioskujemy, jakie dokumenty, jakie teksty, jakie źródła zostały przeanalizowane do tych tekstów i to znowu zależne ten tekst ma taką wielo oś poziomą strukturę zaczynamy, bo chciałbym dodać, że współautorem 1 z tych 2 artykułów jest Wojciech Tworek też katedry judaistyki Uniwersytetu wrocławskiego, więc zaczynamy od analizy tekstów o charakterze światopoglądowym ideologicznym tekstów rabinicznych, które na poziomie koncept realizowany świata opisują językiem rabin licznej tradycji miejsce nie Żydów i to są tekst o charakterze religijnym kazanie religijne traktaty religijne, ale chodzimy też niżej schodzimy do tekstu o charakterze opowieści chasydzkich np. schodzimy jeszcze niżej opieramy dużą część naszych badań np. na raportach misjonarzy misjonarzy, by tak dalej belgijskich misjonarzy dokładnie tak większość brytyjskich misjonarzy w rzeczywistości Niemcy w sporej mierze Żydzi niemieccy koncertowanie na którąś z wyznań protestanckich oni przyjeżdżają do wschodniej Europy nawracać swoich braci i oni zostawiają też być może najciekawszy w ogóle materiał dotyczący Żydów Europy wschodniej dziewiętnastym wieku, bo każdy misjonarz musiał co miesiąc wysłać obszerny raport z jego rea interakcji z miejscową ludnością żydowską to były to była jedyna grupa wykształconych chrześcijan, która nadchodzi stykała się z Żydami na co dzień rozmawiała o ich światopoglądzie z ich punktu widzenia wspierała ślinie i zapisywała na bieżąco wszystko, więc ten wyjątkowo bogaty materiał jest dostępny oni rzeczywiście bardzo problematycznej też materiał misyjny oni skażony pewną perspektywą, ale nie ma historycznego materiału, który nie jest skażony perspektywą autora, jeżeli odpowiedniego analizujemy możemy wyciągnąć niesamowite informacje na temat tego jak wygląda polemika religijna np. między misjonarzami, a fasadami w związku z tym co chasydzi mówią na swoją obronę w jaki sposób atakują misjonarzy jak sobie wyobrażają, ale są również tekst ludowe od schyłku dziewiętnastego wieku mamy coraz więcej badań etnograficznych dotyczących Żydów i Żydów mamy zapisy tego jak nie Żydzi wyobrażają sobie świat żydowski i związku nie wyobrażają sobie chasydów też mamy bardzo różnorodne źródła i ogólnie o mój postulat badawczy źródła nie być tak bardzo zróżnicowania to tylko możliwe czy tutaj mówimy źródła, które opisują świat chasydów przez chasydów mówimy o obu naraz robimy też od tych opisują świat nie chasydów przez kasę, kiedy mówimy o wszystkich tekstach ważne chwile mamy też kwity pominięto bardzo ważne źródło oczywiście to jest tekst, w którym mamy chasydzkiej obraz świata żydowskiego i żydowskiego jednocześnie duża część operacji kwity to ma wyjaśnić rozumiem kwitły tak jeśli prośby kwity to jest dokładnie notatka widz też kwitł w liczbie mnogiej to są petycje, jakie pielgrzymujący do cadyka chasydzkiej przywódcy składają oni właśnie sami przychodzą z tym kwitkiem tylko przychodzą z prośbą i zanim wejdą na tzw ich taką osobistą wizytę u cadyka to muszą w sieni spotkać z Guyem czy urzędnikiem tegoż cadyka, który ich wykryta w jakiej sprawie przychodzą jak, skąd przychodzą są zawsze miejscowość, skąd kwitu, kto przepisy trzeba też nie matki ojca i potem w jakiej sprawie i tutaj wtedy gadać po hebrajsku nie widzę rozmawia oczywiście widzieć w swoim codziennym języku, ale Gadaj to cadyka zapisu po hebrajsku takim kwitną jest kwit jest zapisany w dość krótki takich form licznych zwrotach od co proszę cadyka i taką prośbą petent musi stawić cadyka co, gdy auto do ręki zwykle czytał jak nie miał czasu czy też wkładał do kieszeni to było równoznaczne z przyjęciem prośby i przekazaniem tej prośby wyżej no i dzięki temu, że mamy zachowany 1 wielki zbiór kwitki 7000 takich karteczek, które dają nam przekrój no takich bardzo niskich oczekiwań prawda, gdy mówimy o ideologicznym rabinicznych obrazie świata zapisanych w psychologicznych stomatologicznych tylko mówimy o tym jak prości ludzie koncept realizują świat taki sposób wyobrażają sobie funkcje cadyka w jaki sposób bierze sobie swoje akcje swojej relacji z otaczającym światem mamy tam no niesamowity obraz tego jak chasydyzm wyobraża sobie las jest znieść nami do naszej rozmowy powrócimy po informacjach Radia TOK FM informacji już za kilka minut o godzinie jedenastej 20 państwa i moim gościem jest pan prof. Marcin Wodziński kierownik katedry judaistyki Uniwersytetu wrocławskiego informację o kilka minut po informacjach wracamy do programu off czarek czarek państwa moim gościem jest pan prof. Marcin Wodziński kierownik katedry judaistyki Uniwersytetu wrocławskiego witam jeszcze raz rozmawiamy o kasę do świecie chasydów i świat chasydów, który patrzy na zewnątrz widzi ten świat żydowski jak świat żydowski wygląda, ale także klimaty ludzie, którzy chasydów patrzą czy jak 2 chasydzi oczami to ważni ludzie patrzą chasydów nie Żydzi patrzą na zjeździe patrona chasydów dobrze niech tak będzie przepraszam panie profesorze zwykle jest także chcemy komuś zaimponować np. język angielski jest taki zwrot Night shopping tak czy mówimy kogo to znamy, a moim kolegą jest nie wiem minister np. zdrowia moralnego to nie służy nikomu narażały tak idealnym świecie tak sobie obrażamy, ale i wtedy w ten sposób w oczach rozmówcy podnosimy wartość tak, bo mówimy proszę nie jestem byle kim, bo Zobacz kim się koleguje sobie myślę, że w tym świecie chasydów to może też takie trochę innym shopping było przynajmniej w tej przestrzeni powiedziałbym takiej mitycznej legendarnych, że nasz Sadek to on się zadaje z najbardziej wpływowymi możnymi tego świata czy tak jest taki element oczywiście, bo to jest taka bardzo ciekawa ambiwalencja trzeba zacząć od chyba trzeba zacząć od tego, że relacje między tymi 2 światami jest niesymetryczna, więc możemy mówić o tym jak chasydzi patrzą na nich Żydów i jeżeli chasydów 1 tchem, bo świat nie są wobec siebie symetryczne, o ile dla chasydów świat niż boski może być teologicznie istotne, bo chasydyzm ruch mistyczny skupiony na misji takim z psychologii zwanym rozwoju duszy wznoszenie duszy do nieba, więc można powiedzieć, że miejsce dla tych, którzy nie są członkami wspólnoty mistycznej jest nieistotne i dobrze na poziomie to logiczny możemy tak założyć, ale nie nie możemy też udawać, że Hans jako ruch społeczny rozwijał się w próżni, bo się nie rozwijał w związku z tym, nawet jeżeli to logicznie chrześcijaństwo czy nie Żydzi nie byli jakimś istotnym punktem refleksji Teologicznej chasydyzmu to codzienne i czasami niecodzienne relacje ze światem niż do kim były non codziennym bardzo głębokim dojmującym często doświadczeniem chasydyzm tak jak każdego innego Żyda tak jak każde inne mniejszości w związku z tym mamy tutaj taką ambiwalencję ze strony ich chasydyzmu prawda z 1 strony coś co jest logicznie nieistotne jest egzystencja lnie kluczowe kształtuje codzienne doświadczenie z drugiej strony na świat chrześcijański, do którego Żydzi morze są ważniejsze niż wskazywałaby na to ich liczebność służb udowodnić, że w ogóle prawda, ale są mniejszością, a w tej mniejszości i jakaś mniejszość, którą nie do końca wiadomo jak zdefiniować to są jacyś chasydzi przez większość dziewiętnastego wieku chrześcijanie w Polsce w ogóle nie znają tego słowa słucha to jest wymowa właściwie standardowa dzisiejsza izraelskich izraelska tego słowa Europy wschodniej to słowo było wymawiane na północy hossa Chiny ana południu wszyscy centralnej Polsce w Galicji np. husytów, ale wiemy to z nagrań nie wiemy za wieczne wiemy też późniejsze relacje, ale tuż nie będziemy chodzić językoznawców wiekowe z tego w jaki sposób pewne wyrazy wymawiane widzisz są skierowane przez szczecińskich urzędnika zapisuje i powiedział prawda albo wymówił korzystał z książki o nazwie sylwestry bez oceny wiemy, że cała foteli aż było wymawiane w ten sposób i dowiadujemy się w jaki sposób na kilkuset albo hossy albo hossy na pół na na północ, ale ten Kusy znaczy to znaczy, że w 18002003. roku wysoki urzędnik komisji rządowej wyznań religijnych oświecenia publicznego w królestwie polskim Stanisław Staszic, kiedy dostał raport o ochronę dóbr w USA wsparcie warzyw działa tam sekta husytów to zaniepokoił się, skąd się pojawiły studia Jana Husa 15 wiecznego chrześcijańskiego reformatora wśród Żydów dziewiętnastym wieku w Polsce, bo kompletnie odróżniał nie kojarzył tego słowa, więc samo słowo Doda ogromna większość chrześcijan obce zjawisko religijny, który za tym stoi dług kompletnie obce, więc jeżeli mówimy o obecności chasydyzmu dla świata Krzesiński to jest mniejszość mniejszości i stąd ta kompletna nieproporcjonalność tych 2 punktów widzenia na siebie dla świata chasydzkiego chrześcijanie nawet jeśli to logiczne są istotni są oczywiście źródłem władzy w tym sensie każda władza jest fascynująca każdy te każda mniejszość konstruuje różnego typu fantazji władzy i najczęściej polegają one na mechanizmy inwersji tak kulturowa wersja polega na tym, by było świetnie przebadane, jeżeli chodzi o opowieści afroamerykańskiej np. w jaki sposób Czarni Amerykanie opowiadają o swoje miejsce w społeczeństwie jest taka opowieść, która psy podporządkowania i i sytuacji podrzędnej społeczeństwie pokazuje, że w istocie jest to tylko sytuacja naszej wyższości moralnej wyższości może nie wyższość władzy, ale taką prawdziwą ostateczną władzę spraw boskich ziemskich mamy my mamy bardzo wiele takich znamy to, jeżeli chodzi z naszego polskiego podwórka, jeżeli mówimy np. o porażkach militarnych także zwykle tam, gdzie przegrywamy to moralnie jesteśmy zwycięzcami dokładnie tak to Ależ absolutnie uniwersalny mechanizm ich sędzi mają oczywiście takie same historie mogę 1 bardzo proszę nie uzgadniał Kozienicach Kozienice w Kozienicach co ktoś z artykułu, który mówimy też piękna asysta opowieść, która dzieje się w Kozienicach, które były własnością rodu Czartoryskich i w tym, że każda godzina mieszkał słynny rosyjski przywódca sady magik z Kozienic i tego maggi z Kozienic odwiedził kiedyś książę Adam Kazimierz Czartoryski w związku z tym, że nie dzieci to poprosił tegoż cadyka Rebel spraw, żeby moja żona mogła urodzić dziecko, żeby oczywiście z półki haski ideologii właśnie nie powinien takiej łaski czynić golowi w związku z tym haska rządowi tak w związku z tym chasydzkie opowieści mówi, żeby się zgodził no w końcu właściciel miasta w tym magii mieszka i pomodlił się panie Boże jest tylu gojów na świecie co za różnica będzie jeszcze 1 taki sobie pięknie pokazuje odwrócenie naturalnych i realnych w świecie relacji władzy prawdziwą władzę ma Sadek, a nie, a nie książę Czartoryski i jest tym bardziej ciekawy taki, który kompletnie legendarna nie ma wspólnego z rzeczywistością pierwsze dzieci Adamowi Kazimierzowi Czartoryskim rodził się, zanim jeszcze wagi mieszka w Kozienicach tam w ogóle mieszkał w jakimkolwiek z jego miast, więc historia nie może być prawdziwa mamy inne historie, które pokazują zapisane przez polskich pamiętnika, żeby pokazują kompletnie inne relacje między maks 1 historia obecnie złota obecnie chce dukata na tak tak jest opowiadać bardzo proszę, że mamy drugą część mamy na opowieści z nim historia on jest poświadczona właśnie 2 źródłami dziewiętnastego wieku, które pochodzą z otoczenia Adama Jerzego Czartoryskiego, czyli syna Adama Kazimierza Czartoryskiego tego, który później wiadomo o powstaniu w Paryżu niekoronowany król Polski w każdej z jego otoczenia pochodzą pochodzi opowieść o tym jak jego ojciec wysłał kiedyś do Gdańska z puławskich mieszkań są do Gdańska swojego przedstawiciela handlowego, żeby oddziału zastawione na kwit dłużny 1 tysięcy dukatów to była ogromna kwota jego wysłała wysłannik kwotę odebrał to była beczka dukatów beczkę poziom między nogami świat dyliżansu pocztowego i Ruszów drogą powrotną jako zajętą pod 1 stronę dużo czasu pod drugą stronę zajmowała bardzo dużo czasu w końcu oni jego sługa zasnęli jak się umówili beczki nie było wielka strata nawet dla takiego wielkiego magnata Czartoryskiego to wielka strata kilka lat później do Czartoryskiego przyszedł list wysłany przez maggi do korzeni rzeczywiście z samego tego samego jedynego Magda z Kozienic ich, w którym magik informuje, że wie, gdzie toby się znajduje i wierzę złodziej odda pod warunkiem, że nie będzie zbędnych pytań tak jest, że książę nie będzie dochodził, kto ukradł i nie będzie dochodził straty 1000, który przez ten czas dał się już rozejść ciąże czapeczka ani 10 000 zamiast 11 książę uznał, że lepiej mieć 10 niż wcale się na to zgodził, ale potem postanowił pojechać odwiedzić agenda zainspirował zainscenizował, bo mieszkanie z jego Kozienic przyjechał w związku z tym Magdy już bardzo stary odwiedził rzeczywiście, kiedy wysiadł z karety otoczył ich krąg wyznawców Magda, którzy krzyczeli, że tak wielkie wydarzenie, że taki wielki arystokrata pan przyjeżdża generał rosyjskiej armii przyjeżdża odwiedzi takiego wielkiego cadyka przyszli odwiedzić cadyka on siedział malutki staruszek siedział w długą białą brodą i wiem, kto siedział na łóżku za stołem obłożony księgami na łóżku zastałem siedział na łóżku przy stole tak mamy nawet takie obrazy przedstawiają maggi w ten sposób on był nią niż euro był niepełnosprawny w związku z tym prawie całą dorosłość starość spędził w łóżku z pustym to było jego miejsce pracy również ja też być też szkoła prawa pan redaktor miał w łóżku wielu Donald to jest właśnie kolejną i i spotkał tam odezwał się do niego po niemiecku okazało się, że rada nie odpowiedział odezwał się do niego po polsku znowu brak reakcji książę Czartoryski przemówił do niego po hebrajsku jako znał język hebrajski mamy poświadczone 1 z jego nauczycieli był Menachem Mendel Lewin znany maski z Podola, który zresztą dostawał stypendium i czy jakiś czas unosi matematyki i chyba języka hebrajskiego co rano milczy jak Sadek znowu nie odpowiedział no, więc zdegustowana delegacja księcia postanawia opuścić wyszli nie podobały się to wszystko w drodze powrotnej jak jak kronikarz pisze znowu otoczenie wszystko chasydów krzyczeli, jaki sady nasz wielki jak mądry jak jak pisze pamiętnikarz nie byli przekonani co do owej mądrości cadyk też koniec tych tych relacji one pięknie pokazująca kompletnie różne punkty widzenia konfliktowe i takie, które się bardzo niewielu punktach spotykają czy mamy Poświat wszystkich relacji między polskimi osadnikami polskimi bagnetami mamy tutaj niewątpliwie poświadczoną interakcji między tymi 2 w tych 2 latach, dokąd inaczej dobrze co z tymi lokatami dukaty wróciły, a podobno dukaty wróciły wizyta była niezależna od transakcji finansowej była po prostu wizytą u ciekawego człowieka spotkanie dla człowieka dokładnie tak dokładnie tak okazało się mniej ciekawe bo, bo wtedy nie chciał z nim rozmawiać, ale z panem wciąż bardzo chętnych rozmawiał, ale po informacjach, na które zapraszamy pana panie profesorze naszych słuchaczy informacje już za kilka minut po godzinie jedenastej 40 po informacjach wrócimy do naszej rozmowy o tym jak chasydzi postrzegali świat zewnętrzny czy też nie żydowski jak Żydzi postrzegali chasydów informacje o godzinie 1140 państwa moim gościem jest pan prof. Marcin Wodziński kierownik katedry judaistyki Uniwersytetu wrocławskiego wspomnieć o tym, czasie osadów wydany przez wydawnictwa jest ja to znaczy, że więcej reklamy tym lepiej nie reklama zniknie on już prawie się dało zostaje się, że nie potrzebujemy reklamy, ale ja jestem każdy z niego dumny i bardzo się cieszyć się to udało to dla mnie ważne w bardzo ważna rzecz można dziś będzie naukowo też ważne dla mnie naukowych Czytelników również ten czas cieszy się popularnością również wśród chasydów i też być może dla badacza chasydyzmu największy komplement wracamy po informacjach informacje o jedenastej 40 czarę państwa moim gościem jest pan prof. Marcin Wodziński kierownik katedry judaistyki Uniwersytetu wrocławskiego, gdzie dzisiaj o kasynach niespodziankach w pana ocena Wodziński haseł rozumie, że skoro takim nurtem naukowym podążamy tą było wprowadzenie w pierwszej części drugiej części były historyjki opowiastki czy tak dotknęliśmy trochę tego życia i trzecia część pewnie podsumowanie zmniejsza analiza interpretacja Ano dowieść swojej byłej już jakąś analizę ilościową przeprowadzili cyfrowa humanistyka albo nie oni nie pójdziemy stronę, bo niestety to nie jest materiał, który się nadaje oczywiście na tego typu analizy nie wiem czy można oba teksty i rabaty, aby te perspektywy podsumować w 1, bo jak mówi to są bardzo nie zbieżny punkt widzenia mówimy o chrześcijańskim patrzenie na chasydzi są to on zaczyna od totalnej ignorancji i w tym nie ma nic dziwnego jak mówiliśmy to jest margines marginesu to jest marginalna w osiemnastym wieku bardzo marginalna grupa ta może stanowi 1% może 2% żydowskiego społeczeństwa, który nie jest szczególnie interesujący dla 10 i oświata już jest interesujące to nie z tych względów, które odróżniają chasydów od nich chasydów tak oni mogą być interesujące ze względów społecznych z grona reformy oświeceniową ani ze względu na życie duchowe, które oświeceniowej czy oświeceniowe i 10 informatorzy traktowali jako wewnętrzną sprawę do skończył to wciąż nie powinniśmy wtrącać związku z tym chrześcijański punkt widzenia na chasydów zaczyna od totalnej ignorancji i to widzimy dość długo wspominają Staszica, ale coś jest w tym wypadku wyjątkowe możliwości miał bardzo dobrą wiedzę społeczności żydowskiej jako obsesyjny antysemita musiał się tym dogłębnie zajmować od początku taki debaty na temat miejsca społeczności żydowskiej w królestwie Kongresowym Sonata 181530 stopniowo zwiększa się też liczba dochodzeń rządowych w tej sprawie zwiększa świadomość istnienia chasydyzmu tego co jest do cytują niektórzy z autorów teksty żydowski na temat chasydyzmu formują własne spostrzeżenia i taką wczesną kulminacją polskich opinii chasydyzm nie jest książka, ale byli Szura jest pierwszy romans żydowskiej literaturze polskiej pierwsza powieść, w której głównymi bohaterami są Żydzi czescy no tak znany sztandarowy tak silna u syna Niemcewicza, który przedstawiał się jako postać bardzo progresywna taka otwarta jego elitarna i który był jednocześnie toż antyżydowskich czy poziom radykalnie anty żydowskie to jest dość specyficzne taka postawa Legii siłę opowiada o konflikcie 2 światopoglądów żydowski z 1 strony mamy maski zwolennik oświecenia żydowskiego im zostają tzw. nauczyciele domyślamy się, że są nosicielami progresywnych idei niż reformować dołączą otwarci na zewnętrzny świat chcą zmienić strój obyczaje porzucać wszystkie najczarniejsze żydowskie uprzedzenia z drugiej strony ich oponentami są chasydzi i chasydzi są uosobieniem wszystkiego co najgorsze najczarniejsze oni są źli moralnie oni są wstecznie politycznie oni są brzydcy również także w każdym sensie jest to uosobienie tego wszystkiego co oświeceniowe krytyka widziała Żydów jako niegodne konieczne zmiany w bardzo szybko w Polskim kręgu chasydzi urastają do takiej roli ten tekst nie ma kontynuacji tradycji polskiej już nigdy później chasydzi nie staje się tak ważni dla polskiej literatury jak było u Niemcewicza, ale ten wątek dziewiętnastym wieku wraca i dość paradoksalne jest to, że on wraca pod wpływem pana Tadeusza właśnie Jan Opiela pana Tadeusza, bo Janki pana Tadeusza jest ptakiem i niech A7 anty kasynem ze względu na to gdzie mieszka i wszystko inne co wiemy to widać Esther Kamińska o pięknie to nawiązujemy do naszej serii pamiętników, ale od serii to oni będą tylko dr hab. Lisek w każdych wracając Janki jest ptakiem ale jakie wprowadza do Polski kultury i ogólnie nie tylko literatury, bo też rysunku Mleczki dali wprowadza postać tradycyjnego życia tu jest nosicielem tradycyjnych wartości również tradycyjnej polskości i w tej roli po panu Tadeuszu nałogowo pojawiają się chasydzi, więc chasydzi zaludniają często anonimowi chasydzi albo taki drugoplanowe role w polskich powieściach polskich dramatach pojawią się masowo jako wypełniacze tradycyjnego polskiego świata pozytywnego świata pojawia się później znowu w takiej roli reformatorski inicjatorzy pozytywistycznej, ale ciągle są elementem trwały już o tym, Orzeszkowej wszystkim jej szefowi czy cha Rubin urzędu Morskiego jest też ona jest pracowitą oddaną swojemu zajęciu Żydówką, a może jest groźnym Hass 7 minister, by chodzić do synagogi modli albo studiuje też powtórzenie tych anty chasydzkich tego typu, ale ciągle jest częścią tradycyjnego świata częścią tego polskiego świata kompletnie inną perspektywę jak przesuniemy troszkę na południe zachód jak popatrzymy na niemiecki czy austro niemieckiej perspektywy, bo ten świat jest jak pisał pewien żydowską miejski autorzy zadali ich albo Azję taką pół Azji to jest uosobienie orientalizm, a dla Sachy Socha pochodzącego z Galicji chasydzi jeszcze takich asyst taki są uosobieniem tej takich seksualności wschodniej to jest tajemnicze orientalne i pociągające i też kompletnie inny obraz chasydyzmu niż ten, który rozwija się na ziemiach polskich czy w ogóle w Europie wschodniej to jest patrzenie na listy z zewnątrz z Oriental izolowanie całego do wschodniego chasydyzmu szczególnie mamy bardzo piękne opisy USA czasu ma pozostawił swoich wizytach nadwozie cadyka sad górze co do góry to taka niewielka miejscowość dzisiaj właśnie dzielnice czerni owców, czyli uczelnia chce Bukowina tak i ale ten 2 to jest takie pikniki głosach masach, opisując 2 właściwie nie skupia się na samym Sadiku i dworze tylko wydobywa elementy zaczną o tym, że, kiedy wszedł tam czuć jak w seraju w Konstantynopolu jedwabie soborowe futra przepych i orientalny prze po orientalny piękno kobiet, które tam zobaczył także wychwytuje elementów natychmiast finalizują ten świat i to kompletnie inna perspektywa na mechanizm znowu to perspektywa marginalizując i podporządkowując kasy z takiej kolonialnej perspektywie to jest patrzenie kolonialne trzecią perspektywą charakterystyczną dla świata Zachodniego i brytyjskiego i niemieckiego to jest perspektywa religijna, a więc perspektywa misjonarzy, o których mówiliśmy tu zostawiają bardzo liczne raporty, ale postawią też traktaty religijne jednak bardzo mocno wpływają na widzenie w ogóle długopis wschodniej i tam taką kluczową rolę właśnie chasydzi, bo chasydzi są w tych raportach uosobieniem żydowskiego przywiązania do judaizmu i oporu wobec światła wiary to przez chasydów inżynierze nie są wrócić, a jednocześnie chasydzi zostają zrównani do katolików to znaczy tak jak katolicy są tu mówimy o perspektywie protestanckich misjonarzy tak jak katolicy są zakałą chrześcijaństwa pisze częściej tak jak pisze są zakałą chrześcijaństwa tak kasy są zakałą judaizmu i tam nawet po połowie porównania ci przywiązani do tradycji kult ikon i różne inne rzeczy, gdzie misjonarzy widzą dosłowne analogie między katolicyzmem i chasydyzmu właśnie te są bardzo interesujące analogie także ta to spektrum postaw się Wrzesińskiego wobec faszyzmu jest ogromne i one zróżnicowane geograficznie, a najważniejszą postawą w dziewiętnastym wieku kształtuje świat Krzesiński wobec chasydów to oskarżenie ich mocno rytualnie i to jest ta czarna legenda najczarniejsza wszystkich możliwych legend zracjonalizowanie oskarżenie o mord rytualny tak nie wiem czy wszyscy słuchacze zakładam że, że nikt nigdy nie słyszał o mordzie rytualnym Żydowi po jest ta legenda tak zamieszka, że nikt zaś może także w Sandomierzu, chyba że ktoś studiował na nie kryminały czyta mi wszystkiego albo takie rzeczy też ślubuje w takich podjęta, ale tak w ogóle nikt nie wie trzeba przybliżyć, bo oskarżenie o rytualne oskarżenia Żydów używanie krwi część krwi chrześcijańskich chłopców jako uosobienia krwi Chrystusowej do jakiś żydowski rytuał najczęściej mówiło dawanie krwi do Macy w związku z tym oskarżenia był szczególnie aktualne w okolicy Pesa żydowskiej Paschy kiedyś taką mocy wypieka oskarżenie było no przynajmniej od szesnastego wieku lat analizowane na zasadzie, że niemożliwe jest, żeby wszyscy Żydzi na całym świecie dokonywali te go mordu i żebyśmy tego nie znaleźli takich twardych na to dowodów w związku z tym być może mordów rytualnych dokonują nie wszyscy Żydzi tylko żydowskiej sekty ja taką wersję słyszałem we Wrocławiu w 2001. wieku o żydowskich satanista, którzy dokonują mocno sytuację także ta wersja chyba jednak żyje ta legenda od szesnastego wieku obecna w różnych marginalnych źródła tak racjonalizuje za to oskarżenie dziewiętnastym wieku zostaje przyczepione do chasydów asy jako kwintesencja tradycjonalizmu i tego anty chrześcijańskiego oporu zostają utożsamienie wszystkim co najbardziej sekciarskie i wsteczne w związku z tym mordem rytualnym i kiedy słynny proces byli odbywa się 700 trzynastym roku w Kijowie, kiedy 1 kiepski był oskarżony mord rytualny to właśnie prokuratura Państwowa prokuratura skupia się na dowiezieniu 1, że Bailey jest wyznawcą sady kas lub bawić, a legis, czyli z kasy Dembek z kasynem to jest oczywiste, że dokonał mordu rytualnego także właśnie to założenie było już tak oczywiste dla rosyjskiej opinii publicznej tak tego nie było dowodzić i po istnej najczarniejsze wersji one o nas to jednocześnie i to może najciekawsze w jawnej sprzeczności z Ludowym razem chasydyzmu, bo zupełnie inaczej niż te takie pół inteligenckie próby racjonalizowania mordu rytualnego Polski lud przynajmniej od dziewiętnastego wieku bardzo pozytywny obraz chasydów, dlatego że jest bliżej, dlatego że chyba świat wartości bliższy, ale również, dlatego że geograficznie bliższy, że chrześcijanie Ludo w wersjach nigdy nie mieli oporów, żeby chodzić do cadyka i prosić o uleczenie albo prosi go od cud albo ktoś go o wstawiennictwo, a więc to w czym sady specjalizował właściwie tak paradoksalnie to, że cadyk nie był chrześcijaninem, żeby wyznawcą innej religii to sprawę, że może jego mocy są lepsze, bo on jest bliżej tych ciemnych sił i może manipulować jednymi i drugimi to bardzo typowy to jest też wiara w tatarskich np. znachorów, których moc miały być większe niższy od okolicznych chrześcijańskiej Zachodu właśnie przez to, że oni byli bliżej tych różnych znowu, jeżeli sił o tyle to jest to jeśli chodzi o pół, bo to dopiero połowa takich mówimy o chrześcijańskim widzeniu hasła niestety panie profesorze to wszystko znaczy na pewno połowa, ale to wszystko co dzisiaj nam się uda co oznacza, że tak nie w najbliższym czasie mamy nadzieję spotkamy się, aby kontynuować mamy wątki bardzo panu dziękuję panie profesorze zaproszenie prof. Marcin Wodziński kierownik katedry judaistyki Uniwersytetu wrocławskiego był państwa moim gościem informacje już za kilka minut o godzinie dwunastej po informacjach Mikołaj Lizut i jego program Zwiń «

Chasydzi patrzą na świat - świat patrzy na chasydów

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: OFF CZAREK

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 07:00

Najnowsze Podcasty

O życiu z pasją i życiu z pasji mówi Anna Olej-Kobus

Życie świń matek w klatkach

Pogodę można skuteczniej prognozować niż politykę. OZE vs atom [energia dla klimatu]

Margaret: Wyszłam z buntu

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL