Węgry: Najważniejszy mit, największa trauma, najważniejsze wydarzenie, czyli setna rocznica Trianon

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

świat podgląda Agnieszka Lichnerowicz z wielką przyjemnością przedstawiam państwu gościa prof. Bogdan Góralczyk dzień dobry panie profesorze dzień dobry witam pan profesor jest dyrektorem centrum Europejskiego na Uniwersytecie warszawskim w kontekście naszej rozmowy przede wszystkim podkreśla, że jest autorem świeżej świeżutki książki wydanej na dzisiejszą rocznicę, czyli węgierski syndrom Trianon, bo dziś set, a więc niezwykle okrągła rocznica wydarzenia, które Rozwiń » nazywane bywa traumą Trianon kultem Trianon czy zjawiska wokół tego wydarzenia, czyli mającego miejsce dokładnie 100 lat temu 4czerwca podpisanego w Wersalu wielkim Pałacu Trianon porozumienia traktatu pokojowego, w wyniku którego Węgry po pierwszej wojnie światowej straciły to trzeba podkreślić, bo to jest część tej traumy prawie 60% swojej ludności 23 z swojego terytorium, chociaż to znaczy swoje terytorium zaraz też o tym, powiemy no i sporo surowców duże mniejszości pozostały poza granicami Węgier w innych krajach sąsiadujących, więc nie będziemy się teraz rozwodzić nad historią, ale warto tylko panie profesorze może przypomnieć, jakie były okoliczności to znaczy po prostu pierwsza wojna światowa dla takich państw jak Polska czy Rumunia to ostatecznie przyniosła dobre wieści dla Węgier no Polska wróciła na mapę pojawiła się Czechosłowacja i nie od razu używano po pierwszej wojnie światowej tej nazwy, ale pojawiła się też Gocławia i w dużej mierze kosztem Węgier, bo rozsypała się imperium austro-węgierskie i przede wszystkim koszty poniosła Korona Świętego Stefana, czyli zakończyło się w ten sposób chyba najciekawszy pod względem materialnym na pewno najlepszy okres historia historii Węgier oblicze Budapesztu do dzisiaj w dużej mierze jest przez obiektyw wtedy pobudowane zdefiniowane przez tamten czas no i Węgrzy od tej pory mieli wielkie Węgry do pierwszej wojny światowej, a przez to, że wojnę przegrali byli po niewłaściwej stronie ana koniec wojny jeszcze sobie zafundowali 2 rewolucje 1 z socjalistycznym, a drugą komunistycznym charakterze efekt był taki, że kraj duży stał się mały na terytorium Rumunii przeszła tam Transylwania, czyli Siedmiogród 102 000km² to co zostało z dużych Węgier było 92 000km² no i ponad 3,51 000 000 Węgrów etnicznie czystych Węgrów znalazło się w diasporze we wszystkich krajach ościennych łącznie z Austrią Burger landzie efekt był taki, że w okresie międzywojennym w czasie tzw. epoki wartego 19201944 powrót ziem Trianon był racją stanu no i częściowo to się udało odzyskać, ale z poręki Hitlera Mussoliniego i Węgrzy po drugiej wojnie światowej znowu należeli do przegranych i podyktowano interaktywnym dyktat Dianą raz jeszcze w 1947 roku, a potem była cisza, bo przez ponad 50 lat w ramach socjalizm Royal przyjaźni państw socjalistycznych temat był tabu nie było, o czym mówić no i dopiero teraz Viktor Orban do tego wracać postanowiłem przedstawić czytelnikowi polskiemu polskiemu odbiorcy, ponieważ sprawa jest ważna, bo ten Jano trzeba porównywać z rozbiorami Polski, ale jak to się stało, dlaczego się stało i o co chodzi polecam tę lekturę do teraz tylko krótko w takim razie przed naszą większą rozmową zajadamy główne zapowie wątki, bo można powiedzieć, że Węgry nie są jedynym dużym krajem imperium, które w toku wydarzeń historycznych się rozpadło Polska też jest i oczywiście są środowiska są sentymenty jest pamięć o miastach, które były częścią kiedyś Polski no ale w porównaniu do tego jak Węgrzy odnoszą się do tych wydarzeń historycznych trzeba powiedzieć, że Polska sobie bardzo dobrze poukładała w głowie przeszłość nie było łatwe do tej pory jakoś wraca, a z czego wynika właśnie to, że na Węgrzech to jest wydają się już części tożsamości to trauma to poczucie niesprawiedliwości to poczucie zdrady Zachodu, które oczywiście są rozgrywane teraz obecnie politycznie dla interesów politycznych przez Viktora Orbána, ale wynika z wielu analiz i badań są też autentyczne emocje dużej części mieszkańców, dlaczego aż tak dobrze, że pani podkreśliła dużej części mieszkańców, bo to łatwo słuchaczowi w Polsce wytłumaczyć Węgry również są spolaryzowane wewnętrznie jak scena Polska wobec tego na każde pytanie można znaleźć różne odpowiedzi dotyczy to również Janą nie ja bym powiedział, że są 3 kategorie podstawowe to, oceniając pierwsza to Viktor Orbán i jego partia Fidesz zwolennicy powrotu przynajmniej werbalnego, bo do tego, by musiały się układ sił zmienić do tradycji wielkich Węgier to jest potężny sentyment resentyment to jest rozgrywane drugi na Węgrzech tradycyjnie przez wiele wiele dziesiątków lat pojawił się na pewno w dziewiętnastym stuleciu taki podział na Urban już jakiś piesek Urban się, kto ci wielką miejscy kosmopolitycznej otwarci na synonimem dla na Węgrzech w tej chwili bardzo wrogim jest urodzony w Budapeszcie i wychowany w tym mieście George Rosz ma, a z drugiej strony są ludowcy, czyli ludzie z prowincji, którzy no chcą tych prawdziwych Węgier bez żadnych naleciałości bez żadnych mniejszości bez żadnych muzułmanów i innych, jakby nie nazwać trzecia kategoria, którą trzeba brać pod uwagę w przypadku węgierskim to jest węgierska diaspora liczy co są poza granicami kraju, albowiem Viktor Orbán, kiedy doszedł do niepodzielnej władzy wiosną 2010 roku to na pierwszym posiedzeniu parlamentu podjął 2 decyzje, że dzień 4czerwca dzisiejszy będzie świętem Narodowym świętem pojednania Narodowego tak się nazywa, a w dniu dzisiejszym jeszcze nawet chwili, kiedy był podpisywany traktat Trianon, czyli po godzinie szesnastej w całym kraju zostanie komunikacja miejska i będzie minuta nawet 3 minuty ciszy częściowo też diasporze, czyli to jest aż takie odniesienie no i drugie co Orbán auto najpierw dał kartę Węgra, bo karta Polaka była wtórna w stosunku do karty Węgra, czyli pewne prawa i również charakterze socjalnym, a wtedy w 2010 roku również prawa wyborcze nie jest taka mniejszość węgierska czysto węgierska na terenie Siedmiogrodu nazywa się zwykle Rami niespełna 1 000 000 ludzi, którzy w 90 paru procentach głosują na Fidesz Viktora Orbána, więc ta zagrywka się opłaciła politycznie a jaki jest jego cel to znaczy zwróciłabym za Weroniką już wiek uwagę na 1 rzecz to znaczy ona, cytując badania opinii publicznej przekonuje że, chociaż wszechobecne są wśród ludzi tutaj szukam dokładnie tych danych takie poczucie niesprawiedliwości i powiedziałbym tęsknoty to nie przekłada się to na po poparcie dla rewizjonizmu ponad mniej niż 20% ludzi ma nadzieję na rewizję granic, chociaż 223 Węgrów uważa traktat za niesprawiedliwe z drugiej strony to też podkreślają w ostatnich dniach analitycy, że to co Orbán w ostatnich latach jak gra z tą pamięcią traumą po Trianon to polega na tym, że próby no właśnie opowiada o zdradzie Zachodu to po pierwsze po drugie próbuje Węgier zdjąć odpowiedzialność jednak za Zatorze w podróż w drugiej wojnie światowej byli jednak po stronie Hitlera jedno pierwsza wojna jest bardzo skomplikowana, bo chodzili z nią jako część Austro-Węgier, ale każda próbuje z Węgier uczynić tę niewinną wyłącznie ofiary bez żadnej odpowiedzialności za tę sytuację po prostu zdradzono przez zachód rozumiem więc, że to ma jednak, chociaż są oczywiście spory z sąsiadami, ale to jest jednak przede wszystkim gra do wewnątrz, że tak naprawdę, chociaż to jest niepokojąca gra to nie jest plan na rewizję granic tak to nie jest plan na rewizję granic, bo Viktor Orbán cokolwiek zdaniem nie powiedzieć trzeźwym politykiem wie, że rewizja graniczy to wymaga roli wielkich mocarstw Węgry żadnej mierze nawet by miały trzykrotnie większą armię niż mają, a tej tej nie mają silnej oczywiście żadnej rewizji, by nie dokonały natomiast jeśli chodzi o Viktora Orbana no to po pierwsze, on kreuje się na przywódcę, bo to już więcej niż premier tylko przywódcę wszystkich Węgrów, a więc również w tej diasporze w tym celu już, kiedy doszedł do niepodzielnej władzy ma konstytucyjną większość zmienił przecież konstytucję i zmienił nazwę państwa to już nie jest moja Arka starsze Żak, czyli Republika węgierska tylko są Węgry, a to jest coś innego, bo Węgry są wszędzie tam, gdzie mieszkają Węgrzy, czyli on czuje się przywódcą wszystkich Węgrów również tych w diasporze i drugie już w 2011 roku jak tylko doszedł do tej niepodzielnie władzy nad przy okazji święta innego Narodowego 15marca, czyli wybuchu wiosny ludów miał takie głośne przemówienie do tworzenia niestety w języku węgierskim, ale na YouTube jest dostępne i wykrzyczał przez zebranym tu będę Leśnik format, czyli nie będziemy kolonią nie będziemy poddani dyktatowi, albowiem Trianon synonimem języku węgierskim jest pojęcie dyktat, czyli dekad wielkich mocarstw no ją na tym gra i ma duże pod tym względem poparcie natomiast Węgrzy są zbyt trzeźwi mają zbyt wiele problemów również socjalnych na głowie, żeby marzyć o rewizjonizm mieć co pokazują dane z badania opinii publicznej, ale tak, podsumowując tak naprawdę to oznacza politykę nacjonalistyczną przede wszystkim ta jedność przywódca Węgrów do wrogowie na zewnątrz zdrada na zewnątrz tak dalej doprowadzi do takiej bardzo skoncentrowane na sobie i narodzie polityki bardzo nacjonalistyczną niedawno dawałem taki tekst po polsku angielsku jest dostępny poza moją książką, chociaż częściowo wynikającą z tej książki, że przebudowano cały plac Koszuta, czyli dzień przed gmachem parlamentu no i dzisiaj dosłownie miało być oddanie pomnika jedności narodowej nie będzie go ze względu na Korona wirus, ale tam na tym my mauzoleum, bo tak chyba raczej należało nazwać, bo nie ma figur w postaci osób tylko jest ściana z nazwami wszystkich węgierskich nas wg mapy z 1913 roku jeśli to nie jest rewizjonizm to co nie jest prof. Bogdan Góralczyk był państwa gościem w setną rocznicę dyktatu stroną czy po prostu porozumienia traktatu pokojowego był państwa gościem pan profesor dyrektorem centrum Europejskiego na Uniwersytecie warszawskim i autorem książki węgierski syndrom tria jeszcze raz dziękuję panie profesorze Zwiń «

Węgry: Najważniejszy mit, największa trauma, najważniejsze wydarzenie, czyli setna rocznica Trianon

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: ŚWIATOPODGLĄD

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 17:00

Najnowsze Podcasty

Polskie piłkarki zagrają z Ukrainą w Lidze Narodów

Nagonka na Holland - Leder o polskim “syndromie niewinności”, lęku i wściekłości

Czemu przez lata PiS nie poradził sobie z Lex Huawei? Kolejny projekt uderzający w chińskiego giganta w koszu

Koniec strajku scenarzystów? Jeszcze nie ...

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL