Pałac Kultury. Symbol czy przekleństwo miasta?

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

czternasta 41 na zegarach połączymy się teraz z kolejnym naszym gościem jest pani Magdalena stopa historyk sztuki dziennikarka varsavianista autor m.in. książki przed wojną i Pałacem dzień dobry kłaniam pani dzień dobry państwu powodem naszego spotkania są rodziny sześćdziesiąte piąte urodziny Pałacu kultury nauki, którym to pałac zajęła się pani, przypominając m.in. losy tych, którzy żyli mieszkali też dziś się mieli nadzieję, że pałac kultury nie zostanie Rozwiń » wybudowany na natak ogromnej przestrzeni Warszawy w Warszawie to prawda moja książka wyszła 5 lat temu na sześćdziesiąte urodziny Pałacu kultury wtedy było takie zielone światło, żeby ten temat mógł się pojawię i pamiętam tamtego roku to było dla mnie takie ciekawe bardzo doświadczenie, bo tamtego roku wnoszono temat Pałacu kultury i jeśli dobrze pamiętam to chyba aż 5 książek 5 publikacji na ten 1 temat, a moja była no tak jakby troszkę obok, czyli zajęłam się tym co było w tym miejscu, zanim powstał pałac i zależało mi bardzo właśnie na tym, żeby po pierwsze, opisać to co tam było pokazać zdjęcia i jakoś w ogóle przypomnieć, bo wydał wydawało mi się wówczas chyba słusznie, że to taka była zupełnie biała plama na mapie Warszawy i również, żeby pokazać, żeby pokazać dotrzeć do ludzi, którzy tam mieszkali pokazać losy po opis spisać wspomnienia też ewentualnych poglądy refleksje na temat tych zmian, które zaszły w miejscu, w którym oni np. spędzali dzieciństwo to się wychowywali jako nastoletnie dzieci, a to w dużym stopniu się udało znalazłem kilkanaście osób, które tam mieszkały wśród nich też znane postaci takie jak Jan Kobuszewski niestety już nie żyjące, w których dzieciństwo spędził przy ulicy śliskiej bardzo pięknie o tym miejscu opowiadał o był też pan, licząc państw również już nieżyjący, a wówczas 90 kilku lat nie udało się jeszcze rozmowy nagrać bardzo ciekawy jego wspomnienia o ulica Chmielnej, przy której miejską po tej stronie oczywiście Chmielnej, gdzie stoi dziś pałac kultury i o o takiej spektakularnym opuszczeniu Polski już po wybuchu wojny właśnie po upadku Warszawy już w październiku 3009. roku to była rodzina żydowska i udało im się żyje, choć jak już takim ostatnim momencie bardzo spektakularnych okolicznościach no dużo było różnych ciekawych historii wśród tych wspomnień osób, które miał okazję rozmawiać pałac kultury to symbol czy czy przekleństwo stolicy pani zdaniem pałac kultury no stał się symbolem niestety to ze smutkiem stwierdzam stał się symbolem Warszawy oczywiście jako symbolu bardzo nie lubię w ogóle go nie lubię natomiast no, ponieważ stoi już 65 lat jest budynkiem zupełnie spektakularnym no to niestety tym symbolem się stało i takie też było zamieszczenie tych, którzy budowali, żeby jednak on zdominował dawną strukturę miasto dawnej charakter Warszawy i narzucił mu, by nowy wygląd i to się niestety udało z żalem stwierdza zastanawia mnie jak będzie przyszłość Pałacu kultury tutaj no bardzo mam na względzie te aspekty architektoniczne magistrze niższy związane z eksploatacją samego samego budynku generalnie czy tym, którzy będą o tym, decydować przyjdzie do głowy, żeby unowocześniać Pałacu kultury to będzie dobry trop czy też czy też nie jak jest pani zdanie na ten temat mniejszym to znaczy dla mnie bardzo trudno na ten temat wypowiadać, bo tak jak mówienie jest miłośniczką tego budynku, więc nie mam do niego np. nie będzie sentymentów którymi, którym kierują się bym miała jakieś refleksje nie lubi go rozumiem, że jest, że musi być raczej tak to widzę, że usuwanie go byłoby niewłaściwym już dzisiaj ruchem może należałoby go jakoś zneutralizować czy poprzez zmianę jego kształtu to nie wydaje mi się jestem historykiem sztuki z takiej perspektywy patrząc sądzę, że budynek no jakoś się tak wyraziste stylową po tylu latach już swojego istnienia raczej stoję na stanowisku, że nie powinien być modyfikowane sam budynek natomiast na pewno można modyfikować jego otoczenie i wydaje mi się, że praca powinna już w tym kierunku czy zna pani wśród nie wiem swoich bliskich znajomych entuzjastów Pałacu kultury tak oczywiście znam to jest bardzo ciekawe zjawisko nawet znam osoby, które kupują sobie gadżety z wizerunkiem Pałacu kultury łącznie z wiewiórkami, które wieszają sobie noszą także parkiet najbardziej muszę powiedzieć, że zadziwia mnie to, a nawet budzi niepokój głębszej natury, bo jednak ten budynek jest symbolem systemu, który nie był uroczym i przyjaznym człowiekowi nie tylko wręcz przeciwnie, więc udałem się, że to jest niewłaściwe jednak to zastanawia mnie jak wyglądają te zmiany argumentów między państwem kiedy, kiedy pani, że zdarzenie, a bliscy znajomi mówią, że tak wypada ja no mam oczywiście swój pogląd chętnie im nawet dziele jeśli ktoś nie pyta o to natomiast nie nie odczuwam potrzeby głośnego metodzie wszem wobec, więc staram się unikać takich kłopoty innych sytuacji natomiast pytano o to mam swoje zdanie i chętnie wypowiadam wracając tutaj mam marzenie breloczka naszej symbolem była kultury jest zdecydowanie niewłaściwa wracając sądzę też przepraszam jeszcze że, że fakt, że dużo do kultury staje się gadżetem promowanym przez urząd miasto tak było kiedyś nie wiem jak dzisiaj nie śledzę tego bardzo to też uważam za niewłaściwe to z biznesowego z biznesowego punktu widzenia to się opłaca, bo przecież natknąłem się 1 z wywiadów jeszcze sprzed czasów pandemii to było przedsięwzięcie, które przynosiło realny dochód miastu rozumiem też wie że, ale nadal sądzę, że nie wszystkim zarabiać być może, aby poszukać innych sposobów przede wszystkim też na promowanie Warszawy oczywiście jak zareagowała pani na to kiedy w 2007 roku pałac kultury nauki został wpisany do rejestru zabytków proszę pana no właśnie tak jako historyk sztuki rozumiem te wszystkie mechanizm ma znam przepisy wiem, że pałac kultury posiada cechy stylowe jak również wówczas skończył 50 lat z cenzurą i przyjętą normą w Polsce, więc rozumiem, że przepisy po prostu go, jakby zaczął chronić natomiast tak jak mówię uważam, że jest to budynek, który po prostu zniszczą centrum Warszawy było to działanie świadome i z premedytacją i niestety skutki jego trwają do dzisiaj wszyscy wiemy jak wygląda plac Defilad jakich latach wiatr, jakie stoją tam budki z hot dogami, a jak pan mówi pałac ma 65 lat, czyli trwa to już tyle czasu, a od osiemdziesiątego dziewiątego roku no minęło już ponad 30 lat, więc to, że nie można tego zmienić pokazuje jak wielka jest siła tej budowli destrukcyjna oczywiście jak niszczy jeszcze po prostu stale niszczy środek stolicy tego kraju przyjmijmy że, że są tacy, którzy mają moc decyzyjną uznają, że pałac kultury nauki to symbol imperium sowieckiego lub, które nierozerwalnie kojarzy się ze zniewoleniem naszego naszego kraju czy wyobraża sobie pani rozebranie Pałacu kultury, a przecież takich pomysłów było wiele no tak jak mówię ja nie jestem urbanistą wielokrotnie, gdy napisałam książkę, a celem moim było uszy przypomnienie, by uświadomić, jaka zaszła zmiana, bo myślę, że dobrze wiedzieć co się po co się wydarzyło tak, żeby nie widzieć szkoła kultury tylko jak niektórzy mówią sexy budynku nie jest moim zdaniem sekcji oraz dobrze to gusta różne, żeby nie widzieć w tym tylko gadżetu myślę, że trzeba rozumieć kontekst w jakim ten budynek powstał i co z niej co zniszczoną i co jest trwale zniszczone nadal to dlaczego to przestrzeń centrum Warszawy jest taka Marco, dlaczego tam nic nie może powstawać, dlaczego tyle projektów nie zostało przeprowadzonych łącznie z muzeum sztuki nowoczesnej itd. tak, żeby przypomnieć najgłośniejsze, dlaczego takie wielkie trudności były z reprywatyzacją tego terenu, dlaczego pierwsza działka, żeby właściciel mógł odzyskać, a dodajmy był wnukiem ostatniego właściciela, dlaczego on musiał do Strasburga się udać w tej sprawie no wiele tam jest naprawdę to jest niezwykle zresztą ciekawe cały ten kontekst społeczny jest niezwykle ciekawe, że temat i na długie na liczne książki nie tylko to mają, która jest w jakimś takim wręcz powiedziałbym wstęp do tematu pozwoli pani wrażenie, że będziemy jednak kontynuować kwestię książki, ale też po informacje natomiast jeszcze teraz zapytam panią jak pani znajomi przyjaciele z zagranicy postrzegają pałac kultury myślę, że taka perspektywa też też wiele wniesie do naszej rozmowy na do sposobu w jaki pałac kultury postrzegam proszę pana mogę powiedzieć tylko, że wśród tych osób łącznie, z którymi prowadziłem rozmowy, pisząc książkę jedyną osobą, która przyjechała z zagranicy właśnie był pan Ryszard palca, który przyjechał ze Stanów, w których jak wiadomo lotnisko już od lutego 3009. roku poważna osoba był doradcą, który go na słynny sowietolog osoba, która naprawdę rozumie wszystkie konteksty i gdy dowiedział się, że chce go prosić opowieść o tej ulicy i z tego względu, że chcę przypomnieć jak wyglądało to miejsce przed budową parku kultury to pierwsze pytanie, jakie mi zadał takie stwierdzenie dobitne było, dlaczego tego nie było życie ja tego nie rozumie no to była to z tym się zetknęłam tak to to jest nagrane spisane i utrwalone natomiast reagują inni trudno powiedzieć tak no myślę, że bardzo wiele osób motyle może być poglądów ile ludzi tylko także myślę, że ludzie, którzy nie rozumieją w tej historii nie znają jej mogą najrozmaitsze mieć poglądy na temat tego budynku niektórzy też lubią taką estetykę, ale myślę, że osoby, które zdają sobie sprawy z tego jak wyglądała Warszawa wcześniej i jakie ulice tamten wybiegu, jaka tam była zabudowa i jakie jakie zmiany nastąpiły niezależnie od zniszczeń wojennych, które oczywiście były podstawowymi zniszczeniami, ale niezależnie od tych, o ile rzeczy zostało wyburzonych później miał odbudowywany, choć były takie możliwości jak bardzo zmieniła się urbanistyką zmieniono po prostu ulicę tak tamtędy biegło szereg ulic nie ma po nich śladu no to są jednak drastyczne zmiany w samym centrum stolicy to jest po prostu drastyczna historia i budynek jest też nieprawdopodobne to i jego, jakby skala w stosunku do innych zabudowań Warszawy, zwłaszcza wtedy, kiedy był ustawiony skala tych 50ha po wolnej przestrzeni, która tam się pojawiło po to, żeby długo eksponowane not wszystko to jest naprawdę uważa niesamowita za kilka wracamy do naszej rozmowy pani Magdalena stopa historyk sztuki dziennikarka varsavianista autor książki przed wojną Pałacem jest moim państwa gościem teraz informacje Radia TOK FM piętnasta 4 to jest ostatnia część naszego niedzielnego magazynu Radia TOK FM przy naszym mikrofon jest pani Magdalena stopa historyk sztuki dziennikarka varsavianisty autorka książki przed wojną Pałacem kłaniam się pani ponownie dzień dobry i od razu wyjaśnijmy, że tematem naszej rozmowy są sześćdziesiąte piąte urodziny Pałacu kultury nauki, które przypadają na najbliższy wtorek bez zapytam panią teraz jako historyka sztuki czy w tym budynków w tej bryle, które wiadomo była oparta na projekcie Uniwersytetu moskiewskiego można do dopatrzyć jakichś jakich elementów charakterystycznych dla Polski właśnie został zmodyfikowany ten projekt tak, by przystosować do Warszawy właśnie czy też nie to jest właściwie kalkę i IT, za którą którą próbuje postawić jest bardzo karkołomne proszę pana tam były oczywiście próby nadania mu niedobrze się powiedzieć polskiego charakteru, ale z elementów historycznych budowli istniejących w Polsce takim elementem były np. taktyki, które były inspirowane tymi tytułami, które są m.in. w Kazimierzu nad Wisłą apteki, czyli takie ozdobne wykończenia czy przesłaniające dach takie ozdoby przesłaniające dach, które sprawiają, że kamienica wydaje się być wyższa, a ma takie koronkowe zakończenie, zwłaszcza to było popularne w okresie renesansu kamieniczki renesansowe w Kazimierzu nad Wisłą słynne są te te takie najstarszy przy rynku słynne są właśnie z powodu pięknych od tych i tego typu ozdoby przy wykorzystano dekoracje w Pałacu kultury także były takie próby one raczej się wydaje groteskowe oczywiście no ale tak rzeczywiście taka myśl tam też pojawiło się, ale musimy przyznać, że było w Pałacu kultury kilka wydarzeń, które nowy są bardzo istotna dla historii nie tylko czczą Warszawa, ale jak i polskich i oczywiście, ale cóż to praca wiele rzeczy tam wydarzyło bardzo ważne działały kapitalne instytucje kultury teatry koncerty itd. nie ma cienia wątpliwości co dotyczy to może właśnie ze względu na te wydarzenia można nieco złagodzić te to dość krytycznie o winie o pałac nawiązuje do pierwszej części naszej rozmowy Real no cóż mogę powiedzieć że, gdyby tam nie było Pałacu to całą pewnością też byłby tam cały szereg bardzo ciekawych wydarzeń kulturalnych tak jak miało też miejsce przed wojną te były tam przecież siedziba polskiego radia się tam znajdowała czy firma Syrena Record, której odbywały koncerty nagrania ma wszy kich znanych muzyków tamtego czasu, więc i polskich i wielu zagranicznych także do kultury nie jest niezbędny, żeby były ciekawe wydarzenia kulturalne wracając do pani książki, które z tych wspomnień było dla pani, ale też dla Czytelników najbardziej ujmujące dla Czytelników to nie umiem powiedzieć, bo ich jest na pewno bardzo wielu więc, więc to nie potrafię na to pytanie odpowiedzieć natomiast dla mnie było tam wiele bardzo ciekawych relacji bardzo ciekawą relacją była to opowieść pana Milan już polskiego o o firmie kapelusz niczyj, którą prowadzili jego jego dziadek jego ojciec później również sam taka wielopokoleniowa firma były bardzo ciekawe opowieści czy 2 pań, które zam. na terenie małego getta po jego likwidacji to było niezwykle niezwykle dla mnie ciekawa opowieść, bo nie znałam szczegółów tylko przenoszenia ludności na teren getto polskiej ludności nie nie znałam tych szczegółów mogą poznać właśnie w trakcie tego spotkania no fantastyczna rozmowa była z panem Ryszardem państwem fantastyczne plany mianem Kobuszewski im były też ciekawe wspomnienia wielu osób, które wspominały np. kawiarnie, które tam się znajdowały się czy sklepy Bliklego albo Wedla takie często moi rozmówcy sięgali pamięcią do wspomnień dzieciństwa, bo tam właśnie upłynęło dzieciństwo, więc czasami te relacje miały taki rys nieco sentymentalne taki dziecięcy to było pełne uroku, ale rozumiem może nie jest to oczywiście pełna opowieść o tym miejscu ciekawa była bardzo dla mnie też rozmowa z panem Michałem ciągiem prawnukiem Mieczysława i wspomnienie jego kawiarni, która w czterdziestym piątym roku w marcu została otwarta przy Marszałkowskiej właśnie po tej stronie, po której już dzisiaj to kultury była to pierwsza kawiarnia otwarta po wojnie w Warszawie nie było jeszcze prądu wody gazu itd. wszędzie po prostu ruiny jeszcze nie było ekshumacji w pełni gdy, gdyby Mieczysław Fogg otworzył swoją pierwszą kawiarnię właśnie w tym miejscu, a propos wydarzeń kulturalnych tam miały miejsce oczywiście koncerty pierwszy podwieczorek przy mikrofonie po wojnie odbył się tam właśnie te powroty pani bohaterów do do miejsca, w których oni wcześniej żyli właśnie, próbując znaleźć ten, kto swój skrawek ziemi, na którym funkcjonowali przepełnione były taką taką nostalgią, jakie emocje temu towarzyszyły nota zdecydowanie i ktoś może to uznać za słabość taki powie np. że no tak to są takie właśnie sentymenty albo wręcz resentyment tak, ale zdecydowanie te relacje były bardzo emocjonalne i już w szczególności pana Kobuszewskiego, bo bardzo piękna niezwykła opowieść, bo właśnie pełno takich takich serdecznych uczuć do tego miejsca do tej dawnej Warszawy tak także zdecydowanie to były takie emocjonalne opowieść teraz spróbuję panią namówić na pewne zmierzenie co musiało się stać, żeby pani pałac kultury polubiła nie chce powiedzieć pokochała pokochać no to po prostu niemożliwe w moim przypadku polubić no cóż mogę powiedzieć, że jako dziecko chodziłam do Pałacu kultury właśnie do Pałacu młodzieży na liczne zajęcia bardzo lubiłam te zajęcia i udział w tych zajęciach był dla mnie przyjemne, odkąd pamiętam to jako przyjemne doświadczenie w Polskim życiu, więc w potrafię sobie wyobrazić, że można tam przeżywać pewne rzeczy w tym Pałacu natomiast, bo sama przeżywałam natomiast lubię chodzić np. do kawiarni Cafe kulturalna nawet tam czasami umawiam tak zwłaszcza, gdy pisałem książkę przed wojną Pałacem to tutaj często robiłam jakieś nagrania spotkania natomiast jednak nie no nie lubię tego budynku jako jako budynku, który stoi w centrum Warszawy nie absolutnego nie po Lubie i chyba nic takiego nie może się wydarzyć, żebym uznała, że to jest dobry budynek w dobrym miejscu nie absolutnie też zapytam moich tego typu budowle, które oddają ducha słusznie minionych czasów poza moskiewską zna pani jeszcze takie, które można po Pałacu kultury kultury porównać, bo też odwrotnie po kulturę do nich takich budynków jest kilka bardzo podobny budynek stoi w Pradze tylko, że pełni dzisiaj funkcję hotelu nie wymaga był jego pierwotne funkcje tylko ten budynek to nie stoi w centrum miasta tylko los takiej odległej dzielnicy, więc nie nie ma takiego destrukcyjnego wpływu na na Pragę, ale droga nie była zburzono w związku z tym nie można było tego tam postawić na środku jeśli dobrze pamiętam w Rydze jest podobny budynek także no one stawały w tych miastach, które były tych krajach, które były zdominowane przez związek radziecki dziękuję pani bardzo za za rozmowę pani Magdalena stopa historyk sztuki dziennikarka varsavianista autorka książki przed wojną Pałacem była moim państwa gościem dziękuję bardzo, państwa zapraszam na informację Radia TOK FM już za kilka chwil, dziękując wspólnie spędzony czas w programie, którego wydawcą był Paweł Ziętara realizatorami byli Daniel Kowalewski oraz Szymon kuli po informacjach strefa szefa po niej audycja dr Ewa Podolska jest państwo słyszy się o godzinie siedemnastej Zwiń «

Pałac Kultury. Symbol czy przekleństwo miasta?

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: NIEDZIELNY MAGAZYN RADIA TOK FM - PRZEMYSŁAW IWAŃCZYK

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 20:00

Najnowsze Podcasty

Test: DS3 i Suzuki Swace

"Lex Tusk". Czy Polskę czekają kolejne sankcje? "Sytuacja jest pod obserwacją, jest analizowana i będzie reakcja"

Ekonomia360: Jak prezydencki podpis pod "lex Tusk" wpłynie na klimat dla biznesu w Polsce?

Podsumowanie dnia (30.05.2023)

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL