Czy polska wieś dostarczy nam ekologicznej energii?

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

Jan Stradowski przy mikrofonie witam państwa w człowieku 20 dzisiaj temat energetyczne właśnie są z tym naszym prądem postanowiło energetyką co z niezależnością energetyczną Polski i naszą wieś Polska mogłaby odegrać wielką rolę w transformacji energetycznej o tym opowie dzisiaj mój gość zdolnym studio wirtualnym Edwin Bendyk prezes zarządu fundacji imienia Stefana Batorego publicysta polityki wykładowca Collegium Civitas dzień dobry dzień dobry czytałem wywiad z Rozwiń » Grzegorzem Sowińskim dotyczący tego co się stało w ogóle w czasie wyborów po wyborach tego jak spożywało się społeczeństwo, całując jest bardzo ciekawy jest Gazeta PL dostępny polecę, ale co mnie najbardziej zaciekawiło to, jaką przedstawiciel fundacji, bo tak jak i prezes jako jako analityk tego co się dzieje na świecie, kiedy miałeś wybrać najważniejszy problem, jakim stoi Polska wybrało energetykę, czyli jest bardzo znów energetyką skoro można zrobić musimy zaczynać transformację płacze nad dramatyczną dla 70 musimy pamiętać, bo wtedy zdefiniowana ten problem jako jako jako takiego strukturalnego deficytu polskiego systemu surowcowe energetycznego, czyli związania go z węglem część oficjalna propaganda wówczas i teraz mówiła, że węgiel jest podstawą polskiego bezpieczeństwa Polski przyszłości, ale eksperci wasz nawet jeśli już w tym głębokim PRL-u mówili tzw. serwituty Węglowym, który polegał na tym, że gospodarka była nadmiernie obciążona utrzymaniem już wtedy nierentownego systemu na 4 tu nie bo, choć rentowności, bo był inny rachunek ekonomiczny, ale nawet z takim naciągany warunkach planowanej gospodarki rachunku widać może po prostu się nie spina nawet ze względów finansowych tylko bilansu energetycznego po prostu cały system, który na utrzymanie samego siebie, czyli kopalni elektrowni zużywa 20% końcowego wyda finalnej produkcji energii zobaczyli, czyli po prostu 15 najbliższą na utrzymanie samego systemu to po prostu było i ta proporcja była coraz gorsza z roku na rok się pogarszały trzeba było budować coraz więcej węgla, żeby można było dalej wydobywać będzie to już zaczęło się pod koniec lat siedemdziesiątych osiemdziesiątych doprowadziła po prostu do trwałej zapaści i upadku doszło jednak czynników oczywiście niejedyne ale, ale bardzo istotnym rynkiem upadku systemu i tarasy transformacja 809 nas uwolniła, dlatego że system po prostu gospodarka otworzyła uzyskaliśmy dostęp do innych nośników energii jednocześnie też restrukturyzacja przemysłu ciężkiego oddaje jego jego upadek Acta spowodował, że gwałtownie zmniejszyła się zapotrzebowanie na energię przez przez długi czas ona w zasadzie była na niskim poziomie dopiero dopiero w tym stuleciu zaczęło rosnąć, ale no właśnie ten ten wzrost połowy spowodował jeszcze też inne wyniki zaklepane do niej dojdziemy zwróciliśmy dzisiaj do tego samego syndromu, którym podobnego może jedni mówią, że tak dokładnie takiego samego, bo jesteśmy gminnej gospodarce bardziej otwartej ale, ale syndrom strukturalnie podobne jak jak sferę to znaczy jesteśmy uzależnieni od węgla, który po prostu już po ani pod względem bilansu energetycznego ani bilansu też finansowego nie opłaca się jako paliwo wydaje się to jednak mamy inną sytuację nawet nie płacą 10 lat temu, bo dziś nawet górnicy deklarują, że są gotowi na transformację energetyczną oczywiście są znane było sprawiedliwą mają swoje oczekiwania na ten nie jest tak wszyscy mówią będzie nam 113 lat w ogóle nie ma się tym zajmować się jednak 17 pojawiło na czym ona jednak nie ma nie ma wyjścia jak ja myślę myślę, że górnicy akurat chyba pierwszy racjonalnie podeszli do kraju pamiętam rozmowy z socjologami, którzy ze Śląska, którzy mówi, że już na początku lat dziewięćdziesiątych zobaczyli bardzo ciekawy symptomy zachowaniach górników, którzy przestali wysyłać swoje dzieci do szkół górniczych tylko po prostu nasze jak mogli w Polsce inwestowali w ich edukację takich zwiększenie szansy na wyrwanie się właśnie górniczego syndrom natomiast to oni bronią dzisiaj pewno teraz będą bronić będą bronić swoich miejsc pracy, bo to też jest racjonalne zachowywanie w momencie, kiedy alternatywą jest jest tylko odprawa, więc nie tylko z pracy będą bronić, ale nie mnie nie znaczy, że nie rozumieją, że to co oni robią w kopalniach jest bardzo niebezpiecznej i niezbyt sensowne w porównaniu do do możliwości zakupu prawda te tańszego węgla z innych miejsc zresztą jest chętnie w Polsce robimy mamy taką sytuację, że Polska uzależniona od węgla, bo energii pozyskuje z niej dowód na 80% 74% w 2019 roku energii pochodziło z węgla kamiennego brunatnego także to jest dosyć szybki spadek co ciekawe w tym 2019 w ogóle to właśnie taki mocny symptomy jak głębszej zmiany, bo wtedy po pierwsze, raz pierwszy od dekady znowu zmniejszyło się zużycie energii widać, że przemysł coś co zatem dawać sygnały być może już zapowiedź kryzysu, który na typ 2021 został spotęgowany przez przez pandemię, ale jednocześnie bardzo jak najwięcej spadło właśnie produkcja energii ze źródeł węglowych, czyli z węgla kamiennego to 5% Kia branego 15 punkt procentowy to jest bardzo ciekawe symptomy, bo się okazało na tematy, które mamy węglowe np. związane z węglem brunatnym były wykorzystane zaledwie w połowie 2019 roku po prostu przestało się wtedy opłacać produkować prąd z tych źródeł naszym musimy go produkować, bo nie możemy go zastąpić możliwość importu energii tańszej ze Szwecji Czech czy Niemiec jest ograniczona ze względu na na blokady na granicach ma mnie nie, bo wąską przepustowości połączeń ale niemniej jednak właśnie 2015 roku rekordową ilość prądu za importowany my po prostu, dlatego że na giełdach towarowych czy energetycznych poza polską jest prawie dwukrotnie tańszy niż w Polsce dla odbiorców gospodarczych jako konsumenci tego nie widzimy, bo od ceny są duszone przez Urząd Regulacji Energetyki dla dla nas jako konsumentów, ale przemysł odczuwa musimy chyba jednak w tym momencie głównie energii elektrycznej Węglowa w dużym stopniu stosowała energię cieplną nasze ciepłownictwo tutaj to jest problem uzależnień od węgla, który oczywiście jest innego rodzaju należy zostawić wróćmy do do tego faktycznie nie dostrzegamy w tym momencie zresztą w katastrofie poprą wniosku jest rachunki za prąd nas nie dominują jednak z tego co mówi wynika, że ten kryzys zbliża się wielkimi krokami musimy coś zrobić tak oni w stanie nieodwracalnej ta pandemia tylko przyspieszyła tak bardzo ciekawy raport był publikowany w skutkach pandemii na rynek energii elektrycznej na razie mówimy o energii elektrycznej, ale oczywiście rzecz dotyczy serial zostanie w areszcie przy prądzie pan tak najbardziej podła najłatwiej go wyobrazić no i tu okazało się, że właśnie na gwałtowne z zamrożenia gospodarki spowodowało gwałtowny spadek popytu na na energię również właśnie na energię elektryczną i to spowodowało przetasowania na rynku, że te najdroższe źródła, które po prostu ktoś nie był wykorzystywany, bo po prostu nie można go szybko zmieniać produkcji, ale energii wypadły zabiegu i najbardziej straciły najdroższy najdroższy w tej chwili węgiel czy energia zwęgla brunatnego kamiennego daje i w zasadzie większości dla po raz pierwszy tak wyraźnie od od odbiły się szkół w tym miksie energetycznym w pierwszym półroczu tego roku odnawialne źródła energii, które przekroczyły w ogóle cały pakiet paliw kopalnych nie tylko węgla ale, ale innych paliw kopalnych i Polska tutaj no wybiła się niestety niechlubne pierwsze miejsce, bo po raz pierwszy w historii przegoniliśmy Niemcy jako producent energii z węgla i produkujemy jej tyle ile 25 pozostałych krajów Unii Europejskiej z pominięciem właśnie Niemiec w związku z tym to jest to jest po prostu dla nas receptą na katastrofę kilku względów po pierwsze, węgiel, który mamy, na którego używamy np. węgiel brunatny, który wciąga istotną częścią do produkcji energii elektrycznej coraz gorszej jakości teraz mniej kaloryczne, a jednocześnie no płacimy coraz wyższe czy elektrownie muszą płacić coraz wyższe stawki za emisję dwutlenku węgla do tego jesteśmy zobowiązani no porozumieniami europejskim, kiedy problematycznym mi w tej chwili tam przeciętnie do tony emitowanego dwutlenku węgla dokłada się z 20zł więc, więc razem powoduje, że ten bilans przy zmniejszonym popycie na energię na bardzo niekorzystne dla właśnie takich brudnych źródeł energii i to to po prostu to jest jest jak my w tym sensie tak podobny sygnał do tego Parulskiego, że mamy strukturę, jaką mamy, która już w tej chwili zaczyna nas dusić także dosłownie, bo spalanie węgla został w piecach domowych to jest dosyć poważne źródło smogu, który nam chodzi jesteś taki moment nadziei, bo rośnie fotowoltaika mówi mnie niedawno w podcaście dobra energia dostępny na stronie tokfm PL 2015 roku całkowita moc w fotowoltaice przekroczyła 1 liga od o odnawialne źródła energii łącznie miały ponad 9 kilo VAT-u to się wydaje być fajna póki nie spojrzymy na to dają nam elektrownie węglowe to jest nadal ponad 30GW czyli, żebyśmy to czym zastąpić no właśnie taki musimy na IT oczywiście totalnie nie nieodzowna jest transformacja da, bo innych niż węglowe źródeł, bo to po prostu się nie da utrzymać względną tych podstawowych jest taki Ekonomiczno energetycznych, o czym mówiliśmy z drugiej strony szczytem klimatycznym, bo te zobowiązania też też nas zobowiązują jednocześnie na podważają produkcję energii im mamy tutaj możliwości generalnie 21 no to jest oczywiście odnawialne źródła energii i druga, której się w Polsce mówi to od zawsze, ale nie bezskutecznie jeśli chodzi o realizacji, czyli energetyka jądrowa by warto to w PRL-u o tym mówiła, ale program projekt Żarnowca został po upadku po transformacji jak trzymamy w temat wrócił 2010 roku, kiedy poprzedni rząd ogłosił program jądrowy obecny rząd, jakby ciągle się pani podpisuje ale, ale decyzji nie ma prawda pieniądze idą na kolejne prace studialne i marketing czy przedsięwzięcia, które naprawdę nigdy nie ujrzy światła dziennego no więc, więc jeśli na końcu zostają odnawialne źródła energii z PIT wielu względów jest to interesująca dla dla Polski opcja wielu danych, dlatego że w przeciwieństwie do energetyki jądrowej, która jest bardzo interesującą technologią dla takiego kraju jak tak jak Polska ma 1 wadę dziś elektrownia jądra buduje się długa wymaga olbrzymiego zaangażowania kapitałowego na co trudno pozyskać finansowanie tak ciężkie czasy, zwłaszcza jak i jakie teraz w związku z tym rozwiązuje problem dopiero kilkanaście lat, kiedy się wybuduje prawda, a odnawialne źródła energii mają tę zaletę, że są Nisko kapitałowych tak można je budować w oparciu o rozproszony model inwestowania i utworzenia instalacji takiej rozproszonej sieci trochę jak z internetem w gazie na umożliwienie nie trzeba 1 wielkiej centrali tylko można po prostu wielu nadawców czy producentów uruchomić, angażując mniejszy ale, ale większej ilości zasoby kapitału prywatnego Samorządowego różnych partnerów którzy, którzy mogą takim wspólnym wysiłkiem te zasoby energetyczne tworzyć właśnie zaskoczony pod produkcję jest też ważny z punktu widzenia bezpieczeństwa energetycznego, bo łatwiej jest zdecydowanie zaspokoić potrzeby kraju za pomocą być 1 elektrownia jest 1 elektrownia zostanie uszkodzona albo albo awarie linie przesyłowe to wtedy może być duży problem, dlaczego warto być tą energię lokalnie można obyć się warunkach wiejskich o tym porozmawiamy za moment w drugiej części audycji ponownie przy mikrofonie Jan Stradowski dzisiaj wtorek 2 reguł w tym Edwina Bendyka prezesa zarządu fundacji Stefana Batorego publicysta polityki wykładowca Collegium Civitas witam ponownie dzień dobry zmagamy transformacji energetycznej Polski żona jest niezbędna no to już chyba nic państwu wyjaśnić sytuacja naszego górnictwa na naszej energetyki jest dosyć skomplikowana i ponura w tym momencie, ale doszliśmy do tego, ale możemy próbować transformacji energetycznej w kierunku źródeł odnawialnych właśnie wracam do tego swojego wywiadu z Grzegorzem Sowińskim Gazeta PL, ponieważ w wywiadzie, że możemy przenieść produkcję energii w nowej dużym stopniu nawet, ponieważ tam cały czas mieszka jeszcze bardzo wielu Polaków tylko jakby miało wyglądać, skąd w ogóle taki pomysł, żeby to robić właśnie w takich warunkach nie jak to ma zwyczaj na obecny rząd nad wielką skalę z inwestycjami, które rząd będzie potem mógł pokazać jako swój sukces, bo tak po pierwsze, dlatego, że tak się robi wielu miejscach taki model rozproszony właśnie oparty mocno o wieś np. jest jest popularny na punkcie przyjęty zdanie chociażby dziękuję za 2,51000 spółdzielnia energetycznych i właśnie w dużej mierze funkcjonują one w oparciu o wspólnoty wiejskiej poziom poziom urbanizacji wyższy zdania jednak tamta to część miejska też też sporo jest na czym by wykorzystywać te areały do różnego typu Energi będzie bardzo lubią energię wiatrową zarówno tytoń wyda na lądzie rozwijane, jaki ona na pasie nadmorskim bali to jest główna ich źródła ale, ale w Polsce byśmy musieli myśleć troszeczkę inaczej, bo nie mamy takich zasobów wiatru na pewno oczywiście jednak możemy w linię brzegową wykorzystać to jest poważne zasób, ale to jest raczej do takiej inwestycji właśnie duży tak dużych graczy, bo warto o to by te farmy wiatrowe morskie wymagają codziennego zaangażowania kapitałowego, ale idealnie nadajemy właśnie ze względu na naszą taką strukturę osadniczą i ciągle masz duże udział w populacji mieszkańców wsi, bo to jest 40% oczywiście nie wszyscy zajmuje się rolnictwem znaczną część tych mieszkańców to są ci, którzy pracę w miastach klasa średnia miejska, która wyniosła z miast na Doda wsi otaczających miasta, ale generalnie ciągle dużo ludzi jest nieproporcjonalnie dużo, jakby do wartości, jaką daje dziś rolnictwo jest związanych z rolnictwem z ziemią i dysponuje pewnymi regułami, które idealnie nadają do różnego typu wykorzystania energetycznego po pierwsze, również do rozwoju energetyki wiatrowej to się jakoś tam dzieje ale, ale z przygodami ze względów politycznych to pamiętamy właśnie jak jak reklamowano czy będą likwidowane program rozwoju energetyki wiatrowej w Polsce ze względu na polityczne zobowiązania Prawa i Sprawiedliwości, ale to się teraz odbudowuje powoli fotowoltaika, która ruszyła już sam wspomniałem dalej jest oczywiście idzie ten program mocno ale, ale wiesz to raczej jest tu czy przy polskich zasobach ziem uprawnych Skalite w produkcji zwierzęcej i rolniczej to są po prostu wszystkie pochodne bio źródeł energii generalnie biogaz i przetwarzanie odpadów hodowlanych na materiały energetyczne uprawy energetyczne nam gdzie, gdzie dzisiaj mamy nieużytki, bo wcześniej wykorzystujemy pełnego auto bardzo dobrze w pewnym momencie opisał Marcin Popkiewicz taki wybitny analityk i problemów energetycznych klimatycznych, ale była to książki nauka klimacie, ale też to auto, jakim pan bardzo ciekawe książki o naszej rewolucji energetycznej i opisuje jak to może mogłoby w Polsce wygląda i ten schemat jest technologiczny jest bardzo ciekawej dosyć prosty w oczy pierwsza rzecz to jest to, że musimy jak by zmniejszyć nasze potrzeby energetyczne, ale nie w sensie takim, że musimy zacisnąć pasa, bo na razie jeszcze ciągle nie musimy tylko możemy po prostu używać mniej bezsensownie Energi nakaz używamy bezsensownie, bo np. mamy ciągle nie efektywne energetycznie domy na zużywamy za dużo energii na ogrzewaniu sama termomodernizacja i różnego typu programy oszczędnościowe mogłyby zmiana modelu transportu itd. doprowadzić nawet czterokrotnego zmniejszenia energii w Polsce czterokrotnego, więc sama realizacja tego programu produkcyjnego watów ujemnego zużycia energii już by nam rozwiązała istotny problem z sposób problemu uzależnienia od dzisiaj od tej struktury energetyczne megawat, czyli ujemnych megawat DAG ujemnych dokładnie megawatów, a oszczędność energii jako aktywną formę produkcję energii można wypowiedzieć czy większe, że nie można podsuwał nam zapomnieć o tym fakcie że jedni nie jest rozwiązaniem dokładanie nowych źródeł momencie, kiedy mamy była ciągle były potężne rezerwy w tym jak efektywnie wykorzystujemy to co mamy to jest jakby 1 strona równania to potrzeba robić na szczęście to jest na agendzie prawda, bo przy okazji walki ze smogiem wyszło, że walka będzie miała sens dopiero właśnie wówczas, kiedy połączy się z programem termomodernizacji, bo dopiero wtedy zmniejszy się jak chociażby zużycie paliwa tego które, która jest źródłem szkodliwych zanieczyszczeń, a więc się coś co się dzieje jest wielki program wymagający dziesiątków miliardów złotych przez najbliższe lata, ale ale, ale taka Wola zdaje się jest i mam nadzieję, że będzie realizowany ciągle trzeba produkować energię nie zejdziemy do zera samymi oszczędnościami to właśnie pojawia się ta możliwość wykorzystania potencjału Rolniczego właśnie do produkcji energii, która tu Marcin Popiel bardzo ciekawe informacje podaje nam się nie zdawałem z tego sprawy ze swej 50 latach zeszłego stulecia w Polsce 4,51 000 000ha 13 areału była potrzebna do tego, żeby wyżywić konie, które główną siłą pociągową w Polskim w Polskim rolnictwie biopaliwa no właśnie prawda teraz moglibyśmy te ten odpowiednik tego co wtedy używaliśmy na koniec spokojnie, gdyż nie wykorzystywać na nas na karmienie koni tylko właśnie na wytwarzanie jest celowe energii w oparciu o uprawy energetyczne czy właśnie innego typu formy wytwarzania energii i metanu prawda itd. toby nam w połączeniu jest też z tymi innymi źródłami tych doniesień wcześniej energetyką wiatrową fotowoltaikę not by dało odpowiednią ilość to jest technologia technologiczny to to jest dobrze przez Chodkiewicza opisana technologia, jaką polega na tym, że okres rolnicy hodują zwierzęta i potem usuwają odpady z tej hodowli rolnicy uprawiają te rośliny energetyczne potem spalają sami dostarczają gdzieś, gdzie jest produkcja rozproszona teraz chodzi o model organizacyjny to też już wiele się dzieje w Polsce, bo np. w tej chwili macie w Polsce nie ma jeszcze zdaje się przeciw jest dodanie teraz wojna jeszcze nie funkcjonują spółdzielnie energetyczne pojawiają szkoda, bo właśnie w podcaście dobrą energią opowiada Unię prof. Bolesław rok Akademii Leona Koźmińskiego pojawiają się takie spółdzielnie, aczkolwiek bardziej miejskie to są to są takie oddolne ruchy, kiedy mieszkańcy np. właśnie były wspólnie rzucają się na to by instalować panele fotowoltaiczne potem dzielą się zyskami z tego, więc otoczony jest taki model wymioty mówi byłby to tereny wiejskie, ale znowu zaczyna się powoli już udostępniać właśnie tak tylko, że to bardzo to jest taka udzielane są spontaniczne można by samoorganizacji taki model współdzielenia kosztów natomiast, jeżeli byśmy chodzili nad był ciągle nie ma rzeczy jest niewiele takich taki prawdziwy spółdzielni w świetle prawa handlowego na daczy prawa Spółdzielczości takie, które są formą już w organizacji, ale ustawa o odnawialnych źródłach energii umożliwia zakładanie takich spółdzielni miejmy nadzieję będą powstawać natomiast bardzo ciekawym doświadczeniem są powstająca od kilku lat klastry energetyczne jest już kilkadziesiąt w Polsce i to oni mają różny kształt zależnością miejsce mając to jest w Zgorzelcu taki klaster to jest po prostu porozumienie kilkudziesięciu zazwyczaj aktorów to są np. samorządu obchodzą lokalne jako jeden z partnerów, ale wchodzą też na świat komunalna spółka energetyczna ciepłownicza czy np. jeżeli jest lokalna elektrownia ma ona też też np. coś takiego chodzi dlatego często chodzą znajdujących się tam na terenie tych samorządów jednostki badawczo-rozwojowe czy uczelnie nadal będą, składając pełne zaplecze naukowe i i też najczęściej też też, jakby udziałowcami takiego klastra są producenci energii czytaj w modelu prosumenckich najczęściej są ciemni mali mali mali producenci korzystający z możliwości to stworzono ustawa o odnawialnych źródłach energii dowie to nie jest spółdzielnia w takim sensie jak małe, ale właśnie taki model, aby organizacja wytwarzania energii w oparciu o infrastrukturę, która jest lub, którą tworzy specjalnie do tego ma przed, czyli właśnie nowe instalacje do przetwarzania np. tych roślin upraw energetycznych na 3, jeżeli mówimy o wykorzystaniu bio metan na to akurat można robić w skali indywidualnej potem kwestia tylko po prostu dystrybucji zarządzania przesyłem energii to to wszystko wydaje się bardzo dobrze by opisać i też można zilustrować przykładami tych miejsc, gdzie działa duża i znacznie lepiej problemy polegają się nie na tym, że nie mamy tych możliwości, bo mamy bardzo dobre w Polsce i wręczone byłyby takim czynnikiem zwiększającym siłę wsi tak, bo do tradycyjnej, jakby produkcji rolnej byłaby, która funkcjonuje na razie dzięki temu, że jest subwencjonowania tak by dopłatami z Unii Europejskiej, bo inaczej naszej efektywności rolnictwa ta trudno byłoby z tego wyżyć można by zwiększyć efektywność poprzez produkowanie dodatkowej usługi tak postaci usług energetycznych, które czy energii jako jak dodatkowego produktu ze wsi to i to wszystko można organizacyjnie sobie wyrazić finansowo i technologicznie, bo jak mówię to działa w wielu miejscach na świecie bariery są głównie w tej chwili typu politycznego na czas generalnie raczej takiego lobbystyczne politycznego grupy interesu związane ze Starym modelem energetycznym, bo bronią się jak mogą przed pierwszą zmianą własnych modeli, a jeżeli już chcą zmuszane do wód rynek chociażby do odchodzenia od właśnie tej starego sposobu wytwarzania energii w oparciu o węgiel to chcieliby brakujące praw dochody przerzucić na ekspansję na nowe pola prawda też tak jak monopolizować rynek poprzednim rzeczywistości monopolizować go dalej już już na obszarze odnawialnych źródeł energii i tu wyraźnie widać nawet w rządzie, jakie są napięcia między resortami, które ministerstwo klimat, który chciałby znacznie przyspieszyć proces rozwoju energetyki opartej na odnawialne źródła no i resort odpowiedzialny za Energie, który chroni interesu skarbu państwa, czyli spółek państwowych, które energetycznych, które mają jak inne racje istnienia, więc wiele zależy od rozwiązania tego konfliktu jest zracjonalizowanie przez zdefiniowania, gdzie jest tak naprawdę interes polityczny tych, którzy w danym momencie rządzą, bo jeżeli chodzi o interes taki rozwojowy przyszłościowy modernizacyjny oko wydają się znany jest jasno się tutaj jakby ujawnia miejmy nadzieję rządzący pójdą po rozum do głowy nie zrobił nam na kapsel transformacji energetycznej, bo takie są trendy widoczne odchodzimy od spalania węgla wchodzimy spalanie gazu paliw kopalnych z tą substancją, a potem zmienia się dwutlenek węgla w rezultacie nie mamy węgla mamy co innego, ale efekty są takie sobie, więc miejmy nadzieję, że do tego nie dojdzie miejmy nadzieję, że ta Zielona transformacja energetyczna pojawi się także na wsi ja mam takie tylko jest właśnie osobiste wspomnienia kiedyś na wsi na dyskusję wywodzi się moja rodzina była na 1 rzece w tej wsi było 6 Młynów, które wykorzystywały energię wodną obecnie nie ma ani 1 co pokazuje, że być może potencjał gdzieś tam jakiś był, ale o tym mowy o innym razem zobaczymy czy transformacja w ogóle szansę na gościem był Edwin Bendyk prezes zarządu fundacji imienia Stefana Batorego publicysta polityki wykładowca Collegium Civitas dziękuję bardzo, dziękuję wagę jak zapłaconego w sobotę o godzinie 1420 mówił Jan Stradowski usłyszenia Zwiń «

Czy polska wieś dostarczy nam ekologicznej energii?

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: CZŁOWIEK 2.0

POPULARNE

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 09:00

Najnowsze Podcasty

Bankiet w Wersalu odwołany

Wielki zawód. Nauczyciele mają dość rodziców i dyskutanckich uczniów

Mowa nienawiści wobec społecznoścu ukraińskiej w Polsce a sondażowy, wysoki wynik Konfederacji

Wieloryb w Bałtyku. Powody? "Nieznane. W ostatnich latach gościły u nas Humbaki i Finwale"

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL