24. Autobusy i tramwaje. Jeśli chcemy ocalić świat, musimy się do nich przekonać

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

Urszula Stefanowicz Polski klub ekologiczny ekspertka koalicji klimatycznej jest ze mną w studiu dzień dobry dzień dobry czy jest taki rodzaj transportu, który nie szkodzi środowisku, a najbezpieczniejsze są nasze własne nogi oczywiście na, a do tego dochodzą każdy rodzaj transportu dochodzi, który opiera się na sile naszych mięśni, czyli rowerowy hulajnoga wszelkie inne urządzenia transportu osobistego to prawie jak UFO, ale tak to brzmi właśnie i wydaje mi się oczywiście Rozwiń » transport publiczny jeszcze do tego dochodzi, dlatego że wtedy emisji dzielą się na wiele osób i są znacznie niższe no i wchodzi w grę jeszcze rodzaj napędu w tej chwili przedstawiamy się czy też powinniśmy przedstawiać się na niska albo zeroemisyjne wręcz środki transportu takim jest np. elektromobilność tutaj oczywiście dopóki mamy energię pochodzącą z węgla mamy takie unijnymi energetyczny to ta energia nie będzie czysta w związku z tym ten transport też nie będzie całkiem czysty, ale mimo wszystko są badania, które pokazują, że nadal jest czystszy od tego opartego na paliwach, więc warto się przedstawiać także ze względu na zanieczyszczenia powietrza, które wtedy unikamy przynajmniej wmieście te zanieczyszczenia powstają tam, gdzie elektrownia, ale tam teoretycznie powinny być filtry no i prędzej czy później musimy przedstawić na odnawialne źródła energii wtedy ten transport też będzie całkiem czyste to brzmi trochę zatrważająco w przypadku społeczeństw, które przyzwyczaiły się do tego, że mogą być wszędzie bardzo szybko, używając do tego samolotów Pendolino i różnych innych form transportu poza właśnie tymi, o których powiedzieliśmy na początku, czyli własnymi nogami myśli pani, że jesteśmy w stanie żyć myślę, że myślę, że nie mamy wyjścia może tak powiem myślę, że my w Polsce dotąd bardzo się skupiamy na kwestiach związanych z energetyką Bona tutaj jest podstawą i przede wszystkim musimy zmienić ten miks energetyczny natomiast musimy patrzyć szerzej bardziej przekrojowo tak naprawdę nie ma takiego sektora gospodarki czy takiego obszaru naszego życia, które mnie trzeba obniżyć emisji musimy też spojrzeć na to z perspektywy naprawdę niedalekiej przyszłości nam się wydaje, że to co się zmieniło w naszym kraju przez ostatnie 2030 lat to jest takie pozytywne, bo mamy mnóstwo budowanych nowych dróg i wszyscy się przyszliśmy na samochody zaczyna zaczęliśmy przystosowywać miasta do tych samochodów tak jakby one były najważniejsze, ale przez to np. ZUS wzrosła liczba wypadków śmiertelnych przez to mamy duże problemy z zanieczyszczeniem powietrza w miastach, które wynikają nie tylko ze spalania węgla czy innych rzeczy zupełnie niewłaściwych w piecach, ale także tego czym jeździmy, a kiedyś, jakby radziliśmy sobie całkiem dobrze dzięki temu, że mieliśmy rozwinięty transport publiczny był dużo bardziej rozwinięty transport kolejowy niż teraz to wszystko podupadło to był bardzo negatywne trendy, bo zależało nam tylko na tych samochodach i porzuciliśmy inne środki transportu, które były też dla nas bardzo wygodne i pomocny co szkodzi najbardziej ze wszystkich form transportu, które mamy w zasięgu ręki tak naprawdę na ile ta szkodliwość przyczynie przyczynia się do zmian klimatu to zależy jak na to spojrzeć, dlatego że z punktu widzenia udziału w globalnych emisjach albo udziału w misjach europejskich to jest transport samochodowy właśnie, bo to jest właśnie około 20%, a cały transport to jest około 27% na poziomie europejskim z drugiej strony, jeżeli chodzi o intensywności emisji, a to najwyżej emisyjny jest oczywiście transport lotniczy, dlatego że podczas lotu do atmosfery trafia prawie 300g dwutlenku węgla na tzw. pasażerom kilometr dla porównania podróż samochodem to ponad 100 g podróż autobusem spalinowym to mniej więcej 70 g, a podróż pociągiem elektrycznym to około 15 g, więc widzimy tutaj, że jest, jakby taka skala zdecydowanie na korzyść kolei na korzyść transportu publicznego oczywiście jak chodzimy pieszo to nic nie emitujemy dodatku sta spalamy kalorie, więc wszystko jest Super, a z tym transportem publicznym też bywa różnie wiem, że zostały wprowadzone przepisy dotyczące elektromobilności ta Polska, że tak powiem adaptacja do prób wprowadzenia elektromobilności przebiega różnie delikatnie mówiąc, więc najlepiej ten czy bardziej chodzi o to, że po prostu to ta ilość faktycznie misji się na nie dużo osób autobusem co się składa jest ich siłą rzeczy mniej niż, gdyby każdy z samochodem czy pierwsza kluczowa rzecz to, że tak naprawdę transport publiczny łatwiej będzie przestawić na 0 emisyjność na flotę elektryczną niż np. niż transport indywidualny, dlatego że w transporcie indywidualnym to zależy prawda od ludzi od ich możliwości finansowych te samochody nadal jeszcze są dość kosztowne dlatego bardzo wiele osób szczególnie tych osób np. na terenach wiejskich, które nie mają dostępu w tej chwili żadnego innego środka transportu nie będzie w stanie się przestawić, bo będzie nadal kupowała najtańsze samochody prawda na nieszczęście zazwyczaj używane wysoko emisyjne jakieś wraki, dlatego że nie będą mieli wyjścia im trzeba zapewnić dostęp do transportu publicznego i to nie będzie też także przedstawimy 11, że będziemy mogli wszyscy przeszli się samochodów spalinowych na elektryczne wszystko będzie cacy nie tak nie będzie, dlatego że aż tylu samochodów elektrycznych nie powinniśmy wprowadzać na drogi powinniśmy właśnie dokonać tego przedstawienia się na inne środki transportu tutaj oprócz transportu publicznego mogą dochodzić też inne rozwiązania typu właśnie rower miejski car-sharing różne formy współdzielenia mogą też być rozwiązania pośrednie tam, gdzie nie opłaca się np. autobusu poprowadzić linii regularnej to można zrobić taki taką komunikację publiczną na życzenie, że ten autobus działa na zasadzie na aplikacji ludzie zgłaszają, gdzie potrzebują na trasie autobusu, kiedy ten autobus dostosowuje swoją trasę do potrzeb mieszkańców przez co jest bardziej efektywny też ekonomicznie dla gminy można stosować naprawdę różne rozwiązania, które pozwolą nam bardzo komfortowy sposób też przestawić się czy tak naprawdę po naszej stronie jest zmiana przyzwyczajeń, a po stronie samorządów, tudzież rządów zapewnienie nam możliwości dla tej zmiany przyzwyczajeń taki jest bardzo ważne, żeby samorządy były w tym wspierane przez rząd, dlatego że one nie są w stanie udźwignąć np. wszystkich kosztów rozwoju infrastruktury nikt od miasta np. nie oczekiwał, żeby budowało stacje paliw, a teraz oczekuje się od miast, żeby budowały stacje ładowania pojazdów elektryczne tak naprawdę to powinno być częściowo skomercjalizowane i powinno być częściowo, jakby po stronie państwa wspieranie samorządów w tym a jakie w tej chwili jak pani miała ocenić nie wiem działania rządu czy samorządu właśnie na rzecz upowszechniania i ułatwienia komunikacji publicznej myślę, że myślę, że w Polsce bardzo dobrze rozwija się w tej chwili właśnie ta przemiana w transporcie publicznym najniżej emisyjny środki transportu na transport elektryczny i to jest bardzo dobry trend korzystamy ze środków unijnych też natomiast oczywiście tutaj jest nadal bardzo dużo do zrobienia jesteśmy na początku drogi jesteśmy na początku drogi też, jeżeli chodzi o infrastrukturę doładowania nie tylko dla autobusów, ale też dla normalnych samochodów, bo będzie się zwiększał ten rynek ceny będą spadały teraz jakby oczywiście miało być wyższe wsparcie ludzi są rozczarowani tym, że rząd wycofuje częściowo z tego wsparcia do finansowania pojazdów natomiast te pojazdy też ich ceny będą spadały na najważniejsze jest wsparcie rozwoju infrastruktury i najważniejsze jest też, żebyśmy rozwijali ten transport publiczny to przede wszystkim wspieram, bo jeżeli transport publiczny przedstawi się na 0 emisyjność to już będzie i rozwinie jeszcze dodatkowo tam, gdzie go zabrakło w ostatnich latach to będziemy już bardzo do przodu ja bym jeszcze poprosiła o powiedzenie tutaj troszkę więcej o samochodach te samochody nie są sobie równe to co już pojawiło się w naszej rozmowie na ile bardziej szkodliwe dla środowiska jestem owiane złą sławą diesel niż auto nie wiem jeżdżące na 90 sypiące to jest taka faktycznie duża różnica to znaczy na pewno z punktu widzenia klimatu 12 powinniśmy wykluczyć jak najbliższym czasie tak naprawdę, jeżeli chcemy osiągnąć neutralność klimatyczną przed tysięcznym pięćdziesiątym rokiem to ostatnie samochody spalinowe to diesle czy na benzynę powinny zejść z taśm produkcyjnych 3005. najpóźniej początek lat trzydziestych to powinniśmy przestać produkować w takie pojazdy, ale tutaj o odejście od nich będzie bardzo czasochłonne, dlatego że rynek samochodów używanych tutaj będzie nam przeszkadzał w usunięciu ich dróg, a one są naprawdę bardzo szkodliwe ze względu na emisję na pochodzące ze spalania paliw i tutaj diesle są gorsze pod względem zanieść zanieczyszczenia tlenkami azotu natomiast benzynowe są porównywalne, jeżeli chodzi o emisję pyłów czy trochę gorsze, jeżeli chodzi o emisję pyłów, ale tutaj mamy o 12 są również jak tak powiedziałem nie powiedziałabym, który jest lepszy ja nawet zaznaczyła bym, że rozwiązania takie jak pojazdy gazowe też nie są najlepsze, bo tutaj też te emisje są tylko elektryczne nas są też inne sposoby napędu np. w grę wchodzi napęd wodorowy też brany pod uwagę jako możliwy do rozwijania ponadto tutaj pojawiają się pomysły paliw syntetycznych biopaliw te paliwa niestety będzie raczej przeznaczone do innych środków transportu do transportu lotniczego Morskiego, gdzie trudniej paliwa płynne zastąpić czymś innym po prostu nie tak jak pani słucham to zastanawiam się na ile to jest to transformacja IT zmiana przyzwyczajeń jest możliwa w realizacji bez bezgłośnie działania na szczeblu rządowym, bo wydaje się że, gdyby Apropos samochodów, gdyby rząd zdelegalizował w ogóle jak samochody powiedzmy napędzane benzyną, czyli ze mną wtedy rynek samochodów używanych nie byłby przeszkodą w drodze do tej transformacji czy też zbyt daleko idąca hipoteza i oczekiwanie czy wystarczą chęci i wystarczy taka delikatna właśnie zmiana przyzwyczajeń i czas, którego nie mamy chęci nie wystarczą potrzebne są regulacje na początek tak naprawdę lepsze byłyby regulacje obciążając dodatkowymi kosztami zakup takich starych samochodów zmiana struktury opodatkowania mogłaby mieć bardzo istotne znaczenie NATO to jest kwestia drażliwa społecznie wrażliwa społecznie, dlatego że ludzie, którzy kupują używane samochody naprawdę nie chcą, żeby one drożały zatem jesteś bardzo rozbudowany biznes handlu tymi samochodami w związku, z czym trudno to przełamać, ale powinniśmy zacząć właśnie od zmiany regulacji podatkowych dotyczących tych pojazdów także, bo one były droższe ażeby pojazdy zeroemisyjne były tańsze oczywiście i z drugiej strony musimy pamiętać jak uświadomić sobie, że te samochody nam na co dzień nie zawsze są potrzebne szczególnie w miastach, jeżeli myślimy o tym jak chcielibyśmy żyć co uważamy za komfortowe to nie myślimy o tym, że mieszkanie, że będziemy mieszkać przy ruchliwej ulicy, gdzie będzie hałas, gdzie będą emisje, gdzie będzie zanieczyszczone powietrze tylko myślimy o tym, że będziemy mieć mieszkać w okolicy Cichej Zielonej bezpiecznej dla dzieci to jest okolica, w której poruszamy się przede wszystkim na własnych nogach na rowerach, a pojazdy są ciche i bezemisyjny no dobra, a teraz jeszcze ceny no właśnie bo, bo dzisiaj jeszcze jesteśmy na tym etapie, kiedy coś co jest ekologiczne co jest bio kojarzy nam się z automatu częściej drogie, a nawet droższe niż to co nie jest ekologicznej nie jest bio i teraz pytanie czy uda nam się osiągnąć taki stan rzeczy samochody elektryczne, że nie wiem pociągi elektryczne wszystko co będzie zdrowe dla środowiska ten ten transport będzie też na miarę naszych kieszeni wszystko jest względne dlatego, że jeżeli spojrzymy na młodych ludzi w miastach, którzy mają teraz dużą dostępność komunikacji publicznej to oni wcale nie myślą w kategorii musimy mieć samochód, bo utrzymanie samochodu samo w sobie kosztowne oni myślą kategorii tak możemy zrobić prawo jazdy na wszelki wypadek będzie nam potrzebny samochód osobie wypożyczymy na godzinkę 2 są różne typy samochodów można na różną na różne odległości nim przejechać czasami można na parę dni wypożycz nawet na 2 tygodnie, żeby pojechać nim na wakacje gdzieś, ale nie potrzebujemy tego samochodu na co dzień i to będzie nas kosztowało dużo mniej niż posiadanie własnego samochodu albo najlepiej jeszcze 2, dlatego że mąż jeździ do pracy żona jeśli do pracy dzieci zawożą do szkoły to wszystko spala też benzynę kosztuje utrzymanie pojazdu jego ubezpieczenie jego serwis itd. itd. dla gospodarstwa domowego dużo tańsze jest, jeżeli to tylko jest możliwe poruszanie się za pomocą innych środków transportu tak samo, jeżeli chodzi o inne produkty czy żywności, owszem, możemy uznać, że ekologiczne produkty są droższe przynajmniej część z nich, ale jeżeli uświadomimy sobie, że część tego podejścia zdrowego zrównoważonego to jest kupowanie produktów lokalnych produktów mniej przetworzonych to wtedy czasami może nam wyjść taniej, bo nie będziemy gotowych obiadków kupować opakowanych 3 warstwy plastiku tylko kupimy sobie kasie albo ziemniaki jakieś inne produkty warzywa zrezygnujemy częściej mięsa i ta dieta też może nam wyjść taniej jeszcze, jeżeli będziemy do niej podchodzić w sposób rozsądny i oszczędzać i pieniądze i tam żywność, żeby nie wyrzucać, bo bardzo dużo żywności marnujemy teraz podobne trochę badaniami, chcąc przeciwdziałać zmianom klimatu 73% ankietowanych Polaków zamierza korzystać z transportu publicznego zamiast samochodu są wyniki drugiej edycji ankiety Europejskiego banku inwestycyjnego dzisiaj te formy komunikacji dobiera ponoć tylko 33% ankietowanych czy to jest dobre wyniki to jest czy to są realne deklaracje jak pani myśli to jest bardzo dobry wynik i myślę, że deklaracji są też realny, chociaż część tych osób na pewno jakiś czas tego samochodu skorzysta i część tych osób być może powiedziała tak, a na co dzień korzysta z komunikacji publicznej dlatego, że ma np. trudności jakich dotarcie przystanek daleko złe godziny albo w ogóle nie ma tego transportu dostępnego dlatego, jeżeli to poprawimy, jeżeli poprawimy jasno jakość usług transportu publicznego, bo oto przede wszystkim ludziom chodzi, żeby to było wygodne, żeby to było bezpieczne, żeby można było dziecko wysłać do szkoły także transportem publicznym nie, bojąc się nie to wtedy myślę, że większość ludzi się po prostu przestawić z na dobre jeszcze trochę teraz w warszawskim transporcie o warszawskiej komunikacji miejskiej pod pytam o nią, bo tutaj raczej negatywnie użytkownicy oceniają ze względu na to, że mamy tylko 2 mm ze względu na to, że autobusy spóźniają no właśnie na tle Europy na tle innych miast jak faktycznie można ocenić tę warszawską komunikację stosowanie nie jest tak źle oczywiście zawsze będziemy trochę narzekać, bo zawsze chcemy, żeby było lepiej mamy do tego prawo powinniśmy oczywiście zgłaszać tego typu oczekiwania, ale np. rozbudowa metra niekoniecznie musi być takim idealnym rozwiązaniem możemy rozbudowywać inne środki transportu mamy bardzo fajną sieć tramwajową w Warszawie mamy bardzo rozbudowano też sieć autobusów i oczywiście ona mogłaby być lepsza mogłaby być bardziej punktualna, ale to się poprawia to się poprawia i też, gdzie potrzebne jest na pewno lepsze skoordynowanie transportu Miejskiego i tego poza Miejskiego podmiejskiego ze wszystkimi okolicznymi miejscowościami wokół Warszawy i lepsze skoordynowanie transportu Miejskiego publicznego z transportem kolejowym, ale to wszystko jest do zrobienia myślę, że Warszawa idzie w tym kierunku na pewno możemy oczekiwać więcej, ale na tle innych miast europejskich wcale nie jest tak źle takie strefy jak chociażby w Norwegii w wielu norweskich miastach, gdzie do centrum miasta mogą wjeżdżać tylko np. Teslę powinny być też polskich miastach wprowadzone czy to już przesada myślę, że strefy czystego transportu niekoniecznie wpuszczający same testy, bo też mało realne, ale właśnie takie, które ograniczają ograniczają dostęp samochodów najwyżej emisyjnych tak jak miastach niemieckich się pojawiają jak najbardziej warto wprowadzać warto przyzwyczajać ludzi, że w centrach miast tam, gdzie jest w tej chwili największe zatłoczenie tam, gdzie trzeba odciążyć ten ruch i trza zmniejszyć ilość zanieczyszczeń emitowanych przez pojazdy to warto ten ruch ograniczać warto go wyprowadzać poza miasto warto, żeby władze miasta były bardziej odważny w podejmowaniu tego typu decyzji to można na przykładzie takiego belgijskiego miasta Gandawa, które przeprowadziło taką transportową rewolucję podzielili miasto na 6 stref i strefy centralną, która w ogóle jest zamknięta dla wszelkich samochodów osobowych indywidualnych poza transportami takimi specjalnymi jak karetki transport osób niepełnosprawnych i tam transporty publiczny tramwaje i autobusy jeżdżą, ale i nie wjeżdża nic innego do samego centrum jeśli takie małe busiki, które podwożą darmowo osoby, które mają trudności z chodzeniem na większe odległości, a te 6 stref wokół centrum miasta podział polega na tym, że pozamykane dla ruchu samochodów osobowych są fragmenty dosłownie ulicy przecznicę co sprawia, że samochodem osobowym niemożna przejechać bezpośrednio ze strefy do strefy nie można robić sobie tranzytu tylko trzeba wyjeżdżać na zewnątrz na obwodnicę miasta, żeby przejechać samochodem osobowym ze strefy do strefy natomiast dużo szybciej pomiędzy tymi strefami w centrum miasta jest poruszać się właśnie transportem publicznym rowerem czy jakimiś innymi osobistymi środkami transportu bezemisyjnego, a i to jest bardzo skuteczne rozwiązanie, dlatego że znacząco zmniejszyło ruch samochodowy w ogóle w całym szerokim centrum miasta także w tych 6 strefach i oczywiście jak wprowadzano te rozwiązania to było sporo protestów nawet zastępca burmistrza, który tam prowadził ten program i prowadził konsultacje spotykał się z groźbami bezpośrednio przed wprowadzeniem tego rozwiązania nawet musiał mieć ochronę policji, ale później w następnych wyborach 2 lata mniej więcej po wprowadzeniu tego rozwiązania zdobył dużo więcej głosów niż wcześniej, dlatego że jego rozwiązania okazały się tak popularne jak zostały wprowadzone w praktyce wszystkim się po prostu to spodobało w związku z tym nie należy się aż tak bardzo bać tego i nie należy postrzegać tego tej miłości do samochodu jako czegoś co jest absolutnym wyznacznikiem tego jak mamy też miasta rozwijać tylko decydować na takie rozwiązania, które będą stawiały ludzi na pierwszych miejsc na pierwszym miejscu nie samochody pieszych rowerzystów, kierując się tym założeniem patrząc na realia jakich żyjemy także ekonomiczne takie praktyczne co jest najpilniejsze czy dobre skomunikowanie tych obszarów wiejskich czy podmiejskich z miastami czy właśnie transport rozwój transportu publicznego na terenie miast już do stanowiska oczywiście tak strasznie trudno wybrać myślę, że jedno i drugie jest równie pilne i być może zdecydowanie pilniejsze niż to, żeby więcej ludzi kupowało samochody elektryczne po prostu, dopóki nie będziemy mieli rozwiniętego czystego transportu publicznego, który będzie dostępny dla ludzi w tej chwili, jakby wykluczonych transportowo zmuszonej do korzystania z samochodu to nie będziemy mogli mówić o alternatywie natomiast myślę, że możemy niektóre rozwiązania po prostu wprowadzać jednocześnie rynek samochodów elektrycznych się stopniowo rozwinie infrastruktura też musi się rozwijać nie zapominajmy też, że mamy cały dodatkowy obszar transportu towarów jeszcze do rozwiązania, gdzie też trzeba zmienić przepisy trzeba infrastrukturę specjalną stworzyć, żeby np. mogły elektryczne albo wodorowe ciężarówki przewozić nasze towary, jeżeli nam zależy na tym, żeby to co kupujemy było obciążone jak najmniejszym śladem Węglowym NATO powinno też być jak najczęściej transportowane jeszcze samoloty, bo właściwie ona nam zostały te samoloty są najbardziej szkodliwe dla środowiska tak jak już powiedziałyśmy z badań już przeze mnie cytowanych dla Europejskiego banku inwestycyjnego wynika, że Polacy również bardzo chętnie zrezygnują zrezygnowali bez podróżowania samolotem na i teraz pytanie brzmi czy rezygnować z latania samolotami w ogóle czy dążyć do tego gdzieś tam też lobbować w każdy pewnie we własnym kraju, żeby samoloty zmieniać trans formować na tę niskoemisyjne czy w ogóle istnienie takich samolotów jest możliwe, jeżeli chodzi o samoloty to Niejestem zbyt dużą optymistką NATO chwilę emisje gwałtownie rosną w ciągu ostatnich 5 lat wzrosła o 26% transport rośnie, dlatego że po prostu jest bardzo łatwo dostępne tanie linie lotnicze mnóstwo zachęt w telewizji, że może na weekend pojechać gdzieś tam polecieć przepraszam gdzieś tam do innej stolicy pozwiedzać to ludzie ludziom się to bardzo podoba trudno im będzie tak sobie z tego zrezygnować, ale rezygnować powinni najlepszą drogą jest umiarkowanie, bo nie musimy latać co miesiąc gdzieś tam do innej Europejskiej stolicy nie musimy koniecznie latać daleko na wakacje możemy spędzać bardzo przyjemne wakacje w kraju jest na pewno wiele miejsc kraju, których nie wiedzieliśmy, więc umiarkowanie tutaj jest bardzo dobrym rozwiązaniem dobrym podejściem nie mówię, że możemy całkowicie wykluczyć latanie, ale na terenie np. Europy bardzo łatwo jest je czy stosunkowo łatwo jest wykluczyć i przesiądź się na pociąg i też mieć bardzo fajną przygodę z podróży pociągiem oczywiście tutaj warto było, żeby te ceny trochę się wyrównały, ale tu musi być muszą być regulacje musi być jednak większe obciążenie tych lotów może jakiś podatek węglowy może niekoniecznie musi być nakładane równomiernie może na pierwszy lot, jaki wykonujemy w danym roku najmniejsze opłaty dodatkowe na 0203. kolejny stopniowo coraz większe, żeby nam się nie opłacało latać za często można stosować bardzo różne rozwiązania tego typu, żeby ograniczyć to latanie po prostu, a z drugiej strony oczywiście muszą się zmieniać technologie ona się stopniowo zmieniają linie lotnicze się tym chwalą, że wprowadzają nowe rozwiązania bardziej efektywne mniej spalają paliwa, ale lotnictwo bardzo trudno jest przedstawić na 0 emisyjność, chociaż są modele już pojawiają się takie modele elektrycznych samolotów, ale na razie nie są to samoloty pasażerskie myślę jeszcze długo na to poczekamy albo jakiś inne rozwiązania bardziej prawdopodobne jest, że będzie zastosowanie paliw syntetycznych paliwa syntetyczne są jednak bardzo drogie i energochłonny też produkcji w związku, z czym no ogólnie powinniśmy latać mniej raczej tylko wtedy, kiedy to jest konieczne, jeżeli chodzi o potrzeby biznesowe to część tego typu podróży można zamienić na wideokonferencje z powodzeniem nie trzeba koniecznie latać na jedno spotkanie do Brukseli takie połączenia np. kolejowe, które kiedyś istniały w miarę komfortowe z Brukselą powinny po prostu zostać przywrócony, żeby np. nasi europosłowie mogli spokojnie poruszać się koleją podróżując w celach służbowych jak dużo czasu mamy na tę transformację to musi być na gwałt już teraz właściwie z dnia na dzień stawiamy samochody przesiadamy się do transportu publicznego lub na rower czy możemy myśleć o jakimś rozciągnięciu tego w czasie w praktyce pewnie tak będzie, ale też tego czasu tak naprawdę nie mamy tak naprawdę tego czasu mieliśmy sporo 30 lat temu, kiedy zaczęło się mówić, kiedy widzieliśmy, że mamy zanieczyszczenie powietrza, kiedy wiedzieliśmy, że już, że emisje gazów cieplarnianych Zwiń «

24. Autobusy i tramwaje. Jeśli chcemy ocalić świat, musimy się do nich przekonać

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: KONIEC ŚWIATA

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 04:00

Najnowsze Podcasty

Euro: scenariusze dla Polski [raport]

Od lat walczy o wartości w życiu publicznym. Ale dziś waha się, czy wziąć udział w wyborach

Miał za zadanie utopić Warszawę w morzu krwi. Kim był Franz Kutschera?

Maroko próbuje się podnieść po bardzo silnym trzęsieniu Ziemi. Potrzeby są ogromne

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL